Χ ΗΜΙΚΕΣ Α Ν Τ ΙΔΡΑΣΕΙΣ

53 Χ ΗΜΙΚΕΣ Α Ν Τ ΙΔΡΑΣΕΙΣ Χημική αντίδραση ονομάζουμε κάθε χημικό φαινόμενο. Δηλαδή, κάθε φαινόμενο στο οποίο έχουμε αναδιάταξη των ηλεκτρονίων ( e ) της εξωτερικής στιβάδας των ατόμων που παίρνουν μέρος στο φαινόμενο, με αποτέλεσμα να προκύπτουν νέα μόρια με νέες ιδιότητες, ( δηλ. τα προϊόντα της αντίδρασης ). Η Χημική Εξίσωση Σε κατάλληλες συνθήκες το άζωτο ( Ν 2 ) και το υδρογόνο ( Η 2 ) αντιδρούν μεταξύ τους και παράγεται αμμωνία ( ΝΗ 3 ). Αναπαράσταση της σύνθεσης της ΝΗ 3 από Ν 2 και Η 2 α. Με προσομοίωση: : άτομο Η, : άτομο Ν + σύνθεση + 1 μόριο αζώτου + 3 μόρια υδρογόνου 2 μόρια αμμωνίας πριν τη αντίδραση μετά τη αντίδραση β. Με Χημική Εξίσωση: Ν 2(g) + 3Η 2 (g) 2ΝΗ 3 (g) Όπου Η 2(g) : αέριο υδρογόνο, Ν 2(g) : αέριο άζωτο, ΝΗ 3(g) : αέρια αμμωνία Χημική εξίσωση ονομάζουμε την αναπαράσταση ενός χημικού φαινομένου (δηλ. μιας χημικής αντίδρασης) με τους χημικούς τύπους των ουσιών που παίρνουν μέρος στο φαινόμενο. Κάθε χημική εξίσωση αποτελείται από δύο μέλη τα οποία χωρίζονται με ένα βέλος ( ). 1. Αριστερά από το βέλος γράφονται τα αντιδρώντα δηλ. οι αρχικές ουσίες και δεξιά από το βέλος τα προϊόντα δηλ. οι τελικές ουσίες. Αντιδρώντα προϊόντα Ν 2 + Η 2 ΝΗ 3

54 2. Για να είναι σωστή η χημική εξίσωση βάζουμε συντελεστές (ονομάζονται στοιχειομετρικοί συντελεστές) μπροστά από τους μοριακούς τύπους όπου και όταν είναι απαραίτητο. Ν 2 + Η 2 2 ΝΗ 3 ( ισοστάθμιση ατόμων αζώτου ) Ν 2 + 3 Η 2 2 ΝΗ 3 ( ισοστάθμιση ατόμων υδρογόνου ) 3. Σημειώνουμε τη φυσική κατάσταση των ουσιών [ (l) = liquid =υγρό, (g) = gas =αέριο, (s) = solid =στερεό, (aq)= σε υδατικό διάλυμα ] Εφαρμογές Ν 2 (g) + 3Η 2 (g) 2ΝΗ 3 (g) Ο άνθρακας ( C ) καίγεται (δηλ. αντιδρά με οξυγόνο Ο 2 ) και παράγεται διοξείδιο του άνθρακα ( CO 2 ). C + Ο 2 CO 2 C (s) + Ο 2(g) CO 2(g) Το υδρογόνο ( Η 2 ) αντιδρά με το χλώριο ( Cl 2 ) και παράγεται υδροχλώριο ( ΗCl ). Η 2 + Cl 2 ΗCl Η 2 + Cl 2 2 ΗCl ( ισοστάθμιση ατόμων Η, Cl ) Η 2(g) + Cl 2(g) 2ΗCl (g) ( φυσική κατάσταση ) Το νάτριο ( Na ) αντιδρά με το οξυγόνο ( Ο 2 ) και παράγεται οξείδιο του νατρίου ( Νa 2 O ). Νa + O 2 Νa 2 O 2 Νa + O 2 Νa 2 O ( ισοστάθμιση ατόμων Νa ) 2 Νa + O 2 Νa 2 O ( ισοστάθμιση ατόμων Ο ) 2 Νa (s) + O 2 (g) Νa 2 O (s) ( φυσική κατάσταση ) ή 4 Νa (s) + O 2 (g) 2 Νa 2 O (s) ( χωρίς κλασματικό συντελεστή ) Το προπάνιο C 3 H 8 (g) καίγεται δηλ. αντιδρά με το οξυγόνο Ο 2 (g) και παράγεται αέριο διοξείδιο του άνθρακα CO 2 (g) και υδρατμοί Η 2 Ο (g). C 3 H 8 + O 2 CO 2 + H 2 O C 3 H 8 + O 2 3 CO 2 + H 2 O ( ισοστάθμιση C ) C 3 H 8 + O 2 3CO 2 + 4 H 2 O ( ισοστάθμιση Η ) C 3 H 8 + 5 O 2 3CO 2 + 4H 2 O ( ισοστάθμιση O ) C 3 H 8 (g) + 5O 2 (g) 3CO 2 (g) + 4H 2 O (g) ( φυσική κατάσταση ) Προσοχή : Κλασματικοί συντελεστές επιτρέπεται να μπαίνουν μόνον σε αέρια στοιχεία. Π.χ. S (s) + O 2 (g) SO 3 (g) ή 2 S (s) + 3 O 2 (g) 2 SO 3 (g) Καλό είναι να γράφουμε τις αντιδράσεις μας με τους ελάχιστους ακέραιους συντελεστές.

55 Ασκήσεις 1. Το νερό Η 2 Ο είναι χημική ένωση η οποία αποτελείται από τα στοιχεία υδρογόνο Η και οξυγόνο Ο με αναλογία μαζών : α. Πόσα γραμμάρια υδρογόνου ενώνονται με 32 g οξυγόνου για να σχηματισθεί νερό; ( Απ. 4 g υδρογόνου ) β. Πόσα g νερού θα σχηματισθούν; ( Απ. 36 g νερού ) 2. Το διοξείδιο του άνθρακα CΟ 2 είναι χημική ένωση η οποία αποτελείται από τα στοιχεία άνθρακας C και οξυγόνο Ο, με αναλογία μαζών : α. Πόσα γραμμάρια άνθρακα περιέχονται σε ποσότητα CΟ 2 που περιέχει 48 g οξυγόνου; ( Απ. 18 g άνθρακα ) β. Ποια η μάζα του CΟ 2 ; ( Απ. 66 g CΟ 2 ) 3. Ορισμένος όγκος αερίου αζώτου Ν 2(g) ενώνεται με 5,1 L αερίου υδρογόνου Η 2(g) και παράγεται αέρια αμμωνία ΝΗ 3(g). Η σχέση όγκων είναι : αζώτου υδρογόνου αμμωνίας α. Πόσα L αερίου αζώτου αντέδρασαν με το υδρογόνο; ( Απ. 1,7 L Ν 2(g) ) β. Πόσα L αέριας αμμωνίας ΝΗ 3(g) παράχθηκαν; ( Απ. 3,4 L ΝΗ 3(g) ) 4. Να συμπληρώσετε τις χημικές εξισώσεις για τις χημικές αντιδράσεις που ακολουθούν : α. Αέριο υδρογόνο Η 2 αντιδρά με αέριο οξυγόνο Ο 2 και σχηματίζεται υγρό νερό Η 2 Ο. β. Μεταλλικό κάλιο Κ (s) αντιδρά με αέριο χλώριο Cl 2(g) και σχηματίζεται στερεό χλωριούχο κάλιο ΚCl (s). γ. Μεταλλικό νάτριο Na (s) προσβάλλεται από το οξυγόνο του αέρα O 2(g) και σχηματίζεται στερεό οξείδιο του νατρίου Na 2 O (s). δ. Αέριο αιθάνιο C 2 H 6(g) καίγεται με οξυγόνο O 2(g) και σχηματίζεται αέριο διοξείδιο του άνθρακα CO 2(g) και υδρατμοί Η 2 Ο (g). 5. Να συμπληρώσετε τους συντελεστές στις χημικές εξισώσεις που ακολουθούν : α. Li (s) + O 2 (g) Li 2 O (s) β. Al (s) + O 2 (g) Al 2 O 3 (s) γ. C 3 H 8 (g) + O 2 (g) CO 2 (g) + H 2 O (g) δ. H 3 PO 4 + Ca(OH) 2 Ca 3 (PO 4 ) 2 + H 2 O

56 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ Για λόγους συστηματικής μελέτης οι χημικές αντιδράσεις διακρίνονται : Α. Σε Αντιδράσεις Οξειδοαναγωγής (περιέχουν άτομα που μεταβάλλουν αριθμό οξείδωσης) Διακρίνονται : 1. Σε Αντιδράσεις Σύνθεσης, 2. Σε Αντιδράσεις Διάσπασης ή Αποσύνθεσης, 3. Σε Αντιδράσεις Απλής Αντικατάστασης. Β. Σε Μεταθετικές Αντιδράσεις ( δεν μεταβάλλονται οι αριθμοί οξείδωσης των ατόμων ) Ονομάζονται και : 4. Αντιδράσεις Διπλής Αντικατάστασης. 1. ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ Αντιδράσεις σύνθεσης ονομάζονται οι αντιδράσεις εκείνες κατά τις οποίες δύο ουσίες αντιδρούν και σχηματίζουν μία πολυπλοκότερη χημική ένωση. 1α. Δύο στοιχεία Α και Β αντιδρούν και παράγεται χημική ένωση ΑΒ Α + Β ΑΒ ( οι συντελεστές και οι δείκτες των ατόμων μπορεί να είναι διαφορετικοί από 1 ) Π.χ. α. Η 2 + Ο 2 Η 2 Ο ή 2Η 2 + Ο 2 2Η 2 Ο β. Ν 2 + 3Η 2 2ΝΗ 3 γ. S + Ο 2 SΟ 2 δ. Η 2 + S Η 2 S ε. 2Na + Cl 2 2NaCl στ. Ζn + Cl 2 ΖnCl 2 κ.ο.κ. 1β. Όξινο Οξείδιο + Η 2 Ο Οξύ ( μέθοδος παρασκευής οξυγονούχων οξέων ). π.χ. SO 2 + H 2 O Η 2 SΟ 3 N 2 O 5 + H 2 O 2ΗNΟ 3 1γ. Βασικό Οξείδιο + Η 2 Ο βάση ( μέθοδος παρασκευής βάσεων ). Τα οξείδια Νa 2 Ο, Κ 2 Ο, CaΟ και ΒaΟ αντιδρούν με το νερό και δίνουν βάσεις. π.χ. Κ 2 O + H 2 O 2ΚΟΗ CaΟ + H 2 O Ca(ΟΗ) 2

57 2. ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑΣΠΑΣΗΣ ή ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗΣ Αντιδράσεις διάσπασης ( ή αποσύνθεσης ) ονομάζονται οι αντιδράσεις εκείνες κατά τις οποίες μία χημική ένωση διασπάται προς απλούστερες ενώσεις ή προς τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται. π.χ. α. CaCO 3 CaO + CO 2 ( θ =θερμική διάσπαση δηλ. ενδόθερμη αντίδραση ) β. 2ΝΗ 3 3Η 2 + Ν 2 γ. Η 2 S Η 2 + S δ. CO 2 CO + O 2 ή 2CO 2 2CO + O 2 ε. ΚClO 3 KCl + O 2 ή 2ΚClO 3 2KCl + 3O 2 κ.o.κ. 3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΛΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ονομάζονται οι αντιδράσεις εκείνες, κατά τις οποίες ένα στοιχείο μια χημικής ένωσης αντικαθίσταται από ένα άλλο στοιχείο περισσότερο δραστικό. 3α. Σειρά δραστικότητας των αμετάλλων F 2, Cl 2, Br 2, O 2, I 2, S, P, C, N 2 Κάθε αμέταλλο στη σειρά δραστικότητας, μπορεί να αντικαταστήσει τα επόμενα στις ενώσεις τους με αρνητικό αριθμό οξείδωσης και να αντικατασταθεί από τα προηγούμενα. π.χ. F 2 + 2KBr 2KF + Br 2 ( το F 2 δραστικότερο του Br 2 ) Cl 2 + 2ΝaI 2ΝaCl + I 2 ( το Cl 2 δραστικότερο του I 2 ) 3Cl 2 + 2NH 3 6HCl + N 2 ( το Cl 2 δραστικότερο του N 2 ) S + HCl (δεν αντιδρούν διότι το Cl 2 είναι δραστικότερο του S ) Ο 2 + ΗF (δεν αντιδρούν διότι το F 2 είναι δραστικότερο του O 2 ). 3β. Σειρά δραστικότητας των μετάλλων K, Ba, Ca, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Cr, Fe, Co, Ni, Sn, Pb, [H], Cu, Hg, Ag, Pt, Au. μέταλλα δραστικότερα του υδρογόνου. ευγενή μέταλλα. Κάθε μέταλλο στη σειρά δραστικότητας, μπορεί να αντικαταστήσει τα επόμενα στις ενώσεις τους, και να αντικατασταθεί από τα προηγούμενα στις δικές του ενώσεις. π.χ. Ζn + CuSO 4 ZnSO 4 + Cu ( ο Zn δραστικότερος του Cu ) Fe + 2AgNO 3 Fe(NO 3 ) 2 + 2Ag ( ο Fe δραστικότερος του Αg ) Ag + FeCl 2 ( δεν αντιδρούν διότι ο Fe είναι δραστικότερος του Ag ) Cu + Pb(NO 3 ) 2 ( δεν αντιδρούν διότι ο Pb είναι δραστικότερος του Cu )

58 Τα μέταλλα που προηγούνται του υδρογόνου, στη σειρά δραστικότητας, αντιδρούν με τα οξέα ( εκτός από τα ΗΝΟ 3 και πυκνό και θερμό H 2 SO 4 ), δηλαδή προσβάλλονται από τα οξέα και δίνουν άλατα, με το μέταλλο στη κατώτερη βαθμίδα οξείδωσης, και παράλληλα ελευθερώνουν αέριο Η 2. π.χ. Fe + 2HCl FeCl 2 + H 2 ( ο Fe δραστικότερος του H 2 ) Mn + H 2 SO 4 MnSO 4 + H 2 ( το Μn δραστικότερο του H 2 ) Αl + 3HCl ΑlCl 3 + H 2 ( το Al δραστικότερο του H 2 ) Mg + H 2 SO 4 MgSO 4 + H 2 ( το Mg δραστικότερο του H 2 ) Αg + 3HCl ( δεν αντιδρούν διότι το H 2 δραστικότερο του Ag ). Τα μέταλλα που έπονται του υδρογόνου, στη σειρά δραστικότητας, δεν αντιδρούν με τα οξέα, δηλαδή τα ευγενή μέταλλα Cu, Hg, Ag, Pt και Au δεν προσβάλλονται από τα οξέα. Cu + HCl ( δεν αντιδρούν διότι το H 2 δραστικότερο του Cu ) Au + H 2 SO 4 ( δεν αντιδρούν διότι το H 2 δραστικότερο του Au ). Τα μέταλλα K, Ba, Ca, Na αντιδρούν με το νερό σύμφωνα με την αντίδραση : μέταλλο + Η 2 Ο (l) υδροξείδιο του μετάλλου + Η 2 (g) Κ (s) + Η 2 Ο (l) ΚΟΗ (aq) + Η 2 (g) ( όμοια με Na ) Ca (s) + 2Η 2 Ο (l) Ca(ΟΗ) 2 (aq) + Η 2 (g) ( όμοια με Ba ) Τα υπόλοιπα δραστικά μέταλλα Μg, Al,, Pb αντιδρούν με το νερό σε υψηλή θερμοκρασία σύμφωνα με την αντίδραση : μέταλλο + Η 2 Ο (g) οξείδιο του μετάλλου + Η 2 (g) Fe (s) + Η 2 Ο (g) FeΟ (s) + Η 2 (g) 2Al (s) + 3Η 2 Ο (g) Al 2 Ο 3 (s) + 3Η 2 (g) 4. ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης ονομάζονται οι αντιδράσεις μεταξύ ηλεκτρολυτών, δηλαδή οι αντιδράσεις μεταξύ οξέων, βάσεων και αλάτων. Είναι αντιδράσεις μεταξύ ιόντων, και γίνονται μέσα σε υδατικά διαλύματα.

59 Είναι αντιδράσεις ποσοτικές και έχουν τη γενική μορφή: Α + Β + Γ + Δ Α + Δ + Γ + Β π.χ. Νa 2 CO 3 + Ca(OH) 2 2NaOH + CaCO 3 Απαραίτητη προϋπόθεση, για να γίνει μια αντίδραση διπλής αντικατάστασης, είναι να παράγεται προϊόν που ανήκει σε μια από τις κατηγορίες: 1. Αέριο ( ), 2. Ελάχιστα ιοντιζόμενη ουσία, δηλαδή ασθενής ηλεκτρολύτης. 3. Στερεό δυσδιάλυτο στερεό δηλαδή ίζημα ( ). 1. Σχηματιζόμενα αερια ( ) Διαφεύγουν από το διάλυμα με ήπια θέρμανση. HF, HCl, HBr, HI, HCN, H 2 S, CO 2, SO 2, NH 3 2. Ελάχιστα ιοντιζόμενες ουσίες ( ασθενή οξέα - ασθενείς βάσεις ) Η 2 Ο, HCN, HNO 2, HClO 3, HClO 2, HClO, H 3 PO 4, HF,H 2 S, H 2 CO 3, NH 3. 3. Σχηματιζόμενα ιζήματα ( ) 3α. Βάσεις ευδιάλυτες στο νερό : LiOH, NaOH, KOH, Ca(OH) 2, Ba(OH) 2. 3β. Άλατα ευδιάλυτα και δυσδιάλυτα στο νερό A. ευδιάλυτα άλατα εξαιρέσεις 1. όλα τα όξινα ( ΗS, HCO 3, ) 2. τα οξικά. ( CH 3 COO ) 3. τα νιτρικά. ( NO 3 ) 4. τα χλωρικά. ( ClO 3 ) 5. τα θειικά. ( SO 2 4 ) Ca 2+, Ba 2+, Pb 2+ 6. τα αλογονούχα. ( Cl, Br, I, ) Ag +, Hg +, Pb 2+, Cu + Β. δυσδιάλυτα άλατα εξαιρέσεις 1. τα ανθρακικά. ( CO 2 3 ) Νa +, Κ + +, ΝΗ 4 2. τα πυριτικά. ( SiO 2 3 ) Νa +, Κ + +, ΝΗ 4 3. τα φωσφορικά. ( PO 3 4 ) Νa +, Κ + +, ΝΗ 4 4. τα φθοριούχα. ( F ) Νa +, Κ +, ΝΗ + 4, Ag + 5. τα θειούχα. ( S 2 ) Νa +, Κ +, ΝΗ + 4, Ca 2+, Mg 2+, Ba 2+

60 Οι αντιδράσεις των ηλεκτρολυτών (οξέων, βάσεων, οξειδίων και αλάτων ) οξύ + βάση άλας + Η 2 Ο : Εξουδετέρωση π.χ. HCl + NaΟΗ ΝaCl + Η 2 Ο ( σχηματισμός Η 2 Ο ) H 2 SO 4 + Ca(ΟΗ) 2 CaSO 4 + 2Η 2 Ο ( σχηματισμός Η 2 Ο ) οξύ + βασικό οξείδιο άλας + Η 2 Ο π.χ. 2ΗΝΟ 3 + Νa 2 Ο 2ΝaΝΟ 3 + Η 2 Ο ( σχηματισμός Η 2 Ο ) Η 2 SO 4 + CaO CaSO 4 + H 2 O ( σχηματισμός ιζήματος και Η 2 Ο ) οξύ 1 + Άλας 1 οξύ 2 + άλας 2 π.χ. ΗΝΟ 3 + ΝaCl HCl + NaΝΟ 3 ( σχηματισμός αερίου ) Η 2 SO 4 + Ca(ΝΟ 3 ) 2 2ΗΝΟ 3 + CaSO 4 ( σχηματισμός ιζήματος ) βάση 1 + Άλας 1 βάση 2 + άλας 2 π.χ. Ca(ΟΗ) 2 + Νa 2 CO 3 2NaOH + CaCO 3 ( σχηματισμός ιζήματος ) 2ΝaΟΗ + MgCl 2 Mg(OH) 2 + 2NaCl ( σχηματισμός ιζήματος ) άλας 1 + άλας 2 άλας 3 + άλας 4 π.χ. CaCl 2 + Νa 2 CO 3 2NaCl + CaCO 3 ( σχηματισμός ιζήματος ) Pb(NΟ 3 ) 2 + MgI 2 Mg(NO 3 ) 2 + PbI 2 ( σχηματισμός ιζήματος ) παρατήρηση: Όταν σε μία αντίδραση διπλής αντικατάστασης παράγονται H 2 CO 3, H 2 SO 3 και NH 4 OH, τότε στη θέση τους θα βάζουμε : α. H 2 CO 3 CO 2 + H 2 O π.χ. CaCO 3 + 2HCl CaCl 2 + CO 2 + H 2 O β. H 2 SO 3 SO 2 + H 2 O π.χ. MgSO 3 + 2HNO 3 Mg(NO 3 ) 2 + SO 2 + H 2 O γ. ΝΗ 4 ΟΗ ΝΗ 3 + Η 2 Ο π.χ. (NH 4 ) 2 SO 4 + Ca(OH) 2 CaSO 4 + 2NH 3 + 2H 2 O Εξουδετέρωση Οι αντιδράσεις : οξύ + βάση άλας + Η 2 Ο οξύ + βασικό οξείδιο άλας + Η 2 Ο χαρακτηρίζονται ως αντιδράσεις εξουδετέρωσης. Η εξουδετέρωση συνίσταται στην αντίδραση των Η + που δίνει το οξύ στο διάλυμα, με τα ΟΗ που δίνει η βάση στο διάλυμα. Η + (aq) + ΟΗ (aq) H 2 O (l)

61 Α σ κ ή σ ε ι ς γ ι α λ ύ σ η 1. Να συμπληρωθούν οι αντιδράσεις σύνθεσης: 1. Η 2 + Ο 2 6. Η 2 + N 2 2. Η 2 + Cl 2 7. Na + Η 2 3. Ζn + S 8. Ca + O 2 4. Na + Cl 2 9. Na + O 2 5. Al + Cl 2 10. Μg + Br 2 2. Να συμπληρωθούν οι αντιδράσεις απλής αντικατάστασης: 1. Zn + HCl 10. Al + HCl 2. Mg + CuSO 4 11. Pb + Η 2 SO 4 3. Ζn + AgNO 3 12. Mn + HgSO 4 4. Fe + CuSO 4 13. Hg + AlCl 3 5. Na + H 2 O 14. Ca + Η 2 Ο 6. Κ + H 2 O 15. Βa + Η 2 Ο 7. Cl 2 + H 2 S 16. F 2 + NH 3 8. Zn + H 2 O 17. Μn + H 2 O 9. Cl 2 + CH 4 18. Br 2 + ZnS 3. Να συμπληρωθούν οι αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης: 1. Na 2 CO 3 + Ca(OH) 2 11. CaCO 3 + HCl 2. NaOH + H 3 PO 4 12. FeS + HCl 3. BaCl 2 + Na 2 SO 4 13. Pb(NO 3 ) 2 + NaCl 4. CaF 2 + H 2 SO 4 14. (NH 4 ) 2 S + FeCl 3 5. KOH + Pb(NO 3 ) 2 15. ZnO + HCl 6. H 2 SO 4 + NaCl 16. NaOH + NH 4 Cl 7. NH 4 HS + HCl 17. HCN + NaOH 8. HNO 3 + KOH 18. H 2 S + KOH 9. ZnO + HNO 3 19. CuO + HNO 2 10. Pb(NO 3 ) 2 + KI 20. K 2 HPO 4 + KOH

62 4. Να συμπληρωθούν οι αντιδράσεις. 1. Na 2 O + HNO 3 9. KHSO 4 + KOH 2. Fe 2 O 3 + H 2 SO 4 10. KOH + K 2 HPO 4 3. Al 2 O 3 + H 2 SO 4 11. NaΗCO 3 + ΝaOH 4. CaO + H 2 S 12. NaOH + NaHS 5. ZnO + H 2 SO 4 13. KOH + KH 2 PO 4 6. Al 2 O 3 + HNO 3 14. Al + HCl 7. BaO + HNO 2 15. Ca(OH) 2 + Mg(NO 3 ) 2 8. K 2 O + HClO 2 16. KHS + KOH 5. Να συμπληρωθούν οι αντιδράσεις. 1....... +..... NaOH 2....... +..... NaOH + H 2 3....... + ΝaOH Na 2 SO 3 + H 2 O 4. AgNO 3 +......Cl + K 5...... +..... KOH + H 2 6...... + H 2 CO 3 CaCO 3 + H 2 O 7...... +..... CaSO 4 + NH 3 + H 2 O 8...... +..... KNO 3 + H 2 S 9...... +..... KOH + BaSO 4 10. Ba.... +..... BaCl 2 + SO 2 + H 2 O 11. NaHCO 3 +..... NaNO 3 +.... +....