ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ Μελετάκος Παναγιώτης, 2o ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΏΝ ΧΕΙΡΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ ΤΟΛΟ 15-17 ΙΟΥΝΙΟΥ
Πως μπορούμε να αξιολογήσουμε ένα πρωτάθλημα? Προσέλευση φιλάθλων «Τιμιότητα» του πρωταθλήματος Παρουσία αθλητών υψηλού επιπέδου Οικονομική βιωσιμότητα των ομάδων Προβολή
1. Έχουμε αξιολογήσει τα πρωταθλήματα μας? 2. Έχουμε ορίσει τα χαρακτηριστικά που μας ενδιαφέρουν? 3. Προδιαγραφές σε οργανωτικό και τεχνικό επίπεδο
Πως θα θέλαμε τα πρωταθλήματα μας Handball Premier A2 Β Εθνική.
Ανταγωνιστικότητα Ανταγωνισμός Αγωνιστική ισορροπία (competitive balance)
34 μεγάλα πρωταθλήματα Αυστραλίας, Ευρώπης, Αφρικής, Ασίας ακόμη και Αμερικής. Η μελέτη αφορούσε: τα έσοδα, τους μισθούς, τις τιμές εισιτήριων, την προέλευση κόσμου, τα ταλέντα που παράγονται, τα τρόπαια που κατέκτησαν οι ομάδες κάθε πρωταθλήματος, το επίπεδο ανταγωνισμού
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΉ Από το 1888.. 23 πρωταθλήτριες ομάδες Από το 1932.. 19 πρωταθλήτριες ομάδες Από το 1963.. 13 πρωταθλήτριες ομάδες Στοιχεία από 1979.. 5 πρωταθλήτριες ομάδες
Προέκυψε η ανάγκη για την ανάπτυξη αντικειμενικών δεικτών μέτρησης του ανταγωνισμού Αγωνιστική ισορροπία Competitive balance Index
ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΉ ΙΣΟΡΡΟΠΊΑ (COMPETITIVE BALANCE) υγιής συναγωνισμός μη προβλεψιμότητα του αποτελέσματος ενός αγώνα ίσες πιθανότητες κατάκτησης της νίκης ίσες πιθανότητες κατάκτησης του πρωταθλήματος από όλες τις ομάδες ίσες πιθανότητες μακρόχρονης κυριαρχίας
ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΉ ΙΣΟΡΡΟΠΊΑ (COMPETITIVE BALANCE) η όσο το δυνατό μικρότερη διαφορά στη «δυναμική» και στην ομοιογένεια της αγωνιστικής ικανότητας των ομάδων (Neale, 1964) «καμία ομάδα δεν μπορεί να είναι επιτυχημένη εάν οι ανταγωνιστές της επίσης δεν επιβιώσουν και ευημερήσουν επαρκώς έτσι ώστε οι διαφορές στην ποιότητα του παιχνιδιού να μην είναι τόσο μεγάλες ανάμεσα στις ομάδες» (Rottenberg, 1956)
ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ οι αθλητικοί σύλλογοι «συναγωνίζονται» αλλά και «συνεργάζονται» ο αθλητισμός είναι ένα κοινό προϊόν σε «συμβιωτικό περιβάλλον» σε μια «κοινή» παράσταση ΟΣΚΑΡ Β ΡΟΛΟΥ όσο το δυνατό μικρότερη διαφορά στην «δυναμική» αλλά και στην ομοιογένεια της αγωνιστικής ικανότητας είναι το ζητούμενο στα ομαδικά αθλήματα
ΠΡΟΤΕΙΝΌΜΕΝΟΙ ΤΎΠΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΎ ΤΗς ΑΙ: Αβεβαιότητα αγώνα (match uncertainty) δεν μπορεί να υπάρξει ασφαλής πρόβλεψη για τον τελικό νικητή ενός αγώνα Αβεβαιότητα μακρόχρονης περιόδου (seasonal uncertainty) δεν μπορεί να προβλεφθεί η μακρόχρονη κυριαρχία μιας ομάδας Αβεβαιότητα πρωταθλήματος (championship uncertainty) δεν μπορεί να προβλεφθεί η ομάδα που θα κατακτήσει το πρωτάθλημα (Groot, 2008) Ένας πιο πρακτικός διαχωρισμός είναι: Στατική αγωνιστική ισορροπία (static competitive balance) Δυναμική αγωνιστική ισορροπία (dynamic competitive balance) (Troelsen, 2005)
Στατική Αγωνιστική Ισορροπία (static competitive balance) Τέλεια ισορροπημένο πρωτάθλημα Εύρος τελικής κατάταξης=0 [Range=0] Όταν όλες οι ομάδες έχουν τους ίδιους πόντους Όταν όλοι οι αγώνες ισοπαλία Νίκη εντός έδρας Τέλεια μη ισορροπημένο πρωτάθλημα η ομάδα της πρώτης θέσης έχει κερδίσει όλους τους αγώνες max νικών [2(Ν-1)] 1 η θέση [2(Ν-1)-2] 2 η θέση [2(Ν-1)-4] 3 η θέση
ΤΟ ΠΙΟ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΈΝΟ ΠΡΩΤΆΘΛΗΜΑ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΠΟΤΈ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΊ 1983-84 DIV. C RO Stokkermans, K. Rec. Sport. Soccer Statistics Foundation
ΑΓΓΛΙΚΌ ΠΡΩΤΆΘΛΗΜΑ 1888-89 Max πόντων =44 264/12=22 π.
ΔΥΝΑΜΙΚΉ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΉ ΙΣΟΡΡΟΠΊΑ (DYNAMIC COMPETITIVE BALANCE)
Haan et al (2002). Δυναμική αγωνιστική ισορροπία (dynamic competitive balance)
Πως θα μετρήσουμε τον ανταγωνισμό? = αγωνιστική ισορροπία Υπάρχουν αρκετοί δείκτες από τον χώρο της Βιομηχανικής οργάνωσης Υπάρχει μια προσομοίωση των μεριδίων της αγοράς της κάθε επιχείρησης με το μερίδιο των πόντων από την κάθε ομάδα. Μέτρηση της ανισότητας και της κυριαρχίας επιτροπή ανταγωνισμού Ε.U.
Share of Points of the Top 5 Clubs (C5) Top Flight English Football, 1947-2011 Σε ένα απόλυτα ισορροπημένο πρωτάθλημα 20 συλλόγων, Θα πρέπει το 25% των ομάδων να κατέχει το 25% των πόντων Οτιδήποτε μεγαλύτερο αντιπροσωπεύει μια αγωνιστική ανισορροπία
Αξιολογήθηκαν τα παρακάτω πρωταθλήματα χειροσφαίρισης σε RS Πλήθος Ομάδων Γερμανία 18 2-1-0 Ισπανία 16 2-1-0 Γαλλία 14 2-1-0 Πορτογαλία 12 14 3-2-1 Σερβία 16 14 12 10 12 2-1-0 Ρουμανία 14 12 14 3-1-0 Πολωνία 12 7+7 2-1-0 Τσεχία 12 2-1-0 Δανία 14 2-1-0 Ελλάδα 12 14 (2004-2008) 12 2-1-0 Κροατία 16 14 10 2-1-0 ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Περίοδοι Ονομασία 1977 Σεπτέμβριος Διοργάνωση ΣΕΓΑΣ 1978 Μάιος Διοργάνωση ΣΕΓΑΣ 1979/80 1981/82 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα 1982/83 1988/89 Α Εθνική Κατηγορία 1989/90 2014/15 Α1 Εθνική Κατηγορία 2015/17 Handball Premier
Superliga 2016/2017 GROUP A MP 1. Vive Kielce 26 2. Kwidzyn 26 3. Wybrzeze Gdansk 26 4. Chrobry Glogow 26 5. Szczecin 26 6. Legionowo 26 7. Meble Elblag Wojcik 26 GROUP B MP 1. Wisla Plock 26 2. Azoty-Pulawy 26 3. Gwardia Opole 26 4. Zabrze 26 5. Stal Mielec 26 6. Zaglebie 26 7. Park-Kiper Piotrkow 26
3-2 -1 TEAM MP G W D L 1 Porto 26 26 0 0 78 2. Sporting 26 23 0 3 72 3. ABC Braga 26 19 1 6 65 4. Benfica 26 19 0 7 64 5. Madeira 26 15 1 10 57 6. Aquas Santas 26 13 3 10 55 7. Avanca 26 12 3 11 53 8. Maia-Ismai 26 9 4 13 48 9. AC Fafe 26 8 2 16 44 10. Boa Hora 26 7 3 16 43 11. Belenenses 26 7 2 17 42 12. Arsenal 26 4 5 17 39 13. SC Horta 26 3 5 18 37 14. Sao Mamede 26 1 3 22 31
3-1 - 0 TEAM MP W D L PTS 1. Dinamo Bucuresti 24 19 2 3 59 2. Turda 24 17 2 5 53 3. CSM Bucuresti 24 17 1 6 52 4. Odorhei 24 15 5 4 50 5. Constanta 24 14 2 8 44 6. Vaslui 24 12 1 11 37 7. Timisoara 24 10 5 9 35 8. Calarasi 24 9 5 10 32 9. Suceava 24 10 0 14 30 10. Steaua Bucuresti 24 8 5 11 29 11. CSM Focsani 24 6 2 16 20 12. CSM Fagaras 24 2 1 21 7 13. CSM Satu Mare 24 1 1 22 4 14. Resita 0 0 0 0 0
ποιος είναι ο ιδανικός αριθμός των ομάδων που συμμετέχουν σε ένα πρωτάθλημα Ποιος απαντάει?
Συναρτάται με το μέγεθος της αγοράς (οικονομολόγοι του αθλητισμού) The optimal size of a sports league Stefan Kesenne UNIVERSITY OF ANTWERP Faculty of Applied Economics Τα διαθέσιμα ταλέντα σε μια χώρα είναι η κυρίαρχη μεταβλητή που καθορίζει το μέγεθος του πρωταθλήματος.. Bosman ruling C-415/93
ΣΧΕΣΗ: ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΙΟΝ (Α.Ε.Π) ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΞΕΝΩΝ ΠΑΙΚΤΩΝ ΑΝΑ ΟΜΑΔΑ ΑΕΠ Handball Basket Συντελεστές συσχέτισης κατά Pearson (r) Α.Ε.Π με καλαθοσφαίριση = 0.935 (p<0.01) Α.Ε.Π με χειροσφαίριση = 0.540 (p<0.05)
Ξένοι παίκτες - χειροσφαίριση 60 50 40 30 20 10 0
Ξένοι παίκτες - Καλαθοσφαίριση 120 100 80 60 40 20 0
Ειδικές συνθήκες ανά χώρα Οικονομικά δεδομένα.
The Econometrics of Sport (2013) P. Rodríguez, S. Késenne, J. García
TO ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ. Νίκη/ήττα Νίκη / ήττα / ισοπαλία 2-1-0, 3-1-0, 3-2-1.
ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ C 5 (οι πόντοι που συγκέντρωσαν οι πρώτες πέντε ομάδες του πρωταθλήματος, σε σχέση με τον αριθμό των ομάδων που συμμετέχουν) 1. ΙΕΚ ΞΥΝΗ 41 2. ΑΕΚ 32 3. AΣΕ Δούκα 32 168 4. Διομήδης Άργους 32 5. ΠΑΟΚ 31 1. ΙΕΚ ΞΥΝΗ 32 2. ΑΕΚ 30 3. AΣΕ Δούκα 28 143 4. Διομήδης Άργους 27 5. ΠΑΟΚ 26 C5 Ratio = Total points won by the top five clubs Total number of points won by all clubs C5 * 100 5/N
Για τα έτη από 2010-11 έως 2016-17 170 C5 **Πολωνία έως 2015-16 150 130 ΣΟΥΗΔΙΑ ΣΕΡΒΙΑ ΤΣΕΧΙΑ ΚΡΟΑΤΙΑ ΔΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΛΩΝΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
G W D L Pt 1. Rhein-Neckar 34 30 1 3 61 2. Flensburg-H. 34 28 2 4 58 1. Barcelona 30 30 0 0 60 2. Ademar 30 25 1 4 51 1. Dikeas 22 20 1 1 41 2. AEK 22 15 2 5 32 Ευαισθησία του συγκεκριμένου δείκτη?
ΌΡΓΑΝΑ ΜΈΤΡΗΣΗΣ Ομαλοποιημένος Δείκτης Συγκέντρωσης για τον Πρωταθλητή [Normalized Concentration Ratio for the Champion (NCR 1 ) ] Προσαρμοσμένος δείκτης συγκέντρωσης. [Adjusted Concentration Ratio (ACR K )] Ομαλοποιημένος Δείκτης συγκέντρωσης για ομάδες προς Υποβιβασμό. [Normalized Concentration Ratio for Relegated Teams (NCR I )] Ειδικός Δείκτης Συγκέντρωσης. [Special Concentration Ratio ] I SCR K Manasis, V., Avgerinou, V., Ntzoufras, I. & Reade, J. (2012). Quantification of competitive balance in European football; development of specially designed indices. IMA.Journal of Managment Mathematics, 10,1-13.
ΟΜΑΛΟΠΟΙΗΜΈΝΟς ΔΕΊΚΤΗς ΣΥΓΚΈΝΤΡΩΣΗς ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΉ (NORMALIZED CONCENTRATION RATIO FOR THE CHAMPION) (NCR 1 ) P 1 = οι πόντοι που συγκεντρώθηκαν από την πρώτη ομάδα. Ν= ο αριθμός των ομάδων που συμμετέχουν στο πρωτάθλημα. Το εύρος του δείκτη κυμαίνεται από 0 έως 1 0= Τέλεια ισορροπία 1= Απόλυτη ανισορροπία Εκφράζει τον βαθμό της κυριαρχίας του Πρωταθλητή έναντι των υπολοίπων ομάδων
ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΈΝΟς ΔΕΊΚΤΗς ΣΥΓΚΈΝΤΡΩΣΗς. ADJUSTED CONCENTRATION RATIO (ACR K ) εμπεριέχει έναν συνδυασμένο υπολογισμό του πρώτου και δευτέρου επιπέδου Εκφράζει: : (α) το βαθμό της κυριαρχίας των πρώτων Κ ομάδων έναντι των υπολοίπων ομάδων (β) το βαθμό του ανταγωνισμού μεταξύ των πρώτων Κ ομάδων
ΟΜΑΛΟΠΟΙΗΜΈΝΟς ΔΕΊΚΤΗς ΣΥΓΚΈΝΤΡΩΣΗς ΓΙΑ ΟΜΆΔΕς ΠΡΟς ΥΠΟΒΙΒΑΣΜΌ. NORMALIZED CONCENTRATION RATIO FOR RELEGATED TEAMS (NCR I ) Ν =το πλήθος των ομάδων που λαμβάνουν μέρος στο πρωτάθλημα Ι =το σύνολο των ομάδων που υποβιβάζονται Εκφράζει τον βαθμό αδυναμίας των Ι ομάδων που υποβιβάζονται σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες ομάδες
ΕΙΔΙΚΌς ΔΕΊΚΤΗς ΣΥΓΚΈΝΤΡΩΣΗς. SPECIAL CONCENTRATION RATIO (SCR I K) Σταθμισμένος μέσος ορός των τριών προηγούμενων δεικτών Ανεξαρτησία του Δείκτη σε: N, K, I N.A.M.S.I - Index National Measure of Seasonal Imbalance (Goossens, 2006) Μετρά τον ανταγωνισμό και την ανισορροπία των πρωταθλημάτων Συσχετίζεται υψηλά με τον ΕΙΔΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ.
οι δείκτες λαμβάνουν τιμές από 0 έως 1. Το 0 αντιπροσωπεύει την τέλεια ισορροπία όπου όλες οι ομάδες έχουν κατακτήσει τους ίδιους πόντους, και το 1 την τέλεια ανισορροπία Σημαντικό : Προσαρμογή στο Ευρωπαϊκό περιβάλλον Η πληροφορία για τα τρία επίπεδα της τελικής βαθμολογίας
Σύγκριση μέσων τιμών των δεικτών ΑΙ μεταξύ: μπάσκετ (1965-2013) και χάντμπολ (1983-2013) 0,85 Μπάσκετ Χάντμπολ 0,8 0,75 0,7 0,65 0,6 0,55 0,5 NCR_1 ACR_K NCR_I
ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΜΠΑΣΚΕΤ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗ
1979/80-1991/92 1979 80 1980 81 1981 82 1982 83 Παναθηναϊκός Άρης 1984/85-1992/93 1983 84 Παναθηναϊκός 1984 85 1985 86 1986 87 Άρης 1987 88 1988 89 1989 90 1990 91
NCR_1 1984/85 0,923 1985/86 1 1986/87 1 1987/88 1 1988/89 0,888 1989/90 0,818 1990/91 0,818 Γάνδη 1988 Μόναχο 1989 Σαραγόσα 1990
Τι πρόσφεραν οι ξένοι παίκτες στο ελληνικό πρωτάθλημα σε ότι αφορά την αγωνιστική ισορροπία Βοήθησαν τον ανταγωνισμό?
Δείκτης ΑΙ Basketball Handball NCR 1-0.095-0.349 ACR K -0.249-0.555* NCR I -0.489* -0.625* Συντελεστές συσχέτισης κατά Pearson του αριθμού ξένων παικτών ανά ομάδα με τους δείκτες αγωνιστικής ισορροπίας * Στατιστικά σημαντικό σε επίπεδο 0.05
θετική επίδραση των ξένων παικτών στην αγωνιστική ισορροπία. Με την προϋπόθεση ότι όλες οι ομάδες είχαν την δυνατότητα να έχουν ξένο αθλητή (.με την παραδοχή ότι ήταν ποιοτικότερος από τους υπάρχοντες)
ΚΙΝΗΤΙΚΌΤΑΤΑ ΑΘΛΗΤΏΝ ΑΘΛΗΤΙΚΟΊ ΜΕΤΑΝΆΣΤΕς ΑΠΌΦΑΣΗ BOSMAN Rottenberg, (1956) η διασπορά των ταλαντούχων αθλητών στις ομάδες >> άμεση επίδραση στην ΑΙ Schmidt & Berri, (2005) αρχές 20 ου αιώνα έως το 2000 (MLB) Συμμετοχή μη Αμερικάνων : 4% (αρχές αιώνα) 30% (τέλος αιώνα) η εισροή ταλαντούχων αθλητών βοήθησε την ΑΙ Vrooman, (2011) επίδραση της συμμετοχής των ομάδων στο Champions League στα εθνικά πρωταθλήματα «Μόλυνση» των εθνικών πρωταθλημάτων της Ευρώπης (Kesenne, 2000a; Fort & Maxcy, 2003; Fort & Quirk, 2004; Michie, & Oughton, 2004; Palamino, & Sakovics, 2004) Κυριαρχία των πλουσιοτέρων συλλόγων προερχόμενοι από ασύμμετρες οικονομικές αγορές μεγιστοποίηση των ανισοτήτων (Koning, 2000; Groot, 2008).
http://www.open.edu/openlearn/moneymanagement/management/businessstudies/stefan-szymanski-on-the-businessfootball Σχέση μισθολογικής δαπάνης και βαθμολογικής κατάταξης
Εθνική ομάδα και ανταγωνιστικά πρωταθλήματα? Οργανωτικές αλλαγές και διοικητικές αποφάσεις. Διαχείριση Ελλήνων παικτών εκτός Ελλάδας Όπως στην οικονομία έτσι και στο άθλημα μας, η μόνη λύση = ΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΟΜΑΔΑ ΠΛΗΘΟΣ ΑΘΛΗΤΩΝ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ Ajax 77 Partizan Belgrade 74 Barcelona 57 Dinamo Zagreb 50 Shakhtar Donetsk 50
GRE NATIONAL TEAM ranking 2002 28 2003 26 2004 25 2005 12 2006 24 2007 23 2008 29 2009 23 2010 24 2011 17 2012 27 2013 31 2014 31 2015 23 2016 29 CLUBS GRE ranking 2003 23 2004 19 2005 18 2006 18 2007 25 2008 23 2009 23 2010 22 2011 26 2012 24 2013 20 2014 20 2015 18 2016 23 2017 26
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 1 GER SCG DEN DEN DEN DEN DEN DEN DEN ESP FRA FRA GER 2 SLO CRO FRA CRO GER GER CRO FRA ESP CRO DEN ESP ESP 3 DEN DEN CRO GER FRA FRA ESP ESP CRO DEN ESP DEN CRO 4 SWE ESP ESP ESP SWE SWE FRA SWE SLO GER SWE SWE FRA 5 CRO FRA GER POL CRO CRO ISL GER GER SLO HUN GER DEN -5 UKR SLO EST POR LAT EST UKR POL FIN LTU LTU SUI TUR -4 EST SWE TUR AUT MKD NED ROU RUS TUR UKR TUR CZE LAT -3 MKD CZE SUI EST LTU RUS FIN SUI MNE ISR LAT POR ITA -2 LAT ISL POR ROU FIN ROU ISR POR NED TUR UKR NED UKR -1 NOR RUS ROM TUR AUT BIH BLR SVK LTU BEL BIH BIH FIN GRE