Επίδειξη της αποδοτικότητας των πόρων μέσω καινοτόμων, ολοκληρωμένων συστημάτων ανακύκλωσης απόβλητων για τις απομακρυσμένες περιοχές.

Transcript

1 Επίδειξη της αποδοτικότητας των πόρων μέσω καινοτόμων, ολοκληρωμένων συστημάτων ανακύκλωσης απόβλητων για τις απομακρυσμένες περιοχές PAVEtheWAySTE LIFE14 ENV/GR/ Παραδοτέο Α2.1 Στρατηγικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων συντάχθηκε στο πλαίσιο της Δράσης Α.2: Οργάνωση της στρατηγικής για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων για τις απομακρυσμένες κοινότητες της Νάξου και της Αρχαίας Ολυμπίας

2

3 Περίληψη Η παρούσα τεχνική έκθεση συντάχθηκε στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου Ευρωπαϊκού Έργου LIFE-Περιβάλλον Επίδειξη της αποδοτικότητας των πόρων μέσω καινοτόμων, ολοκληρωμένων συστημάτων ανακύκλωσης απόβλητων για τις απομακρυσμένες περιοχές με ακρωνύμιο «PAVEtheWAySTE» (Demonstrating resource efficiency through innovative, integrated waste recycling schemes for remote areas). Αποτελεί μέρος της Δράσης Α.2. του έργου LIFE PAVEtheWAySTE «Οργάνωση της στρατηγικής για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων για τις απομακρυσμένες κοινότητες της Νάξου και της Αρχαίας Ολυμπίας». Υπεύθυνοι για την υλοποίησή του είναι οι Δήμοι της Νάξου & Μικρών Κυκλάδων (NAXOS) και της Αρχαίας Ολυμπίας (OLYMPIA), σε στενή συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (NTUA). Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην πρώτη πιλοτική εφαρμογή της διαλογής στην πηγή των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) που παράγονται στους απομακρυσμένους Δήμους Νάξου & Μικρών Κυκλάδων και Αρχαίας Ολυμπίας, με στόχο την μετέπειτα επεξεργασία τους σε καινοτόμα, ολοκληρωμένα συστήματα ανακύκλωσης για την ανάκτηση υλικών υψηλής ποιότητας. Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι η ανάπτυξη ενός στρατηγικού σχεδίου για την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, σε συμφωνία με την Κοινοτική Οδηγία Πλαίσιο 2008/98/ΕΚ. Βασικά στοιχεία του στρατηγικού σχεδίου είναι η ανάπτυξη της Διαλογής των Απορριμμάτων στην Πηγή (ΔσΠ) σε τουλάχιστον χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί και η επεξεργασία τους με βιώσιμο τρόπο. Το σχέδιο θα βρίσκεται σε συμφωνία επίσης με την Οδηγία περί υγειονομικής ταφής 1999/31/ΕΚ, καθώς περιλαμβάνει και τη χωριστή συλλογή των οργανικών για την περαιτέρω αξιοποίησή τους, αποφεύγοντας την τελική τους διάθεση με ταφή. Η στρατηγική της ολοκληρωμένης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων έχει σχεδιαστεί με βάση τις ιδιαιτερότητες του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, περιβαλλοντικά κριτήρια και τεχνικοοικονομικά ζητήματα βιωσιμότητας. Ο εν λόγω Δήμος αποτελεί μια περίπτωση νησιωτικής (απομακρυσμένης) περιοχής, και ως τέτοια, αντιμετωπίζει εντονότερα προβλήματα και επιπρόσθετες δυσκολίες στην ορθή διαχείριση των απορριμμάτων. Για τη σύνταξη της παρούσας έκθεσης λήφθηκαν υπόψη πληροφορίες από το περιφερειακό (Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου 2008) και το εθνικό σχέδιο διαχείρισης (2015), καθώς και στοιχεία από την ευρωπαϊκή εμπειρία και τις καλές πρακτικές για ζητήματα προστασίας και διαχείρισης του περιβάλλοντος. Τέλος επισημαίνεται ότι για τη σύνταξη του παρόντος παραδοτέου, λήφθηκε υπόψη και ο "Οδηγός Σύνταξης Τοπικού Σχεδίου Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων" του ΕΣΔΝΑ (2015).

4 Executive Summary The present report was prepared under the co-financed European LIFE-Environment project "Demonstrating resource efficiency through innovative, integrated waste recycling schemes for remote areas" with acronym «PAVEtheWAySTE». It is part of Action A.2. of the project LIFE PAVEtheWAySTE, entitled: Organisation of the strategy for Integrated Solid Waste Management for the remote communities of Naxos and Olympia." Responsible for its implementation are the Municipalities of Naxos and Small Cyclades Islands (NAXOS) and Olympia (OLYMPIA), in close cooperation with the National Technical University of Athens (NTUA). The project aims at the demonstration of the first pilot implementation of separate collection of municipal solid waste (MSW) produced in remote areas of Naxos and Small Cyclades islands and Ancient Olympia, with a view to their subsequent processing using innovative, integrated recycling systems for the efficient recovery of high quality materials in order to be forwarded to the local market for recyclables. The aim of this report is to develop a strategic plan for the integrated management of solid waste of a selected area of Naxos and Small Cyclades, in accordance with EU Directive - Framework 2008/98/EC. Key elements of the strategic plan is the development of the sorting of waste at source at least for paper, plastic, metal, glass in order to be processed in a sustainable way. The plan will be also in line with the Landfill Directive 1999/31/EC, and includes the separate collection of organic for their further exploitation, avoiding their (uncontrolled) disposal in landfills. The strategy for integrated management of solid waste has been designed based on the specific characteristics of Naxos and Smalls Cyclades Municipality, the environmental and technical criteria for sustainability. The aforementioned Municipality is a case of island (remote) region, and as such, is facing intense problems and additional difficulties in the proper management of waste. For the preparation of this report information from the regional (South Aegean Region, 2008) and the national waste management plan (2015) were taken into account, as well as data from the European experience and good practices on environmental protection and management. Finally, it is noted that for the preparation of this deliverable, the "Guidelines for developing a Local Plan for Decentralised Waste Management" of ESDNA (2015) was also considered.

5 Περιεχόμενα Περίληψη... 3 Executive Summary Εισαγωγή Προϋποθέσεις για έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό Στόχος του παραδοτέου Τάσεις στην Ε.Ε. & Θεσμικό Πλαίσιο Διαχείρισης ΑΣΑ Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην Ε.Ε Κοινοτική νομοθεσία και στόχοι που απορρέουν Οδηγία για τα Απόβλητα 2008/98/ΕΚ Οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας Οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής αποβλήτων Εθνική Νομοθεσία και θεσμοθετημένοι στόχοι Νόμος 4042/2012, ΦΕΚ 24 Α / ΚΥΑ 29407/3508, ΦΕΚ 1572Β/ ΚΥΑ 50910/2727, ΦΕΚ 1909Β/ Νόμος 2939/2001, ΦΕΚ 179Α/ Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (2015) Υφιστάμενη Κατάσταση στη Διαχείριση των Αποβλήτων των επιλεγμένων απομακρυσμένων περιοχών του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Γενικές Πληροφορίες Πληθυσμός στόχος του έργου και διαχρονική εξέλιξη Χαρακτηριστικά των περιοχών στόχων του έργου Υφιστάμενες υποδομές και υπό σχεδιασμό έργα για τη διαχείριση των αποβλήτων στις περιοχές στόχους του έργου Συλλογή και μεταφορά ΑΣΑ Ανακύκλωση Επεξεργασία και διάθεση αποβλήτων Έργα υπό σχεδιασμό Αναγκαιότητα για ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων στις περιοχές στόχους του έργου Ποσότητες και ποιοτική σύσταση Αστικών Στερεών Αποβλήτων των επιλεγμένων απομακρυσμένων περιοχών του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Προσδιορισμός των Αστικών Στερεών Αποβλήτων... 32

6 4.2. Παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ των επιλεγμένων απομακρυσμένων περιοχών του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Ποιοτική σύσταση ΑΣΑ στις επιλεγμένες απομακρυσμένες περιοχές του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Εκτίμηση της παραγωγής ΑΣΑ στις επιλεγμένες απομακρυσμένες περιοχές του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Δονούσα Σχοινούσα Ηρακλειά Κουφονήσια Ποσοτικοποίηση των στόχων εκτροπής και ανακύκλωσης στις επιλεγμένες απομακρυσμένες περιοχές του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Στόχοι Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών Στόχοι Διαλογής Βιοαποβλήτων Ποσοτικοποίηση των στόχων ανά περιοχή εφαρμογής του έργου Δονούσα Σχοινούσα Ηρακλειά Κουφονήσια Οργάνωση σχεδίου διαχείρισης ΑΣΑ Εισαγωγή Σχεδιασμός συστήματος ΔσΠ των ΑΣΑ Επιλογή κατηγοριών ΑΣΑ Οργάνωση συστήματος ΔσΠ των ΑΣΑ Οργάνωση επεξεργασίας προδιαλεγμένων ΑΣΑ Έλεγχος και αξιολόγηση του συστήματος διαχείρισης ΑΣΑ Εφαρμογή ΔσΠ των ΑΣΑ Επεξεργασία προδιαλεγμένων υλικών Σχέδιο ευαισθητοποίησης Δήμου Νάξου και μικρών Κυκλάδων Βιβλιογραφία... 68

7 Εικόνες Εικόνα 1 Διαχρονική εξέλιξη της κατανομής των μεθόδων διαχείρισης ΑΣΑ στην ΕΕ 27 για τα έτη Εικόνα 2 Κατανομή των μεθόδων διαχείρισης ΑΣΑ στην ΕΕ Εικόνα 3 Ιεράρχηση επιλογών για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων Εικόνα 4. Σημεία ανακύκλωσης στο Δήμο Νάξου Εικόνα 5. Απεικόνιση των 5 ΧΑΔΑ στο Δήμο Εικόνα 6. Γενική άποψη του έργου ΧΥΤΑ Εικόνα 7 Εποχιακή κατανομή της παραγωγή ΑΣΑ το 2015, στη ΔΕ Νάξου Εικόνα 8 Εποχιακή κατανομή της παραγωγή ΑΣΑ το 2015 στη ΔΕ Δρυμαλίας Εικόνα 9: Προτεινόμενο σύστημα ΔσΠ βιοαποβλήτων για τις εξεταζόμενες περιοχές του Δήμου Νάξου και μικρών Κυκλάδων Εικόνα 10: Προτεινόμενο σύστημα ΔσΠ ανακυκλώσιμων για τις εξεταζόμενες περιοχές του Δήμου 53 Εικόνα 15: Περιοχή εφαρμογής του 1 ου πράσινου σημείου στην οριοθετημένη περιοχής της Τ.Κ. Σχοινούσας του Δήμου Νάξου και μικρών Κυκλάδων Εικόνα 16: Περιοχή εφαρμογής του 2 ου πράσινου σημείου στην οριοθετημένη περιοχής της Τ.Κ. Κουφονήσια του Δήμου Νάξου και μικρών Κυκλάδων Εικόνα 17: Περιοχή εφαρμογής του 3 ου πράσινου σημείου στην οριοθετημένη περιοχής της Τ.Κ. Δονούσας του Δήμου Νάξου και μικρών Κυκλάδων Εικόνα 18: Περιοχή εφαρμογής του 4 ου πράσινου σημείου στην οριοθετημένη περιοχής της Τ.Κ. Ηρακλειάς του Δήμου Νάξου και μικρών Κυκλάδων Πίνακες Πίνακας 1 Ποσοτικοί στόχοι διαχείρισης ΑΣΑ Πίνακας 2 Στόχοι αποβλήτων συσκευασίας Πίνακας 3 Κατανομή του ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού του Δήμου Νάξου Πίνακας 4 Μεταβολή πληθυσμού για το Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων (πηγή: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Νάξου & ΜΚ, 2014) Πίνακας 5. Απορριμματοφόρα του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων για τις περιοχές δράσης του έργου Πίνακας 6. Αριθμός κάδων συλλογής απορριμμάτων και βασικό πρόγραμμα αποκομιδής στις Μικρές Κυκλάδες (περιοχές δράσης του έργου) Πίνακας 7. Κατηγοριοποίηση Αστικών Στερεών Αποβλήτων με βάση τον Ε.Κ.Α Πίνακας 8 Κατηγοριοποίηση Υλικών Συσκευασίας με βάση τον Ε.Κ.Α Πίνακας 9 Κατηγοριοποίηση ΑΗΗΕ με βάση τον Ε.Κ.Α Πίνακας 10 Κατηγοριοποίηση Ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών με βάση την τεχνολογία, την εφαρμογή και τον ΕΚΑ (ΕΜΠ, 2010) Πίνακας 11 Παραγωγή ΑΣΑ στη ΔΕ Νάξου Πίνακας 12 Παραγωγή ΑΣΑ στη ΔΕ Δρυμαλίας Πίνακας 13: Παραγωγή ΑΣΑ στις Μικρές Κυκλάδες... 36

8 Πίνακας 14 Διαχρονική εξέλιξη και ενδεικτικός καταμερισμός των εκτιμώμενων ποσοτήτων παραγόμενων ΑΣΑ στο Δήμο Νάξου μέχρι το Πίνακας 15. Σύσταση παραγόμενων απορριμμάτων για το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Πίνακας 16 Παραγωγή και ποιοτική σύσταση ΑΣΑ στη Δονούσα Πίνακας 17 Παραγωγή και ποιοτική σύσταση ΑΣΑ στη Σχοινούσα Πίνακας 18 Παραγωγή και ποιοτική σύσταση ΑΣΑ στην Ηρακλειά Πίνακας 19 Παραγωγή και ποιοτική σύσταση ΑΣΑ στα Κουφονήσια Πίνακας 20 Επικαιροποιημένοι στόχοι προδιαλογής αποβλήτων, για τη Δονούσα Πίνακας 21 Επικαιροποιημένοι στόχοι προδιαλογής αποβλήτων, για τη Σχοινούσα Πίνακας 22 Επικαιροποιημένοι στόχοι προδιαλογής αποβλήτων, για την Ηρακλειά Πίνακας 23 Επικαιροποιημένοι στόχοι προδιαλογής αποβλήτων, για τα Κουφονήσια... 48

9 Ευχαριστίες Η παρούσα έκθεση με τίτλο «Στρατηγικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων» δημιουργήθηκε με τη συγχρηματοδότηση του Προγράμματος LIFE , το χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ για το Περιβάλλον και την Κλιματική Δράση. Η εν λόγω έκθεση αποτελεί το δεύτερο παραδοτέο (Α.2.1) της Δράσης Α.2 Οργάνωση της στρατηγικής για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων για τις απομακρυσμένες κοινότητες της Νάξου και της Αρχαίας Ολυμπίας του έργου «Επίδειξη της αποδοτικότητας των πόρων μέσω καινοτόμων, ολοκληρωμένων συστημάτων ανακύκλωσης απόβλητων για τις απομακρυσμένες περιοχές» (Demonstrating resource efficiency through innovative, integrated waste recycling schemes for remote areas) με ακρωνύμιο PAVEtheWAySTE (LIFE14 ENV/GR/000722). Η έκθεση είναι διαθέσιμη στο website του έργου: Το έργο υλοποιείται από τους ακόλουθους εταίρους: Συντονιστής: Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων - NAXOS Εταίροι: Cartif Τεχνολογικό Κέντρο- CARTIF Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο NTUA Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας - OLYMPIA LIFE PAVEtheWAySTE 9