Βιογραφικό της Ελένης Βερόνικας Φαρμακαλίδου

Βιογραφικό της Ελένης Βερόνικας Φαρμακαλίδου Ονομα : Φαρμακαλίδου Ελένη Βερόνικα Ημερομηνία γέννησης : 21-1 - 1970. Τόπος γέννησης : Χόμπαρ, Σαουδικής Αραβίας. Υπηκοότητα : Ελληνική. Διεύθυνση : 3 ης Σεπτεμβρίου 147, 11251 Αθήνα. Τηλέφωνο : 210 6921900, 6978 158657. Μητρώο Άδειας Άσκησης Επαγγέλματος : 496. Εκπαίδευση Αποφοίτησα το 1987 από το Αρσάκειο Λύκειο Θηλέων Εκάλης. Από το1988 έως το 1991 φοίτησα στη σχολή Ελευθέρων Σπουδών Πετρά, Συντήρηση Ζωγραφικών Έργων Τέχνης. 11-16 Ιουλίου 1993 παρακολούθησα σεμινάριο στο Summer School, Institute of Archaeology, όπου πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο: με θέμα Restoration of Glass Vessels. 4-8 Οκτωβρίου 1993 παρακολούθησα σεμινάριο στο Summer School, Institute of Archaeology, όπου πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα: με θέμα Conservation of Icons. Από 27 Ιουνίου έως 1 Ιουλίου 1994 παρακολούθησα σεμινάριο στο Summer School, Institute of Archaeology, όπου πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο: με θέμα Identification of Archaeological Soils. 19-23 Σεπτεμβρίου 1994 παρακολούθησα σεμινάριο στο Summer School, Institute of Archaeology, όπου πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα: με θέμα Conservation of Wallpaintings. Από το 1995 έως το 1998 φοίτησα στo Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Institute of Archaeology, University College of London, στο τμήμα BSc Archaeological Conservation (Συντήρηση Αρχαιολογικών Ευρημάτων), και αποφοίτησα με έπαινο. Από το 2001 έως 2003 φοίτησα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα διατμηματικών σπουδών εξειδίκευσης με θέμα «Προστασία Μνημείων» και κατεύθυνση «Υλικά και Επεμβάσεις Συντήρησης» και έλαβα βαθμό μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης (ΜΔΕ) 8,64 (λίαν καλώς). Η Μεταπτυχιακή εργασία μου είχε θέμα «Προδιαγραφές κατάλληλων και συμβατών υλικών συντήρησης», η οποία βαθμολογήθηκε με 9,50. 1

9-13 2008 παρακολούθησα σεμινάριο στο Academic projects Summer Schools, που πραγματοποιήθηκε στο Somerset, Μεγάλης Βρετανίας: με θέμα Identification of pigments with polarized microscope. 2008. Υποψήφια διδάκτωρ, τμήμα Χημικών Μηχανικών, τομέας Υλικών, ΕΜΠ Αθηνών. Θέμα διδακτορικής μελέτης: «Φυσικοχημικές αλλοιώσεις ακρυλικών πολυμερών και προσθέτων κατά τη χρήση τους ως στερεωτικών υλικών στη συντήρηση των ζωγραφικών έργων τέχνης». Προϋπηρεσία Από το 1990 έως και το 1995 εργάστηκα για τη συντήρηση των τοιχογραφιών του Ιλίου Μελάθρου, υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Συντήρησης ΥΠΠΟ. Από το 1990 έως το 1995 κατά τις απογευματινές ώρες εργάστηκα στο ιδιωτικό εργαστήριο του Στέργιου Στασινόπουλου, για τη Συντήρηση εικόνων και πινάκων. Το 1994-1995 εργάστηκα για τη Συντήρηση των εικόνων της συλλογής Βελιμέζη σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη. Τον Αύγουστο Σεπτέμβριο 1992, 1993 και 1994 εργάστηκα εθελοντικά για την αποκατάσταση των τοιχογραφιών καθώς και προληπτική συντήρηση των εικόνων στην Ι.Μ. Χρυσοπηγής, Σίφνου. Αύγουστο 1993 συμμετείχα στις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης ξυλόγλυπτου τέμπλου και εικόνων στον ενοριακό ναό του Αγ. Κωνσταντίνου, Αρτεμώνα Σίφνου. Αύγουστο 1994 συμμετείχα στις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης ξυλόγλυπτου τέμπλου του ενοριακού ναού Κόρθι Άνδρου. Για δύο μήνες το 1995 εργάστηκα περιστασιακά στο Βυζαντινό Μουσείο ΥΠΠΟ, στο τμήμα συντήρησης εικόνων. Για ένα μήνα το 1996 εργάστηκα στη National Portal Gallery στο Λονδίνο, στο τμήμα γλυπτών (σε επιφανειακό καθαρισμό). Η εργασία αυτή ήταν μέρος της πρακτικής μου άσκησης κατά το πρώτο έτος φοίτησης μου στο Institute of Archaeology. Από τον Ιούνιο έως και Αύγουστο του 1996 εργάστηκα στη Συντήρηση των τοιχογραφιών του Ιερού Ναού Αγ. Ειρήνης (Αιόλου-Αθήνα) υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Συντήρησης ΥΠΠΟ. Η εργασία αυτή ήταν μέρος της πρακτικής μου άσκησης κατά το πρώτο έτος φοίτησης μου στο Institute of Archaeology. 2

Το 1997 εργάστηκα για ένα μήνα στο Museum of London, Λονδίνο, στο τμήμα συντήρησης δέρματος. Η εργασία αυτή ήταν μέρος της πρακτικής μου άσκησης κατά το δεύτερο έτος φοίτησης μου στο Institute of Archaeology. Από τον Ιούνιο έως και Αύγουστο του 1997, εργάστηκα στην υποβρύχια ανασκαφή στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου υπό την επίβλεψη του Institute of Nautical Archaeology. Η εργασία αυτή ήταν μέρος της πρακτικής μου άσκησης κατά το δεύτερο έτος φοίτησης μου στο Institute of Archaeology. Από τον Ιούνιο έως και Οκτώβριο του 1998 εργάστηκα για τη συντήρηση των εικόνων και πινάκων του Μουσείου Σολωμού της Ζακύνθου, η εργασία ήταν υπό την επίβλεψη του Στέργιου Στασινόπουλου. Από Οκτώβριο 1998 έως και Φεβρουάριο του 1999 εργάστηκα στο Μουσείο Μπενάκη, και ήμουν υπεύθυνη για τη συντήρηση τοιχογραφιών και ψηφιδωτών. Από Ιούνιο 1999 έως και σήμερα εργάζομαι στο Μουσείο Μπενάκη, στα εργαστήρια συντήρησης εικόνων πινάκων ξυλόγλυπτων έργων και τοιχογραφιών. Σημαντική είναι η συμμετοχή μου στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα HolΑuthentic όπου στόχευε στη διαφύλαξη των μουσειακών έργων από την αντικατάσταση τους με πλαστά. Δεκέμβριος 2007, συντήρηση τοιχογραφίας «Ερωτιδείς που αγωνίζονται να δέσουν αετό» του Μεγάρου Σερπιέρη της Αγροτικής Τράπεζας. Η εργασία αυτή έγινε υπό την επιμέλεια του Μουσείο Μπενάκη. Προληπτική συντήρηση εικόνων της Ιεράς Μονής Αγ. Αικατερίνης του Σινά ενόψει της μεταφοράς τους και έκθεσης αυτών στη Royal Academy του Λονδίνου από 27-09-08 έως 06-10-08. Μία από τις υποχρεώσεις μου ως συντηρήτρια του Μουσείου Μπενάκη είναι να συνοδεύω τα αντικείμενα του μουσείου σε παροδικές εκθέσεις στο εξωτερικό και να διασφαλίσω την ασφαλή μεταφορά αυτών καθώς και κατάλληλη έκθεση των έργων τέχνης. Εκθέσεις όπου συνόδευσα αντικείμενα. o Έκθεση Ισλαμικών στην Αγ. Πετρούπολη 21-9-00, ασφαλή μεταφορά των έργων της συλλογής από το Άμστερνταμ στην Αθήνα 27-9-00. o Έκθεση «Συλλογή Βελιμέζη» από τη Πράγα, Τσεχίας, στην Αθήνα 19-01-01. o Συνόδευσα την εικόνα που φιλοτέχνησε ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος για τις ανάγκες έκθεσης στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης με θέμα EL 3

GRECO 18-9-03 και κατόπιν στο Λονδίνο στη Εθνική Πινακοθήκη για την ίδια έκθεση. o Έκθεση Ισλαμικών στην Doha Qatar στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης 12-11- 08 έως 15-11-08 ασφαλή μεταφορά και έκθεση από Αθήνα στη Doha. o Έκθεση Βυζαντινών στη Βενετία στο Museo Diocesano di Venezia, 12-1-10. Από το Σεπτέμβριο του 2000 έως και Ιούνιο 2001 δίδαξα στα δημόσια ΙΕΚ στο Περιστέρι, στο τμήμα Συντήρηση Έργων Τέχνης τα παρακάτω μαθήματα: «Γενικές Αρχές Συντήρησης Ψηφιδωτού», «Γενικές Αρχές Συντήρησης Ξύλου Ξυλόγλυπτου» και «Γενικές Αρχές Συντήρησης Τοιχογραφίας». Το 2005 συμμετείχα στη συντήρηση των τοιχογραφιών του Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου Ωρωπού Αττικής. Το 2006 συμμετείχα στην οργάνωση των εργασιών συντήρησης των τοιχογραφιών στη μονή Δαφνιού, το έργο της αποκατάστασης είναι υπό την μέριμνα της τεχνικής εταιρείας του κ. Φρούσου και η συντήρηση των κονιαμάτων, λίθων και τοιχογραφιών έγινε από το συνεργείο της κ. Γαλάνη και κ. Δογάνη. Ικανότητες Ξένες γλώσσες: Αγγλικά (επίπεδο Proficiency). Ανάλυση χρωστικών με τη χρήση πολωτικού μικροσκοπίου. Βασικές γνώσεις στην ανάλυση ξύλου με τη χρήση πολωτικού μικροσκόπιου. Βασικές θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις για την χρήση αναλυτικών μεθόδων: EDS analysis με σαρωτικό μικροσκόπιο SEM, Infra Red Spectrometry, X-ray diffraction, Ion Liquid Chromatography, και ακτινογράφηση οργανικών και ανόργανων αντικειμένων. Φωτογράφηση με χρήση μεσαίου και μεγάλου φορμάτ μηχανές για τη φωτογράφηση αντικειμένων και κτιρίων. Εμφάνιση και εκτύπωση ασπρό-μαυρου φιλμ. Ασπρό-μαυρη και έγχρωμη υπεριώδης και υπέρυθρη φωτογράφηση. Αρχιτεκτονικό και Ελεύθερο Σχέδιο. Βασικές γνώσεις κομπιούτερ και χρήση word processing, PhotoShop, Excel, Power Point, Access, Autocad και Internet. 4

Δημοσιεύσεις - Ομιλίες Ομιλία στο αμφιθέατρο του Institute of Archeology, University College of London στις 15 Απριλίου 1998 στα πλαίσια σεμιναρίου στο τρίτο έτος φοίτησης των προπτυχιακών σπουδών με θέμα «The Conservation of the Amida Buddha Mask» (Η συντήρηση μάσκας του Βούδα). Δημοσίευση στο περιοδικό Museum Journal, Museum Studies and Conservation, τεύχος Ιουνίου 1998, στο Internet έχει δημοσιευτεί περίληψη της πτυχιακής μου με θέμα «Wall paintings consolidation with calcium caseinate» (Στερέωση τοιχογραφιών με τη χρήση καζεϊνάτου). Η πτυχιακή μου είναι μια μελέτη στα παλαιότερα στερεωτικά υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη συντήρηση των τοιχογραφιών, και η φθορά που προκαλείται κατά τη γήρανση αυτών και με την επίδραση της υγρασίας. Ομιλία στο Ίδρυμα Ε.Κ.Ε.Φ.Ε Δημόκριτος στις 15 Δεκεμβρίου 2002 στα πλαίσια του Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου Συντήρησης : Προβλήματα, Τεχνικές Συντήρησης και Ανάδειξης Αρχαιολογικού και Ανασκαφικού Υλικού και η ομιλία είχε θέμα «Συντήρηση εικόνας». Ομιλία στο Μουσείου Μπενάκη 12 Νοεμβρίου 2003 στα πλαίσια Εκπαιδευτικού Προγράμματος όπου διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού : Training Visit for South Caucasian Museum Managers και η ομιλία είχε θέμα «Presentation of the conservation laboratories». Ομιλία στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στις 12 Δεκεμβρίου 2003 στα πλαίσια Εκπαιδευτικού Προγράμματος όπου διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνεργασία με το ΕΜΠ : Innovative Technologies and Materials for the Protection of Cultural Heritage, και η ομιλία είχε θέμα «Compatible Consolidant Materials». Ομιλία στο Ίδρυμα Νεότερης Κεραμικής Τέχνης στις 28 Νοεμβρίου 2004 στα πλαίσια του Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου Μουσειολογία ΙΙ : και η ομιλία είχε θέμα «Συντήρηση και Συνθήκες Διατήρησης Μουσειακών Αντικειμένων». Ομιλία στο Ίδρυμα Νεότερης Κεραμικής στις 12 Νοεμβρίου 2005 στα πλαίσια του Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου Μουσειολογία ΙΙΙ : και η ομιλία είχε θέμα «Συντήρηση και Συνθήκες Διατήρησης Μουσειακών Αντικειμένων». Ομιλία στο Νέο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς στις 7 Δεκεμβρίου 2006 στο Διεθνές Συνέδριο Εικόνων του τμήματος ICOM: και η ομιλία είχε θέμα «Απλή μέθοδος αξιολόγησης στερεωτικών υλικών ξύλου». 5

Συμμετοχή με poster The conservation of Adaptation icon στο διεθνές συνέδριο εικόνων Forum 2008 που έγινε στη Σόφια, Βουλγαρίας, 11-13 Απριλίου 2008. Συμμετοχή σε συνέδριο που οργανώνεται από το T.Ε.Ι. Λαμίας σε συνεργασία με Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο Θράκης, Ινστιτούτο Τουριστικών Μελετών και Ερευνών. 17-18 Απριλίου 2008, με θέμα «Η τεχνολογία στη συντήρηση των Βυζαντινών εικόνων». Πρόκειται να δημοσιευθεί άρθρο μου στο περιοδικό του Μουσείου Μπενάκη, τεύχος 8, 2008, «Η εξέταση, ανάλυση, και συντήρησης της εικόνας Αποκαθήλωση της συλλογής Ανδρεάδη». Εκπόνηση Μελετών Το 1998 Προμελέτη και οικονομική προσφορά για τη συντήρηση της τοιχογραφίες στην αίθουσας Ελευθερίου Βενιζέλου στο κτίριο της Βουλής των Ελλήνων. Το 1999 Προμελέτη και οικονομική προσφορά για τη συντήρηση των τοιχογραφιών του Κόντογλου στο ισόγειο του Δημαρχείου των Αθηνών. Το 2001 η επιτροπή διατήρησης εκκλησιαστικής κληρονομιάς που στεγάζεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στο Φανάρι ζήτησε από το Μουσείο Μπενάκη να παρουσιάσει πρόταση συντήρησης των τοιχογραφιών του Ιερού Ναού Άγιου Φωκά στο Ορτάκιο της Κωνσταντινούπολης την οποία επιμελήθηκα. Το 2006 εκπόνηση Μελέτης συντήρησης ανάγλυφου και ζωγραφικού διακόσμου για την αποκατάσταση του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, σε συνεργασία με την τεχνική εταιρεία ΕΚΤΕΡ Α.Ε και το εργαστήριο συντήρησης Λίθου Γαλάνη - Δογάνη. Το 2006, εκπόνηση Μελέτης συντήρησης των τοιχογραφιών της Ιεράς Μονής Χρυσοσπηλιώτισσας, Δήμου Αγνάντων. Το 2006, εκπόνηση Προμελέτης και οικονομική προσφορά για τη συντήρηση των κονιαμάτων των πλυντηρίων μεταλλευμάτων στον Αρχαιολογικό χώρο του Εθνικού Δρυμού της Λαυρεωτικής. Η εργασία αυτή έγινε υπό την επιμέλεια του Μουσείο Μπενάκη. Το 2007, εκπόνηση Μελέτης για τη συντήρηση της τοιχογραφίας «Ερωτιδείς που αγωνίζονται να δέσουν αετό» του Μεγάρου Σερπιέρη της Αγροτικής Τράπεζας. Η εργασία αυτή έγινε υπό την επιμέλεια του Μουσείο Μπενάκη. 6