1Ο ΓΕ. Λ. Χαϊδαρίου 2012-2013 Project Phoenix Ιμεράι Γιουλίντα Καραγεώργου Αρετή Καράμπελας Αριστοτέλης Κοκάρας Κώστας Μακρίδης Δημήτρης
Κατά το 2ο μισό του 20ου αιώνα, το σύνολο των αστροναυτικών δραστηριοτήτων αναπτύχθηκε ταχύτητατα και σε πολύ μεγάλο βαθμό. Σκοπός τους ήταν η απόκτηση του μέγιστου αριθμού γνώσεων για τη Γη, το ηλιακό σύστημα και το Σύμπαν μέσα στο οποίο ζει ο άνθρωπος και η τελειοποίηση των διαστημικών οχημάτων. Η αστροναυτική έχει επιδράσει στην ανάπτυξη της σκέψης και της τέχνης της εποχής μας, προσθέτοντας νέους, δύσκολους στόχους στον άνθρωπο και θέτοντας στη διάθεση της βιομηχανίας τα σημαντικά τεχνικά και επιστημονικά επιτεύγματα που προέρχονται από τον τομέα αυτό. Η ομάδα μας, στα πλαίσια του μαθήματος της Ερευνητικής Εργασίας, αποφάσισε να μελετήσει τις διαστημικές αποστολές και τα διάφορα προγράμματα που έχουν τεθεί σε εφαρμογή κατά καιρούς.
Πώς επηρέασαν οι διαστημικές αποστολές τις σχέσεις μεταξύ των κρατών; Προκειμένου να υπάρξει ικανοποιητική απάντηση στο ερώτημα, θα πρέπει να εξετάσει κανείς τις παρακάτω περιόδους: Ψυχρός Πόλεμος Οι παρατάξεις κατά τον Ψυχρό Πόλεμο Ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν ο γεωπολιτικός, ιδεολογικός και οικονομικός αγώνας μεταξύ των υπερδυνάμεων ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, κυρίαρχων κρατών του Δυτικού και του κομμουνιστικού κόσμου αντίστοιχα, μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κράτησε από το 1947, μέχρι την πτώση του τείχους του Βερολίνου στις 11 Νοεμβρίου 1989 και λίγο αργότερα την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στα άλλα κράτη επιρροής της ΕΣΣΔ.
Πώς επηρέασαν οι διαστημικές αποστολές τις σχέσεις μεταξύ των κρατών; 2 Ονομαζόταν Ψυχρός Πόλεμος γιατί δεν διεξήχθη ποτέ ένοπλη σύγκρουση μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ. Ο "πόλεμος" έγινε με τη μορφή αγώνα επικράτησης σε διάφορους τομείς όπως τα συμβατικά και τα πυρηνικά όπλα, τα δίκτυα συμμαχιώ οικονομία και οικονομικούς αποκλεισμούς, προπαγάνδα, κατασκοπεία, πολέμους σε περιφερειακά κράτη, και τον ανταγωνισμό για την κατάκτηση του διαστήματο Διαστημικός αγώνας Ο διαστημικός αγώνας ήταν ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις ΗΠΑ και τις ΕΣΣΔ κατά τα μέσα του 20ου αιώνα που αφορούσε την εξερεύνηση του διαστήματος. Ξεκίνησε με την επιτυχημένη εκτόξευση του δορυφόρου Sputnik 1 στις 4-10-1957.
Ποια η άποψη του κοινού σχετικά με τις διαστημικές αποστολές; Γενικά, το κοινό συνεχίζει να είναι υπέρ τόσο των επανδρωμένων, όσο και των μη επανδρωμέων διαστημικών αποστολών. Το 71% των κατοίκων των ΗΠΑ συμφώνησε με τη δήλωση ότι τα διαστημικά προγράμματα είναι "καλή επένδυση", ενώ μόνο το 21% είχε αντίθετη άποψη. Παρ όλο που οι διαστημικές αποστολές βρίσκουν σύμφωνο το μεγαλύτερο μέρος του κοινού, έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς θεωρίες συνωμοσίας που αφορούν αυτές. Η πιο αμφισβητήσιμη είναι αυτή της 21ης Ιουλίου 1969.
Θεωρίες συνωμοσίας για την προσελήνωση της 21ης Ιουλίου 1969 Ένα μικρό βήμα για μένα, ένα μεγάλο για την ανθρωπότητα. Αυτά είναι τα λόγια του αμερικανού αστροναύτη Νιλ Άρμστρονγκ λίγο πριν πατήσει στην επιφάνεια της Σελήνης στις 21 Ιουλίου 1969. Αμφιβολίες για την κατάκτηση της σελήνης εμφανίστηκαν λίγο καιρό μετά το κοσμοϊστορικό αυτό γεγονός. Οι φωτογραφίες από την αποστολή για την κατάκτηση της Σελήνης έχουν μπει στο μικροσκόπιο κι εξετάζονται από τους ειδικούς φωτογράφους. Τα πορίσματα βέβαια είναι άκρως ενδιαφέροντα και προκλητικά.
Θεωρίες συνωμοσίας για την προσελήνωση της 21ης Ιουλίου 1969 2 Σκιές αστροναυτών Οι σκιές των αστροναυτών στις φωτογραφίες δεν είναι παράλληλες. Σύμφωνα με τους συνωμοσιολόγους, το γεγονός αυτό υποδεικνύει την ύπαρξη περισσότερων από μία πηγών φωτός. Αντίθετα, οι υπερασπιστές της προσελήνωσης του 69 υποστηρίζουν ότι η ανώμαλη επιφάνεια της Σελήνης μπορεί να δημιουργεί παράξενα εφέ. Εξάλλου, η ύπαρξη μιας σκιάς δηλώνει μια και μόνο πηγή φωτός.
Θεωρίες συνωμοσίας για την προσελήνωση της 21ης Ιουλίου 1969 (3) Στις φωτογραφίες η αμερικανική σημαία που τοποθετήθηκε φαίνεται να κυματίζει. Οι συνωμοσιολόγοι θεωρούν ότι οι φωτογραφίες δεν τραβήχτηκαν στη Σελήνη, καθώς εκεί δεν υπάρχει ατμόσφαιρα, επομένως ούτε και άνεμοι. Η απάντηση που δίνουν οι υπερασπιστές είναι ότι στη σημαία είχε τοποθετηθεί οριζόντια ράβδος, έτσι ώστε αυτή να βγει καλά στις φωτογραφίες. Οι αστροναύτες δεν την άνοιξαν τελείως, με αποτέλεσμα η σημαία να μείνει με μια πτυχή.
Θεωρίες συνωμοσίας για την προσελήνωση της 21ης Ιουλίου 1969 (4) Αστέρια Σε καμία από τις φωτογραφίες της αποστολής της 20ης Ιουλίου 1969 δεν διακρίνονται αστέρια. Όπως υποστηρίζουν οι συνωμοσιολογοι, στη Γη, όταν δεν υπάρχουν σύννεφα, βλέπουμε κάποια αστέρια, αλλά όχι όλα, λόγω της γήινης ατμόσφαιρας. Στη Σελήνη, λοιπόν, θα έπρεπε φαίνονται πολλά περισσότερα αστέρια. Οι υπερασπιστές, όμως, είναι της άποψης ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί, αφού η κάμερα που χρησιμοποιήθηκε τραούσει φωτογραφίες ανθρώπου με λευκή στολή και ήταν προγραμματισμένη σε μεγάλο διάφραγμα και υψηλή ταχύτητα.
Ποιος άνθρωπος βγήκε για πρώτη φορά εξώ από την ατμόσφαιρα της Γης; (1) Ο άνθρωπος που βγήκε για πρώτη φορά εξώ από την ατμόσφαιρα της Γης ήταν ο Γιούρι Γκαγκάριν, Ρώσος κοσμοναύτης της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο που πραγματοποίησε διαστημική πτήση το 1961. Παρακολουθούσε μαθήματα στη σχολή του Σαρατόφ. Στις 12 Απριλίου του 1961 πραγματοποίησε με το διαστημόπλοιο Βοστόκ μια περιφορά γύρω από τη Γη, με απόγειο 301 μέτρα και περίγειο 180 χιλόμετρα, η οποία διήρκησε 108 και αποτέλεσε την πρώτη επανδρωμένη διαστημική πτήση. Σοβιετικής Στις 14 Απριλίου του ίδιου χρόνου πήρε το βαθμό του Σμήναρχου και ανακηρύχτηκε «Ήρωας της Ένωσης». ηλικία Ο Γκαγκάριν σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα, κατά τη διάρκεια μιας δοκιμαστικής πτήσης, σε 34 ετών.
Πότε ξεκίνησε το πρώτο διαστημικό πρόγραμμα; Η πρώτη φορά βολίδα που εκτοξεύτηκε από τον άνθρωπο ήταν ο αμερικάνικος Pioneer I στις 11 Οκτωβρίου του 1958 και είχε βάρος 38,5 κιλά. Τέθηκε σε τροχιά πολύ μικρής διάρκειας, διένυσε μόνο το 1/3 της απόστασης Γη-Σελήνη και καταστράφηκε κατά την είσοδό του στην ατμόσφαιρα. Ακολούθησε η αποστολή πλήθος άλλων διαστημικών βολίδων από το 1958 και μετά. Το 1986, η ευρωπαϊκής κατασκευής διαστημική βολίδα Giotto πέρασε σε πολύ μικρή απόσταση από τον κομήτη του Χάλεϊ. Το 1997 εκτοξεύτηκε επίσης η διαστημική βολίδα Cassini, προϊόν συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποστολή να εξερευνήσει τον πλανήτη Κρόνο και τους δορυφόρους του. Ιδιαίτερη μνεία, τέλος, πρέπει να γίνει στον Pioneer 10, που ήταν το πρώτο κατασκευασμένο από άνθρωπο αντικείμενο που πέρασε τα όρια του ηλιακού μας συστήματος.
Οι πρώτες μη επανδρωμένες διαστημικές αποστολές. Η πρώτη, μη επανδρωμένη, εκτόξευση ήταν η αποστολή του σοβιετικού τηλεκατευθυνόμενου δορυφόρου Σπούτνικ 1, στις 4 Οκτωβρίου 1957. Ο δορυφόρος ζύγιζε περίπου 83 κιλά και είχε μπει σε τροχιά σε ένα ύψος περίπου 250 χμ. Η ανάλυση των ραδιοσημάτων χρησιμοποιήθηκε για να συγκεντρώσει τις πληροφορίες για την πυκνότητα των ηλεκτρονίων της ιονόσφαιρας. Ο Σπούτνικ 1 εκτοξεύθηκε από έναν πύραυλο R-7. Αποτεφρώθηκε κατά την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα, στις 4 Ιανουαρίου 1958. Sputnik 1
Πότε έλαβε χώρα η πρώτη επανδρωμένη διαστημική αποστολή; Η πρώτη επανδρωμένη πτήση στο διάστημα έγινε με το Vostok 1, φέρνοντας τον 27χρονο κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν στις 12Απριλίου 1961 σε τροχιά γύρω από την υδρόγειο. Η πτήση του Γκαγκάριν αντήχησε σε όλη την υδρόγειο όχι μόνο επειδή παρουσίαζε την ανωτερότητα του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος αλλά επειδή άνοιγε εξ ολοκλήρου μια νέα εποχή στη διαστημική εξερεύνηση και στις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις. Οι ΗΠΑ εκτόξευσαν τον πρώτο πολίτη τους στο διάστημα μέσα σε έναν μήνα από την πτήση Γκαγκάριν. H εκτόξευση του Vostok 1
Αποτυχημένες διαστημικές αποστολές (1) Απώλεια σκύλων Το κατόρθωμα του Γκαγκάριν δεν ήταν κάτι που επιτεύχθηκε με το πρώτο και ξαφνικά. Είχαν προηγηθεί σοβαρές προετοιμασίες με έξι άλλα διαστημόπλοια που προηγήθηκαν από το Βοστόκ Ι. Σ' αυτά είχαν χρησιμοποιηθεί διάφορες κούκλες και σκύλοι. Το πρώτο μάλιστα δεν μπόρεσαν να το επαναφέρουν στη Γη, ενώ το τρίτο κάηκε μέσα στην ατμόσφαιρα μαζί με τα 2 σκυλάκια που είχαν κάνει 17 φορές το γύρο της Γης.
Αποτυχημένες διαστημικές αποστολές (2) Απόλλων 1 Το Απόλλων 1 - πρώτη επανδρωμένη πτήση Απόλλων - είχε προγραμματιστεί τις 21 Φεβρουαρίου 1967. Ένα μήνα όμως νωρίτερα (27-1-1967) οι τρεις Αμερικανοί αστροναύτες που θα την πραγματοποιούσαν, οι Χονάιτ, Γκρίσσομ και Τσάφφυ ήταν νεκροί. Ήταν δεμένοι στις θέσεις τους στο θαλαμίσκο του Apollo 1 για επίγειες δοκιμές. Στη 1 το μεσημέρι για άγνωστους λόγους ξέσπασε φωτιά και οι τρεις αστροναύτες πέθαναν από εισπνοή δηλητηριωδών αεριών και εγκαύματα τρίτου βαθμού. Το σύμβολο του Απόλλων 1
Αποτυχημένες διαστημικές αποστολές (3) Τσάλεντζερ Η έκρηξη του Τσάλεντζερ μετά την απογείωσή του, που έγινε μπροστά στα μάτια της συγκλονισμένης ανθρωπότητας στις 28/1/1986, ήταν μια από τις πιο τραγικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας. Μετά το τρομερό αυτό ατύχημα, ανεστάλη το διαστημικό πρόγραμμα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δυο χρόνων. Η αιτία της καταστροφής εντοπίστηκε σε μια ελαττωματική «φλάντζα» του δεξιού βοηθητικού πυραύλου από την οποία εξερχόταν γυμνή φλόγα, που με τη σειρά της ήρθε σε επαφή με την κεντρική δεξαμενή υγρού υδρογόνου προκαλώντας την καταστροφική έκρηξη. H κατασροφή του Τσάλεντζερ μετά την απογείωσή του
Αποτυχημένες διαστημικές αποστολές (4) Σογιούζ 11 Τραγική τύχη είχε το πλήρωμα του Σογιούζ 11 το οποίο αποτελούνταν από τους αστροναύτες Γκεόργκι Τ. Ντομπροβόλσκι, Βλαντισλάβ Ν. Βολκόφ, Βίκτορ Ι. Πατσάγιεφ που, αφού συμπλήρωσε πτήση 23 ημερών και 360 περιστροφές, πέθαναν από απώλεια σταθερής ατμοσφαιρικής πίεσης κατά τη διάρκεια της επιστροφής στη Γη. Η απογείωση του Σογιούζ 11
Τεχνολογία διαστημικών αποστολών ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΦΑΙΡΑ ΚΕΡΑΙΕΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΡΑΔΙΟΜΕΤΑΔΟΤΕΣ ΤΟΠΟΘΕΤΟΙΜΕΝΟΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΦΑΙΡΑ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΥ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ SPUTNIK 1
O ΠΥΡΑΥΛΟΣ SATURN V (1) Ο πύραυλος που αποτελούταν από τρείς βαθμίδες ήταν ο μόνος ικανός να μεταφέρει την τεράστια ποσότητα καυσίμων που απαιτούνταν για ένα ταξίδι μετ επιστροφής στη Σελήνη. ΠΡΩΤΗ ΒΑΘΜΙΔΑ: Ανυψώνει το όχημα στα ψηλότερα τμήματα της ατμόσφαιρας. Κατά την εκτόξευση οι πέντε κινητήρες f-1 καταναλώνουν 15 τόνους καυσίμου ανά δευτερόλεπτο.
O ΠΥΡΑΥΛΟΣ SATURN V (2) ΔΕΥΤΕΡΗ ΒΑΘΜΙΔΑ: Όταν η κηροζίνη και το υγρό οξυγόνο καταναλωθούν, η άδεια πρώτη βαθμίδα πέφτει πίσω στην Γη.Ο κινητήρας της δεύτερης βαθμίδας αναφλέγεται και ωθεί τον πύραυλο προς τα πάνω ώστε να ξεπεράσει τα 40.000χλμ. που απαιτούνται για να διαφύγει από την έλξη της γήινης βαρύτητας.
O ΠΥΡΑΥΛΟΣ SATURN V (3) ΤΡΙΤΗ ΒΑΘΜΙΔΑ.Ο Πύργος διαφυγής αποκόπτεται. Η δεύτερη βαθμίδα αποκόπτεται.η τελική βαθμίδα διαθέτει έναν κινητήρα που μπορεί να ξαναπάρει μπροστά και τη θέτει σε τροχιά,ενώ, όταν επαναφλέγεται την στέλνει στην Σελήνη.
APOLLO 11 Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς τη Σελήνη Το Apollo 11, αφού περιστράφηκε μια φορά γύρω από την Γη, ο κινητήρας της τρίτης βαθμίδας εκτόξευσε το Apollo προς την Σελήνη. Το csm απελευθερώθηκε από τον κώνο της τρίτης βαθμίδας και άρχισε να περιστρέφεται. Γυρνώντας προς την αντίθετη κατεύθυνση οι υπομονάδες διοίκησης και συντήρησης ενώθηκαν με την σεληνιακή υπομονάδα, η οποία παρέμεινε μέσα στην τρίτη βαθμίδα. Το csm τράβηξε το LM έξω από την τρίτη βαθμίδα και άρχισε να περιστρέφεται ξανά.ο κινητήρας της τρίτης βαθμίδας, άδειος από καύσιμα αποκόπηκε. Ο κινητήρας του CSM το έστειλε σε τροχιά γύρω από την Σελήνη. Τέλος, η σεληνιακή υπομονάδα του Apollo διαχωρίστηκε και προσσεληνώθηκε.
APOLLO 11 Κατά την επιστροφή στη Γη Η σεληνιακή υπομονάδα LM αποκολλάται από την επιφάνεια της Σελήνης και συνδέεται με τις υπομοναδες διοίκησης και συντήρησης, που ξεκινούν το ταξίδι της επιστροφής στη Γη. Η σεληνιακή υπομονάδα χωρίζεται στα δυο. Το κάτω μισό παραμένει στη Σελήνη. Οι αστροναύτες μεταφέρονται από τη σεληνιακή υπομονάδα στο CSM. Καθώς το CSM πλησιάζει στη Γη η υπομονάδα συντήρησης αποκολλάται και αφήνει τους τρεις αστροναύτες στην υπομονάδα διοίκησης. Ασπίδα θερμότητας προστατεύει την υπομονάδα διοίκησης, που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα της Γης. Ανοίγουν αλεξίπτωτα και η υπομονάδα προσθαλασσώνεται στον Ειρηνικό ωκεανό.
Συμπέρασμα Από τα παραπάνω, προκύπτει ότι οι άνθρωποι μπορούμε να επωφεληθούμε από τις διαστημικές αποστολές, επεκτείνοντας τις γνώσεις μας σχετικά με το Σύμπαν, αλλά και τον ίδιο τον πλανήτη μας. Ωστόσο, ελλοχεύουν κίνδυνοι, αν δεν τηρηθούν με ακρίβεια οι οδηγίες, οι οποίες δίνονται στους κοσμοναύτες και στο υπόλοιπο προσωπικό. Όπως μας έχει υποδείξει πολλές φορές η Ιστορία των διαστημικών αποστολών, πολλά από αυτά τα προγράμματα έχουν κοστίσει ζωές, τόσο ανθρώπων, αλλά και ζώων που χρησιμοποιήθηκαν. Συνεπώς, είναι ιδιαίτερα σημαντική είναι η αξιοποίηση της πυραυλικής τεχνολογίας απαλλαγμένη από πολιτικά συμφέροντα, έτσι ώστε να επιτευχθεί η διεύρυνση των γνώσεών μας για το Σύμπαν.