Αθήνα, 02-05-2012 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/3168/02-05-2012 Α Π Ο Φ Α Σ Η 40/2012 Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος στην έδρα της την 17-1-2012 και ώρα 10:00 µετά από πρόσκληση του Προέδρου της, προκειµένου να εξετάσει την υπόθεση που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν οι Πέτρος Χριστόφορτος, Πρόεδρος, και τα αναπληρωµατικά µέλη Πέτρος Τσαντίλας, ως εισηγητής, Γρηγόριος Λαζαράκος και Χαράλαµπος Ανθόπουλος σε αντικατάσταση των τακτικών µελών Αναστασίου Πράσσου, Αναστασίου-Ιωάννη Μεταξά και ηµητρίου Μπριόλα, αντίστοιχα, οι οποίοι, αν και εκλήθησαν νοµίµως εγγράφως δεν παρέστησαν λόγω κωλύµατος. Παρόντες χωρίς δικαίωµα ψήφου ήταν ο Φίλιππος Μίτλεττον, νοµικός ελεγκτής - δικηγόρος, ως βοηθός εισηγητής και η Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου, υπάλληλος του τµήµατος διοικητικών και οικονοµικών υποθέσεων, ως γραµµατέας. Η Αρχή έλαβε υπόψη τα ακόλουθα: Με τη µε αρ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/2091/23-3-2011 προσφυγή του ο A αναφέρει ότι την 22-2-2010 ο B υπέβαλε έγκληση εναντίον του για ψευδή καταµήνυση, για την οποία διεξάγεται ανάκριση από την Ε Ανακρίτρια του Πταισµατοδικείου Αθηνών. Η έγκληση αφορά το γεγονός ότι ο A είχε υποβάλει έγκληση κατά του B ότι την -12-2009 επεχείρησε µε το αυτοκίνητό του να ρίξει στον γκρεµό του όρους.. τον ίδιο και τον υιό του, για την οποία έχει ήδη ασκηθεί ποινική δίωξη. Ο B ισχυρίζεται ότι η καταµήνυση είναι ψευδής, γιατί την ηµέρα αυτή αυτός εργαζόταν στο εστιατόριο Λ. Κηφισίας 1-3, 11523 Αθήνα, Τηλ: 210 6475600, Fax: 210 6475628, contact@dpa.gr / www.dpa.gr 1
. στο.. Ο αιτών ζητεί να χορηγήσει άδεια η Αρχή (α) στον ΟΑΕ να του χορηγήσει βεβαίωση από την οποία να προκύπτει εάν ο B ελάµβανε επίδοµα ανεργίας κατά το έτος 2009 και (β) στο ΙΚΑ.. να του χορηγήσει βεβαίωση από την οποία να προκύπτουν οι µήνες του 2009 για τους οποίους επικολλήθηκαν ένσηµα για τον B. Τα στοιχεία αυτά ο αιτών προτίθεται να τα χρησιµοποιήσει στο δικαστήριο για να αντικρούσει την κατηγορία του B για ψευδή καταµήνυση, αποδεικνύοντας ότι την επίµαχη ηµέρα αυτός δεν εργαζόταν στο πιο πάνω εστιατόριο. Η Αρχή, µετά από εξέταση των στοιχείων του φακέλου, αφού άκουσε τον εισηγητή και τον βοηθό εισηγητή, ο τελευταίος στη συνέχεια αποχώρησε και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης, ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ 1. Επειδή, το άρθρο 2 στοιχ. β του ν. 2472/1997 ορίζει ότι για τους σκοπούς του νόµου αυτού νοούνται ως «ευαίσθητα δεδοµένα», τα δεδοµένα που αφορούν, µεταξύ άλλων, στην κοινωνική πρόνοια. 2. Επειδή, το άρθρο 4 παρ.1 του ν. 2472/1997 ορίζει, µεταξύ άλλων, ότι: «Τα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα για να τύχουν νόµιµης επεξεργασίας πρέπει: α) Να συλλέγονται κατά τρόπο θεµιτό και νόµιµο για καθορισµένους, σαφείς και νόµιµους σκοπούς και να υφίστανται θεµιτή και νόµιµη επεξεργασία ενόψει των σκοπών αυτών. β) Να είναι συναφή, πρόσφορα, και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται εν όψει των σκοπών της επεξεργασίας (...)». 3. Επειδή, από το συνδυασµό των διατάξεων των άρθρων 5 και 7 του ν. 2472/1997 προκύπτει ότι η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία απλών και ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, καταρχήν, εφόσον το υποκείµενο των δεδοµένων έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Ωστόσο, η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία τόσο των απλών όσο και των ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, κατ εξαίρεση, και χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειµένου τους, στις περιπτώσεις που περιοριστικά προβλέπει ο νόµος. Ειδικότερα, επιτρέπεται, για τα µεν απλά δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 5 παρ. 2 στοιχ. (ε ) και για τα ευαίσθητα δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) του ν. 2472/1997. Ειδικότερα επιτρέπεται, στην πρώτη περίπτωση όταν η επεξεργασία είναι απολύτως αναγκαία για την ικανοποίηση του 2 Λ. Κηφισίας 1-3, 11523 Αθήνα, Τηλ: 210 6475600, Fax: 210 6475628, contact@dpa.gr / www.dpa.gr
έννοµου συµφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο τρίτος ή οι τρίτοι στους οποίους ανακοινώνονται τα δεδοµένα και υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει προφανώς των δικαιωµάτων και συµφερόντων των προσώπων στα οποία αναφέρονται τα δεδοµένα και δεν θίγονται οι θεµελιώδεις ελευθερίες αυτών., στην δε δεύτερη, που περιλαµβάνει και τα δεδοµένα που αφορούν την κοινωνική πρόνοια, όταν η επεξεργασία αφορά δεδοµένα που δηµοσιοποιεί το ίδιο το υποκείµενο ή είναι αναγκαία για την αναγνώριση, άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου. 4. Επειδή µε τις διατάξεις αυτές καθιερώνονται ως θεµελιώδεις προϋποθέσεις για τη νοµιµότητα κάθε επεξεργασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και για τη νοµιµότητα της σύστασης και λειτουργίας κάθε αρχείου, οι αρχές του σκοπού της επεξεργασίας και της αναλογικότητας των δεδοµένων σε σχέση πάντα µε το σκοπό επεξεργασίας. Συνεπώς, κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων, που γίνεται πέραν του επιδιωκόµενου σκοπού η οποία δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξή του, δεν είναι νόµιµη. Επιπλέον, τόσο για τα απλά όσο και για τα ευαίσθητα δεδοµένα πρέπει ο σκοπός επεξεργασίας να είναι νόµιµος, σαφής και καθορισµένος, και τα δεδοµένα να µην υπερβαίνουν το σκοπό της επεξεργασίας. 5. Επειδή, το άρθρο 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997 ρητά ορίζει ότι «εάν τα δεδοµένα ανακοινώνονται σε τρίτους, το υποκείµενο ενηµερώνεται για την ανακοίνωση πριν από αυτούς». 6. Επειδή στη συγκεκριµένη περίπτωση ο αιτών ζητεί να χορηγήσει άδεια η Αρχή (α) στον ΟΑΕ.. να του χορηγήσει βεβαίωση από την οποία να προκύπτει εάν ο B ελάµβανε επίδοµα ανεργίας κατά το έτος 2009 και (β) στο ΙΚΑ να του χορηγήσει βεβαίωση από την οποία να προκύπτουν οι µήνες του 2009 για τους οποίους επικολλήθηκαν ένσηµα για τον B. Τα στοιχεία αυτά ο αιτών προτίθεται να τα χρησιµοποιήσει στο δικαστήριο για να αντικρούσει την κατηγορία του B για ψευδή καταµήνυση, αποδεικνύοντας ότι την επίµαχη ηµέρα αυτός δεν εργαζόταν στο πιο πάνω εστιατόριο. 7. Επειδή όσον αφορά τον ΟΑΕ, η χορήγηση της αιτούµενης βεβαίωσης είναι δυσανάλογη µε τον επιδιωκόµενο σκοπό, καθόσον, όπως έχει ήδη κρίνει η Αρχή (βλ. αποφάσεις 45/2011 και 47/2011), αντιβαίνει καταρχήν στις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 του ν. 2472/1997 η διαβίβαση από τον ΟΑΕ, ως υπεύθυνου επεξεργασίας, σε αιτούντα τρίτο πληροφοριών για την εγγραφή του υποκειµένου στα µητρώα του ΟΑΕ ως ανέργου, για το σκοπό της αντίκρουσης των ισχυρισµών ότι ο αιτών και το Λ. Κηφισίας 1-3, 11523 Αθήνα, Τηλ: 210 6475600, Fax: 210 6475628, contact@dpa.gr / www.dpa.gr 3
υποκείµενο συνδέονταν µε σχέση εξαρτηµένης εργασίας. Και τούτο, διότι η εγγραφή ενός προσώπου ως ανέργου στα σχετικά µητρώα του ΟΑΕ ούτε δύναται να αποκλείσει την ύπαρξη σχέσης (εξαρτηµένης ή ανεξάρτητης) εργασίας που να τον συνδέει µε συγκεκριµένο εργοδότη ούτε επιδρά στο κύρος της εν λόγω σχέσης εργασίας, αλλά δύναται µόνο να επισύρει ενδεχοµένως διοικητικές ή άλλες κυρώσεις σε βάρος του εν λόγω προσώπου, εφόσον συνεχίσει να λαµβάνει από τον ΟΑΕ κοινωνικές παροχές ως άνεργος, ενώ στην πραγµατικότητα εργάζεται και λαµβάνει µισθό ως αντιπαροχή της εργασίας του (βλ. αποφάσεις της Αρχής 1/2009, 87/2009 και 2/2010). Η εγγραφή ενός προσώπου ως ανέργου στα σχετικά µητρώα του ΟΑΕ µπορεί να είναι πρόσφορο µέσο για την απόδειξη της ύπαρξης ή ανυπαρξίας σχέσης (εξαρτηµένης ή ανεξάρτητης) εργασίας µεταξύ του αιτούντος τρίτου και του υποκειµένου των δεδοµένων, µόνο στις περιπτώσεις που ο τρίτος ή το υποκείµενο των δεδοµένων υποστηρίζουν ότι η εγγραφή του υποκειµένου ως ανέργου στα σχετικά µητρώα του ΟΑΕ συνιστά προϋπόθεση της πρόσληψής του από το φερόµενο ως εργοδότη του, όπως όταν η πρόσληψη αυτή διενεργήθηκε στο πλαίσιο εκτέλεσης ειδικού προγράµµατος του ΟΑΕ για την απασχόληση συγκεκριµένων κατηγοριών ανέργων (βλ. απόφαση της Αρχής 2/2010). Συνεπώς η χορήγηση της σχετικής αιτούµενης βεβαίωσης δεν είναι νόµιµη. 8. Επειδή όσον αφορά το ΙΚΑ.., η χορήγηση βεβαίωσης ότι επικολλήθηκαν ένσηµα για τον B προκειµένου να διαπιστωθεί αν αληθεύει ο ισχυρισµός ότι κατά την ηµέρα του συµβάντος αυτός εργαζόταν ή όχι, αν και δεν είναι µοναδικό αποδεικτικό µέσο για την απόδειξη του ως άνω ισχυρισµού, είναι όµως πρόσφορο µέσο για το σκοπό της υπεράσπισης δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου και συνεπώς η χορήγηση συνιστά κατ αρχήν νόµιµη επεξεργασία, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 7 παρ. 2 στοιχ. γ του ν. 2472/1997. Η χορήγηση όµως βεβαίωσης για το σύνολο των µηνών του έτους 2009 για τους οποίους επικολλήθηκαν ένσηµα για τον B είναι δυσανάλογη µε τον επιδιωκόµενο σκοπό, αφού ο αιτών µπορεί να υποστηρίξει τους ισχυρισµούς του µόνο µε µια σχετική βεβαίωση που να αναφέρει αν επικολλήθηκαν ένσηµα τη συγκεκριµένη εβδοµάδα εντός της οποίας περιλαµβάνεται η -12.-2009, ηµέρα κατά την οποία συνέβη το γεγονός. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ 4 Λ. Κηφισίας 1-3, 11523 Αθήνα, Τηλ: 210 6475600, Fax: 210 6475628, contact@dpa.gr / www.dpa.gr
1) Η Αρχή αποφαίνεται ότι η διαβίβαση από τον ΟΑΕ.., ως υπεύθυνο επεξεργασίας, στον αιτούντα τρίτο A βεβαίωσης από την οποία να προκύπτει εάν ο B ελάµβανε επίδοµα ανεργίας κατά το έτος 2009 αντιβαίνει στις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 του ν. 2472/1997. 2) Η Αρχή χορηγεί άδεια στο ΙΚΑ. να διαβιβάσει στον A βεβαίωση από την οποία να προκύπτει αν τη συγκεκριµένη εβδοµάδα εντός της οποίας περιλαµβάνεται η..-12-2009, επικολλήθηκαν ένσηµα για τον B, προκειµένου ο A να τη χρησιµοποιήσει για υπεράσπιση των δικαιωµάτων του ενώπιον δικαστηρίου, αφού προηγουµένως το ΙΚΑ. ενηµερώσει τον B. Ο Πρόεδρος Η Γραµµατέας Πέτρος Χριστόφορος Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου Λ. Κηφισίας 1-3, 11523 Αθήνα, Τηλ: 210 6475600, Fax: 210 6475628, contact@dpa.gr / www.dpa.gr 5