ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜOΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΟΡΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΦΟΔΣΑ) ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗ: ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ: ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΜΕΑ) ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΠΚΜ ΙΔΙΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑ 20.7411.001 ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ: 29/2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2017
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ... 2 2. ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ/ΣΤΟΙΧΕΙΑ... 3 3. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ... 3 4. ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ... 4 5. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ... 5 6. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ... 6 7. ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ... 7 1
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ Αντικείμενο της υπό δημοπράτησης μελέτης είναι η κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Ανατολικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Για την κατασκευή της Μονάδας θα εκπονηθούν οι ακόλουθες μελέτες: Τοπογραφική Μελέτη Περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες εργασίες για την τοπογραφική αποτύπωση του γηπέδου στο οποίο θα χωροθετηθούν οι εγκαταστάσεις. Γεωτεχνική Μελέτη - Έρευνα Αντικείμενο της γεωτεχνικής μελέτης είναι η εκτέλεση των απαραίτητων γεωτρήσεων στο οικόπεδο που θα κατασκευαστούν οι εγκαταστάσεις, καθώς και η σύνταξη έκθεσης αξιολόγησης των γεωτεχνικών ερευνών. Γεωλογική Μελέτη Περιλαμβάνει τις απαραίτητες γεωλογικές εργασίες (γεωλογική χαρτογράφηση, σύνταξη ειδικών χαρτών, καταγραφές σημείων εμφάνισης νερού-μετρήσεις σημείων εμφάνισης νερού, σύνταξη τεύχους γεωλογικής μελέτης) στο χώρο κατασκευής του έργου. Περιβαλλοντική Μελέτη Η περιβαλλοντική μελέτη αφορά στην τροποποίηση της υπ αρ. πρωτ. οικ. 198436/18-04-2011 Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του έργου «Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Επεξεργασίας και Διάθεσης Απορριμμάτων (Ο.Ε.Ε.Δ.Α.) Νοτιοανατολικής Ενότητας Νομού Θεσσαλονίκης», προκειμένου να τροποποιηθεί: - η δυναμικότητα της ΜΕΑ, σύμφωνα με τον αναθεωρημένο ΠΕΣΔΑ Κεντρικής Μακεδονίας, - η τεχνολογία της ΜΕΑ. Τεχνική Προμελέτη Η Τεχνική Προμελέτη για την κατασκευή της Μονάδας θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες επιμέρους μελέτες: o Η/Μ μελέτη o Χημικοτεχνική μελέτη o Βιομηχανική μελέτη o Υδραυλική μελέτη o Αρχιτεκτονική μελέτη o Στατική μελέτη 2
Τεύχη Δημοπράτησης Αφορά στη σύνταξη των τευχών για τη δημοπράτηση του έργου. ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ/ΣΤΟΙΧΕΙΑ Για την ωρίμανση του έργου της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Ανατολικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής έχουν εκπονηθεί οι ακόλουθες μελέτες/στοιχεία: Αναθεώρηση Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Κεντρικής Μακεδονίας & Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), 2 η αναθεώρηση, Οκτώβριος 2016. Το ανωτέρω ΠΕΣΔΑ κυρώθηκε με την υπ αριθμ. 58971/5144 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β 4010/14-12-2016). Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το έργο «Κατασκευή και λειτουργία Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Επεξεργασίας και Διάθεσης Απορριμμάτων (Ο.Ε.Ε.Δ.Α.) της Νοτιοανατολικής Ενότητας Νομού Θεσσαλονίκης». Υπ αρ. πρωτ. οικ. 198436/18-04-2011 Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του έργου «Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Επεξεργασίας και Διάθεσης Απορριμμάτων (Ο.Ε.Ε.Δ.Α.) Νοτιοανατολικής Ενότητας Νομού Θεσσαλονίκης» ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Με εξαίρεση τη διαλογή στην πηγή των αποβλήτων συσκευασιών και μερικών άλλων ρευμάτων (π.χ. ΑΗΗΕ, μπαταρίες, κλπ.), το σύνολο των αστικών στερεών αποβλήτων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας οδηγείται για ταφή. (Α) Διαχείριση Ανακυκλωσίμων Υλικών Η διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας πραγματοποιείται μέσω του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών «Σ.Σ.Ε.Δ. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ» της ΕΕΑΑ Α.Ε. Τα συλλεγόμενα απόβλητα συσκευασίας μεταφέρονται σε έξι (6) Κέντρα Διαλογής Ανακυκλωσίμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) που λειτουργούν υπό την ευθύνη της ΕΕΑΑ και ένα (1) ΚΔΑΥ που λειτουργεί υπό την ευθύνη του ΦοΔΣΑ ΠΣΚ. (Β) Διαχείριση Βιοαποβλήτων Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν έχει εγκατασταθεί κάποιο πρόγραμμα χωριστής συλλογής με εξαίρεση την εκτροπή που πραγματοποιείται σε αγροτικές περιοχές με σκοπό τη σίτιση των ζώων ή την επιτόπια κομποστοποίηση. (Γ) Προβλεπόμενες Μονάδες Επεξεργασίας ΑΣΑ 3
Σύμφωνα με τον εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ Κεντρικής Μακεδονίας προβλεπόταν η κατασκευή και λειτουργία τεσσάρων (4) Μονάδων Μηχανικής-Βιολογικής Επεξεργασίας & Παραγωγής Ενέργειας ή άλλης δόκιμης τεχνολογίας ή συνδυασμός τεχνολογιών. Καμία από τις προβλεπόμενες μονάδες επεξεργασίας δεν έχει ολοκληρωθεί. (Δ) ΧΥΤΑ Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχουν ολοκληρωθεί και λειτουργούν έντεκα (11) ΧΥΤΑ και υπό υλοποίηση βρίσκονται τέσσερις (4) ΧΥΤΑ εκ των συνολικά δεκαπέντε (15) που προβλέπονταν στον εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ. (Δ) ΣΜΑ Στον εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ προβλεπόταν η λειτουργία δεκαεννέα (19) ΣΜΑ από τους οποίους έχουν κατασκευαστεί οι πέντε (5). (E) ΧΑΔΑ Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ολοκληρώνονται σταδιακά οι αποκαταστάσεις των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμάτων (ΧΑΔΑ). Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, δεν υπάρχουν πλέον ενεργοί ΧΑΔΑ. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τα στοιχεία οι τελευταίοι 71 ΧΑΔΑ που υπήρχαν στην Κεντρική Μακεδονία έχουν κλείσει. Στους 52 από αυτούς έχουν ολοκληρωθεί και τα έργα της αποκατάστασης. Για τους υπόλοιπους 19 ΧΑΔΑ έχουν υπογραφεί συμβάσεις περιβαλλοντικής αποκατάστασης και υλοποιούνται τα αντίστοιχα έργα. ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ Το προτεινόμενο έργο περιλαμβάνει i) την κατασκευή μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ), η οποία θα διαχειρίζεται τα υπολειπόμενα σύμμεικτα ΑΣΑ της ΔσΠ και τα υπολείμματα των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) και των μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ), καθώς και ii) την κατασκευή μονάδας επεξεργασίας βιοαποβλήτων. Η μονάδα (ΜΕΑ Ανατολικού Τομέα ΠΚΜ) θα έχει δυναμικότητα 128.200 tn/έτος και θα επεξεργάζεται το 36% των παραγόμενων σύμμεικτων απορριμμάτων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, τα σύμμεικτα απορρίμματα της Π.Ε. Χαλκιδικής, τα υπολείμματα των ΚΔΑΥ Π.Ε. Χαλκιδικής και Ανατολικής Θεσσαλονίκης (15% έκαστο), τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων των Π.Ε. Χαλκιδικής και Ανατολικής Θεσσαλονίκης (10% έκαστο). Η μονάδα επεξεργασίας των εισερχομένων Α.Σ.Α δύναται να κατασκευασθεί είτε α) ως μονάδα μηχανικής διαλογής και αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας, β) ως μονάδα μηχανικής διαλογής και αναερόβιας βιολογικής επεξεργασίας, γ) ως μονάδα μηχανικής διαλογής και βιολογικής ξήρανσης. 4
Η τελική επιλογή της τεχνολογίας θα γίνει στο πλαίσιο εκπόνησης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου. Η μονάδα επεξεργασίας βιοαποβλήτων (2η ΜΕΒΑ Αν. Τομέα ΠΕ Θεσσαλονίκης) θα έχει δυναμικότητα 17.500 tn/έτος και θα εξυπηρετεί τους Δήμους Θερμαϊκού, Καλαμαριάς και Πυλαίας Χορτιάτη εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Θερμαϊκού. Η μονάδα θα επεξεργάζεται και τα πράσινα απόβλητα ενώ θα εξεταστεί και η συν-επεξεργασία ιλύων από τις ΕΕΛ. Όσον αφορά στο γήπεδο επί του οποίου θα κατασκευαστεί η μονάδα είναι έκτασης περίπου 805 στρεμμάτων και απέχει 6,5 km από τον υφιστάμενο χώρο υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) στους Ταγαράδες. Συνοδό έργο αποτελεί η βελτίωση (διαπλάτυνση-ασφαλτόστρωση) της υφιστάμενης εξωτερικής οδού πρόσβασης στην εγκατάσταση, μήκους περίπου 3 Km, η οποία ξεκινά από την 1 η έξοδο για Κ.Σχολάρι-χώρις Ταγαράδων της Ε.Ο. Θεσσαλονίκης-Ν. Μουδανίων και καταλήγει στο χώρο της εγκατάστασης. Η μελέτη των έργων βελτίωσης της οδού πρόσβασης δεν αποτελεί αντικείμενο της παρούσας, καθώς έχει εκπονηθεί η αντίστοιχη μελέτη. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Γενικά, η σκοπιμότητα του έργου της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) τεκμηριώνεται από τα κάτωθι: A. Εν γένει συμμόρφωση με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το βασικό θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων στη χώρα μας (Οδηγία 2008/98 για τα απόβλητα και Νόμος 4042/12). Σύμφωνα τόσο με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και την κείμενη νομοθεσία επιβάλλεται η λειτουργία Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (Χ.Υ.Τ.Υ.) αντί για Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.). Συγκεκριμένα στο άρθρο 7α της Απόφασης Κ.Υ.Α. 29407/3508/02 (ΦΕΚ-1572/Β/16.12.02) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων», αναφέρεται: «Σε χώρους υγειονομικής ταφής να πραγματοποιείται διάθεση μόνο αποβλήτων που έχουν υποστεί επεξεργασία». Για τη λειτουργία των Χ.Υ.Τ.Υ. απαιτείται η προηγούμενη επεξεργασία των απορριμμάτων έτσι ώστε να ανακτηθούν από αυτά χρήσιμα υλικά και ενέργεια και να οδηγηθούν για τελική διάθεση μόνο τα υπολείμματα των διεργασιών. Β. Συμμόρφωση με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) Με βάση τους βασικούς ποσοτικούς στόχους του νέου ΕΣΔΑ για το έτος 2020, η υγειονομική ταφή πρέπει να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Η μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων συμβάλει στην επίτευξη του στόχου. 5
Γ. Συμμόρφωση με το ΠE.Σ.Δ.Α. Κεντρικής Μακεδονίας Στον εγκεκριμένο ΠΕ.Σ.Δ.Α. Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας προβλέπεται η υλοποίηση των κάτωθι ΜΕΑ: 1. MEA Σερρών 2. ΜΕΑ Ανατολικού Τομέα ΠΚΜ 3. ΜΕΑ Δυτικού Τομέα ΠΚΜ Με βάση τα παραπάνω προκύπτει ότι η κατασκευή και λειτουργία σύγχρονης μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων θα έχει σημαντικά οφέλη για την Περιφέρεια: Θα μειώσει δραστικά τον όγκο των προς διάθεση αποβλήτων. Θα μειώσει δραστικά την επικινδυνότητα των προς διάθεση αποβλήτων. Θα περιορίσει δραστικά την πιθανότητα ρύπανσης των υδροφόρων οριζόντων. Τέλος, θα εξαλείψει τις ανάγκες διαρκούς αναζήτησης νέων εκτάσεων για υγειονομική ταφή και τις συνδεόμενες με αυτό το θέμα κοινωνικές αντιδράσεις. Δεδομένου, επίσης, ότι η απευθείας ταφή απορριμμάτων στους Χ.Υ.Τ.Α. έχει ως συνέπεια την εκπομπή αερίων και στραγγισμάτων, με την εγκατάσταση της προτεινόμενης μονάδας μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας, όχι μόνο περιορίζονται οι εκπομπές στον αέρα και το έδαφος, αλλά επιτυγχάνεται και μείωση του απορριμματικού όγκου με ταυτόχρονη αύξηση της διάρκειας ζωής του Χ.Υ.Τ.Α./Υ. και παραγωγή ενέργειας μέσω της αξιοποίησης του παραγόμενου βιοαερίου. Συνοπτικά και βάσει των παραπάνω, με τη προτεινόμενη ΜΕΑ, εξασφαλίζονται τα εξής: Απόλυτη κάλυψη των στόχων ανακύκλωσης Μείωση του δυναμικού εκπομπής ρυπαντών των απορριμμάτων πριν οδηγηθούν σε υγειονομική ταφή. Πιο συγκεκριμένα, μείωση του ρυπαντικού φορτίου των στραγγιδίων, καθώς και μείωση των εκπομπών βιοαερίου στο Χ.Υ.Τ.Υ.. Μείωση του βιοαποικοδομήσιμου κλάσματος που οδηγείται στους Χ.Υ.Τ.Υ., προκειμένου να συμβάλλει η Περιφέρεια στους στόχους μείωσης που τίθενται από την ΚΥΑ 29407/2002. Αύξηση της διάρκειας ζωής των Χ.Υ.Τ.Υ. μέσω της μείωσης της απορριμματικής μάζας που οδηγείται προς ταφή. Μείωση του όγκου των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή, καθώς και μείωση της περιεχόμενης υγρασίας, ώστε να είναι εύκολα διαχειρίσιμα και συμπιέσιμα και να μην έχουν οσμές. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Τα απαιτούμενα παραδοτέα είναι: Περιβαλλοντική Μελέτη Τοπογραφική Μελέτη 6
Γεωλογική Μελέτη Γεωτεχνική Μελέτη Τεχνική Προμελέτη Τεύχη Δημοπράτησης ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Το χρονοδιάγραμμα υποβολής των απαιτούμενων μελετών είναι: Περιβαλλοντική Μελέτη: δύο (2) μήνες από την υπογραφή της σύμβασης Τοπογραφική Μελέτη: δύο (2) μήνες από την υπογραφή της σύμβασης Γεωλογική Μελέτη: δύο (2) μήνες από την υπογραφή της σύμβασης Γεωτεχνική Μελέτη: δύο (2) μήνες από την υπογραφή της σύμβασης Τεχνική Προμελέτη: ένα (1) μήνα από την έκδοση της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης Τεύχη Δημοπράτησης: ένα (1) μήνα από την έγκριση της Τεχνικής Προμελέτης ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2017 ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ ΕΛΕΓΧΘΗΚΕ ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ Η Προϊσταμένη τμήματος Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων και Τεχνικών Μελετών Η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Μπακιρτζή Ελένη M.Sc. Αγρονόμος Τοπογράφος Α Βαθμού Μπακιρτζή Ελένη M.Sc. Αγρονόμος Τοπογράφος Α Βαθμού Τάτση Αλεξάνδρα Δρ. Χημικός Μηχανικός Α Βαθμού 7