Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 10 Φεβρουαρίου 2017 (OR. en) 5776/17 IND 18 MI 82 COMPET 58 FISC 27 PI 9 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Προετοιμασία του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας της 20ής Φεβρουαρίου 2017 Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Οι μελλοντικοί οδηγοί της Ευρώπης: Η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις» - Παρουσίαση από την Επιτροπή - Ανταλλαγή απόψεων Επισυνάπτεται στο παρόν σημείωμα για τις αντιπροσωπίες σημείωμα της Προεδρίας με θέμα «Οι μελλοντικοί οδηγοί της Ευρώπης: Η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις» για το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της 20ής Φεβρουαρίου 2017. 5776/17 ΚΒ/μκρ/ΔΠ 1
Οι μελλοντικοί οδηγοί της Ευρώπης: Η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις Μανιφέστο για την αλλαγή και την ενδυνάμωση στην ψηφιακή εποχή Το 2016 προκηρύχθηκε «Μανιφέστο για την αλλαγή και την ενδυνάμωση στην ψηφιακή εποχή» 1 στο οποίο αναφέρονταν τα ακόλουθα: «Η Ευρώπη δεν στερείται επιτυχημένων επιχειρηματιών και καινοτόμων ιδεών. Στην πραγματικότητα, παρά τα κυρίαρχα στερεότυπα, η Ευρώπη διαθέτει αναλογικά περισσότερους επιχειρηματίες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, χώρα που γενικά θεωρείται ως σημείο αναφοράς για την επιχειρηματική αριστεία. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες σπανίως αναπτύσσονται σε κλίμακα. Οι περισσότερες παραμένουν εταιρίες με δύο, τρεις ή αρκετά συχνά με έναν μόνο εταίρο. Οι καινοτόμες ιδέες τους αφορούν αποκλειστικά τοπικές οικονομίες, περιοριζόμενες ενίοτε σε ένα μόνο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή ακόμη και σε μία μόνο περιφέρεια στο εσωτερικό τους. Δεν κατορθώνουν να προσλάβουν την παγκόσμια βαρύτητα και την κλίμακα δημιουργίας θέσεων απασχόλησης γνωστών νεοφυών επιχειρήσεων των ΗΠΑ, όπως η Apple (που ιδρύθηκε το 1976), η Amazon (1994), η Google (1998), η Tesla (2003), η Facebook (2004) και πιο πρόσφατα η Uber (2009).» Σύμφωνα με την βάση ετήσιων μακροοικονομικών δεδομένων της Επιτροπής (AMECO), υπάρχει σημαντικό χάσμα παραγωγικότητας μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ. Το 2014, η παραγωγικότητα εργασίας στην ΕΕ ανήλθε μόλις στο 70% των αντίστοιχων στοιχείων των ΗΠΑ. Επιπλέον, η παραγωγικότητα στην ΕΕ φαίνεται ότι έχει ανακοπεί, τη στιγμή που τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ιαπωνία εμφανίζει αύξηση. Από τη βάση δεδομένων της Επιτροπής προέκυψε, επίσης, ότι η παραγωγικότητα εργασίας στην Ευρώπη καθορίζεται από τα ακόλουθα στοιχεία: α) ικανότητα υιοθέτησης νέων, προηγμένων τεχνολογιών, καθώς και ψηφιοποίηση β) δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη γ) υποδομή και δίκτυα δ) ανταγωνιστικότητα στο εξωτερικό και ε) βραδυκίνητη ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς. Το χάσμα παραγωγικότητας μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ δύναται, τουλάχιστον εν μέρει, να αποδοθεί στην έλλειψη αναπτυσσόμενων νέων επιχειρήσεων στην Ευρώπη. Η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις Τον Νοέμβριο του 2016, η Επιτροπή ανακοίνωσε την πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις, η οποία αποσκοπεί στην παροχή περισσότερων ευκαιριών σε καινοτόμους επιχειρηματίες της Ευρώπης ώστε να εξελιχθούν σε παγκοσμίως πρωτοπόρες επιχειρήσεις. 1 http://scaleupeuropemanifesto.eu/pdf/scale_up_europe_brochure.pdf. 5776/17 ΚΒ/μκρ/ΔΠ 2
Τα μέσα για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι η άρση των εμποδίων για τις νεοσύστατες και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις στην ενιαία αγορά, η δημιουργία καλύτερων ευκαιριών για συμπράξεις, εμπορικών ευκαιριών και δεξιοτήτων και η διευκόλυνση της πρόσβασης στην χρηματοδότηση. Μετά την παρουσίαση από την Επιτροπή, οι Υπουργοί επικρότησαν και υποστήριξαν την πρωτοβουλία για τις νεοσύστατες και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις κατά το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας του Νοεμβρίου του 2016. Η μαλτέζικη Προεδρία είναι αποφασισμένη να βοηθήσει τις νεοφυείς επιχειρήσεις να αναπτύξουν πλήρως τις δυνατότητές τους για καινοτομία και δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Στις 11 Ιανουαρίου 2017, η Ομάδα «Βιομηχανία» συζήτησε την πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις. Η ΓΔ GROW της Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων πραγματοποίησαν παρουσιάσεις με χρήσιμες διευκρινίσεις σχετικά με την πρωτοβουλία. Αποτελέσματα των εργασιών της Ομάδας «Ανταγωνιστικότητα και Ανάπτυξη» («Βιομηχανία») της 11ης Ιανουαρίου 2017 Τα κράτη μέλη χαιρέτησαν την πρωτοβουλία για τις νεοσύστατες και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις ως σημαντικό βήμα προς τα εμπρός. Ζήτησαν επίσης τη συμμετοχή του δικτύου «Enterprise Europe Network» στην πληροφόρηση των ΜΜΕ σχετικά με ευρωπαϊκά, εθνικά και περιφερειακά κίνητρα, θέματα αγοράς, πρακτική καθοδήγηση και συμβουλευτική συνδρομή καθώς και ορισμένες προηγμένες υπηρεσίες προς νεοφυείς και αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις. Οι νεοφυείς και οι αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις πρέπει να είναι σε θέση να επικεντρώνονται στο προϊόν ή την υπηρεσία που θέλουν να πουλήσουν. Τα προγράμματα της ΕΕ πρέπει να καταστούν πιο εύκολα στην χρήση για τις ΜΜΕ και, παράλληλα, να μειωθούν οι διοικητικές διατυπώσεις, ούτως ώστε να ελαττωθεί ο όγκος της γραφειοκρατίας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις ταμειακές ανάγκες των νεοφυών και των αναπτυσσόμενων νέων επιχειρήσεων. Είναι επίσης σημαντικό οι διαχειριστικές αρχές των κρατών μελών να μην απαιτούν μεγάλο όγκο εγγράφων κατά την εφαρμογή των προγραμμάτων της ΕΕ. Είναι αναγκαία η ενίσχυση και ο συντονισμός των προγραμμάτων της ΕΕ, ούτως ώστε να βελτιωθεί η παροχή βοήθειας προς τις επιχειρήσεις στους τομείς της ανάπτυξης πρωτοτύπων και της εμπορευματοποίησης νέων προϊόντων. Είναι απαραίτητη η εκπόνηση προγραμμάτων για τη στήριξη της διασυνοριακής συνεργασίας και τη δημιουργία συνεργειών, καθώς και για να βοηθήσουν τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις να διεθνοποιήσουν τις δραστηριότητές τους. Οι εθνικές και οι περιφερειακές αρχές θα επιθυμούσαν να λαμβάνουν πρακτικές πληροφορίες σχετικά με την αξιοποίηση της χρηματοδότησης που παρέχουν το ΕΤΣΕ, το ΕΤΕ και η ΕΤΕπ. Οιυπηρεσίες fi-compass αποτελούν βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και θα πρέπει να επεκταθούν. Είναι, επίσης, σημαντικό, μετά την επιτυχία του ΕΤΣΕ Ι, να προσδιοριστεί ο τρόπος με τον οποίο το ΕΤΣΕ ΙΙ μπορεί να βελτιώσει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ. 5776/17 ΚΒ/μκρ/ΔΠ 3
Τα κράτη μέλη ζήτησαν από την Επιτροπή να δημιουργήσει πλατφόρμες όπου τα κράτη μέλη θα μπορούν να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων και τη δημιουργία εθνικών χρηματοδοτικών μέσων. Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στα χρηματοδοτικά μέσα, ιδίως στα μέσα μετοχικού τύπου όπου το κενό της αγοράς είναι μεγαλύτερο. Τα μικρά κράτη μέλη και περιφέρειες στην ΕΕ δεν έχουν την ίδια πρόσβαση στα επιχειρηματικά κεφάλαια με τα μεγαλύτερα κράτη μέλη και περιφέρειες και θα επιθυμούσαν τη δημιουργία ενός ταμείου επιχειρηματικών κεφαλαίων σε επίπεδο ΕΕ. Ορισμένα κράτη μέλη θα επιθυμούσαν να χρησιμοποιούν την εμπειρογνωσία της Επιτροπής για να εντοπίζουν στο οικοσύστημά τους τα συνδετικά στοιχεία που απουσιάζουν, προκειμένου να αποφασίζουν τα μέτρα και τα κίνητρα που πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή ούτως ώστε να βελτιωθεί το μακροοικονομικό και το μικροοικονομικό περιβάλλον για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο του νέου ΠΔΠ (μετά το 2020), τα κράτη μέλη θα επιθυμούσαν μεγαλύτερο χρηματοδοτικό κονδύλιο και περισσότερους πόρους παροχής τεχνικών συμβουλών για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις. Κρίνεται, επίσης, αναγκαία η προώθηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ μέσω περιφερειακών και εθνικών κεφαλαιαγορών. Η Ένωση Κεφαλαιαγορών πρέπει να γίνει πραγματικότητα. Η ΕΕ πρέπει να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις. Πρέπει να ενθαρρυνθεί η κουλτούρα της δεύτερης ευκαιρίας. Επιπλέον, τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη πρέπει να προωθούν τις επιχειρηματικές δεξιότητες. Άτυπη σύνοδος των Υπουργών Ανταγωνιστικότητας του Απριλίου του 2017 Η Προεδρία σκοπεύει να συνεχίσει τις συζητήσεις για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις κατά την άτυπη σύνοδο των Υπουργών Ανταγωνιστικότητας στις 5-6 Απριλίου. Η Προεδρία θα παρουσιάσει στους Υπουργούς τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες για τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις. Η άτυπη σύνοδος θα βοηθήσει, επίσης, τους Υπουργούς να κατανοήσουν το οικοσύστημα μέσα στο οποίο λειτουργούν οι αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις. Τέλος, θα καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο τα χρηματοδοτικά μέσα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση. Η ανταλλαγή απόψεων κατά το σημερινό Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας αναμένεται να έχει καθοριστική σημασία για την Προεδρία στην προετοιμασία της άτυπης συνόδου του Απριλίου. 5776/17 ΚΒ/μκρ/ΔΠ 4
Ερωτήματα για την ανταλλαγή απόψεων Οι Υπουργοί καλούνται να εξετάσουν τα ακόλουθα ερωτήματα: Ερώτημα 1: Η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις καθορίζει φάσμα συγκεκριμένων μέτρων για τη σύνδεση και τη βελτίωση των οικοσυστημάτων με σκοπό την προώθηση των νεοφυών και των αναπτυσσόμενων νέων επιχειρήσεων στην ΕΕ. Ποια από τα μέτρα αυτά πρέπει να ληφθούν κατ' επείγουσα προτεραιότητα και με ποιον τρόπο μπορούν οι κυβερνήσεις να συμμετάσχουν στην εφαρμογή τους; Ερώτημα 2: Ποια εθνικά ή περιφερειακά κίνητρα εφαρμόζει το δικό σας κράτος μέλος για τη στήριξη νεοφυών και αναπτυσσόμενων νέων επιχειρήσεων; Ποια από αυτά τα κίνητρα μπορούν, κατά τη γνώμη σας, να «αναβαθμιστούν» σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Ερώτημα 3: Πώς μπορούν τα χρηματοδοτικά μέσα να επικαιροποιούνται με βάση την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και εμπειριών; Πώς μπορούν οι εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο στη διαδικασία; 5776/17 ΚΒ/μκρ/ΔΠ 5