ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ (Β ΕΚ ΟΣΗ) ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ΟΜΑ Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ Την ευθύνη υλοποίησης του παρόντος εγχειριδίου έχει η Επιτροπή Κρατικών Ενισχύσεων που συγκροτήθηκε µε την 13/7.1/19121/01/08/2008 (ΦΕΚ 352/ΥΟ /11.08.2008) Υπουργική Απόφαση και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Γενικού Γραµµατέα Ανάπτυξης. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ : Β. Γεωργακοπούλου ΜΕΛΗ: Ε. Καραπατάκη, Β. Κλεονάκου, Β. Κωτσοπούλου, Ι. Κωττάκης,. Νιάφας, Α. Οικονόµου, Ε. Σταυρινάκη ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Χ. Συριόπουλος ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: eke@ypan.gr, 210.69.69.889 566 900 Σηµειώνεται ότι η παρούσα έκδοση του εγχειριδίου έχει ελεγχθεί ως προς το περιεχόµενό της από την Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΜΟΚΕ) του Κέντρου ιεθνούς και Ευρωπαϊκού ικαίου (Κ ΕΟ ). Σελίδα 2 από 244

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 11 1.1 ΣΤΟΧΟΣ...11 1.2 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ...11 2. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ... 12 2.1 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ...12 2.1.1 Περιφερειακές Ενισχύσεις για Επένδυση και Απασχόληση...12 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...12 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...12 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ...13 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή προϋποθεσεισ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...13 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...13 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...15 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...16 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...17 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...17 2.1.2 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΕΣ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...18 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...18 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...18 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ...19 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...19 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...19 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...19 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...20 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...20 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...20 2.2 Ενισχύσεις De Minimis...21 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...21 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...21 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...21 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...22 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...22 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...22 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...22 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...23 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...23 2.3. Ενισχύσεις Ενισχύσεις προς Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις για Επενδύσεις και Απασχόληση Γυναικεία Επιχειρηµατικότητα Συµβουλευτικές Υπηρεσίες σε ΜµΕ και συµµετοχή ΜµΕ σε εκθέσεις...23 2.3.1 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ...24 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...24 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...24 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...25 ΕΙ ΙΚΟΙ OΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...25 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...25 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...25 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...26 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...26 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...26 2.3.2. ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ...27 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...27 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...27 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...27 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...27 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...28 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...28 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...29 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...29 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...29 2.3.3. ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΚΘΕΣΕΙΣ 29 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...29 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...29 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ...30 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...30 Σελίδα 3 από 244

ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...30 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...30 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...31 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...31 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...31 2.4 Ενισχύσεις για την Επαγγελµατική Εκπαίδευση...32 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...32 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...32 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...32 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...32 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...33 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...33 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...34 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...34 2.5 Ενισχύσεις για την έρευνα ανάπτυξη και καινοτοµία (EAK)...35 2.5.1 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΧΕ ΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ...35 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...35 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...35 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...36 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...36 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...37 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...37 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...38 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...39 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...39 2.5.2 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ...40 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...40 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...40 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...41 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...41 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...42 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...42 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...43 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...43 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...43 2.5.3 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΠΑΝΕΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΜΜΕ...44 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...44 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...45 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...45 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...45 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...46 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...46 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...47 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...48 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...48 2.5.4 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΣΕ ΝΕΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...49 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...49 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...49 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...50 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...50 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...51 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...51 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...52 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...53 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...53 2.5.5 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ....54 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...54 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...54 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...55 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...55 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...55 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...55 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...56 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...57 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...57 2.5.6 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΝΕΙΣΜΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ...58 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...58 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...58 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...59 Σελίδα 4 από 244

ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...59 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...59 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...60 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...61 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...61 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...61 2.5.7 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟ ΙΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ....62 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...62 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...62 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...62 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...62 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...63 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...63 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...63 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...63 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...63 2.5.8 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ...64 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...64 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...64 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...64 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...64 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...64 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...65 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...65 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...65 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...66 2.5.9 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑΣ...66 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...66 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...66 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...66 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...66 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...67 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...67 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...68 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...68 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...68 2.6 Ενισχύσεις για την προστασία περιβάλλοντος...69 2.6.1 ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ Η ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ...69 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...69 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...70 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...71 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...72 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...72 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...74 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...77 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...79 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...79 2.6.2 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΟΙ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΥΠΕΡΒΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Η ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ 80 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...80 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...80 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...81 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...81 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...82 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...84 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...85 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...85 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...86 2.6.3 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΡΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ...86 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...86 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...86 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...88 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...89 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...89 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ...93 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ...95 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...96 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ...96 Σελίδα 5 από 244

2.6.4 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΤΡΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ...96 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ...96 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ...97 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ...98 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ...98 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ...98 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 100 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 102 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 103 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 103 2.6.5 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ... 103 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 103 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 104 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 105 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 105 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 107 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 109 ΕΝΤΑΣgΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 110 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 110 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 111 2.6.6 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ 111 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 111 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 112 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 113 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 113 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 114 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 115 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 117 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 117 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 117 2.6.7 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ... 118 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 118 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 118 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 120 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 120 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 121 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 121 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 122 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 123 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 123 2.6.8 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΠΟ ΟΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗΣ... 125 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 125 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 125 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 125 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 125 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 126 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 126 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 126 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 127 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 127 2.6.9 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΜΕΙΩΣΕΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΦΟΡΩΝ... 127 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 127 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 127 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 128 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 128 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 129 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 129 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 129 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 129 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 129 2.6.10 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ... 130 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 130 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 130 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 130 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 130 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 131 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 131 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 132 Σελίδα 6 από 244

I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 132 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 132 2.6.11 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ... 132 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 132 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 132 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 133 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 133 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 133 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 134 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 134 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 134 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 134 2.6.12 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΕΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΩΝ Α ΕΙΩΝ... 135 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 135 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 135 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 135 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 135 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 136 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 136 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 136 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 136 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 137 2.6.13 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΟΛΥΣΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ... 137 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 137 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 137 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 138 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 138 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 138 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 138 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 138 I ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 139 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 139 2.7 Ενισχύσεις για διάσωση και αναδιάρθρωση... 139 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 139 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 139 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 139 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 140 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 141 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 141 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ OΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 141 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 141 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 141 2.8 Ενισχύσεις στον τοµέα αλιείας... 143 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 144 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 144 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ... 145 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 145 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 145 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 147 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 148 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 149 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 149 2.9 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 150 2.9.1 ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ... 150 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 150 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 150 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 152 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 152 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 152 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 153 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 154 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 156 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 157 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 157 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 158 2.9.2 ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΩΝ ΤΟΠΙΩΝ ΚΑΙ ΚΤΗΡΙΩΝ... 158 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 158 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 158 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 159 Σελίδα 7 από 244

ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ επιλεξιµότητας ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 159 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 159 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 159 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 161 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 162 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 162 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 163 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 163 2.9.3 ΜΕΤΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ... 163 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 163 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 164 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 164 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 164 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 164 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 165 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 166 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 167 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 167 ΕΙ ΙΚΟΙ OΡΟΙ... 167 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 168 2.9.4 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΕΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΩΡΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟ ΟΤΗΣΗ (Η ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΥΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ)... 168 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 168 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 168 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 168 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 169 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 170 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 170 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 171 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 172 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 172 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 172 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 173 2.9.5 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΣΕ ΟΜΑ ΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ... 173 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 173 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 173 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 174 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 174 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 175 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 175 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 176 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 177 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 177 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 178 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 179 2.9.6 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΟΣΩΝ ΖΩΩΝ ΚΑΙ ΦΥΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ ΑΠΟ ΕΠΙΒΛΑΒΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ 179 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 179 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 179 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 180 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 180 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 181 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 182 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 184 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 184 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 184 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 184 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 185 2.9.7 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΖΗΜΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΥΣΜΕΝΗ ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ... 185 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 185 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 185 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 186 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 186 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 187 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 187 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 188 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 190 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 190 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 191 Σελίδα 8 από 244

Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 192 2.9.8 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΜΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΩΝ / ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΑΝΑ ΑΣΜΟΥ... 192 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 192 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 192 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 193 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 193 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 193 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 193 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 194 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 195 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 195 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 195 2.9.9 ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ... 196 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 196 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 196 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 196 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 197 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 197 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 198 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 199 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 199 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 200 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 200 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 200 2.9.10 ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΟΜΕΑ... 200 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 200 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 200 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 201 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 201 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 202 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 203 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 204 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 205 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 205 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 205 Ενισχύσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων... 206 2.9.11 ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ... 206 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 206 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 206 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 206 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 207 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 207 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 208 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 209 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 211 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 211 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 212 2.10 Κατευθυντήριες σε Γεωργία και ασοκοµία εκτός Απαλλακτικού Κανονισµού... 212 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 212 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 212 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 213 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 213 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 217 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 217 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 217 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 220 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 220 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 220 2.11 Επιχειρηµατικά κεφάλαια σε Μικροµεσαίες Επιχειρήσεις... 222 2.11.1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΕ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 222 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 222 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 222 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 223 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟ ΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙ ΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 223 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 224 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 224 ΕΝΤΑΣΗ Ή ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 225 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 226 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 226 Σελίδα 9 από 244

2.12 Υπηρεσίες Γενικού Οικονοµικού Συµφέροντος (ΥΓΟΣ)... 227 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 227 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 227 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 227 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 228 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 228 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 228 EΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ OΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΌΡΟΙ... 228 ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 228 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 228 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 229 2.13 Εγγυήσεις... 229 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 229 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 230 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 230 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 230 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 232 ΜΟΡΦΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ... 233 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 233 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 233 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 233 2.14 Ενισχύσεις υπό τη µορφή επιδοτούµενου επιτοκίου... 235 Ενισχύσεις υπό τη µορφή επιδοτούµενου επιτοκίου... 235 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 235 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 235 ΕΙ ΙΚΟΙ OΡΟΙ... 235 2.15 Άµεση Φορολογία Επιχειρήσεων... 237 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 237 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 237 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 237 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ... 238 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 238 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 238 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 238 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 238 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 238 2.16 Βραχυπρόθεσµη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων... 239 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 239 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 240 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 240 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ... 241 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 241 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 241 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 241 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 242 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 242 2.17 Πωλήσεις γηπέδων και οικοπέδων από δηµόσιες αρχές... 243 ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ... 243 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 243 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ/ ΦΟΡΕΙΣ... 243 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ... 244 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ... 244 ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ... 244 ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ... 244 Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ... 244 ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ... 244 Σελίδα 10 από 244

1. Εισαγωγή 1.1 ΣΤΟΧΟΣ Το παρόν εγχειρίδιο εκπονήθηκε στο πλαίσιο της εξειδικευµένης τεχνικής υποστήριξης των Υπηρεσιών και Φορέων του Υπουργείου Ανάπτυξης που εµπλέκονται στο σχεδιασµό, την προετοιµασία και εφαρµογή του κανονιστικού πλαισίου των δράσεων κρατικών ενισχύσεων, µε σκοπό να αποτελέσει ένα χρήσιµο εργαλείο για την ορθή και ολοκληρωµένη χρήση των Κοινοτικών Κανόνων Χορήγησης Ενισχύσεων κατά την προγραµµατική περίοδο 2007 2013. Το κανονιστικό πλαίσιο (Κατευθυντήριες, Κανονισµοί, Πλαίσια, Ανακοινώσεις, Αποφάσεις), όπως ισχύει µετά την πρόσφατη αναθεώρησή του, παρουσιάζεται σε κωδικοποιηµένη µορφή, για τις διάφορες κατηγορίες ενισχύσεων: Περιφερειακές ενισχύσεις, De Minimis, Οριζόντιου τύπου ενισχύσεις (π.χ. Έρευνα Ανάπτυξη και Καινοτοµία, Προστασία Περιβάλλοντος), Ειδικοί Κανόνες και Ειδικά Μέσα ενισχύσεων. Με αυτόν τον τρόπο, ο χρήστης µπορεί εύκολα και γρήγορα να ανατρέξει το σύνολο των κανόνων ώστε να επιλέξει το κατάλληλο µέσο για τη διαµόρφωση καθεστώτος κρατικής ενίσχυσης. Επιδίωξη είναι να συµβάλλει στην επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσµάτων ως προς την απόδοση των χορηγούµενων κρατικών ενισχύσεων προς επιχειρήσεις, στο πλαίσιο υλοποίησης των ευρωπαϊκών και εθνικών στρατηγικών. 1.2 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Οι κατηγορίες ενισχύσεων παρατίθενται βάσει των νοµοθετηµάτων που τις διέπουν µε διάκριση σε περιεχόµενο που απαιτεί: α. κοινοποίηση και έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή β. απλή γνωστοποίηση (απαλλαγή από τη διαδικασία κοινοποίησης), ώστε να γνωρίζει ο χρήστης πότε και ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσει. Επιπλέον, η ανάλυση γίνεται εντός των κατωτέρω πεδίων που θεωρήθηκαν τα σηµαντικότερα για τη δηµιουργία, εφαρµογή και παρακολούθηση καθεστώτος ενίσχυσης: 1. Κανόνες και ιάρκεια ισχύος 2. Πεδίο εφαρµογής 3. Επιλέξιµες Επιχειρήσεις Φορείς 4. Ειδικοί όροι ή προϋποθέσεις επιλεξιµότητας επενδυτικού σχεδίου 5. Επιλέξιµες δαπάνες 6. Μορφές ενίσχυσης 7. Ένταση ή /και µέγιστο όριο ενίσχυσης ειδικοί όροι σώρευσης 8. Ίδια συµµετοχή 9. Ειδικοί όροι Σηµειώνεται ότι η παρούσα έκδοση του Εγχειριδίου περιλαµβάνει τις ρυθµίσεις που προβλέπονται στην Ανακοίνωση 2009/C16/01 της Επιτροπής «Προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο για τη λήψη µέτρων κρατικής ενίσχυσης µε σκοπό να στηριχθεί η πρόσβαση στη χρηµατοδότηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρηµατοπιστωτικής και οικονοµικής κρίσης» που ισχύει έως 31/12/2010. Σελίδα 11 από 244

2. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 2.1 Περιφερειακές Ενισχύσεις C 54, 04.03.2006, σελ. 13 45 Κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα 2007 2013 (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ). L 214, 09.08.2008, σελ. 23 25 Κεφάλαιο ΙΙ, Τµήµα 1, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισµένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συµβατών µε την κοινή αγορά κατ' εφαρµογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισµός απαλλαγής κατά κατηγορία). C 286, 23.11.2006, σελ. 5 6 Κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα 2007 2013 Χάρτης εθνικών περιφερειακών ενισχύσεων: Ελλάδα, Εσθονία, Λιθουανία. Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.1 Περιφερειακές Ενισχύσεις για Επένδυση και Απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Επίσηµη Εφηµερίδα C 286, 23.11.2006, σελ. 5 6: Έγκριση Χάρτη εθνικών περιφερειακών ενισχύσεων ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ Επίσηµη Εφηµερίδα C 54, 04.03.2006, σελ. 13 45: Κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα 2007 2013 (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ). ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 1/1/2014 Επίσηµη Εφηµερίδα L214 9.8.2008, σελ. 23 25: Κεφάλαιο ΙΙ, Τµήµα 1: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισµένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συµβατών µε την κοινή αγορά κατ' εφαρµογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισµός απαλλαγής κατά κατηγορία). ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2013 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Όλοι οι τοµείς της οικονοµίας µε εξαίρεση τους τοµείς: - Αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εµπίπτουν στον Κανονισµό αριθ. 104/2000. - Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών προϊόντων (Παράρτηµα 1 Συνθήκης) που εµπίπτουν στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ.1857/2006. - Άνθρακα (κατά την έννοια του Κανονισµού 1407/2002). - Χάλυβα. - Ναυπηγίας. - Συνθετικών Ινών. Επιπλέον εξαιρείται ο τοµέας µεταφορών. Επίσης εξαιρείται ο τοµέας - Μεταποίησης και εµπορίας γεωργικών προϊόντων (Παράρτηµα 1 Συνθήκης) όταν: o Το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται µε βάση την τιµή ή την ποσότητα τέτοιων προϊόντων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις. o Η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν µέρει ή Σελίδα 12 από 244

Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.1 Περιφερειακές Ενισχύσεις για Επένδυση και Απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς. Επιπλέον εξαιρούνται: - Ενισχύσεις δραστηριοτήτων που συνδέονται µε εξαγωγές, και ιδίως ενισχύσεις που συνδέονται άµεσα µε τις εξαγόµενες ποσότητες, µε τη συγκρότηση ή τη λειτουργία δικτύου διανοµής ή µε άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται µε την εξαγωγική δραστηριότητα. - Ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίµηση χρήση εγχώριων προϊόντων έναντι των εισαγόµενων. Τέλος, ο Απαλλακτικός Κανονισµός δεν εφαρµόζεται στην περίπτωση: - Καθεστώτων ενισχύσεων που δεν αποκλείουν ρητά την καταβολή µεµονωµένης ενίσχυσης υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείµενο εκκρεµούσας διαταγής ανάκτησης µετά από προηγούµενη απόφαση της Επιτροπής µε την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνοµη και ασυµβίβαστη µε την κοινή αγορά. - Μεµονωµένων ενισχύσεων ad hoc υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείµενο εκκρεµούσας διαταγής ανάκτησης µετά από προηγούµενη απόφαση της Επιτροπής µε την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνοµη και ασυµβίβαστη µε την κοινή αγορά. - Ενισχύσεων σε προβληµατικές επιχειρήσεις. Σηµειώνεται ότι δεν επιτρέπεται η δηµιουργία καθεστώτων στοχευµένων σε συγκεκριµένους κλάδους της µεταποίησης ή/και των υπηρεσιών. ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ Όλες οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως µεγέθους. ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ Να συνίσταται σε αρχική επένδυση. Ως αρχική επένδυση νοείται επένδυση σε άυλα και υλικά περιουσιακά στοιχεία µε σκοπό: - ηµιουργία νέας εγκατάστασης. - Επέκταση υπάρχουσας εγκατάστασης. - ιαφοροποίηση της παραγωγής µιας εγκατάστασης προς νέα, πρόσθετα προϊόντα. - Θεµελιώδη αλλαγή στην συνολική παραγωγική διαδικασία υπάρχουσας εγκατάστασης. Η υποβολή αιτήµατος για ενίσχυση και η γραπτή επιβεβαίωση της από την αρµόδια αρχή πρέπει να προηγείται της έναρξης εργασιών του σχεδίου (έναρξη κατασκευαστικών εργασιών ή 1 η επίσηµη δέσµευση παραγγελίας εξοπλισµού). Η επένδυση πρέπει να συνίσταται σε: Πριν την έναρξη εργασιών για το σχέδιο ή τη δραστηριότητα, ο δικαιούχος όταν είναι ΜµΕ πρέπει (και αρκεί) να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται ο χαρακτήρας κινήτρου για τις ΜµΕ. Σελίδα 13 από 244

Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.1 Περιφερειακές Ενισχύσεις για Επένδυση και Απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΑΠΑΝΕΣ - Ενσώµατα ή/και άυλα στοιχεία ενεργητικού σε σχέση µε τη δηµιουργία νέας µονάδας, την επέκταση υφιστάµενης µονάδας, τη διαφοροποίηση της παραγωγής µιας µονάδας σε νέα επιπρόσθετα προϊόντα ή τη θεµελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάµενης µονάδας, ή - Την απόκτηση πάγιων στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται άµεσα µε µια µονάδα, εφόσον έχει κλείσει ή θα είχε κλείσει αν δεν είχε αγορασθεί, και τα στοιχεία ενεργητικού αγοράζονται από ανεξάρτητο επενδυτή. Στην περίπτωση επιχειρησιακής διαδοχής σε µικρή επιχείρηση από την οικογένεια του αρχικού ιδιοκτήτη/των ή από πρώην εργαζόµενους, δεν ισχύει ο όρος ότι τα στοιχεία ενεργητικού πρέπει να αγορασθούν από ανεξάρτητο επενδυτή. Η απλή εξαγορά των µετοχών µιας επιχείρησης δεν συνιστά επένδυση. Η απασχόληση που δηµιουργείται άµεσα από επενδυτικό σχέδιο προκειµένου να αποτελεί επιλέξιµο κόστος πρέπει να τηρεί όλες τις ακόλουθες προϋποθέσεις: - Η απασχόληση να δηµιουργείται εντός τριών ετών από την ολοκλήρωση της επένδυσης. - Το επενδυτικό σχέδιο να συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθµού εργαζοµένων στην οικεία µονάδα σε σύγκριση µε το µέσο όρο του προηγηθέντος 12µήνου. - Η δηµιουργηθείσα απασχόληση να διατηρείται για ελάχιστη περίοδο πέντε (5) ετών στην περίπτωση µεγάλων επιχειρήσεων και ελάχιστη περίοδο τριών (3) ετών σε περίπτωση ΜµΕ. Επιλέξιµες δαπάνες µπορεί να είναι: - Γήπεδα, κτήρια, εγκαταστάσεις/µηχανήµατα (τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται πρέπει να είναι καινούργια µε εξαίρεση τα αποκτώµενα περιουσιακά στοιχεία από εξαγορές. Για τις ΜµΕ θεωρείται επιλέξιµη δαπάνη το κόστος µεταχειρισµένων ενσώµατων περιουσιακών στοιχείων). - απάνες αγοράς άυλων περιουσιακών στοιχείων (π.χ. µεταφορά τεχνολογίας, δικαιώµατα ευρεσιτεχνίας, άδειες εκµετάλλευσης, τεχνογνωσίας ή µη κατοχυρωµένων τεχνικών γνώσεων), που για τις µεγάλες επιχειρήσεις είναι επιλέξιµες έως το 50% των συνολικών επιλέξιµων δαπανών. - απάνες αγοράς µισθωµένων περιουσιακών στοιχείων. Τα άυλα στοιχεία πρέπει να πληρούν όλες τις παρακάτω προϋποθέσεις: - Το άυλο στοιχείο ενεργητικού πρέπει να θεωρείται ως αποσβέσιµο στοιχείο ενεργητικού. - Πρέπει να έχει αγοραστεί µε τους όρους της αγοράς, χωρίς ο αγοραστής να είναι σε θέση να ασκήσει έλεγχο στον πωλητή, ή το αντίστροφο, κατά την έννοια του άρθρου 3 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συµβουλίου - Πρέπει να χρησιµοποιούνται αποκλειστικά στην επιχείρηση που λαµβάνει την ενίσχυση. - Στην περίπτωση επενδυτικών ενισχύσεων για ΜµΕ, πρέπει να περιλαµβάνονται στα στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης επί τουλάχιστον τρία έτη. Επιπλέον αποτελούν επιλέξιµες δαπάνες: - απάνες για προκαταρκτικές µελέτες και συµβουλές (µόνο για ΜµΕ) οι οποίες συνδέονται µε την επένδυση, έως το 50% των πραγµατικών δαπανών. - απάνες αγοράς περιουσιακών στοιχείων, που συνδέονται άµεσα µε µια εγκατάσταση, υπό την προϋπόθεση ότι η εγκατάσταση αυτή έχει κλείσει ή θα είχε κλείσει αν δεν είχε αγοραστεί και αγοράζεται από ανεξάρτητο επενδυτή. - Λειτουργικές δαπάνες κατ εξαίρεση και υπό τον όρο ότι, δικαιολογούνται από τη συµβολή τους στην Περιφερειακή Ανάπτυξη και από τον χαρακτήρα τους, και το ύψος τους είναι ανάλογο µε τα προβλήµατα που καλούνται να αντιµετωπίσουν (µε τεκµηρίωση), ως ποσοστό καθορισµένων επιλέξιµων δαπανών π.χ. µεταφορικές δαπάνες, επενδύσεις αντικατάστασης ή εργατικό κόστος και για όλες τις Ελληνικές Περιφέρειες, εκτός Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας έως και το έτος 2010 (άρθρο 87.3.α). Επιπλέον, τα µέσα και ο εξοπλισµός µεταφορών δεν είναι επιλέξιµα περιουσιακά στοιχεία. Σελίδα 14 από 244

Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.1 Περιφερειακές Ενισχύσεις για Επένδυση και Απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ - Επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις επιτοκίου. - Χαµηλότοκο δάνειο. ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Επίσης: - Κρατική εγγύηση, - Αγορά µετοχών ή εναλλακτική παροχή κεφαλαίων υπό ευνοϊκούς όρους, - Απαλλαγή ή µείωση φόρων, εισφορών κοινωνικής ασφάλισης ή άλλων υποχρεωτικών επιβαρύνσεων, ή παροχή γης, αγαθών ή υπηρεσιών σε ευνοϊκές τιµές. Μόνο ενισχύσεις που χαρακτηρίζονται από διαφάνεια, ήτοι: - Εγγυοδοτικά καθεστώτα: o Όταν η µεθοδολογία για τον υπολογισµό του ακαθάριστου ισοδύναµου επιχορήγησης γίνεται δεκτή µετά την κοινοποίησή της στην Επιτροπή βάσει (ΕΚ) αριθµ. 1628/2006 και η εγκεκριµένη µεθοδολογία αναφέρει ρητά τα είδη εγγυήσεων και το είδος των πράξεων ή o Όταν ο δικαιούχος είναι µικρή ή µεσαίου µεγέθους επιχείρηση και το ακαθάριστο ισοδύναµο επιχορήγησης έχει υπολογισθεί µε βάση τις προµήθειες ασφαλούς λιµένα. o Φορολογικά µέτρα, όταν το µέτρο προβλέπει ανώτατο όριο µε το οποίο διασφαλίζεται ότι o δεν γίνεται υπέρβαση του ισχύοντος ορίου. Φοροαπαλλαγές ή µειώσεις µελλοντικών φόρων υπό τον όρο ότι τηρείται ορισµένη ένταση ενίσχυσης που ορίζεται σε ακαθάριστο ισοδύναµο επιχορήγησης, η αναγωγή της αξίας των τµηµάτων της ενίσχυσης γίνεται µε βάση τα επιτόκια αναφοράς που ισχύουν κατά τον χρόνο υλοποίησης των διαφόρων φορολογικών πλεονεκτηµάτων. Η αναγωγή της αξίας των τµηµάτων της ενίσχυσης γίνεται µε βάση τα επιτόκια αναφοράς που ισχύουν κατά τον χρόνο υλοποίησης των διαφόρων φορολογικών πλεονεκτηµάτων. ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ: - Εισφορές κεφαλαίου. - Μέτρα για κεφάλαια επιχειρηµατικού κινδύνου. - Επιστρεπτέες προκαταβολές, όταν το συνολικό ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής υπερβαίνει τα ισχύοντα ανώτατα όρια βάσει του παρόντος κανονισµού. - Επιπλέον, στην περίπτωση που το ανώτατο όριο εκφράζεται σε ένταση ενίσχυσης, όταν το συνολικό ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής, εκφρασµένο ως ποσοστό του επιλέξιµου κόστους, υπερβαίνει την ισχύουσα ένταση ενίσχυσης. Όλα τα στοιχεία υπολογίζονται πριν την αφαίρεση φόρων ή άλλων επιβαρύνσεων. Όπου η ενίσχυση καταβάλλεται µε µορφή άλλη, εκτός από επιχορήγηση, το ποσό της ενίσχυσης είναι το ισοδύναµο επιχορήγησης της ενίσχυσης. Οι ενισχύσεις που καταβάλλονται σε περισσότερες δόσεις ανάγονται στην αξία τους κατά το χρόνο Σελίδα 15 από 244

Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.1 Περιφερειακές Ενισχύσεις για Επένδυση και Απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ χορήγησης της ενίσχυσης. Το επιτόκιο που χρησιµοποιείται για την αναγωγή είναι το επιτόκιο αναφοράς που ισχύει κατά τον χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης. Ανώτατο όριο ενίσχυσης σύµφωνα µε τον εγκεκριµένο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων (σε Α.Ι.Ε.) (για επενδυτικά σχέδια έως 50 εκ ): - Αν. Μακεδονία Θράκη, Ήπειρος, υτ. Ελλάδα 40%. - Θεσσαλία, Ιόνια Νησιά, Κρήτη 30%. - Πελοπόννησος και Β. Αιγαίο 40% (από 1.1.2007 έως 31.12.2010) και στη συνέχεια 30% (έως 31.12.2013). - Κεντρ. Μακεδονία, υτ. Μακεδονία, Αττική 30% (έως 31.12.2010) και στη συνέχεια επανεξέτασή τους βάσει του Α.Ε.Π., όπου είτε θα παραµείνουν στο 30% είτε θα µειωθούν στο 20%. - Νότιο Αιγαίο 30% (έως 31.12.2010) και στη συνέχεια 15% (έως 31.12.2013) - Στερεά Ελλάδα 30% (έως 31.12.2010) και στη συνέχεια (έως 31.12.2013) 15% για τους Νοµούς Βοιωτίας, Εύβοιας και Φθιώτιδας και 20% για τους Νοµούς Ευρυτανίας και Φωκίδας. Τα ανωτέρω όρια προσαυξάνονται κατά 10% για τις µεσαίου µεγέθους επιχειρήσεις και 20% για τις µικρές. ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ Ειδικά για µεγάλα επενδυτικά σχέδια (άνω των 50 εκ. ) ισχύουν τα εξής: - Για το ποσό έως 50 εκ, το ανώτατο όριο ενίσχυσης είναι ίσο µε το 100% του περιφερειακού ανώτατου ορίου. - Για το τµήµα από 50 εκ. 100 εκ. το ανώτατο όριο ενίσχυσης είναι ίσο µε το 50% του περιφερειακού ανώτατου ορίου. - Για το τµήµα άνω των 100 εκ. το ανώτατο όριο ενίσχυσης είναι ίσο µε το 34% του περιφερειακού ανώτατου ορίου. Για τα επενδυτικά σχέδια άνω των 100 εκ. θα πρέπει να ελέγχεται και το ποσό της επιχορήγησης (υπάρχουν όρια άνω των οποίων απαιτείται κοινοποίηση). Το ποσοστό δεν προσαυξάνεται για µεσαίες και µικρές επιχειρήσεις. Επιπλέον, ειδικά για ενισχύσεις στον τοµέα των µεταφορών το ποσοστό δεν προσαυξάνεται για µεσαίες και µικρές επιχειρήσεις. Ειδικά για τον τοµέα της µεταποίησης και εµπορίας αγροτικών προϊόντων και για όλες τις περιφέρειες επιλέξιµες βάσει του 87.3.α. (όλες πλην του Νοτίου Αιγαίου και της Στερεάς Ελλάδας) η µέγιστη ένταση ενίσχυσης εφόσον ο δικαιούχος είναι ΜµΕ, ανέρχεται σε 50%, ενώ για το Ν. Αιγαίο και την Στερεά Ελλάδα το ποσοστό µειώνεται σε 40%. Εάν ο δικαιούχος δεν είναι ΜµΕ αλλά απασχολεί λιγότερους από 750 εργαζόµενους και έχει κύκλο εργασιών µικρότερο από 200 εκ., τότε η µέγιστη ένταση ενίσχυσης για όλες τις περιφέρειες επιλέξιµες βάσει του 87.3.α. (όλες πλην του Νοτίου Αιγαίου και της Στερεάς Ελλάδας) ανέρχεται σε 25%, ενώ για το Ν. Αιγαίο και τη Στερεά Ελλάδα το ποσοστό µειώνεται σε 20%. Ανώτατο όριο: Για τα µεγάλα επενδυτικά σχέδια απαιτείται κοινοποίηση αν το συνολικό ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνει το 75% του ανώτατου ορίου ενίσχυσης που λαµβάνει µια επένδυση 100 εκ.. ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ: Οι ενισχύσεις δεν µπορούν να σωρευθούν για τις ίδιες δαπάνες (πλήρως ή εν µέρει) µε άλλες ενισχύσεις που δίνονται βάσει του παρόντος Κανονισµού, µε ενισχύσεις De Minimis, καθώς και µε οποιαδήποτε χρηµατοδότηση εάν η σώρευση οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ορίου ή ποσού ενίσχυσης. Σελίδα 16 από 244

Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.1 Περιφερειακές Ενισχύσεις για Επένδυση και Απασχόληση ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Τουλάχιστον 25% (ίδιοι πόροι ή εξωτερική χρηµατοδότηση) ιατήρηση της επένδυσης στην οικεία περιφέρεια για τουλάχιστον 5 έτη. Για ΜµΕ τουλάχιστον 3 έτη. ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ιατήρηση µητρώων για ενισχύσεις σε µεγάλα επενδυτικά σχέδια για 10 έτη. Υποχρέωση για δηµοσίευση στο διαδίκτυο του πλήρους κειµένου του καθεστώτος ενίσχυσης και κοινοποίηση της δικτυακής διεύθυνσης στην Επιτροπή. απάνες που θα έχουν αναληφθεί πριν από την ηµεροµηνία δηµοσίευσης του καθεστώτος δεν θα είναι επιλέξιµες. Υποχρέωση υποβολής εντός 20 εργάσιµων ηµερών από την έναρξη ισχύος ενός καθεστώτος ενίσχυσης, σε ηλεκτρονική µορφή, περίληψης των πληροφοριών που αφορούν το µέτρο ενίσχυσης. Το καθεστώς πρέπει να περιέχει ρητή παραποµπή στο κανονισµό, µε αναφορά του τίτλου του και των στοιχείων δηµοσίευσής του στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Κ Μ πρέπει να ελέγξει, πριν χορηγήσει τις εν λόγω µεµονωµένες ενισχύσεις σε µεγάλες επιχειρήσεις ότι τα έγγραφα που ετοίµασε ο δικαιούχος αποδεικνύουν τον χαρακτήρα κινήτρου των ενισχύσεων βάσει ενός ή περισσοτέρων από τα ακόλουθα κριτήρια: - Ουσιώδη αύξηση του µεγέθους του σχεδίου/της δραστηριότητας ως αποτέλεσµα της ενίσχυσης. - Ουσιώδη αύξηση του πεδίου εφαρµογής του σχεδίου / της δραστηριότητας ως αποτέλεσµα της ενίσχυσης. - Ουσιώδη αύξηση του συνολικού ποσού που δαπανά ο δικαιούχος για το σχέδιο / τη δραστηριότητα ως αποτέλεσµα της ενίσχυσης. - Ουσιώδη αύξηση της ταχύτητας ολοκλήρωσης του υπόψη σχεδίου/δραστηριότητας. Σελίδα 17 από 244

Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.2 Ενισχύσεις προς νεοσύστατες µικρές επιχειρήσεις ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Επίσηµη Εφηµερίδα C 286, 23.11.2006, σελ. 5 6: Έγκριση Χάρτη εθνικών περιφερειακών ενισχύσεων ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ Επίσηµη Εφηµερίδα C 54, 04.03.2006, σελ. 13 45: Κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα 2007 2013 (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 1/1/2014 Επίσηµη Εφηµερίδα L214 9.8.2008, σελ. 23 25: Κεφάλαιο ΙΙ, Τµήµα 1: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 800/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 6ης Αυγούστου 2008 για την κήρυξη ορισµένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συµβατών µε την κοινή αγορά κατ' εφαρµογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης (Γενικός κανονισµός απαλλαγής κατά κατηγορία) ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2013 Όλοι οι τοµείς της οικονοµίας µε εξαίρεση τους τοµείς: - Αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εµπίπτουν στον Κανονισµό αριθ. 104/2000. - Άνθρακα (κατά την έννοια του Κανονισµού 1407/2002). - Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών προϊόντων (Παράρτηµα 1 Συνθήκης) που εµπίπτουν στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ.1857/2006. - Χάλυβα. - Ναυπηγίας. - Συνθετικών Ινών. ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Επιπλέον εξαιρείται ο τοµέας των Μεταφορών. Επιπλέον εξαιρούνται οι τοµείς: - Mεταποίησης και εµπορίας γεωργικών προϊόντων (Παράρτηµα 1 Συνθήκης) στις ακόλουθες περιπτώσεις: o όταν το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται µε βάση την τιµή ή την ποσότητα τέτοιων προϊόντων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις, o όταν η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν µέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς. Επιπλέον εξαιρούνται: - ενισχύσεις δραστηριοτήτων που συνδέονται µε εξαγωγές, και ιδίως ενισχύσεις που συνδέονται άµεσα µε τις εξαγόµενες ποσότητες, µε τη συγκρότηση ή τη λειτουργία δικτύου διανοµής ή µε άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται µε την εξαγωγική δραστηριότητα, - ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίµηση χρήση εγχώριων προϊόντων έναντι των εισαγόµενων, Τέλος, ο Απαλλακτικός Κανονισµός δεν εφαρµόζεται στην περίπτωση: - Καθεστώτων ενισχύσεων που δεν αποκλείουν ρητά την καταβολή µεµονωµένης ενίσχυσης υπέρ επιχείρησης που αποτελεί αντικείµενο εκκρεµούσας διαταγής ανάκτησης µετά από προηγούµενη απόφαση της Επιτροπής µε την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνοµη και ασυµβίβαστη µε την κοινή αγορά. - Μεµονωµένων ενισχύσεων ad hoc υπέρ Σελίδα 18 από 244

Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.2 Ενισχύσεις προς νεοσύστατες µικρές επιχειρήσεις ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ Μικρές επιχειρήσεις. Τα Κ-Μ θα πρέπει να θέτουν όρια στην υποβολή αιτήσεων από επιχειρήσεις που έκλεισαν πρόσφατα. επιχείρησης που αποτελεί αντικείµενο εκκρεµούσας διαταγής ανάκτησης µετά από προηγούµενη απόφαση της Επιτροπής µε την οποία ενίσχυση κηρύσσεται παράνοµη και ασυµβίβαστη µε την κοινή αγορά. - Ενισχύσεων σε προβληµατικές επιχειρήσεις. Οι ΜΜΕ που έχουν συσταθεί από χρόνο µικρότερο της τριετίας δεν θεωρούνται προβληµατικές, εκτός εάν πληρούν τις προϋποθέσεις της εθνικής νοµοθεσίας για υπαγωγή σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία. Σηµειώνεται ότι δεν επιτρέπεται η δηµιουργία καθεστώτων στοχευµένων σε συγκεκριµένους κλάδους της µεταποίησης ή/και των υπηρεσιών. εν είναι επιλέξιµες αυτές που ελέγχονται από µετόχους επιχειρήσεων που έκλεισαν κατά το προηγούµενο 12µηνο εφόσον δραστηριοποιούνται στην ίδια αγορά ή σε όµορες αγορές. Πριν την έναρξη εργασιών για το σχέδιο ή τη δραστηριότητα, ο δικαιούχος όταν είναι ΜµΕ πρέπει (και αρκεί) να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται ο χαρακτήρας κινήτρου για τις ΜµΕ. ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ απάνες για Υπηρεσίες νοµικές, διοικητικής υποστήριξης, παροχής συµβουλών που έχουν άµεση σχέση µε την δηµιουργία µιας επιχείρησης, καθώς επίσης και οι ακόλουθες δαπάνες, υπό την προϋπόθεση ότι πραγµατοποιούνται τα 5 πρώτα έτη µετά την ίδρυση της επιχείρησης: - Τόκοι εξωτερικής χρηµατοδότησης και µερίσµατα των χρησιµοποιούµενων ιδίων κεφαλαίων µε επιτόκιο που δεν υπερβαίνει το επιτόκιο αναφοράς, - Έξοδα µίσθωσης εγκαταστάσεων/ εξοπλισµού παραγωγής, - απάνες για ενέργεια, ύδρευση, θέρµανση, φόροι (εκτός Φ.Π.Α. και εταιρικών φόρων) και διοικητικές επιβαρύνσεις, - Αποσβέσεις, έξοδα χρηµατοδοτικής µίσθωσης εγκαταστάσεων/εξοπλισµού παραγωγής, έξοδα µισθοδοσίας συµπεριλαµβανοµένων των υποχρεωτικών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης υπό την προϋπόθεση ότι για τις συναφείς επενδύσεις ή µέτρα δηµιουργίας θέσεων εργασίας και πρόσληψης δεν έχουν δοθεί άλλου είδους ενισχύσεις. ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Σελίδα 19 από 244

Περιφερειακές Ενισχύσεις 2.1.2 Ενισχύσεις προς νεοσύστατες µικρές επιχειρήσεις ΑΠΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Το ποσό της ενίσχυσης δεν υπερβαίνει: - Τα 2 εκ. για µικρές επιχειρήσεις του άρθρου 87.3.α (όλες πλην του Νοτίου Αιγαίου και της Στερεάς Ελλάδας). - Το 1 εκ. για µικρές επιχειρήσεις του άρθρου 87.3.γ. (περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας). Τα ετήσια ποσά ενίσχυσης ανά επιχείρηση δεν υπερβαίνουν το 33% των ανωτέρω ποσών ενίσχυσης. ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ Η ένταση ενίσχυσης δεν υπερβαίνει: - Στις περιφέρειες του άρθρου 87.3.α. (όλες πλην Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας), το 35% των επιλέξιµων δαπανών που πραγµατοποιούνται κατά τα τρία πρώτα έτη µετά την ίδρυση της επιχείρησης, και το 25% κατά τα δύο επόµενα έτη. - Στις περιφέρειες του άρθρου 87.3.γ. (περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας) το 25% των επιλέξιµων δαπανών που πραγµατοποιούνται κατά τα τρία πρώτα έτη µετά την ίδρυση της επιχείρησης, και το 15% κατά τα δύο επόµενα έτη. Οι ως άνω εντάσεις ενίσχυσης δύνανται να τύχουν προσαύξησης κατά 5% για περιφέρειες του άρθρου 87.3.α. όπου το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν(α.ε.π.) είναι µικρότερο του 60% του µέσου όρου της ΕΕ-25, για περιφέρειες µε πληθυσµιακή πυκνότητα µικρότερη των 12,5 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόµετρο και για µικρά νησιά µε πληθυσµό µικρότερο των 5 000 κατοίκων, καθώς και για άλλες κοινότητες ίδιου µεγέθους και µε παρόµοια αποµόνωση ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ: Οι ενισχύσεις δεν µπορούν να σωρευθούν για τις ίδιες δαπάνες (πλήρως ή εν µέρει) µε άλλες ενισχύσεις που δίνονται βάσει του παρόντος Κανονισµού, µε ενισχύσεις De Minimis, καθώς και µε οποιαδήποτε χρηµατοδότηση εάν η σώρευση οδηγεί σε υπέρβαση του ανώτατου ορίου ή ποσού ενίσχυσης. Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Υποχρέωση για δηµοσίευση στο διαδίκτυο του πλήρους κειµένου του καθεστώτος ενίσχυσης και κοινοποίηση της δικτυακής διεύθυνσης στην Επιτροπή. απάνες που θα έχουν αναληφθεί πριν από την ηµεροµηνία δηµοσίευσης του καθεστώτος δεν θα είναι επιλέξιµες. Υποχρέωση υποβολής εντός 20 εργάσιµων ηµερών από την έναρξη ισχύος ενός καθεστώτος ενίσχυσης, σε ηλεκτρονική µορφή, περίληψης των πληροφοριών που αφορούν το µέτρο ενίσχυσης. Το καθεστώς πρέπει να περιέχει ρητή παραποµπή στο κανονισµό, µε αναφορά του τίτλου του και των στοιχείων δηµοσίευσής του στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σελίδα 20 από 244

2.2 Ενισχύσεις De Minimis L 379, 28.12.2006 σελ. 5 10 Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1998/2006 της Επιτροπής, της 15 ης εκεµβρίου 2006, για την εφαρµογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις ενισχύσεις ήσσονος σηµασίας 2009/C 16/01 Ανακοίνωση της Επιτροπής Προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο για τη λήψη µέτρων κρατικής ενίσχυσης µε σκοπό να στηριχθεί η πρόσβαση στη χρηµατοδότηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρηµατοπιστωτικής και οικονοµικής κρίσης. Το Προσωρινό Κοινοτικό Πλαίσιο δεν χορηγεί ενισχύσεις De Minimis αλλά ενισχύσεις περιορισµένου ύψους. De Minimis DE MINIMIS ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. L 379 της 28/12/2006 σελ. 5 10: Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1998/2006 της Επιτροπής, της 15 ης εκεµβρίου 2006, για την εφαρµογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης στις ενισχύσεις ήσσονος σηµασίας ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2013 Ανακοίνωση 2009/C16/01 της Επιτροπής Προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο για τη λήψη µέτρων κρατικής ενίσχυσης µε σκοπό να στηριχθεί η πρόσβαση στη χρηµατοδότηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρηµατοπιστωτικής και οικονοµικής κρίσης ΛΗΞΗ ΙΣΧΥΟΣ: 31/12/2010 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Όλοι οι τοµείς της οικονοµίας µε εξαίρεση τους τοµείς: - Αλιείας και υδατοκαλλιέργειας που εµπίπτουν στον Κανονισµό αριθ. 104/2000. - Πρωτογενούς παραγωγής γεωργικών προϊόντων που απαριθµούνται στο Παράρτηµα 1 της Συνθήκης που εµπίπτουν στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ.1857/2006. - Mεταποίηση και εµπορία γεωργικών προϊόντων που απαριθµούνται στο Παράρτηµα 1 της Συνθήκης στις ακόλουθες περιπτώσεις: o Όταν το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται µε βάση την τιµή ή την ποσότητα τέτοιων προϊόντων που αγοράζονται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις. o Όταν η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση της απόδοσής της εν µέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς. - Άνθρακα (κατά την έννοια του Κανονισµού 1407/2002). Επιπλέον εξαιρούνται: - Ενισχύσεις δραστηριοτήτων που συνδέονται µε εξαγωγές, και ιδίως ενισχύσεις που συνδέονται άµεσα µε τις εξαγόµενες ποσότητες, µε τη συγκρότηση ή τη λειτουργία δικτύου διανοµής ή µε άλλες τρέχουσες δαπάνες που συνδέονται µε την εξαγωγική δραστηριότητα. - Ενισχύσεις που εξαρτώνται από την κατά προτίµηση χρήση εγχώριων προϊόντων έναντι των εισαγόµενων. - Ενισχύσεις για την απόκτηση οχηµάτων οδικών εµπορευµατικών µεταφορών που χορηγούνται σε επιχειρήσεις που εκτελούν οδικές εµπορευµατικές µεταφορές για λογαριασµό τρίτων. - Ενισχύσεις σε προβληµατικές επιχειρήσεις. Οι ΜΜΕ που έχουν συσταθεί από χρόνο µικρότερο της τριετίας δεν θεωρούνται προβληµατικές, εκτός εάν πληρούν τις προϋποθέσεις της εθνικής νοµοθεσίας για υπαγωγή σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία. Όλες οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως µεγέθους. Σελίδα 21 από 244

De Minimis ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Ή ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑ Σ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Ενισχύσεις οποιασδήποτε µορφής ως προς τις οποίες είναι δυνατό να υπολογισθεί εκ των προτέρων µε ακρίβεια το ακαθάριστο ισοδύναµο επιχορήγησης της ενίσχυσης χωρίς να είναι αναγκαία εκτίµηση κινδύνου ("διαφανείς ενισχύσεις"). Ειδικότερα: - Οι ενισχύσεις υπό µορφή δανείου θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις υπό την προϋπόθεση ότι το ακαθάριστο ισοδύναµο επιχορήγησης έχει υπολογιστεί µε βάση τα επιτόκια που ίσχυαν στην αγορά κατά το χρόνο χορήγησης της ενίσχυσης. - Οι ενισχύσεις υπό µορφή εισφοράς κεφαλαίου δεν θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις, εκτός αν το συνολικό ποσό της κρατικής εισφοράς δεν υπερβαίνει το ανώτατο όριο που ισχύει για τις ενισχύσεις ήσσονος σηµασίας. - Οι ενισχύσεις υπό µορφή παροχής επιχειρηµατικού κεφαλαίου δεν θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις, εκτός αν το σχετικό καθεστώς παροχής επιχειρηµατικού κεφαλαίου παρέχει κεφάλαια σε κάθε επιχείρηση µόνο έως το ανώτατο όριο που ισχύει για τις ενισχύσεις ήσσονος σηµασίας. - Οι µεµονωµένες ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει καθεστώτος εγγυήσεων σε µη προβληµατικές επιχειρήσεις θεωρούνται διαφανείς ενισχύσεις ήσσονος σηµασίας εφόσον το καλυπτόµενο από την εγγύηση µέρος του υποκείµενου δανείου δεν υπερβαίνει τα 1.500.000 ανά επιχείρηση. (750.000 ανά επιχείρηση για τον τοµέα των οδικών µεταφορών. Αν το καλυπτόµενο από την εγγύηση µέρος του υποκείµενου δανείου ισοδυναµεί µόνο µε ένα συγκεκριµένο µέρος (ποσοστό) του παραπάνω ανώτατου ποσού, γίνεται δεκτό ότι το ακαθάριστο ισοδύναµο επιχορήγησης της εγγύησης αντιστοιχεί σε ίδιο µέρος (ποσοστό) του εφαρµοστέου ανώτατου ορίου των 200.000. Η εγγύηση δεν µπορεί να υπερβαίνει το 80% του υποκείµενου δανείου. Ένα καθεστώς εγγυήσεων θεωρείται επίσης διαφανές εφόσον: - Πριν από την έναρξη εφαρµογής του καθεστώτος, η µεθοδολογία που ισχύει για τον υπολογισµό του ακαθάριστου ισοδύναµου επιχορήγησης των εγγυήσεων έχει γίνει δεκτή κατόπιν κοινοποίησής της στην Επιτροπή δυνάµει άλλου κανονισµού που έχει εκδοθεί από την Επιτροπή και αφορά θέµατα κρατικών ενισχύσεων και - Η εγκεκριµένη µεθοδολογία περιλαµβάνει ρητή πρόβλεψη για το είδος εγγυήσεων και το είδος υποκείµενων πράξεων που ανακύπτουν στο πλαίσιο της εφαρµογής του παρόντος κανονισµού. ΕΝΤΑΣΗ Ή/ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΡΙΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ ΕΝΤΑΣΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ: Το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σηµασίας που χορηγούνται στην ίδια επιχείρηση δεν µπορεί να υπερβαίνει τις 200.000 (100.000 για τον τοµέα των οδικών µεταφορών) σε περίοδο τριών (3) οικονοµικών ετών. Η περίοδος που πρέπει να ληφθεί υπόψη καθορίζεται µε βάση το οικονοµικό έτος, όπως αυτό εφαρµόζεται από την οικεία επιχείρηση στο εκάστοτε κράτος µέλος. ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ: Εάν το συνολικό ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνει το ανωτέρω ανώτατο όριο το εν λόγω ποσό δεν µπορεί να υπαχθεί στον κανονισµό, ούτε ως προς το µέρος που δεν υπερβαίνει το ανώτατο όριο. Απαγορεύεται η σώρευση ενισχύσεων ήσσονος σηµασίας µε άλλες κρατικές ενισχύσεις για τις ίδιες επιλέξιµες δαπάνες αν από τη σώρευση αυτή προκύπτει ένταση ΕΝΤΑΣΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Το ποσό των ενισχύσεων περιορισµένου ύψους που χορηγούνται ανά επιχείρηση δεν µπορεί να υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ. Για την τήρηση του ανώτατου αυτού ορίου συνυπολογίζονται και οι de minimis ενισχύσεις που έχουν χορηγηθεί στην ίδια επιχείρηση για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα. Ωστόσο αυτό δεν καθιστά τις ενισχύσεις περιορισµένου ύψους de minimis ενισχύσεις. (100.000 για τον τοµέα των οδικών µεταφορών). Το κράτος µέλος επιβεβαιώνει ότι η ενίσχυση δεν θα οδηγήσει το συνολικό ποσό των ενισχύσεων που ελήφθησαν από την επιχείρηση κατά την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2008 έως 31 εκεµβρίου 2010 σε επίπεδο υψηλότερο του ορίου των 500.000. ΕΙ ΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΩΡΕΥΣΗΣ: Εάν το συνολικό ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνει το ανωτέρω ανώτατο όριο το εν λόγω ποσό δεν µπορεί να υπαχθεί στον κανονισµό, ούτε ως προς το µέρος που δεν Σελίδα 22 από 244