Σχέδιο κανονισµού λειτουργίας εκπαιδευτικών οµίλων και τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας

Σχέδιο κανονισµού λειτουργίας εκπαιδευτικών οµίλων και τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας (Με όρθια γράµµατα σηµειώνονται οι παρατηρήσεις των Καθηγητών Γυµνασίου και Λυκείου Π.Π. ΑΕΙ Πάτρας) Τα άρθρα 41 & 45 του νόµου 3966/2011, µεταξύ άλλων, ορίζουν τα της συγκρότησης και λειτουργίας οµίλων, τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας, καθώς και ζητήµατα σχετικά µε τη δυνατότητα τροποποίησης του αναλυτικού και ωρολογίου προγράµµατος των ΠΠΣ. Συγκεκριµένα: Άρθρο 41 Επιστηµονικό Εποπτικό Συµβούλιο 2. Το ΕΠ.Ε.Σ. του Π.Π.Σ. έχει την παιδαγωγική και την επιστηµονική ευθύνη του σχολείου. Προγραµµατίζει τις ερευνητικές και επιµορφωτικές δραστηριότητες του σχολείου, καθώς και τις δράσεις που αφορούν την προσφορά του στην τοπική κοινωνία. Ειδικότερα: α) αποφασίζει για τη δηµιουργία οµίλων µαθητών ή τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας και για την εγγραφή µαθητών στους οµίλους και τα τµήµατα αυτά β) αποφασίζει την τροποποίηση του αναλυτικού και του ωρολογίου προγράµµατος του Π.Π.Σ., προκειµένου να υλοποιηθούν καινοτοµίες, να λειτουργήσουν οι όµιλοι, τα τµήµατα ενισχυτικής διδασκαλίας, τα πιλοτικά ερευνητικά προγράµµατα, η συνεργασία µε σχολεία της ηµεδαπής ή της αλλοδαπής και ό,τι άλλο κριθεί σκόπιµο κατά τον προγραµµατισµό των δραστηριοτήτων του σχολείου Παρατήρηση: Προφανώς, ο συντάκτης ήθελε να δώσει όλες τις αποφάσεις και τις εξουσίες στο ΕΠΕΣ. Γι αυτό γράφει ότι αυτό έχει «την παιδαγωγική και την επιστηµονική ευθύνη του σχολείου». Ωστόσο έτσι όπως είναι διατυπωµένο το άρθρο, εκτός από τις αποφάσεις µεταφέρει και την ευθύνη. Δηλαδή, αν ένας Εκπαιδευτικός χτυπήσει ένα παιδί, την ευθύνη την έχει η ΕΠΕΣ. Παρότι, προφανώς, δεν εννοείται τέτοιου είδους ευθύνη, γενικά, είναι παράλογο άλλοι να κάνουν το µάθηµα και άλλοι, που δεν γνωρίζουν ίσως ούτε το αντικείµενο, ούτε 1

τους µαθητές ούτε τον Εκπαιδευτικό, να έχουν την ευθύνη του µαθήµατος, έως και την παιδαγωγική. Συνεπώς η διατύπωση πρέπει να αλλάξει και να γίνει «έχει την εποπτεία» ή «επίσταται» το ΕΠΕΣ, ενώ την επιστηµονική και παιδαγωγική ευθύνη έχουν οι Εκπαιδευτικοί και ο Σύλλογος του σχολείου. Από την άλλη µεριά, αν άλλαζε αυτή η διατύπωση και ο νόµος έδινε την παιδαγωγική και επιστηµονική ευθύνη στους Εκπαιδευτικούς και στο Σύλλογο διδασκόντων και µόνο την επιστασία ή την εποπτεία στο ΕΠΕΣ, τότε οι Εκπαιδευτικοί και ο Σύλλογός τους θα έπρεπε να έχουν δικαίωµα γνώµης επί των όσων αποφασίζει, σήµερα, το ΕΠΕΣ, τουλάχιστον. Δηλαδή οι παράγραφοι α και β θα έπρεπε να συµπληρωθούν, να γράφουν «µε τη σύµφωνη γνώµη του Συλλόγου των διδασκόντων», τουλάχιστον. Πιστεύουµε ότι µια τέτοια προσθήκη θα ήταν θετική, από δύο απόψεις: πρώτον, παρότι στο ΕΠΕΣ µετέχει ο Διευθυντής του σχολείου κι ένας Εκπαιδευτικός, υπάρχουν πολλά ζητήµατα καταλληλότητας του Εκπαιδευτικού που αναλαµβάνει τον όποιο όµιλο, καταλληλότητας των µαθητών, της θεµατικής του οµίλου κλπ., που θα ήταν καλύτερα να συζητούνται στο Σύλλογο διδασκόντων πριν περάσουν από το ΕΠΕΣ, όπως συµβαίνει µε τις παιδαγωγικές συνεδριάσεις. Δεύτερον, είναι µέτρο δηµοκρατικού χαρακτήρα, που ισχυροποιεί τη συλλογικότητα και την ενότητα του σχολείου. Και γενικά, δεν είναι σωστό ο Εκπαιδευτικός να είναι ξένος προς τους υπόλοιπους οµίλους που πραγµατοποιούνται, ή να αισθάνεται πιόνι σε µια διαδικασία όπου απλώς εκτελεί και κρίνεται. Προκειµένου δε, να µην υπάρχει σύγχυση εξουσιών, το ΕΠΕΣ θα µπορούσε να αποφασίζει, µε τη σύµφωνη γνώµη του Συλλόγου. Έτσι κι αλλιώς, χωρίς τη σύµφωνη γνώµη του Συλλόγου τίποτα δε µπορεί να εφαρµοστεί σωστά, ή µε κάποια πληρότητα. Προφανώς το ΕΠΕΣ πρέπει να συντάξει και να εισηγηθεί στη ΔΕΠΣ και στο Υπουργείο τροποποίηση του νόµου σ αυτό το 2

σηµείο, αλλά και σε όποια άλλα σηµεία εντοπίζονται ελλείψεις ή αντιφάσεις. Άρθρο 45 Διάρθρωση ωρολόγιου προγράµµατος και λειτουργία οµίλων 1. Κάθε Π.Π.Σ. ακολουθεί το ωρολόγιο πρόγραµµα των µη πρότυπων πειραµατικών σχολείων, το οποίο µπορεί να αναµορφώνεται µε απόφαση του οικείου ΕΠ.Ε.Σ., ανάλογα µε τις ιδιαίτερες ανάγκες, τις ερευνητικές προτεραιότητες και τις συνθήκες λειτουργίας του σχολείου. Παρατήρηση: Θα έπρεπε να συµπληρωθεί: «...χωρίς να παραβιάζεται το ωράριο των Εκπαιδευτικών ειδικά και των Δηµοσίων Υπαλλήλων γενικά, ο Δηµοσιοϋπαλληλικός Κώδικας και η κείµενη νοµοθεσία.». 2. Για την ανάπτυξη των ιδιαίτερων ικανοτήτων και κλίσεων των µαθητών, τόσο του Π.Π.Σ. όσο και των δηµόσιων σχολικών µονάδων της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής του, µε απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ., που εγκρίνεται από τη Δ.Ε.Π.Π.Σ. και δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, δηµιουργούνται όµιλοι και ρυθµίζονται τα θέµατα οργάνωσης και λειτουργίας τους. Οι όµιλοι λειτουργούν πέρα από το ωρολόγιο πρόγραµµα µία ή δύο φορές την εβδοµάδα ο καθένας, σύµφωνα µε την παραπάνω απόφαση. 3. Οι όµιλοι αφορούν γνωστικούς τοµείς όπως τα µαθηµατικά, οι φυσικές επιστήµες, η γλώσσα, η λογοτεχνία και λοιπά πεδία όπως τα εικαστικά, ο αθλητισµός κ.ά., ώστε να δηµιουργούνται πυρήνες δηµιουργικότητας και αριστείας που αξιοποιούν τις ιδιαίτερες κλίσεις και τα ενδιαφέροντα των µαθητών, χωρίς να υπονοµεύεται η κοινωνικοποίησή τους. Παρατήρηση: Η φράση «χωρίς να υπονοµεύεται η κοινωνικοποίησή τους» αποκτά το χαρακτήρα ευχής, είναι κενός λόγος, αν δεν προβλέπονται µέτρα που να την υποστηρίζουν. Τέτοια µέτρα θα µπορούσαν να είναι τα εξής: α. Οι όµιλοι πρέπει να καλλιεργούν πρωτίστως το ενδιαφέρον των µαθητών για το αντικείµενο και δευτερευόντως το ταλέντο και τη δηµιουργικότητά τους. Δηλαδή, ο Εκπαιδευτικός δεν θα πρέπει να αναζητά µαθητές µε 3

διαµορφωµένα ενδιαφέροντα που έχουν καλλιεργηθεί εκ των προτέρων (πού άραγε, στο Δηµοτικό;), αλλά και µαθητές που δεν έχουν καλή γνώση του αντικειµένου και θα ήθελαν να δοκιµάσουν τις δυνάµεις τους σ αυτό. Φυσικά, έτσι θα µεταβάλλονταν και οι αντίστοιχοι παιδαγωγικοί στόχοι. β. Οι όµιλοι πρέπει να θεωρούνται ως οµάδες οµότιµων, ακόµη κι όταν οι επιδόσεις των συµµετεχόντων δεν είναι του ιδίου επιπέδου. γ. Το παραγόµενο έργο θα πρέπει να είναι συλλογικό, ή να αποτελεί οργανικό τµήµα της εργασίας της οµάδας, ώστε εντός του οµίλου να καλλιεργείται η αλληλοβοήθεια µαζί µε την άµιλλα. Η διαδικασία αυτή φωτίζει, εξάλλου, τις δυσκολίες του αντικειµένου, ακόµη και για κάποιον µαθητή που δεν τις αντιµετωπίζει άµεσα δηλαδή, βοηθάει στην βέλτιστη και πιο ολοκληρωµένη κατανόηση του αντικειµένου. δ. Ο όµιλος πρέπει να παρουσιάζει το έργο του στην τάξη ή στο σχολείο περιοδικά ή στο τέλος της χρονιάς, µε τρόπο κατανοητό και εύληπτο. Ένα τέτοιο µέτρο θα ενίσχυε, επίσης, την ενότητα του σχολείου. Κλπ. 4. Η εγγραφή των µαθητών των Π.Π.Σ. στους οµίλους γίνεται µε αίτηση των ασκούντων τη γονική τους µέριµνα στο ΕΠ.Ε.Σ. του σχολείου, ύστερα από σύµφωνη γνώµη του δασκάλου του µαθητή και του διευθυντή της σχολικής µονάδας στην οποία φοιτά, προκειµένου για την πρωτοβάθµια εκπαίδευση, και του διευθυντή της σχολικής µονάδας και του αρµόδιου συντονιστή του µαθήµατος στο Π.Π.Σ., προκειµένου για τη δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Η εγγραφή των µαθητών στους οµίλους για µαθητές που φοιτούν στις δηµόσιες σχολικές µονάδες µιας ορισµένης γεωγραφικής περιοχής γίνεται µε απόφαση του ΕΠ.Ε.Σ. του Π.Π.Σ. µε το οποίο συνδέονται τα σχολεία αυτά, ύστερα από αίτηση των ασκούντων τη γονική µέριµνα στο Ε.Π.Ε.Σ. και σύµφωνη γνώµη του αρµόδιου σχολικού συµβούλου και του διευθυντή του σχολείου στο οποίο φοιτά ο µαθητής. Αν δεν λειτουργούν όµιλοι στο συγκεκριµένο Π.Π.Σ. για το γνωστικό τοµέα για τον οποίο ενδιαφέρονται οι µαθητές, µπορεί να εγγραφούν σε οµίλους γειτονικού Π.Π.Σ., εφόσον αυτοί λειτουργούν, µε την ίδια διαδικασία. 4

Παρατήρηση: Οι όµιλοι µπορεί να έχουν µία από τις δύο ακόλουθες µορφές: Είτε θα λειτουργούν εθελοντικά, όπως οι θεατρικές οµάδες των «κοινών» σχολείων, οπότε το ωράριο και το περιεχόµενο θα το αποφασίζει ο Καθηγητής σε συνεννόηση µε τους µαθητές του και θα είναι «χαλαρό», θα µπορεί να µετακινείται, να µεταβάλλεται κλπ. Είτε θα λειτουργούν ελεγχόµενα ως προς όλες τις παραµέτρους (ωράριο, περιεχόµενο κλπ.), οπότε ο Καθηγητής θα πρέπει να πληρώνεται υπερωρίες. Ο νόµος, µε τις ρυθµίσεις που θέτει, είναι ασύµβατος µε τη νοµική πραγµατικότητα, τα εκπαιδευτικά ήθη και τη λογική. Γενικά, γεννάται µια εικόνα όπου ο Εκπαιδευτικός έχει µόνο το ρόλο του εκτελεστικού οργάνου που θα ελέγχεται απόλυτα στο έργο του, σε κάθε του βήµα, ασφυκτικά, και το µόνο του κίνητρο είναι ο τρόµος της αξιολόγησης. Φυσικά, ακόµα κι αν το κίνητρο του φόβου λειτουργήσει στους υπάρχοντες Εκπαιδευτικούς, που δεν θέλουν να χάσουν την οργανική τους θέση, σίγουρα θα αποτελέσει αντικίνητρο για όποιους κληθούν να καταλάβουν κενούµενες θέσεις. Είναι βέβαιο ότι µετά από λίγα χρόνια το σχολείο θα λειτουργεί µόνο µε αναπληρωτές και ωροµίσθιους. Προφανώς, πιστεύουµε ότι η δηµιουργία οµίλων θα έπρεπε να αφεθεί στο ενδιαφέρον και την αγάπη των εκπαιδευτικών η οποία, εξάλλου, έχει αποδειχτεί έµπρακτα. Το ΕΠΕΣ θα έπρεπε να παροτρύνει, να συµπαρίσταται και να βοηθάει µε όλα τα µέσα, δηλαδή να συνεργάζεται, να στηρίζει επιστηµονικά και να βοηθά τους Εκπαιδευτικούς, όχι να τους εντέλλεται και να τους απειλεί. Και, αν ο όµιλος πάρει µια πιο συστηµατική µορφή, µε ωράριο, πρόγραµµα, παρουσίες κλπ., δηλαδή αν ο εκπαιδευτικός επιλέξει να του δώσει τέτοια µορφή, τότε θα πρέπει να αµείβεται υπερωριακά, όπως συµβαίνει παντού στο Δηµόσιο. Πρέπει δηλαδή, όχι µόνο να µειώνονται οι διδακτικές του ώρες όπως προβλέπεται σε άλλο σηµείο αλλά, επειδή οι ώρες αυτές µεταφέρονται εκτός ωραρίου, θα πρέπει να υπολογίζονται όχι ως κανονικές 5

διδακτικές ώρες, αλλά ως υπερωρία, όπως ισχύει σε όλο τον Δηµόσιο Τοµέα, παντού στη χώρα. Με τον τρόπο που τοποθετείται στην παρούσα παράγραφο, ο νόµος µεροληπτεί κατά των Εκπαιδευτικών των Π.Π. Επιπλέον, επειδή ο Εκπαιδευτικός θα πρέπει να καταστρώσει ειδικό πρόγραµµα σπουδών για τον όµιλό του, θα πρέπει να παράγει εποπτικό υλικό και βοηθήµατα για τους µαθητές που δεν υπάρχουν έτοιµα πουθενά, δηλαδή, επειδή θα πρέπει να κάνει ειδική, πρωτότυπη, επίπονη και χρονοβόρα εργασία στο σπίτι, θα ήταν δίκαιο, οι ώρες που απασχολείται στον όµιλο, να υπολογίζονται διπλές, τουλάχιστον. Δηλαδή, για δύο ώρες διδασκαλίας στον όµιλο, θα έπρεπε να δικαιολογούνται τέσσερις κανονικές διδακτικές ώρες. Ειδάλλως ο επιπλέον χρόνος ειδικής εργασίας µένει απλήρωτος. Προϋποθέσεις για την ίδρυση και λειτουργία οµίλων Στις προτάσεις για ίδρυση οµίλων, οι οποίοι µε κανένα τρόπο δεν πρέπει να έχουν "απλά χαρακτήρα επέκτασης, υποστήριξης και εντατικοποίησης αυτών που γίνονται στο σχολείο και προετοιµασίας για τις εξετάσεις του σχολείου" (δηλαδή σχηµατικά έναν «φροντιστηριακό» χαρακτήρα), πρέπει να προσδιορίζονται µε σαφήνεια: η συγκεκριµένη θεµατική του οµίλου Παρατήρηση: Η συγκεκριµένη θεµατική του οµίλου θα µπορούσε να µην αποφασίζεται εκ των προτέρων από τον Εκπαιδευτικό, αλλά να συναποφασίζεται µε τους µαθητές κατά τη διάρκεια των πρώτων συναντήσεων. Π.χ., σε µια οµάδα Εικαστικών ή σε µία οµάδα Γκράφιτι, δεν είναι καν ευκταίο να προαποφασίζει ο Εκπαιδευτικός το αντικείµενο του οµίλου, είναι προφανές ότι αυτό θα έπρεπε να συναποφασιστεί. Συνεπώς, θα έπρεπε να δίδεται στον Εκπαιδευτικό και στον όµιλο η ευχέρεια να διατυπώσουν την πρόταση της θεµατικής του οµίλου, µετά τις πρώτες συναντήσεις. Μάλιστα, θα ήταν καλό το έργο της παρουσίασης της θεµατικής να το αναλάβει ο Εκπαιδευτικός 6

µαζί µε κάποιους µαθητές που θα οριστούν από την οµάδα, ώστε να µην είναι έργο ενός ανθρώπου αλλά να αποτελεί ένα είδος εσωτερικού «συµβολαίου» της οµάδας. οι συγκεκριµένοι εκπαιδευτικοί στόχοι και τα προσδοκώµενα οφέλη (ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων, καλλιέργεια ενδιαφερόντων και κλίσεων, δοκιµασία νέων γνωστικών αντικειµένων και διδακτικών πρακτικών, εισαγωγή στο σχολικό πρόγραµµα νέων γνωστικών αντικειµένων και διδακτικών πρακτικών) από τη λειτουργία του οµίλου Παρατήρηση: Ως «εκπαιδευτικοί στόχοι» περιγράφονται κάποιοι ετερογενείς και ετερόκλητοι στόχοι που δεν καλύπτουν κατά κανένα τρόπο το εύρος του όρου. Δηλαδή: η «ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων» (εννοεί απόκτηση νέων γνώσεων, οι γνώσεις δεν αναπτύσσονται), καθώς και η «δοκιµασία νέων γνωστικών αντικειµένων» είναι ειδικά γνωστικοί στόχοι κι όχι γενικά εκπαιδευτικοί στόχοι. Η «καλλιέργεια ενδιαφερόντων και κλίσεων» είναι πράγµατι εκπαιδευτικός στόχος, ενώ η δοκιµασία διδακτικών πρακτικών αφορά κυρίως στον Εκπαιδευτικό, είναι τµήµα της δικής του έρευνας, δεν αφορά τόσο τους εκπαιδευόµενους. Άρα, η όλη παράγραφος πρέπει να ανασκευαστεί. Γενικά, οι εκπαιδευτικοί στόχοι περιλαµβάνουν αµιγώς παιδαγωγικούς στόχους (που σχετίζονται µε την ανάπτυξη συλλογικής ή δηµοκρατικής συνείδησης, µε την συναισθηµατική ωριµότητα του ατόµου, την κοινωνική του ένταξη, την καλλιέργεια ενδιαφερόντων κλπ.), ή περιλαµβάνουν παιδαγωγικούς και γνωστικούς στόχους ταυτόχρονα, (π.χ. η ιστορία του φασισµού προσφέρεται και για παιδαγωγική παρέµβαση και για γνωστική εµβάθυνση). Οι αµιγώς γνωστικοί στόχοι (π.χ. ιστορία των µιγαδικών αριθµών), δεν νοούνται ως εκπαιδευτικοί στόχοι αν δεν έχουν και κάποια παιδαγωγική πλευρά. Συνεπώς, το πρόγραµµα των οµίλων πρέπει να εκπαιδευτικό δηλαδή µικτό, να περιλαµβάνει 7

τόσο ψυχοπαιδαγωγικές παραµέτρους, όσο και γνωστικούς στόχους ανάλογους µε τη δυναµική της οµάδας που σχηµατίζεται. Προφανώς, ο Εκπαιδευτικός θα πρέπει να θέτει κάποιες πολύ γενικές γραµµές των στόχων του όµως, οι στόχοι θα πρέπει εξειδικεύονται στην πορεία υλοποίησής τους, ώστε το περιεχόµενο του οµίλου να είναι ευλύγιστο και προσαρµόσιµο στις συνθήκες και τη δυναµική που δηµιουργούνται. Συνεπώς, δεν είναι δόκιµος ένας εκ των προτέρων σχεδιασµός που να είναι αναλυτικός και αυστηρά προγραµµατισµένος, όπως αυτός που προτείνεται από το παρόν κείµενο. Ένας τέτοιος άκαµπτος σχεδιασµός µπορεί να ωθήσει τον τροµοκρατηµένο Εκπαιδευτικό να πετύχει πάση θυσία στόχους που τέθηκαν τυφλά, εκ των προτέρων, ώστε να υπάρχει συµφωνία αρχικών στόχων και τελικών αποτελεσµάτων και άρα, θετική αξιολόγηση. Ένας τέτοιος Εκπαιδευτικός θα αλλοιώσει τα αποτελέσµατα, θα υπερβάλλει, ή θα προσπαθήσει να πετύχει µε το ζόρι στόχους ανέφικτους. Η λύση είναι πάλι, να στηριχτεί η ιδέα των οµίλων στην αγάπη των Εκπαιδευτικών, στην ευγενική παρότρυνση και στη βοήθεια προς τους Εκπαιδευτικούς, κι όχι στον επιστάµενο, εξονυχιστικό και τελικά απόµακρο και διοικητικό έλεγχό τους. Τέλος, είναι λογικό να γίνεται η καταγραφή των παιδαγωγικών επιτευγµάτων στο τέλος του προγράµµατος κι όχι στην αρχή του. Να λειτουργεί, δηλαδή η καταγραφή, ως εργαλίο ανατροφοδώτησης κι όχι ως κριτήριο µιας τροµοκρατικής αξιολόγησης. το αναλυτικό πρόγραµµα µε το συγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα υλοποίησής του σε ετήσια βάση Παρατήρηση: Μάλλον ένα τέτοιο αναλυτικό πρόγραµµα θα έχει τις αρνητικές επιπτώσεις του εκ των προτέρων 8

σχεδιασµού, που περιγράψαµε πιο πάνω. Συνεπώς, ο όρος αυτός πρέπει να απαλειφθεί εντελώς. ο αριθµός και η ειδικότητα των εµπλεκόµενων εκπαιδευτικών του σχολείου καθώς και ειδικών συνεργατών εκτός αυτού Παρατήρηση: Για τους εκτός σχολείου ειδικούς συνεργάτες του Εκπαιδευτικού, πρέπει να φροντίζει το ΕΠΕΣ. Ο Καθηγητής Πανεπιστηµίου που µετέχει σ αυτό πρέπει να επικοινωνεί µε συναδέλφους του, να προτείνει ειδικούς, να διαθέτει κατάλογο επιστηµόνων που θα ήθελαν εθελοντικά και χωρίς αµοιβή να συνδράµουν τον Εκπαιδευτικό. Γενικά, οι «ειδικοί συνεργάτες» και η άµεση, προσωπική επαφή µε το Πανεπιστήµιο δεν είναι µέσα στα καθήκοντα του Εκπαιδευτικού και εποµένως, ένας Εκπαιδευτικός µε πολλά χρόνια υπηρεσίας είναι πολύ πιθανό να µην διατηρεί προσωπική επαφή µε το Πανεπιστήµιο και να µην έχει πρόσβαση σε «ειδικούς συνεργάτες». Κάτι τέτοιο δεν του ζητήθηκε ποτέ σ όλη του την καριέρα, ούτε είναι πολύ εφικτό, δεδοµένων των µεταθέσεων, των αποσπάσεων και των διαθέσεων που έχει υποστεί ο κάθε Εκπαιδευτικός στην εργασιακή του πορεία. Και φυσικά, η πιθανή του αδυναµία να βρει εθελοντές και άµισθους ειδικούς, δεν δείχνει ότι είναι κακός Εκπαιδευτικός. Αντίθετα, πρέπει να είναι στα καθήκοντα του ΕΠΕΣ να παρέχει στον Εκπαιδευτικό µια τέτοια συνδροµή και υποστήριξη. Εξάλλου, το ΕΠΕΣ είναι κατά νόµο αρµόδιο για τη σύνδεση του Σχολείου µε το Πανεπιστήµιο. Συνεπώς, αν το ΕΠΕΣ «φορτώσει» αυτό το καθήκον στις πλάτες των Εκπαιδευτικών, αρνείται µε πλάγια µέσα ένα τµήµα του θεσµικού του ρόλου, δίνει την εικόνα οργάνου φυγόπονου, που αδυνατεί να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν. Που, ξεκοµµένο από την πραγµατική εκπαιδευτική διαδικασία, κρατάει για τον εαυτό του µόνο το ρόλο του διοικητικού ελέγχου. 9

το προτεινόµενο διδακτικό υλικό (ο διδάσκων µπορεί να διευκολύνει τους µαθητές παράγοντας ο ίδιος διδακτικό υλικό σε έντυπη/ηλεκτρονική µορφή ή υποδεικνύοντας την αναζήτησή του σε πηγές όπως το διαδίκτυο, οι βιβλιοθήκες, διάφοροι εξειδικευµένοι οργανισµοί ή φορείς κλπ) Παρατήρηση: Και πάλι το διδακτικό υλικό µπορεί να µεταβληθεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της χρονιάς, ανάλογα µε τη δυσκολία του επιδιωκόµενου στόχου και άρα, το να ζητά κανείς από τον Εκπαιδευτικό την περιγραφή του εκ των προτέρων είναι τουλάχιστον άστοχο, ή είναι προϊόν άγνοιας της ζωντανής εκπαιδευτικής διαδικασίας. Μάλλον θα έπρεπε να ζητούνται πρώτες σκέψεις ή πρώτες ιδέες για το διδακτικό υλικό που πρόκειται να χρησιµοποιηθεί. Αφού παραλάβει το ΕΠΕΣ τις πρώτες αυτές σκέψεις των Εκπαιδευτικών, θα πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικούς επιστήµονες ώστε να παρέχει στον Εκπαιδευτικό βιβλιογραφία, πρόσβαση σε βιβλιοθήκες, πληροφορίες, µέσα και υλικά, ώστε να υλοποιήσει το σκοπό του. Δηλαδή, το ΕΠΕΣ θα πρέπει να παρέχει αµέριστη και πρακτική βοήθεια στην εκπόνηση ή την προσαρµογή διδακτικού υλικού κι όχι να στέκεται απέναντι στον Εκπαιδευτικό του, ως µηχανισµός ελέγχου. την τάξη ή τις τάξεις στις οποίες απευθύνεται το σύστηµα αποτίµησης των προσδοκώµενων µαθησιακών αποτελεσµάτων Παρατήρηση: Δεν υπάρχουν σε όλους τους γνωστικούς τοµείς συστήµατα αποτίµησης των µαθησιακών αποτελεσµάτων. Στη µουσική, για παράδειγµα, µε ποιο σύστηµα µπορεί να αποτιµηθεί η δηµιουργία µιας εξαιρετικής χορωδίας; Στα εικαστικά, µε ποιο σύστηµα θα αποτιµηθεί ο στολισµός του σχολείου µε ένα γκράφιτι, ή ένα ωραίο έργο ζωγραφικής; Στη Γλώσσα, µε ποιο σύστηµα θα αποτιµηθεί η µελέτη φιλοσοφικών κειµένων, ή η ανάπτυξη ρητορικής ικανότητας; Ωστόσο η αναφορά του κειµένου σε συστήµατα αποτίµησης φανερώνει την 10

απόσταση που χωρίζει τους συντάκτες του κειµένου από την πραγµατική εκπαιδευτική διαδικασία, την προσκόλληση τους σε τεχνοκρατικές τακτικές ξένες προς την ζωντανή εκπαίδευση. Φανερώνει επίσης, ότι οι προηγούµενες παράγραφοι που αναφέρονταν σε εκπαιδευτικούς στόχους, εννοούσαν µόνον και αυστηρά γνωστικούς κι όχι εκπαιδευτικούς, γιατί µόνο οι γνωστικοί στόχοι είναι δυνατό να προσµετρηθούν µε τεστ, διαγωνίσµατα, διαγωνισµούς κλπ. Οι εκπαιδευτικοί στόχοι περιέχουν πάντα µια παιδαγωγική πλευρά η οποία είναι προφανώς αδύνατο να αποτιµηθεί µε κάποιο, οποιοδήποτε, σύστηµα. Φανερώνει αυτή η αναφορά, ότι όσα γράφτηκαν για καλλιέργεια ενδιαφερόντων και κλίσεων ήταν παραπλανητικά. Γιατί η καλλιέργεια ενδιαφερόντων και κλίσεων είναι παιδαγωγικός στόχος και είναι αδύνατο να µετρηθεί µε συστήµατα αποτίµησης. Η παράγραφος πρέπει να απαλειφθεί εντελώς. τα παραδοτέα Παρατήρηση: Πρόκειται για µια ακόµη απαίτηση που κάνει το ΕΠΕΣ να φαίνεται ως τεχνοκρατικός, αν όχι γραφειοκρατικός µηχανισµός, που θέλει να µαζεύει χαρτιά και φακέλους, αντί να ενδιαφέρεται για το πραγµατικό, ζωντανό αποτέλεσµα. Όπως αναφέραµε σε προηγούµενη παρατήρηση, το επιθυµητό θα ήταν να παρουσιάζει κάθε όµιλος το έργο του στην τάξη ή στο σχολείο, περιοδικά ή στο τέλος του χρόνου, µε τρόπο εύληπτο, κατανοητό και ενδιαφέροντα, σε ειδικά σχεδιασµένες εκδηλώσεις. η τυχόν συνεργασία µε εκπαιδευτικά ιδρύµατα του εσωτερικού ή του εξωτερικού (πανεπιστήµια, ερευνητικά κέντρα, οργανισµούς, σχολεία, κ.λπ.), µε ειδικούς επιστήµονες, καλλιτέχνες κλπ, καθώς και οι τυχόν αναγκαίες εκπαιδευτικές επισκέψεις. Παρατήρηση: Και πάλι διατυπώνονται παράλογες και δυσανάλογες απαιτήσεις προς τον Εκπαιδευτικό, ενώ το 11

ΕΠΕΣ δεν τολµά να αναλάβει την µοναδική ευθύνη που πραγµατικά θα µπορούσε και θα όφειλε να αναλάβει. Πιστεύουµε ότι η πρόταση αυτή θα πρέπει να παρουσιάζεται στον Εκπαιδευτικό από το ΕΠΕΣ, και να συνδιαµορφώνεται από τα δύο µέρη, µετά τις πρώτες συναντήσεις του οµίλου. Αριθµός µαθητών, παρακολούθηση, ωράριο λειτουργίας Ο ελάχιστος αριθµός µαθητών για τη λειτουργία ενός οµίλου ορίζεται στους 11 και ο µέγιστος στους 20. Η τυχόν υπέρβαση του ορίου των 20 µαθητών, λόγω ιδιαιτέρων συνθηκών που αφορούν στο πρόγραµµα και τη λειτουργία του οµίλου, προϋποθέτει επαρκή αιτιολόγηση από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό. Παρατήρηση: Οι αριθµοί είναι αυθαίρετοι και υπερβολικοί: Γενικά, σε ειδικές και ιδιαίτερες συνθήκες, ποτέ δεν ξεπερνιέται ο αριθµός των 15 µαθητών. Π.χ., σε περιπτώσεις διδασκαλίας ενηλίκων, όπου η εκπαίδευση έχει ιδιαιτερότητες, ο µέγιστος αριθµός εκπαιδευοµένων είναι 15. Στα εργαστηριακά µαθήµατα, τα οποία προϋποθέτουν τη στενή επίβλεψη του Εκπαιδευτικού, τα τµήµατα κόβονται στη µέση δηλαδή, µετέχουν το πολύ 15 µαθητές στα άλλα σχολεία, ενώ στα Π.Π. το πολύ 12 ή 13. Άρα και οι όµιλοι θα πρέπει να έχουν το πολύ τους µισούς µαθητές ενός τµήµατος, δηλαδή το πολύ 12 µαθητές και το λιγότερο 6. Τέλος, υπάρχουν γνωστικά αντικείµενα στα οποία ακόµη και τα 6 παιδιά µπορεί να είναι µεγάλος αριθµός. Συνεπώς, το ζήτηµα του αριθµού των µαθητών θα έπρεπε να τίθεται µε κάποια ελαστικότητα δηλαδή, θα έπρεπε να επιτρέπεται στον Εκπαιδευτικό να σχηµατίσει όµιλο µε λιγότερους µαθητές αν συντρέχει ειδικός λόγος, τον οποίο ο Εκπαιδευτικός θα εκθέσει στο ΕΠΕ. Οι όµιλοι, ανάλογα µε το περιεχόµενο και τους στόχους τους, µπορεί να προσφέρονται σε µαθητές µίας, ή περισσότερων τάξεων. Ένας µαθητής µπορεί να συµµετάσχει σε δύο οµίλους κατ ανώτατο όριο. 12

Η επιλογή των µαθητών γίνεται µε δοκιµασίες ανίχνευσης δεξιοτήτων και ενδιαφερόντων ανάµεσα στους µαθητές του σχολείου και των γειτονικών σχολείων, εκτός και εάν ο υπεύθυνος του οµίλου προτείνει αιτιολογηµένα άλλες διαδικασίες επιλογής. Παρατήρηση: Η ανίχνευση δεξιοτήτων απαιτείται µόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις: α. Όταν ο Εκπαιδευτικός είναι νεοφερµένος στο σχολείο και δεν γνωρίζει καθόλου τα παιδιά και τις δεξιότητές τους. Στην περίπτωση αυτή, ούτε τα παιδιά τον γνωρίζουν και άρα, η προσπάθεια είναι µάλλον καταδικασµένη και το τεστ είναι άχρηστο. Κανένας όµιλος δεν θα πετύχει µεταξύ αγνώστων, µόνο και µόνο επειδή οι µαθητές αξιολογήθηκαν µε τεστ. β. Αν χρειάζεται να κοπούν παιδιά, επειδή το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται είναι πολύ µεγάλο και η προσέλευση των µαθητών, αθρόα. Στην περίπτωση αυτή, είναι σωστό να δηµιουργηθούν δύο όµιλοι και να µην κοπούν καθόλου παιδιά. Άρα και σ αυτή την περίπτωση το τεστ γνώσεων είναι περιττό. γ. Αν ο όµιλος δεν αποσκοπεί στην καλλιέργεια ενδιαφερόντων και κλίσεων όπως παραπλανητικά γράφηκε προηγουµένως, αλλά στην γκετοποίηση κάποιων αρίστων. Τότε, το τεστ είναι χρήσιµο, ώστε να ξεχωρίσουν οι άχρηστοι από τους ικανούς και να συνηθίσουν οι ικανοί στην ιδέα ενός αιφνίδιου αποκλεισµού τους. Επειδή όλα αυτά είναι ασύµβατα µε τη Δηµόσια Εκπαίδευση που δεν δέχεται αποκλεισµούς και γκέτο, το τεστ είναι και πάλι άχρηστο. Γενικά, ένα τεστ ανατρέπει το κλίµα εµπιστοσύνης και συνεργασίας που θα πρέπει να υπάρχει µεταξύ Εκπαιδευτικού και µαθητών, ειδικά στις συνθήκες ενός οµίλου. Θέτει εξ αρχής τον Εκπαιδευτικό σε ρόλο εξουσιαστικό, που επιβάλλει µε διοικητικά µέσα τη θέλησή του. Επειδή οι Εκπαιδευτικοί το γνωρίζουν πολύ καλά, δεν θα βάλουν τέτοια τεστ. Η επιµονή µε την οποία 13

τους ζητιέται να αιτιολογήσουν την πιθανή άρνησή τους, είναι απαράδεκτη. Η πρόταση πρέπει να αντικατασταθεί µε µία που να λέει ότι η επιλογή των µαθητών γίνεται στη βάση της εµπιστοσύνης και της καλής συνεργασίας Εκπαιδευτικού και µαθητών. Οι όµιλοι λειτουργούν µετά το κανονικό ηµερήσιο πρόγραµµα σε ωράριο που καθορίζει κάθε σχολείο. Η λειτουργία τους όµως δεν κρίνεται σκόπιµο να ξεκινά µετά τις 14.30 µ.µ. Παρατήρηση: Η τελευταία φράση πρέπει να απαλειφτεί, γιατί βάζει ένα όριο, τις 14.30 µµ., που δεν έχει κανένα λόγο να υπάρχει. Η λειτουργία των οµίλων µπορεί να γίνεται όποτε οι όµιλοι επιθυµούν, ακόµη και τα Σαββατοκύριακα. Πρέπει να συµπληρωθεί, ότι το ΕΠΕΣ έχει την ευθύνη για τη δωρεάν µεταφορά των µαθητών από τα σπίτια τους, από και προς τον χώρο του σχολείου. Επίσης, έχει την ευθύνη για τη φύλαξη του σχολείου κατά τις ώρες λειτουργίας των οµίλων. Επίσης, για την παροχή ιατρικής βοήθειας σε περίπτωση ατυχήµατος. Πρόκειται για ζητήµατα που δεν νοείται να µείνουν µετέωρα, που δεν γίνεται να τα φορτώσει το ΕΠΕΣ στις πλάτες των Εκπαιδευτικών, αλλά που αυτονόητα το ΕΠΕΣ οφείλει να αναλάβει. Δηλαδή, δεν είναι λογικό το ΕΠΕΣ να επιβλέπει από µακριά τους οµίλους, να τους εγκρίνει, να µαζεύει φακέλους, να προσµετρά, να αξιολογεί κλπ, χωρίς το ίδιο να αναλαµβάνει καµία απολύτως ευθύνη ούτε επιστηµονική, αλλά ούτε καν διοικητική- για τη λειτουργία τους. Γενικά, θα έπρεπε να υπάρχει µια διατύπωση που να δηλώνει καθαρά ότι το ΕΠΕΣ έχει την ποινική και την αστική ευθύνη που προκύπτει από τη λειτουργία των οµίλων, σε χρόνο εκτός λειτουργίας των σχολείων. Εξάλλου, µια τέτοια διατύπωση, θα υποχρεώσει επίσης τα ΕΠΕΣ να προχωρήσουν σε κάποιες απαραίτητες ρυθµίσεις, που έχουν παραβλεφθεί εντελώς από το παρόν 14

κείµενο, όπως είναι ο ορισµός συντονιστή των οµίλων. Σ αυτό το ζήτηµα θα αναφερθούµε στο τέλος του κειµένου. Για να θεωρηθεί επιτυχής η συµµετοχή των µαθητών στον όµιλο απαιτείται: α) η συστηµατική παρακολούθηση (ο µαθητής δεν µπορεί να απουσιάσει πάνω από 8 ή 16 διδακτικές ώρες ετησίως, ανάλογα µε το αν η διάρκεια του προγράµµατος είναι 40 ή 80 ώρες) β) η εκπόνηση εργασιών ή και η πραγµατοποίηση οποιουδήποτε άλλου έργου τους ανατεθεί από τον υπέυθυνο/ους του οµίλου. Μαθητές που δεν ανταποκρίνονται συστηµατικά στις παραπάνω υποχρεώσεις χάνουν το δικαίωµα συνέχισης της παρακολούθησης των εργασιών του οµίλου. Παρατήρηση σε σχέση µε το β): Το κείµενο αναφέρεται σε ανάθεση έργου στους µαθητές, ως να ήταν αυτοί, κατασκευαστικές εταιρίες. Η έκφραση προδίδει µια δασκαλοκεντρική και από καθέδρας αντίληψη για την λειτουργία των οµίλων η οποία αν επικρατήσει, θα οδηγήσει τους οµίλους σε βέβαιη αποτυχία. Τις εργασίες των µαθητών θα πρέπει να τις αναθέτει η οµάδα, ή να προκύπτουν αβίαστα, ως απαραίτητα τµήµατα του συνολικού έργου που εκπονεί η οµάδα. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της παρακολούθησης του οµίλου ο µαθητής παίρνει πιστοποιητικό επιτυχούς συµµετοχής. Το ελάχιστο εβδοµαδιαίο ωράριο λειτουργίας ενός οµίλου είναι οι δύο διδακτικές ώρες και το µέγιστο οι 4 ώρες. Επαρκής θεωρείται η λειτουργία ενός οµίλου αν πραγµατοποιούνται κατ ελάχιστο 40 ώρες ετησίως, για τους οµίλους µε δίωρη εβδοµαδιαία λειτουργία και 80, για τους οµίλους µε τετράωρη εβδοµαδιαία λειτουργία. Παρατήρηση: Τα νούµερα δεν βγαίνουν: 40 ώρες σηµαίνει είκοσι εβδοµάδες, δηλαδή πέντε µήνες. Επειδή οι όµιλοι είναι αδύνατο να ξεκινούν πριν τα µέσα Οκτώβρη (όπως εξηγείται αναλυτικά πιο κάτω) και επειδή το διδακτικό έτος τελειώνει στις 15 Μάη, η χρονική τους διάρκεια θα είναι επτά µήνες. Από αυτούς, ο ένας µήνας είναι διακοπές. Είναι δε, πολύ πιθανό να χαθούν τέσσερα ακόµη 15

µαθήµατα κατά τη διάρκεια του έτους, για λόγους εορτών, εκδροµών, ασθένειας του υπευθύνου κλπ. και άρα, τα όρια που τίθενται είναι ασφυκτικά. Προτιµότερο θα ήταν να ορίζεται ότι ένας όµιλος θεωρείται επιτυχής, αν φέρει σε πέρας το έργο που η οµάδα σχεδίασε να εκτελέσει. Εννοείται πως όταν το φέρει σε πέρας θα το παρουσιάσει στο σχολείο σε ειδική εκδήλωση κλπ., όπως προαναφέρθηκε. Μέχρι την 30ή Ιουνίου κάθε σχολικού έτους δηµοσιεύονται στην ιστοσελίδα του σχολείου οι προτεινόµενοι όµιλοι, το αναλυτικό πρόγραµµα και οι προϋποθέσεις εισαγωγής των µαθητών σ αυτούς. Δηλώσεις ενδιαφέροντος από τους µαθητές υποβάλλονται µέχρι 20/9 στη διεύθυνση του σχολείου Παρατήρηση: Οι προθεσµίες είναι τόσο βεβιασµένες, που δεν παίρνουν υπόψη τους µερικές πολύ πιθανές και συνηθισµένες καταστάσεις: Τι γίνεται αν ο Καθηγητής είναι αποσπασµένος στο Π.Π. ή είναι αναπληρωτής ή ωροµίσθιος, ή έρχεται για συµπλήρωση ωραρίου κλπ.; Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι Καθηγητές φτάνουν στο σχολείο το Σεπτέµβρη, µερικές φορές τον Οκτώβρη. Αυτοί απαγορεύεται να σχηµατίσουν οµίλους επειδή δεν ανάρτησαν τις προτάσεις τους τον Ιούνιο; Τι γίνεται αν ένας µόνιµος Καθηγητής προτείνει όµιλο υπολογίζοντας σε κάποιες παραµέτρους που τον Σεπτέµβρη δεν ισχύουν (κάποιοι µαθητές έφυγαν, κάποιοι συνάδελφοι πήραν απόσπαση κλπ.); Γενικά, για λόγους άσχετους µε τη θέληση των Καθηγητών, τα σχολεία µπαίνουν σε τάξη και σταθερό πρόγραµµα τον Οκτώβρη. Κάθε πρόταση για οµίλους πριν τον Οκτώβρη έχει ένα ρίσκο να µην υλοποιηθεί. Οι πιθανότητες να µην υλοποιηθεί καθόλου, αυξάνουν ανάλογα µε την χρονική απόσταση από τον χρόνο τακτοποίησης των σχολείων. Συνεπώς, λογικό όριο ανάρτησης των προτάσεων είναι η 1/10. Οι µαθητές 16

µπορούν να αποφασίσουν εντός µίας εβδοµάδας, ώστε να µην χαθεί πολύς χρόνος. Η επιλογή των µαθητών των οµίλων ολοκληρώνεται έως 30/9 του κάθε σχολικού έτους. Η λειτουργία τους ξεκινά την πρώτη εβδοµάδα του Οκτωβρίου και ολοκληρώνεται µε το πέρας του σχολικού έτους (τηρούνται οι σχολικές αργίες που ισχύουν για το υπόλοιπο σχολικό πρόγραµµα). Παρατήρηση: Ισχύουν τα προηγούµενα. Η συγκρότηση των οµίλων (και όχι η «επιλογή» των µαθητών, επιλογή δεν θα έπρεπε να γίνεται) να ολοκληρώνεται µέχρι 10/10. Αριθµός, ωράριο και υποχρεώσεις υπεύθυνων οµίλων Το ΕΠΕΣ του ΠΠΣ έχει την ευθύνη για την κατάρτιση του προγράµµατος και την εύρυθµη λειτουργία των οµίλων. Παρατήρηση: Έχει την παιδαγωγική εποπτεία, όχι την ευθύνη, όπως έχουµε σηµειώσει στην πρώτη παρατήρηση αυτού του κειµένου. Δεν µπορεί, άλλος να λειτουργεί τον όµιλο και άλλος να έχει την ευθύνη της λειτουργίας του. Αν εννοεί την ποινική και αστική ευθύνη, θα πρέπει να το αναφέρει. Κάθε εκπαιδευτικός της σχολικής µονάδας µπορεί να συµµετέχει σε έναν µόνο όµιλο. Παρατήρηση: Ένας τέτοιος περιορισµός είναι άσκοπος. Γιατί άραγε, ένας Μουσικός δεν µπορεί να µετέχει σε δύο οµίλους, έναν θεατρικό κι έναν δικό του, µουσικής; Γιατί ένας Εικαστικός δεν µπορεί να κάνει τα σκηνικά του θεατρικού, αλλά να έχει κι έναν δικό του όµιλο; Συνεπώς, ο Εκπαιδευτικός µπορεί να µετέχει σε δύο οµίλους, ίσως και σε τρεις. Αν η ΕΠΕΣ δεν έχει εµπιστοσύνη στους Εκπαιδευτικούς και φοβάται ότι θα µετέχουν σε οµίλους για να γλυτώσουν ωράριο, µπορεί να µην εγκρίνει τους οµίλους. Από την άλλη µεριά, αν οι Σύλλογοι των Καθηγητών έχουν λόγο και γνώµη για το σχηµατισµό των οµίλων, δεν χρειάζεται να µπει κανένας περιορισµός. 17

Σε κάθε όµιλο έχουν δικαίωµα να συµµετέχουν έως 2 εκπαιδευτικοί. Οι ώρες διδασκαλίας στους οµίλους συνυπολογίζονται στο ωράριο των εκπαιδευτικών. Σε περίπτωση που οι υπεύθυνοι του οµίλου είναι 2, δικαιούνται µείωση του κανονικού τους ωραρίου κατά το ήµισυ των ωρών λειτουργίας του οµίλου. Παρατήρηση: Όπως έχουµε αναφέρει σε άλλο σηµείο, ο όρος αυτός είναι άδικος. Ο χρόνος του οµίλου θα έπρεπε να υπολογίζεται διπλός. Οι υπεύθυνοι των οµίλων έχουν την ευθύνη κατάρτισης του αναλυτικού προγράµµατος του οµίλου, καθορισµού ή και παραγωγής του σχετικού διδακτικού υλικού και ολοκλήρωσης των διαδικασιών προµήθειάς του από τους µαθητές, καθώς και του καθορισµού των στόχων και των υποχρεώσεων των µαθητών για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράµµατος. Παρατήρηση: Για όλα αυτά υπάρχουν αναλυτικές παρατηρήσεις πιο πάνω Ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός τηρεί βιβλίο όπου καταγράφεται αναλυτικά το περιεχόµενο των συναντήσεων του οµίλου και των δραστηριοτήτων του καθώς και βιβλίο παρουσιών των µαθητών. Οι εκπαιδευτικοί που ενδιαφέρονται για την ίδρυση οµίλου πρέπει µέχρι 20 Μαΐου κάθε σχολικού έτους να υποβάλουν σε ηλεκτρονική µορφή εγγράφως τις προτάσεις τους στο ΕΠΕΣ του σχολείου. Παρατήρηση: Και πάλι οι προθεσµίες είναι ανεδαφικές (βλ. πιο πάνω). Ο/οι υπεύθυνος/οι του οµίλου οφείλουν να καταθέσουν έκθεση για την πορεία υλοποίησης και αποτίµησης του προγράµµατος του οµίλου, η οποία θα υποβληθεί σε δύο φάσεις, η αρχική στα τέλη Ιανουαρίου και η τελική στα τέλη Μαΐου. Οι δράσεις, τα αποτελέσµατα και οι εκθέσεις των οµίλων δηµοσιοποιούνται συστηµατικά στο δικτυακό τόπο της σχολικής µονάδας µε στόχο την διάχυση των αποτελεσµάτων της λειτουργίας τους και την ενηµέρωση της σχολικής και της ευρύτερης κοινότητας. Παρατήρηση: Αντί των δύο παραπάνω προτάσεων, να γίνεται παρουσίαση του έργου του οµίλου σε ειδική 18

εκδήλωση, ενώπιον του σχολείου ή της τάξης, µε τρόπο κατανοητό, εύληπτο και ενδιαφέροντα, όπως έχουµε σηµειώσει σε άλλο σηµείο. Τέλος, αν σε ένα σχολείο δηµιουργούνται πολλοί όµιλοι, (πάνω από δύο), τότε θα πρέπει να οριστεί συντονιστής των οµίλων, του οποίου τα καθήκοντα θα είναι µόνον συντονιστικά και όχι διοικητικά ή παιδαγωγικά. Τα καθήκοντα του συντονιστή θα πρέπει να περιγράφονται αναλυτικά, όπως επίσης και η αµοιβή του κλπ. 19

Τµήµατα ενισχυτικής διδασκαλίας Το ΕΠΕΣ του σχολείου σε συνεργασία µε το Σύλλογο διδασκόντων αποφασίζει µέχρι τέλη Μαΐου την ίδρυση τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας στους γνωστικούς τοµείς των µαθηµατικών, των φυσικών επιστηµών, της ελληνικής γλώσσας και των αρχαίων ελληνικών. Στα τµήµατα αυτά δοκιµάζονται εναλλακτικοί τρόποι και µέσα διδασκαλίας για παιδιά µε όχι µεγάλο ενδιαφέρον και σχετικά χαµηλές επιδόσεις ως προς τα παραπάνω µαθήµατα. Η παραγωγή και η χρήση κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού είναι αναγκαία προϋπόθεση για την ίδρυση και την αποτελεσµατική λειτουργία αυτών των τµηµάτων. Η λειτουργία τους αξιολογείται σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους (διαµορφωτική αξιολόγηση) αλλά και µε την ολοκλήρωσή του (τελική αξιολόγηση ( από εκπαιδευτική και ερευνητική άποψη). Τα τελικά αποτελέσµατα δηµοσιοποιούνται στο δικτυακό τόπο της σχολικής µονάδας. Οι προϋποθέσεις λειτουργίας των τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας είναι οι ακόλουθες: Το ωράριο λειτουργίας των τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας ορίζεται έως δύο ώρες εβδοµαδιαίως. Ο ελάχιστος αριθµός µαθητών για τη λειτουργία ενός τµήµατος ενισχυτικής διδασκαλίας ορίζεται στους 11 και ο µέγιστος στους 25. Η επιλογή των µαθητών των τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας ολοκληρώνεται έως το τέλος Οκτωβρίου κάθε σχολικού έτους. Η λειτουργία τους ξεκινά την πρώτη εβδοµάδα του Νοεµβρίου και ολοκληρώνεται µε το πέρας του σχολικού έτους (τηρούνται οι σχολικές αργίες που ισχύουν για το υπόλοιπο σχολικό πρόγραµµα). Η επιλογή των µαθητών των τµηµάτων ενισχυτικής διδασκαλίας γίνεται µετά από πρόταση του διδάσκοντα και σε συνεννόηση µε τους κηδεµόνες των µαθητών Τα τµήµατα ενισχυτικής διδασκαλίας λειτουργούν µετά το κανονικό πρόγραµµα σε ωράριο που καθορίζει κάθε σχολείο. Η λειτουργία τους όµως δεν κρίνεται σκόπιµο να ξεκινά µετά τις 14.15. Προϋποθέσεις για τη συµµετοχή των µαθητών στα τµήµατα ενισχυτικής διδασκαλίας είναι: 20

α) η συστηµατική παρακολούθηση (ο µαθητής δεν µπορεί να απουσιάσει πάνω από 8 διδακτικές ώρες ετησίως) β) η εκπόνηση εργασιών και ό,τι άλλο του ανατεθεί από τον διδάσκοντα. Μαθητές που δεν ανταποκρίνονται στις παραπάνω προϋποθέσεις χάνουν το δικαίωµα συνέχισης παρακολούθησης του προγράµµατος. Οι ώρες διδασκαλίας στα τµήµατα ενισχυτικής διδασκαλίας συνυπολογίζονται στο ωράριο των εκπαιδευτικών. Ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός τηρεί βιβλίο ύλης και βιβλίο απουσιών των µαθητών. ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΙΛΟΥ ΤΑΞΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ (Αν ο αριθµός των µαθητών υπερβαίνει τους 20 αιτιολογήστε γιατί) ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ/ΔΡΑΣΕΩΝ 21

ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ κ.λπ. ΑΛΛΟ 22