Τα επιµέρους θέµατα που διδάσκονται στο µάθηµα της ιδακτικής της Πληροφορικής είναι τα εξής:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται µια προσπάθεια να βρεθούν τα στοιχεία που αποτελούν το µάθηµα της ιδακτικής της Πληροφορικής όπως αυτό διδάσκεται στην ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση ανά τον κόσµο. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται παρακάτω βασίζονται σε µια έρευνα στο διαδίκτυο, σε πανεπιστήµια και ιδρύµατα ανώτερης εκπαίδευσης. υστυχώς, στα πλαίσια αυτής της εργασίας δεν ήταν δυνατό να γίνει µια πλήρης έρευνα λόγω των προβληµάτων που προέκυψαν κατά την αναζήτηση. Τα περισσότερα τµήµατα όπου διδάσκεται το µάθηµα της διδακτικής της πληροφορικής δεν δίνουν στις σελίδες τους επαρκείς πληροφορίες σχετικά µε το αναλυτικό περιεχόµενο του µαθήµατος. Συν τοις άλλοις, σε πολλές περιπτώσεις ήµασταν αναγκασµένοι να ερευνήσουµε τις σελίδες κάποιων πανεπιστηµίων εξ ολοκλήρου, και χωρίς να γνωρίζουµε αν το µάθηµα είναι ενταγµένο στο αναλυτικό πρόγραµµα του τµήµατος, προτού φτάσουµε στο επιθυµητό αποτέλεσµα. Και αυτό γιατί προφανώς τα περισσότερα τµήµατα δεν έχουν καταχωρηµένες όλες τις σελίδες των τµηµάτων τους στις µηχανές αναζήτησης του διαδικτύου. Έτσι, στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται αρχικά τα στοιχεία που βρέθηκαν συνολικά από τµήµατα, ακόµα κι αν δεν έχουµε περισσότερες λεπτοµέρειες για αυτά, και στη συνέχεια παρουσιάζονται µε τη µορφή περιπτώσεων µελέτης τα στοιχεία από τα τµήµατα εκείνα στα οποία έχουµε επαρκή στοιχεία για µια ολοκληρωµένη αναφορά. 1.1 Τι διδάσκεται στα πλαίσια του µαθήµατος Τα επιµέρους θέµατα που διδάσκονται στο µάθηµα της ιδακτικής της Πληροφορικής είναι τα εξής: Γνώσεις και δεξιοτεχνίες σχετικά µε την Τεχνολογία της πληροφορίας και επικοινωνίας. ιδακτική προσέγγιση λογισµικού. Οι νέες τεχνολογίες στην ελληνική εκπαίδευση-η θέση της πληροφορικής. Η προγραµµατιστική δραστηριότητα ως αντικείµενο µάθησης. Σχεδιασµός και αξιολόγηση γραπτών και εργαστηριακών ασκήσεων (εργαστήριο πληροφορικής). Λογικές χρήσης και αναπαραστάσεις των µαθητών στην πληροφορική. Η πληροφορική ως αυτόνοµο γνωστικό αντικείµενο. Ειδικά θέµατα ιδακτικής της Πληροφορικής. ιαδραστικά περιβάλλοντα µάθησης (σχεδιασµός-ανάπτυξη-χρήση-αξιολόγηση). Συµβολικοί συµβολισµοί και Logo. Ο ρόλος του καθηγητή. Οργάνωση υποδειγµατικών διδασκαλιών. Η χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας στην Εκπαίδευση(ΤΠΕ) σαν ξεχωριστό αντικείµενο µάθησης και εργαλείο έρυνας Μαθησιακές και διδακτικές θεωρίες Επιπτώσεις των νέων τεχνολογιών-κοινωνική διάσταση των εξελίξεων

Εκπαιδευτικές λειτουργίες του υπολογιστή Εκπαιδευτικό λογισµικό Μάθηση από απόσταση Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελµα του εκπαιδευτικού Ο υπολογιστής ως εργαλείο µάθησης Η προσέγγιση της Τεχνητής Νοηµοσύνης(έµπειρα συστήµατα) Υπερκείµενα-Υπερµέσα-Πολυµέσα Επιπτώσεις της εκπαιδευτικής τεχνολογίας στο αναλυτικό πρόγραµµα, την οργάνωση της διδασκαλίας και την αξιολόγηση Παραδοσιακές και σύγχρονες προσεγγίσεις και µέθοδοι διδασκαλίας Μαθησιακές δυσκολίες και υπολογιστές ιαδραστικά περιβάλλοντα µάθησης(σχεδιασµός, ανάπτυξη, χρήση και αξιολόγηση) Ο ρόλος του καθηγητή Οργάνωση υποδειγµατικών διδασκαλιών Συµβολικοί συµβολισµοί και LOGO 1.2 Μελέτες περιπτώσεων Στη συνέχεια ακολουθούν αναλυτικές περιγραφές του µαθήµατος της ιδακτικής της Πληροφορικής όπως αυτό διδάσκεται στα τµήµατα της Πληροφορικής στο πανεπιστήµιο της Πάτρας, της Κρήτης, του Όσλο, της Κορέας και του ΤΕΙ Θεσσαλίας. Τα στοιχεία που παρατίθενται προέρχονται από τις σηµειώσεις του µαθήµατος που διατίθενται στους µαθητές. Για περισσότερες πληροφορίες ο αναγνώστης µπορεί να βρει τις σηµειώσεις του µαθήµατος και τις σελίδες όλων των πανεπιστηµίων στο συνοδευτικό CD. Πανεπιστήµιο Πατρών Στο πανεπιστήµιο της Πάτρας το µάθηµα διδάσκεται σε δύο εξάµηνα στο τµήµα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής. ιδακτική της Πληροφορικής I Στο πρώτο κεφάλαιο των σηµειώσεων γίνεται µια σύντοµη επισκόπηση της εξέλιξης της τεχνολογίας και του τρόπου που αυτή επηρεάζει την καθηµερινή ζωή ενός κοινωνικού συνόλου. Γίνεται διαχωρισµός της εκπαιδευτικής διάστασης της πληροφορικής. Μπορούµε να διαχωρίσουµε τρεις κατηγορίες : η πληροφορική ως αντικείµενο µάθησης, ως στοιχείο γενικής κουλτούρας και ως εργαλείο µάθησης. Στη συνέχεια γίνεται µια σύντοµη ιστορική αναδροµή στην ανάπτυξη περιβαλλόντων µάθησης µε τη βοήθεια των Τεχνολογιών της πληροφορικής.

Το δεύτερο κεφάλαιο των σηµειώσεων είναι περισσότερο θεωρητικό. Αντιµετωπίζει την γνώση από µια κοινωνική εποικοδοµιστική προσέγγιση και αµφισβητείται ο απόλυτος χαρακτήρας της. Η γνώση θεωρείται σαν µια υποκειµενική και ενεργητική διαδικασία αλληλεπίδρασης και κατασκευής. ίνεται έµφαση στη σηµασία των ενεργειών του ατόµου για την νοητική του ανάπτυξη. Το κεφάλαιο αυτό επίσης συγκρίνει τη γνώση του δασκάλου και του µαθητή σύµφωνα µε τις σηµειωτικές λειτουργίες της γνώσης. Επίσης γίνεται αναφορά στην επίδραση των εργαλείων για την τροποποίηση της ανθρώπινης συµπεριφοράς, στην διαθεσιµότητα των εργαλείων για την κατασκευή της γνώσης και στην σηµασία της δραστηριότητας στη µάθηση. Επιπλέον, αναλύεται ο ρόλος του πλαισίου συµφραζοµένων (context) στην τροποποίηση των αντιλήψεων του ατόµου, στις διαφορετικές εσωτερικές προσεγγίσεις του ατόµου στη µάθηση και στα αναπαραστασιακά συστήµατα. Γίνεται διαφοροποίηση της αλληλεπίδρασης µεταξύ των εσωτερικών και εξωτερικών αναπαραστάσεων καθώς οι αναπαραστάσεις θεωρούνται φαινοµενολογικά αντικείµενα. Τέλος, δίνεται έµφαση στα πλεονεκτήµατα ανάπτυξης της κριτικής σκέψης, γίνονται βασικές παραδοχές για την κριτική σκέψη, αναλύονται τα δοµικά στοιχεία και τα γνωστικά προϊόντα της. Στο επόµενο κεφάλαιο, η πληροφορική θεωρείται ένα αυτόνοµο γνωστικό αντικείµενο και αναφέρονται οι πέντε βασικές αρχές σύνταξης του Πλαισίου Σπουδών Πληροφορικής του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Αναφέρονται οι άξονες ένταξης της πληροφορικής στο δηµοτικό σχολείο, το γυµνάσιο και στο ενιαίο λύκειο. Για την ένταξη του µαθήµατος στο ενιαίο λύκειο γίνεται διαχωρισµός της πληροφορικής ως µάθηµα γενικής παιδείας και ως µάθηµα ενταγµένο στον κύκλο πληροφορικής και υπηρεσιών της Τεχνολογικής κατεύθυνσης. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύονται οι παραδοσιακές µέθοδοι διδασκαλίας, οι σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις που δίνουν έµφαση στο µαθητή και η συνεργατική µάθηση ως µια κοινωνικο-ψυχολογική προσέγγιση. Αναλύονται τα πλεονεκτήµατα της µαθητοκεντρικής προσέγγισης σε σχέση µε την παραδοσιακή διδασκαλία καθώς και το επικοινωνιακό περιβάλλον και η διαχείριση της τάξης σε περιβάλλοντα που δίνουν έµφαση στο µαθητή. ίνεται ένα πιθανό σετ κανόνων για µια µαθητοκεντρική διδασκαλία και τρόποι υποστήριξης αυτής της διδασκαλίας από τον καθηγητή, καθώς και παιχνίδια που µπορούν να αναδείξουν τις οµαδικές δεξιότητες των µαθητών. Αναφέρονται µορφές οργάνωσης της τάξης και συνεργατικές µέθοδοι εκµάθησης όπως η µέθοδος Stad, Jigsaw, Jigsaw II, η µέθοδος δηµιουργίας οµάδων έρευνας και η µέθοδος Co-op Co-op. Τέλος αναλύεται η κριτική διδασκαλία, ο προγραµµατισµός της και οι φάσεις στις οποίες µπορεί να αναλυθεί (σχεδιασµός, διεξαγωγή, αξιολόγηση). Στα κεφάλαια πέντε και έξι γίνονται αναφορές στις διδακτικές προσεγγίσεις στην πληροφορική. Ειδικότερα, αναφέρεται η επίδραση της εποικοδοµιστικής προσέγγισης στη διδασκαλία της πληροφορικής, µέθοδοι διδασκαλίας που βασίζονται στην διερευνητική µάθηση, στη επίλυση προβλήµατος, στις οµαδοσυνεργατικές πρακτικές και σε πλούσιες πηγές πληροφοριών. Αναλύονται οι διδακτικές προσεγγίσεις υποψηφίων καθηγητών πληροφορικής και δίνονται εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελµα του εκπαιδευτικού. Τέλος προτείνονται εναλλακτικά θέµατα για την εκπαίδευση, τα αναλυτικά προγράµµατα και την διδασκαλία. Στο τελευταίο κεφάλαιο ο υπολογιστής αντιµετωπίζεται ως εργαλείο µάθησης και αναλύονται οι δυνατότητες των τεχνολογιών της πληροφορικής ως προς τη µάθηση. Αναφέρεται η δυνατότητα διεπιστηµονικής προσέγγισης και πειραµατισµών στη µάθηση µέσα από προσοµοιώσεις πραγµατικών καταστάσεων. Ακόµα αναλύονται τα επίπεδα σχεδιασµού εκπαιδευτικού λογισµικού (εννοιολογικός σχεδιασµός,

σχεδιασµός παρουσίασης, ανάπτυξη, αξιολόγηση και παράδοση). Τέλος δίνονται παραδείγµατα περιβαλλόντων µάθησης που σχεδιάστηκαν µε βάση την προσέγγιση του εποικοδοµισµού, οι εκπαιδευτικές προδιαγραφές ενός λογισµικού και η αξιολόγησή του. ιδακτική της Πληροφορικής II Στο κεφάλαιο 1 αναλύονται οι δυνατότητες των ΤΠΕ στη διδασκαλία και στη µάθηση ενώ δίνονται οι διαφορετικές αντιµετωπίσεις του ηλεκτρονικού υπολογιστή ως, o γνωστική τεχνολογία, ως διδακτικό εργαλείο ή εργαλείο σκέψης, o ένα πολύ σηµαντικό µέσο στη διαδικασία της µάθησης, o εκφραστικό αλληλεπιδραστικό µέσο, o περιβάλλον ανατροφοδότησης των ενεργειών του µαθητή, o περιβάλλον πειραµατισµού, o περιβάλλον προσοµοιώσεων και διεπιστηµονικής προσέγγισης, o περιβάλλον δηµιουργίας εννοιών-διεργασιών και εννοιών-αντικειµένων, o περιβάλλον κατασκευής σηµασιών και o αναπαραστασιακό περιβάλλον. Ακόµα αναλύονται οι δυσκολίες των µαθητών σε σχέση µε τις αναπαραστάσεις, η αλληλεπίδραση της εικόνας µε την έννοια στους υπολογιστές και αναφέρονται µερικά σηµαντικά περιβάλλοντα µάθησης σε υπολογιστές. Το επόµενο κεφάλαιο έχει σαν βασικό θέµα τον σχεδιασµό και ανάπτυξη εκπαιδευτικού λογισµικού. Απαντά σε βασικά ερωτήµατα για την σωστή ανάπτυξη υποστηρικτικού υλικού και για τη διδασκαλία λαµβάνοντας υπ όψιν τα µοντέλα για τη γνώση και τη µάθηση, δηλαδή τις θεωρήσεις του συµπεριφορισµού και τις κοινωνικές και εποικοδοµιστικές προσεγγίσεις. Επίσης δίνεται έµφαση στην κατάλληλη επιλογή του αντικειµένου µάθησης, στην σωστή δόµηση του περιεχοµένου, στο είδος των αναπαραστάσεων, των δραστηριοτήτων, της αλληλεπίδρασης και της ανατροφοδότησης. Τέλος αναλύονται τα µοντέλα των πιθανών ενεργειών του µαθητή και οι προδιαγραφές ποιότητας εκπαιδευτικού λογισµικού. Το τρίτο κεφάλαιο περιγράφει δύο περιβάλλοντα µάθησης. Το πρώτο είναι ο µικρόκοσµος C.AR.ME και σχεδιάστηκε προκειµένου να αποτελέσει ένα περιβάλλον µάθησης για τις έννοιες της διατήρησης και της µέτρησης της επιφάνειας. Ο σχεδιασµός του προήλθε από τη σύνθεση τριών µοντέλων. Το πρώτο µοντέλο αφορά στις έννοιες της διατήρησης και της µέτρησης της επιφάνειας οι οποίες επιλέχθηκαν προκειµένου να αποτελέσουν το αντικείµενο της µάθησης. Το δεύτερο µοντέλο αποτελείται από τις πιθανές αισθησιοκινητικές ενέργειες των µαθητών προκειµένου να αντιµετωπίσουν βασικές και ουσιαστικές δραστηριότητες για τη µάθηση της διατήρησης ή της µέτρησης της επιφάνειας. Το τρίτο µοντέλο απαντά στο ερώτηµα πως ο µαθητής µαθαίνει και αποτελεί προσπάθεια έκφρασης βασικών κοινωνικών και εποικοδοµιστικών προσεγγίσεων στο περιβάλλον του µικρόκοσµου. Το επόµενο περιβάλλον είναι βοηθητικό για την µάθηση εννοιών που αφορούν στον αλγόριθµο ταξινόµησης φυσαλίδας. σχεδιάστηκε µε βάση τις σύγχρονες εποικοδοµιστικές και κοινωνικές προσεγγίσεις για τη γνώση και τη µάθηση και αποτελεί ένα αλληλεπιδραστικό περιβάλλον πολλαπλών αναπαραστάσεων. Πιο συγκεκριµένα ο µαθητής έχει τη δυνατότητα να εκφράσει τις υποκειµενικές του µεθόδους ταξινόµησης όπως και τη µέθοδο ταξινόµησης φυσαλίδας σε τρία

αναπαραστασιακά συστήµατα. Στο σύστηµα των εικονικών προσοµοιώσεων φυσικών αντικειµένων (νοµίσµατα), στο συµβολικό σύστηµα του γραπτού λόγου και στο συµβολικό σύστηµα του ψευδοκώδικα. Στο τελευταίο κεφάλαιο αυτού του µαθήµατος παρουσιάζονται διάφορες µεθοδολογίες αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού και µεθοδολογίες έρευνας στις επιστήµες της Αγωγής. ίνονται πραγµατικά παραδείγµατα αξιολόγησης, τεχνικές συλλογής και επεξεργασίας δεδοµένων και παρουσιάζεται µια µέθοδος ανάλυσης των ευρηµάτων της έρευνας. Τέλος, παρουσιάζονται, αναλύονται και ερµηνεύονται τα ευρήµατα που προέκυψαν από πειραµατική έρευνα πάνω στα προβλήµατα που αντιµετώπισαν οι µαθητές µε το πρόβληµα του µετασχηµατισµού στο περιβάλλον του µικρόκοσµού που αναλύθηκε στο τρίτο κεφάλαιο. Πανεπιστήµιο Κρήτης Στο πανεπιστήµιο της Κρήτης το µάθηµα της ιδακτικής της Πληροφορικής αποτελεί βασικό µάθηµα του τµήµατος Επιστήµης Υπολογιστών στο Ηράκλειο. Η ύλη του µαθήµατος χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες και κάθε ενότητα χωρίζεται σε κεφάλαια. Ενότητα 1 η : Eκπαιδευτική Tεχνολογία και Mάθηση Το βασικό θέµα του πρώτου κεφαλαίου αυτής της ενότητας είναι οι νέες τεχνολογίες στη γενική εκπαίδευση. Γίνεται µια σύντοµη ιστορική αναδροµή στην προϊστορία των εκπαιδευτικών µηχανών και στην ιστορία των λεγόµενων διδακτικών µηχανών που η χρήση τους ανέτρεψε την σχέση µαθητή-καθηγητή. Αναλύονται οι στόχοι και τα σχέδια της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση καθώς και η πορεία τους από την δεκαετία του 80. Στη συνέχεια γίνεται µια αντιπαράθεση µεταξύ του υπολογιστή, της βιντεοκάµερας, των διασυνδέσεων και του διαδικτύου και αναλύεται η παραγωγή κειµένου, εικόνων, ήχων και προσωµιώσεων στην εποχή της πληροφορικής. Τέλος, δίνεται έµφαση στις δραστηριότητες της αλληλεπιδραστικότητας, της ροµποτικής και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και το πώς αυτές µπορούν να έχουν θετικό, εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Το δεύτερο κεφάλαιο επικεντρώνεται στις επιπτώσεις των νέων υπολογιστικών τεχνολογιών στις διαδικασίες της µάθησης. Προσεγγίζονται οι µεγάλες τάσεις που έχουν αναπτυχθεί εδώ και χρόνια καθώς επίσης και εκείνες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Γίνονται αναφορές στην Τεχνητή Νοηµοσύνη, στα Έµπειρα ιδακτικά Συστήµατα και αντιπαράθεση µε Υπερκείµενα και Υπερµέσα. Παρουσιάζεται η έννοια της δυναµικής ιδεογραφίας και οι εκπαιδευτικές εφαρµογές των δυνητικών κόσµων. Τέλος, γίνεται µια προσπάθεια σύνδεσης του παρελθόντος µε το µέλλον, επίσης γίνεται προσπάθεια απάντησης του ερωτήµατος «Ποιος είναι ο ρόλος του υπολογιστή, υποστηρικτικός ή σε ρόλο δασκάλου;». Ενότητα 2 η : Aναπαραστάσεις, κεντρική αν και αµφιλεγόµενη έννοια. Στο πρώτο κεφάλαιο αυτής της ενότητας γίνεται µια περιγραφή της θεωρίας του γνωστικισµού(ή η εποχή των συµβόλων). Περιγράφονται τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της τάσης και τα πεδία που οικειοποιήθηκαν αυτή τη θεωρία καθώς και επιχειρήµατα υπέρ αναποτελεσµατικότητας του γνωστικισµού. Κατόπιν, αναλύονται

οι αρχές του κοννεξιονισµού (connexionisme) και παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά ενός εναλλακτικού και νέου κινήµατος του enaction (ή πώς να αποφύγουµε τις αναπαραστάσεις). Η προσέγγιση αυτή, που δηλώνεται από τον όρο enaction, εισαγάγει µια επαναστατική άποψη για το πως οι ανθρώπινες υπάρξεις αποκτούν τις γνώσεις του κόσµου που τις περιβάλλει, απορρίπτοντας τις δύο κλασσικές υποθέσεις του γνωστικισµού, δηλαδή αφενός, την ύπαρξη ενός προκαθορισµένου εξωτερικού κόσµου, τον οποίο θα αντανακλούσαν ή θα εξερευνούσαν τα γνωστικά µας συστήµατα και αφετέρου, τη λειτουργία αυτών των γνωστικών συστηµάτων ως µηχανών επεξεργασίας της πληροφορίας διαµέσου εισόδων (input) και εξόδων (output). Οι αναπαραστάσεις είναι προϊόντα και ταυτόχρονα διαδικασίες των διανοητικών µας δραστηριοτήτων και έχουν κατά κάποιο τρόπο σαν στόχο να καταστήσουν παρόν αυτό που είναι απόν. Το θέµα των αναπαραστάσεων πραγµατεύεται και το δεύτερο κεφάλαιο αυτής της ενότητας, τους τρόπους απόκτησης γνώσης µέσα από διαφορετικές αναπαραστάσεις, τις µορφές και τους τύπους των αναπαραστάσεων και κατηγοριοποίηση τους ανάλογα µε την σηµαντικότητά τους. Ακόµα γίνεται αναφορά στους τρόπους µε τους οποίους ένα πρόβληµα µπορεί να αναπαρασταθεί και στη σηµαντικότητα των κοινωνικών αναπαραστάσεων για την διαµόρφωση κοινωνικών σχέσεων. Τέλος, παρουσιάζονται τα γενικά χαρακτηριστικά των κοινωνικών αναπαραστάσεων. Στο τελευταίο κεφάλαιο αυτής της ενότητας αναλύονται οι διδακτικές και παιδαγωγικές πτυχές των αναπαραστάσεων. Συγκεκριµένα γίνεται µια προσπάθεια ένταξης των αναπαραστάσεων στις εκπαιδευτικές στρατηγικές και τίθενται τα ερωτήµατα στα οποία συνοψίζεται η παιδαγωγική και διδακτική θέση της έννοιας της αναπαράστασης. Επίσης παρουσιάζεται η έννοια του επιστηµολογικού εµποδίου, όπως αυτή προτάθηκε από τον G. Bachelard και γίνεται διάκριση των διαφορετικών τρόπων µε τους οποίους οφείλονται να αντιµετωπίζονται οι αναπαραστάσεις και διακρίνονται οι κατηγορίες και οι προσανατολισµοί που παρεµβαίνουν στην περιγραφή µιας αναπαράστασης. Ενότητα 3 η : Μεθοδολογικό πλαίσιο της έρευνας Το πρώτο κεφάλαιο αυτής της ενότητας ασχολείται µε τις νέες τεχνολογίες ως αντικείµενο µελέτης στην εκπαίδευση. Γίνεται διαχωρισµός των τεχνολογιών ως προς τον τρόπο µελέτης τους και διακρίνονται οι εξής κατηγορίες: εντάσσονται σε τεχνολογικό πλαίσιο, σε πολιτικό και κοινωνικό και σε παιδαγωγικό. Μπορούν να θεωρηθούν σαν ένα αυτόνοµο γνωστικό αντικείµενο, στοιχείο γενικής µόρφωσης και κουλτούρας ή σαν κοινωνικό φαινόµενο. Κάθε µελέτη που αφορά τις αναπαραστάσεις των µαθητών πάνω στις νέες τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας οφείλει να συµπεριλάβει τον υπολογιστή και την πληροφορική στη γενικότερη προβληµατική της. Έτσι στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύονται τα στοιχεία εκείνα που πρέπει να λαµβάνονται υπ όψιν κατά την επιλογή του υπολογιστή, των περιφερειακών του, της κατάλληλης βιντεοκάµερας και της ψηφιοποίησης. Γίνεται επίσης µια κατηγοριοποίηση των υπολογιστικών συστηµάτων ανάλογα µε τους σκοπούς που αυτά εξυπηρετούν. Το τρίτο κεφάλαιο διαπραγµατεύεται ζητήµατα διδακτικής υφής. ιατυπώνονται τα ερωτήµατα εκείνα που συνιστούν ένα ενδιαφέρον πεδίο µελέτης και οι στόχοι της

έρευνας. Γίνεται κατηγοριοποίηση των ερευνητικών στόχων για τους µαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους ερευνητές. Στο επόµενο κεφάλαιο αυτής της ενότητας συνοψίζεται όλος ο παραπάνω προβληµατισµός, εντάσσεται σε ένα µεθοδολογικό πλαίσιο το οποίο οδηγεί στην ανάπτυξη ορισµένων επιχειρησιακών υποθέσεων εργασίας που θα ενταχθούν στο συνολικό εργαλειακό δυναµικό της έρευνας. Οι υποθέσεις αυτές προσανατολίζουν τη µέθοδο συλλογής των δεδοµένων και αποτελούν οδηγό για την ανάλυσή τους ενώ µπορούν να χωρισθούν σε δύο κατηγορίες. Αφενός, αυτές που αφορούν τις ενδεχόµενες αναπαραστασιακές δοµές και τη λογική χρήσης που είναι πιθανό να διαθέτουν τα παιδιά και αφετέρου αυτές που επικεντρώνονται σε ζητήµατα που σχετίζονται πιο άµεσα µε γνωστικές πτυχές των νέων τεχνολογιών και δεν µπορούν να εξετασθούν σε βάθος από το υπάρχον µεθοδολογικό πλαίσιο. Το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας ασχολείται µε τα πειραµατικά πρωτόκολλα. Παρουσιάζεται µία έρευνα, η λογική επιλογής των υποκειµένων της έρευνας ανάλογα µε την ηλικία, τα σχολεία και τις τάξεις στις οποίες πραγµατοποιείται η έρευνα. Ακόµα παρουσιάζεται η λογική σύστασης του ερωτηµατολογίου, η συσχέτισή του µε τις ερευνητικές υποθέσεις και η κατηγοριοποίηση των ερωτηµάτων γύρω από τους εξής άξονες : τη λογική χρήσης, την ανθρωποµορφική πτυχή, το λόγο γύρω από τις λέξεις πληροφορική και υπολογιστής, την επιρροή της επιστηµονικής φαντασία, τις νέες τεχνολογίες και την εργασία, και διάφορα τεχνολογικά αντικείµενα και επιστηµονικές δραστηριότητες. Ενότητα 4 η : Αναπαραστάσεις των µαθητών πάνω στις νέες τεχνολογίες Στην ενότητα αυτή γίνεται µια στατιστική ανάλυση και ανάλυση του περιεχοµένου των αναπαραστάσεων των µαθητών. Η ανάλυση αυτή συνίσταται από µια πρώτη περιγραφική στατιστική µελέτη για κάθε µεταβλητή η οποία συµπληρώνεται από την ανάλυση του λόγου των µαθητών όταν πρόκειται για ανοικτές ερωτήσεις. Παρουσιάζονται οι ερωτήσεις των µαθητών και αναλύονται οι απαντήσεις τους. ΤΕΙ Λάρισας Το µάθηµα της ιδακτικής της Πληροφορικής εντάσσεται στο αναλυτικό πρόγραµµα του τµήµατος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών. Αποτελείται από µια σειρά διαφανειών(powerpoint), το περιεχόµενο των οποίων αναλύεται παρακάτω. Στο πρώτο µέρος των σηµειώσεων, µε τίτλο Εξ αποστάσεως Εκπαίδευση γίνονται αναφορές στην συµβολή του Internet και αναλύονται τα χαρακτηριστικά των διαφόρων µορφών επικοινωνίας. Ακόµα αναλύονται τα χαρακτηριστικά συστηµάτων διαχείρισης ΕΑΕ σε σχέση µε τους εκπαιδευόµενους και η υλοποίησή τους µε δικτυακές τεχνολογίες. Στο δεύτερο µέρος γίνεται µια γενικότερη ανασκόπηση του τρόπου µε τον οποίο θα πρέπει να γίνονται αναζητήσεις στο ιαδίκτυο και δίνονται κάποιες οδηγίες σε σχέση µε την γρήγορη και ασφαλή αναζήτηση πληροφοριών. Στο επόµενο κεφάλαιο των σηµειώσεων γίνεται αρχικά µια προσπάθεια να αντιµετωπιστούν θέµατα που αφορούν στην µάθηση και στους υπολογιστές και

αναφέρονται τα επιµέρους χαρακτηριστικά που οδηγούν στην απόκτηση πληροφορικής κουλτούρας. Κατόπιν το ενδιαφέρον µετατοπίζεται στις διάφορες κατηγορίες παιχνιδιών, γίνεται ανασκόπηση των πλεονεκτηµάτων και µειονεκτηµάτων τους και αναλύεται µια πιθανή ένταξή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το τελευταίο µέρος των σηµειώσεων αφορά κυρίως την γλώσσα προγραµµατισµού LOGO. ίνονται τα χαρακτηριστικά της, η σύνταξη, οι βασικές εντολές και παραδείγµατα χρήσης. Τέλος αναφέρονται οι βασικές αρχές της θεωρίας του επoικοδοµητισµού. Πανεπιστήµιο του Όσλο Παρακάτω γίνεται µια σύνοψη από τις διαφάνειες των διαλέξεων του µαθήµατος της ιδακτικής της Πληροφορικής του τµήµατος Πληροφορικής του πανεπιστηµίου του Όσλο. Η παρουσίαση της ύλης του µαθήµατος χωρίζεται σε έντεκα επιµέρους θεµατολογίες. Στην εισαγωγή του µαθήµατος αναφέρονται οι απαιτήσεις γνώσης των εκπαιδευτικών ως προς το αντικείµενο που διδάσκουν και οι λόγοι για τους οποίους η µάθηση της πληροφορικής παρουσιάζει δυσκολίες. Ακόµα γίνεται σύγκριση µεταξύ περιεκτικής και µη µάθησης και µεταξύ άµεσης και έµµεσης µάθησης. Το πρώτο µέρος πραγµατεύεται την διδασκαλία του προγραµµατισµού, τους σκοπούς που πρέπει να επιτευχθούν και την σηµασία του. Αναλύονται οι δεξιότητες των µαθητών και οι θεωρήσεις τους για τον προγραµµατισµό, για τις γλώσσες προγραµµατισµού, για την διαδικασία µάθησης και χωρίζονται τέσσερις κατηγορίες για τον τρόπο που αντιµετωπίζουν οι µαθητές ένα προγραµµατιστικό πρόβληµα. Ακόµη κατηγοριοποιούνται τα πιο συνήθη προγραµµατιστικά σφάλµατα που οφείλονται σε παρανοήσεις ή ελλιπή γνώση σε σχέση µε τις λειτουργίας της επικείµενης γλώσσας προγραµµατισµού ή του µεταφραστή. Το επόµενο κεφάλαιο ασχολείται µε τις νοητικές αναπαραστάσεις. ιαχωρίζονται οι διαφορετικοί τύποι αντίληψης και αναλύεται η έννοια της σχετικής αντίληψης. ίνονται παραδείγµατα τρόπου σχεδιασµού βάσεων δεδοµένων, απαριθµούνται τα πιο συχνά εµφανιζόµενα λάθη των αρχαρίων και αναλύονται τα αποτελέσµατα. Το τρίτο µέρος των διαφανειών παρουσιάζει θέµατα σχετικά µε τα πληροφοριακά συστήµατα. Στα θέµατα του κεφαλαίου περιλαµβάνονται οι προγραµµατιστικές γλώσσες και περιβάλλοντα µεγάλης πολυπλοκότητας, ο εποικοδοµητισµός και απλά παραδείγµατα για εφαρµογή των κανάνων. Παρατίθενται οι βασικές αρχές για την ανάπτυξη ενός πληροφοριακού συστήµατος και παρουσιάζονται µελέτες περιπτώσεων και αναλύονται τα αποτελέσµατα. Τέλος παρουσιάζονται δύο εργασίες, η πρώτη αποτελεί ένα εικονικό διαδραστικό περιβάλλον και η δεύτερη αφορά τον σχεδιασµό διδασκαλίας βασισµένης σε περιπτώσεις. Στο επόµενο κεφάλαιο γίνεται µια προσπάθεια να εντοπιστούν οι παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση των πρωτοετών φοιτητών στην Πληροφορική. Γενικά, τα συµπεράσµατα δείχνουν ότι πρότερη προγραµµατιστική εµπειρία έχει θετικά αποτελέσµατα γενικά έκτός από την ώρα της εξέτασης, η εµπειρία µε άλλες γλώσσες

προγραµµατισµού φαίνεται ότι βελτιώνει τους βαθµούς των φοιτητών ενώ επίσης θετικά αποτελέσµατα έχει και το άγχος της αποτυχίας, σε µικρά όµως επίπεδα. Στο πέµπτο µέρος των διαφανειών συγκρίνονται τα εκπαιδευτικά συστήµατα της Αυστραλίας και των Ηνωµένων Πολιτειών στην δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Το επόµενο κεφάλαιο παρουσιάζει τους τρόπους οργάνωσης ενός µοντέλου διδασκαλίας. Παρουσιάζεται το µοντέλο διδακτικών σχέσεων των έξι παραγόντων που αλληλεπιδρούν σε µια αίθουσα κατά την διάρκεια ενός µαθήµατος και επίσης δίνεται η ιεραρχική σειρά αναγκών των µαθητών κατά Marslow. Αριθµούνται οι γνωστικοί στόχοι, τα χαρακτηριστικά της παθητικής και ενεργητικής µάθησης και οι παράγοντες που επηρεάζουν την διδασκαλία. Το έβδοµο κεφάλαιο αναφέρει τις γενικές επιδράσεις που µπορεί να έχει η οργάνωση της διδασκαλίας, οµαδοποιούνται οι δραστηριότητες στην τάξη και αναφέρονται κάποιες στρατηγικές που αφορούν στην διαλεκτική διαδικασία και την εστίαση στους µαθητές ώστε να φέρει τα επιθυµητά αποτελέσµατα. Παρουσιάζονται επίσης στρατηγικές για την καλύτερη παρουσίαση αφηρηµένων εννοιών και τον συνδυασµό ήδη υπαρχόντων δεξιοτήτων µε καινούργιες εφαρµογές και ιδέες. Επίσης αναλύονται τα πλεονεκτήµατα της συνεργατικής µάθησης, ιδιαίτερα του προγραµµατισµού, και η σηµασία ανάγνωσης και επανάληψης των γραµµών του κώδικα ενός προγράµµατος. Το επόµενο κεφάλαιο πραγµατεύεται την αξιολόγηση των γνώσεων που αποκτήθηκαν από την διδακτική εµπειρία µέσα από τεστ, ανασκόπηση της συµπεριφοράς των µαθητών και αξιολόγησης των αποτελεσµάτων. Στο τελευταίο µέρος υποδεικνύονται στρατηγικές οργάνωσης της διδασκαλίας ανάλογα µε τους σκοπούς που πρέπει να επιτευχθούν και το αντικείµενο διδασκαλίας. Παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα µιας έρευνας για τον προγραµµατισµό στις χώρες του τρίτου κόσµου και δίδεται έµφαση στα θετικά αποτελέσµατά της µεθόδου διδασκαλίας προγύµναση και υποστήριξη. Γίνεται επίσης µια σύγκριση µεταξύ των παραδοσιακών µοντέλων διδασκαλίας µε εναλλακτικές προσεγγίσεις και παρουσιάζονται υποδείγµατα φύλλων εργασίας για αρχάριους. Τέλος δίνεται έµφαση στην ανάγκη για παιχνίδι και πειραµατισµό µε τις λειτουργίες του υπολογιστή προκειµένου οι µαθητές να αποκτήσουν µεγαλύτερη εξοικείωση, αναλύονται οι παράγοντες αυτής της διαδικασίας και παρουσιάζονται µελέτες για συµπεριφορές παιδιών που για πρώτη φορά ήρθαν σε επαφή µε υπολογιστές.