Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις της 31 ης Δεκεμβρίου 2008 (σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς) Σελίδα 1 από 40
Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις 31 ης Δεκεμβρίου 2008 σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) Βεβαιώνεται ότι οι συνημμένες Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις είναι εκείνες που εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της ανώνυμης εταιρείας «Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης A.E.» την 15η Ιουνίου 2009 και έχουν δημοσιοποιηθεί με την καταχώρησή τους στον Τύπο την 19η Ιουνίου 2009 (ΒΗΜΑ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, ΗΜΕΡΗΣΙΑ) και την 21 η Ιουνίου 2009 (ΠΑΡΟΝ) και την ανάρτησή τους στο διαδίκτυο, στην διεύθυνση, www.etasa.gr. Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, οι οποίες παρατίθενται στις σελίδες από 22 έως και 72, καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, απεικονίζουν κατά τρόπο αληθή τα στοιχεία του ενεργητικού και παθητικού, την καθαρή θέση και τα αποτελέσματα χρήσεως της εταιρείας, καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο. Επισημαίνεται ότι τα δημοσιευθέντα στον Τύπο συνοπτικά οικονομικά στοιχεία στοχεύουν στο να παράσχουν στον αναγνώστη ορισμένα γενικά οικονομικά στοιχεία αλλά δεν παρέχουν την ολοκληρωμένη εικόνα της οικονομικής θέσης και των αποτελεσμάτων του Ομίλου. Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου Πέτρος Παύλος Αλιβιζάτος Ο Διευθύνων Σύμβουλος Ο Διευθυντής Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών Εμμανουήλ Γιαννουλάκης Παναγιώτης Νικολακάκος Ο Προϊστάμενος Λογιστηρίου Νικόλαος Σούρδης Αρ. Αδείας ΟΕΕ A Tάξης: 10658 Business Solutions A.E. Αριθμός Αδείας Γραφείου: 181 Σελίδα 1 από 40
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Έκθεση ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή...4 Έκθεση Διοικητικού Συμβουλίου...7 1. Οικονομικές Καταστάσεις...17 Κατάσταση Ισολογισμού...17 Κατάσταση Λογαριασμού Αποτελεσμάτων χρήσης...18 Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Εταιρείας...19 Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Ομίλου...20 Κατάσταση Ταμειακών ροών...21 Σημειώσεις επί των Οικονομικών Καταστάσεων...22 2. Γενικές Πληροφορίες...22 3. Ακολουθούμενες Λογιστικές Αρχές...23 3.1 Βάση κατάρτισης των οικονομικών καταστάσεων...23 3.2 Νέα πρότυπα και Διερμηνείες...24 3.3 Σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις και κρίσεις...33 3.4 Συμμετοχές σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις...36 3.5 Ενοποίηση...36 3.6 Επενδύσεις σε ακίνητα...38 3.7 Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια...39 3.8 Άυλα περιουσιακά στοιχεία...39 3.9 Μισθώσεις...40 3.10 Απομείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων...40 3.11 Αποθέματα...41 3.12 Απαιτήσεις κατά πελατών - μισθωτών...41 3.13 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα...41 3.14 Μετοχικό κεφάλαιο...41 3.15 Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις...41 3.16 Υποχρεώσεις καθορισμένων παροχών στους εργαζομένους...42 3.17 Τρέχουσα και Αναβαλλόμενη φορολογία εισοδήματος...43 3.18 Προβλέψεις...44 3.19 Αναγνώριση εσόδων...44 3.20 Διανομή μερισμάτων...45 3.21 Συμψηφισμός χρηματοοικονομικών μέσων...45 4. Διαχείριση Χρηματοοικονομικού Κινδύνου...46 5. Σημειώσεις επί των Οικονομικών Καταστάσεων...48 5.1. Ιδιοχρησιμοποιούμενα περιουσιακά στοιχεία...48 5.2. Επενδύσεις σε ακίνητα...50 5.3. Άυλα περιουσιακά στοιχεία...53 5.4. Επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις...54 5.5. Επενδύσεις σε συγγενείς εταιρείες...55 5.6. Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις...56 5.7. Προκαταβολές μισθωμάτων...57 5.8. Αποθέματα...57 5.9. Πελάτες και λοιπές εμπορικές απαιτήσεις...58 5.10. Λοιπές απαιτήσεις...58 5.11. Προπληρωμένα έξοδα...58 Σελίδα 2 από 72
5.12. Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα...59 5.13. Μετοχικό Κεφάλαιο...59 5.14 Λοιπά αποθεματικά...59 5.15 Αποτελέσματα εις νέον...60 5.16. Προβλέψεις για παροχές στους εργαζόμενους...60 5.17. Άλλες προβλέψεις...61 5.18. Προεισπραχθέντα μισθώματα...61 5.19. Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις...62 5.20 Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις...63 5.21. Μερίσματα πληρωτέα...63 5.22. Έσοδα επόμενων χρήσεων...64 5.23. Κύκλος εργασιών...64 5.24. Κόστος πωληθέντων- κόστος λειτουργίας...65 5.25. Άλλα έσοδα εκμεταλλεύσεως...66 5.26. Αποτελέσματα αναπροσαρμογής επενδύσεων σε ακίνητα...66 5.27. Λοιπές προβλέψεις εκμετάλλευσης...66 5.28. Άλλα έξοδα εκμεταλλεύσεως...67 5.29. Χρηματοοικονομικά έσοδα...67 5.30. Χρηματοοικονομικά έξοδα...67 5.31. Αποτελέσματα συγγενών επιχειρήσεων...67 5.32. Φόρος εισοδήματος χρήσης...68 6. Λοιπά Πληροφοριακά Στοιχεία...68 6.1. Μερίσματα...68 6.2. Ενδεχόμενες υποχρεώσεις απαιτήσεις...68 6.3. Δεσμεύσεις...70 6.4. Συναλλαγές µε συνδεδεμένα μέρη...71 6.5 Περιουσιακά στοιχεία προς αξιοποίηση...71 6.6. Γεγονότα μετά την ημερομηνία του ισολογισμού...72 Σελίδα 3 από 72
Έκθεση ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Προς τους Μετόχους της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Α.Ε. Έκθεση επί των Οικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (η Εταιρεία), καθώς και τις ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και των θυγατρικών της (ο Όμιλος), που αποτελούνται από τον εταιρικό και ενοποιημένο ισολογισμό της 31ης Δεκεμβρίου 2008, και τις καταστάσεις αποτελεσμάτων, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή καθώς και περίληψη των σημαντικών λογιστικών πολιτικών και λοιπές επεξηγηματικές σημειώσεις. Ευθύνη Διοίκησης για τις Οικονομικές Καταστάσεις Η Διοίκηση της Εταιρείας έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των Οικονομικών Καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ευθύνη αυτή περιλαμβάνει σχεδιασμό, εφαρμογή και διατήρηση συστήματος εσωτερικού ελέγχου σχετικά με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση οικονομικών καταστάσεων, απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται σε απάτη ή λάθος. Η ευθύνη αυτή περιλαμβάνει επίσης την επιλογή και εφαρμογή κατάλληλων λογιστικών πολιτικών και την διενέργεια λογιστικών εκτιμήσεων που είναι λογικές για τις περιστάσεις. Ευθύνη Ελεγκτή Δική μας ευθύνη είναι η έκφραση γνώμης επί αυτών των Οικονομικών Καταστάσεων, με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχο σύμφωνα με τα Ελληνικά Ελεγκτικά Πρότυπα, που είναι εναρμονισμένα με τα Διεθνή Ελεγκτικά Πρότυπα. Τα Πρότυπα αυτά απαιτούν τη συμμόρφωσή μας με τους κανόνες δεοντολογίας και το σχεδιασμό και διενέργεια του ελέγχου μας με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το κατά πόσο οι οικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την συγκέντρωση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις. Οι διαδικασίες επιλέγονται κατά την κρίση του ελεγκτή και περιλαμβάνουν την εκτίμηση του κινδύνου ουσιώδους ανακρίβειας των οικονομικών καταστάσεων, λόγω απάτης ή λάθους. Για την εκτίμηση του κινδύνου αυτού, ο ελεγκτής λαμβάνει υπόψη το σύστημα εσωτερικού ελέγχου σχετικά με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών για τις περιστάσεις και όχι για την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας του συστήματος εσωτερικού ελέγχου της εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών πολιτικών που εφαρμόσθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη Διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των οικονομικών καταστάσεων. Σελίδα 4 από 72
Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της γνώμης μας. Γνώμη Kατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα από κάθε ουσιώδη άποψη την οικονομική κατάσταση της Εταιρείας και του Ομίλου κατά την 31 Δεκεμβρίου 2008, την χρηματοοικονομική τους επίδοση και τις Ταμειακές τους Ροές για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χωρίς να διατυπώνουμε επιφύλαξη ως προς τα συμπεράσματα του ελέγχου μας, εφιστούμε την προσοχή σας στα παρακάτω θέματα: 1. Όπως αναφέρεται και στην σημείωση 6.2 των Οικονομικών Καταστάσεων, για το μεγαλύτερο μέρος της κατηγορίας «Επενδύσεις σε Ακίνητα», ιδιοκτησίας Ε.Ο.Τ., τα δικαιώματα επί των οποίων αποκτήθηκαν κατά το παρελθόν με αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, δεν έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, τα έργα αξιοποίησης προς εκπλήρωση του σκοπού της απαλλοτρίωσης, με συνέπεια οι πρώην ιδιοκτήτες τους να αιτούν δικαστικά την ανάκληση των απαλλοτριώσεων και την επιστροφή σε αυτούς των πρώην ιδιοκτησιών τους. Η ολομέλεια του Σ.τ.Ε. έχει κάνει ήδη δεκτές ορισμένες από τις αιτήσεις για ανάκληση των απαλλοτριώσεων. Η διοίκηση του Ομίλου καθώς και η Νομική του Υπηρεσία εκτιμούν, ότι αν δεν επισπευσθούν άμεσα τα έργα αξιοποίησης επί των συγκεκριμένων ακινήτων, αυτά θα επιστραφούν στους πρώην ιδιοκτήτες με αποτέλεσμα ο Όμιλος να απολέσει τα δικαιώματα διοίκησης, διαχείρισης και εκμετάλλευσης επί αυτών και κατά συνέπεια τα ακίνητα αυτά να μην αναγνωρίζονται πλέον στις Οικονομικές Καταστάσεις του Ομίλου στην κατηγορία «Επενδύσεις σε Ακίνητα». Στις Οικονομικές Καταστάσεις του Ομίλου δεν έχει αναγνωρισθεί πρόβλεψη για την ενδεχόμενη μείωση περιουσιακών στοιχείων και την αντίστοιχη επίδραση που θα είχε μία τέτοια μείωση τόσο στα αποτελέσματα χρήσης όσο και στα Ίδια Κεφάλαια της Εταιρείας. 2. Όπως αναφέρεται και στην σημείωση 6.2 των Οικονομικών Καταστάσεων, η Εταιρεία έχει αναγνωρίσει στις Οικονομικές της Καταστάσεις στην κατηγορία «Επενδύσεις σε Ακίνητα» συγκεκριμένο αριθμό ακινήτων, τα οποία έχουν περιέλθει στην κυριότητά της με Πράξεις Υπουργικού Συμβουλίου (Π.Υ.Σ.). Η εύλογη αξία των ακινήτων αυτών, ανέρχεται σε 15,5 εκατ. περίπου. Κατά των ακινήτων αυτών έχουν ασκηθεί αιτήσεις ακυρώσεων, ενώπιον του Σ.τ.Ε. και ήδη έχει ανακληθεί μία Π.Υ.Σ., με συνέπεια το ακίνητο αυτό να επανέλθει στην κυριότητα του Ε.Ο.Τ. Η διοίκηση του Ομίλου και η Νομική του Υπηρεσία πιθανολογούν την ευδοκίμηση των λοιπών αιτήσεων ακύρωσης, γεγονός που θα έχει ως συνέπεια την απώλεια της κυριότητας των αντίστοιχων ακινήτων χωρίς όμως να επηρεάζεται η διοίκηση, διαχείριση και εκμετάλλευση αυτών. Κατά συνέπεια τα δικαιώματα διοίκησης, διαχείρισης και εκμετάλλευσης επί αυτών των ακινήτων θα συνεχίσουν να αναγνωρίζονται στις Οικονομικές Καταστάσεις του Ομίλου στην κατηγορία «Επενδύσεις σε Ακίνητα». Σελίδα 5 από 72
3. Όπως αναφέρεται και στη σημείωση 6.2 που παρατίθεται στις Οικονομικές Καταστάσεις, οι φορολογικές δηλώσεις της Εταιρείας για τις χρήσεις 2003 έως και 2008 δεν έχουν εξεταστεί από τις φορολογικές αρχές, με συνέπεια να υπάρχει το ενδεχόμενο επιβολής πρόσθετων φόρων και προσαυξήσεων κατά το χρόνο που θα εξετασθούν και θα οριστικοποιηθούν. Η έκβαση του φορολογικού ελέγχου δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί στο παρόν στάδιο και, ως εκ τούτου, δεν έχει γίνει οποιαδήποτε πρόβλεψη στις οικονομικές καταστάσεις σε σχέση με το θέμα αυτό. Αναφορά επί άλλων νομικών θεμάτων Επαληθεύσαμε τη συμφωνία και την αντιστοίχηση του περιεχομένου της Έκθεσης του Διοικητικού Συμβουλίου με τις συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις, στα πλαίσια των οριζομένων από τα άρθρα 43α, 107 και 37 του Κ.Ν. 2190/1920. Αθήνα, 16 Ιουνίου 2009 O Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Παναγιώτης Χριστόπουλος Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ. 28481 Σελίδα 6 από 72
Έκθεση Διοικητικού Συμβουλίου. Κύριε Μέτοχε, ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ «ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Α.Ε.» ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ 31ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 Η παρούσα έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της «ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΕ» (η «ΕΤΑ» ή η «Εταιρεία») έχει συνταχθεί με βάση τις διατάξεις του Κ.Ν. 2190/1920, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, και αναφέρεται στις Εταιρικές και Ενοποιημένες 1 Καταστάσεις της 31 Δεκεμβρίου 2008 και της χρήσης που έληξε την ημερομηνία αυτή, στα πλαίσια των υποχρεώσεων της Εταιρείας σύμφωνα με το Ν.3429/2005 (άρθρο 12, παρ. 1). Σύμφωνα με το άρθρο 43 α παράγραφος 3 του Κ.Ν. 2190/1920, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 35 του Π.Δ. 409/1986, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας υποβάλλει συνημμένα στη Γενική Συνέλευσή σας τις εν λόγω Εταιρικές και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις για τη χρήση 2008, με τις παρατηρήσεις μας πάνω σ αυτές και παρακαλούμε για την έγκρισή τους. I. Σημαντικά γεγονότα της χρήσης 2008 Η χρήση 2008 χαρακτηρίζεται από τα εξής σημαντικά γεγονότα: Ολοκληρώθηκε o διαγωνισμός για την παραχώρηση της εκμετάλλευσης της Μαρίνας Φαλήρου, με την ανάδειξη Αναδόχου και την υπογραφή σύμβασης. Ολοκληρώθηκε η Α φάση των διαγωνισμών αξιοποίησης των εκτάσεων Αφάντου Ρόδου και Αλυκών Αναβύσσου, καθώς και ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της εκμετάλλευσης του ΞΕΝΙΑ ΒΥΤΙΝΑΣ. Ολοκληρώθηκε η Β φάση του διαγωνισμού για την πώληση του 100% των μετοχών της ανώνυμης εταιρείας «Ελληνικό Καζίνο Κέρκυρας» (ΕΚΚ ΑΕ). Ολοκληρώθηκε το Στρατηγικό και Επιχειρηματικό Σχέδιο της ΕΤΑ ΑΕ, για τα έτη 2008-2013 και 2008-2010 αντίστοιχα, ενώ καταρτίσθηκε νέο οργανόγραμμα και επήλθε οργανωτική αναδιάρθρωση της Εταιρείας. 1 Στις Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις περιλαμβάνονται, εκτός της μητρικής, (α) η θυγατρική εταιρεία «Ελληνικό Καζίνο Κέρκυρας ΑΕ», στην οποία η ΕΤΑ συμμετέχει στο μετοχικό της κεφάλαιο κατά ποσοστό 100%, και (β) η θυγατρική εταιρεία «Αγροτουριστική ΑΕ», στην οποία η ΕΤΑ συμμετέχει στο μετοχικό της κεφάλαιο κατά ποσοστό 52,27%. Σελίδα 7 από 72
Καταρτίσθηκε και υποβλήθηκε η πρόταση για την αναγνώριση της ΕΤΑ ΑΕ ως δικαιούχου χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ. Το γεγονός αυτό θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό για την Εταιρεία, αφού παρέχεται πλέον στην εταιρία δυνατότητα χρηματοδότησης έργων υποδομής, αξιοποίησης, διατήρησης και ανάδειξης ειδικής φύσης περιουσιακών στοιχείων (σπήλαια, μουσεία και άλλα χρήζοντα ειδικής περιβαλλοντικής προστασίας), τα οποία είτε δεν είναι πρόσφορα είτε δεν είναι σκόπιμο να αποτελέσουν αντικείμενο ανάπτυξης και εκμετάλλευσης από ιδιώτες. Ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση σοβαρών χρόνιων συμβατικών εκκρεμοτήτων (συμβάσεις MIZUHO, Αργολικού Ήλιου, Μαρίνας Φλοίσβου και Μαρίνας Ζέας) και υπογράφτηκαν οι συμβάσεις ρύθμισης των οικονομικών διαφορών που είχαν προκύψει μεταξύ των μερών. Στο πλαίσιο εφαρμογής μιας πρότυπης, φιλο-περιβαλλοντικής πολιτικής, ξεκίνησε η εκπόνηση σειράς ειδικών μελετών για την οικο-ανάπτυξη ακινήτων της εταιρίας (Καϊάφας, Φανάρι Κομοτηνής, Νησίδες Θεσπρωτίας, Παλιούρι Χαλκιδικής), τα οποία, λόγω της ιδιαίτερης φυσικής και αισθητικής τους κατάστασης, χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης ως προς τις χρήσεις που θα αναπτυχθούν. II. Απολογισμός χρήσης 2008 1. Εξέλιξη των εργασιών Ομίλου - Εταιρείας Ο Κύκλος Εργασιών του Ομίλου ανήλθε την κλειόμενη χρήση (2008) σε ύψος 49,1 εκατ. έναντι ποσού 47,7 εκατ. την προηγούμενη χρήση (2007), ήτοι αυξήθηκε κατά ποσοστό 2,9%. Ο Κύκλος Εργασιών της Εταιρείας σημείωσε την κλειόμενη χρήση αύξηση ποσοστού 4,2% σε σχέση με την περυσινή χρήση (2007), ως αποτέλεσμα, κυρίως, της αύξησης των εσόδων των εκμεταλλεύσεών της. Το Λειτουργικό Κόστος του Ομίλου ανήλθε το 2008 σε 80,7 εκατ., αυξημένο κατά ποσοστό 84,7% σε σχέση με τη χρήση 2007, οπότε είχε ανέλθει σε 43,7 εκατ.. Αντίστοιχα, το Λειτουργικό Κόστος της Εταιρείας ανήλθε την κλειόμενη χρήση (2008) σε 79,8 εκατ. έναντι ποσού 42,6 εκατ. τη χρήση 2007, σημειώνοντας σημαντική αύξηση ποσοστού 87,3%. Πίνακας: Συγκριτική Ανάλυση Λειτουργικού Κόστους Ομίλου Εταιρείας διετίας 2008 2007 Όμιλος Εταιρεία ποσά σε χιλ. 2008 2007 2008 2007 Κόστος Πωληθέντων 32.097,84 23.817,67 32.104,39 23.679,53 Έξοδα Διοικητικής Λειτουργίας 14.951,05 10.643,16 14.073,08 9.564,35 Έξοδα Λειτουργίας Πωλήσεων 4.150,31 3.201,34 4.150,31 3.327,02 Λοιπές Προβλέψεις Εκμετάλλευσης 25.254,84 4.638,62 25.254,84 4.623,62 Άλλα Έξοδα Εκμετάλλευσης 4.212,01 1.440,33 4.210,81 1.392,27 Λειτουργικό Κόστος 80.666,05 43.741,12 79.793,43 42.586,79 Σελίδα 8 από 72
Σε ότι αφορά στις μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν στις επιμέρους κατηγορίες Λειτουργικών Δαπανών Ομίλου Εταιρείας την κλειόμενη χρήση (2008) σε σχέση με την περυσινή, από τον παραπάνω πίνακα, παρατηρείται: Μια εν γένει αύξηση των λειτουργικών εξόδων ως αποτέλεσμα της πολυεπίπεδης ανάπτυξης των δραστηριοτήτων της Εταιρείας κατά την κλειόμενη χρήση (2008), και ειδικότερα στην μεγάλη ποσοστιαία αύξηση, αφενός, των αμοιβών ελευθέρων επαγγελματιών και λοιπών τρίτων και, αφετέρου, των αμοιβών προσωπικού. Σημαντική αύξηση (υπέρ-τετραπλασιασμό) στις δαπάνες που αφορούν σε Λοιπές Προβλέψεις Εκμετάλλευσης. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκαν έξι μεγάλοι ενδεχόμενοι κίνδυνοι, οι οποίοι αποτιμήθηκαν σε 19 εκατ. και για τους οποίους κίνδυνους υπολογίστηκε ισόποση πρόβλεψη. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω: Τα Αποτελέσματα (Ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων του Ομίλου ανήλθαν το 2008 σε 110,67 εκατ. έναντι κερδών ύψους 27,5 εκατ. το 2007, ήτοι μειωμένα κατά πέντε (5) φορές. Τα Αποτελέσματα (Ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων της Εταιρείας, τα οποία ανήλθαν το 2008 σε 109,8 εκατ., σημείωσαν, κατά τα παραπάνω, αντίστοιχη πτώση με αυτήν των ενοποιημένων αποτελεσμάτων σε σχέση με τα εταιρικά κέρδη της περυσινής χρήσης (2007). Σημειώνεται ότι η αναγκαία ετήσια επικαιροποίηση της εκτίμησης της εύλογης αξίας, στην οποία επιμετρούνται οι Επενδύσεις σε ακίνητα της Εταιρείας, συνέβαλε στο κατά τα παραπάνω διαμορφωθέν αποτέλεσμα τόσο σε εταιρικό όσο και σε ενοποιημένο επίπεδο με ζημιές ύψους 79,9 εκατ., ως αποτέλεσμα των μεταβολών στο ευρύτερο οικονομικό και τουριστικό περιβάλλον καθώς και των ειδικότερων μεταβολών νομοτεχνικού χαρακτήρα που διαπιστώθηκαν στα εν λόγω ακίνητα της Εταιρείας (ιδιόκτητα και ιδιότυπα δικαιώματα). Τα χρηματοοικονομικά έσοδα του Ομίλου ανήλθαν το 2008 σε 2,3 εκατ. έναντι εξόδων 0,3 εκατ.. Επιπλέον, τα Αποτελέσματα Συγγενών Επιχειρήσεων ανήλθαν το 2008 σε 19,4 εκατ., σημειώνοντας πτώση ποσοστού 11% σε σχέση με το 2007, γεγονός που οφείλεται σε μικρή κάμψη της κερδοφορίας που παρουσίασαν το 2008 οι συμμετοχές της Εταιρείας (ΕΚΠ ΑΕ, Μαρίνα Ζέας ΑΕ, Lamda TechnOL Flisvos Marina ΑΕ) έναντι της περυσινής χρήσης (2007). Σε επίπεδο μητρικής εταιρείας, τα χρηματοοικονομικά έσοδα ανήλθαν την κλειόμενη χρήση (2008) σε 23,3 εκατ. έναντι εξόδων ύψους 0,3 εκατ.. Σελίδα 9 από 72
Ο Φόρος Εισοδήματος (έσοδο) του Ομίλου ανήλθε το 2008 σε 43,9 εκατ. έναντι εξόδου ποσού 9,3 εκατ. την προηγούμενη χρήση (2007), εκ των οποίων ποσό ύψους 47,7 εκατ. και 6,9 εκατ. αφορούν σε αναβαλλόμενο φόρο εισοδήματος των χρήσεων 2008 (έσοδο) και 2007 (έξοδο), αντίστοιχα. Σε συνέχεια των παραπάνω, τα Καθαρά Αποτελέσματα (Ζημιές) μετά από φόρους του Ομίλου διαμορφώθηκαν την κλειόμενη χρήση (2008) σε ύψος 45,3 εκατ. έναντι κερδών 41,3 εκατ. την περυσινή χρήση (2007), σημειώνοντας σημαντική πτώση ως αποτέλεσμα κυρίως των ζημιών ύψους 79,9 εκατ. από την αναπροσαρμογή των Επενδύσεων σε ακίνητα της Εταιρείας. Αντίστοιχα, τα Καθαρά Αποτελέσματα (Ζημιές) μετά από φόρους της Εταιρείας παρουσίασαν το 2008 σημαντική κάμψη σε σχέση με το 2007, και ανήλθαν σε 42,9 εκατ.. Παρά τα παραπάνω αποτελέσματα, κατά την κλειόμενη χρήση (2008) θετική ήταν επίδραση στα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα του Ομίλου, τα οποία αυξήθηκαν κατά 19,7 εκατ., όπως φαίνεται και από την Κατάσταση Ταμειακών Ροών (Ομίλου). Η εν λόγω αύξηση των ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων του Ομίλου προέρχεται από τις εισροές από λειτουργικές δραστηριότητες, οι οποίες ανήλθαν το 2008 σε 12,06 εκατ. πλέον εισροών από επενδυτικές δραστηριότητες συνολικού ύψους 10,95 εκατ., οι οποίες υπερκάλυψαν την εκροή του Ομίλου για πληρωμή μερισμάτων της προηγούμενης χρήσης ύψους 3,3 εκατ.. 2. Εξέλιξη του Ενεργητικού Ομίλου - Εταιρείας Πάγια Ομίλου Εταιρείας Το Πάγιο Ενεργητικό του Ομίλου ανήλθε το 2008 σε 825,7 εκατ. έναντι 899 εκατ. την περυσινή χρήση (2007). Ποσοστό 78,3% του Πάγιου Ενεργητικού του Ομίλου αποτελούν οι Επενδύσεις σε Ακίνητα, οι οποίες περιλαμβάνουν ακίνητα ιδιόκτητα ή υπό τη διαχείριση της Εταιρείας που κατέχονται για αξιοποίηση (κυρίως, μέσω μακροχρόνιων εκμισθώσεων). Οι Επενδύσεις σε Ακίνητα του Ομίλου και της Εταιρείας, αναγνωρίζονται σε «εύλογη αξία» με βάση εκτίμηση που διενεργήθηκε και αναπροσαρμόζεται σε ετήσια βάση από ανεξάρτητους ορκωτούς εκτιμητές και η οποία ανήλθε την 31.12.2008 σε 646,4 εκατ. έναντι 726,3 εκατ. την 31.12.2007, επιβαρύνοντας τα αποτελέσματα της κλειόμενης χρήσης με ζημιές ύψους 79,9 εκατ.. Απαιτήσεις Ομίλου - Εταιρείας Οι Απαιτήσεις αποτελούν σημαντικό ποσοστό του Κυκλοφορούντος Ενεργητικού, τόσο σε επίπεδο Ομίλου όσο και σε επίπεδο Εταιρείας. Συγκεκριμένα, την 31.12.2008, οι Απαιτήσεις του Ομίλου ανήλθαν σε 48,0 εκατ. έναντι 63,9 εκατ. την περυσινή χρήση (2007), ήτοι μειώθηκαν κατά ποσοστό 24,9%, ενώ οι Απαιτήσεις της Εταιρείας ανήλθαν το 2008 σε 48,9 εκατ. έναντι 64,7 εκατ. το 2007, ήτοι μείωση ποσοστού 24,4%. Σελίδα 10 από 72
Αριθμοδείκτες οικονομικής διάρθρωσης 31/12/2008 % 31/12/2007 % Κυκλοφορούν ενεργητικό 113.242.741,94 12,06% 109.556.214,00 10,86% Σύνολο ενεργητικού 939.001.809,05 1.008.534.084,00 Πάγιο ενεργητικό 825.759.067,11 87,94% 898.977.871,00 89,14% Σύνολο ενεργητικού 939.001.809,05 1.008.534.084,00 Ίδια κεφάλαια 759.732.854,40 423,79% 808.296.195,00 403,67% Σύνολο υποχρεώσεων 179.268.954,65 200.237.888,00 Σύνολο υποχρεώσεων 179.268.954,65 19,09% 200.237.888,00 19,85% Σύνολο παθητικού 939.001.809,05 1.008.534.084,00 Ίδια κεφάλαια 759.732.854,40 80,91% 808.296.195,00 80,15% Σύνολο παθητικού 939.001.809,05 1.008.534.084,00 Ίδια κεφάλαια 759.732.854,40 92,00% 808.296.195,00 89,91% Πάγιο ενεργητικό 825.759.067,10 898.977.871,00 Αριθμοδείκτες αποδόσεως και αποδοτικότητας Καθαρά αποτελέσματα χρήσεως προ φόρων (89.287.435,41) -11,75% 50.644.156,00 6,27% Ίδια κεφάλαια 759.732.854,40 808.296.195,00 III.Διαχείριση Χρηματοοικονομικού Κινδύνου Τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα αποτελούν τα κύρια χρηματοοικονομικά μέσα της Εταιρείας και των θυγατρικών της, με κύριο σκοπό την παροχή χρηματοδότησης των εργασιών αυτής. Επίσης, ως αποτέλεσμα των εργασιών της, η Εταιρεία κατέχει διάφορα άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα, όπως εμπορικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις. Κατά τη διάρκεια της χρήσης, πολιτική της Εταιρείας ήταν και παραμένει να μην ασχολείται με την εμπορία χρηματοπιστωτικών μέσων. Η Εταιρεία και οι θυγατρικές της εκτίθενται σε περιορισμένο φάσμα χρηματοοικονομικών κινδύνων. Οι συνήθεις κίνδυνοι στους οποίους θεωρητικά υπάγεται είναι κίνδυνοι αγοράς (συναλλαγματικός κίνδυνος, επιτόκιο, τιμές αγοράς), πιστωτικός κίνδυνος, κίνδυνος ρευστότητας, κίνδυνος ταμειακών ροών.η διαχείριση των κινδύνων γίνεται από τη Διοίκηση της μητρικής Εταιρείας και εστιάζεται κυρίως στην αναγνώριση και εκτίμηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων καθώς και την πολιτική διατήρησης πλεονάζουσας ρευστότητας. Σελίδα 11 από 72
Α) Κίνδυνος Αγοράς i) Συναλλαγματικός κίνδυνος ως αποτέλεσμα συναλλαγών σε ξένο νόμισμα. Η Εταιρεία και οι θυγατρικές της δεν έχουν δραστηριότητα στο εξωτερικό και, συνεπώς, δεν είναι εκτεθειμένες σε κινδύνους από ξένο νόμισμα. ii) Κίνδυνος τιμών ως αποτέλεσμα μεταβολών του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Τα μισθωτικά έσοδα της μητρικής Εταιρείας αναπροσαρμόζονται σε ετήσια βάση με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, οπότε η Εταιρεία δεν εκτίθεται σε σημαντικό κίνδυνο τιμών. Αντιθέτως, ο Όμιλος εκτίθεται σε σημαντικό κίνδυνο σχετικά με χρηματοοικονομικά μέσα εφόσον κατέχει συμμετοχικούς τίτλους. iii) Κίνδυνος ταμειακών ροών και κίνδυνος μεταβολής επιτοκίων ως αποτέλεσμα διακυμάνσεων στα επιτόκια. Ο Όμιλος έχει στο Ενεργητικό του έντοκα περιουσιακά στοιχεία, όπως βραχυπρόθεσμες επενδύσεις σε swaps καθώς και καταθέσεις όψεως. Κατά συνέπεια, ο Όμιλος εκτίθεται σε κίνδυνο από διακυμάνσεις στα επιτόκια. Πιο συγκεκριμένα, τα χρηματοοικονομικά έσοδα του Ομίλου δύναται να μειώνονται ως αποτέλεσμα αλλαγών του διατραπεζικού επιτοκίου. Β) Πιστωτικός Κίνδυνος Η Εταιρεία έχει σημαντική συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου αναφορικά με απαιτήσεις κατά μισθωτών και λοιπών πελατών, ο οποίος (πιστωτικός κίνδυνος) απορρέει από τη μη τήρηση των συμβατικών όρων από τον αντισυμβαλλόμενο με μέγιστη έκθεση ίση με τη λογιστική αξία των μέσων. Οι εν λόγω απαιτήσεις προέρχονται από μια μεγάλη και ευρεία βάση πελατών. Η Εταιρεία παρακολουθεί την οικονομική κατάσταση των πελατών της και συνεχώς προσαρμόζει την πολιτική της αναλόγως. Εν γένει, εφαρμόζονται πολιτικές οι οποίες εξασφαλίζουν ότι οι εκμισθώσεις και οι πωλήσεις υπηρεσιών πραγματοποιούνται σε πελάτες με αξιολογημένο ιστορικό πωλήσεων. Μεγάλο μέρος των απαιτήσεων είναι ασφαλισμένο έναντι πιστωτικού κινδύνου με λήψη εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης των συμβατικών όρων από τραπεζικά ιδρύματα. Περαιτέρω, κατάλληλες προβλέψεις αναγνωρίζονται για ζημιές προερχόμενες από απομείωση απαιτήσεων λόγω συγκεκριμένων πιστωτικών κινδύνων. Η Εταιρεία και οι θυγατρικές της δεν έχουν συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου αναφορικά με υποχρεώσεις σε τρίτους ούτε κινδύνου προερχόμενου από βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σε δάνεια. Γ) Κίνδυνος Ρευστότητας Η εταιρική διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας βασίζεται στη σωστή διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης και των ταμειακών ροών. Λόγω της δυναμικής φύσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας εταιρικής και ενοποιημένης στόχο της Διοίκησης του Ομίλου αποτελεί η διατήρηση ελαστικότητας στην άντληση κεφαλαίων διατηρώντας επαρκή ταμειακά διαθέσιμα. Σελίδα 12 από 72
IV. Λειτουργική Διάρθρωση Εταιρείας Η λειτουργία της ΕΤΑ διαρθρώνεται σε είκοσι οκτώ (28) ενεργές εκμεταλλεύσεις, συμπεριλαμβανομένου και του Κεντρικού Καταστήματος της Εταιρείας. Σημειώνεται ότι οι λοιπές είκοσι επτά (27) ίδιες εκμεταλλεύσεις λειτουργούν ως Υποκαταστήματα της Εταιρείας τα οποία διαθέτουν αυτόνομη λογιστική παρακολούθηση, αποτελούν διακριτό κέντρο κόστους εσόδων, έχουν δική τους διοικητική υποδομή και απασχολούν μόνιμο και εποχικό προσωπικό. Συγκεκριμένα, στον Πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται οι Εκμεταλλεύσεις / Υποκαταστήματα της Εταιρείας: Α/Α ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ / ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ 1. Κεντρικό Κατάστημα Καζίνο 2. Καζίνο Κέρκυρας Μαρίνες 3. Μαρίνα Αλίμου 4. Μαρίνα Βουλιαγμένης 5. Μαρίνα Φαλήρου 6. Μαρίνα Θεσσαλονίκης Ιαματικές Πηγές 7. Ιαματική Πηγή Αιδηψού 8. Ιαματική Πηγή Θερμοπυλών 9. Ιαματική Πηγή Καϊάφα 10. Ιαματική Πηγή Κύθνου 11. Ιαματική Πηγή Λουτρακίου 12. Ιαματική Πηγή Νιγρίττας 13. Ιαματική Πηγή Υπάτης Χιονοδρομικά Κέντρα 14. Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού Κάμπινγκ 15. Κάμπινγκ Φαναρίου 16. Κάμπινγκ Παλιουρίου 17. Κάμπινγκ Καμμένων Βούρλων 18. Κάμπινγκ Ασπροβάλτας 19. Κάμπινγκ Επανωμής 20. Κάμπινγκ Καλάνδρας 21. Κάμπινγκ Κρυοπηγής Σελίδα 13 από 72
Οργανωμένες Ακτές 22. Ακτή Βουλιαγμένης 23. Ακτή Κάμπινγκ (Αγίας Τριάδας) Θερμαϊκού Λοιπές Εκμεταλλεύσεις 24. Μουσείο Αχίλλειο 25. Γκολφ Αφάντου Ρόδου 26. Σπήλαια Διρού 27. Πύργος Τζαννετάκη 28. Εκθεσιακό Κέντρο Ελληνικού V.Έρευνα & Ανάπτυξη Σημειώνεται ότι η ΕΤΑ δε δραστηριοποιείται σε τομείς έρευνας & ανάπτυξης VI.Προοπτικές Ομίλου - Εταιρείας Α. Βασική επιδίωξη της Διοίκησης της Εταιρείας αποτελεί η αξιοποίηση της τουριστικής περιουσίας σύμφωνα με τους στόχους της τουριστικής πολιτικής και της ανάπτυξης της χώρας, η ανάδειξη της τουριστικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και η ανάληψη δράσεων κοινωνικής εταιρικής ευθύνης. Β. Οι προοπτικές εμφανίζονται θετικές, λαμβανομένου υπόψη, ότι αφενός οι μεγάλες συμβατικές εκκρεμότητες της Εταιρείας διευθετήθηκαν αφετέρου αναμένονται σημαντικά έσοδα από την αξιοποίηση των ακινήτων της Εταιρείας, με την ολοκλήρωση των εκκρεμών διαγωνισμών για μια σειρά σημαντικά ακίνητα (Γκολφ Αφάντου, Αλυκές Αναβύσσου, Καλά Νερά Μαγνησίας, Άγιος Ιωάννης Σιθωνίας). Γ. Η Εταιρεία στοχεύει στη συνέχιση της προσπάθειας αξιοποίησης των ακινήτων της, με έμφαση στα περιουσιακά στοιχεία τα οποία έχει προτείνει προς χρηματοδότηση της ανάπτυξής τους από το ΕΣΠΑ. Αναφέρονται ενδεικτικά, η αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων εγκαταστάσεων του Σπηλαίου Διρού, η κατασκευή λουτρικών εγκαταστάσεων καινοτόμου οικολογικού σχεδιασμού, η ανάπλαση-διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου της Ακτής Βάρκιζας, η αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων εγκαταστάσεων του Μουσείου Αχιλλείου Κέρκυρας Δ. Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα, σύμφωνα με το υποβληθέν Επιχειρησιακό Σχέδιο 2 της Εταιρείας, η πορεία της Εταιρείας την διετία (2009 2010) αναμένεται αυξητική, με την καθαρή 2 Ο οικονομικός προγραμματισμός της ΕΤΑ ΑΕ για την τριετία 2008 2010, που περιλαμβάνεται στο υποβληθέν Επιχειρησιακό Σχέδιο της Εταιρείας για την εν λόγω περίοδο, έχει καταρτιστεί σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα και με βάση την υφιστάμενη κατάσταση των συμμετοχών της Εταιρείας. Σελίδα 14 από 72
της κερδοφορία να αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά από την επίτευξη των στόχων που αφορούν, κατά τα παραπάνω, στα έσοδα από την υλοποίηση του προγράμματος αξιοποίησης των ακινήτων της Εταιρείας με την ολοκλήρωση της Β Φάσης των εν εξελίξει διαγωνισμών αξιοποίησης, την καλύτερη διαχείριση των απαιτήσεών της έναντι τρίτων, την ενδεχόμενη χρηματοδότηση έργων από το ΕΣΠΑ, και την αποδοτικότερη οργάνωση και διαχείριση των Υποκαταστημάτων της. VII. Άλλα σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν μετά την 31.12.2008 (i) Η σύναψη τροποποιητικής Σύμβασης με την «ΑΡΓΟΛΙΚΟΣ ΗΛΙΟΣ ΑΕ», μισθώτριας του ξενοδοχειακού συγκροτήματος στο Ναύπλιο, με την οποία διευθετήθηκαν οι επί πενταετία εκκρεμείς διαφορές της ΕΤΑ ΑΕ με τη μισθώτρια, προς όφελος της ΕΤΑ ΑΕ και του επενδυτικού έργου επί του ακινήτου. (ii) Η δημιουργία νέου δυκτιακού τόπου της ΕΤΑ ΑΕ, κατά τρόπον ώστε να μπορεί το κοινό να λαμβάνει όλη την αναγκαία πληροφόρηση για την ΕΤΑ ΑΕ και τις δράσεις της και κυρίως για τα ακίνητα του χαρτοφυλακίου της Εταιρείας. (iii) Η εκκίνηση της διαδικασίας εισαγωγής στη Διαιτησία της διαφοράς που γεννήθηκε από την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης για την αγορά του 2% των μετοχών της ανώνυμης εταιρείας «Ελληνικό Καζίνο Πάρνηθας» («ΕΚΠ ΑΕ»). (iv) Η ανάδειξη Αναδόχου για την πώληση ποσοστού 100% των μετοχών της «Ελληνικό Καζίνο Κέρκυρας ΑΕ», ενώ αναμένεται η σχετική κατακυρωτική απόφαση της ΔΕΑ, καθώς και η απόφαση για έναρξη της διαδικασίας απόσχισης του κλάδου «Καζίνο Κέρκυρας» με τον καθορισμό ως ημερομηνίας μετασχηματισμού την 31 η.01.2009. VIII. Εκκρεμή θέματα που απαιτούν ενέργειες του Μετόχου (i) Νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες απαιτούνται είτε για την αποσαφήνιση υφισταμένων διατάξεων είτε για την επίλυση σοβαρών ζητημάτων που επηρεάζουν αρνητικά την αποτελεσματική λειτουργία της Εταιρείας (όπως, ενδεικτικά, ρυθμίσεις αφορώσες ζητήματα ιδιοκτησιακού χαρακτήρα ακινήτων της ΕΤΑ, ρυθμίσεις σχετικά με υποχρεώσεις έναντι Δημοσίου και ΟΤΑ, ρυθμίσεις σχετικά με τη δυνατότητα καταγγελίας μισθώσεων ακινήτων τα οποία πρόκειται άμεσα να αξιοποιηθούν, ρυθμίσεις σχετικές με τις απαλλοτριώσεις, κλπ.), είτε διευκολύνουν την αξιοποίηση της δημόσιας τουριστικής περιουσίας (ανακηρύξεις εκτάσεων του ΕΟΤ σε ΤΔΚ). (ii) Ταχύτερη ανταπόκριση στην διευθέτηση ζητημάτων αδειοδοτήσεων αρμοδιότητας του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης (π.χ. προώθηση ΜΠΕ ή Κανονισμών Λειτουργίας και Τιμολογίων Τουριστικών Λιμένων). Σελίδα 15 από 72
(iii) Έκδοση υπουργικών αποφάσεων σε εκτέλεση νόμων, προκειμένου να μην υπάρχουν νομοθετικά κενά (π.χ Ν. 3498/2006 περί ιαματικού τουρισμού, καθορισμός ανταλλάγματος της παρ. 10 του άρθρου 39 του Ν. 3105/2003). (iv) Επίλυση ζητημάτων εργασιακού καθεστώτος προσωπικού της Εταιρείας. (v) Ολοκλήρωση διαδικασιών διευθέτησης προβλημάτων που αφορούν στο Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού (έκδοση ΥΑ καθορισμού πυρήνα εθνικού δρυμού, ιδιοκτησιακό). (vi) Ολοκλήρωση των διαδικασιών καθορισμού χρήσεων γης και αδειοδοτήσεων στο Εκθεσιακό Κέντρο Ελληνικού, στο πλαίσιο ρύθμισης και του Μητροπολιτικού Πάρκου Ελληνικού. Μετά τα παραπάνω κ.κ. Μέτοχοι σας παρακαλούμε: 1. Να εγκρίνετε τις Εταιρικές και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις της διαχειριστικής χρήσης 01.01.2008 έως 31.12.2008. 2. Να εγκρίνετε την αποφασισθείσα από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας διανομή μερίσματος από τα κέρδη της Εταιρείας της διαχειριστικής χρήσης 01.01.2008 31.12.2008, ύψους 3.000.000,00. 3. Να απαλλάξετε εμάς και τους Ορκωτούς Ελεγκτές από κάθε ευθύνη για τα πεπραγμένα της διαχειριστικής χρήσης 2008 σύμφωνα με το Νόμο και το Καταστατικό της Εταιρείας. 4. Να διορίσετε έναν (1) τακτικό και έναν (1) αναπληρωματικό Ορκωτό Ελεγκτή Λογιστή από το Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών (Σ.Ο.Ε.Λ.), για τη χρήση 01.01.2009 έως 31.12.2009. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. Αθήνα, 15 Ιουνίου 2009 Ο ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΕΤΡΟΣ - ΠΑΥΛΟΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΚΗΣ Σελίδα 16 από 72
1.Οικονομικές Καταστάσεις Κατάσταση Ισολογισμού (ποσά σε ευρώ) ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Σημ. 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 Περιουσιακά στοιχεία Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ιδιοχρησιμοποιούμενα περιουσιακά στοιχεία 5.1 38.369.048,50 28.377.451,58 38.368.606,83 28.372.852,52 Επενδύσεις σε ακίνητα 5.2 646.388.535,00 726.279.091,00 646.388.535,00 726.279.091,00 Άϋλα περιουσιακά στοιχεία 5.3 2.338.363,48 2.709.978,35 2.338.363,48 2.709.978,35 Επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις 5.4 0,00 0,00 587.000,00 587.000,00 Επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις 5.5 53.432.366,03 55.047.222,01 31.762.918,39 31.762.918,39 Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 5.6 1.126.115,00 1.503.751,43 1.108.983,15 1.486.619,58 Προκαταβολές μισθωμάτων 5.7 84.104.639,10 85.060.376,67 84.104.639,10 85.060.376,67 Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα 5.8 556.700,73 710.964,08 555.475,93 708.339,08 Πελάτες και λοιπές εμπορικές απαιτήσεις 5.9 28.049.352,83 41.720.669,53 27.961.993,70 41.695.656,40 Λοιπές απαιτήσεις 5.10 19.997.271,64 22.252.640,69 20.974.512,78 22.994.067,74 Προπληρωμένα έξοδα 5.11 1.082.699,55 1.022.674,62 1.082.699,55 1.022.674,62 Ταμιακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 5.12 63.556.717,19 43.849.264,26 63.128.360,98 43.365.468,29 Σύνολο Περιουσιακών στοιχείων 939.001.809,05 1.008.534.084,22 918.362.088,89 986.045.042,64 Ιδία κεφάλαια και αποθεματικά Μετοχικό Κεφάλαιο 5.13 301.850.000,00 301.850.000,00 301.850.000,00 301.850.000,00 Λοιπά αποθεματικά 5.14 28.021.992,76 27.539.006,90 28.021.992,76 27.539.006,90 Αποτελέσματα εις νέον 5.15 429.860.861,64 478.907.188,47 410.437.363,05 457.044.134,28 Σύνολο Ιδίων κεφαλαίων 759.732.854,40 808.296.195,37 740.309.355,81 786.433.141,18 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Προβλέψεις για παροχές στους εργαζόμενους 5.16 1.589.813,32 1.535.239,32 1.589.813,32 1.529.439,32 Άλλες προβλέψεις 5.17 27.541.634,34 22.178.237,40 27.541.634,34 22.178.237,40 Προεισπραχθέντα μισθώματα 5.18 17.953.946,49 11.552.811,80 17.953.946,49 11.552.811,80 Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις 5.19 91.633.545,26 139.448.373,68 91.633.545,26 139.448.373,68 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις 5.20 33.292.422,13 17.577.847,90 32.076.200,56 16.982.660,51 Μερίσματα πληρωτέα 5.21 2.833.295,50 2.832.683,25 2.833.295,50 2.832.683,25 Φόρος εισοδήματος χρήσης πληρωτέος 3.173.568,83 3.929.138,07 3.173.568,83 3.904.138,07 Έσοδα επόμενων χρήσεων 5.22 1.250.728,78 1.183.557,42 1.250.728,78 1.183.557,42 Σύνολο Ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων 939.001.809,05 1.008.534.084,22 918.362.088,89 986.045.042,64 (Oι σημειώσεις στις σελίδες 22-72 της παρούσας έκθεσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων) Σελίδα 17 από 72
Κατάσταση Λογαριασμού Αποτελεσμάτων χρήσης (ποσά σε ευρώ) Σημ. ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 Κύκλος εργασιών 5.23 49.067.596,18 47.669.959,58 49.042.092,43 47.077.029,21 Κόστος πωληθέντων 5.24 (32.097.835,77) (23.817.671,46) (32.104.393,68) (23.679.529,76) Μικτό κέρδος 16.969.760,41 23.852.288,12 16.937.698,75 23.397.499,45 Άλλα έσοδα εκμεταλλεύσεως 5.25 813.439,58 1.368.720,16 801.117,71 1.090.899,80 (Ζημίες) / Κέρδη αναπροσαρμογής επενδύσεων σε ακίνητα 5.26 (79.890.556,00) 22.219.949,00 (79.890.556,00) 22.219.949,00 Έξοδα διοικητικής λειτουργίας 5.24 (14.951.051,93) (10.643.154,87) (14.073.078,56) (9.564.345,54) Έξοδα λειτουργίας πωλήσεων 5.24 (4.150.306,50) (3.201.344,54) (4.150.306,50) (3.327.019,54) Λοιπές προβλέψεις εκμετάλλευσης 5.27 (25.254.845,53) (4.638.615,80) (25.254.845,53) (4.623.615,80) Άλλα έξοδα εκμεταλλεύσεως 5.28 (4.212.011,94) (1.440.332,12) (4.210.811,46) (1.392.274,26) Αποτελέσματα προ φόρων χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων (110.675.571,91) 27.517.509,95 (109.840.781,59) 27.801.093,11 Χρηματοοικονομικά έσοδα 5.29 2.368.191,41 1.892.586,93 23.332.380,02 14.407.868,76 Χρηματοοικονομικά έξοδα 5.30 (340.536,56) (603.817,43) (339.478,24) (602.081,54) Αποτελέσματα συγγενών επιχειρήσεων 5.31 19.360.481,65 21.837.876,68 0,00 0,00 (Ζημιές) / Κέρδη προ φόρων (89.287.435,41) 50.644.156,13 (86.847.879,81) 41.606.880,33 Φόρος εισοδήματος 5.32 43.897.008,59 (9.313.242,53) 43.897.008,59 (9.313.242,53) (Ζημιές) / Κέρδη μετά από φόρους (45.390.426,82) 41.330.913,60 (42.950.871,22) 32.293.637,80 Κατανεμημένα σε: Μετόχους μητρικής (45.390.426,82) 41.330.913,60 (42.950.871,22) 32.293.637,80 Μετόχους μειοψηφίας 0,00 0,00 0,00 0,00 (Oι σημειώσεις στις σελίδες 22-72 της παρούσας έκθεσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων) Σελίδα 18 από 72
Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Εταιρείας (ποσά σε ευρώ) Μετοχικό Κεφάλαιο Αποθεματικά Αποτελέσματα εις νέον Σύνολο Υπόλοιπα την 01.01.2007 301.850.000,00 27.239.006,90 427.019.367,92 756.108.374,82 Αποτελέσματα χρήσης 0,00 0,00 32.293.637,80 32.293.637,80 Μερίσματα πληρωτέα 0,00 0,00 (1.968.871,44) (1.968.871,44) Διάθεση κερδών 0,00 300.000,00 (300.000,00) 0,00 Υπόλοιπα την 31.12.2007 301.850.000,00 27.539.006,90 457,044,134.28 786,433,141.18 Υπόλοιπα την 01.01.2008 301.850.000,00 27.539.006,90 457.044.134,28 786.433.141,18 Αποτελέσματα χρήσης 0,00 0,00 (42.950.871,22) (42.950.871,22) Καθαρό κέρδος που αναγνωρίστηκε στα αποθεματικά 0,00 127.085,86 0,00 127.085,86 Μερίσματα πληρωτέα 0,00 (3.300.000,00) (3.300.000,00) Διάθεση κερδών 0,00 355.900,00 (355.900,00) 0,00 Υπόλοιπα την 31.12.2008 301.850.000,00 28.021.992,76 410.437.363,05 740.309.355,81 (Oι σημειώσεις στις σελίδες 22-72 της παρούσας έκθεσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων) Σελίδα 19 από 72