ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Α ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΕΜΠΤΗ 11 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1.5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Ανάλογα με τον προορισμό τους (είδος δικτύου) οι μετασχηματιστές (Μ/Σ) διακρίνονται σε: α. ξηρούς και λαδιού β. τριφασικούς και μονοφασικούς γ. αυτομετασχηματιστές και ηλεκτρικής έλξης δ. ισχύος και οργάνων μέτρησης ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ 1.2 Τύλιγμα διέγερσης σε γεννήτρια συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.) είναι: α. το τύλιγμα του επαγωγικού τυμπάνου β. το βροχοτύλιγμα γ. το τύλιγμα των μαγνητικών πόλων δ. το τύλιγμα του δρομέα 1.3 Η ηλεκτρική μηχανή που ονομάζεται εναλλακτήρας είναι: α. ασύγχρονος κινητήρας εναλλασσόμενου ρεύματος (Ε.Ρ.) β. ασύγχρονη γεννήτρια εναλλασσόμενου ρεύματος (Ε.Ρ.) γ. σύγχρονος κινητήρας εναλλασσόμενου ρεύματος (Ε.Ρ.) δ. σύγχρονη γεννήτρια εναλλασσόμενου ρεύματος (Ε.Ρ.)
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ 1.4 Στο μετασχηματιστή τάσης το πρωτεύον τύλιγμα συνδέεται με: α. το βολτόμετρο β. το αμπερόμετρο γ. τους ζυγούς της Υψηλής Τάσης (Υ.Τ.) δ. τη γη 1.5 Στην κατηγορία των μονοφασικών κινητήρων εναλλασσόμενου ρεύματος (Ε.Ρ.) με συλλέκτη ανήκει: α. ο κινητήρας Γιουνιβέρσαλ (Universal) β. ο κινητήρας με αντίσταση γ. ο κινητήρας με πυκνωτή δ. ο κινητήρας με βραχυκυκλωμένες σπείρες στο στάτη ΘΕΜΑ 2ο 2.1 Να αναφέρετε, ονομαστικά, τις κατηγορίες των γεννητριών συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.) ανάλογα με τον τρόπο, με τον οποίο είναι συνδεδεμένο το τύλιγμα διέγερσής τους. Μονάδες 8 2.2 Να αναφέρετε τους τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνεται η αλλαγή φοράς περιστροφής στους κινητήρες παράλληλης διέγερσης συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.). 2.3 Να περιγράψετε την αρχή λειτουργίας ενός μονοφασικού μετασχηματιστή (1 Μ/Σ). ( εν απαιτείται σχήμα). Μονάδες 12 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ 3ο Κινητήρας συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.) τροφοδοτείται με τάση 220V. Το τύλιγμα του τυμπάνου του έχει αντίσταση 0,5Ω και διαρρέεται από ρεύμα έντασης 40Α. Να υπολογιστούν: α. Η αντιηλεκτρεγερτική δύναμη (ΑΗΕ ) του κινητήρα. β. Η ένταση του ρεύματος εκκίνησης του κινητήρα, χωρίς τη χρήση εκκινητή. Μονάδες 6 γ. Η ένταση του ρεύματος εκκίνησης του κινητήρα, όταν χρησιμοποιηθεί εκκινητής με αντίσταση 3,5Ω. Μονάδες 9 ΘΕΜΑ 4ο Τετραπολικός ασύγχρονος τριφασικός κινητήρας με ονομαστική ισχύ 10KW τροφοδοτείται από δίκτυο συχνότητας 50Ηz. Κατά τη λειτουργία του με κανονικό φορτίο η ταχύτητά του είναι 1425 στρ/min και οι συνολικές του απώλειες είναι 2,5KW. Να υπολογιστούν: α. Η σύγχρονη ταχύτητα του κινητήρα. β. Η ολίσθηση του κινητήρα κατά την κανονική του λειτουργία. γ. Η ισχύς που απορροφά ο κινητήρας από το δίκτυο. δ. Ο βαθμός απόδοσης του κινητήρα. Μονάδες 8 Μονάδες 7 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας διανεμηθούν. Καμιά άλλη σημείωση δεν επιτρέπεται να γράψετε. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνον με μπλε ή μόνον με μαύρο στυλό διαρκείας ανεξίτηλης μελάνης. 5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ A. A1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Στους μετασχηματιστές (Μ/Σ) απομόνωσης ή προστασίας (με σχέση μεταφοράς 1:1) το δευτερεύον δεν έχει καμία σύνδεση ως προς τη γη. β. Στον αυτομετασχηματιστή (ΑΜ/Σ) υπάρχει ηλεκτρική μόνωση μεταξύ πρωτεύοντος και δευτερεύοντος τυλίγματος. γ. Οι γεννήτριες παράλληλης διέγερσης ή γεννήτριες διακλάδωσης είναι αυτοδιεγειρόμενες μηχανές. δ. Η αλλαγή της φοράς περιστροφής των ασύγχρονων τριφασικών κινητήρων βραχυκυκλωμένου δρομέα γίνεται με την αντιμετάθεση των συνδέσεων των δύο από τους τρεις αγωγούς, που τροφοδοτούν τον κινητήρα. ε. Οι σταθερές απώλειες (μαγνητικές και μηχανικές) του ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα μεταβάλλονται με το φορτίο. Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Α2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1,2,3,4,5 από τη στήλη Α και δίπλα το γράμμα α,β,γ,δ,ε της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. ΣΤΗΛΗ Α 1. Σχέση μεταφοράς Κ του μετασχηματιστή 2. Αντιηλεκτρεγερτική δύναμη Ε α κινητήρα συνεχούς ρεύματος 3. Σύγχρονη ταχύτητα n s (στρ/min) εναλλακτήρα 4. Ροπή στρέψης Τ ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα 5. Ισχύς P 1 που απορροφά ο κινητήρας συνεχούς ρεύματος ΣΤΗΛΗ Β α. 9,55 Ρ n β. 60 f p γ. W1 W2 δ. U I ε. K Φ n ΘΕΜΑ Β. B1. Τι ονομάζονται Μ/Σ οργάνων μέτρησης (ή Μ/Σ μετρήσεων) και πώς διακρίνονται ανάλογα με τον προορισμό τους; Μονάδες 9 Β2. Τι ονομάζουμε ολίσθηση ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα και από ποια σχέση δίνεται; Μονάδες 7 Β3. Να αναφέρετε, ονομαστικά, τρεις (3) από τις μεθόδους εκκίνησης των ασύγχρονων τριφασικών κινητήρων βραχυκυκλωμένου δρομέα. Μονάδες 9 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ Γ. Μονοφασικός μετασχηματιστής (Μ/Σ) έχει 1500 σπείρες στο πρωτεύον τύλιγμα και 150 σπείρες στο δευτερεύον. Η τάση στο πρωτεύον τύλιγμα είναι 230V. Στο δευτερεύον τύλιγμα συνδέεται καταναλωτής που διαρρέεται από ρεύμα έντασης 5Α. Να υπολογίσετε: Γ1. Τη σχέση μεταφοράς (Κ) του Μ/Σ. Γ2. Την τάση (U 2 ) στο δευτερεύον του Μ/Σ. Γ3. Το ρεύμα (Ι 1 ) στο πρωτεύον του Μ/Σ. Γ4. Τη φαινόμενη ισχύ (P s ) που αποδίδει ο Μ/Σ στο δευτερεύον. ΘΕΜΑ. Ασύγχρονος τριφασικός κινητήρας τροφοδοτείται από δίκτυο πολικής τάσης 230 3 V. Όταν κινεί το ονομαστικό του φορτίο απορροφά από το δίκτυο ρεύμα έντασης 10Α με συντελεστή ισχύος 0,8. Ο βαθμός απόδοσης του κινητήρα στην ονομαστική του λειτουργία είναι 90%. Να υπολογίσετε: 1. Την ηλεκτρική ισχύ (P 1 ) που απορροφά ο κινητήρας από το δίκτυο. 2. Τη μηχανική ισχύ (P) που αποδίδει ο κινητήρας στον άξονά του. 3. Τις απώλειες ισχύος (P απ ) του κινητήρα. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. εν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνον με μπλε ή μόνον με μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης. 5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη επιστημονικά είναι αποδεκτή. 6. Να μη χρησιμοποιήσετε το χαρτί μιλιμετρέ. 7. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 8. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ A A1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Σε κάθε μετασχηματιστή στη λειτουργία με φορτίο (κανονική λειτουργία), η τάση του δευτερεύοντος U 2 είναι ίση με την ηλεκτρεγερτική δύναμη Ε 2. β. Σ ένα μετασχηματιστή έντασης, το πρωτεύον τύλιγμα συνδέεται σε σειρά με το κύκλωμα, του οποίου η ένταση ρεύματος πρόκειται να μετρηθεί. γ. Στους εναλλακτήρες με εξωτερικούς πόλους, το επαγωγικό τύμπανο βρίσκεται στο στάτη. δ. Στους ασύγχρονους τριφασικούς κινητήρες, ο δρομέας είναι ηλεκτρικά ανεξάρτητος από το στάτη και δεν τροφοδοτείται με ρεύμα από το δίκτυο. ε. Στους ασύγχρονους μονοφασικούς κινητήρες με πυκνωτή, η αλλαγή της φοράς περιστροφής γίνεται με την αντιμετάθεση των συνδέσεων των δύο άκρων του βοηθητικού τυλίγματος ως προς το κύριο τύλιγμα. Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Α2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1,2,3,4,5 από τη στήλη Α και δίπλα το γράμμα α,β,γ,δ,ε,στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. ΣΤΗΛΗ Α 1. Άεργη ισχύς P b μονοφασικού μετασχηματιστή 2. Ισχύς P που δίνει ο κινητήρας συνεχούς ρεύματος στον άξονά του 3. Βαθμός απόδοσης η ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα 4. Ρεύμα κανονικής λειτουργίας Ι τ κινητήρα συνεχούς ρεύματος 5. Ηλεκτρεγερτική δύναμη Ε 2 δευτερεύοντος τυλίγματος μετασχηματιστή ΣΤΗΛΗ Β α. Tα n 9,55 β. P P + P απ γ. K Φ n δ. 4, 44 f W2 Φμ ε. U - E R τ α στ. U I ημφ ΘΕΜΑ Β B1. Στην πινακίδα ενός τριφασικού μετασχηματιστή αναγράφονται τα εξής: Dy 20 kv/400-230 V. Να εξηγήσετε τι σημαίνουν αυτά τα στοιχεία. Μονάδες 9 Β2. Να περιγράψετε την αρχή λειτουργίας ενός κινητήρα συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.). Να γράψετε τη σχέση που δίνει το μέτρο της δύναμης Laplace F σε αγωγό, να γίνει επεξήγηση των μεγεθών και να δοθούν οι αντίστοιχες μονάδες τους. Β3. Να αναφέρετε, ονομαστικά, τους τρόπους με τους οποίους γίνεται η ρύθμιση των στροφών των ασύγχρονων μονοφασικών κινητήρων (Α.Μ.Κ.). ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ Μονάδες 6
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ Γ Κινητήρας συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.) με ονομαστική μηχανική ισχύ 10 kw τροφοδοτείται με τάση 250 V και λειτουργεί στο ονομαστικό του φορτίο με ταχύτητα 500 στρ/min. Το ρεύμα που απορροφά από το δίκτυο είναι 50 A. Να υπολογίσετε: Γ1. Τη ροπή Τ α που αναπτύσσει ο κινητήρας στον άξονά του. Γ2. Το βαθμό απόδοσης η του κινητήρα. Γ3. Τις απώλειες ισχύος P απ του κινητήρα. Μονάδες 8 Μονάδες 12 ΘΕΜΑ Τετραπολικός τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας συνδέεται σε δίκτυο πολικής τάσης 230 3 V και συχνότητας 50 Hz. Τα τυλίγματα του στάτη είναι συνδεδεμένα σε τρίγωνο. Ο κινητήρας κατά την κανονική του λειτουργία απορροφά από το δίκτυο ηλεκτρική ισχύ 13,8 kw, με βαθμό απόδοσης 85%, με συντελεστή ισχύος 0,8 και η ολίσθησή του είναι 3%. ίνεται: 3 @1,73. Να υπολογίσετε τα παρακάτω μεγέθη του κινητήρα στην κανονική του λειτουργία: 1. Το ρεύμα I που απορροφά ο κινητήρας από το δίκτυο. Μονάδες 6 2. Την ένταση I φ του ρεύματος που διαρρέει κάθε φάση του τυλίγματος. 3. Την αποδιδόμενη μηχανική ισχύ P στον άξονά του. 4. Την ταχύτητα περιστροφής n του άξονα του κινητήρα. Μονάδες 9 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. εν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνον με μπλε ή μόνον με μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης. 5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη επιστημονικά είναι αποδεκτή. 6. Να μη χρησιμοποιήσετε το χαρτί μιλιμετρέ. 7. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 8. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ A A1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Αν ένας μονοφασικός μετασχηματιστής (Μ/Σ) ανυψώνει την τάση στο δευτερεύον, θα υποβιβάζει με την ίδια περίπου αναλογία την ένταση που κυκλοφορεί σε αυτό. (Μονάδες 3) β. Ο κύριος προορισμός του στάτη μιας μηχανής συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.) είναι να δημιουργεί τη μαγνητική ροή της μηχανής. (Μονάδες 3) γ. Οι γεννήτριες συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.) σειράς παρουσιάζουν σταθερότητα τάσης, σε αντίθεση με τις γεννήτριες ξένης και παράλληλης διέγερσης. (Μονάδες 3) δ. Σ ενα ασύγχρονο τριφασικό κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα το ρεύμα εκκίνησης με συνδεσμολογία των τυλιγμάτων του στάτη σε τρίγωνο είναι το ένα τρίτο (1/3) σε σχέση με τη συνδεσμολογία σε αστέρα. (Μονάδες 3) ε. Οι κινητήρες αντίδρασης ανήκουν στην κατηγορία των μονοφασικών κινητήρων με συλλέκτη. (Μονάδες 3) Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Α2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1,2,3,4,5 από τη στήλη Α και δίπλα το γράμμα α,β,γ,δ,ε,στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. ΣΤΗΛΗ Α 1. Ηλεκτρική ισχύς P ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα 2. ιακύμανση τάσης ε% γεννήτριας ξένης διέγερσης 3. Ισχύς απωλειών P απ γεννήτριας συνεχούς ρεύματος 4. Ροπή στρέψης Τ κινητήρων συνεχούς ρεύματος 5. Φαινόμενη ισχύς P s μονοφασικού μετασχηματιστή ΘΕΜΑ Β ΣΤΗΛΗ Β α. UO UN 100% UN β. κ 1 Φ Ι Τ γ. Ι2Ν 100 u k % δ. U I ε. P εισ - P στ. 3 U Π Ι Π συνφ B1. Να αναφέρετε τι πετυχαίνουμε με τους μετασχηματιστές (Μ/Σ) οργάνων μέτρησης. Μονάδες 9 Β2. Στην πινακίδα ενός ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα με βραχυκυκλωμένο δρομέα αναγράφονται τα εξής: 380V /660VΥ. Να εξηγήσετε τι σημαίνουν αυτά τα στοιχεία. ( εν απαιτείται σχήμα). Μονάδες 6 Β3. Να αναφέρετε τους δύο (2) βασικούς τρόπους ρύθμισης της ταχύτητας περιστροφής στους κινητήρες συνεχούς ρεύματος. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ Γ Κινητήρας συνεχούς ρεύματος (Σ.Ρ.) τροφοδοτείται με τάση 250 V και αναπτύσσει κατά την κανονική του λειτουργία αντιηλεκτρεγερτική δύναμη 245 V. Η ωμική αντίσταση του επαγωγικού τυμπάνου είναι 0,5 Ω. Να υπολογίσετε: Γ1. Την ένταση του ρεύματος του επαγωγικού τυμπάνου Ι Τ στην κανονική λειτουργία του κινητήρα. Μονάδες 8 Γ2. Την ένταση του ρεύματος εκκίνησης Ι ε του κινητήρα χωρίς τη χρήση εκκινητή. Γ3. Την αντίσταση του εκκινητή R ε για να περιοριστεί η ένταση εκκίνησης στο διπλάσιο του κανονικού ρεύματος του κινητήρα. Μονάδες 12 ΘΕΜΑ Ασύγχρονος τριφασικός κινητήρας βραχυκυκλωμένου δρομέα συνδέεται σε δίκτυο πολικής τάσης 230 3 V και απορροφά από το δίκτυο κατά την κανονική του λειτουργία ένταση ρεύματος 30 Α, με συντελεστή ισχύος 0,8. Στον άξονα του κινητήρα συνδέεται τόρνος, ο οποίος αποδίδει στην έξοδό του μηχανική ισχύ Ρ Τ =9375 W, με ταχύτητα περιστροφής 125 στρ/min. Ο βαθμός απόδοσης του τόρνου είναι η Τ =0,75. Να υπολογίσετε τα παρακάτω μεγέθη του κινητήρα στην κανονική του λειτουργία: 1. Την αποδιδόμενη μηχανική ισχύ Ρ Κ στον άξονα του κινητήρα. Μονάδες 8 2. Την ηλεκτρική ισχύ Ρ 1 που απορροφά ο κινητήρας από το δίκτυο. Μονάδες 6 3. Τις απώλειες Ρ απ του κινητήρα. Μονάδες 4 4. Τη ροπή Τ που αναπτύσσει ο κινητήρας στον άξονά του. Μονάδες 7 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. εν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνον με μπλε ή μόνον με μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης. 5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη επιστημονικά είναι αποδεκτή. 6. Να μη χρησιμοποιήσετε το χαρτί μιλιμετρέ. 7. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 8. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ A A1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Σ ένα μετασχηματιστή υποβιβασμού τάσης, πρωτεύον τύλιγμα είναι το τύλιγμα χαμηλής τάσης. β. Η ταχύτητα περιστροφής n του ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα είναι πάντοτε μικρότερη από τη σύγχρονη ταχύτητα n s του στρεφόμενου μαγνητικού πεδίου. γ. Στις σύγχρονες γεννήτριες Ε.Ρ. η συχνότητα του παραγόμενου εναλλασσόμενου ρεύματος εξαρτάται από την ταχύτητα περιστροφής τους. δ. Η μηχανική ισχύς P, που δίνει ένας ηλεκτρικός κινητήρας στον άξονά του, είναι μεγαλύτερη από την ηλεκτρική ισχύ P 1 που απορροφά από το δίκτυο. ε. Οι κινητήρες με πυκνωτή (ή πυκνωτές) ανήκουν στην κατηγορία των ασύγχρονων μονοφασικών κινητήρων εναλλασσόμενου ρεύματος. Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Α2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα ένα από τα γράμματα α, β, γ, δ, ε, στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. ΣΤΗΛΗ Α 1. Ταχύτητα περιστροφής n κινητήρα συνεχούς ρεύματος 2. Αντιηλεκτρεγερτική δύναμη Ε α κινητήρα συνεχούς ρεύματος 3. Αποδιδόμενη ισχύς P γεννήτριας συνεχούς ρεύματος 4. Ηλεκτρεγερτική δύναμη Ε σε αγωγό κινούμενο μέσα σε ομογενές μαγνητικό πεδίο 5. Ταχύτητα περιστροφής n ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα ΣΤΗΛΗ Β α. U R T + R ε β. γ. δ. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ ε. U ITR κ Φ n s (1-s) U I κ Φ στ. B υ ημα ΘΕΜΑ Β B1. Να αναφέρετε, ονομαστικά, τρεις (3) τρόπους πέδησης ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα. Μονάδες 9 Β2. Να αναφέρετε, ονομαστικά, τις κύριες κατηγορίες των κινητήρων συνεχούς ρεύματος, με κριτήριο τον τρόπο, που είναι συνδεδεμένο το τύλιγμα διέγερσής τους. Μονάδες 8 Β3. Να αναφέρετε, ονομαστικά, τις δύο (2) κατηγορίες μεταβλητών απωλειών των ασύγχρονων τριφασικών κινητήρων βραχυκυκλωμένου δρομέα. Πού οφείλονται οι απώλειες της κάθε κατηγορίας; Μονάδες 8 n T
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ Γ Εξαπολικός τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας τροφοδοτείται από δίκτυο με πολική τάση 230 3 V, συχνότητας 50Hz. Όταν κινεί το ονομαστικό του φορτίο, απορροφά ρεύμα έντασης 10Α με συντελεστή ισχύος 0,9 και παρουσιάζει ολίσθηση 3%. Να υπολογίσετε: Γ1. Τη σύγχρονη ταχύτητα n s του κινητήρα. Μονάδες 6 Γ2. Την ταχύτητα n του κινητήρα στο ονομαστικό του φορτίο. Γ3. Την ηλεκτρική ισχύ Ρ 1, που απορροφά ο κινητήρας από το δίκτυο. Μονάδες 9 ίνεται: 3 1,73. ΘΕΜΑ Γεννήτρια Σ.Ρ. ονομαστικής τάσης 200V τροφοδοτεί κινητήρα Σ.Ρ., που αναπτύσσει στον άξονά του ροπή 191N m. Η ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα είναι 600στρ/min και ο βαθμός απόδοσής του είναι 75%. Να υπολογίσετε: 1. Την αποδιδόμενη μηχανική ισχύ Ρ στον άξονα του κινητήρα. Μονάδες 8 2. Την ηλεκτρική ισχύ Ρ 1 που απορροφά ο κινητήρας. 3. Την ένταση Ι του ρεύματος που δίνει η γεννήτρια. Μονάδες 4 4. Το βαθμό απόδοσης της γεννήτριας, αν οι συνολικές απώλειές της είναι 4kW. Μονάδες 8 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. εν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνον με μπλε ή μόνον με μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης. 5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη επιστημονικά είναι αποδεκτή. 6. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΣΑΒΒΑΤΟ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ A A1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Στους μετασχηματιστές, το τύλιγμα χαμηλής τάσης κατασκευάζεται με αγωγό μεγάλης διατομής. β. Ο ρόλος του εκκινητή είναι να αυξάνει προσωρινά την εφαρμοσμένη τάση στους ακροδέκτες του κινητήρα συνεχούς ρεύματος. γ. Στους εναλλακτήρες με εσωτερικούς πόλους, οι μαγνητικοί πόλοι βρίσκονται στο στάτη και το επαγωγικό τύμπανο με το τύλιγμά του βρίσκεται στο δρομέα. δ. Οι ασύγχρονοι τριφασικοί κινητήρες απλού κλωβού έχουν μεγάλο ρεύμα εκκίνησης με μικρή ροπή εκκίνησης. ε. Ο δρομέας στους ασύγχρονους τριφασικούς κινητήρες βραχυκυκλωμένου δρομέα, δεν συνδέεται ηλεκτρικά με άλλο τμήμα του κινητήρα. Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Α2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα ένα από τα γράμματα α, β, γ, δ, ε, στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. Σημειώνεται ότι ένα γράμμα από τη στήλη Β θα περισσέψει. ΣΤΗΛΗ Α 1. Ολίσθηση ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα 2. Ισχύς που δίνει ο κινητήρας συνεχούς ρεύματος στον άξονά του 3. Βαθμός απόδοσης ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα 4. Άεργος ισχύς ενός μονοφασικού μετασχηματιστή 5. Ρεύμα τυμπάνου κινητήρα συνεχούς ρεύματος ΣΤΗΛΗ Β α., β. γ. δ. ε. στ. ΘΕΜΑ Β B1. Να αναφέρετε τις τρεις (3) βασικές συνθήκες, που πρέπει να πληρούνται, ώστε να αναπτυχθεί ηλεκτρεγερτική δύναμη σε μια γεννήτρια συνεχούς ρεύματος. Μονάδες 9 Β2. Να αναφέρετε τα είδη των μετασχηματιστών ανάλογα με τον τρόπο ψύξης τους. Μονάδες 4 Β3. Ποια είναι τα μειονεκτήματα των εναλλακτήρων με εξωτερικούς πόλους; Μονάδες 12 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ Γ Μονοφασικός μετασχηματιστής έχει σπείρες στο πρωτεύον τύλιγμα και σπείρες στο δευτερεύον. Η τάση στο πρωτεύον είναι. Στο δευτερεύον τύλιγμα συνδέεται καταναλωτής ισχύος με συντελεστή ισχύος, επαγωγικό. Να υπολογίσετε: Γ1. Τη σχέση μεταφοράς του μετασχηματιστή. Γ2. Την τάση U 2 στο δευτερεύον του μετασχηματιστή. (Να θεωρήσετε ότι για τη λειτουργία του μετασχηματιστή υπό φορτίο ισχύει, κατά προσέγγιση, για το λόγο των τάσεων η ίδια σχέση που ισχύει για τη λειτουργία του μετασχηματιστή χωρίς φορτίο). Γ3. Την ένταση του ρεύματος στο δευτερεύον του μετασχηματιστή. Γ4. Την ένταση του ρεύματος στο πρωτεύον του μετασχηματιστή. ΘΕΜΑ Κινητήρας συνεχούς ρεύματος παράλληλης διέγερσης με ωμική αντίσταση επαγωγικού τυμπάνου,, τροφοδοτείται με τάση. Ο κινητήρας κινεί το ονομαστικό του φορτίο με / και η ένταση του ρεύματος στο επαγωγικό τύμπανο είναι. Να υπολογίσετε: 1. Την ένταση του ρεύματος εκκίνησης, χωρίς χρήση εκκινητή. Μονάδες 4 2. Την αντιηλεκτρεγερτική δύναμη του κινητήρα στο ονομαστικό φορτίο. Μονάδες 6 3. Την αντιηλεκτρεγερτική δύναμη και την ένταση του ρεύματος του τυμπάνου, αν οι στροφές του κινητήρα μειωθούν στις /, λόγω αύξησης του φορτίου. (Η ένταση του ρεύματος διέγερσης παραμένει σταθερή). Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. εν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνον με μπλε ή μόνον με μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης. 5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη επιστημονικά είναι αποδεκτή. 6. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 7. Ώρα αποχώρησης: 10.00 π.μ. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΕΜΠΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ A A1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Με τους Μ/Σ μέτρησης επιτυγχάνεται πάντοτε η μείωση της περιοχής μέτρησης των οργάνων. β. Στις γεννήτριες παράλληλης διέγερσης, η διακύμανση τάσης είναι μικρή, αλλά οπωσδήποτε μεγαλύτερη από αυτή των γεννητριών ξένης διέγερσης. γ. Μία διαφορά των εναλλακτήρων με εξωτερικούς πόλους από τις γεννήτριες Σ.Ρ. είναι ότι σ αυτούς δεν έχουμε συλλέκτη στον άξονα, αλλά δακτυλίδια. δ. Η δυναμική πέδηση μετατρέπει τον ασύγχρονο τριφασικό κινητήρα σε σύγχρονη γεννήτρια. ε. Οι ασύγχρονοι μονοφασικοί κινητήρες με βραχυκυκλωμένες σπείρες στον στάτη έχουν τη μεγαλύτερη ροπή εκκίνησης και τον μεγαλύτερο βαθμό απόδοσης απ όλους τους μονοφασικούς κινητήρες. Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Α2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα ένα από τα γράμματα α, β, γ, δ, ε, στ της στήλης Β που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. Σημειώνεται ότι ένα γράμμα από τη στήλη Β θα περισσέψει. ΣΤΗΛΗ Α 1. Ένταση ρεύματος βραχυκύκλωσης στο δευτερεύον τύλιγμα μετασχηματιστή 2. Ροπή κινητήρα συνεχούς ρεύματος 3. Ολική αντίσταση εκκινητή κινητήρα συνεχούς ρεύματος 4. Πραγματική ισχύς τριφασικού μετασχηματιστή 5. Ένταση ρεύματος κανονικής λειτουργίας κινητήρα συνεχούς ρεύματος α. ΣΤΗΛΗ Β β. γ. δ. ε. στ. %, ΘΕΜΑ Β B1. Να αναφέρετε ονομαστικά τους τύπους των ασύγχρονων μονοφασικών κινητήρων, ανάλογα με τον τρόπο δημιουργίας της διαφοράς φάσης στο βοηθητικό τύλιγμα. Μονάδες 12 Β2. Να αναφέρετε ονομαστικά τους τύπους των ασύγχρονων τριφασικών κινητήρων, ανάλογα με την κατασκευή του δρομέα. Μονάδες 4 Β3. Να γράψετε τα κύρια μέρη από τα οποία αποτελείται ο στάτης των εναλλακτήρων με εσωτερικούς πόλους. Μονάδες 9 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ Γ Μία γεννήτρια Σ.Ρ. παράγει τάση στην εν κενώ λειτουργία της. Όταν η γεννήτρια τροφοδοτεί το πλήρες φορτίο της με ρεύμα έντασης 50Α, παρουσιάζει διακύμανση τάσης %. Ο βαθμός απόδοσης της γεννήτριας στο πλήρες φορτίο της είναι %. Να υπολογίσετε: Γ1. Την τάση της γεννήτριας στο πλήρες φορτίο. Μονάδες 13 Γ2. Την απαιτούμενη κινητική ισχύ που προσδίδεται στον άξονα της γεννήτριας από την κινητήρια μηχανή. Μονάδες 12 ΘΕΜΑ ιπολικός τριφασικός ασύγχρονος κινητήρας τροφοδοτείται από δίκτυο με πολική τάση, συχνότητας και απορροφά ισχύ 11040W με συντελεστή ισχύος,. Η ροπή που αναπτύσσει στον άξονά του, όταν αποδίδει την ονομαστική του ισχύ, είναι με ταχύτητα περιστροφής 2865στρ/min. Να υπολογίσετε: 1. Την ολίσθηση που παρουσιάζει ο κινητήρας. 2. Την αποδιδόμενη μηχανική ισχύ στον άξονά του. 3. Την ένταση του ρεύματος που απορροφά ο κινητήρας από το δίκτυο. 4. Τις συνολικές απώλειες του κινητήρα. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. εν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα, μόνο με μπλε ή μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Ώρα δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΚΑΙ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΜΑ Α Β ) ΕΥΤΕΡΑ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ A A1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Τάση βραχυκύκλωσης μετασχηματιστή ονομάζουμε την τάση που πρέπει να εφαρμοσθεί στο πρωτεύον τύλιγμα, ώστε με βραχυκυκλωμένο το δευτερεύον τύλιγμα, να έχουμε τα κανονικά ρεύματα φόρτισης τόσο στο πρωτεύον όσο και στο δευτερεύον τύλιγμα του μετασχηματιστή. β. Οι γεννήτριες συνεχούς ρεύματος διέγερσης σειράς δεν είναι αυτοδιεγειρόμενες μηχανές. γ. Οι σταθερές απώλειες γεννητριών συνεχούς ρεύματος διακρίνονται σε μαγνητικές και μηχανικές. δ. Στη συνδεσμολογία αστέρα ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα ισχύει U ή 3 U ή ε. Στους εναλλακτήρες με εξωτερικούς πόλους το επαγωγικό τύμπανο βρίσκεται στον στάτη. Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Α2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα ένα από τα γράμματα α, β, γ, δ, ε, στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. Σημειώνεται ότι ένα γράμμα από τη στήλη Β θα περισσέψει. ΣΤΗΛΗ Α 1. Ρεύμα (Ι Υ ) ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα σε συνδεσμολογία αστέρα 2. ιακύμανση τάσης (ε%) γεννήτριας συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης 3. Φαινόμενη ισχύς (P S ) μονοφασικού μετασχηματιστή 4. Σύγχρονη ταχύτητα (n s ) ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα 5. Ρεύμα εκκίνησης (I ε ) κινητήρα συνεχούς ρεύματος χωρίς εκκινητή ΘΕΜΑ Β B1. Να αναφέρετε ονομαστικά τρεις (3) μεθόδους εκκίνησης ασύγχρονου τριφασικού κινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα. Μονάδες 9 Β2. Να αναφέρετε ονομαστικά πέντε (5) κύρια μέρη από τα οποία αποτελείται ο δρομέας μιας μηχανής συνεχούς ρεύματος. Β3. Να αναφέρετε ονομαστικά τα βασικά είδη των μονοφασικών κινητήρων με συλλέκτη. Μονάδες 6 α. β. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ ΣΤΗΛΗ Β γ. δ. ε. % στ.
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΘΕΜΑ Γ Μονοφασικός αυτομετασχηματιστής έχει σχέση μεταφοράς Κ=4 και όλο το τύλιγμά του έχει W 1 = 800 σπείρες. Στο δευτερεύον τύλιγμα συνδέεται ωμικός καταναλωτής ισχύος 1,5kW (ο συντελεστής ισχύος είναι 1) ο οποίος διαρρέεται από ρεύμα έντασης 6A. Να υπολογίσετε: Γ1. Τον αριθμό των σπειρών του δευτερεύοντος τυλίγματος (W 2 ). Μονάδες 6 Γ2. Την τάση (U 2 ) στο δευτερεύον τύλιγμα του αυτομετασχηματιστή. Μονάδες 6 Γ3. Την τάση (U 1 ) στο πρωτεύον τύλιγμα του αυτομετασχηματιστή. (Να θεωρήσετε ότι για τη λειτουργία του αυτομετασχηματιστή υπό φορτίο ισχύει για το λόγο των τάσεων U, κατά U προσέγγιση, η ίδια σχέση που ισχύει για τη λειτουργία του αυτομετασχηματιστή χωρίς φορτίο). Μονάδες 6 Γ4. Την ένταση του ρεύματος (Ι ) στο πρωτεύον τύλιγμα του αυτομετασχηματιστή. Μονάδες 7 ΘΕΜΑ Κινητήρας συνεχούς ρεύματος τροφοδοτείται με τάση U=300V και απορροφά ηλεκτρική ισχύ 12KW. Οι απώλειες του κινητήρα είναι 3KW. Η ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα είναι 955 στρ/min και η αντίσταση του τυλίγματος του επαγωγικού τυμπάνου 0,5Ω. Να υπολογίσετε: 1. Την ισχύ (P) που δίνει ο κινητήρας στον άξονά του με μορφή μηχανικής ενέργειας. 2. Το βαθμό απόδοσης (η) του κινητήρα. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 3. Τη ροπή (Τ α ) που αναπτύσσεται στον άξονα του κινητήρα. Μονάδες 8 4. Την ένταση του ρεύματος εκκίνησης (I ε ) εάν η ωμική αντίσταση του εκκινητή είναι R εκ =4,5Ω. Μονάδες 7 Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. εν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα, μόνο με μπλε ή μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Ώρα δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ