ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015-2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΑ NEA ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΞΗ Γ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10 Ιουνίου 2016 ΩΡΑ: 08:00 π.μ. -10:00π.μ. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΑΡ.:. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από δύο (2) μέρη. Να απαντήσετε σε όλα τα μέρη και σε όλα τα ερωτήματα. ΜΕΡΟΣ Α : ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 14) ΚΕΙΜΕΝΟ 1: Ξέχειλα είναι τα δελτία ειδήσεων αυτές τις μέρες από θάνατο και καταστροφή. Από συντρίμμια αεροπλάνων, βόμβες και ακρωτηριασμένα παιδάκια στην αμμουδιά που ένα λεπτό πριν ήταν γερά, ζωηρά, γεμάτα συλλογισμούς και όνειρα από φωτιά, ερείπια, στάχτη και ερήμωση. Μια αιματοχυσία ξεβράζεται στα σαλόνια των σπιτιών ξαφνιάζοντας συνειδήσεις, παγώνοντας το αίμα, εκδιώκοντας τις ψυχές στα πέρατα της φρίκης. Κάθε μέρα μετριούνται οι φριχτές συνέπειες του πολέμου, 298 αδικοχαμένοι επιβάτες στην ανατολική Ουκρανία, 300 Παλαιστίνιοι νεκροί στη Γάζα, το αθώο αίμα, το αιφνίδιο ξεσπίτωμα, η απόγνωση, η εξαθλίωση. Αλλά καμία καθοριστική κίνηση από τη διεθνή κοινότητα, από τους μεγάλους, που κάθε φορά σπεύδουν να δηλώσουν τον αποτροπιασμό τους, αλλά κάθε φορά αποχωρούν από την προσπάθεια διευθέτησης των συγκρούσεων εξαιτίας της ακατανίκητης δίψας για επιβολή. Μόνο ανολοκλήρωτες παρεμβάσεις και τοποθετήσεις υπάρχουν, κρύβοντας τους υπολογισμούς, τους εθνικούς εγωισμούς, τις κατακτητικές ορμές στο όνομα και για χάρη της ειρήνης. Όχι, ο πόλεμος δεν είναι ένα αναπόφευκτο μυστήριο. Είναι το πιο αιματηρό παιχνίδι υπεροχής του ενός απέναντι στον άλλο, η πιο καταστροφική προσπάθεια κυριαρχίας, μια ψυχρή εκτέλεση σχεδίου. Αυτοί που τον προκαλούν δε θέλουν να ομολογήσουν ξάστερα τους σκοπούς τους. Δε λένε ποτέ «ερχόμαστε να πάρουμε τα αγαθά σας», δεν παρουσιάζουν γυμνά τα αληθινά αίτια που οδηγούν στον αλληλοσπαραγμό. Τον πόλεμο δεν τον έστειλε ο Δίας στη γη για να την αλαφρύνει, όπως σχολίαζε ο Ευριπίδης στην «Ελένη». Έχει ως αφετηρία την απληστία. Ούτε είναι αποτέλεσμα λανθασμένων πολιτικών χειρισμών. Τον γεννάει ένα σύστημα που στηρίζεται πάνω στην εκμετάλλευση και καταπατάει την ανεξαρτησία των λαών. Όσο αθώο αίμα κι αν ρέει στη Μέση Ανατολή, δεν πρόκειται να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός αν δε συμφωνηθούν πρώτα εκείνα που εξυπηρετούν συγκεκριμένα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Άλλωστε, όπως είχε πει και ο Αϊνστάιν: «Δύο πράγματα είναι απέραντα. Ο παραλογισμός του πολέμου και το σύμπαν. Και για το δεύτερο δεν είμαι και τόσο σίγουρος». Τασούλα Καραϊσκάκη, «Ανύπαρκτοι χειρισμοί, υπαρκτοί στόχοι», εφημερίδα Καθημερινή, 20.07.2014 (διασκευή) 1
ΚΕΙΜΕΝΟ 2: Η ειρήνη είναι μια από τις πιο ταλαιπωρημένες και παρεξηγημένες έννοιες απ' όσες χρησιμοποίησε ο άνθρωπος μέχρι σήμερα. Θεωρήθηκε ανακωχή, το μεσοδιάστημα δυο πολέμων, ονομάστηκε «ένοπλη» ή φάνηκε πως είναι η απαρχή για έναν καινούριο πόλεμο. Πάντοτε δηλαδή συνδεόταν το περιεχόμενό της με τον πόλεμο, όχι τόσο για να φανεί η αντίθεσή της με αυτόν, όσο για να υποτιμηθεί η αξία της και ο ρόλος της στη ζωή του ανθρώπου. «Είρω» σημαίνει «ενώνω». Η ειρήνη δηλαδή εκφράζει την ενότητα, τη συμφιλίωση των ανθρώπων, τη θέλησή τους για επικράτηση ενός τρόπου ζωής απαλλαγμένου από τις συγκρούσεις ανάμεσα στα έθνη και τους ανταγωνισμούς στο επίπεδο της καθημερινής ζωής. Η συνοχή δεν είναι εύκολο να εξασφαλιστεί μόνο με τον νόμο και τον φόβο της τιμωρίας. Προϋποθέτει τη συγκατάθεση των πολιτών, τη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας της φιλίας, της αλληλεγγύης, της ομόνοιας. Αυτές είναι οι συνεκτικές δυνάμεις μιας κοινωνίας που επιτρέπουν στον άνθρωπο να αισθάνεται ασφαλής και βέβαιος. [ ] Ο πόλεμος δεν είναι μόνο η ένοπλη σύγκρουση. Η σύρραξη είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς από αιτίες που οδηγούν μεθοδικά τους λαούς να επιλέξουν τα όπλα και τα χαρακώματα ως πεδίο επίλυσης των διαφορών τους. Είναι ένα αποτέλεσμα αναπόφευκτο, μια «μαζική ηλιθιότητα», καθώς οι κοινωνίες παρασύρονται, ενεργούν τυφλά, χωρίς προσανατολισμό, για να εξασφαλίσουν οφέλη αμφισβητήσιμης αξίας. Στην εποχή μας ειδικότερα, που τα στρατηγικά όπλα είναι περισσότερο ευέλικτα, ένας πόλεμος (παρόλο που δε συμφέρει σε κανέναν) αποτελεί μια διαρκή απειλή. Η στρατηγική της αποτροπής κατάφερε να δημιουργήσει μια ισορροπία τρόμου. Επομένως, το πρόβλημα δεν είναι να αποτρέψουμε την τελική ανάφλεξη, αλλά να διαμορφώσουμε τις συνθήκες που θα ευνοήσουν την επικράτηση της ειρήνης. [ ] Ο τομέας της εκπαίδευσης μπορεί να συμβάλει στη συνειδητοποίηση των ωφελειών της ειρήνης. Έργο της εκπαίδευσης είναι η αγωγή του ανθρώπου. Είναι ο προσανατολισμός της συνείδησής του προς έναν σκοπό. Επομένως, η προσπάθειά της στην εδραίωση της ειρήνης θα πρέπει να στοχεύει στη συμφιλίωση του ανθρώπου με τον εαυτό του. Η ειρήνη θα εξασφαλιστεί, όταν αρθούν οι αιτίες που προκαλούν τον ανταγωνισμό στην καθημερινή ζωή. [ ] Η εκπαίδευση, είναι αλήθεια, δεν μπορεί να αποτρέψει έναν πόλεμο. Μπορεί όμως να διαμορφώσει τη συνείδηση εκείνων που θα τον αρνηθούν. Για να πετύχει τον στόχο της, χρειάζεται ανάλογη πολιτική βούληση. Γι αυτό πολλοί υποστηρίζουν ότι μόνο ένα δημοκρατικό πολίτευμα θα διαπαιδαγωγήσει τους πολίτες με την ιδέα της ειρήνης και τον σεβασμό του ανθρώπου. Άρης Γιαβρής, «Η οργάνωση του λόγου», εκδ. Gutenberg, Αθήνα 1990, τ. Α (διασκευή) I. Κατανόηση Περιεχομένου (μον. 2) 1. Ποιες αιτίες των πολέμων επισημαίνει η συγγραφέας του Κειμένου 1; Να αναφέρετε τουλάχιστον τέσσερις (4). 2. Πώς μπορεί να εδραιωθεί η ειρήνη σύμφωνα με τον συγγραφέα του Κειμένου 2; Να εξηγήσετε. 2
II. Κατανόηση Μορφής (μον. 4) 1. Οργάνωση Λόγου α. Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της τέταρτης (4 ης ) παραγράφου του Κειμένου 2 (θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, πρόταση κατακλείδα). (μον. 0,5) β. Να γράψετε έναν πλαγιότιτλο για την πρώτη (1 η ) παράγραφο του Κειμένου 1. (μον. 0,5) 2. Μορφοσυντακτικά Φαινόμενα α. Στα πιο κάτω παραδείγματα να βρείτε και να γράψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις, να τις ονομάσετε και να δηλώσετε τον συντακτικό τους ρόλο. (μον. 1,5) i. [ ] δεν πρόκειται να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός [ ] (Κείμενο 1) ii. Γι αυτό πολλοί υποστηρίζουν ότι μόνο ένα δημοκρατικό πολίτευμα θα διαπαιδαγωγήσει τους πολίτες με την ιδέα της ειρήνης και τον σεβασμό του ανθρώπου. (Κείμενο 2) β. Από την τελευταία παράγραφο του Κειμένου 2 να βρείτε και να ονομάσετε μια (1) δευτερεύουσα επιρρηματική πρόταση. (μον. 0,5) 3. Λεξιλογικά α. Να σχηματίσετε δύο (2) προτάσεις με τη λέξη σχέδιο (Κείμενο 1) στις οποίες θα φαίνεται η διαφορετική σημασία της λέξης. (μον. 0,5) β. Να γράψετε δύο (2) υπώνυμα για τη λέξη πολίτευμα (Κείμενο 2). (μον. 0,5) III. Παραγωγή Γραπτού Επικοινωνιακού Λόγου (μον. 8) «Η ειρήνη είναι μια από τις πιο ταλαιπωρημένες και παρεξηγημένες έννοιες απ' όσες χρησιμοποίησε ο άνθρωπος μέχρι σήμερα». Σε εκδήλωση του Σχολείου σας με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ειρήνης, καλείστε να εκφωνήσετε ομιλία στην οποία, αφού παρουσιάσετε τα αίτια που προκαλούν τους πολέμους, να εισηγηθείτε τρόπους με τους οποίους μπορεί να εδραιωθεί η ειρήνη στον κόσμο. (250 300 λέξεις) 3
ΜΕΡΟΣ Β : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 6) Ι. ΚΕΙΜΕΝΑ Κείμενο 1: «Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον», Έριχ Μαρία Ρεμάρκ Η μουγκαμάρα συνεχίζεται. Μιλάω γιατί πρέπει να μιλάω. Έτσι του λέω: «Συνάδελφε, δεν ήθελα να σε σκοτώσω. Αν μπορούσες να πηδήσεις άλλη μια φορά δω μέσα, δε θα σε σκότωνα αν και συ θά σουν λογικός. Μα συ δεν ήσουν για μένα παρά μια ιδέα, ένας συνδυασμός που ζούσε μέσα στο μυαλό μου και προκαλούσε μιαν απόφαση. Αυτόν το συνδυασμό χτύπησα. Τώρα καταλαβαίνω για πρώτη φορά πως κι εσύ είσαι ένας άνθρωπος όπως κι εγώ. Σκέφτηκα τις χειροβομβίδες σου, την ξιφολόγχη σου και το ντουφέκι σου. Τώρα βλέπω τη γυναίκα σου και το πρόσωπό σου. Συγχώρεσέ με, συνάδελφε. Πάντα το καταλαβαίνουμε αυτό πολύ αργά. Γιατί να μη μας το πουν, πως κι εσείς είσαστε πλάσματα δυστυχισμένα όπως κι εμείς; Πως οι μητέρες σας καρδιοσώνουνται όπως κι οι δικές μας και πως έχουμε την ίδια αγωνία του θανάτου, το ίδιο αγκομαχητό και τους ίδιους πόνους; Συγχώρα με, συνάδελφε. Πώς μπορούσε να είμαστε εχθροί; Αν ρίχναμε τούτα τα ντουφέκια και τις στολές, μπορούσες νά σαι αδελφός μου, όπως ο Κατ κι ο Άλμπερτ. Πάρε είκοσι χρόνια απ τη ζωή μου, συνάδελφε, και σήκω πάνω. Πάρε αν θες καλύτερα και πιο πολλά. Γιατί τι θα με ωφελούσαν» [ ] Το κεφάλι μου είναι παραζαλισμένο. Μα κείνο που καταλαβαίνω είναι πως δεν πρέπει να γράψω σ αυτούς τους ανθρώπους, όπως λογάριαζα πιο πριν. Δεν πρέπει να το κάνω. Ξανακοιτάζω τις φωτογραφίες. Δεν φαίνονται πλούσιοι. Αν μπορούσα να τους στείλω χρήματα χωρίς να δώσω τ όνομά μου, θα το έκανα. Αργότερα σαν κερδίσω κάποτε λεφτά, δε θα τους ξεχάσω. Κρεμιέμαι σε τούτη την ιδέα. Είναι κι αυτό για μένα μια παρηγοριά. Αυτός ο πεθαμένος δέθηκε με τη ζωή μου. Γι αυτό πρέπει να κρατήσω το λόγο μου, για να σώσω τον εαυτό μου. Ορκίζομαι πως σκοπός της ζωής μου θά ναι μονάχα αυτός και δε θέλω να ζήσω παρά γι αυτόν και για τη φαμίλια του. Με τα βρεγμένα χείλια μου πασχίζω να τον πείσω και βαθιά μου υπάρχει η ελπίδα πως μονάχα έτσι θ απολυτρωθώ και θα βγω από δω μέσα. Αργότερα, λέω, κάτι θα γίνει και θα κρατήσω το λόγο μου. Γι αυτό ανοίγω το βιβλιάριο και διαβάζω αργά: Ζεράρ Ντιβάλ. Τυπογράφος. Γράφω την αντρέσα του με το μολύβι του πεθαμένου πάνω σ ένα φάκελο κι ύστερα τα βάζω όλα, γρήγορα-γρήγορα στο χιτώνιό του. Σκότωσα τον τυπογράφο Ζεράρ Ντιβάλ. Πρέπει να γίνω τυπογράφος, σκέφτουμαι ταραγμένος. Πρέπει να γίνω τυπογράφος, τυπογράφος Κείμενο 2: «Ποιήματα που μας διάβασε ένα βράδυ ο λοχίας Otto V», Μανώλης Αναγνωστάκης Σε δύο λεφτά θ ακουστεί το παράγγελμα «Εμπρός» Δεν πρέπει να σκεφτεί κανένας τίποτ άλλο Εμπρός η σημαία μας κι εμείς εφ όπλου λόγχη από πίσω Απόψε θα χτυπήσεις ανελέητα και θα χτυπηθείς Θα τραβήξεις μπροστά τραγουδώντας ρυθμικά εμβατήρια Θα τραβήξεις μπροστά που μαντεύονται χιλιάδες ανήσυχα μάτια Εκεί που χιλιάδες χέρια σφίγγονται γύρω από μι άλλη σημαία Έτοιμα να χτυπήσουνε και να χτυπηθούν. Σ ένα λεφτό πρέπει πια να μας δώσουν το σύνθημα Μια λεξούλα μικρή μες στη νύχτα, που σε λίγο εξαίσια θα λάμψει. (Κι εγώ που χω μια ψυχή παιδική και δειλή Που δε θέλει τίποτ άλλο να ξέρει απ την αγάπη Κι εγώ πολεμώ τόσα χρόνια χωρίς, Θε μου, να μάθω γιατί Και δε βλέπω μπροστά τόσα χρόνια παρά μόνο τον δίδυμο αδερφό μου). 4
Κείμενο 3: «Ο λύκος δε διαλέγει», Ζήσης Σκάρος [ ] Στο θάλαμο 11 του μπλοκ 15 ήμασταν στοιβαγμένοι εκείνες τις μέρες πάνω από πενήντα άνθρωποι. Για να χωράμε είχαν στήσει γύρω στους τοίχους πατάρια. Τα καμιόνια κουβαλούσαν συνέχεια. Έφερναν, έπαιρναν, κρεμούσαν ο αριθμός των κρατουμένων δεν κατέβηκε ποτέ κάτω απ τους 30. Όσοι ήταν απ τους παλιότερους φάνταζαν ίδιοι κινούμενοι σκελετοί. Αποθήκη ανθρώπων είχε βαφτίσει κάποιος το μπλοκ 15. Κι ένας άλλος διόρθωσε: αποθήκη φαντασμάτων. Το μπλοκ 15 στο στρατόπεδο του Χαϊδαριού ήταν το χτίριο της απομόνωσης. Επικοινωνία δεν επιτρεπόταν με τον έξω κόσμο, δεν παίρναμε δέματα, ούτε και αγγαρείες κάναμε. Μέρα παρά μέρα μας έβγαζαν ένα τέταρτο της ώρας να περπατήσουμε στον κύκλο, μπροστά στο χτίριο. Το συσσίτιο ήταν πολύ λειψό. Μια φετίτσα ψωμί μάς έδιναν το μεσημέρι που αργότερα κόπηκε κι αυτή, κι ένα πιάτο μπιζελόζουμο ή αλατισμένο σκουμπρί 1. Νερό μια φορά τη βδομάδα: για τον καθένα ένα κυπελάκι, όπου συχνά έπλεαν μικρά κόκκινα σκουλήκια σαν τρίχες. Γι αυτό πάντα προτιμούσαμε τη σούπα. Το σκουμπρί άναβε μέσα μας. Πολλοί, για να ξεγελάνε τα δυο φοβερά στοιχειά της δίψας και της πείνας, άρπαζαν από κάτω, στον κύκλο, καμιά λεμονόφλουδα ή κάνα λιοκούκουτσο, που πετούσαν οι δεσμοφύλακες, και τα γλείφανε. Μα κάθε τέτοια απόπειρα μπορούσε να στοιχίσει δέκα βουρδουλιές με το σύρμα. Μη νομίσετε πως όλα τούτα γίνονται απρογραμμάτιστα, συνέχισε ο Λάιος οι ναζήδες ξέρουν πως ο άνθρωπος κι ώς τις τελευταίες του στιγμές μπορεί να παλεύει με τα μέσα της ψυχής και της θέλησης. Όσο πλησιάζει το τέλος τους τόσο αιστάνονται την ανάγκη να φαίνονται νικητές και πάνε να σπάσουν το ηθικό μας. Ο σκοπός τους μένει πάντα ο ίδιος, χωρίς εξαίρεση. Είναι σαν το λύκο που αίμα θέλει μονάχα, δε διαλέγει. [ ] Ήταν φανερό πως πήγαιναν να συμπληρώσουν πενήντα. Κι ο κλήρος για τους δυο έπεφτε στο θάλαμό μας. Οι αναπνοές κρατήθηκαν. Η σιωπή έπηξε απ την αγωνία. Ακούστηκαν βαριά βήματα στο τσιμέντο, κλειδιά στην πόρτα και στ άνοιγμά της στάθηκε ο διοικητής του στρατοπέδου μ έναν κατάλογο στα χέρια. Τεοντόρος Μπαλάφας. Παρών! ξεφώνισε κάποιος πνιγμένα, ξετρυπώνοντας κάτω απ το πατάρι. Ράους! Ο Μπαλάφας έσκυψε να μαζέψει τις κουβέρτες. Όχι κουβέρτας! Κίνησε μουδιασμένος ο Μπαλάφας, βγήκε στο διάδρομο. Μελετίος Ρόβας! διάβασε παρακάτω ο διοικητής. Ρόβας; Νιξ Ρόβας! Χτες καπούτ, βιάστηκε να εξηγήσει ο Δημοράγκας, που δεν είχε προφτάσει να γυρίσει στη θέση του, όταν άνοιξε η πόρτα. Ο διοικητής μίλησε με τους σκοπούς, σκέφτηκε για μια στιγμή και στράφηκε στο Δημοράγκα. Κομ ντου! (έλα συ) Μαρμάρωσε ο Δημοράγκας. Λος, λος, ράους! αγρίεψε ο διοικητής. Ο Δημοράγκας έφερε ένα απορημένο βλέμμα γύρω, είδε το Λάιο, που τον κοίταζε και κείνος ολόρθος πάνω απ το πατάρι όπου μέναμε, και τεντώνοντας περήφανα το κορμί του σήκωσε τη γροθιά του. Ζήτω η λευτεριά! Έτρεξε όξω, και μια που είχε συμπληρωθεί ο αριθμός, ο διοικητής έκλεισε τον κατάλογο. Ο λύκος δε διαλέγει. 1 Σκουμπρί: είδος παστού ψαριού 5
ΙΙ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: 1. Ποια η στάση των δύο ηρώων απέναντι στον πόλεμο, όπως φαίνεται στο Κείμενο 1 και στο Κείμενο 2; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με δύο (2) τουλάχιστον αναφορές από το κάθε κείμενο. (μον. 2) 2. Το Κείμενο 1 είναι γραμμένο από έναν Γερμανό συγγραφέα, ενώ το Κείμενο 2 από Έλληνα. Πιστεύετε ότι η διαφορετική εθνικότητα των δύο συγγραφέων μειώνει την αξία των μηνυμάτων τους; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (μον. 0,5) 3. Σε ποιο είδος ποίησης ανήκει το Κείμενο 2; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας δίνοντας τουλάχιστον δύο (2) χαρακτηριστικά από το ποίημα. (μον. 1,5) 4. Να δικαιολογήσετε τον τίτλο του Κειμένου 3. 5. Να περιγράψετε τις συνθήκες κράτησης των Ελλήνων αιχμαλώτων σύμφωνα με το Κείμενο 3. ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ Η ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ Β.Δ. Α Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ---------------------------- -------------------------- ---------------------------- 1. Μιχαήλ Γιαννούλα Β.Δ. Χατζηπαναγή Ανθούλα Φλουρή Γεωργούλα -------------------------------- 2. Μακαρίου Ελένη Β.Δ. ------------------------------- 3. Ιωάννου Παρασκευή ------------------------------- 4. Μαυροβουνιώτη Αικατερίνη ------------------------------- 5. Κλάδη Μαρίνα ------------------------------ 6. Αριστοδήμου Αναστασία ------------------------------ 7. Δομετίου Έλενα 6
ΙΙ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Ποια η στάση των δύο ηρώων απέναντι στον πόλεμο, όπως φαίνεται στο Κείμενο 1 και στο Κείμενο 2; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με δύο (2) τουλάχιστον αναφορές από το κάθε κείμενο. (μον. 2) 2. Το Κείμενο 1 είναι γραμμένο από έναν Γερμανό συγγραφέα, ενώ το Κείμενο 2 από Έλληνα. Πιστεύετε ότι η διαφορετική εθνικότητα των δύο συγγραφέων μειώνει την αξία των μηνυμάτων τους; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (μον. 0,5) 3. Σε ποιο είδος ποίησης ανήκει το Κείμενο 2; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας δίνοντας τουλάχιστον δύο (2) χαρακτηριστικά από το ποίημα. (μον. 1,5) 4. Να δικαιολογήσετε τον τίτλο του Κειμένου 3. 5. Να περιγράψετε τις συνθήκες κράτησης των Ελλήνων αιχμαλώτων σύμφωνα με το Κείμενο 3. Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ---------------------------- Φλουρή Γεωργούλα 6