CONNECTINGFORCARING Η Ε Τάξη του 1ου Π.Π Σχολείου Ιωαννίνων συμμετείχε κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2013-2014 στο Διεθνές πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΦΡΟΝΤΙΖΩ». Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Κύρκου Βερονίκη Το «ΣΥΝ-ΦΡΟΝΤΙΖΩ» (Connecting for Caring C4C) είναι ένα πολευεπίπεδο πρόγραμμα πρόληψης, ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης και παρέμβασης, το οποίο σχεδιάστηκε από το Κέντρο Έρευνας και Εφαρμογών Σχολικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και την Εταιρεία Σχολικής και Οικογενειακής Συμβουλευτικής και Έρευνας και υλοποιείται με την ευγενική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Επιστημονική Υπεύθυνη του προγράμματος είναι η Χρυσή Ζατζηχρήστου, Καθηγήτρια Σχολικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το τρέχον σχολικό έτος (2013-2014) διεξάγεται η κύρια φάση του Διεθνούς προγράμματος We C.A.R.E. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 134 εκπαιδευτικοί και 2.060 μαθητές από 131 σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας καθώς και από τις παρακάτω χώρες: Μ. Βρετανία, Βέλγιο, Γερμανία, Ελβετία, ΗΠΑ, Ιρλανδία, Καναδά, Κύπρο, Ολλανδία, Σουηδία, και Αιθιοπία. Παράλληλα διεξάγεται μία πρώτη πιλοτική ομάδα στην αγγλική γλώσσα στην οποία συμμετέχουν εκπαιδευτικοί και μαθητές από σχολεία της Ελλάδας, των ΗΠΑ και του Βελγίου. Βασικός σκοπός του προγράμματος είναι: Η ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας και η προαγωγή του θετικού σχολικού κλίματος, κάτι που επιδιώκεται μέσα από την υποστήριξη παιδιών, εκπαιδευτικών και σχολείων στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Τη δημιουργία ενός διεθνούς προγράμματος κατάρτισης εκπαιδευτικών, πρόληψης και παρέμβασης στη σχολική κοινότητα (τοπικό, εθνικό, διεθνές επίπεδο). Την ενίσχυση της διαπολιτισμικής κατανόησης, συνεργασίας και δράσης. Την ανάπτυξη διεθνούς δικτύου σχολείων ως κοινοτήτων που νοιάζονται και φροντίζουν. Η δικτύωσή τους, πραγματώνεται μέσα από την εικονική επιβίβαση των τάξεων στο «καράβι των σχολείων του WeC.A.R.E» (On line διαδραστικό παιχνίδι Sailing for Caring). 1
Το πρόγραμμα αποτελείται από τις ακόλουθες θεματικές ενότητες: Προαγωγή του θετικού κλίματος και της ψυχικής ανθεκτικότητας στη σχολική κοινότητα. Αναγνώριση έκφραση συναισθημάτων / Διαχείριση δύσκολων συναισθημάτων. Κατανόηση των γνωστικών και ψυχολογικών διεργασιών του άγχους και προτάσεις για διαχείρισή του. Διαφορετικότητα στη σχολική κοινότητα. Αναρτήσεις κοινών project / κλείσιμο προγράμματος. Το πρόγραμμα κατάρτισης και παρέμβασης περιλαμβάνει: α) Διαδικτυακή επιμόρφωση εκπαιδευτικών με εκπαιδευτικό υλικό έντυπο και πολυμεσικό με τις θεματικές ενότητες που διαπραγματεύεται. β) Εκπαιδευτικό υλικό για δραστηριότητες διαφοροποιημένες για τους μαθητές του Νηπιαγωγείου έως Β Δημοτικού, των Γ έως ΣΤ τάξεων και των μαθητών του Γυμνασίου. γ) Κοινά projects μέσω του εκπαιδευτικού διαδραστικού παιχνιδιού Sailing4Caring. δ) Αξιολόγηση. 2
1ο Π.Π. Σχολείο Ιωαννίνων, Ε' τάξη, Σχ. Έτος 2013-2014 - «ΣΥΝ-ΦΡΟΝΤΙΖΩ» Δραστηριότητες Οι μαθητές κάθε τάξης, συνταξιδεύουν στις καμπίνες τους με μαθητές άλλων σχολείων και επισκέπτονται σε αυτό το εικονικό ταξίδι τρία νησιά/ σταθμούς από τα οποία πέρασε ο Οδυσσέας επιστρέφοντας από την Τροία στην Ιθάκη. Ο συμβολισμός του ταξιδιού. Τα νησιά αποβίβασης και η χαρτογράφηση της Ιθάκης για κάθε τάξη ταξιδιώτη, συνιστούν τα κομβικά σημεία του προγράμματος. Πριν τον απόπλου του καραβιού οι τάξεις των μαθητών μπήκαν στις καμπίνες τους και χωρίστηκαν σε Ανέμους (Μαΐστρος, Σιρόκος, Όστρια, Λεβάντες). Το ταξίδι ξεκίνησε και το καράβι των σχολείων του WeC.A.R.E είναι ήδη μεσοπέλαγα! Η βαλίτσα της τάξης μας 3
Θεματικές ενότητες Από την έναρξη του προγράμματος (Νοέμβριος 2013) και μέχρι τώρα (Μάιος 2014) έχουν υλοποιηθεί τρείς θεματικές ενότητες. Η πρώτη θεματική ενότητα στόχευε στην προαγωγή του θετικού κλίματος και της ψυχικής ανθεκτικότητας. Πριν τον απόπλου του καραβιού των σχολείων του WeCare οι συμμετέχοντες μαθητές έπρεπε να προετοιμαστούν για το ταξίδι της ομάδας τους. Για το λόγο αυτό, οι μαθητές κλήθηκαν να αυτοπροδιοριστούν ως ομάδα, χαρτογραφώντας τις αξίες της τάξης τους, τα θετικά στοιχεία αλλά και εκείνα που δυσκολεύουν και θα ήθελαν να αλλάξουν. Έτσι, οι μαθητές έγιναν Ομάδα, ετοίμασαν τις Αποσκευές τους για το ταξίδι και ανήρτησαν στη Διακήρυξη των συνταξιδιωτών της καμπίνας, τις βασικές αξίες τους. 4
Θετικά στοιχεία της ομάδας μας Στοιχεία που θέλουμε να αλλάξουμε 5
1ο Π.Π. Σχολείο Ιωαννίνων, Ε' τάξη, Σχ. Έτος 2013-2014 - «ΣΥΝ-ΦΡΟΝΤΙΖΩ» Στο νησί της Καλυψούς Η πρώτη στάση του ταξιδιού έγινε στο Νησί των συναισθημάτων, στο νησί της Καλυψούς, όπου βασικός άξονας αναφοράς ήταν η Αναγνώριση των Συναισθημάτων και η Διαχείριση των δύσκολων συναισθημάτων. Οι εμπειρίες της πρώτης και δεύτερης μέρας στο Νησί της Καλυψούς αναρτήθηκαν στο Ταξιδιωτικό Λεύκωμα της τάξης. Οδηγίες για την φροντίδα του δέντρου μας 6
Οι μαθητές ζωγραφίζουν το δέντρο των συναισθημάτων. Όλα μαζί τα δέντρα αποτελούν το δάσος των συναισθημάτων της τάξης μας. ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Οι μαθητές καταγράφουν στο «Ταξιδιωτικό Λεύκωμα" τις αναμνήσεις τους από την ταξιδιωτική τους πορεία 7
Στο νησί του Κύκλωπα Πολύφημου Ο επόμενος σταθμός του καραβιού των σχολείων του WeC.A.R.E. ήταν το Νησί του Κύκλωπα Πολύφημου. Η επιβίβαση στο νησί αυτό και οι δραστηριότητες της τρίτης θεματικής που διεξήχθησαν είχαν ως στόχο τη Διαχείριση Αγχογόνων καταστάσεων. 8
Το Υπερελιξήριο άγχους 9
Στο νησί των Λωτοφάγων Ο τελευταίος προορισμός είναι το νησί των Λωτοφάγων. Η επιβίβαση σ αυτό το νησί και οι δραστηριότητες της τέταρτης ενότητας είχαν ως στόχο να καταδείξουν την διαφορετικότητα στη σχολική μονάδα και συγκεκριμένα πόσο σημαντικό είναι να θυμόμαστε ποιοι είμαστε, πόσο διαφορετικοί είμαστε από τους άλλους και πόσα πράγματα μας ενώνουν ακόμα και αν διαφέρουμε. Στην πρώτη δραστηριότητα οι μαθητές κάνουν κύκλο κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου και ξεκινώντας από δεξιά λένε ένα στοιχείο με το οποίο μοιάζουν με τον διπλανό/ή τους. Αφού ολοκληρώνεται ο κύκλος συνεχίζουν με αντίστροφη φορά, λέγοντας κάτι με το οποίο διαφέρουν μ αυτόν/ή που έχουν δίπλα. Στη δεύτερη δραστηριότητα οι μαθητές κατανοούν τη σημασία της πολιτισμικής διαφορετικότητας. Οι μαθητές χωρίζονται σε τρεις ομάδες και αναλαμβάνουν τον ρόλο ταξιδιωτικού γραφείου διαφημίζοντας μία χώρα, η κάθε ομάδα, χωρίς να αποκαλύψουν τη χώρα που περιγράφουν. Άξονες συζήτησης μετά την παραπάνω δραστηριότητα είναι να τονιστεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι όλες οι χώρες/πόλεις/χωριά έχουν τα δικά τους θετικά χαρακτηριστικά. 10
Στο τέλος κάθε ενότητας ανατρέχουμε στο ειδικά σχεδιασμένο γράφημα πίνακα με το οποίο παρακολουθούμε κα ελέγχουμε τη διαδρομή μας προς τον τελικό προορισμό. Συγκεκριμένα η τάξη ψηφίζει κατά πόσο κατάφεραν ως ομάδα α) να βελτιώσουν τα στοιχεία που τους δυσκολεύουν και β) κατά πόσο διατήρησαν/ ενίσχυσαν τα θετικά στοιχεία της ομάδας τους. 11
Στο ταχυδρομικό κουτί της καμπίνας μας γίνεται αποστολή μηνυμάτων ιδεών, ερωτήσεων μεταξύ των τάξεων συνταξιδιωτών Τα σχολεία που ανταλλάσαμε αλληλογραφία είναι: Ε Τάξη Τ.Ε.Γ Όσλο, Ε Τάξη 6 ου Διαπολιτισμικού Σχολείου Εύοσμου Θεσσαλονίκης και 49 ο Δ.Σ Πάτρας). 12
ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Κοινό Project τάξεων «Μια ιστορία πολλοί συγγραφείς» Το ταξίδι μας έφτασε στο τέλος του οι μαθητές καταγράφουν την ιστορία της τάξης τους κάνοντας μια ανασκόπηση του ταξιδιού της. Τα έργα τους αναρτώνται στην ιστοσελίδα του S4C για όλους εκείνους που θα θελήσουν να μάθουν για τα «ταξίδια» μας. Οι μαθητές της Ε Τάξης του Πρότυπου Πειραματικού Σχολείου Ιωαννίνων Η Δασκάλα της Ε Τάξης Βερονίκη Κύρκου 13