ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ Κωνσταντίνος Βενετσάνος, Διευθυντής Μεγάλων Έργων Αθήνα, 3 Ιουνίου 2013 1
Αλλαγή risk profile έργων λόγω: Μείωσης εσόδων λόγω οικονομικής κρίσης. Αδυναμία έγκυρων προβλέψεων ζήτησης (ανταποδοτικά έργα). Κρίσης χρέους και επίπτωση στις υποχρεώσεις του Δημοσίου (απαλλοτριώσεις, επιστροφές ΦΠΑ, καταβολές αποζημιώσεων κλπ). 2
Νέοι όροι Αυξημένη συμμετοχή επενδυτών (από 20% σε 40%-50% του προϋπολογισμού) Μικρότερη διάρκεια δανείου 3-5 έτη (Mini Perm) Μηχανισμός σάρωσης μετρητών (Cash Sweep) Αυξημένες εγγυήσεις από Δημόσιο ή/και φορείς του έργου Αυξημένα περιθώρια ως αποτέλεσμα της αύξησης του κόστους χρήματος για τις τράπεζες 3
Κρίσιμοι παράγοντες για τον τραπεζικό τομέα Επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών Αναβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας ελληνικών τραπεζών Μείωση ρυθμού ύφεσης και μη εξυπηρετούμενων δανείων 4
Μεγάλα έργα παραχώρησης Επιτυχής ολοκλήρωση διαπραγματεύσεων οδικών αξόνων Επιτάχυνση διαδικασιών Δημοσίου (απαλλοτριώσεις, επιστροφές ΦΠΑ, καταβολές αποζημιώσεων κλπ.) Πολλαπλασιαστικά οφέλη στην οικονομία ιδιαίτερα σε περιφερειακό επίπεδο. Αύξηση εμπιστοσύνης ξένων επενδυτών και τραπεζών για συμμετοχή σε νέα έργα 5
ΣΔΙΤ Επιλογή έργων κυρίως στον τομέα απορριμμάτων σχολείων τηλεματικής. Αυξημένη συμμετοχή ΕΤΕπ μετά από επιτυχή ανακεφαλαιοποίηση και αναβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας τραπεζών 6
ΣΔΙΤ: Οι προκλήσεις της Χρηματοπιστωτικής Κρίσης ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Αύξηση κοστολόγησης κινδύνου από τους ιδιώτες επενδυτές Ενθάρρυνση ανταγωνισμού μεταξύ Ιδιωτικών Φορέων Αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους του έργου λόγω τιμολόγησης του κινδύνου χρηματοδότησης από τις Τράπεζες Περιορισμένη προσφορά δανειακών κεφαλαίων Συμμετοχή ΕΤΕπ Αύξηση Ιδίων Κεφαλαίων Club Deals (συμμετοχικά δάνεια) Ρήτρες Διαφυγής Διάρκεια δεσμευτικών επιστολών τραπεζικής υποστήριξης Ρήτρες Αναδιαπραγμάτευσης To σχετικά μικρό μέγεθος των ελληνικών ΣΔΙΤ, πλεονέκτημα στη χρηματοπιστωτική κρίση. 7
ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ JESSICA Κοινή Ευρωπαϊκή Υποστήριξη που αφορά σε Βιώσιμες Επενδύσεις σε Αστικές Περιοχές. Πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής) σε συνεργασία με την ΕΤΕπ με σκοπό την προώθηση βιώσιμων επενδύσεων σε αστικές περιοχές. Η χρηματοδότηση έργων αστικής ανάπτυξης γίνεται μέσα από την «μετατροπή των επιδοτήσεων» σε χρηματοδοτικό μηχανισμό «επιστρεπτέων χρηματοδοτήσεων» (refundable grants). Η πρωτοβουλία προβλέπει την ίδρυση Ταμείων Αστικής Ανάπτυξης (ΤΑΑ), τα οποία θα είναι υπεύθυνα για την υλοποίηση του προγράμματος JESSICA μέσω του Ταμείου Χαρτοφυλακίου. To Ταμείο Χαρτοφυλακίου είναι ένα fund of funds, υπό τη διαχείριση της ΕΤΕπ, το οποίο συστήνεται για την επένδυση πόρων σε Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης. 8
ΓΙΑΤΙ ΤΟ JESSICA? Εξασφαλίζεται καλύτερη και αποτελεσματικότερη χρήση των κοινοτικών κονδυλίων μέσα από την υιοθέτηση ειδικά προσαρμοσμένων «επιστρεπτέων» μηχανισμών χρηματοδότησης, δημιουργώντας ισχυρότερα κίνητρα για την υλοποίηση καλύτερων και βιώσιμων έργων. Ενισχύεται η κινητικότητα κεφαλαίων για έργα αστικής ανάπτυξης και ΣΔΙΤ με επίκεντρο τη βιωσιμότητά τους και την ανακύκλωση χρηματοοικονομικών πόρων. Αξιοποίηση εμπειρίας διεθνών χρηματοοικονομικών οργανισμών όπως η ΕΤΕπ. 9
ΔΟΜΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ JESSICA JESSICA ΤΑΜΕΙΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ (HOLDING FUND) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΤΕπ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ, ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΟ ΤΑΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ (OPERATIONAL AGREEMENT) ΤΑΜΕΙΟ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΤΑΑ) ΔΑΝΕΙΑ, ΜΕΤΟΧΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑ ΕΠENΔΥΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ (INVESTMENT AGREEMENT) ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗ ΠΟΡΩΝ ΑΠΟ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΩΝ ΣΕ ΤΑΑ ΕΡΓΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 10
TI ΕΙΔΟΥΣ ΕΡΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΝΤΑΙ? Ενδεικτικά: Επαναξιοποίηση εγκαταλελειμμένων περιοχών Αστικές Υποδομές (χώροι στάθμευσης και πρασίνου, διαμόρφωση υποδομών δρόμων) Δημόσια Δίκτυα (μεταφοράς, ύδρευσης, αποχέτευσης, ενεργειακά) Υποδομές ανάπτυξης επιχειρηματικότητας (τεχνολογικά πάρκα κλπ) Υγεία / εκπαίδευση (νοσοκομεία, κέντρα αποκατάστασης κλπ) Τουρισμός (ξενοδοχεία, χώροι αναψυχής) Αποκατάσταση ιστορικών κτιρίων Πολιτιστικά κέντρα και χώροι αναψυχής πολλαπλών χρήσεων. 11
ΟΡΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Ενδεικτικά: Διάρκεια έως 20 έτη Επιτόκιο ~ 2,50% Συμμετοχή TAA έως 70% Ίδια συμμετοχή τουλάχιστον 10% Συμμετοχή εμπορικών τραπεζών 20-30% 12
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ Διεύθυνση Μεγάλων Έργων 13