ΠΕΤΡΟΥΛΑ ΑΓΑΘΟΝΙΚΙΑΔΟΥ, Δρ. Θεολογίας E-MAIL: ag_petr@otenet.gr ΑΘΗΝΑ ΤΣΙΓΚΑΡΟΠΟΥΛΟΥ, Δρ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας E-MAIL: atsigar@yahoo.gr Περίληψη Στο πλαίσιο της δράσης με τίτλο «Εμβάθυνση στην ιστορία του Εκκλησιαστικού Σχολείου και της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης» που υλοποιήθηκε κατά το σχολικό έτος 2015-2016, αποδελτιώθηκαν μέσα από τα πρακτικά του σχολείου τα στοιχεία της ιστορικής διαδρομής του με αναφορά σε πολιτιστικές δράσεις, εκδηλώσεις, σχολικές εορτές και εκδρομές. Συγκεκριμένα μελετήθηκαν προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, ημερήσιες και πολυήμερες εκδρομές με παιδαγωγικό, θεολογικό, ιστορικό, διδακτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα, που συνδύαζαν τη ψυχαγωγία με τη γνώση, τη χαλάρωση με την πνευματική καλλιέργεια, τελετές βραβεύσεων με επαίνους αριστείας και ήθους, τελετές λήξης της σχολικής χρονιάς, αθλητικές εκδηλώσεις, επιμορφωτικά σεμινάρια, ενημερωτικές εκδηλώσεις για κοινωνικά προβλήματα, όπως είναι τα ναρκωτικά. Στόχος του προγράμματος αποτέλεσε το άνοιγμα των εκκλησιαστικών σχολείων στην κοινωνία, η διεπιστημονική έρευνα του θεσμού γενικότερα, καθώς και η ανάδειξη πτυχών του στους μαθητές. Τέλος, διατυπώθηκαν συμπεράσματα σε σχέση με την πορεία του σχολείου της Νεάπολης στο πλαίσιο της λειτουργίας και επικοινωνίας της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης με την επισήμανση της προσαρμογής της δράσης του τόσο στη δυναμική του, όσο και στις ανάγκες της κοινωνίας. Λέξεις κλειδιά: Εκκλησιαστική Εκπαίδευση, Εκκλησιαστικό Λύκειο Νεάπολης. Abstract The above research, at the framework of an activity, which is entitled: research through the history of the Ecclesiastic School and of the Ecclesiastic Education. This research is based on the Ecclesiastic High School of Neapolis archives and has been certified by the facts of the historical route of the School, which are related to its cultural activities, school celebrations and excursions. Especially, we have studied the environmental and physical educational programs, as well as day and long term trips that have educational, theological, historical, instructive and amusing character. All the above, make a combination of amusement with knowledge and relaxation. Where at the same time celebrations are connected with prize awards and moral awards. There are also celebrations for the ending of the school year, such as athletic games, seminars, conferences about various social problems, e.g. drugs, etc. The goal of this activity is to depict the attempt of the Ecclesiastic Schools to get broader known by the rest of the society. This has been achieved by the scientific research based on the school evolution through the ages. As a result of our research, we make significant deductions about our school (Ecclesiastic High School of Neapolis), for its background, its function and its relationship with the Ecclesiastic Education. In addition, we indicate the importance of how, the specific activities of our school, may become part of the needs of the contemporary society. Keywords: Ecclesiastic Education, Ecclesiastic High School of Neapolis. 1
Κατά το διδακτικό έτος 2015 2016 η Δευτεροβάθμια Εκκλησιαστική Εκπαίδευση αποφάσισε να ορίσει Συντονιστές και να ζητήσει να συγκροτηθούν ανά Εκκλησιαστικό Σχολείο ομάδες εργασίας με σκοπό την ανάπτυξη έξι δράσεων. 1 Η εν λόγω πρωτοβουλία προσδοκά σε βάθος πενταετίας,: 1. Να καταστήσει ευρύτερα γνωστή τη Δευτεροβάθμια Εκκλησιαστική Εκπαίδευση στην Ελλάδα και το εξωτερικό, 2. Να πυκνώσει τις τάξεις των μαθητών της, 3. Να βελτιώσει την ποιότητα του μαθητικού δυναμικού και των σχολικών αποτελεσμάτων (βαθμολογίες, εισαγωγή σε ΑΕΙ, ΑΕΑ και ΑΤΕΙ), 4. Να συμβάλει στην άμβλυνση διαφορών μεταξύ θρησκευτικών κοινοτήτων, 5. Να τονώσει την ιεραποστολική πτυχή της Ορθοδοξίας, και 6. Να συνεισφέρει στη διάχυση του εκκλησιαστικού ήθους στην κοινωνία. 2 Στο πλαίσιο αυτό το Τμήμα Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και Θρησκευτικής Αγωγής εκπόνησε γενικές οδηγίες για την συμπλήρωση Σχεδίου Υποβολής Προγράμματος ανά δράση. 3 Στην προοπτική αυτή και στο πλαίσιο της δεύτερης Δράσης, ο Σύλλογος των Διδασκόντων του Γενικού Εκκλησιαστικού Λυκείου Γυμνασίου Νεαπόλεως Θεσσαλονίκης, αποφάσισε με Πράξη τη συγκρότηση σχετικής Επιτροπής εκπαιδευτικών στους οποίους ανέθεσε την εκπόνηση της εν λόγω Δράσης. 4 Συγκεκριμένα, η δράση ανατέθηκε στους κάτωθι εκπαιδευτικούς: Πετρούλα Αγαθονικιάδου (ΠΕ 01, Δρ. Θεολογίας), Αθηνά Τσιγκαροπούλου (ΠΕ 02, ΤΕ 16, Δρ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Μτδρ. Θεολογίας της Τέχνης) και Νικολέττα Ζαραμητροπούλου (ΠΕ 20, Πληροφορικής). Συντονιστής, τόσο σε επίπεδο σχολικής μονάδας, όσο και σε επίπεδο επίβλεψης της συγκεκριμένης θεματικής στα υπόλοιπα εκκλησιαστικά σχολεία της Β. Ελλάδας έχει ορισθεί από το ΥΠ.Π.Ε.Θ. ο Αναστάσιος Μαράς (ΠΕ 01, Βιβλιοθηκονόμος, Δρ και Μτδρ. Θεολογίας). Για την ιστορία της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα έχουν γραφτεί ορισμένα γενικά έργα. 5 Επίσης, έχουν δει το φως της δημοσιότητας και ορισμένα άρθρα τα οποία ασχολήθηκαν με συγκεκριμένα σχολεία, ή περιόδους, ή γενικά με εξειδικευμένα θέματα της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. 6 Παρόλα αυτά, τα έως σήμερα δημοσιευμένα κείμενα δεν ήταν δυνατόν να καλύψουν το ευρύτατο αντικείμενο της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο καθώς μεγάλο μέρος του σχετικού αρχειακού υλικού δεν έχει ακόμη μελετηθεί. Στην προοπτική αυτή στόχος της εν λόγω μελέτης ήταν η ανάδειξη στοιχείων της ιστορίας του Εκκλησιαστικού Σχολείου Νεαπόλεως Θεσσαλονίκης βάσει του αρχείου του. Ειδικότερα, επιχειρήθηκε η αναφορά σε πολιτιστικές δράσεις του Σχολείου, σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, σε σχολικές εορτές και εκδρομές. Στόχος αυτής της επιλογής ήταν η ανάδειξη εκείνων των στοιχείων που ξεφεύγουν από την καθημερινότητα του Σχολείου. Σε μια πρώτη συνάντηση των υπευθύνων και στην προσπάθεια να συγκεντρωθεί το υλικό που θα αποτελούσε την πηγή της έρευνας, οι εμπλεκόμενοι ήρθαν αντιμέτωποι με ένα μεγάλο όγκο πλη- 1 Οι έξι Δράσεις είναι οι εξής: 1. Σύμπηξη χορωδίας Βυζαντινής Εκκλησιαστικής και Παραδοσιακής Μουσικής, 2. Εμβάθυνση στην ιστορία του Εκκλησιαστικού Σχολείου και της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, 3. Αξιοποίηση δυνατοτήτων και ευκαιριών για συνεργασίες με άλλα σχολεία, 4. Δημιουργία ηλεκτρονικού δικτύου εξ αποστάσεως, 5. Διοργάνωση διαγωνισμών και πρωταθλημάτων, και 6. Ενεργοποίηση συλλόγων αποφοίτων (βλ. ΥΠ.Π.Ε.Θ./Τμ. Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και Θρησκευτικής Αγωγής/145962/Θ2/17-9-2015). Για τη συγκρότηση Επιτροπών βλ. ΥΠ.Π.Ε.Θ./Τμ. Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και Θρησκευτικής Αγωγής/162377/Θ2 /14-10-2015. 2 ΥΠ.Π.Ε.Θ./Τμ. Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και Θρησκευτικής Αγωγής/178806/Θ2/6-11-2015. 3 «Δραστηριότητες Σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, διδ. έτους 2015-2016: Ουσιαστικά και πρακτικά ζητήματα ΥΠ.Π.Ε.Θ./Τμ. Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και Θρησκευτικής Αγωγής/178806/Θ2 /6-11-2015. 4 ΓΕΕΛ-Γυμνάσιο Νεάπολης/Πράξη 6 η /3-9-2015 ΥΠ.Π.Ε.Θ./Τμ. Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και Θρησκευτικής Αγωγής/145962/Θ2/17-9-2015. 5 Ενδεικτικά παραθέτουμε τα ακόλουθα: 1. Θεόδωρος Χριστοφορίδης και Αικατερίνη Ρώσσιου, Αναδίφηση Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης(Θεσσαλονίκη: Ζήτη, 2006). 2. Γεώργιος Χρυσοστόμου, «Εκκλησία και Εκπαίδευση: Οι θέσεις της Εκκλησίας για θεμελιακά εκπαιδευτικά ζητήματα στις αρχές του αιώνα», Επιστημονική Επετηρίδα Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Σχολής Θεσσαλονίκης 1 (2002): 373-392.3.Μιχαήλ Καρδαμάκης, Εκκλησιαστική Παιδεία: Η περιπέτεια ενός οράματος (Αθήνα: Ακρίτας, 1994). 6 Ενδεικτικά παραθέτουμε τα ακόλουθα: 1. Αναστάσιος Γ. Μαράς, «Η επίθεση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στο Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς μέσα από τα αρχεία του Υπουργείου Παιδείας», Θεολογία 82,1 (2011): 169-179. 2. Αναστάσιος Γ. Μαράς, «Η ίδρυση και η λειτουργία των Κατώτερων Εκκλησιαστικών Φροντιστηρίων Θεσσαλονίκης και Σερρών μέσα από τα αρχεία του ΥΠ.Ε.Π.Θ. (1951-1954)», Μακεδνόν 12 (2004): 157-162. 3. Αλ. Σ. Κορακίδης, Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς (1911-1989),(Αθήνα: Σ. Δ. Βασιλόπουλος, 1993). 4. Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή 1844-1969: Πανηγυρικός τόμος επί τη 125 επετηρίδι αυτής (Αθήνα : χ.ε., 1969). 2
ροφοριών: πρακτικά συλλόγων, βιβλία πρωτοκόλλων, μαθητολόγια, ποινολόγια, φωτογραφικό υλικό σε ψηφιοποιημένη μορφή, κλπ. Διευκρινίζουμε σε αυτό το σημείο ότι ένα μεγάλο μέρος του αρχειακού υλικού φυλάσσεται στη Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, γεγονός που καθιστούσε δύσκολη τη μελέτη του από τους Υπευθύνους της Δράσης, καθώς η έρευνά τους θα έπρεπε να διεξάγεται εκτός του πλαισίου του σχολικού ωραρίου. Στην προσπάθεια να αποδελτιώσουμε τα πεδία έρευνας και να τα ταξινομήσουμε προκειμένου να καταγραφεί η ιστορική διαδρομή του Σχολείου, συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν ανέφικτο να ασχοληθούμε με όλες τις θεματικές που προκύπτουν (σύλλογοι καθηγητών, μαθητές και επιδόσεις τους, δράσεις κλπ) στο σύντομο χρονικό διάστημα υλοποίησης της εξωδιδακτικής δράσης. Δεδομένου λοιπόν ότι η Δράση αυτή έχει ως απώτερο στόχο το άνοιγμα των Εκκλησιαστικών Σχολείων στην κοινωνία, αλλά και την προτροπή της ενασχόλησης νέων επιστημόνων με την επιστημονική ή ακόμη και τη διεπιστημονική έρευνα του θεσμού, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε διεξοδικά με τις πολιτιστικές δράσεις, τις διάφορες εκδηλώσεις και τις εκδρομές του Σχολείου μέσα από τα Πρακτικά του Συλλόγου από την ίδρυσή του, το 1994, έως και τις 24 Αυγούστου του 2010, οπότε και ολοκληρώθηκε το τρέχον διδακτικό έτος. Άλλωστε, μέσα από αυτές διαφαίνεται η παιδαγωγική δουλειά του συλλόγου, η συνεργασία μεταξύ καθηγητών του Σχολείου, οι πρωτοβουλίες του Σχολείου και του κάθε παιδαγωγού, όπως και η συμμετοχή των μαθητών. Τα ερευνητικά πορίσματα προέκυψαν από τη διαδοχική μελέτη των δύο πρώτων Πρακτικών του Συλλόγου των Καθηγητών. Στην πρώτη φάση μελετήθηκε το πρώτο Πρακτικό, το οποίο αφορά στα σχολικά έτη 1994 έως τον Ιούνιο του 2002, ενώ στη δεύτερη φάση μελετήθηκε το δεύτερο Πρακτικό το οποίο αφορά στα σχολικά έτη 2002-2010. Στη συνέχεια οριοθετήσαμε ένα χρονοδιάγραμμα αποδελτίωσης και επεξεργασίας των δεδομένων. Στο πλαίσιο της υλοποίησης της Δράσης για την ανάδειξη της ιστορικής διαδρομής του Εκκλησιαστικού Σχολείου Νεαπόλεως συμμετείχαν με ερευνητική εργασία-project μαθητές της Α Λυκείου υπό την καθοδήγηση εκπαιδευτικού προκειμένου να αναδειχθούν ανεξερεύνητες πτυχές της ιστορίας του Εκκλησιαστικού Σχολείου Νεαπόλεως. Συγκεκριμένα, οι μαθητές αφού μελέτησαν τις εγκυκλίους του αειμνήστου Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Διονυσίου Α, καθώς επίσης τη ζωή και το ποιμαντικό έργο του, κλήθηκαν να καταγράψουν σημαντικές πληροφορίες για την ιστορία της ίδρυσης και λειτουργίας του Εκκλησιαστικού Λυκείου. Η εν λόγω πρωτοβουλία αποφασίστηκε διότι οι μαθητές εμπλέκονται άμεσα στις ποικίλες δράσεις του Σχολείου. Θεωρήθηκε συνεπώς ένας ελκυστικός τρόπος γνωριμίας των μαθητών με το θεσμό στον οποίο φοιτούν. Ως άμεσος παιδαγωγικός στόχος λοιπόν της έρευνας ορίστηκε η -σε βάθος- ενημέρωση των μαθητών για το Σχολείο τους, η δραστηριοποίησή τους στη διερευνητική βιωματική μάθηση, η ανάπτυξη κριτικής σκέψης και επιπλέον αναδείχτηκε η συμβολή του Σχολείου στη διαμόρφωση των χαρακτήρων τους. Ως μεθοδολογία πραγματοποίησης του προγράμματος ορίστηκε η μέθοδο project. Σύμφωνα με αυτήν, αρχικά προσδιορίσθηκε το ερευνητικό αντικείμενο. Στη συνέχεια, έγινε η κατανομή εργασιών μεταξύ των μελών της ομάδας, η αποδελτίωση του αρχειακού υλικού και η καταγραφή των μηνιαίων πορισμάτων. Το ανά χείρας κείμενο προέκυψε από την τελική κατηγοριοποίηση του πρωτότυπου αδημοσίευτου αρχειακού υλικού. Ευελπιστούμε ότι τα πορίσματά μας θα ενταχθούν σε ένα ευρύτερο πεδίο έρευνας του θεσμού της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και της προσφοράς του στην Εκκλησία και την κοινωνία. Στο πλαίσιο της παραπάνω Δράσης και των Πρακτικών τα οποία καλύπτουν την εκπαιδευτική δραστηριότητα της περιόδου από το έτος 1994 έως και το 2010. Το υλικό που προέκυψε, μελετήθηκε αναφορικά με τις σχολικές δραστηριότητες και κατηγοριοποιήθηκε ως εξής: α) πολιτιστικά προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, β) πολιτιστικά προγράμματα αγωγής υγείας, γ) εκδρομές (μονοήμερες, τριήμερες, πενθήμερες), δ) εθνικές εορτές, ε) τελετές βραβεύσεων, στ) λοιπές πολιτιστικές δράσεις (π.χ. ψηφιακή τάξη, εκδήλωση για τα ναρκωτικά, εκδήλωση για τη βυζαντινή μουσική, εκδηλώσεις ενημέρωσης για διάφορα θέματα με ειδικούς ομιλητές, κλπ). Συγκεκριμένα, ως προς την πρώτη κατηγορία, σχετικά με τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, από την έρευνά μας διαπιστώθηκε ότι σε διάστημα οκτώ ετών τελεσφόρησαν μόλις δύο, με τίτλους: Βιοκλιματική αυλή, χώρος μάθησης και αναψυχής και Οδηγός των Ι. Ναών της Ι.Μ. Νεαπό- 3
λεως και Σταυρουπόλεως. 7 Στο πλαίσιο του τελευταίου Προγράμματος πραγματοποιήθηκε Ημερίδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, τα πρακτικά της οποίας δημοσιεύθηκαν σε ιδιαίτερο τόμο μαζί με το υλικό και τα πορίσματα του εν λόγω Προγράμματος 8. Όσον αφορά τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και αγωγής υγείας σε ένα σχολείο που επιδεικνύει έντονη δραστηριότητα στο πέρασμα των χρόνων διαφαίνεται ότι οι θεματικές στην πορεία των χρόνων εντάσσονται στα εκκλησιαστικά ενδιαφέροντα του Σχολείου, το οποίο προσπαθεί να λάβει υπόψη τα ενδιαφέροντα της εκάστοτε μαθητιώσας νεολαίας και να παράσχει πολύπλευρη και ολιστική μόρφωση. Στη δεύτερη κατηγορία, στην οποία εντάσσονται τα προγράμματα Αγωγής Υγείας, κατά τα σχολικά έτη 2002-2005 και 2009-2010 αποδελτιώθηκαν προγράμματα με τους εξής τίτλους: Πρώτες Βοήθειες, Διατροφικές συνήθειες και νηστεία, Διαπροσωπικές σχέσεις-ομαδική Εργασία. 9 Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τις εκδρομές, ημερήσιες και πολυήμερες. Ως προς τις μονοήμερες εκδρομές η έρευνα κατέγραψε τα εξής συμπεράσματα: Κατά τα διδακτικά έτη 1994-2002 πραγματοποιήθηκαν επτά ημερήσιες εκδρομές, ενώ οι περιοχές που επιλέχτηκαν ήταν οι Σέρρες, το Λιβάδι Ολύμπου, το Λιτόχωρο Κατερίνης, ο Βόλος, τα Μετέωρα, το Ρούπελ Σερρών. 10 Κατά τα διδακτικά έτη 2002-2010 πραγματοποιήθηκαν δέκα ημερήσιες εκδρομές στην περιοχή της Ξάνθης, της Σίνδου Θεσσαλονίκης, της Αλιστράτης Σερρών, του Πηλίου, των Μετεώρων, της Καστοριάς, της Χαλκιδικής, της Νάουσας, της Έδεσσας, της λίμνης Δοϊράνης. 11 Σε κάθε περίπτωση το πρόγραμμα των εκδρομών οργανώθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να υπηρετείται ο πολλαπλός στόχος τους, ήτοι ο παιδαγωγικός, θεολογικός, ιστορικός, διδακτικός και ψυχαγωγικός. Ως προς τις πολυήμερες εκδρομές η έρευνα κατέγραψε τα εξής αποτελέσματα: Από το 1994 έως το 2010 πραγματοποιήθηκαν δεκαέξι πολυήμερες εκδρομές με εκπαιδευτικό και προσκυνηματικό χαρακτήρα που συνδύαζαν τη ψυχαγωγία με τη γνώση, τη χαλάρωση με την πνευματική καλλιέργεια, τη διασκέδαση με την αισθητική απόλαυση. Ως τόποι προορισμού επιλέχτηκαν η Κέρκυρα, η Κωνσταντινούπολη, η Κύπρος, το Άγιο Όρος, η Αθήνα, η περιφέρεια της Ηπείρου, η Σαντορίνη, η Καστοριά, το Καρπενήσι και η Μ. Ασία. 12 Ακόμη αξίζει να σημειώσουμε ότι στις πολυήμερες εκδρομές εκτός από τον αρχηγό και τους συνοδούς ορίζονταν και βοηθοί καθηγητές. 13 Ως προς τις σχολικές εκδρομές, τις μονοήμερες αλλά και τις πολυήμερες, αυτές πραγματοποιούνταν σε κάθε σχολικό έτος, στοιχείο που δείχνει τη διάθεση του Σχολείου να παραμείνει ανοιχτό στην κοινωνία και να συμβάλει στην διαπαιδαγώγηση του χαρακτήρα των παιδιών. Επίσης, η οργάνωση και η δομή του προγράμματος των εκδρομών φανερώνει τον διευρυμένο χαρακτήρα τους, καθώς δεν ήταν μόνο προσκυνηματικός ή θεολογικός, αλλά επίσης περιβαλλοντικός και γενικότερα εκπαιδευτικός και ψυχοκινητικός. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει το άνοιγμα του Σχολείου και την προσαρμογή του στις νέες απαιτήσεις της εποχής και στα ενδιαφέροντα των νέων. Στην τέταρτη κατηγορία, η οποία αφορά στις εθνικές εορτές, διαπιστώθηκε ότι κατά τα σχολικά έτη 1994-2010 οι εορτές που πραγματοποιήθηκαν βάσει των αποφάσεων του Υπουργείου Παιδείας και της Διεύθυνσης Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης ήταν της 28ης Οκτωβρίου, του Μακεδονικού Αγώνα, του Πολυτεχνείου, των Τριών Ιεραρχών, της 25ης Μαρτίου, των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, του Αγίου Νεκταρίου και του Αγίου Αθανασίου. Από την έρευνά μας διαπιστώθηκε ότι η εορτή του Αγ. Νεκταρίου και λίγο αργότερα του Μακεδονικού αγώνα προστέθηκαν στις εκδηλώσεις του Σχολείου από το 2005 και έπειτα. Σύμφωνα με το Βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου των Καθηγητών, η πλειοψηφία των παραπάνω εορτών είχε ανατεθεί σε θεολόγους και φιλολόγους, εκτός από ορισμένες 7 Βιβλίο Πράξεων Συλλόγου 2, σ. 3, 31-32 (στο εξής θα χρησιμοποιείται η συντομογραφία ΒΠΣ). Βλ. επίσης Αναστάσιος Γ. Μαράς (έκδ.), Εκκλησία-Περιβάλλον-Εκπαίδευση (Θεσσαλονίκη: Αντ. Σταμούλης, 2004). 8 Βλ. σχετικά Αναστάσιος Γ. Μαράς (έκδ.), Εκκλησία-Περιβάλλον-Εκπαίδευση (Θεσσαλονίκη: Αντ. Σταμούλης, 2004). 9 ΒΠΣ 2, σ. 3, 31-33, 54, 161. 10 ΒΠΣ 1,σ. 5, 12-13, 32-33, 50, 77, 136, 153-154, 180. 11 ΒΠΣ 2,σ. 4-5, 7-8, 33-34, 39-40, 73-74, 83-84, 97-98, 116-117, 142-143, 177-179. 12 ΒΠΣ 1,σ. 29-30, 51-52, 73-75, 98-99, 103-104, 162, 181-182 ΒΠΣ 2,σ. 9-10, 15-16, 40-42, 57-58, 79-82, 96-97, 113-115, 170-172. 13 Βλ. ενδεικτικά: ΒΠΣ 2, πράξη 9 η /15-10-2003, σ. 34 ΒΠΣ 2, πράξη 18 η /2-5-2006, σ. 83-84. 4
εξαιρέσεις. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις καθηγητές των παραπάνω ειδικοτήτων αναλάμβαναν να διεκπεραιώσουν δύο ή και τρεις γιορτές κατά το ίδιο σχολικό έτος. 14 Στην πέμπτη κατηγορία συμπεριλαμβάνονται οι διάφορες τελετές βραβεύσεων, όπως ήταν η εκδήλωση της 19 ης Ιουνίου 2003 για την απονομή των απολυτηρίων της Δ τάξης Λυκείου του Σχολείου. 15 Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται η βράβευση από την Ιερά Σύνοδο του αριστούχου ιεροσπουδαστή της Β Λυκείου Κούση Ανέστη ο οποίος διακρίθηκε τόσο για την άριστη επίδοσή του (19 «Άριστα»), όσο και για το ήθος και το εκκλησιαστικό φρόνημά του, 16 η απονομή βραβείων και αριστείων στους μαθητές του Σχολείου βάσει της επίδοσής τους και ο ορισμός σημαιοφόρων και παραστατών. 17 Στην έκτη κατηγορία εντάσσονται πολιτιστικές δράσεις και εκδηλώσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν, τόσο εντός όσο και εκτός του Σχολείου. Συγκεκριμένα, ο Σύλλογος των Καθηγητών αποφάσισε την υλοποίηση πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων κατά την τελετή λήξης της σχολικής χρονιάς του 1994, 18 την πραγματοποίηση εντός του 2000 ενημερωτικής εκδήλωσης για τα ναρκωτικά με καλεσμένο ομιλητή τον ιατροδικαστή και Καθηγητή του Α.Π.Θ. κ. Ματθαίο Τσούγκα, 19 καθώς και την πραγματοποίηση ομιλίας με καλεσμένο ομιλητή τον Καθηγητή της Παντείου Σχολής κ. Χρήστο Γιανναρά. 20 Στην ίδια κατηγορία δράσεων εντάσσονται η συμμετοχή εκπροσώπων του Εκκλησιαστικού Λυκείου Νεαπόλεως το 2003 στην πανηγυρική Θεία Αρχιερατική Λειτουργία στον Ι.Ν. Εκκλησιαστικής Σχολής στην Αθήνα για τον εορτασμό της εβδομάδας ιερατικών κλίσεων, 21 η συμμετοχή του Σχολείου σε επιμορφωτικό πρόγραμμα του ΚΕΘΙ, 22 η συμμετοχή στη δράση «Ψηφιακή τάξη» βάσει του υπ. αριθ. 88310/Γ2/22-7-2009 εγγράφου του ΥΠΕΠΘ, 23 καθώς και η συνεργασία του Συλλόγου με τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης κ. Αθανάσιο Κεραμιδά για το πρόγραμμα της πιλοτικής αυτοαξιολόγησης. 24 Όπως προκύπτει από τη μελέτη των πρακτικών, οι Πράξεις του Συλλόγου σε σχέση με την υλοποίηση των αποφάσεων που περιλαμβάνονται σε αυτές απέχουν χρονικά ελάχιστες ημέρες. 25 Από το 2005 όμως και έπειτα οι αποφάσεις για πολυήμερες εκδρομές λαμβάνονται σχεδόν ένα με δύο μήνες πριν τη διεξαγωγή τους. 26 Το παραπάνω υλικό αποτελεί μια πρώτη κατηγοριοποίηση των όσων απασχολούσαν το Σύλλογο των Καθηγητών και θεωρούμε ότι θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ευρύτερα για τη διεξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τη θητεία των Διευθυντών, τη δυναμική των τάξεων, το επίπεδο των μαθητών με βάση τις επιδόσεις τους, τις ειδικότητες των εκπαιδευτικών που αναλάμβαναν συγκεκριμένες δράσεις κλπ. Για παράδειγμα, είναι σημαντική για την ιστορία του Εκκλησιαστικού Σχολείου Νεαπόλεως η αναφορά στα πρόσωπα εκείνων που διετέλεσαν διευθυντές κατά την περίοδο 1994-2010. Συγκεκριμένα, την 1 η Σεπτεμβρίου 1994 ανέλαβε καθήκοντα διευθυντού ο κ. Αντώνιος Λεύκας κλάδου ΠΕ1, 27 στις 20-9-2004 αναλαμβάνει διευθυντής ο κ. Νικόλαος Ρεντάκης κλαδου ΠΕ1 28 και στις 10-10- 2005 τοποθετήθηκε διευθυντής ο κ. Ειρηναίος Βαμβακόπουλος κλάδου ΠΕ3. 29 14 ΒΠΣ 1, βλ. σ. 9-10, 15-16, 40-42, 57-58, 79-82, 96-97, 113-115, 170-172 ΒΠΣ 2, βλ. σ. 17-18, 28, 33, 54-55, 70, 90-91, 106-107, 132-133, 159-160, 196-198. 15 ΒΠΣ 2, πράξη 19 η /16-5-2003, σ. 19-20. 16 ΒΠΣ 2, πράξη 2 η /1-9-2005, σ. 68. 17 ΒΠΣ 2, πράξη 7 η /21-10-2005, σ. 71 κ.εξ. ΒΠΣ 2, πράξη 11 η /29-10-2010, σ. 162-163. 18 ΒΠΣ 1, πράξη 6 η /20-10-1994, σ. 4 ΒΠΣ 1, πράξη 9 η /18-10-1995, σ. 23-24. 19 ΒΠΣ 1, πράξη 17 η /19-1-2000, σ. 130. 20 ΒΠΣ 1, πράξη 21 η /10-5-2000, σ. 138. 21 ΒΠΣ 2, πράξη 17 η /18-3-2003, σ. 17-18. 22 ΒΠΣ 2, πράξη 20 η /22-5-2003, σ. 21. 23 ΒΠΣ 2, πράξη 8 η /29-9-2009, σ. 158. 24 ΒΠΣ 2, πράξη 22 η /9-6-2010, σ. 183. 25 Από 5-7 σε δραστηριότητες ημερήσιες έως 11 για πολυήμερες εκδρομές. 26 Βλ. ενδεικτικά: ΒΠΣ 2, πράξη 15 η /13-2-2006, σ. 79 ΒΠΣ 2, πράξη 9 η /23-3-2007, σ. 96. 27 ΒΠΣ 1, πράξη 1 η /1-9-1994, σ. 1. 28 ΒΠΣ 2, πράξη 2 η /20-9-2004, σ. 51. 29 ΒΠΣ 2, πράξη /10-10-2005, σ. 68. 5
Ολοκληρώνοντας τη σύντομη επισκόπηση της ιστορίας του Εκκλησιαστικού Σχολείου Νεαπόλεως μέσα από τις προαναφερθείσες Δράσεις θα μπορούσαμε να σημειώσουμε ότι η μελέτη του παραπάνω υλικού αποδεικνύει ότι τα Εκκλησιαστικά Σχολεία ναι μεν εντάσσονται σε ένα συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας και επικοινωνίας, παράλληλα όμως διατηρούν πάντα την ελευθερία δράσης και προσαρμογής τόσο στα δεδομένα της δυναμικής τους (μαθητικής και εκπαιδευτικής), όσο και των αναγκών της κοινωνίας. 6