Ελλάδα 2.0 «Κοινωνικό πλαίσιο και Ελληνική Επιχειρηματικότητα» Έρευνα Κοινής Γνώμης Μάιος 2017

Ελλάδα 2.0 «Κοινωνικό πλαίσιο και Ελληνική Επιχειρηματικότητα» Έρευνα Κοινής Γνώμης Μάιος 2017

Ελλάδα 2.0: Παρατηρητήριο Κοινωνικοπολιτικών Τάσεων Κοινωνικό κλίμα Πολιτικό Βαρόμετρο Καταναλωτικές τάσεις Αυτοαντίληψη ευημερίας / ευτυχίας Αξιακό σύστημα Χρήση ΜΜΕ/ new media Αξιολογήσεις μαρκών/ επιχειρηματικών ομίλων/ προσώπων Βαρόμετρο εμπιστοσύνης (θεσμοί & επιχειρηματικοί κλάδοι) 3

Η βασική έρευνα του Παρατηρητηρίου Συνεντεύξεις σε νοικοκυριά Πανελλαδικά 1500 συνεντεύξεις ανά κύμα, 3 κύματα το έτος Μάρτιος 2009 έως Απρίλιος 2017 4

5 Ελληνική Κοινωνία 2009-2017 «Το παράδοξο»

Πιστεύετε ότι τα πράγματα στη χώρα κινούνται προς τη σωστή ή τη λάθος κατεύθυνση; 6

80 78 88 89 92 84 89 92 61 % στη λάθος κατεύθυνση 2009 (n=2000) 2010 (n=4000) 2011 (n=4997) 2012 (n=4000) 2013 (n=4432) 2014 (n=4500) 2015 (n=4500) 2016 (n=2502) 2017 (n=999) 7

Δείκτης «Αδυναμίας» Ο δείκτης «Αδυναμίας» υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά συμφωνίας στις παρακάτω δηλώσεις: Οι πλούσιοι γίνονται όλο και πλουσιότεροι και οι φτωχοί όλο και φτωχότεροι Το τι πιστεύω εγώ δεν έχει πια και τόση σημασία Οι ισχυροί εκμεταλλεύονται ανθρώπους σαν εμένα Αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις δεν νοιάζονται για μένα και τη ζωή μου Αισθάνομαι αποκλεισμένος από ένα σωρό πράγματα που γίνονται γύρω μου 8

78 81 84 87 85 82 73 % Αδύναμος 77 76 2009 (n=2000) 2010 (n=4000) 2011 (n=4997) 2012 (n=1500) 2013 (n=1004) 2014 (n=3000) 2015 (n=4500) 2016 (n=2505) 2017 (n=1500) 9

Τι μας απασχολεί περισσότερο; 10

% Ανεργία Κόστος ζωής 54 54 Συντάξεις / ασφαλιστικό 36 Οικονομική ανάπτυξη της χώρας Μετανάστες/ πρόσφυγες Υγειονομική περίθαλψη Εγκληματικότητα Παιδεία Xάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών Η εθνική ανεξαρτησία της χώρας Διαφθορά Τρομοκρατία 29 24 20 15 12 11 11 10 7 n=3000 11

Ποιες είναι οι πιο σημαντικές αξίες; 12

% Οικογένεια 59 Ασφάλεια 48 Αυτοπροσδιορισμός 32 Αναζήτηση εμπειριών Ενημέρωση Κοινωνική αναγνώριση Υπακοή στους κανόνες Φιλία Υλικά αγαθά Ανοχή στο διαφορετικό 25 21 18 16 14 13 12 n=1500 13

Μία απαισιόδοξη κοινωνία Που νιώθει αδύναμη Η αδυναμία συχνά βιώνεται ως ταυτότητα Πιστεύει πως μόνο ο μικρόκοσμος της οικογένειας παρέχει ασφάλεια [δεσμοί αίματος] Μία κοινωνία απομαγεμένη που το 2015 είχε πιστέψει στη σωτηρία της. 14

Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και η προσωπική σας οικονομική κατάσταση τον επόμενο χρόνο; 15

87 Οικονομική κατάσταση χώρας Προσωπική κατάσταση 90 90 82 80 77 70 73 80 63 % Αρκετά ως απολύτως αρνητική 2013 (n=3435) 2014 (n=4500) 2015 (n=4500) 2016 (n=1500) 2017 (n=999) 16

Ενώ δεν διατυπώνεται αναμονή οικονομικής ανάκαμψης, διαπιστώνεται μικρή αποταύτιση στην αντίληψη των οικονομικών δεικτών του νοικοκυριού από τους οικονομικούς δείκτες της χώρας [ διάθεση σταθεροποίησης;] 17

Δείκτης «Κοινωνικής Ενσωμάτωσης» Ο δείκτης «Κοινωνικής Ενσωμάτωσης» υπολογίζεται με βάση τις παρακάτω δηλώσεις: Ζω μια ζωή με νόημα, έχω στόχους και σκοπούς Νιώθω ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται γύρω μου με υποστηρίζουν και με επιβραβεύουν Οι δραστηριότητες της καθημερινότητας μου, με αφορούν και με ενδιαφέρουν "Συμμετέχω ενεργά στην ευτυχία και την ευημερία άλλων ανθρώπων Είμαι ικανός (η) να φέρω εις πέρας δραστηριότητες που μου είναι σημαντικές Είμαι ένας καλός άνθρωπος και ζω μια καλή ζωή Τα υλικά αγαθά που έχω ή κερδίζω (εισόδημα, σπίτι) μου είναι αρκετά για να καλύπτω τις ανάγκες μου Νιώθω καλά στο κοινωνικό σύνολο που ανήκω και εμπιστεύομαι τους άλλους ανθρώπους Η σχέση μου με τα θεία (θεό / θρησκεία) είναι ικανοποιητική Είμαι αισιόδοξος (η) για το μέλλον Δεν είμαι εθισμένος (η) σε τίποτα, όπως το αλκοόλ, τα ναρκωτικά ή ο τζόγος Οι άνθρωποι με σέβονται 18

66 % κοινωνικής ενσωμάτωσης 60 55 56 53 52 52 55 55 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 (n=1501) (n=4000) (n=4497) (n=2500) (n=3428) (n=3000) (n=3501) (n=2505) (n=999) 19

Δείκτης «Συναισθηματικής ευημερίας» Ο δείκτης «Συναισθηματικής ευημερίας» υπολογίζεται με βάση το πόσο συχνά έχουν αισθανθεί τον τελευταίο μήνα: 1) θετικά 9) δυσάρεστος (ο) 2) αρνητικά 10) ευτυχισμένος (η) 3) καλός (η) 11) στεναχωρημένος (η) 4) κακός (η) 12) θυμωμένος (η) 5) ευχάριστος (η) 13) φοβισμένος (η) 6) ευχαριστημένος (η) 14) στοργικός(η) 7) ενδιαφέρων (ουσα) 15) καταπιεσμένος (η) 8) στρεσαρισμένος (η) 16) χαρούμενος (η) 20

still happy unhappy emotional upheaval striving for balance 66 63 56 54 58 48 47 42 41 % θετικών συναισθημάτων 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 (n=1501) (n=4000) (n=4497) (n=2500) (n=3428) (n=3501) (n=1500) (n=2505) (n=1008) 21

Αισθάνεστε ασφαλής ή ανασφαλής σε σχέση με τη διατήρηση της δουλειάς σας το επόμενο διάστημα, τους επόμενους 6 μήνες; 22

% 76 Αρκετά & πολύ ανασφαλής 65 55 62 60 2013 (n=1423) 2014 (n=1267) 2015 (n=2761) 2016 (n=667) 2017 (n=678) 23

Δείγματα σταθεροποίησης στους δείκτες: κοινωνικής ένταξης συναισθηματικής ευημερίας ικανοποίησης από τη ζωή εργασιακής ανασφάλειας 24

Οι αντιφάσεις 25

«Δυστοπίας» Συνύπαρξη 2 σεναρίων «Σταθερότητας» 26

27 Οι σημαντικοί θεσμοί σήμερα - Ο ρόλος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας

Πόσο εμπιστευόμαστε τους θεσμούς: (κλίμακα εμπιστοσύνης 1-9) Στρατός Αστυνομία Εκκλησία Πανεπιστήμιο Δικαιοσύνη Επιχειρήσεις ΜΚΟ Δημόσια Διοίκηση ΜΜΕ Κοινοβούλιο Κυβέρνηση Πολιτικά Κόμματα 28

% Εμπιστοσύνη σε θεσμούς (βαθμοί 6-9, σε κλίμακα εμπιστοσύνης 1-9) Στρατός Πανεπιστήμιο Αστυνομία Εκκλησία Δικαιοσύνη Επιχειρήσεις Κοινωφελή Ιδρύματα ΜΚΟ Δημόσια Διοίκηση ΜΜΕ Κοινοβούλιο Κυβέρνηση Πολιτικά κόμματα 25 21 18 15 11 10 5 62 58 51 46 43 37 n=2493 29

Στάσεις απέναντι στον Ιδιωτικό Τομέα 30

% top 2 boxes συμφωνίας (μάλλον συμφωνώ & συμφωνώ απόλυτα) 62 74 70 70 55 66 57 74 72 68 61 79 78 75 70 Οικονομική ανάπτυξη μέσω ιδιωτικών επενδύσεων Περισσότερη εμπιστοσύνη στον ιδιωτικό τομέα, σε σχέση με το δημόσιο Οι επιχειρηματικοί όμιλοι συνεισφέρουν θετικά στην ελληνική οικονομία Ο Ιδιωτικός τομέας μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα εκεί που απέτυχε ο Δημόσιος 2014 (n=3000) 2015 (n=3495) 2016 (n=2502) 2017 (n=1008) 31

Τι από τα παρακάτω κατά τη γνώμη σας μπορεί να αποτελέσει στην Ελλάδα σήμερα μοχλό ανάκαμψης και δημιουργίας θέσεων εργασίας; 32

1% 1% 11% Δημόσιος τομέας- κρατικές επενδύσεις 38% Ιδιωτικός τομέαςεπιχειρήσεις στην Ελλάδα Κεφάλαια από το εξωτερικόξένες επενδύσεις Κοινωφελή Ιδρύματα 49% τίποτα n=507 33

Ποιοι τομείς μπορούν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης για τη χώρα; 34

% Τουρισμός Αγροτική παραγωγή Εκμετάλλευση ορυκτού πλούτου Ναυτιλία Ενέργεια Εμπόριο Κατασκευές/Έργα υποδομής Βαριά Βιομηχανία Πολιτιστική παραγωγή Τεχνολογία/ Πληροφορική Τρόφιμα/Ποτά Φαρμακοβιομηχανία Μεταφορές Τηλεπικοινωνίες 14 13 13 12 6 4 34 31 28 25 47 46 56 79 n=1500 35

Ποια από τις παρακάτω λέξεις φράσεις θα μπορούσε να περιγράφει καλύτερα μια πειστική πρόταση για το αύριο 36

% Δικαιοσύνη Ανάπτυξη Πάταξη διαφθοράς Εθνική αυτοπεποίθηση 38 35 35 36 48 46 46 46 Αξιοκρατία Αλλαγή Συνεργασία Ιδιωτική πρωτοβουλία Αλληλεγγύη Καινοτομία Προστασία αδυνάτων Ασφάλεια Συλλογικότητα Αξιοπιστία Εκσυγχρονισμός Ορθοδοξία Παραδόσεις Αριστεία 1 26 29 29 28 25 28 14 27 16 25 16 23 18 23 30 21 23 21 18 20 23 19 12 18 14 16 37 2016 (n=1500) 2017 (n=507)

Ιδιωτική πρωτοβουλία, Ιδιωτικός τομέας ως παράγοντας εμπιστοσύνης και σταθερότητας. Οι επιχειρήσεις και οι επενδύσεις από το εξωτερικό πανάκεια για την ανάκαμψη και την καταπολέμηση της ανεργίας. 38

39 Ελληνική Επιχειρηματικότητα Προοπτικές

Πού θα ήθελαν να εργάζονται οι Έλληνες; 40

% 63%: στον ιδιωτικό τομέα 25 17 18 10 12 6 2 5 4 Ατομικές Επιχειρήσεις- Ελεύθεροι Επαγγελματίες Μικρή οικογενειακή επιχείρηση Μικρομεσαία ελληνική επιχείρηση Μεγάλη ελληνική επιχείρησηόμιλος Πολυεθνική επιχείρηση MKO Κοινωφελή Ιδρύματα Στο Δημόσιο Συμπράξεις Δημοσίου- Ιδιωτικού τομέα n=993 41

Σε τι βαθμό πιστεύετε ότι ο κάθε τύπος επιχείρησης μπορεί να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη; 42

% 86 Συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη 78 76 75 73 67 Top 2 boxes πολύ & αρκετά 63 57 54 Μεγάλη ελληνική επιχείρησηόμιλος Πολυεθνική επιχείρηση Ατομικές Επιχειρήσεις- Ελεύθεροι Επαγγελματίες Συμπράξεις Δημοσίου- Ιδιωτικού τομέα Μικρομεσαία ελληνική επιχείρηση Κρατικές- Δημόσιες Επιχειρήσεις & Οργανισμοί Μικρή οικογενειακή επιχείρηση Κοινωφελή Ιδρύματα ΜΚΟ n=993 43

Ποιες ενέργειες / χαρακτηριστικά συνιστούν για εσάς μία υποδειγματική επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα σήμερα; Αίτημα για επιχειρήσεις κοινωνικά λειτουργικές. 44

% Τι συνιστά υποδειγματική επιχείρηση; δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας 6 6 6 5 5 16 15 σωστή εργοδοτική συμπεριφορά απόδοση φόρων ελληνικών συμφερόντων δράσεις περιβαλλοντικής υπευθυνότητας κερδοφορία/ οικονομική ευρωστία 8 9 12 13 τα προϊόντα της να αφορούν πολλούς ανθρώπους κι όχι λίγους εξαγωγές καλό όνομα επιχειρηματία καινοτομία προϊόντων/ υπηρεσιών επενδύσεις σε εξοπλισμό/ υποδομές n=1008 45

Σε τι βαθμό πιστεύετε ότι κάθε τύπος επιχείρησης κάνει αυτή την περίοδο ό,τι καλύτερο μπορεί απέναντι στην κοινωνία; 46

% Συμβολή στην κοινωνία 67 65 64 60 Top 2 boxes πολύ & αρκετά 50 48 45 41 39 Μικρομεσαία ελληνική επιχείρηση Μικρή οικογενειακή επιχείρηση Μεγάλη ελληνική επιχείρησηόμιλος Ατομικές Επιχειρήσεις- Ελεύθεροι Επαγγελματίες Πολυεθνική επιχείρηση Συμπράξεις Δημοσίου- Ιδιωτικού τομέα Κοινωφελή Ιδρύματα ΜΚΟ Κρατικές- Δημόσιες Επιχειρήσεις & Οργανισμοί n=993 47

Η ελληνική επιχειρηματικότητα έχει μεγάλη αξία σε σχέση με την ξένη επιχειρηματικότητα για την κοινωνία. Η ΕΚΕ, η εργοδοτική συμπεριφορά, η απόδοση φόρων και η ελληνικότητα είναι τα στοιχεία που καθιστούν μία επιχείρηση πρότυπο. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις φέρουν συμβολικό βάρος και αξία. Οι συλλογικοί φορείς που ασχολούνται με την επιχειρηματικότητα πρέπει να συμπεριλάβουν στην ατζέντα τους και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. 48

Μισοάδειο ή Μισογεμάτο;

Η κοινωνία προσβλέπει και προστρέχει στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στην επιχειρηματική κοινότητα για την απάντηση «το ποτήρι είναι μισογεμάτο»

Ευχαριστούμε