ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 25.11.2015 2014/0358(NLE) *** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για την αποδοχή των τροποποιήσεων του Πρωτοκόλλου του 1998 στη Σύμβαση του 1979 για τη διασυνοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση μεγάλης απόστασης που οφείλεται στους έμμονους οργανικούς ρύπους 08651/2015 C8-0158/2015 2014/0358(NLE)) Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων Εισηγήτρια Giovanni La Via PR\1053296.doc PE551.881v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_NLE-AP_Agreement Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα * Διαδικασία διαβούλευσης *** Διαδικασία έγκρισης ***I Συνήθης νομοθετική διαδικασία (πρώτη ανάγνωση) ***II Συνήθης νομοθετική διαδικασία (δεύτερη ανάγνωση) ***III Συνήθης νομοθετική διαδικασία (τρίτη ανάγνωση) (Η ενδεικνυόμενη διαδικασία στηρίζεται στη νομική βάση που προτείνεται στο σχέδιο πράξης) PE551.881v01-00 2/2 PR\1053296.doc
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...5 ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ...6 PR\1053296.doc 3/3 PE551.881v01-00
PE551.881v01-00 4/4 PR\1053296.doc
ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για την αποδοχή των τροποποιήσεων του Πρωτοκόλλου του 1998 στη Σύμβαση του 1979 για τη διασυνοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση μεγάλης απόστασης που οφείλεται στους έμμονους οργανικούς ρύπους (08651/2015 C8-0158/2015 2014/0358(NLE)) (Έγκριση) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (8651/2015), έχοντας υπόψη τις τροποποιήσεις του πρωτοκόλλου του 1998 σχετικά με τους έμμονους οργανικούς ρύπους της σύμβασης του 1979 για τη διασυνοριακή ρύπανση της ατμόσφαιρας σε μεγάλη απόσταση (8651/2015), έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 192 παράγραφος 1 και το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C8-0158/2015), έχοντας υπόψη το άρθρο 99 παράγραφος 1 πρώτο και τρίτο εδάφιο, το άρθρο 99 παράγραφος 2 και το άρθρο 108 παράγραφος 7 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A8-0000/2015), 1. εγκρίνει την τροποποίηση του πρωτοκόλλου 2. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών. PR\1053296.doc 5/5 PE551.881v01-00
ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η Σύμβαση σχετικά με τη διασυνοριακή ρύπανση της ατμόσφαιρας σε μεγάλη απόσταση στοχεύει στην προστασία του ανθρώπινου περιβάλλοντος από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Αρκετές μελέτες που διενεργήθηκαν μεταξύ 1972 και 1977 απέδειξαν ότι οι ατμοσφαιρικοί ρύποι είναι δυνατό να διανύσουν πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα προτού εναποτεθούν. Τα προβλήματα που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση θα πρέπει, ως εκ τούτου, να αντιμετωπιστούν σε διεθνές επίπεδο. Η Σύμβαση αυτή, η οποία υπογράφτηκε το 1979 και τέθηκε σε ισχύ το 1983, ήταν η πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνής πράξη στον συγκεκριμένο τομέα. Δημιούργησε το πλαίσιο για τον έλεγχο και τη μείωση των βλαβών που προκαλεί στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον η διασυνοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση σε μεγάλη απόσταση. Η Σύμβαση ορίζει οι γραμματειακές ανάγκες της θα καλύπτονται από τον εκτελεστικό γραμματέα της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE). Η σύμβαση εφαρμόζεται και παρακολουθείται μέσω του προγράμματος συνεργασίας για την παρακολούθηση και αξιολόγηση της μεταφοράς ατμοσφαιρικών ρύπων σε μεγάλες αποστάσεις στην Ευρώπη (EMEP). Μέχρι στιγμής η εν λόγω σύμβαση έχει επεκταθεί μέσω οκτώ πρωτοκόλλων, τα οποία καθορίζουν την λήψη συγκεκριμένων μέτρων από τα συμβαλλόμενα μέρη προκειμένου να μειώσουν τις εκπομπές των ατμοσφαιρικών τους ρύπων. Το πρώτο πρωτόκολλο στο πλαίσιο της σύμβασης υπογράφηκε το 1984 και παρείχε ένα μηχανισμό χρηματοδότησης για τις δραστηριότητες στο πλαίσιο του EMEP. Το δεύτερο πρωτόκολλο, το οποίο είχε ως θέμα τις εκπομπές θείου, ήταν το πρώτο ουσιαστικό μέτρο για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το τρίτο, τέταρτο και πέμπτο πρωτόκολλο είχαν ως θέμα τα οξείδια του αζώτου, τις πτητικές οργανικές ενώσεις, και αναφέρουν για άλλη μία φορά, στις εκπομπές θείου και στις διασυνοριακές τους ροές. Το πρωτόκολλο του 1991 σχετικά με τις πτητικές οργανικές ενώσεις σηματοδότησε τη μετάβαση από μια μεμονωμένη ουσία σε μια πλέον αποτελεσματική προσέγγιση που αφορούσε ομάδα ουσιών. Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και τα δύο πρωτόκολλα του 1998 σχετικά με τα βαρέα μέταλλα και τους έμμονους οργανικούς ρύπους (POP). Το όγδοο πρωτόκολλο, το οποίο αποσκοπεί στην καταπολέμηση της οξίνισης, του ευτροφισμού και του τροποσφαιρικού όζοντος, είναι το πρώτο πρωτόκολλο πολλαπλών ρύπων και πολλαπλών επιπτώσεων, και συμπεριλαμβάνει ειδικά ανώτατα εθνικά όρια εκπομπών καθώς και δεσμεύσεις για τη μείωση διάφορων ουσιών. Το Πρωτόκολλο του Aarhus του 1998 στοχεύει στον έλεγχο, τη μείωση ή την εξάλειψη απορρίψεων, εκπομπών και απωλειών POP. Απαιτεί από τα μέρη να εξαλείψουν την παραγωγή και τη χρήση των σχετικών ουσιών, να περιορίσουν τη χρήση του διχλωροδιφαινυλοτριχλωραιθάνιου (DDT), των εξαχλωροκυκλοεξανίων (HCH) και των πολυχλωριωμένων διφαινυλίων (PCB) και να μειώσουν τις συνολικές ετήσιες εκπομπές πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (PAH), διοξινών/φουρανίων (PCDD/PCDF) και εξαχλωροβενζολίου (HCB), ώστε να βρίσκονται κάτω από το επίπεδα που είχαν το 1990 ή κάποιο άλλο εναλλακτικό έτος μεταξύ 1985 και 1995. Τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι φορείς εκμετάλλευσης των μεγάλων σταθερών πηγών εκπομπών χρησιμοποιούν τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές (ΒΔΤ), ότι ορισμένοι αποτεφρωτές αποβλήτων συμμορφώνονται προς συγκεκριμένες οριακές τιμές εκπομπών, ότι λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα για τον έλεγχο των εκπομπών POP από κινητές πηγές και ότι οι POP μεταφέρονται και απορρίπτονται κατά περιβαλλοντικά ορθό τρόπο μόλις μετατραπούν σε απόβλητα. Τα μέρη πρέπει επίσης να αναπτύσσουν και να διατηρούν καταλόγους PE551.881v01-00 6/6 PR\1053296.doc
καταγραφής εκπομπών για ορισμένους POP και να συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή και τις πωλήσεις των άλλων POP που καλύπτονται από το πρωτόκολλο. Η προσχώρηση της Κοινότητας στο πρωτόκολλο εγκρίθηκε εξ ονόματός της με την απόφαση 2004/259/ΕΚ του Συμβουλίου, της 19ης Φεβρουαρίου 2004. Το πρωτόκολλο, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 23 Οκτωβρίου 2003, μεταφέρθηκε στο δίκαιο της ΕΕ μέσω διάφορων πράξεων. Τα συμβαλλόμενα μέρη επανεξέτασαν το πρωτόκολλο όσον αφορά την επάρκεια και την αποτελεσματικότητα των υποχρεώσεών του, και το 2007 συμφώνησαν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση του κειμένου και των παραρτημάτων του πρωτοκόλλου. Το Δεκέμβριο του 2009, το πρωτόκολλο τροποποιήθηκε από τις αποφάσεις 2009/1, 2009/2, 2009/3 και 2012/4, με τις δύο τελευταίες να αφορούν τις ΒΔΤ. Οι αποφάσεις 2009/1 και 2009/2 πρέπει να κυρωθούν από τα συμβαλλόμενα μέρη. Το τροποποιημένο πρωτόκολλο περιλαμβάνει επτά νέες ουσίες, επικαιροποιεί τις απαιτήσεις εφαρμογής για διάφορες ουσίες, επικαιροποιεί τους περιορισμούς για τις εκπομπές PCDD/PCDF από διάφορες πηγές, και προσθέτει τα PCB στον κατάλογο των ουσιών που επηρεάζονται από τους περιορισμούς των συνολικών ετήσιων εκπομπών και από τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων. Προκειμένου να διευκολυνθεί η επικύρωση του πρωτοκόλλου από τα συμβαλλόμενα μέρη των οποίων η οικονομία βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο, τους παρέχεται ευελιξία όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των οριακών τιμών εκπομπών, τις ΒΔΤ και την επιλογή του έτους αναφοράς για τις συνολικές ετήσιες εκπομπές. Οι εν λόγω τροποποιήσεις του πρωτοκόλλου καλύπτονται ήδη σε μεγάλο βαθμό από τη νομοθεσία της ΕΕ, και θα μεταφερθούν περαιτέρω στις εθνικές νομοθεσίες μέσω μιας νέας οδηγίας που θα ορίζει επικαιροποιημένα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών για ορισμένους ατμοσφαιρικούς ρύπους και θα προβλέπει ετήσιες εθνικές απογραφές εκπομπών που θα καλύπτουν, μεταξύ άλλων, εκπομπές POP, συμπεριλαμβανομένων των PAH, PCDD/PCDF, HCB και PCB. Το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου περιλαμβάνει τα κείμενα των τροποποιήσεων του πρωτοκόλλου μέσω των αποφάσεων 2009/1 και 2009/2 στα παραρτήματά του. Όπως εξηγήθηκε παραπάνω, οι τροποποιήσεις συνάδουν πλήρως με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ. Ορισμένες ειδικές εξαιρέσεις και τα ευέλικτα χρονοδιαγράμματα για τη μετάβαση των οικονομιών που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο θα επιτρέψουν σε όλα τα μέρη να συμμορφωθούν προς το πρωτόκολλο. Η επικύρωση των τροποποιήσεων θα αποτελέσει σημαντικό βήμα προς ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τη διασυνοριακή ατμοσφαιρική ρύπανση. Για τον λόγο αυτό, ο εισηγητής εκφράζει την ικανοποίησή του για το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου και προτείνει την έγκρισή του από το Κοινοβούλιο. PR\1053296.doc 7/7 PE551.881v01-00