5o Πανελλήνιο Συνέδριο Οδικής Ασφάλειας 1
Συντήρηση Υφιστάμενων Στηθαίων Ασφαλείας Αντικατάσταση με Πιστοποιημένα Συστήματα Αναχαίτισης Οχημάτων 2
Εισηγητές: Δέσποινα Δρυμαλίτου Τοπογράφος Μηχανικός - Συγκοινωνιολόγος Μελετήτρια Συγκοινωνιακών Έργων Μέλος του WG1/TC226/CEN και του TG2/TC226/CEN Νικόλαος Ηλιού Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Δρ. Πολιτικός Μηχανικός - Συγκοινωνιολόγος 3
Στρατηγική για την αντικατάσταση των στηθαίων ασφαλείας με πιστοποιημένα συστήματα αναχαίτισης 4
Καταγραφή οδικού δικτύου, όπου θα περιγραφούν η υφιστάμενη λειτουργική κατάσταση των οδών και η κατασκευαστική διαμόρφωση των οδών Εκπόνηση μελετών αντικατάστασης στηθαίων ασφαλείας 5
Κατηγορίες επίδοσης Μήκος εφαρμογής Μήκος αντικατάστασης Τρόπος συναρμογής Κριτήρια επιλογής των συστημάτων Απαιτούμενο λειτουργικό πλάτος σε συνάρτηση με την κατασκευαστική διαμόρφωση της υφιστάμενης οδού 6
Κριτήρια επιλογής συστημάτων σε υφιστάμενες γέφυρες Αγκύρωση ΣΑΟ σε υφιστάμενα τεχνικά έργα Οργάνωση και συστηματοποίηση με απλό και αποτελεσματικό τρόπο της συντήρησης των ΣΑΟ 7
Η εγκατάσταση των ΣΑΟ πρέπει να γίνεται μόνον από πιστοποιημένα συνεργεία, επειδή η εγκατάσταση είναι μέρος της Δοκιμής Αρχικού Τύπου 8
Αντικατάσταση μη πιστοποιημένων στηθαίων ασφαλείας λόγω φθοράς ή/και παλαιότητας 9
Θέμα Νο1: Πεδίο εφαρμογής των νέων οδηγιών Οι νέες ελληνικές οδηγίες έχουν εφαρμογή σε όλο το οδικό δίκτυο της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των τμημάτων υφιστάμενων οδών, στα οποία τα υπάρχοντα συστήματα αναχαίτισης οχημάτων πρέπει να αντικατασταθούν λόγω παλαιότητας ή/και φθοράς 10
Θέμα Νο2: Κριτήρια επιλογής επιδόσεων ΣΑΟ στις επαρχιακές οδούς Για να αποφασιστεί, αν πρέπει να τοποθετηθούν στηθαία ασφαλείας, σε ποιες θέσεις και οι απαιτούμενες επιδόσεις τους ΠΡΕΠΕΙ να προηγηθεί η εκπόνηση μελέτης 11
Παράδειγμα διαδικασίας επιλογής της ελάχιστης απαιτούμενης ικανότητας συγκράτησης ΣΑΟ στην περίπτωση εμποδίου κατηγορίας κινδύνου 3 12
Παράδειγμα διαδικασίας επιλογής της ελάχιστης απαιτούμενης ικανότητας συγκράτησης ΣΑΟ στην περίπτωση εμποδίου κατηγορίας κινδύνου 4 και Vεπιτρ = 60 70km/h 13
Επομένως και σε επαρχιακές οδούς απαιτείται η εγκατάσταση στηθαίων ασφαλείας. Οι επιδόσεις τους και τα μήκη εφαρμογής τους είναι συνάρτηση των πλευρικών εμποδίων, της γεωμετρίας της οδού και των κατασκευαστικών διαμορφώσεων της 14
Θέμα Νο3: Μήκος εφαρμογής ΣΑΟ ελάχιστο μήκος αντικατάστασης Επειδή επιδιώκεται η σταδιακή αντικατάσταση των υφιστάμενων μη πιστοποιημένων στηθαίων με πιστοποιημένα συστήματα αναχαίτισης η αντικατάσταση σε μεγαλύτερα μήκη των στηθαίων ασφαλείας αποτελεί μόνον αρχική δαπάνη συντήρησης 15
Αντικατάσταση φθαρμένων στηθαίων ασφαλείας Καταγραφή οδικού δικτύου βασική εργασία Εκπόνηση μελέτης κατά ΟΜΟΕ-ΣΑΟ 16
Παράδειγμα προσδιορισμού μήκους στηθαίων ασφαλείας σε τεχνικό μικρού ανοίγματος στην περίπτωση οδού με ενιαίο οδόστρωμα και Vεπιτρ = 60 70km/h 17
Θέμα Νο4: Λειτουργικό πλάτος ΣΑΟ στις θέσεις αποκατάστασης Ερείσματα μικρού πλάτους (0,50m 0,70m) σε επαρχιακές οδούς Τι ΣΑΟ μπορεί να τοποθετηθεί; 18
Πρέπει και πάλι να εκπονηθεί μελέτη σε συνδυασμό με έλεγχο οδικής ασφάλειας, όπου Θα εξετάζεται η δυνατότητα μείωσης της απόστασης της όψης του ΣΑΟ από την οριογραμμή του οδοστρώματος Η δυνατότητα εγκατάστασης συστήματος νέας γενιάς σε έρεισμα περιορισμένου πλάτους και Η εφικτότητα ήπιων επεμβάσεων στη διατομή της οδού 19
Θέμα Νο5: Συναρμογή μεταξύ διαφορετικών συστημάτων Τα στηθαία ασφαλείας σύμφωνα με το ΕΛΟΤ ΕΝ 1317-5 πιστοποιούνται ως συνολικό προϊόν, συμπεριλαμβανομένης της τοποθέτησης και η όποια αλλαγή συνεπάγεται, ότι το σύστημα είναι "τροποποιημένο" και επομένως δεν μπορεί να φέρει σήμα CE. 20
Σε καμία περίπτωση δεν πιστοποιείται το κάθε επί μέρους κατασκευαστικό τους στοιχείο χωριστά. Το γεγονός ότι ένα τμήμα των συστημάτων αναχαίτισης, όπως το αυλακωτό έλασμα, είναι παρόμοιο με το αυλακωτό έλασμα των στηθαίων ασφαλείας ΜΣΟ-1 και ΜΣΟ-2, δεν συνεπάγεται, ότι τα πιστοποιημένα συστήματα συναρμόζονται λειτουργικά με τα μη πιστοποιημένα. Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει να ακολουθηθούν τα κριτήρια και οι συστάσεις του prεν 1317-4, για λόγους ασφάλειας. 21
Θέμα Νο6: RAL RG 620 Οι RAL RG 620 είναι τεχνικές προδιαγραφές στις οποίες περιλαμβάνονται κατάλογος με πιστοποιημένα συστήματα και σχέδια αυτών των συστημάτων Αυτές οι προδιαγραφές επικαιροποιούνται κάθε χρόνο και συμπληρώνεται ο κατάλογος με τα πιστοποιημένα προϊόντα Οι εταιρίες κατασκευής και εγκατάστασης συστημάτων αναχαίτισης υποχρεούνται να πληρούν τους ειδικούς κανόνες ποιότητας και ελέγχου σύμφωνα με τις RAL RG 620. Στους κανόνες αυτούς περιλαμβάνονται η διασφάλιση της ποιότητας από τρίτους και η συμβατότητα των ανταλλακτικών 22
Θέμα Νο7: Αντικατάσταση στηθαίων σε υφιστάμενες γέφυρες Στο ΕΛΟΤ ΕΝ 1317-2 προβλέπεται η μέτρηση των φορτίων που μεταβιβάζονται μέσω του στηθαίου ασφαλείας και του οχήματος στο τεχνικό έργο κατά τη δοκιμή πρόσκρουσης 23
Σχηματική εφαρμογή των φορτίων πρόσκρουσης στην επίστεψη τεχνικού σε μήκος 4,0m 24
Η κατηγορία φορτίου των συστημάτων που τοποθετούνται σε γέφυρα, είναι πολύ σημαντικός παράγων για την ασφάλεια του τεχνικού Εάν κατά την πρόσκρουση οχήματος σε ένα σύστημα μεταβιβάζονται στο τεχνικό μεγάλα φορτία, μπορεί να προκύψουν φθορές στην ανωδομή του τεχνικού και στην χειρότερη περίπτωση το στηθαίο ασφαλείας με το όχημα και τμήμα του τεχνικού να κατακρημνιστούν, επειδή το τεχνικό δεν μπορεί να παραλάβει τα φορτία πρόσκρουσης 25
Αστοχία της κατασκευής γέφυρας 26
1 Καταγραφή οδικού δικτύου 2 3 Μητρώο υφιστάμενων τεχνικών Περιγραφή γεωμετρικών και στατικών χαρακτηριστικών, φωτό, σκαριφήματα Αξιολόγηση κατάστασης τεχνικού 27
Θέμα Νο8: Εφαρμογή στηθαίων σκυροδέματος Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 1317 και στις οδηγίες ΟΜΟΕ-ΣΑΟ δεν αποκλείεται η εφαρμογή στηθαίων σκυροδέματος, επειδή στις οδηγίες επαναλαμβάνεται η παρατήρηση της παραγράφου 3.3 του μέρους 2 του προτύπου, αναφορικά με την επιλογή της κατηγορίας σφοδρότητας πρόσκρουσης των συστημάτων αναχαίτισης 28
Επιπτώσεις στην ασφάλεια των επιβαινόντων σε συνάρτηση με την κατηγορία σφοδρότητας πρόσκρουσης 29
Τα επί τόπου κατασκευαζόμενα στηθαία σκυροδέματος δεν αποτελούν αντικείμενο του μέρους 5 του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 1317 αλλά αποτελούν κατασκευή, όχι προϊόν. Tα προκατασκευασμένα συστήματα σκυροδέματος καλύπτονται από το CPR και το μέρος 5 του προτύπου και επομένως μπορούν να φέρουν σήμα CE και να εγκαθίστανται κατά μήκος των οριογραμμών των οδών 30
Θέμα Νο9: Στηθαία με διπλώματα ευρεσιτεχνίας Η δέσμευση ενός συστήματος με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δεν συνεπάγεται τον αποκλεισμό ενός συστήματος. Γενικά όμως συνιστάται να προτιμώνται συστήματα μη κατοχυρωμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, όπως αυτά που περιλαμβάνονται στις προδιαγραφές RAL RG 620, ώστε να αποφεύγονται μονοπωλιακές καταστάσεις και ενδεχόμενα προβλήματα στη συντήρηση 31
Η απλή αντιγραφή ενός πιστοποιημένου συστήματος δεν συνεπάγεται, ότι μπορεί να φέρει σήμα CE Ένα σύστημα πιστοποιείται σε συνδυασμό με τον παραγωγό του σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο ΕΛΟΤ ΕΝ 1317-5 Η πιστοποίηση των ΣΑΟ είναι αρμοδιότητα των notified bodies και όχι των Εθνικών Αρχών 32
Συμπεράσματα 1/3 Το εγχείρημα "αντικατάσταση των μη πιστοποιημένων στηθαίων ασφαλείας στο ελληνικό οδικό δίκτυο" αποτελεί μακροπρόθεσμο στόχο για την επίτευξη της οδικής ασφάλειας 33
Συμπεράσματα 2/3 Το εγχείρημα αυτό επιβάλλεται να οργανωθεί σωστά, λαμβανομένων υπόψη και των οικονομικών συνθηκών, ώστε να επιτευχθούν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα Πρέπει να πραγματοποιηθεί ασφαλές έργο, όσον αφορά στον τύπο των ΣΑΟ, στο μήκος εφαρμογής τους και στις συναρμογές 34
Συμπεράσματα 3/3 Με την εφαρμογή της νομοθεσίας αναφορικά με τα πιστοποιημένα συστήματα θα επιτευχθεί η βελτίωση των επιπέδων οδικής ασφάλειας στις ελληνικές οδούς. Παράλληλα με τη συστηματοποίηση των επεμβάσεων θα είναι δυνατή η αποτελεσματική οργάνωση της συντήρησης του οδικού δικτύου 35
Προτάσεις Όταν οι φθορές των στηθαίων ασφαλείας αφορούν μικρά μήκη, της τάξης των λίγων μέτρων, μπορούν προς το παρόν να τοποθετηθούν τα παλαιά στηθαία, έως ότου ολοκληρωθούν η καταγραφή και η αξιολόγηση του οδικού δικτύου καθώς και οι μελέτες αντικατάστασης των στηθαίων Όταν σε ένα οδικό τμήμα οι φθορές των στηθαίων ασφαλείας αφορούν μεγάλα μήκη ή είναι πολλαπλές, θα πρέπει να τοποθετηθούν πιστοποιημένα στηθαία ασφαλείας με σήμανση CE 36
Ορθή πρακτική για την αντιμετώπιση του εγχειρήματος «αντικατάσταση στηθαίων ασφαλείας» αποτελεί η εκπόνηση πιλοτικής μελέτης, ώστε να εντοπιστούν τα ενδεχόμενα προβλήματα τόσο κατά την υλοποίηση των μελετών όσο και κατά τη σύνταξη των προσκλήσεων ενδιαφέροντος και των φακέλων των έργων. 37
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας 38