Μιχάλης Κελπανίδης Καθηγητής Τομέα Παιδαγωγικής Α.Π.Θ. Χαρίκλεια-Παναγιώτα Βαϊοπούλου Μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Υπότροφος Ιδρύματος Αλ. Ωνάση 1
2
Martin Trow (1974) «Προβλήματα της μετάβασης από την ελιτιστική στη μαζική τριτοβάθμια εκπαίδευση» Oι φάσεις της ανάπτυξης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: Ελιτιστική (elite) Μαζική (mass) Γενικευμένη (universal) 15% 50% πάνω από 50% 3
Οι διαστάσεις της μετάβασης από την ελιτιστική, στη μαζική και στη γενικευμένη μορφή της Στάσεις απέναντι στην πρόσβαση Το κέντρο της εξουσίας και της λήψης των αποφάσεων Λειτουργίες της ανώτατης εκπαίδευσης Ακαδημαϊκά κριτήρια επίδοσης (standards) Πρόγραμμα σπουδών και μέθοδοι διδασκαλίας Πρόσβαση και επιλογή Η «καριέρα» του φοιτητή Μορφές ακαδημαϊκής διοίκησης Χαρακτηριστικά των ιδρυμάτων Εσωτερική διοίκηση 4
Αφετηρία ο προβληματισμός σχετικά με τις συνέπειες της μετάβασης από το ελιτιστικό στο μαζικό πανεπιστήμιο Σκοπός η διερεύνηση των επιδράσεων της αυξανόμενης ετερογένειας του φοιτητικού πληθυσμού στην κοινωνικοποίηση των σπουδαστών της ελληνικής Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. 5
Τα δεδομένα συνελέγησαν με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε το εαρινό εξάμηνο του ακ. έτους 2012-13 Ομάδα εργασίας: καθηγητής Μ. Κελπανίδης και οι πρωτοετείς φοιτητές του Π.Μ.Σ. Παιδαγωγική στο τμ. Φιλοσοφίας- Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ. 6
Ομάδα-στόχος της έρευνας ήταν οι φοιτητές των ελληνικών Α.Ε.Ι. και Α.Τ.Ε.Ι. Οι συμμετέχοντες ήταν 1270 55 τμήματα της ΤΕ, τα οποία κατηγοριοποιήθηκαν σε εννέα ομάδες (Παιδαγωγικά τμήματα, Φιλοσοφικές σχολές, Φυσικές επιστήμες, Οικονομικές επιστήμες, Ψυχολογία, Ιατρική, Γεωπονία, ΤΕΙ) Σε οκτώ πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Δράμα, Σέρρες, Κατερίνη, Βόλος, Ηγουμενίτσα, Κεφαλονιά) 7
8
Προπτυχιακό Μεταπτυχιακό Δεύτερο πτυχίο Υποψήφιοι διδάκτορες 4,2% 3,7% 0,1% 92% 9
10
Οι εκπαιδευτικές βαθμίδες δεν πρέπει να είναι αποκομμένες Προετοιμασία για την επόμενη Διευκόλυνση της μετάβασης 11
Αποθέωση της μηχανικής αποστήθισης και υποθήκευση της ουσιαστικής μάθησης Αδυναμία ανάπτυξης της κριτικής και δημιουργικής ικανότητας των μαθητών Βαθμολογικός πληθωρισμός Κυριαρχία της φροντιστηριακής εκπαίδευσης Απώλεια της αυτονομίας του Λυκείου και μείωση της παιδαγωγικής του λειτουργίας Αδυναμία ριζικής αναμόρφωσης της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 12
13
Κατά πόσο μου χρειάζεται στο Πανεπιστήμιο: Αποστήθιση Συγκέντρωση κι οργάνωση των πληροφοριών για μια εργασία Παρουσίαση των δικών μου απόψεων με συντομία & ακρίβεια Μελέτη & ανάλυση επιστημονικών δημοσιευμάτων Κάλυψη των γνωστικών μου ελλείψεων με αυτόνομη εργασία Συγγραφή εργασιών Εργασία σε ομάδες Σωστή παραπομπή σε επιστημονικά συγγράμματα και κατά πόσο απέκτησα αυτές τις δεξιότητες στο Λύκειο; 14
Mean=3,23 Std. Dev.=1,15 N=1.190 Mean=4,11 Std. Dev.=1,096 N=1.221 Πανεπιστήμιο Λύκειο 15
Mean=4,27 Std. Dev.=0,851 N=1.228 Mean=2,43 Std. Dev.=1,151 N=1.182 Πανεπιστήμιο Λύκειο 16
Mean=3,85 Std. Dev.=1,007 N=1.233 Mean=2,85 Std. Dev.=1,158 N=1.211 Πανεπιστήμιο Λύκειο 17
Mean=3,63 Std. Dev.=1,174 N=1.247 Mean=1,89 Std. Dev.=1,044 N=1.200 Πανεπιστήμιο Λύκειο 18
Mean=3,81 Std. Dev.=1,071 N=1.241 Mean=2,2 Std. Dev.=1,148 N=1.202 Πανεπιστήμιο Λύκειο 19
Mean=4,25 Std. Dev.=0,969 N=1.238 Mean=2,38 Std. Dev.=1,178 N=1.195 Πανεπιστήμιο Λύκειο 20
Mean=4,12 Std. Dev.=0,984 N=1.233 Mean=2,56 Std. Dev.=1,282 N=1.209 Πανεπιστήμιο Λύκειο 21
Mean=4,05 Std. Dev.=1,066 N=1.250 Mean=1,92 Std. Dev.=1,128 N=1.199 Πανεπιστήμιο Λύκειο 22
Οι επικρατούσες τιμές: Διάσταση Πανεπιστήμιο Λύκειο Αποστήθιση 3 5 Συγκέντρωση κι οργάνωση των πληροφοριών για μια εργασία Παρουσίαση των δικών μου απόψεων με συντομία & ακρίβεια Μελέτη & ανάλυση επιστημονικών δημοσιευμάτων Κάλυψη των γνωστικών μου ελλείψεων με αυτόνομη εργασία 5 2 4 2 4 1 4 1 Συγγραφή εργασιών 5 2 Εργασία σε ομάδες 5 2 Σωστή παραπομπή σε επιστημονικά συγγράμματα 5 1 23
24
Αναντιστοιχία στις απαιτήσεις δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας σε όλες τις διαστάσεις Πιθανό αίτιο της πτώσης του επιπέδου ακαδημαϊκής επίδοσης των σπουδαστών (Ποιμενίδου, υπό εκπόνηση) Απαιτείται αναδιάρθρωση του προγράμματος σπουδών στο Λύκειο, ώστε να υποστηρίζει τους φοιτητές κατά τη μετάβασή τους στο Πανεπιστήμιο Ερευνητικές εργασίες. 25
26