1 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ Θ. ΔΡΑΓΚΙΩΤΗ Είναι απολύτως βέβαιο ότι το σύστημα διαχείρισης της παραγωγής των δημοσίων έργων που έχουμε και εφαρμόζουμε στη χώρα μας είναι παρωχημένο. Πρέπει να το αναμορφώσουμε εστιάζοντας κυρίως στο θέμα της ποιότητας, γιατί όπως αναφέρθηκε και στην εισήγηση της Οργανωτικής Επιτροπής, όταν διαθέτουμε ένα ευρώ, ως φτωχή χώρα που είμαστε, αυτό το ευρώ πρέπει να πιάνει τόπο. Και η μόνη δυνατότητα που έχουμε να πιάσει τόπο και να αποδώσει αυτό το ευρώ είναι να κάνουμε ένα έργο σωστό και επιτελεστικό. Επομένως υπάρχει ανάγκη να θεσμοθετήσουμε την επιδίωξη της ποιότητας, να καθιερώσουμε σαφώς μέσα από τη νομοθεσία μας την αναγκαιότητα των εργαστηριακών υπηρεσιών, που σήμερα δεν είναι καθιερωμένη. Δεν είναι δυνατόν να ξεκινάμε να εκτελέσουμε δημόσια έργα και να μην υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα μέσα στις συμβατικές υποχρεώσεις, οι οποίες υπογράφονται από τον κύριο του έργου και τον ανάδοχο, που να περιγράφει ρητά τι πρέπει να κάνει ο ανάδοχος και ποιο είναι το παραδεκτό για τον τελικό χρήστη του έργου, που είναι ο χρηματοδότης, δηλαδή ο ελληνικός λαός και ο υπόλοιπος λαός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό λοιπόν είναι κάτι το απολύτως απαραίτητο. Εάν δεν δημιουργήσουμε το πραγματικό περιβάλλον ζήτησης των αναγκαίων εργαστηριακών υπηρεσιών, με σκοπό να υπηρετήσουμε την ποιότητα του έργου, ότι άλλη παρέμβαση
2 και να κάνουμε θα είναι σαν να έχουμε μία θαυμάσια οργάνωση αλλά δεν θα έχουμε ουσιαστικά να προσφέρουμε προϊόν. Αυτό βέβαια δεν αφορά μόνο τα δημόσια έργα, αφορά και τα ιδιωτικά. Δεν καταλαβαίνω γιατί τα ιδιωτικά έργα τα οποία σε τζίρο είναι δυόμισι φορές περισσότερα από τα δημόσια έργα, δεν πρέπει να έχουνε τα ίδια standards ασφάλειας και ποιότητας με τα δημόσια έργα. Αυτό το αναφέρω γιατί έχουμε δει από τις πραγματικές δοκιμές, δηλαδή από τους σεισμούς που έχουν συμβεί στη χώρα μας, ότι ενώ τα δημόσια έργα γενικά ανταποκρίνονται πάρα πολύ καλά, οι αστοχίες, σχεδόν αποκλειστικά, εμφανίζονται στα ιδιωτικά. Άρα αυτό σημαίνει ότι με όλες τις αδυναμίες, τα προβλήματα, τις ελλείψεις, τις αρρυθμίες και ότι άλλο, το σύστημα ελέγχου στα δημόσια έργα λειτουργεί, έστω κάπως, ενώ στα ιδιωτικά δε λειτουργεί. Εμείς θέλουμε ως Μηχανικοί και ως Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας να λειτουργεί το σύστημα ελέγχου και για τα ιδιωτικά έργα. Επομένως το δίκτυο των εργαστηρίων, στο οποίο όλοι αναφερθήκαμε, δεν θα ελέγχει μόνον τα δημόσια έργα αλλά θα ελέγχει και τα ιδιωτικά. Και μάλιστα όχι μόνο με τη δυνατότητα του κυρίου του έργου να το προσκαλεί, αλλά και με τη δυνατότητα άσκησης αυτεπαγγέλτων ελέγχων. Γιατί η προσφορά ποιότητας ακόμα και σε αυτούς που δεν το θέλουν ή δεν το αντιλαμβάνονται, είναι υποχρέωση μιας ευνομούμενης Πολιτείας. Δεύτερο σημείο που θέλω να τονίσω. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όπως είναι τριμερές το σύστημα στην εκτέλεση ενός έργου, δηλαδή υπάρχει ο κύριος του έργου που
3 χρηματοδοτεί και βάζει τους κανόνες, ο ανάδοχος που εκτελεί και ο έλεγχος της ποιότητας, που είναι πραγματικά ένα τρίτο μέρος το οποίο δεν πρέπει να δεσμεύεται ούτε από τη μία ούτε από την άλλη μορφή εξουσίας, όμοια κάποιο ανάλογο σύστημα, πρέπει να υπάρχει και να λειτουργεί και από την πλευρά των εργοληπτών. Δηλαδή δεν είναι δυνατόν εργοληπτική επιχείρηση κάποιου μεγέθους να μην έχει ένα δικό της εργαστήριο βάσης ή μια μικρότερη επιχείρηση που δεν έχει αυτή την οικονομική δυνατότητα, να μην έχει ένα συμβεβλημένο εργαστήριο, μέσω του οποίου να κάνει και εκείνη το δικό της μέρος των αναγκαίων ελέγχων στην παραγωγή ενός έργου. Αυτά όμως αφορούν το περιβάλλον μέσα στο οποίο πρέπει να σκεπτόμαστε ότι θα ανελιχθούμε τα επόμενα χρόνια. Ποιος είναι όμως ο ρόλος των δημοσίων εργαστηρίων, γιατί αυτό ήταν το κύριο αίτημα της σημερινής Ημερίδας; Κι όταν μιλάμε για δημόσια εργαστήρια εννοούμε και το κεντρικό εργαστήριο δημοσίων έργων και τα περιφερειακά εργαστήρια δημοσίων έργων και τα εργαστήρια του ΙΓΜΕ και τα εργαστήρια της ΔΕΗ και όσα άλλα δημόσια εργαστήρια υπάρχουν και υπάρχουν αρκετά σας διαβεβαιώνω. Πρώτα απ όλα δεν είναι δυνατόν να δούμε όλα αυτά τα εργαστήρια να λειτουργούν με έναν τρόπο αποκομμένο και χωρίς έναν κεντρικό συντονισμό. Είναι απαραίτητο αυτά τα εργαστήρια να λειτουργούν με δικτύωση, να αλληλοϋποστηρίζονται και να μεταφέρουν τεχνογνωσία, εμπειρίες και εξυπηρετήσεις μεταξύ τους. Πρώτον λοιπόν χρειάζεται να έχουμε δίκτυο εργαστηρίων. Δεύτερον, αυτό το δίκτυο εργαστηρίων χρειάζεται σαφώς να
4 είναι πιστοποιημένο. Γιατί; Όσο και αν δεν είναι άμεσα αντιληπτό, δεν μπορεί όταν εμπορευόμαστε την έννοια της ποιότητας, και η φράση "εμπορευόμαστε" αναφέρεται με την καλή έννοια, δεν είναι δυνατόν εμείς οι ίδιοι να μην αποδεικνύουμε ότι την πιστεύουμε. Δεν είναι δυνατόν τα εργαστήρια, οι εργαστηριακοί, να μην αποδεικνύουν ότι αντέχουν τον έλεγχο της ποιότητας στις δομές τους και άρα να έχουν τη δυνατότητα να είναι πιστοποιημένοι, διαπιστευμένοι. Και βέβαια αυτό απαιτεί τη γενναία χρηματοδότηση του κυρίου του έργου, που όμως αξίζει να τη κάνει, γιατί τα χρήματα που επενδύονται στα εργαστήρια και στην επιδίωξη της ποιότητας επιστρέφουν πολλαπλασίως πίσω. Το ότι επενδύουμε στην ποιότητα έχει επιστρεφόμενο κόστος και είναι μία δαπάνη η οποία είναι πάρα-πάρα πολύ δικαιολογημένη. Επομένως θέλουμε δίκτυο πιστοποιημένων εργαστηρίων. Τι θέλουμε να κάνει αυτό το δίκτυο; 1. Έλεγχο εφαρμογής των εναρμονισμένων προτύπων και προδιαγραφών. 2. Διακρίβωση εργαστηριακού εξοπλισμού, πιθανώς και των ανταγωνιστών του στην αγορά. 3. Διαπίστευση εργαστηρίων. 4. Συμμετοχή σε διαδικασίες βεβαίωσης συμμόρφωσης δομικών υλικών. Ξέρετε ότι υπάρχουν ομάδες υλικών, όπως ας πούμε είναι τα θεωρούμενα πυράντοχα υλικά, τα οποία ουσιαστικά ορίζονται ως εξής: πυράντοχο υλικό καλείται το υλικό που έχει βεβαίωση πυραντοχής από πιστοποιημένο
5 εργαστήριο. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αν δεν έχεις κατάλληλα εργαστήρια, δεν έχεις πυράντοχα υλικά, δεν έχεις δηλαδή μία μεγάλη γκάμα υλικών που είναι αναγκαία για τη κατασκευαστική σου βιομηχανία και για όλη την υπόλοιπη οικονομική σου λειτουργία. 5. Εποπτεία της αγοράς των δομικών υλικών. 6. Έλεγχος και αξιολόγηση της ποιότητας των δημοσίων έργων. Ανταγωνιστικά. Εγώ θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένα από τα δημόσια εργαστήρια το οποίο να φοβάται τον ανταγωνισμό και στο επίπεδο της αξιοπιστίας και στο επίπεδο της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας και στο επίπεδο της αποτελεσματικότητας και προφανώς και του κόστους, δεδομένου ότι το δίκτυο μπορεί να έχει έναν εξοπλισμό εξαιρετικά μοντέρνο και ανθρώπους οι οποίοι είναι εξειδικευμένοι και αφοσιωμένοι. Τέλος, για το κοντινό μέλλον, θέλουμε να υπάρξει δημιουργία μόνιμου μηχανισμού εποπτείας των δημοσίων έργων με την υποστήριξη των εργαστηρίων, που θα γίνεται από ένα Σώμα Επιθεωρητών Ποιότητας Δημοσίων και Ιδιωτικών Έργων. Εντέλει η πρότασή μας είναι: Δημιουργία μιας κεντρικής δομής εργαστηρίων, η οποία θα περιλαμβάνει το ΚΕΔΕ και στην οποία θα ενσωματωθούν όλα τα υπόλοιπα εργαστήρια δημοσίων έργων περιφερειακά είτε κεντρικά άλλων αρμόδιων οργανισμών και Δημιουργία δομής εργαστηρίων σε επίπεδο Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ώστε αυτά τα εργαστήρια, που είναι και τα
6 πιο αδύνατα από πλευράς πιστώσεων εξοπλισμού και δυνατοτήτων, να μπορέσουν να αναβαθμιστούν και να αξιοποιηθούν. Θεωρούμε ότι με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε προσφέρει: 1. Στην αναγκαία αναβάθμιση της εκτέλεσης των δημοσίων και ιδιωτικών έργων. 2. Στην εξοικονόμηση χρημάτων προς όφελος του ελληνικού λαού. 3. Στη γενική έννοια της ποιότητας, μέσω της οποίας πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε το μόνο δρόμο για να προωθήσουμε και την ελληνική παραγωγή οποιουδήποτε είδους, είτε της βιομηχανίας είτε των κατασκευών, και προς άλλες αγορές, πράγμα που απαιτείται με δεδομένο τις μεγάλες ικανότητες που έχει το επιστημονικό δυναμικό στη χώρα μας να εκτελέσει έργα, αλλά τις μικρές δυστυχώς ευκαιρίες που παρέχει αυτός ο τόπος στους πολίτες του.