22η Εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών παράκτιων και άλλων φυσικών περιοχών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017» ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Χορηγός Επιστημονική Υποστήριξη Υπό την Αιγίδα Χορηγός Επικοινωνίας Υποστηρικτές
Περιεχόμενα Εικόνες... 2 Πίνακες... 2 1. Εισαγωγή... 3 1.1 Γενικά...3 1.2 Στόχος 2017: τα μικροπλαστικά...4 2. Η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017» σε αριθμούς... 6 3. Αποτελέσματα Φύλλων Καταγραφής Απορριμμάτων και Παρατήρησης Φυσικών Περιοχών 2016... 11 4.Κεντρικοί Καθαρισμοί 15 4. Επικοινωνιακή Καμπάνια... 18 4.1 Καταχωρήσεις στον Τύπο... 19 4.2 Τηλεοπτικό Σποτ... 20 4.3 Ραδιοφωνικό Σποτ... 20 4.3 Φύλλα Καταγραφης... 21 4.4 Banner... 23 5. Δημοσιοποίηση... 24 6. Φωτογραφικό υλικό 27 1
Εικόνες Εικόνα 1. Ποσοστιαία συμμετοχή των φορέων που συμμετείχαν στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017» με βάση τις αιτήσεις συμμετοχής που εστάλησαν μέχρι τις 25 Ιουλίου 2017.Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Εικόνα 2. Κατανομή ανά Νομό του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017»..... 8 Εικόνα 3. Κατανομή ανά Νομό του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017»..... 9 Εικόνα 4. Κατανομή ανά Περιφέρεια του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς και των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν κατά την εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017»..... 10 Εικόνα 5. Κατανομή ανά Περιφέρεια του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017».11 Εικόνα 6. Ποσοστιαία (%) κατανομή των κυρίαρχων υλικών απορριμμάτων στις ελληνικές ακτές σύμφωνα με τις καταγραφές του 2016....12 Εικόνα 7. Οι δέκα επικρατέστερες «αρχικές χρήσεις» απορριμμάτων σύμφωνα με καταγραφές του 2016 13 Εικόνα 8. Οι τρεις εκδοχές καταχώρησης σε έντυπα.19 Εικόνα 9. Τηλεοπτικό σποτ..20 Εικόνα 10. Φύλλα καταγραφής.21 Εικόνα 11. Banners.23 Πίνακες Πίνακας 1.Παρουσίαση αριθμού εθελοντών, συμμετοχών και φυσικών περιοχών για τα τελευταία 10 έτη πραγματοποίησης της εκστρατείας εθελοντικών καθαρισμών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» 7 Πίνακας 2. Συνεντεύξεις.... 24 Πίνακας 3. Έντυπες Δημοσιεύσεις.... 25 Πίνακας 4. Ηλεκτρονικές Δημοσιεύσεις.... 25 2
1. Εισαγωγή 1.1 Γενικά Από το 1995 η εκστρατεία ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ενώνει κάθε χρόνο όλη τη χώρα σε μια τεράστια κοινή δράση. Για δύο μήνες απ άκρη σ άκρη της Ελλάδας, μικροί και μεγάλοι γίνονται κομμάτι της πιο μαχητικής «αλυσίδας» ενάντια στη θαλάσσια ρύπανση και τον εφησυχασμό. Συμπληρώνοντας φέτος 22 χρόνια σταθερής υλοποίησης, η εκστρατεία ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ αποτελεί την ιστορικότερη πρωτοβουλία εθελοντικών καθαρισμών με πανελλαδική εμβέλεια. Με το πείσμα, τη σταθερότητα και την προσήλωση αθλητή αντοχής, παραμένει σταθερή αξία για μία ακόμη χρονιά, ενώνοντας χιλιάδες εθελοντές σε κοινή δράση για τη διαφύλαξη του φυσικού μας κεφαλαίου. Από φέτος, η "πρωταθλήτρια" των εκστρατειών ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ έχει στο πλάι της μια από τις πιο εμβληματικές μορφές στον παγκόσμιο θαλάσσιο αθλητισμό, τον Ολυμπιονίκη Σπύρο Γιαννιώτη! Με εφαλτήριο την αγάπη που μοιραζόμαστε για τη θάλασσα και τις ακτές μας, ξεκινήσαμε μια «ιερή συμμαχία» ενώνοντας τις δυνάμεις μας σε ένα αγώνα... μεγάλων αποστάσεων και τερματισμό το όραμά μας για υγιές θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον. Είναι σημαντικό ότι η υλοποίηση της εκστρατείας επιβάλλεται όχι μόνο από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι επικοινωνούν σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς με την οργάνωση, εκφράζοντας το ενδιαφέρον τους για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, αλλά και από την επαπειλούμενη περαιτέρω υποβάθμιση των προστατευόμενων και όχι μόνο-φυσικών μας περιοχών που δρομολογείται σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης. Με βάση τα παραπάνω, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS υλοποίησε και φέτος για 22η χρονιά την πανελλαδική εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών ακτών και άλλων φυσικών περιοχών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» η οποία διήρκησε από 1η Μαΐου έως 30 Ιουνίου 2017, με συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών, Δήμων, περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων, ξενοδοχείων, εργαζομένων επιχειρήσεων και εθελοντών κάθε ηλικίας. Ανάμεσα στους υποστηρικτές της φετινής προσπάθειας περιλαμβάνονται φορείς που μας τιμούν εδώ και χρόνια με την εμπιστοσύνη τους και των οποίων η ουσιαστική αρωγή δίνει πνοή και βιωσιμότητα στην εκστρατεία μας, αλλά και νέοι φίλοι που πίστεψαν στην αξία και τους στόχους της. Πιο συγκεκριμένα, η εκστρατεία για το 2017 τέλεσε υπό την αιγίδα του Μεσογειακού Προγράμματος Δράσης του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP/ MAP) και υλοποιήθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών (Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω.). Χορηγός ήταν η Αθηναϊκή Ζυθοποιία 3
Α.Ε., Χορηγός Επικοινωνίας η Εφημερίδα των Συντακτών, υποστηρικτές η SANITAS, η εταιρεία ταχυμεταφορών ACS, η Bold Ogilvy & Mather και η ideal image. Ήδη από την ίδρυσή του, το 1990, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, μια οργάνωση με μεγάλη και πολύχρονη εμπειρία σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος, οργάνωσης εθελοντικών προγραμμάτων και εκστρατειών ενημέρωσης, διοργανώνει μεταξύ άλλων δράσεών του- εθελοντικούς καθαρισμούς ακτών και φυσικών περιοχών. Με την πάροδο των ετών, οι εθελοντικοί καθαρισμοί εντάχθηκαν στη πρωτοβουλία Clean Up the Med που διοργανώνεται σε μεσογειακό επίπεδο με πρωτοβουλία της Ιταλικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Legambiente. Εδώ και χρόνια η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» έχει «αυτονομηθεί» και χαράσσει τη δική της πορεία, με πανελλαδικό πλέον χαρακτήρα και διάρκεια όλο το μήνα Μάιο, ενώ τα τελευταία 4 χρόνια επεκτάθηκε χρονικά και όλο το μήνα Ιούνιο. 1.2 Στόχος 2017: τα μικροπλαστικά Όπως και την περσινή χρονιά, έτσι και φέτος η θεματική στην οποία επικέντρωσε επικοινωνιακά η εκστρατεία ήταν αυτή των μικροπλαστικών που παρότι αθέατα και ελάχιστα γνωστά στο ευρύ κοινό, αποτελούν μία από τις σημαντικότερες απειλές για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και, σύμφωνα με τους ειδικούς, το υπ αριθμόν 1 ανερχόμενο κίνδυνο για το παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί, ότι το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS είναι ο επίσημος εκπρόσωπος στην Ελλάδα της πρωτοβουλίας Beat the Microbead που στοχεύει στην ανάδειξη της κρισιμότητας του προβλήματος και τη σταδιακή αφαίρεση των μικροπλαστικών σωματιδίων από τα προϊόντα περιποίησης. 1.2.1 Το πρόβλημα Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικές ίνες ή σωματίδια, διαμέτρου μικρότερης των 5 χιλιοστών, στα οποία κατακερματίζεται το πλαστικό, λόγω της επίδρασης της υπεριώδους ακτινοβολίας, των κυμάτων/ρευμάτων και άλλων μηχανικών διεργασιών. Με τον κυματισμό της θάλασσας και τα ωκεάνια ρεύματα διασκορπίζονται σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Καταλήγουν στα ιζήματα του βυθού είτε αιωρούνται στην υδάτινη στήλη και καταναλώνονται από τους θαλάσσιους οργανισμούς μαζί με το φυτοπλανκτόν, το οποίο κυμαίνεται στις ίδιες περίπου διαστάσεις. Οι θαλάσσιοι οργανισμοί (χελώνες, ψάρια, κητώδη, θαλασσοπούλια, οστρακοειδή κ.λ.) μπερδεύουν το μικροπλαστικό με την τροφή τους και το καταναλώνουν. Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, τα θαλάσσια απορρίμματα επηρεάζουν δυσμενώς 663 θαλάσσια είδη. Το 11% περίπου των περιπτώσεων αφορούσε συγκεκριμένα σε κατάποση μικροπλαστικών. Τα μικροπλαστικά αποτελούν ένα «τοξικό χάπι» για τους οργανισμούς που τα καταπίνουν, καθώς εκτός από τις τοξικές ουσίες που περιέχουν από την παραγωγή τους (επιβραδυντικά καύσης, σταθεροποιητές, κ.α.) και πολλές από αυτές φαίνεται να 4
επηρεάζουν το ορμονικό σύστημα, μπορούν να συσσωρεύουν στην επιφάνειά τους έμμονους οργανικούς ρύπους (POPs), (π.χ., PCBs και φυτοφάρμακα όπως το DDT), σε συγκεντρώσεις δέκα χιλιάδες φορές υψηλότερες σε σχέση με το θαλασσινό νερό που τα περιβάλλει. Σημαντικές ποσότητες μικροπλαστικών στον ωκεανό βυθίζονται στον πυθμένα. Αυτό δείχνει πρόσφατη έρευνα για τα πλαστικά στον Ατλαντικό Ωκεανό, τον Ινδικό Ωκεανό και τη Μεσόγειο θάλασσα. Ομάδα επιστημόνων μελέτησαν τους ωκεανούς αυτούς από το 2001 μέχρι το 2012 σε βάθος μέχρι και 3.000 μέτρα. Η ποσότητα πλαστικού στον πυθμένα του ωκεανού είναι 1.000 φορές μεγαλύτερη από την ποσότητα που επιπλέει στην επιφάνεια. Στους ωκεανούς επιπλέουν 5 τρισεκατομμύρια κομμάτια πλαστικού τα οποία ζυγίζουν συνολικά πάνω από 250.000 τόνους, αποτελώντας τη μεγαλύτερη μάζα στερεών αποβλήτων στον πλανήτη. Σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών, τα μικροπλαστικά είναι οι πιο επιβλαβείς ρύποι στους ωκεανούς. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να βρεθούν σχεδόν σε κάθε παραλία παγκοσμίως, στους πολικούς παγετώνες και σχεδόν παντού στους ωκεανούς. 5
2. Η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017» σε αριθμούς0f1 Στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017» δήλωσαν συμμετοχή 343 φορείς: 106 Σχολεία, 38 Σύλλογοι, 61 Δήμοι, 33 Επιχειρήσεις (εκ των οποίων 20 Ξενοδοχεία), 12 Λιμενικές Αρχές, 16 ΜΚΟ, 70 «Άλλοι» φορείς, εκ των οποίων η πλειονότητα κατασκηνώσεις και 7 ατομικές συμμετοχές (Εικόνα 1). 5% 4% 3% 2% ΣΧΟΛΕΙΟ 6% 31% ΑΛΛΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ 11% ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΛΙΜΕΝΙΚΗ ΑΡΧΗ 18% 20% ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ Εικόνα 1. Ποσοστιαία συμμετοχή των φορέων που συμμετείχαν στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017». Συνολικά, συμμετείχαν περισσότεροι από 15.624 εθελοντές που πραγματοποίησαν καθαρισμούς σε 226 φυσικές περιοχές (ακτών, βυθού, ποταμών, δασών κ.λπ.). 1 Τα δεδομένα προκύπτουν από την επεξεργασία όσων συμμετοχών εστάλησαν έως τις 25/7/2016 6
Πίνακας 1. Παρουσίαση αριθμού εθελοντών, συμμετοχών, φυσικών περιοχών και Νομών για την τελευταία 10ετία υλοποίησης της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ». Στοιχεία Εθελοντές Συμμετοχές Φυσικές Περιοχές Νομοί 2008 13.717 170 199 31 2009 17.848 256 279 36 2010 16.495 297 216 34 2011 21.028 285 236 37 2012 17.238 269 190 38 2013 15.483 284 202 37 2014 16.509 351 222 38 2015 15.355 350 238 41 2016 13.092 294 196 35 2017 15.624 343 226 37 Όπως προκύπτει από την επεξεργασία του παραπάνω πίνακα, στη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας, στην εκστρατεία ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ έχουν συμμετάσχει πάνω από 162.389 εθελοντές, έχουν υλοποιηθεί καθαρισμοί σε 41 παράκτιους και χερσαίους νομούς της Ελλάδας, ενώ κατά μέσο όρο κάθε χρόνο συμμετέχουν 289 φορείς και 220 φυσικές περιοχές αποτελούν πεδίο καθαρισμών. Όπως συμβαίνει σταθερά και διαχρονικά τα τελευταία χρόνια, η «μερίδα του λέοντος» σε συμμετοχές ανήκει στα σχολεία, αναδεικνύοντας τους μαθητές ως τους πλέον αφοσιωμένους υποστηρικτές της εκστρατείας και επιτρέποντάς μας να αισιοδοξούμε για το μέλλον των ακτών μας και του φυσικού περιβάλλοντος, γενικότερα. 7
Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, πρώτος -σε συνολικό αριθμό εθελοντών και φυσικών περιοχών- Νομός αναδείχθηκε ο Νομός Αττικής και ακολουθεί ο Νομός Δωδεκανήσου (2). Στις επόμενες σελίδες παρουσιάζεται ο αριθμός των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς, καθώς ο αριθμός των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, τόσο ανά Νομό όσο και ανά Περιφέρεια. Εικόνα 2. Κατανομή ανά Νομό του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» 8
Εικόνα 3. Κατανομή ανά Νομό του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017». 9
5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Σειρά1 Εικόνα 4. Κατανομή ανά Περιφέρεια του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017» 10
40 35 30 25 20 15 10 5 0 Σειρά1 Εικόνα 5. Κατανομή ανά Περιφέρεια του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017». 3. Αποτελέσματα Φύλλων Καταγραφής Απορριμμάτων και Παρατήρησης Φυσικών Περιοχών 2016 Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα από τις καταγραφές απορριμμάτων που υλοποίησαν οι εθελοντές της εκστρατείας, συλλέχθηκαν περισσότερα από 25.000 απορρίμματα από 36 ακτές. Με τη βοήθεια ενός κατάλληλα διαμορφωμένου ερωτηματολογίου, του φύλλου καταγραφής απορριμμάτων, οι εθελοντές κατέγραψαν και ταξινόμησαν τα απορρίμματα που συνέλεξαν σύμφωνα με το υλικό και την αρχική χρήση τους. 11
Εικ.6: Τα κυρίαρχα υλικά απορριμμάτων σύμφωνα με τις καταγραφές του 2016 12
Εικ. 7: Οι δέκα επικρατέστερες «αρχικές χρήσεις» απορριμμάτων σύμφωνα με καταγραφές του 2016 Η καταγραφή των απορριμμάτων, είναι μια πρακτική η οποία εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια διεθνώς από περιβαλλοντικές οργανώσεις, Μ.Κ.Ο. και οργανισμούς που συντονίζουν καμπάνιες εθελοντικών καθαρισμών παραλιών. Η καταγραφή των απορριμμάτων προσφέρει επιστημονικά δεδομένα που αφορούν στο ρυπαντικό φορτίο των ακτών και η επεξεργασία τους οδηγεί στον εντοπισμό των πηγών ρύπανσης. Η καταγραφή απορριμμάτων από εθελοντές συντελεί στην περιβαλλοντική αφύπνιση και ενημέρωση των πολιτών, μέσω της συμμετοχής τους στην παραγωγή επιστημονικών δεδομένων, συμβάλλοντας έτσι έμμεσα στην ανάπτυξη πολιτικών διαχείρισης των ακτών, καθώς τα δεδομένα που παράγονται μπορούν να αποτελέσουν τη βάση ανάπτυξης διαχειριστικών σχεδίων για τον περιορισμό των απορριμμάτων στις πηγές τους. Το 2016 στο πλαίσιο της εκστρατείας ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ η πλειοψηφία των παράκτιων απορριμμάτων που καταγράφηκαν από τους εθελοντές ήταν πλαστικά (49%), σε συμφωνία με την 13
παγκόσμια βιβλιογραφία, που δείχνει ότι τουλάχιστον η πλειοψηφία των απορριμμάτων που συγκεντρώνονται στο θαλάσσιο περιβάλλον είναι από πλαστικό, καθώς από πλαστικό είναι και τα περισσότερα αντικείμενα «μίας χρήσης». Τα χάρτινα (19%), τα μεταλλικά (8%) και τα απορρίμματα από ξύλο, όπως σανίδες, κομμάτια επεξεργασμένου ξύλου κ.α. (8%), συναντήθηκαν σε σημαντικές ποσότητες στις ελληνικές ακτές (Εικ.1). Τα χάρτινα απορρίμματα στις ελληνικές ακτές παρουσιάζουν πολύ αυξημένες τάσεις σε σχέση με τη διεθνή βιβλιογραφία, δείχνοντας ότι την περίοδο των καταγραφών (Μάιος-Ιούνιος) υπάρχει «πρόσφατη ρύπανση», συμπέρασμα που προκύπτει από τον μικρό χρόνο παραμονής του χαρτιού στο θαλάσσιο περιβάλλον. Τα αποτσίγαρα, (ανήκουν στην κατηγορία του πλαστικού) καταλαμβάνουν το 16% των απορριμμάτων (Εικ.2). Τα αποτσίγαρα διεθνώς είναι το πιο πολυπληθές απόρριμμα σε ακτές αλλά και στα πεζοδρόμια, πλατείες κλπ. στις πόλεις. Οι χαμηλότερες τιμές αποτσίγαρων σε σύγκριση με τη διεθνή βιβλιογραφία το 2016 όπως και στα αποτελέσματα προηγούμενων εκστρατειών (πχ. 11% των απορριμμάτων ήταν αποτσίγαρα το 2013) ερμηνεύεται ως υποεκτίμηση των απορριμμάτων αυτών από τους εθελοντές λόγω του μικρού μεγέθους τους και λόγω της αξιολόγησής τους ως ακίνδυνα για το θαλάσσιο περιβάλλον και την άγρια ζωή, καθώς εσφαλμένα θεωρούνται από πολλούς βιοαποδομίσιμα απορρίμματα από βαμβάκι ή χαρτί κλπ. Όσον αφορά στην αρχική τους χρήση (Εικ.2), τα περισσότερα απορρίμματα που βρέθηκαν, μετά τα αποτσίγαρα, ήταν τα πλαστικά καπάκια νερού/ποτού/αναψυκτικού (7%), τα μπουκάλια νερού/αναψυκτικού, τα καλαμάκια (6%) και τα πλαστικά καπάκια νερού/ποτού/αναψυκτικού (6%). Οι πλαστικές σακούλες που συλλέχθηκαν το 2016 ανέρχονται σε ποσοστό 4% ήτοι περίπου 1000 σακούλες. Η ρύπανση από πλαστικές σακούλες κυμαίνεται περίπου στα ίδια επίπεδα με τις προηγούμενες καταγραφές (4-6% των συνολικών απορριμμάτων) παρακολουθείται εντατικά με αφορμή την ενημερωτική εκστρατεία LIFE DEBAG που εστιάζει στις πλαστικές σακούλες μίας χρήσης και την απομείωσή τους στο θαλάσσιο περιβάλλον. 14
4. Κεντρικοί καθαρισμοί To Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, υλοποίησε φέτος 2 κεντρικούς καθαρισμούς στην Αττική, εκ των οποίων ο ένας μαθητικός/junior. 1. Κυριακή 7 Μαΐου / παραλία Φρεαττύδα Πειραιάς. Με σύνθημα «ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει», το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS επανέκαμψε στον Πειραιά για την υλοποίηση του κεντρικού του καθαρισμού, μετά την πολύ επιτυχημένη περσινή δράση καθαρισμού στην παραλία Βοτσαλάκια. Φέτος ήταν η σειρά της εμβληματικής ακτής Φρεαττύδα, όπου για μία ακόμη χρονιά, έδωσαν ηχηρό «παρών» η τοπική κοινωνία του Πειραιά και πλήθος εθελοντών. Στη δράση καθαρισμού παραβρέθηκε ο «πρώτος πολίτης» της πόλης, κ. Γιάννης Μώραλης, ο οποίος δίνοντας το καλό παράδειγμα στους δημότες τους, συμμετείχε ενεργά στον καθαρισμό. Τη δράση τίμησε και ο Ολυμπιονίκης και επίσημος πρεσβευτής της εκστρατείας ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, κ. Σπύρος Γιαννιώτης η παρουσία του οποίου ενέπνευσε τους εθελοντές στην 15
κατεύθυνση της απρόσκοπτης προσπάθειας για την προστασία του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος. Όπως και πέρυσι, εντυπωσιακή υπήρξε η παρουσία παιδιών και νέων από τις ακαδημίες αθλητικών ομίλων του Πειραιά, που απέδειξαν εμπράκτως τη στενή διασύνδεση που μπορεί και πρέπει να έχει ο αθλητισμός με σημαντικά ιδανικά, όπως είναι η διαφύλαξη του περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα, στον καθαρισμό της Φρεαττύδας συμμετείχαν οι ακαδημίες ποδοσφαίρου, κολύμβησης και κανόε-καγιάκ του Ολυμπιακού, η ακαδημία βόλεϋ του Εθνικού, ο Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Πειραιά, η Ermis μπάσκετ και ο ποδηλατικός σύλλογος «Τα λυκόπουλα». Εκτός από τις αθλητικές ακαδημίες, στη δράση πήραν μέρος μέλη και εθελοντές του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, του Δήμου Πειραιά, της UNEP MAP, του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, της Greenpeace, του Πολιτιστικού Συλλόγου «Διογένης» και άλλων φορέων, αλλά και δεκάδες μεμονωμένοι πολίτες. 16
Στο περιθώριο της δράσης πραγματοποιήθηκαν διαδραστικά περιβαλλοντικά παιχνίδια, μέσα από τα οποία οι μικροί εθελοντές είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν με διασκεδαστικό τρόπο για το πρόβλημα των θαλάσσιων απορριμμάτων και την ανάγκη δραστικής μείωσής τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στη διάρκεια της δίωρης δράσης, πραγματοποιήθηκε και υποβρύχιος καθαρισμός από δύτες της καταδυτικής σχολής Piraeus Diving Center και του Συνδέσμου Ελλήνων Βατραχανθρώπων, ενώ η όλη δράση πραγματοποιήθηκε με ασφάλεια χάρη στην παρουσία του Σώματος Εθελοντών Σαμαρειτών Πειραιά. 2. Παρασκευή 1 Ιουνίου/ Παραλία Βαρέα Μεγαρέων. Junior Συνεπείς στο ραντεβού μας με τα σχολεία της Δυτικής Αττικής, πραγματοποιήσαμε και φέτος μαθητικό καθαρισμό στην παραλία Βαρέα Μεγάρων, με τη συμμετοχή 50 μαθητών από το 5ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων. Τα παιδιά συγκέντρωσαν και κατέγραψαν το ρυπαντικό φορτίο της ακτής, ενώ παράλληλα ενημερώθηκαν για την αξία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέσα από επιμορφωτικά παιχνίδια. Επίσης, οι μαθητές κατασκεύασαν τη δική τους επαναχρησιμοποιούμενη τσάντα από παλιά μακό μπλουζάκια που είχαν φέρει μαζί τους. Η παραπάνω δράση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δυτικής Αττικής. 17
4. Επικοινωνιακή Καμπάνια Με δεδομένη τη διατήρηση της θεματικής των μικροπλαστικών, ως κεντρικού επικοινωνιακού μηνύματος και για τη φετινή εκστρατεία, χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό το υλικό της περσινής επικοινωνιακής καμπάνιας η οποία έφερε τη δημιουργική «σφραγίδα» της διαφημιστικής εταιρείας Bold Ogilvy & Mather. Έτσι παρέμειναν, ως είχαν, το τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό σποτ και οι καταχωρήσεις, ενώ επικαιροποιήθηκαν τα φύλλα καταγραφής και τα banner της φετινής εκστρατείας. Στόχος της επικοινωνιακής καμπάνιας ήταν να «συστήσει» με εύληπτο τρόπο στο ευρύ κοινό, ένα σχεδόν άγνωστο περιβαλλοντικό πρόβλημα και αφετέρου να υπογραμμίσει τη σοβαρότητά του και τους κινδύνους που συνεπάγεται για το θαλάσσιο περιβάλλον. 18
4.1 Καταχωρήσεις στον Τύπο Εικόνα 8. Οι τρεις εκδοχές καταχώρησης σε έντυπα. 19
4.2 Τηλεοπτικό Σποτ Το τηλεοπτικό σποτ προβλήθηκε ως κοινωνικό μήνυμα από δέκα σταθμούς (δημόσιους και ιδιωτικούς) πανελλαδικής εμβέλειας, από 2 τοπικής εμβέλειας (κεντρική Ελλάδα, Κρήτη) και από ένα συνδρομητικό κανάλι το διάστημα από 3 Μαΐου έως 18 Ιουνίου 2017. Επίσης, μεταδόθηκε από τις οθόνες του ΜΕΤΡΟ & ΗΣΑΠ, ενώ «ανέβηκε» και σε διάφορα portals ποικίλης ύλης. 4.3 Ραδιοφωνικό Σποτ Εικόνα 9. Link στο Τηλεοπτικό σποτ «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017». Το ραδιοφωνικό σποτ μεταδόθηκε από ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλη τη χώρα ως κοινωνικό μήνυμα, το διάστημα από 3 Μαΐου έως 18 Ιουνίου 2017. Σύμφωνα με υπηρεσία καταγραφής ραδιοφωνικών spot, το ραδιοφωνικό κοινωνικό μήνυμα της εκστρατείας συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 20 με τις περισσότερες μεταδόσεις στην περιφέρεια. Πηγή: spotmonitor 20
4.3 Φύλλα Καταγραφής (i) 21
(ii) Εικόνα 11. Οι δύο όψεις της Α (i) και Β (ii) του Φύλλου Καταγραφής «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017». 22
4.4 Banner (i) 23
(ii) Εικόνα 12i και 12ii. Κάθετη (i) και Οριζόντια (ii)εκδοχή του ενημερωτικού banner «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2017». 5. Δημοσιοποίηση Πίνακας 2. Συνεντεύξεις. Α/Α Σταθμός - Κανάλι Ημερομηνία 1 Κανάλι 1 Πειραιά 24/4/2017 2 Κανάλι 1 Πειραιά 3/5/2017 3 Πρώτο Πρόγραμμα 5/5/2017 4 Τηλεόραση ΕΡΤ/Ειδήσεις 7/5/2017 5 ΒΗΜΑ fm 10/5/2017 6 Αθήνα 9,84 15/5/2017 7 Τηλεόραση ΕΡΤ/Εδώ που τα λέμε 2/6/2017 8 ΒΗMΑ FM 8/6/2017 9 Τηλεόραση SKAI/Πρώτη Γραμμή 8/6/2017 24
Πίνακας 3. Έντυπες Δημοσιεύσεις. Α/Α Έντυπο Ημερομηνία 1 ΓΑΥΡΟΣ 3/5/2017 2 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 27/5/2017 3 DAILY FAX 7/6/2017 4 RETAIL TODAY 7/6/2017 5 DAILY FAX 8/6/2017 6 RETAIL BUSINESS 12/6/2017 7 ΤΗΛΕΘΕΑΤΗΣ 17/6/2017 8 7 ΗΜΕΡΕΣ TV 17/6/2017 9 AD BUSINESS 24/7/2017 10 RETAIL TODAY 24/7/2017 11 RETAI TODAY 24/7/2017 12 BUSINESS TODAY 27/7/2017 Πίνακας 4. Ηλεκτρονικές Δημοσιεύσεις1F2. Α/Α Πηγή Ημερομηνία 1 1ki1news 7/4/2017 2 Alexandroupoli online 30/4/2017 3 PolisPost 30/4/2017 4 e-charity.gr 2/5/2017 5 Ναυτικό Όμιλος Αμφιθέας 3/5/2017 6 Διευθυνσης Δευτεροβάθμιας 3/5/2017 Εκπαίδευσης Ν. Χανίων 7 Ημερησία 5/5/2017 8 athensvoice 5/5/2017 9 Χαμόγελο του Παιδιού 5/5/2017 10 blog.gr 5/5/2017 11 Εφημερίδα των Συντακτών 6/5/2017 12 αθήνα 9.84 7/5/2017 13 corfutvnews 8/5/2017 14 Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Πειραιώς 8/5/2017 15 Παρατηρητής της Θράκης 12/5/2017 16 protionline.gr 15/5/2017 2 Οι ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις που αναγράφονται είναι ενδεικτικές. 25
17 geonews 15/5/2017 18 flashnews.gr 16/5/2017 19 athensvoice 17/5/2017 20 aigialeia24.g 18/5/2017 21 Δήμος Σητείας 23/5/2017 22 argonafplia.gr 23/5/2017 23 fdparnonas.gr 23/5/2017 24 ΔΗΜΟΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ 24/5/2017 25 Δήμος Ξυλοκάστρου- Ευρωστίνης 24/5/2017 26 Δήμου Νότειας Κυνουρίας 24/5/2017 27 corfupress.com 26/5/2017 28 rethemnos.gr 27/5/2017 29 tornosnews.gr 27/5/2017 30 ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΤΗΣ ΓΗΣ 27/5/2017 31 ert.gt 27/5/2017 32 palmosnews.com 27/5/2017 33 goodnet.gr 28/5/2017 34 syrostoday 29/5/2017 35 koinignomi.gr 29/5/2017 36 style100fm.gr 31/5/2017 37 Δήμος Ιεράπετρας 1/6/2017 38 ilia24.gr 1/6/2017 39 naftemporiki 7/6/2017 40 Marketing Week 7/6/2017 41 m. forotexniki 7/6/2017 42 inewsgr 7/6/2017 43 taneasou.gr 7/6/2017 44 newsbeast 8/6/2017 45 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΟΥ 20/6/2017 46 ΤΑ ΝΕΑ.gr 21/6/2017 47 androskoinsep 23/6/2017 48 andriakipress.com 27/6/2017 49 Ταλκ 8/7/2017 26
6. Φωτογραφικό υλικό 27
28
29
30