Προτάσεις για την ανάθεση και εκπόνηση μελετών & υπηρεσιών Πάνος Παναγόπουλος ECOS Μελετητική Α.Ε. Αντιπρόεδρος EFCA
Χαρακτηριστικά τομέα Δεδομένο: Δαπάνη μελέτης < 5% δαπάνης κατασκευής & λειτουργίας + μελέτη έχει καθοριστικό ρόλο: στο ύψος των δαπανών αυτών στην ασφάλεια του έργου, και στην ποιότητα του έργου. Κύρια χαρακτηριστικά τομέα: - ατομικά γραφεία και μικρές εταιρείες - σημαντικός περιορισμός συμβάσεων τελευταία χρόνια - πεπατημένη οι ανοιχτοί διαγωνισμοί, και - συνήθεις οι υπερβολικές εκπτώσεις.
Στόχος ανάθεσης & εκτέλεσης Στόχος: αποδοτική αξιοποήση διαθέσιμων πόρων σήμερα ΚΑΙ δημιουργία προϋποθέσεων για μελλοντική ανάπτυξη αύριο Προτείνεται ανάθεση: σε κατάλληλο & αξιόπιστο μελετητή με διασπορά (προώθηση άμιλλας & βιωσιμότητα τομέα) με εύλογο τίμημα και εκτέλεση με έμφαση στην αποτελεσματικότητα
Προτάσεις ανάθεσης 1. Περιορισμός αριθμού υποψηφίων για περιορισμό: - δαπανών σύνταξης προσφορών - χρόνου αξιολόγησης προσφορών - υπερβολικών εκπτώσεων (εφόσον επιλεγούν αξιόπιστα γραφεία) Μπορεί να γίνει: με αυστηρές προβλέψεις ειδικής τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας ή/και με εφαρμογή κλειστής διαδικασίας προεπιλογής 5 ως 7 καταλληλότερων γραφείων.
Προτάσεις ανάθεσης Ειδική ικανότητα: εφαρμόσιμη σε σύνθετα ή εξειδικευμένα έργα καλύπτει το «κατάλληλο» - όχι το «αξιόπιστο» Αναγκαία εφαρμογή κλειστής διαδικασίας (προεπιλογής) Παρατηρήσεις: Συνήθης διαδικασία ανάθεσης διεθνώς Εφαρμογή άμεσα δυνατή (πρόβλεπεται ρητά στον Ν.3316/2005)
Προτάσεις ανάθεσης 2. Περιορισμός υπερβολικών εκπτώσεων Πιθανά μέτρα: απόρριψη υπερβολικών εκπτώσεων (π.χ. εκπτώσεων >50% επί σημερινών τιμών), μετά από διευκρινήσεις υποψηφίου: μάλλον αναποτελεσματική τροποποίηση τρόπου βαθμολογίας οικονομικών προσφορών για μειωνόμενα ωφέλη από μεγάλες εκπτώσεις, π.χ. εκπτώσεων 50% βαθμολογούνται ως εκπτώσεις 50% (& ανάθεση με δοθείσα έκπτωση) σταδιακά αυξανόμενες εγγυήσεις για μεγάλες εκπτώσεις: συμβατικές υποχρεώσεις μπορεί να τηρούνται, ακόμα με (απαράδεκτα) χαμηλή ποιότητα
Προτάσεις ανάθεσης 3. Εξορθολογισμός αξιολόγησης προσφορών: Για την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών: αξιολόγηση εμπειρίας ομάδας: μπορεί να ληφθεί υπόψη μετά νέα Οδηγία - εφόσον δεν γίνεται στην προεπιλογή αξιολόγηση τεχνικής έκθεσης και μεθοδολογίας ίσως μόνο για σύνθετα έργα Απόλυτη αξιολόγηση οικονομικών προσφορών, π.χ. βαθμολογία = έκπτωση Συζητείται κατάργηση των τεχνικών προσφορών, με περιορισμό αριθμού υποψηφίων: Δεν καλύπτει τον στόχο αξιόπιστίας αναδόχου & δεν επιτυγχάνει διασπορά...
Προτάσεις εκτέλεσης 1. Πρόβλεψη 2 σταδίων μελέτης: Προμελέτη/feasibility, με εναλλακτικές λύσεις, γεωτεχνικά κλπ. για πλήρη καθορισμό φυσικού αντικειμένου & ακολουθητέας λύσης, με ενδεικτικές διαστάσεις έργων (ήτοι χωρίς επιλύσεις) Οριστική Μελέτη για λεπτομερή σχεδιασμό καθορισμένης λύσης, με τοπογραφικά, πρόσθετα γεωτεχνικά κλπ. και τεύχη δημοπράτησης. Εφικτή κατ αποκοπή ανάθεση νέες προδιαγραφές (απαιτείται επικαιροποίηση ούτως ή άλλως)
Προτάσεις εκτέλεσης 2. Πρόβλεψη μεγαλύτερης ευελιξίας (μετά νέα Οδηγία): με σαφείς όρους αναθεωρήσεων ή προαιρέσεων (αντικείμενο & προϋποθέσεις αξιοποίησης) στην προκήρυξη - ανεξάρτητα δαπάνης για αναγκαίες εργασίες που δεν μπορεί να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση - μέχρι του 50% της αρχικής δαπάνης η κάθε μια για μη προβλέψιμες περιστάσεις - μέχρι του 50% της αρχικής δαπάνης η κάθε μια γενικά για μη σημαντικές αλλαγές - ανεξάρτητα δαπάνης (!) Αναγκαία η προσαρμογή των προσκλήσεων υπηρεσιών ώστε να λειτουργούν με ανθρωπομήνες!
Προτάσεις εκτέλεσης 3. Διεθνής τάση για παραχωρήσεις για: κατασκευή έργων ή/και λειτουργία συστημάτων Χαρακτηριστικά: δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό απελευθερώνουν τις παραγωγικές δυνάμεις (προσδοκώμενη αύξηση αποδοτικότητας) απαιτούν όμως βαριές διαδικασίες Εντάσσονται στο πλαίσιο της αναθεώρησης των σχέσεων δημοσίουιδιωτικής πρωτοβουλίας (...) Προτείνεται η δημιουργία κατάλληλου πλαισίου για ευχερέστερη ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης
Κατακλείδα Μελετητική υποδομή που δημιουργήθηκε μεταπολεμικά: εξελίχθηκε με στόχο τα μικρά, προσωπικά γραφεία μείωση διεθνούς ανταγωνιστικότητας υφίσταται σήμερα αποδόμηση λόγω κρίσης + υπέρμετρου ανταγωνισμού (στοεσωτερικό) Εάν δεν ληφθούν μέτρα: συμβατικά προβλήματα μελετών θα αυξηθούν σημαντικά προβλήματα κατασκευής έργων θα αυξηθούν σημαντικά αποδοτικότητα έργων θα μειωθεί σημαντικά μελετητική υποδομή ανεπαρκής για μελλοντική ανάπτυξη περιορισμένη δυνατότητα ανάπτυξης στο εξωτερικό Επικτακτική η άμεση λήψη μέτρων εξυγίανσης!