Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας Περιφερειακό Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας Το εκπαιδευτικό υλικό που ακολουθεί αναπτύχθηκε στα πλαίσια του Επιμορφωτικού Σεμιναρίου με θέμα: «Διοικητική Λογιστική» 1
Εισαγωγή - Πρόλογος Το εκπαιδευτικό υλικό βασίζεται στα βιβλία: 1. Βενιέρης, Γ., Κοέν, Σ. και Κωλέτση Μ. (2005) Λογιστική Κόστους Αρχές και Εφαρμογές, εκδόσεις PI Publishing, Αθήνα. 2. Βενιέρης, Γ. και Κοέν, Σ. (2007) Διοικητική Λογιστική, εκδόσεις PI Publishing, εκδόσεις Ιωαννίδου, Αθήνα. 3. Δημητράς, Α και Μπάλλας, Α. (2009) Διοικητική Λογιστική, εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα. 4. Καραγιώργος, Θ. και Πετρίδης, Α. (2013) Μηχανογραφημένη Κοστολόγηση, εκδόσεις Αλεξοπούλου Καραγιώργος, Θεσσαλονίκη. 5. Καζαντζή, Ι και Σώρρος, Ι. (2006) Προβλήματα και Εφαρμογές Λογισμού και Διοίκησης Κόστους, Πειραιάς. 6. Κεχράς, Ι. (2012) Ασκήσεις Κοστολόγησης, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα. 7. Φίλιος, Β. (2012) Διοικητική Λογιστική, εκδόσεις Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα. 8. Χατζής, Α. (2012) Εφαρμογές Κοστολόγησης, εκδόσεις Χατζής, Θεσσαλονίκη. 9. Garrison, R. and Noreen, E. (2006) Διοικητική Λογιστική, εκδόσεις Κλειδάριθμος. Συντάκτης Διαφανειών: Δρ. Δρογαλάς Γεώργιος Λέκτορας (υπό διορισμό) Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Λέκτορας Π.Δ.407 Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, Επιστημονικός συνεργάτης ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας Site: http://www.drogalas.gr E-mail: georgedrogalas@yahoo.gr 2
Διάρθρωση Διαφανειών Για την πληρέστερη κατανόηση της ύλης του Επιμορφωτικού Σεμιναρίου παρουσιάζονται επτά (7) ενότητες της Διοικητικής Λογιστικής 3
Ενότητα 1 Εισαγωγή Ορισμοί Διακρίσεις 4
Κλάδοι της Λογιστικής Κλάδοι της Λογιστικής αποτελούν: η Χρηματοοικονομική Λογιστική και η Διοικητική Λογιστική. Χρηματοοικονο μική Λογιστική Λογιστική Διοικητική Λογιστική 5
Χρηματοοικονομική Λογιστική Ασχολείται με την πληροφόρηση των ενδιαφερομένων κυρίως εκτός της επιχείρησης. Έχει την μορφή των προδιαγεγραμμένων εκθέσεων. Πληροφορεί σε μεγάλο ποσοστό μέσω των οικονομικών καταστάσεων τέλους χρήσης. Δημοσιοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα. 6
Διοικητική Λογιστική Η Διοικητική Λογιστική είναι ένας ιδιαίτερος κλάδος της λογιστικής που ασχολείται με τον προσδιορισμό του κόστους με σκοπό να ενημερώσει την Διοίκηση: στην ανάλυση του κόστους λειτουργίας, στον έλεγχο, στο προγραμματισμό, στην αξιολόγηση της απόδοσης ατόμων και δραστηριοτήτων και στη λήψη αποφάσεων. 7
Διαφορές Χρη/κής και Διοι/κής Λογιστικής Χρηματοοικονομική Λογιστική Διοικητική Λογιστική Αποδέκτες Κυρίως εκτός της επιχείρησης Εντός της επιχείρησης Αρχές και Πρότυπα Γενικά Παραδεκτές λογιστικές αρχές Ευελιξία ανάλογα με το στόχο Ειδίκευση Στο σύνολο της επιχείρησης Στα τμήματα και τις διαδικασίες Συχνότητα Αναφορών Σε τακτά χρονικά διαστήματα Ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης Εφαρμογή Υποχρεωτική Προαιρετική Έμφαση Έμφαση σε ιστορικά στοιχεία (σε αντικειμενικά δεδομένα) Έμφαση σε μελλοντικά προϋπολογιστικά στοιχεία (προβλέψεις και γενικά υποκειμενικά κριτήρια) 8
Εννοιολογικό Πλαίσιο Κόστους Κόστος είναι η επένδυση ή διάθεση αγοραστικής δύναμης για την απόκτηση υλικών ή άυλων αγαθών και υπηρεσιών με σκοπό την πραγματοποίηση εσόδων από τις πωλήσεις ή την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών (Ε.Γ.Λ.Σ.). Κόστος είναι το σύνολο των πάσης φύσεως οικονομικών θυσιών που απαιτούνται για να παραχθεί ένα προϊόν ή μια υπηρεσία και να γίνουν κατάλληλα να ικανοποιήσουν ανθρώπινες ανάγκες. 9
Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ορισμού του κόστους αποτελούν: το κόστος αποτελεί επένδυση αγοραστικής δύναμης. το κόστος αποτελεί στοιχείο Ενεργητικού. το κόστος αλλάζει μορφή (συνήθως) μέσα στην επιχείρηση. Το κόστος εξαφανίζεται όταν το αγαθό ή η υπηρεσία όπου είναι ενσωματωμένο πουληθεί ή απωλεσθεί ή διατεθεί σε τρίτους οπότε και μετατρέπεται σε έξοδο. 10
Εννοιολογικό Πλαίσιο Εξόδου Έξοδο είναι η χρησιμοποίηση ή η ανάλωση αγαθών και υπηρεσιών στη διαδικασία απόκτησης εσόδων. Έξοδο είναι το «εκπνεύσαν κόστος» που βαρύνει τα αποτελέσματα της χρήσεως ή της περιόδου. 11
Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα Εξόδου Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του εξόδου αποτελούν: 1. Το έξοδο προέρχεται από το κόστος. 2. Το έξοδο αντιστοιχεί στο κόστος που εκπνέει κατά την διάρκεια της περιόδου και αφαιρείται από το έσοδο για να προσδιοριστεί το αποτέλεσμα. 3. Τα έξοδα που αφαιρούνται από τα έσοδα μιας περιόδου αντιστοιχούν στο κόστος των πωληθέντων. 4. Τα έξοδα που αφαιρούνται από το Μικτό Αποτέλεσμα αποτελούνται από το Κόστος λειτουργιών Διοίκησης, Διαθέσεως, Έρευνας και Ανάπτυξης και Χρηματοοικονομικής. 12
Εννοιολογικό Πλαίσιο Δαπάνης Δαπάνη είναι η διαδικασία ή η ενέργεια στην πράξη πραγματοποίησης του κόστους ή του εξόδου. H διαδικασία που οδηγεί στη δημιουργία κόστους. 13
Εννοιολογικό Πλαίσιο Κοστολόγησης (1) Κοστολόγηση είναι η διαδικασία που ακολουθούμε για τον προσδιορισμό του κόστους ενός αγαθού, μιας υπηρεσίας, μιας δραστηριότητας, μιας λειτουργίας. Κοστολόγηση είναι η διαδικασία συσσώρευσης του κόστους παραγωγής των προϊόντων. 14
Εννοιολογικό Πλαίσιο Κοστολόγησης (2) Η κοστολόγηση σαν διαδικασία προσδιορισμού του κόστους αναφέρεται: στα αγαθά και στις υπηρεσίες που αγοράζονται, στα αγαθά και στις υπηρεσίες που παράγονται, στις δραστηριότητες που αναπτύσσονται από την οικονομική μονάδα και γενικά σε οποιαδήποτε οργανωτική υποδιαίρεση της οικονομικής μονάδας. 15
Διαφορές Κόστους, Εξόδου και Δαπάνης 1. Το κόστος είναι στοιχείο του ενεργητικού, ενώ το έξοδο στοιχείο διαμορφωτικό των αποτελεσμάτων. 2. Το κόστος προϋπάρχει του εξόδου, ενώ δεν συμβαίνει το αντίθετο. 3. Το κόστος όταν αλλάζει μορφή δεν παράγει αποτέλεσμα αφού συγκρίνεται με ένα άλλο κόστος διαφορετικής μορφής αλλά ίσου ποσού. Αντίθετα, το έξοδο συγκρίνεται πάντοτε με το έσοδο και από τη σύγκριση προσδιορίζεται το αποτέλεσμα. 16
Ομοιότητες Κόστους, Εξόδου και Δαπάνης 1. Το κόστος και το έξοδο ταυτίζονται ποσοτικά μεταξύ τους, αφού το έξοδο προέρχεται από το κόστος που εξαφανίζεται με την πώληση του αγαθού. 2. Η δαπάνη ταυτίζεται τόσο με το κόστος όσο και με το έξοδο. 17
Θέσεις Κόστους Αποτελεί μια ιδεατή υποδιαίρεση της συνολικής δραστηριότητας της επιχείρησης, μέσα στην οποία παράγεται έργο ομοιογενές και η οποία γίνεται για σκοπούς λογιστικής ομαδοποιήσεως - συγκεντρώσεως των δαπανών. Οι θέσεις κόστους χωρίζονται σε: Οι Κύριες είναι οι πραγματικές και ευδιάκριτες υποδιαιρέσεις της δομής της επιχείρησης και σε αυτές αντιστοιχεί συγκεκριμένη δραστηριότητα. Οι Βοηθητικές είναι ιδεατές, οι οποίες δεν αποτελούν πραγματική υποδιαίρεση και συνεπώς δεν αποτελούν οποιαδήποτε παραγωγική δραστηριότητα της επιχείρησης. Αποτελούν απολογιστικά κέντρα που δημιουργεί η Λογιστική Κόστους με σκοπό να παρακολουθεί και να ελέγχει τα έξοδα που γίνονται για τον ίδιο σκοπό. 18
Φορέας Κόστους Κέντρα Κόστους Φορέας Κόστους, είναι ο δέκτης που θα επιβαρυνθεί με τα έξοδα που έχουν ομαδοποιηθεί στο πλαίσιο κάθε λειτουργίας, υπηρεσίας, τμήματος, κλπ. Φορέας Κόστους, είναι οποιοδήποτε προιόν ή υπηρεσία θέλουμε να κοστολογήσουμε, δηλαδή να μετρήσουμε το κόστος του. Τα τμήματα ως προς τα οποία γίνεται η συγκεντρωση του κόστους ονομάζονται Κέντρα Κόστους. 19
Κόστος κατ είδος Με κριτήριο τη φύση των στοιχείων που αναλώθηκαν στην παραγωγική διαδικασία, το κόστος διακρίνεται κατ είδος (par nature), π.χ. κόστος υλικών, εργατικών, αποσβέσεων. To Ε.Γ.Λ.Σ. κατατάσσει τα κατ είδος στοιχεία του κόστους στις κατηγορίες: Αμοιβές και έξοδα προσωπικού Αμοιβές και έξοδα τρίτων Παροχές τρίτων Φόροι και τέλη Διάφορα έξοδα Τόκοι και συναφή έξοδα Αποσβέσεις παγίων Προβλέψεις εκμετάλλευσης 20
Κόστος κατά Προορισμό Ανάλογα με τις περιοχές δραστηριότητας στις οποίες διαπιστώθηκε ή για χάρη των οποίων έγινε η ανάλωση των στοιχείων κόστους, το κόστος διακρίνεται κατά προορισμό (par sections). Κόστος κατά προορισμό είναι ομαδοποιημένο κόστος που πραγματοποιείται χάριν του ίδιου σκοπού προορισμού. Με βάση το εν λόγω κριτήριο το κόστος κατατάσσεται σε: Κόστος κατά λειτουργία. Κόστος κατά πεδίο ευθύνης ή φορέα ευθύνης. Κόστος κατά προϊόν, υπηρεσία. Κόστος κατά κέντρο κέρδους. 21
Άμεσο και Έμμεσο Κόστος (1) Ανάλογα με το τρόπο ενσωματώσεως των στοιχείων του κόστους στο κόστος των παραγωγικών τμημάτων και των φορέων κόστους, το κόστος διακρίνεται σε: Άμεσο Κόστος Έμμεσο Κόστος 22
Άμεσο και Έμμεσο Κόστος (2) Άμεσο είναι το κόστος που σχηματίζεται από στοιχεία που συνδέονται κατά τρόπο εμφανή με το συγκεκριμένο παραγωγικό τμήμα ή το συγκεκριμένο φορέα κόστους (ενδιάμεσο ή τελικό προϊόν κ.λπ.), και, συνεπώς, βαρύνει το τμήμα ή το φορέα άμεσα, δηλαδή χωρίς μερισμό. 'Εμμεσο είναι το κόστος που πραγματοποιείται ταυτόχρονα για περισσότερους από ένα φορείς ή κέντρα κόστους, είτε επειδή ο διαχωρισμός του, π.χ. κατά φορέα, δεν είναι εύκολος, είτε επειδή δεν κρίνεται οικονομικά ωφέλιμος. Για την επιβάρυνση καθενός φορέα ή κέντρου κόστους χωριστά θα χρησιμοποιείται μια υπολογιστική μονάδα, ο συντελεστής επιβάρυνσης. 23
Κόστος Πραγματικό και Προκαθορισμένο (1) Ανάλογα με το χρόνο προσδιορισ μού του, το κόστος διακρίνεται σε: Πραγματικό Κόστος Προκαθορισμένο Κόστος 24
Κόστος Πραγματικό και Προκαθορισμένο (2) Το κόστος πραγματικό ή ιστορικό (historical cost), που προσδιορίζεται μετά την πραγματοποίησή του και συνεπώς είναι κόστος απολογιστικό. Το Κόστος προκαθορισμένο προσδιορίζεται πριν πραγματοποιηθεί. Κόστος προϋπολογιστικό Κόστος πρότυπο 25
Σταθερό και Μεταβλητό Κόστος (1) Ανάλογα με τη διαμόρφωσή του στις μεταβολές του βαθμού απασχολήσεως της επιχειρήσεως, το κόστος διακρίνεται σε: Σταθερό Κόστος Μεταβλητό Κόστος Σταθερό, Μεταβλητό και Μικτό 26
Σταθερό Κόστος (1) Σταθερό είναι το κόστος που δεν επηρεάζεται από τις μεταβολές του επιπέδου δραστηριότητας της λειτουργικής μονάδας (τμήματος εργοστασίου ή ολόκληρου του εργοστασίου ή υποδιαιρέσεως της οικον.μονάδας), ή ολόκληρης της οικον. μονάδας, στην οποία αναφέρεται. Σταθερά είναι κυρίως τα χρονικά έξοδα, δηλαδή αυτά που αναλίσκονται σύμμετρα με την πάροδο του χρόνου π.χ. ενοίκια, αμοιβές του έμμισθου προσωπικού, δημοτικοί φόροι, τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτων, τόκοι, συνδρομές, ασφάλιστρα. 27
Σταθερό Κόστος (2) Το σταθερό κόστος απορρέει από την ύπαρξη αυτής της ίδιας της επιχειρήσεως και ειδικότερα αποτελείται: από δαπάνες που συνδέονται απόλυτα από την ύπαρξη της επιχειρήσεως (π.χ, αποσβέσεις, ασφάλιστρα εγκαταστάσεων) και από δαπάνες απαραίτητες για να έχει η επιχείρηση ετοιμότητα να συνεχίζει τη δράση της (π.χ. αμοιβές διοικητικών και τεχνικών στελεχών). 28
Σταθερό Κόστος (3) Το σταθερό κόστος διαχωρίζεται στις εξής δύο υποκατηγορίες : Στο βασικό σταθερό κόστος, το οποίο αποτελείται από στοιχεία που δεν είναι δυνατή η βραχυχρόνια μείωσή τους χωρίς ουσιώδη βλάβη του δυναμικού της οικον.μονάδας και της ικανότητάς της να επιδιώκει την πραγματοποίηση των μακροχρόνιων στόχων της (αποσβέσεις εγκαταστάσεων, αμοιβές βασικών στελεχών και ασφάλιστρα των πάγιων). Στο βραχυχρόνιο σταθερό κόστος, του οποίου το ύψος προγραμματίζεται για περίοδο συνήθως ενός έτους, στη διάρκεια του οποίου παραμένει αμετάβλητο και το οποίο καλείται επίσης και ημισταθερό κόστος (το κόστος διαφημίσεων, το κόστος Ε+Α, τα έξοδα του έμμισθου προσωπικού γενικά και τα ενοίκια μηχανογραφικών μέσων. 29
Κόστος Μεταβλητό (1) Μεταβλητό κόστος είναι εκείνο που επηρεάζεται από τις μεταβολές του επιπέδου δραστηριότητας της λειτουργικής μονάδας. Το κόστος μεταβάλλεται όταν αυξομειώνεται η παραγωγή, οι πωλήσεις και γενικά όταν αυξομειώνεται το επίπεδο δραστηριότητας της λειτουργικής μονάδας στην οποία αναφέρεται. Παραδείγματα μεταβλητού κόστους αποτελούν: η αξία των πρώτων και βοηθητικών υλών που αναλώνονται, τα ημερομίσθια, η αξία ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, υλικών συντηρήσεως, οι προμήθειες πωλήσεων, τα κόμιστρα μεταφοράς αγαθών, οι τόκοι του δανειακού κεφαλαίου κινήσεως και οι φόροι επί της παραγωγής αποτελούν μορφές του μεταβλητού κόστους. 30
Κόστος Μεταβλητό (2) Τα μεταβλητά έξοδα διακρίνονται σε: Αναλογικά (ο ρυθμός μεταβολής των εξόδων είναι ίδιος με τον ρυθμό μεταβολής της δραστηριότητας) Αύξοντα (ο ρυθμός μεταβολής των εξόδων είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό μεταβολής της δραστηριότητας) Φθίνοντα (ο ρυθμός μεταβολής των εξόδων είναι μικρότερος από τον ρυθμό μεταβολής της δραστηριότητας) Ακανόνιστα ή παλίνδρομα (η κατεύθυνση μεταβολής εναλλάσσεται) 31
Μεταβλητό - Σταθερό Κόστος Κόστος Στο Σύνολο Ανά μονάδα Μεταβλητό Κόστος Σταθερό Κόστος Αυξάνεται και μειώνεται ανάλογα με το επίπεδο δραστηριότητας Παραμένει σταθερό σε σχέση με το επίπεδο δραστηριότητας Παραμένει σταθερό σε σχέση με το επίπεδο δραστηριότητας Μεταβάλλεται αντιστρόφως ανάλογα με το επίπεδο δραστηριότητας 32
Κόστος Μικτό Το Μικτό Κόστος προέρχεται από το συνδυασμό των δύο προηγούμενων. Δύο είδη Μικτού Κόστους: Ημιμεταβλητό κόστος (αντιστοιχεί στο ελάχιστο κόστος με το οποίο μπορεί να αποκτηθεί μία υπηρεσία έστω και αν δεν χρησιμοποιηθεί καθόλου). Βαθμιδωτό ή κλιμακωτό κόστος (μεταβάλλεται απότομα σε διάφορα επίπεδα παραγωγικής δραστηριότητας, επειδή συνίσταται από σταθερό κόστος που δημιουργείται σε ακέραιες μονάδες). 33
Διαφορικό Κόστος και Κόστος Ευκαιρίας Το κόστος με βάση την λήψη των αποφάσεων διακρίνεται σε: Διαφορικό Κόστος το οποίο είναι η διαφορά του κόστους μεταξύ δύο εναλλακτικών λύσεων. Κόστος Ευκαιρίας το οποίο είναι το πιθανό κόστος μιας εναλλακτικής λύσης από το οποίο παραιτείται η οικονομική μονάδα. (το όφελος που χάνει η επιχείρηση παίρνοντας μια συγκεκριμένη απόφαση και όχι κάποια άλλη αντί αυτής). 34
Ενότητα 2 Πλήρης και Άμεση Κοστολόγηση 35
Πλήρης Κοστολόγηση Πλήρης ή Απορροφητική Κοστολόγηση είναι η μέθοδος κοστολόγησης σύμφωνα με την οποία το κόστος παραγωγής ενός προϊόντος υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κόστη παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων: των α υλών, της άμεσης εργασίας και των ΓΒΕ (τόσο των μεταβλητών, όσο και των σταθερών). 36
Κόστος Παραγωγής Πρέπει να σημειώσουμε ότι το Κόστος Παραγωγής ή Βιομηχανικό Κόστος είναι το σύνολο των τριών ειδών κόστους: Κόστος Άμεσων Υλικών (Α Ύλες). Κόστος Άμεσης Εργασίας (Ημερομίσθια). Γενικά Έξοδα Παραγωγής ή Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (Γ.Β.Ε.) (έμμεσα υλικά, έμμεση εργασία, αναλώσιμα, μισθοί εργοδηγών, αποσβέσεις μηχανημάτων). 37
Άμεσα Υλικά (1) Άμεσα Υλικά θεωρούνται τα κύρια υλικά που ενσωματώνονται στο τελικό προϊόν μπορούν να διακριθούν πάνω σε αυτό και αποτελούν σημαντικό μέρος του συνολικού κόστους των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή του. Το τελικό προϊόν μίας οικονομικής μονάδας μπορεί να είναι πρώτη ύλη για άλλη οικονομική μονάδα. Τα έμμεσα υλικά είναι τα υλικά που δεν είναι διακριτά στο τελικό προϊόν και είναι μικρής αξίας σε σχέση με τα κύρια υλικά. Το κόστος των έμμεσων υλικών περιλαμβάνεται στα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα. 38
Άμεσα Υλικά (2) Κόστος Άμεσων Υλικών (Α Υλών) = Αρχικό Υπόλοιπο Α Υλών + Καθαρές Αγορές Α Υλών (Αγορές + Έξοδα Αγορών Υλών Επιστρ. Αγορ Υλών Εκπτωσ. Αγορ Υλών) Διαθέσιμες Υλες ή Υλες προς Διάθεση Τελικό Υπόλοιπο Α Υλών Κόστος Ανάλωσης Α Υλών ή Κόστος Άμεσων Υλικών 39
Άμεση Εργασία (1) Άμεση Εργασία είναι το κόστος εργασίας που προκύπτει από τους εργαζόμενους που ασχολούνται άμεσα με την επεξεργασία των πρώτων υλών και ενωματώνεται στο παραγόμενο προιόν, μπορεί να διακριθεί πάνω σε αυτό, αποτελεί σημαντικό μέρος του κόστους της συνολικής εργασίας που θα απαιτηθεί για την παραγωγή. Τα κόστος της έμμεσης εργασίας είναι όλα τα κόστη εργασίας, τα οποία δεν μπορούν εύκολα να επιμεριστούν σε μονάδες του τελικού προϊόντος και είναι μικρής αξίας. Το κόστος των έμμεσων υλικών περιλαμβάνεται στα ΓΒΕ. 40
Άμεση Εργασία (2) Κόστος Άμεσης Εργασίας = Αριθμός Ημερομισθίων Ημερομίσθια Κόστος Ημερομισθίων 41
Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα Τα ΓΒΕ είναι όλες οι δαπάνες οι οποίες δεν γίνονται για ένα συγκεκριμένο φορέα κόστους αλλά για το σύνολο των φορέων κόστους. Τα ΓΒΕ μπορεί να είναι σταθερά (αποσβέσεις, ενοίκια) ή να είναι μεταβλητά (έμμεση εργασία) ή μικτά (δαπάνες ΟΤΕ εργοστασίου). Κόστος Γενικών Εξόδων Παραγωγής ή Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων = Συντελεστής επιβάρυνσης (καταλογισμού) ΓΒΕ. 42
Κόστος Παραχθέντων Ο υπολογισμός του κόστους των παραχθέντων αρχίζει με το κόστος των ημιέτοιμων (ημικατεργασμένων) αρχής περιόδου στο οποίο προστίθενται το κόστος παραγωγής που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου. Από το άθροισμα αυτό αφαιρείται το κόστος των ημικατεργασμένων τέλους περιόδου, για να προσδιοριστεί το κόστος των παραχθέντων προϊόντων, δηλαδή: Κόστος ημικατεργασμένων στην αρχή (παραγωγή σε εξέλιξη) Συν: Κόστος Παραγωγής Μείον: Κόστος ημικατεργασμένων αποθεμάτων τέλους περιόδου Κόστος Παραχθέντων Ετοίμων Προϊόντων 43
Κόστος Παραγ. και Κόστους Παραχθ/των Δεν θα πρέπει να γίνεται σύγχυση των όρων «κόστος παραχθέντων προιόντων» και «βιομηχανικό κόστος περιόδου». Το κόστος των παραχθέντων προiόντων αναφέρεται στο κόστος των έτοιμων προϊόντων τα οποία πραγματικά μεταφέρθηκαν στην αποθήκη κατά τη διάρκεια της περιόδου. Ενώ το βιομηχανικό κόστος περιόδου (κόστος παραγωγής) περιλαμβάνει αποκλειστικά δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν στη συγκεκριμένη περίοδο. Οι δύο όροι ταυτίζονται σε χρηματικές μονάδες μόνο όταν τα κόστη των αποθεμάτων σε ημικατεργασμένα αρχής και τέλους περιόδου είναι της ίδιας αξίας. 44
Πίνακας Κόστους Παρ/των και Πωληθ/των Αρχικό Υπόλοιπο Α Υλών ΧΧΧ + αγορές α υλών ΧΧΧ + έξοδα αγορών α υλών ΧΧΧ - επιστροφές &εκπτώσεις αγορών ΧΧΧ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ Α ΥΛΕΣ ΧΧΧ - τελικό υπόλοιπο α υλών ΧΧΧ ΚΟΣΤΟΣ Α ΥΛΩΝ ΧΧΧ + ΑΜΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΧΧΧ ΑΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ ΧΧΧ + ΓΒΕ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΘΕΝΤΑ ΧΧΧ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΧΧΧ + ημικατεργασμένα αρχής ΧΧΧ - ημικατεργασμένα τέλους ΧΧΧ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΧΘΕΝΤΩΝ ΧΧΧ + έτοιμα αρχής ΧΧΧ - έτοιμα τέλους ΧΧΧ ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ ΧΧΧ 45
Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης ΚΑΘΑΡΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ (Ακαθάριστες Πωλήσεις Επιστροφές Πωλήσεων Εκπτώσεις Πωλήσεων ) ΧΧΧ - Κόστος Πωληθέντων ΧΧΧ ΜΙΚΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΧΧΧ - Έξοδα Πώλησης ΧΧΧ - Έξοδα Διάθεσης - Έξοδα Έρευνας και Ανάπτυξης - Έξοδα Διοίκησης ΧΧΧ - Έξοδα Χρηματοοικονομικής ΧΧΧ ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΡΔΟΣ ΧΧΧ 46
Άμεση Κοστολόγηση Άμεση ή Μεταβλητού Κόστους ή Αναλογική ή Οριακή Κοστολόγηση είναι η μέθοδος κοστολόγησης σύμφωνα με την οποία το κόστος παραγωγής ενός προϊόντος υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη μόνο τα μεταβλητά κόστη παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων: των α υλών, της άμεσης εργασίας και των μεταβλητών ΓΒΕ. 47
Άμεση και Πλήρης Κοστολόγηση (1) Άμεση Κοστολόγηση Κόστος Προϊόντος Κόστος Περιόδου Α ύλες Άμεση εργασία Μεταβλητά ΓΒΕ Σταθερά ΓΒΕ Μεταβλητά Έξοδα Διοίκησης και Πωλήσεων Σταθερά Έξοδα Διοίκησης και Πωλήσεων Πλήρης Κοστολόγηση Κόστος Προϊόντος Κόστος Περιόδου 48
Άμεση και Πλήρης Κοστολόγηση (2) Άμεση Κοστολόγηση Πλήρης Κοστολόγηση Πωλήσεις Πωλήσεις ( ) Ά ύλες ( ) Ά ύλες ( ) Άμεση εργασία ( ) Άμεση εργασία ( ) Μεταβλητά ΓΒΕ ( ) Μεταβλητά ΓΒΕ ( ) Σταθερά ΓΒΕ ( ) Μεταβλητά Έξοδα Διοίκησης ( ) Μεταβλητά Έξοδα Πωλήσεων Περιθώριο Συνεισφοράς Μικτό Αποτέλεσμα ( ) Σταθερά ΓΒΕ ( ) Μεταβλητά Έξοδα Διοίκησης ( ) Σταθερά Έξοδα Διοίκησης ( ) Σταθερά Έξοδα Διοίκησης ( ) Μεταβλητά Έξοδα Πωλήσεων ( ) Σταθερά Έξοδα Πωλήσεων ( ) Σταθερά Έξοδα Πωλήσεων Καθαρό Αποτέλεσμα Καθαρό Αποτέλεσμα 49
Άμεση και Πλήρης Κοστολόγηση (3) Η οργάνωση του κόστους στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης βάσει της Άμεσης Κοστολόγησης γίνεται συναρτήσει της μεταβλητικότητας του κόστους δηλαδή σταθερό και μεταβλητό κόστος. Η οργάνωση του κόστους στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης βάσει της Πλήρους Κοστολόγησης γίνεται συναρτήσει των επιμέρους λειτουργιών μιας επιχείρησης. 50
Σχέση - Διαφορές Άμεσης και Πλήρους Κοστολόγησης (1) Ο τρόπος αντιμετώπισης του σταθερού κόστους παραγωγής μεταξύ των δύο μεθόδων οδηγεί στην αποθεματοποίηση του σταθερού αυτού κόστους στα αποθέματα των ετοίμων προϊόντων (καθώς και αν συντρέχει περίπτωση στα ημικατεργασμένα). Στην άμεση κοστολόγηση τα σταθερά ΓΒΕ δεν περιλαμβάνονται στον υπολογισμό του κόστους και τα μεταχειριζόμαστε σαν κόστος περιόδου, ενώ στην πλήρη υπολογίζονται. Συνέπεια αυτού είναι ότι το προσδιοριζόμενο κόστος παραγωγής του προϊόντος θα είναι μικρότερο με βάση την άμεση κοστολόγηση από το αντίστοιχο κόστος που υπολογίζεται σύμφωνα με την πλήρη. 51
Σχέση - Διαφορές Άμεσης και Πλήρους Κοστολόγησης (2) Ο διαχωρισμός αυτός επηρεάζει επίσης και το κόστος του αποθέματος της περιόδου. Εάν ένα μέρος του προϊόντος στην άμεση κοστολόγηση πωληθεί, ενώ ένα άλλο παραμείνει σαν απόθεμα, σε αυτό δεν θα περιλαμβάνεται οποιοδήποτε ποσό σταθερών ΓΒΕ. Αντίθετα στην πλήρη κοστολόγηση θα περιλαμβάνεται στο κόστος του αποθέματος και ένα ποσοστό σταθερών ΓΒΕ της περιόδου. Άρα το κόστος του αποθέματος του προϊόντος στην άμεση θα είναι μικρότερο σε σχέση με την πλήρη κοστολόγηση. Έτσι και το λογιστικό αποτέλεσμα της περιόδου θα είναι διαφορετικό μεταξύ των δυο μεθόδων. 52
Σχέση - Διαφορές Άμεσης και Πλήρους Κοστολόγησης (3) Η άμεση κοστολόγηση παρέχει επίσης τη δυνατότητα για την λήψη σημαντικών αποφάσεων. Αυτό διευκολύνεται με το βιομηχανικό περιθώριο συμβολής και με το περιθώριο συμβολής ή συνεισφοράς όπου υπάρχει διαχωρισμός του κόστους σε σταθερό και μεταβλητό. Όσον αφορά την πλήρη κοστολόγηση, παρατηρείται η διάκρισή του κατά λειτουργίες κόστους. Συνέπεια αυτού είναι να μην γνωρίζει η διοίκηση το περιθώριο που παρουσιάζει κάθε προϊόν ή τμήμα παραγωγής ή περιοχή διάθεσης προϊόντων για την κάλυψη των σταθερών εξόδων και τη δημιουργία κέρδους, οδηγώντας στη λήψη λανθασμένων αποφάσεων από τα διοικητικά στελέχη μιας επιχείρησης. 53
Σχέση - Διαφορές Άμεσης και Πλήρους Κοστολόγησης (4) Σχέση Παραγωγής και Πωλήσεων Περιόδου Παραγωγή = Πωλήσεις Παραγωγή > Πωλήσεις Παραγωγή < Πωλήσεις Επίπτωση στα Αποθέματα Αρχικό απόθεμα = Τελικό Απόθεμα (Αμετάβλητα) Αρχικό απόθεμα < Τελικό Απόθεμα (Αύξηση) Αρχικό απόθεμα > Τελικό Απόθεμα (Μείωση) Σχέση Αποτελεσμάτων με Άμεση Κοστολόγηση και Αποτελεσμάτων με Πλήρη Κοστολόγηση Αποτελέσματα με Άμεση = Αποτελέσματα με Πλήρη Αποτελέσματα με Άμεση < Αποτελέσματα με Πλήρη Αποτελέσματα με Άμεση > Αποτελέσματα με Πλήρη 54
Πλεονεκτήματα Άμεσης Κοστολόγησης Ευκολία εφαρμογής. Ευκολία υπολογισμού αποτελεσμάτων προϊόντων ή τομέων. Ευκολία κατανόησης από τη Διοίκηση. Συνεπής με την ανάλυση σχέσεων κόστους όγκου κέρδους. Συνεπής με το πρότυπο κόστος. Συνεπής με τους ελαστικούς προϋπολογισμούς. Το καθαρό αποτέλεσμα έχει μικρότερη απόκλιση από τις καθαρές ταμειακές ροές. Επισημαίνει την επίδραση των σταθερών εξόδων στα αποτελέσματα. Το αποτέλεσμα δεν επηρεάζεται από μεταβολές στα αποθέματα. 55
Πλεονεκτήματα Πλήρους Κοστολόγησης Καλύτερη συσχέτιση εσόδων με τα αντίστοιχα έξοδα. Σύμφωνη με τις απαιτήσεις των λογιστικών προτύπων και της φορολογικής νομοθεσίας. Παραδοσιακή χρήση για τη σύνταξη λογιστικών καταστάσεων που απευθύνονται σε εξωτερικούς χρήστες. 56
Ενότητα 3 Ανάλυση Κόστους Όγκου - Κέρδους 57
Εισαγωγή Η ανάλυση της σχέσης Κόστους - Όγκου Κέρδους είναι η τεχνική που χρησιμοποιείται για τη μελέτη των επιδράσεων των μεταβολών του Όγκου (παραγωγής και πωλήσεων) στο Κόστος Παραγωγής και στα Κέρδη. Είναι χρήσιμη για λήψη αποφάσεων. 58
Συνολικά Έσοδα Τα συνολικά έσοδα των πωλήσεων είναι ίσα με τον αριθμό των πωλουμένων μονάδων (Q) επί την τιμή πωλήσεως κατά μονάδα προϊόντος (P). Δηλαδή TR = Q P. TR Συνολικά Έσοδα Q 59
Συνολικά Έξοδα Συνολικά έξοδα είναι το άθροισμα μεταβλητών και σταθερών εξόδων. ΤC Συνολικά Έξοδα Συνολικά Μεταβλητά Έξοδα Συνολικά Σταθερά Έξοδα Q 60
Νεκρό Σημείο (Διαγραμματικά) Νεκρό Σημείο (διαγραμματικά) είναι το σημείο τομής συνολικών εσόδων με συνολικά έξοδα. ΤC Συνολικά Έσοδα (TR) Συνολικά Έξοδα (TC) ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ Συνολικά Σταθερά Έξοδα Q 61
Μεταβολή Συνολικών Εσόδων Μια αύξηση της τιμής πώλησης επιφέρει μεταβολή των συνολικών εσόδων Αν η ζήτηση είναι ελαστική τα συνολικά έσοδα από αύξηση της τιμής θα είναι μειωμένα, επομένως η νέα γραμμή συνολικών εσόδων θα βρίσκεται κάτω από την αρχική (TR1) Αν η ζήτηση είναι ανελαστική η νέα γραμμή συνολικών εσόδων θα βρίσκεται πάνω από την αρχική (TR2) ΤC Συνολικά Έσοδα (TR) TR1 TR2 Συνολικά Έξοδα (TC) ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ 2 ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ 1 ΑΡΧΙΚΟ ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ Συνολικά Σταθερά Έξοδα (FC) Q 62
Μεταβολή Σταθερών Εξόδων Αν αυξηθούν τα σταθερά έξοδα, συνεπάγεται θα αυξηθούν και τα συνολικά έξοδα, άρα το Νεκρό Σημείο επιτυγχάνεται σε μεγαλύτερο επίπεδο παραγωγής. Αντίθετα, αν μειωθούν τα σταθερά έξοδα, συνεπάγεται θα μειωθούν και τα συνολικά έξοδα, άρα το Νεκρό Σημείο επιτυγχάνεται σε μικρότερο επίπεδο παραγωγής. ΤC Συνολικά Έσοδα (TR) ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ 1 Συνολικά Έξοδα (TC) ΑΡΧΙΚΟ ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ 2 Συνολικά Σταθερά Έξοδα (FC) Q 63
Μεταβολή Μεταβλητών Εξόδων Αν αυξηθούν τα μεταβλητά έξοδα, συνεπάγεται θα αυξηθούν και τα συνολικά έξοδα, άρα το Νεκρό Σημείο επιτυγχάνεται σε μεγαλύτερο επίπεδο παραγωγής. Αντίθετα, αν μειωθούν τα μεταβλητά έξοδα, συνεπάγεται θα μειωθούν και τα συνολικά έξοδα, άρα το Νεκρό Σημείο επιτυγχάνεται σε μικρότερο επίπεδο παραγωγής. ΤC Συνολικά Έσοδα (TR) ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ 1 Συνολικά Έξοδα (TC) ΑΡΧΙΚΟ ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ 2 Συνολικά Σταθερά Έξοδα (FC) Q 64
Περιθώριο Συνεισφοράς ή Συμμετοχής Περιθώριο συνεισφοράς ή συμμετοχής είναι η διαφορά μεταξύ της αξίας των Πωλήσεων και του Μεταβλητού Κόστους των Πωληθέντων. Με άλλα λόγια είναι το ποσό εκείνο που απομένει από την αξία των Πωλήσεων για την κάλυψη του Σταθερού Κόστους και την δημιουργία Κέρδους. Περιθώριο Συνεισφοράς = Πωλήσεις Μείον Μεταβλητά Κόστη Μοναδιαίο Περιθώριο Συνεισφοράς = Περιθώριο Συνεισφοράς ανά Μονάδα = Τιμή πώλησης ανά μονάδα Μείον Μεταβλητό Κόστος ανά μονάδα 65
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (1) Αν πωλούνται 400 μονάδες με τιμή 250, κόστους 150 και σταθερά έξοδα 35.0000. Σύνολο Ανά μονάδα Πωλήσεις (400 μονάδες) 100.000 250 Μείον: Μεταβλητά έξοδα 60.000 150 Περιθώριο Συνεισφοράς 40.000 100 Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 Καθαρά Κέρδη 5.000 66
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (2) Αν πωλείται μόνο 1 μονάδα. Σύνολο Ανά μονάδα Πωλήσεις (1 μονάδα) 250 250 Μείον: Μεταβλητά έξοδα 150 150 Περιθώριο Συνεισφοράς 100 100 Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 Καθαρά Κέρδη -34.900 67
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (3) Αν πωλούνται 2 μονάδες. Σύνολο Ανά μονάδα Πωλήσεις (2 μονάδες) 500 250 Μείον: Μεταβλητά έξοδα 300 150 Περιθώριο Συνεισφοράς 200 100 Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 Καθαρά Κέρδη -34.800 Το Περιθώριο Συμβολής θα βελτιωθεί κατά 100 και το Καθαρό Αποτέλεσμα κατά: 1 μονάδα * Μοναδιαίο Περιθώριο Συνεισφοράς = 100 (αφού τα Σταθερά έξοδα είναι αμετάβλητα). 68
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (4) Αν πωλούνται 350 μονάδες. Σύνολο Ανά μονάδα Πωλήσεις (350 μονάδες) 87.500 250 Μείον: Μεταβλητά έξοδα 52.500 150 Περιθώριο Συνεισφοράς 35.000 100 Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 Καθαρά Κέρδη 0. Το Καθαρό Αποτέλεσμα βελτιώνεται κατά: 348 μονάδες * Μοναδιαίο Περιθώριο Συνεισφοράς (100 ) = 34.800 (αφού τα Σταθερά έξοδα είναι αμετάβλητα). 69
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (5) Αν πωλούνται 352 μονάδες. Σύνολο Ανά μονάδα Πωλήσεις (352 μονάδες) 88.000 250 Μείον: Μεταβλητά έξοδα 52.800 150 Περιθώριο Συνεισφοράς 35.200 100 Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 Καθαρά Κέρδη 200 Το Καθαρό Αποτέλεσμα βελτιώνεται κατά : 2 μονάδες * Μοναδιαίο Περιθώριο Συνεισφοράς (100 ) = 200 (αφού τα Σταθερά έξοδα είναι αμετάβλητα). 70
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (6) Μεταβολή Όγκου Πωλήσεων Αν οι πωλήσεις από 400 μονάδες γίνουν 450 μονάδες. 400 450 Διαφορά Ανά μονάδα Πωλήσεις (τιμή 250 ) 100.000 112.500 12.500 250 Μείον: Μεταβλητά έξοδα 60.000 67.500 7.500 150 Περιθώριο Συνεισφοράς 40.000 45.000 5.000 100 Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 35.000 0 Καθαρά Κέρδη 5.000 10.000 5.000 Εναλλακτικός τρόπος: 50 μονάδες * Μοναδιαίο Περιθώριο Συμβολής (100) = 5.000 η διαφορά στο Καθαρό Αποτέλεσμα. 71
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (7α) Μεταβολή Όγκου Πωλήσεων και στο Σταθερό Κόστος Αν οι Πωλήσεις από 400 μονάδες γίνουν 500 μονάδες και οι διαφημίσεις αυξηθούν κατά 3.000 400 500 Ποσοστό Διαφορά Ανά μονάδα Πωλήσεων Πωλήσεις (τιμή 250 ) 100.000 125.000 25.000 250 100% Μείον: Μεταβλητά έξοδα 60.000 75.000 15.000 150 60% Περιθώριο Συνεισφοράς 40.000 50.000 10.000 100 40% Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 38.000 3.000 Καθαρά Κέρδη 5.000 12.000 7.000 1 ος τρόπος: (Ποσότητα Πωλήσεων *Μοναδιαίο Περιθώριο Συμβολής ) Προσδοκώμενο συνολικό Περιθώριο Συνεισφοράς: 500* 100 = 50.000 Σημερινό συνολικό Περιθώριο Συνεισφοράς: 400 * 100 = 40.000 Αύξηση Συνολικού Περιθωρίου Συνεισφοράς 10.000 Μείον Αύξηση διαφημίσεων κατά 3.000 Διαφορά 7.000 2 ος τρόπος: (Διαφορά Ποσότητας Πωλήσεων *Μοναδιαίο Περιθώριο Συμβολής ) 100 μονάδες * Μοναδιαίο Περιθώριο Συμβολής (100) = 10.000 Μείον Αύξηση διαφημίσεων κατά 3.000 Διαφορά 7.000 72
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (7β) Μεταβολή Όγκου Πωλήσεων και στο Σταθερό Κόστος Αν οι Πωλήσεις από 400 μονάδες γίνουν 500 μονάδες και οι διαφημίσεις αυξηθούν κατά 3.000 400 500 Ποσοστό Διαφορά Ανά μονάδα Πωλήσεων Πωλήσεις (τιμή 250 ) 100.000 125.000 25.000 250 100% Μείον: Μεταβλητά έξοδα 60.000 75.000 15.000 150 60% Περιθώριο Συνεισφοράς 40.000 50.000 10.000 100 40% Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 38.000 3.000 Καθαρά Κέρδη 5.000 12.000 7.000 3 ος τρόπος: (Αξία Πωλήσεων*ΔΕΙΚΤΗ Περιθώριο Συμβολής ) Προσδοκώμενο συνολικό Περιθώριο Συνεισφοράς: 125.000 * 40% = 50.000 Σημερινό συνολικό Περιθώριο Συνεισφοράς: 100.000 * 40% = 40.000 Αύξηση Συνολικού Περιθωρίου Συνεισφοράς 10.000 Μείον Αύξηση διαφημίσεων κατά 3.000 Διαφορά 7.000 4 ος τρόπος: (Διαφορά Αξίας Πωλήσεων*ΔΕΙΚΤΗ Περιθώριο Συμβολής ) Αύξηση Συνολικού Περιθωρίου Συνεισφοράς 25.000 * 40% = 10.000 Μείον Αύξηση διαφημίσεων κατά 3.000 Διαφορά 7.000 73
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (8α) Μεταβολή Όγκου Πωλήσεων και στο Μεταβλητό Κόστος Αν οι Πωλήσεις από 400 μονάδες γίνουν 500 μονάδες και το Μ.ΜΕΤ.Κ αυξηθεί κατά 10 400 500 Ποσοστό Διαφορά Ανά μονάδα Πωλήσεων Πωλήσεις (τιμή 250 ) 100.000 125.000 25.000 250 100% Μείον: Μεταβλητά έξοδα 60.000 80.000 20.000 160 64% Περιθώριο Συνεισφοράς 40.000 45.000 5.000 90 36% Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 35.000 0 Καθαρά Κέρδη 5.000 10.000 5.000 1 ος τρόπος: (Ποσότητα Πωλήσεων *Μοναδιαίο Περιθώριο Συμβολής ) Προσδοκώμενο συνολικό Περιθώριο Συνεισφοράς: 500* 90 = 45.000 Σημερινό συνολικό Περιθώριο Συνεισφοράς: 400 * 100 = 40.000 Αύξηση Συνολικού Περιθωρίου Συνεισφοράς 5.000 Μείον Σταθερό Κόστος Αμετάβλητο Διαφορά 5.000 2 ος τρόπος: (Διαφορά Ποσότητας Πωλήσεων *Μοναδιαίο Περιθώριο Συμβολής ) Το Μοναδιαίο Περιθώριο Συμβολής διαφοροποιείται, άρα δεν μπορεί να εφαρμοστεί ο τύπος 74
Παράδειγμα Κατανόησης Περιθωρίου Συνεισφοράς (8β) Μεταβολή Όγκου Πωλήσεων και στο Μεταβλητό Κόστος Αν οι Πωλήσεις από 400 μονάδες γίνουν 500 μονάδες και το Μ.ΜΕΤ.Κ αυξηθεί κατά 10 400 500 Ποσοστό Διαφορά Ανά μονάδα Πωλήσεων Πωλήσεις (τιμή 250 ) 100.000 125.000 25.000 250 100% Μείον: Μεταβλητά έξοδα 60.000 80.000 20.000 160 64% Περιθώριο Συνεισφοράς 40.000 45.000 5.000 90 36% Μείον: Σταθερά έξοδα 35.000 35.000 0 Καθαρά Κέρδη 5.000 10.000 5.000 3 ος τρόπος: (Αξία Πωλήσεων*ΔΕΙΚΤΗ Περιθώριο Συμβολής ) Προσδοκώμενο συνολικό Περιθώριο Συνεισφοράς: 125.000 * 36% = 45.000 Σημερινό συνολικό Περιθώριο Συνεισφοράς: 100.000 * 40% = 40.000 Αύξηση Συνολικού Περιθωρίου Συνεισφοράς 5.000 Μείον Σταθερό Κόστος Αμετάβλητο Διαφορά 5.000 4 ος τρόπος: (Διαφορά Αξίας Πωλήσεων*ΔΕΙΚΤΗ Περιθώριο Συμβολής ) Ο ΔΕΙΚΤΗΣ Περιθωρίου Συμβολής διαφοροποιείται, άρα δεν μπορεί να εφαρμοστεί ο τύπος 75