ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΘΕΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ : Γ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 10.06.2014 ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ώρες (07:45-09:45 π.μ.) Βαθμός :... Ολογράφως :... Όνομα Καθηγητή/τριας:... Υπογραφή :... Ονοματεπώνυμο:... Τμήμα:... ΟΔΗΓΙΕΣ: 1. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τέσσερα (4) μέρη. 2. Δεν επιτρέπεται η χρήση διορθωτικού υγρού ή ταινίας (Tipp - ex) 3. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από 7 αριθμημένες σελίδες. 4. Να απαντήσετε σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνονται σε κάθε μέρος. 5. Τα ερωτήματα να απαντηθούν με μπλε στυλό στο εξεταστικό δοκίμιο. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: (ΜΟΝΑΔΕΣ 4) Να απαντήσετε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και στις δύο (2) ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. Να γράψετε δίπλα από τους αριθμούς το αντίστοιχο ορθό γράμμα της στήλης Β: (4Χ0,5=2) ΠΡΟΣΟΧΗ: Στη στήλη Β περισσεύει ένα σημείο. ΣΤΗΛΗ Α 1. Νικόδημος Μυλωνάς 2. Κωνσταντίνος Κανάρης 3. Ελευθέριος Βενιζέλος 4. Βενιαμίν Φραγκλίνος ΣΤΗΛΗ Β α. Πρωθυπουργός της Ελλάδας β. Συνθήκη Λονδίνου (1827) γ. Διακήρυξη Ανεξαρτησίας δ. Ελληνική Επανάσταση ε. «Οκτωβριανά» (1931) 1 / 2 / 3 / 4 2. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι ΟΡΘΟ ή ΛΑΘΟΣ γράφοντας δίπλα από κάθε πρόταση τη λέξη «Ορθό» ή «Λάθος»: (4Χ0,5=2) (α) Οι «Λινοπάμπακοι», κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Κύπρο, ήταν φανατικοί Μουσουλμάνοι. (β) Η Άλωση της Βαστίλης έγινε στις 4 Ιουλίου 1789. (γ) Η Γ Εθνοσυνέλευση ψήφισε το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος. (δ) Η Επανάσταση στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες τελείωσε με επιτυχία των ελληνικών δυνάμεων. 1
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: (ΜΟΝΑΔΕΣ 6) Από τις τρεις ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΔΥΟ. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1. Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: (α) Νεοελληνικός Διαφωτισμός (ορισμός - εκπρόσωποι) (μον. 1) (β) Αλυτρωτισμός (ορισμός) (μον. 1) (γ) Εγκυκλοπαίδεια (ορισμός πρωτεργάτες) (μον. 1) 2. (α) Να γράψετε και να εξηγήσετε τα αίτια που οδήγησαν στην έκρηξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου. (μον. 1.5) (β) Να αναφέρετε την αφορμή του. (μον. 0.5) (γ) Να αναφέρετε τα αντίπαλα στρατόπεδα του Α Παγκοσμίου Πολέμου. (μον. 1) 2
3. (α) Να αναφέρετε δύο (2) από τα μέτρα που πήρε ο Ιωάννης Καποδίστριας στον τομέα των ενόπλων δυνάμεων και δύο (2) από τα μέτρα που πήρε στον τομέα της οικονομίας, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του. (μον. 2) (β) Να αναφέρετε έναν (1) από τους λόγους για τους οποίους δέχθηκε αντιπολίτευση ο Καποδίστριας καθώς και δύο (2) από τις ομάδες που στράφηκαν εναντίον του. (μον. 1) ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: (ΜΟΝΑΔΕΣ 8) Από τις τρεις ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΔΥΟ. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες. 1. Η κήρυξη του Α βαλκανικού πολέμου: Το διάγγελμα του Γεώργιου ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΜΟΥ Αι ιεραί υποχρεώσεις προς την φιλτάτην πατρίδα, προς τους υπόδουλους αδελφούς μας και προς την ανθρωπότητα επιβάλλουσιν εις το κράτος, μετά την αποτυχίαν των ειρηνικών προσπαθειών του προς επίτευξιν και εξασφάλισιν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των υπό τον τουρκικόν ζυγόν Χριστιανών, όπως διά των όπλων θέσει τέρμα εις την δυστυχίαν την οποίαν ούτοι υφίστανται από τόσων αιώνων. Η Ελλάς πάνοπλος μετά των συμμάχων αυτής, εμπνεομένων υπό των αυτών αισθημάτων και συδεομένων διά κοινών υποχρεώσεων, αναλαμβάνει τον ιερόν αγώνα του δικαίου και της ελευθερίας των καταδυναστευομένων λαών της Ανατολής.[...] Η Ελλάς, μετά των αδελφών συμμάχων κρατών, θα επιδιώξη πάση θυσία τον ιερόν αυτόν σκοπόν, επικαλούμενοι δε την αρωγήν του Υψίστου εν τω δικαιοτάτω τούτω αγώνι του πολιτισμού, ανακράζομεν Ζήτω η Ελλάς, Ζήτω το Έθνος. Αθήναι, 5 Οκτωβρίου 1912 Ο βασιλεύς Γεώργιος Η Αθήνα των βαλκανικών πολέμων, 1912 1913, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, ΕΛΙΑ, Αθήνα 1993, σελ. 20 Αφού μελετήσετε το παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις: (α) Να γράψετε δύο (2) αίτια του Α Βαλκανικού Πολέμου. (μον. 2) 3
(β) Ο Α Βαλκανικός Πόλεμος λήγει με τη Συνθήκη του Λονδίνου (17 Μαΐου 1913). Να γράψετε όλους τους όρους της Συνθήκης αυτής. (μον. 2) 2. Ο όρκος των Φιλικών (αποσπάσματα) Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού Θεού οικειοθελώς, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα. Να μη φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία και λόγους της, μήτε να σταθώ κατ ουδένα λόγον η αφορμή τού να καταλάβωσιν άλλοι ποτέ ότι γνωρίζω τι περί τούτων, μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν, μήτε εις φίλον μου. [...] Τέλος πάντων ορκίζομαι εις σε, ω Ιερά Πατρίς [...] και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλος εις σε. Εις το εξής συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά σου ο οδηγός των πράξεών μου, και η ευτυχία σου η ανταμοιβή των κόπων μου. [...] Ι. Φιλήμων, Δοκίμιον ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας (1834), Γκράφια, Αθήνα 1971, σελ. 17 Αφού μελετήσετε το παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις: (α) Να δώσετε τα πιο κάτω στοιχεία για τη Φιλική Εταιρεία: (μον. 2) (i) Δύο Πρωτεργάτες: (ii) Χρόνος Ίδρυσης: (iii) Τόπος Ίδρυσης: (iv) Σκοπός της: (β) Να γράψετε τέσσερις (4) δυσκολίες που είχαν ν αντιμετωπίσουν οι Φιλικοί στην οργάνωση της Ελληνικής Επανάστασης. (μον. 2) 4
3. Το φοβερό κανόνι των Οθωμανών και τα άλλα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Πόλης (Φραντζής) «Έστησαν όμως στην ξηρά οι εχθροί εκείνο το μεγάλο κανόνι, που η κάννη του είχε διάμετρο δώδεκα πιθαμές μαζί με διάφορα άλλα τρομερά πυροβόλα και από δεκατέσσερα σημεία άρχισαν τρομερούς κανονιοβολισμούς εναντίον της Πόλης. Είχαν φτιάξει ένα ψηλό ανάχωμα υποστηριζόμενο με ξύλα και εκεί είχαν τοποθετήσει τα κανόνια. Κατέρρευσαν τα ανάκτορα και πολλά σπίτια προυχόντων που βρίσκονταν κοντά στα τείχη από τις πέτρες που έριχναν οι πολιορκητικές μηχανές. Οι εχθροί προκαλούσαν τρόμο στην πόλη με τα μεγάλα κανόνια τους, που γκρέμιζαν πύργους και τείχη, ενώ σκοτώνονταν πολλοί άνθρωποι από πυροβόλα, σφεντόνες, πολεμικά μηχανήματα και τόξα, τόσο στο ένα στρατόπεδο όσο και στο άλλο. Γίνονταν συνεχείς συμπλοκές και επιθέσεις. Μέρα και νύχτα συνεχιζόταν ο πόλεμος χωρίς διακοπή. Πίστευε ο σουλτάνος ότι, μ αυτό τον τρόπο και επειδή εμείς ήμασταν λίγοι και ταλαιπωρημένοι, θα μπορούσε να κυριεύσει εύκολα την Πόλη. Γι αυτό δεν μας άφηνε ήσυχους ούτε στιγμή». Γεωργίου Φραντζή, Χρονικό (Ν. Ασημακόπουλος επιμ., Εάλω η Πόλις, τόμος 2, εκδ. Βεργίνα, σελ. 38) Αφού μελετήσετε το παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις: (α) Να αναφέρετε το ιστορικό γεγονός που περιγράφεται στην πιο πάνω πηγή, την ημερομηνία του γεγονότος, τις αντίπαλες δυνάμεις και τους ηγέτες. (μον. 1.5) (β) Να γράψετε τρεις (3) από τις συνέπειες του πιο πάνω γεγονότος. (μον. 1.5) (γ) Να δώσετε τη σημασία του πιο πάνω γεγονότος για τον Ευρωπαϊκό Παγκόσμιο πολιτισμό. Να γράψετε δύο (2) σημεία. (μον. 1) 5
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: (ΜΟΝΑΔΕΣ 2) Από τις δύο ερωτήσεις να απαντήσεις ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΙΑ. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. Δημοψήφισμα 1950 Αφού μελετήσετε την πιο πάνω εικόνα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα: (α) Με ποια περίοδο της Κυπριακής Ιστορίας συνδέεται το Δημοψήφισμα του 1950; (μον. 0.5) (β) Τι ζητούσαν οι Κύπριοι με το Δημοψήφισμα; (μον. 0.5) (γ) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος; (μον. 1) 6
2. Από την προπαρασκευή ήδη της Επανάστασης του 1821, η φλόγα της ελευθερίας άναψε ταυτόχρονα στις καρδιές Κυπρίων και Ελλαδιτών. Το 1818 ο Ηπειρώτης Δημήτριος Ύπατρος έφτασε στην Κύπρο και μύησε στη Φιλική Εταιρεία τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό. Το παράδειγμά του ακολούθησαν και άλλοι κληρικοί και πρόκριτοι του νησιού. Ο Κυπριανός υποσχέθηκε οικονομική ενίσχυση στον αγώνα, όχι όμως και επανάσταση. Το τόλμημα θα ήταν καταστρεπτικό λόγω της απόστασης από τη μητροπολιτική Ελλάδα και της γειτνίασης με τα μικρασιατικά παράλια. Ακόμη κι έτσι, η συμβολή της Κύπρου θεωρήθηκε τόσο ζωτικής σημασίας, ώστε λίγους μήνες πριν από την έκρηξη της Επανάστασης, ο ίδιος ο Αλέξανδρος Υψηλάντης απέστειλε στον Κυπριανό γράμμα, ζητώντας του να επισπεύσει τη βοήθεια. Μαρία Μουζάκη (http://gnomologio.blogspot.com/2007/08/blog-post_19.html) Αφού μελετήσετε το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε: (α) Δύο (2) λόγους για τους οποίους η Κύπρος δεν επαναστάτησε το 1821. (μον. 1) (β) Δύο (2) τρόπους με τους οποίους οι Κύπριοι βοήθησαν στην Ελληνική Επανάσταση. (μον. 1) ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ελένη Σερδάρη (Β.Δ.) Ιωάννης Λοΐζου Κατερίνα Κοντού Βήχα Μαρίνα Παντελή - Σαββίδου 7