ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής Σχολή Αγρονόμων-Τοπογράφων Μηχανικών Τομές Τοπογραφίας Αποτυπώσεις Μνημείων Υπεύθυνος Διδάσκων: Γεωργόπουλος Ανδρέας Ανάγνωση - Περιγραφή Μνημείου: Ναός του Ηφαίστου
Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.
Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής δομής του διερευνώμενου μνημείου και των στοιχειωδών μορφολογικών ζητημάτων που επιλύθηκαν. Οι γενικές ιστορικές πληροφορίες, οι ειδικές αρχαιολογικές παρατηρήσεις, οι ευρύτερες αισθητικές αναλύσεις περιορίζονται ρ στα απολύτως αναγκαία με σκοπό μόνο την ανάδειξη του μνημείου.
Το Θησείο
Σύμφωνα με τον Παυσανία στο ναό λατρεύονταν από κοινού ο Ήφαιστος, προστάτης των μεταλλουργών, και η Αθηνά Εργάνη, προστάτρια των κεραμέων και της οικοτεχνίας. Την ταύτιση του ναού ως ''Ηφαιστείο'' επιβεβαίωσε η ανασκαφική έρευνα με την αποκάλυψη εργαστηρίων μεταλλουργίας στην ευρύτερη περιοχή του λόφου. Η οικοδόμηση του ναού πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στα έτη 460 420 π.χ. από άγνωστο αρχιτέκτονα α
Ο ναός διέθετε πρόναο και οπισθόδομο, δίστυλους εν παραστάσει. Εξωτερικά περιβαλλόταν από την περίσταση, μια δωρική κιονοστοιχία, με 6 κίονες στις στενές πλευρές και 13 στις μακρές. (Στυλοβάτης:13,7X λ 31,8μ) Ολόκληρο το οικοδόμημα, από την κρηπίδα έως και την οροφή, ήταν κατασκευασμένο από πεντελικό μάρμαρο, ενώ τα αρχιτεκτονικά γλυπτά που το κοσμούσαν ήταν από παριανό μάρμαρο. Στο εσωτερικό του σηκού υπήρχε δίτονη κιονοστοιχία σε σχήμα Π και στο βάθος του υπήρχε βάθρο, επάνω στο οποίο στέκονταν τα ορειχάλκινα λατρευτικά αγάλματα του Ηφαίστου και της Αθηνάς, έργα του γλύπτη Αλκαμένη, σύμφωνα με τον Παυσανία, τα οποία πρέπει να φιλοτεχνήθηκαν ανάμεσα στα έτη 421 415 π.χ. Ο ναός έφερε πλούσιο γλυπτικό διάκοσμο.
Από τα αρχιτεκτονικά γλυπτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μετόπες, που κοσμούσαν την ανατολική πλευρά της περίστασης εξωτερικά και παριστάνουν εννέα άθλους του Ηρακλή. Σε συνέχεια, στη βόρεια και στη νότια πλευρά, εικονίζονται από τέσσερις άθλοι του Θησέα, και εξ αυτού προέκυψε η λαϊκή ονομασία ''Θησείο'' για το ναό. Η ζωφόρος δεν διατρέχει τις τέσσερις πλευρές του σηκού, αλλά μόνο τον πρόναο και τον οπισθόδομο. Στον πρόναο παριστάνεται ο νικηφόρος αγώνας του Θησέα κατά των απαιτητών του θρόνου, των 50 υιών του Πάλλαντα, στον οποίο παρίστανται και έξι θεοί του Ολύμπου. Στον οπισθόδομο, στο πλάτος του σηκού, παριστάνεται η Κενταυρομαχία. Αξιόλογες γλυπτικές παραστάσεις κοσμούσαν, επίσης, και τα αετώματα του ναού. Στο δυτικό παριστανόταν η Κενταυρομαχία και στο ανατολικό η υποδοχή του Ηρακλή στον Όλυμπο ή η γέννηση της Αθηνάς.
Τον 7ο αι. µ.χ. ο ναός µετατράπηκε σε εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Ακάµαντα και λειτούργησε έτσι έως την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους.
Κατά το 18ο αι. μέσα στο κτήριο ενταφιάσθηκαν πολλοί επιφανείς προτεστάντες, ενώ το 1834 πραγματοποιήθηκε η τελετή υποδοχής του βασιλιά Όθωνα. Έκτοτε ο ναός λειτούργησε ως αρχαιολογικό μουσείο, μέχρι την έναρξη των ανασκαφών της Αμερικανικής Σχολής στην Αρχαία Αγορά το 1930.
Σ χ ε δ ί α σ η: ηµιουργία σκαριφήµατος ή σχεδίου Σ κ α ρ ί φ η µ α: απεικόνιση ενός αντικειµένου χωρίς όργανα σχεδίασης µε αδρές γραµµές Σ χ έ δ ι ο: αποτύπωση ή αναπαράσταση υπό κλίµακα ενός αντικειµένου µε όργανα σχεδιάσεως
Κ Λ Ι Μ Α Κ Α ο σταθερός λόγος ενός µήκους πάνω σε γραφική, χαρτογραφική ή φωτογραφική αναπαράσταση προς το αντίστοιχο πραγµατικό µήκος
Γ Ρ Α Φ Ι Κ Η Κ Λ Ι Μ Α Κ Α
Σε ένα ελεύθερο σκίτσο όπως και σε ένα γραµµικό σχέδιο αποδίδονται πέρα από την ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ και ο Ι ΙΑΙΤΕΡΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ του ΗΜΙΟΥΡΓΟΥ κάνοντάς τα ξεχωριστά και µοναδικά σε αντίθεση µε τα πανοµοιότυπα κατασκευάσµατα του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή Μ ι χ α ή λ Ά γ γ ε λ ο ς
Ο Ρ Θ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Κ Ε Σ Π Ρ Ο Β Ο Λ Ε Σ Οι οπτικές ακτίνες είναι παράλληλες µεταξύ τους
Ο Ρ Θ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Κ Η Α Π Ε Ι Κ Ο Ν Ι Σ Η Σ Τ Ε Ρ Ε Ο Υ Στα ορθογραφικά σχέδια αποδίδονται τρισδιάσταταστερεάσεδισδιάστατη µ ορφή Οι π α ρ ά λ λ η λ ε ς επιφάνειες προς το επίπεδο της εικόνας του στερεού απεικονίζονται µε πραγµ ατικάµεγέθη και σχήµατα Κάθε επιφάνεια που δεν είναι παράλληλη µε το επίπεδο της εικόνας δεν απεικονίζεται µε τοπραγµατικό της µέγεθος. Οι κάθετες επιφάνειες στο επίπεδο της εικόνας απεικονίζονται ως γραµµές και σηµεία. Το οριζόντιο επίπεδο τουσχεδίου είναι πάντοτε παράλληλο λ µε το επίπεδο του εδάφους. Το επίπεδο των όψεων είναι πάντοτε κάθετο στο επίπεδο του εδάφους.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΚΤΗΡΙΑΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ Βασικά στοιχεία κάθε κτηριακής µορφής είναι τα σηµεία, οι γραµµές και τα επίπεδα. Στην όψη το κτήριο απεικονίζεται µε αληθινές κατακόρυφες γραµµές, οι οποίες εµφανίζονται είτε ως γραµµές, είτε ως σηµεία στις παρακείµενες (γειτονικές) εικόνες. Οµοίως, πραγµατικού µήκους οριζόντιες γραµµές εµφανίζονται ως σηµεία ή γραµµές. Πραγµατικού µεγέθους πλάγιες γραµµές εµφανίζονται σε σµίκρυνση µ σε παρακείµενες µ εικόνες. ΚΑΤΟΨΗ ΣΤΕΓΗΣ ΠΡΟΣΟΨΗ ΠΛΑΓΙΑ ΟΨΗ
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΧΕ ΙΑ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ
ΣΕΙΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΧΕ ΙΩΝ Τοπογραφικό Κάτοψη (-εις) Τοµή (-ές) έ Όψεις Αξονοµετρικά Κατασκευαστικές λεπτοµέρειες
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα» του ΕΜΠ έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.