ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ : Μ. ΤΣΙΓΚΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Γενικά για την εργασία: Η εργασία στρέφεται γύρω από τις σχέσεις γλωσσολογίας και μετάφρασης. Επικεντρώνεται στη συνειδητοποίηση της μεταφραστικής πράξης, των δυσκολιών της και της προαπαιτούμενης έρευνας εντός και εκτός συνθηκών επικοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, επιχειρείται μορφολογική και συντακτική συγκριτική ανάλυση μεταξύ δύο γλωσσών. ΠΡΟΣΟΧΗ : ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΔΥΟ ΦΟΙΤΗΤΕΣ / ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ 2. Γλώσσες εργασίας: εργάζεστε με δύο γλώσσες: τη μητρική σας και την αγγλική, τη γαλλική ή τη γερμανική. 3. Υλικό: το προς επεξεργασία υλικό συνίσταται στην αποδελτίωση 20 σελίδων ενός αγγλικού, γαλλικού ή γερμανικού έργου και της μετάφρασης του στην ελληνική γλώσσα. ΠΡΟΣΟΧΗ : Το υλικό που θα χρησιμοποιήσει ο καθένας σας θα πρέπει να τυπωθεί σε αρχείο Word (doc και όχι docx) σε υπολογιστή και να μπει ως παράρτημα στην εργασία. Η εργασία θα παραδοθεί μόνο σε ψηφιακή μορφή. Τούτο σημαίνει ότι το υλικό σας θα είναι υποχρεωτικά σε ηλεκτρονική μορφή. 1
4. Αποδελτίωση: Για την αποδελτίωση, χρησιμοποιείστε είτε δελτία είτε αρχεία του ηλεκτρονικού υπολογιστή σας. 5. Κείμενα: Χρησιμοποιείστε οποιοδήποτε σύγχρονο λογοτεχνικό κείμενο επιθυμείτε αρκεί η επιλογή του να δηλωθεί με ηλεκτρονικό μήνυμα στη διδάσκουσα (στην ηλεκτρονική διεύθυνση tsingou@dflti.ionio.gr ) πριν ξεκινήσετε, ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα επεξεργασίας των ίδιων σελίδων από περισσότερους φοιτητές. 6. Σκοπός: σκοπός μας είναι να συγκρίνουμε διάφορα μορφολογικά και συντακτικά φαινόμενα της ξένης γλώσσας κατά τη μετάφραση του ΚΠ προς την Ελληνική. Συγκρίνοντας τα φαινόμενα αυτά θα εντοπίσουμε τόσο «ομοιότητες», δηλαδή όμοια ή παρόμοια δομικά σχήματα, όσο και «διαφορές», δηλαδή εντελώς διαφορετικά δομικά σχήματα. Απώτερος στόχος μας είναι να συνειδητοποιήσουμε τις πιθανές αλλαγές που επισυμβαίνουν κατά τη μεταφορά μορφολογικών και συντακτικών στοιχείων από το κείμενο της Γ.Π. στο κείμενο της Γ.Σ. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούμε, κατά τη μεταφραστική διαδικασία στην οποία συμμετέχουμε, να έχουμε κατά νου το πλαίσιο των «αλλαγών» εντός των οποίων είναι δυνατόν να κινηθούμε, καθώς επίσης και ένα σύνολο πιθανών «λύσεων» (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουμε να κάνουμε με «μεταφραστικές συνταγές»). 7. Στάδια εργασίας: 1 ο Στάδιο : Ανάλυση Εντοπισμός των μορφολογικών/συντακτικών φαινομένων στο πρωτότυπο. Εντοπισμός και σύγκριση των αντιστοίχων ή αναλόγων φαινομένων στο μετάφρασμα. 2
Διάκριση μεταξύ «ομοιοτήτων» και «διαφορών». Τις «ομοιότητες» τις καταμετρούμε μόνο, δεν τις καταγράφουμε (τις χρειαζόμαστε μόνο για την τελική στατιστική ανάλυση). Καταγράφουμε μόνο τις «διαφορές». Ομαδοποίηση των «διαφορών» ανάλογα με τον τρόπο απόδοσης στη Γ.Σ. Κάθε ομάδα περιλαμβάνει όλα τα παραδείγματα που συναντήσατε. Τα παραδείγματα να περιβάλλονται από σαφή συμφραζόμενα. Μην ξεχνάτε να αναγράφετε τις σελίδες πρωτοτύπου και μετάφρασης. Αιτιολόγηση της «διαφοράς» είτε κατά περίπτωση, είτε κατά ομάδα και καταχώρηση των αντίστοιχων παραδειγμάτων. Πρόκειται για διαφορά που οφείλεται στο σύστημα της Γ.Σ. (υποχρεωτική για το μεταφραστή) ή σε διαφορετικό υφολογικό χειρισμό από μέρους του μεταφραστή (προαιρετική για το μεταφραστή); Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνει βιβλιογραφική αναφορά στο συντακτικό ή τη γραμματική των δύο γλωσσών. Επίσης, αναζητούνται απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η προαιρετική «μετατόπιση» στο μεταφραστικό κοινό; Μπορούν να βγουν συμπεράσματα για τα θεματικά πεδία στα οποία παρατηρούνται οι αλλαγές; κ.λπ. 2 ο Στάδιο : Σύνθεση Για μεγαλύτερη σαφήνεια και ακρίβεια προβαίνουμε στη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων της σύγκρισης, στην αξιολόγησή τους, και διατυπώνουμε σχετικά συμπεράσματα. Προβαίνουμε στη σύνθεση της ανωτέρω περιγραφείσας ανάλυσης παραθέτοντας ΟΛΑ τα παραδείγματα κάθε ομάδας και διατυπώνουμε σχετικά συμπεράσματα. 3 ο Στάδιο : Παρουσίαση Εξώφυλλο με τον τίτλο του Παν/μίου και του Τμήματος, τον τίτλο της εργασίας (Γλωσσολογία και Μετάφραση ΙΙ), τα στοιχεία σας, μήνα και έτος κατάθεσης. 3
Εισαγωγή: Α) θα κάνετε μια θεωρητική εισαγωγή, χρησιμοποιώντας την ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία, για τις σχέσεις γλωσσολογίας και μετάφρασης και πώς αυτές πραγματώνονται στο επίπεδο της μορφολογίας και της σύνταξης. Οι βιβλιογραφικές αναφορές είναι υποχρεωτικές.καμία εργασία δεν θα γίενται δεκτή χωρίς αυτές. Β) θα περιγράψετε τη μεθοδολογία, τι ακολουθεί και θα αναφέρετε μεταξύ άλλων τις πηγές σας, δηλ τις σελίδες των έργων τις οποίες επεξεργαστήκατε. Γ) θα δηλώσετε τι ακριβώς έκανε ο καθένας από σας. Πρώτη κατηγορία μορφολογικών και συντακτικών φαινομένων (βλ. παρακάτω). Δεύτερη κατηγορία μορφολογικών και συντακτικών φαινομένων (βλ. παρακάτω) ΠΡΟΣΟΧΗ: Η παρουσίαση κάθε μορφολογικού ή συντακτικού φαινομένου θα ξεκινά με μια σύνθεση της σχετικής βιβλιογραφίας. Για παράδειγμα, τι αναφέρει ο Χ συγγραφέας για τη στίξη στην Ελληνική και τι ο Ψ για την Αγγλική (οι βιβλιογραφικές αναφορές είναι υποχρεωτικές και συντάσσονται με πρότυπο/μοντέλο τη βιβλιογραφία που δίνεται παρακάτω). Συμπεράσματα με στατιστικά στοιχεία Βιβλιογραφία (βλ. μοντέλο στο τέλος των οδηγιών) 8. 1 η κατηγορία μορφολογικών και συντακτικών φαινομένων Δεν υπάρχει επιλογή φαινομένων. Εργάζεστε υποχρεωτικά επάνω στα τρία φαινόμενα που ακολουθούν: α) Αλλαγή τάξης (π.χ. ρήμα όνομα) β) Αλλαγή του γραμματικού προσώπου (συμπεριλαμβάνονται και τα ρηματικά πρόσωπα και οι αντωνυμίες) 4
γ) Αλλαγή της στίξης (κόμματα που έγιναν τελείες ή αφαιρέθηκαν τελείως κ.λπ.) 9. 2 η κατηγορία μορφολογικών και συντακτικών φαινομένων Δεν υπάρχει επιλογή φαινομένων. Εργάζεστε υποχρεωτικά επάνω στα τρία φαινόμενα που ακολουθούν: α) Απόδοση ονοματικών και ρηματικών πολυλεκτικών μονάδων 1 (π.χ. ΟΥΣ+ΟΥΣ, ΕΠΙΘ+ΟΥΣ, ΟΥΣ+ΠΡΟΘ+ΟΥΣ, ΡΗΜ+ΠΡΟΘ, ΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΡΑΣΗ...) στην Ελληνική (μεταφέρονται ως δόκιμα ή αδόκιμα πολυλεκτικά ή ως μονολεκτικά;) β) Αλλαγή αριθμού (περιλαμβάνονται μόνο τα ουσιαστικά ή ουσιαστικοποιημένα επίθετα) γ) Αλλαγή από κεφαλαία σε πεζά και αντιστρόφως. 10. Ενδεικτική βιβλιογραφία ΤΖΑΡΤΖΑΝΟΣ Α., 1946, Νεοελληνική Σύνταξις (της Κοινής Δημοτικής), Τόμος Α και Β, ΟΕΔΒ, Αθήνα. ΚΛΑΙΡΗΣ Χ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ Γ., 2005, Γραμματική της Νέας Ελληνικής, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα VINAY J.P. DALBERNET J., 1977 (1958), Stylistique comparée du français et de l anglais, Paris, Didier. καθώς και τη γραμματική της ξένης γλώσσας, πχ.: THOMSON A. MARTINET A.V., 1960, A Practical English Grammar, Oxford, Oxford University Press. RIEGEL M. PELLAT J.C. RIOUL R., 2001, Grammaire méthodique du français, PUF/Quadrige, Paris. DUDEN, 2005, Die Grammatik 4 Grammatik der deutchen Gegebwartssprache, Bibliographishes Institut. 1 Υπενθυμίζεται ότι πολυλεκτική είναι μια σημασιολογική μονάδα της οποίας το σημαίνον αποτελείται από περισσότερες λέξεις π.χ. bras de fer, translation unit κά (συμπεριλαμβάνονται εκφράσεις, ρητά και παροιμίες). 5
11. Γλώσσα σύνταξης της εργασίας είναι η Ελληνική. 12. Η εργασία καλύπτει το 30% της συνολικής βαθμολογίας. 13. Η εργασία παραδίδεται εντός της ίδιας εξεταστικής περιόδου κατά την οποία επιλέγετε να εξεταστείτε γραπτώς. 14. Ανώτατη προθεσμία παράδοσης της εργασίας: δεκαπέντε ημέρες μετά την ημερομηνία γραπτής εξέτασης του μαθήματος. 15. Η εργασία παραδίδεται μόνο σε ψηφιακή μορφή (περιλαμβάνει σε παράρτημα το υλικό σας σε αρχείο (doc.) WORD), αφού συνταχθεί σε χαρακτήρες: Times New Roman 12, διάστιχο: 1,5 και περιθώρια: 2,5. 16. Η εργασία αποστέλλεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση της διδάσκουσας. 17. ΠΡΟΣΟΧΗ: οι εργασίες δεν επιστρέφονται. Για το λόγο αυτό, πρέπει να κρατάτε πάντα ένα αντίγραφο. 18. Οι φοιτητές παλαιότερων ετών που δεν έχουν παραλάβει κείμενο και οδηγίες προγενέστερα των παρόντων έως την αρχή του τρέχοντος εξαμήνου για την εργασία τους στο μάθημα Εισαγωγή στη Γ. Γλωσσολογία ΙΙ, θα πρέπει να ακολουθήσουν τις νέες οδηγίες. 19. Γενικά, εργασίες στις οποίες δεν ακολουθήθηκαν οι παραπάνω οδηγίες θα απορρίπτονται. 20. Δεν θα γίνεται συμψηφισμός του βαθμού του γραπτού με αυτόν της εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει κάθε φοιτητής να περνά με βαθμό 5 και άνω ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ για να θεωρηθεί ότι πέρασε το μάθημα. ******************* 6