Δθαξκνγε ηνπ Δπξσπατθνπ Φάξηε γηα ηελ Ιζφηεηα ησλ Φχισλ ζηηο Τνπηθέο Κνηλσλίεο αλαθνξηθά κε ηα εμαξηψκελα άηνκα (παηδηά, ειηθησκέλνπο, άηνκα κε εηδηθεο αλαγθεο). Φίιεο θαη Φίινη, Δηλαη κε ηδηαηεξε ραξά πνπ ε Γπλαηθεηα Κηλεζε ηνπ Γεκνθξαηηθνπ Σπλαγεξκνπ ραηξεηηδεη ηελ ζεκεξηλε δηνξγάλσζε ε νπνία γηλεηαη κε πξσηνβνπιία ηνπ Γεκνπ Λεκεζνπ θαη θαηαπηαλεηαη κε ηα ζεκαηα ηηο ηζνηεηαο ησλ θχισλ ζηηο ηνπηθεο θνηλσλίεο ζε ζρέζε κε ηα εμαξηψκελα άηνκα, απνδεηθλεηνληαο ην ξφιν πνπ κπνξεη λα δηαδξακαηίζεη ε ηνπηθε απηνδηνηθεζε ζην ζπγθεθξηκελν ηνκέα. Η ηζφηεηα κεηαμχ γπλαηθψλ θαη αλδξψλ είλαη ζεκειηψδεο δηθαίσκα γηα φινπο θαζσο θαη ζηεηρεηψδε αμία ζε θάζε ζχγρξνλε δεκνθξαηηθε θνηλσλία. Απνηειεί βαζηθν ζθνπφ θαη επηδησμε ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθεο ηεο Δπξσπατθεο Έλσζεο θαη εηλαη απαξαηηεηε ζπλεζηψζα γηα ηελ αλαπηπμε, ηελ απαζρνιεζε θαη ηελ θνηλσληθε ζπλνρε. Παξ φιε ηελ πξφνδν πνπ έρεη επηηεπρζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα φζνλ αθνξά ηελ ηζφηεηα ησλ δπν θίισλ, δπζηπρψο δελ έρεη επηηεπρζεί αθφκε ην επίπεδν αλαγλψξηζεο πνπ αλαινγεί ζηε γπλαηθεία πξνζθνξά. Παξφιε ηελ απμήζε ζηε ζπκκεηνρή ησλ γπλαηθψλ ζηελ ακεηβφκελε απαζρφιεζε, ε θαηαλνκή ησλ ξφισλ κεηαμχ ησλ ζπληξφθσλ /ζπδχγσλ παξακέλεη ζε κεγάιν βαζκφ ζηαζεξή, κε ηνπο άλδξεο λα πζηεξνχλ ζηελ αλάιεςε ηνπ δηθνχ ηνπο κεξηδίνπ επζχλεο ζηηο νηθνγελεηαθέο θαη νηθηαθέο ππνρξεψζεηο. 1
Ο δηαθνξεηηθφο βαζκφο ζπκκεηνρήο ησλ δχν θχισλ ζηηο νηθνγελεηαθέο / νηθηαθέο επζχλεο έρεη σο θπζηθφ επαθφινπζν ηφζν ηε δηαθνξεηηθή έληαζε ηεο γπλαηθείαο ζπκκεηνρήο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, φζν θαη ηε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα απαζρφιεζεο κεηαμχ ησλ γπλαηθψλ, ζε άηππεο ή επθαηξηαθέο κνξθέο εξγαζίαο. Απφ ηελ άιιε, ε πιήξεο ζπκκεηνρή ησλ γπλαηθψλ ζηελ ακεηβφκελε απαζρφιεζε έρεη σο απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ησλ εληάζεσλ θαη ηνπ ζπλνιηθνχ θνξηίνπ ππνρξεψζεσλ γη απηέο, θαη φρη ηελ αλαδηαλνκή απηψλ ησλ ππνρξεψζεσλ κεηαμχ ησλ δχν θχισλ. Γηαθνξεο επηζηεκνληθέο κειέηεο θαη εξεπλεο πνπ ερνπλ γηλεη κερξη ζεκεξα νδεγνχλ ζηε δηαπίζησζε φηη νη νηθνγελεηαθέο ππνρξεψζεηο απνηεινχλ έλαλ απφ ηνπο βαζηθφηεξνπο, ίζσο θαη ηνλ βαζηθφηεξν ιφγν γηα ηνλ νπνίν νη γπλαίθεο είηε παξακέλνπλ εθηφο αγνξάο εξγαζίαο ή εγθαηαιείπνπλ ηελ εξγαζία ηνπο (πξνζσξηλά ή κφληκα). Τα ρακειά πνζνζηά ηεο γπλαηθείαο απαζρφιεζεο ππνδειψλνπλ ζπλήζσο έιιεηςε επθαηξηψλ απαζρφιεζεο γηα ηηο γπλαίθεο, νη νπνίεο λα είλαη πξνζαξκνζκέλεο ζηηο αλάγθεο ηνπο, αιιά θαη αλεπαξθή ππνδνκή θξνληίδαο παηδηψλ, ησλ ειηθησκέλσλ θαη ησλ αηνκσλ κε εηδηθέο αλαγθεο. Η Συμυιλίωση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής είλαη ζεκαληηθή, εθφζνλ ν ζπλδπαζκφο, νηθνγελεηαθήο θαη επαγγεικαηηθήο δσήο είλαη έλα ζνβαξφ δήηεκα, ηφζν γηα ηηο γπλαίθεο φζν θαη γηα ηνπο άλδξεο. Οη δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδνπλ ζήκεξα νη γπλαίθεο, θαη ηδηθφηεξα νη κεηέξεο, ζην λα εμεχξνπλ θαη λα δηαηεξήζνπλ κηα ακεηβφκελε εξγαζία, νη βαζηά ξηδσκέλεο πξνθαηαιήςεηο, θαηά ηηο νπνίεο νη γπλαίθεο είλαη ππεχζπλεο γηα ηε θξνληίδα ηεο νηθνγέλεηαο θαη νη πνιηηηζκηθέο παξαδφζεηο, πνπ ζέινπλ ηνπο άλδξεο λα είλαη νη βαζηθνί πξνκεζεπηέο, απνηεινχλ παξάγνληεο πνπ ρσξίο θακία ακθηβνιία επηδεηλψλνπλ ηελ άληζε παξνρή επθαηξηψλ επαγγεικαηηθήο απνθαηάζηαζεο. Όζν ζεκαληηθή πξφνδνο θη αλ έρεη ζεκεησζεί ινηπφλ, φζνλ αθνξά ζηελ θνηλσληθή θαηάζηαζε ησλ γπλαηθψλ ζηα θξάηε-κέιε, ε ηζφηεηα κεηαμχ 2
ησλ αλδξψλ θαη γπλαηθψλ ζηελ θαζεκεξηλφηεηα, εμαθνινπζεί λα ππνλνκεχεηαη απφ ην γεγνλφο ηεο άληζεο απφιαπζεο ησλ ίδησλ δηθαησκάησλ θαη ππνρξεψζεσλ κεηαμχ ησλ θχισλ. Παξάιιεια κνινλφηη ηα θξάηε-κέιε πηνζεηνχλ πνιηηηθέο γηα ηελ ηζφηεηα κεηαμχ αλδξψλ θαη γπλαηθψλ εμαθνινπζνχλ λα πθίζηαληαη ζεκαληηθέο δηαθνξέο ζηελ εθαξκνγή ηνπο. Απηφ ηζρχεη ζηε λνκνζεζία, ηνπο ζεζκηθνχο κεραληζκνχο, ζηηο εηδηθέο πξσηνβνπιίεο, ηελ ζπλεηδεηνπνίεζε-επαηζζεηνπνίεζε ηεο θνηλήο γλψκεο θιπ. Η Τνπηθή Απηνδηνίθεζε απφ ηε θχζε ηεο βξίζθεηαη πην θνληά ζηνλ πνιίηε. Απηφ εμ νξηζκνχ ηνπο θαηαζηεί πεξηζζφηεξν αξκφδηνπο, αιιά θπξίσο πεξηζζφηεξν ηθαλνχο λα αζθήζνπλ θνηλσληθή πνιηηηθή, ηνπιάρηζηνλ ζην επίπεδν ηεο θαζεκεξηλφηεηαο. Κνηλσληθή πνιηηηθή νπζηαζηηθή, πξνζαλαηνιηζκέλε ζηηο αλάγθεο θαη ζηα πξνβιήκαηα ησλ θαηνίθσλ, αιιά θαη ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο θαη ηηο πξννπηηθέο ηνπ θάζε ηφπνπ. Οη Γήκνη θαη νη θνηλφηεηεο απνηεινχλ ηνλ πξψην δέθηε θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ, ιφγσ ηεο άκεζεο επαθήο ηνπο κε ηνλ δεκφηε. Βξίζθνληαη θνληά ηνπ ζρεδφλ ακέζσο κεηά ηε γέλλεζε ηνπ, κε ηνπο δεκνηηθνχο βξεθνλεπηαθνχο θαη παηδηθνχο ζηαζκνχο, κέρξη θαη ηα γεξάκαηα ηνπ. Σεκαληηθή ζα πξέπεη λα είλαη ε ζπλεηζθνξά ηεο Τ.Α. θαη ζηελ ελζσκάησζε, ζηελ θνηλσλία ησλ Αηφκσλ κε Αλαπεξία (ΑΜΔΑ), κε ηε δεκηνπξγία εηδηθψλ ζρνιείσλ, πνπ λα απαζρνινχλ δεκηνπξγηθά ηα παηδηά, θαζψο θαη κε ηηο εηδηθέο ζρνιέο εθπαίδεπζεο πνπ λα ηνπο βνεζνχλ γηα ηελ αλαπηχμε ησλ ηδηαίηεξσλ δεμηνηήησλ ηνπο. Η Τ.Α. κάιηζηα, ζα κπνξνχζε λα αμηνπνηήζεη ηηο δπλαηφηεηεο ησλ Αηφκσλ κε Αλαπεξία πξνζθέξνληαο ηνπο εξγαζία, φρη βέβαηα ζηα πιαίζηα ηεο θηιαλζξσπίαο, αιιά κε νξγαλσκέλα πξνγξάκκαηα θαη ζρέδην, πνπ ζα ηνπο δηαζθαιίδνπλ ην απηνλφεην δηθαίσκα ζηελ εξγαζία. Με απηφ ην ηξφπν δίλεηαη ε επθαηξία ζηηο κεηέξεο ησλ αηφκσλ απηψλ, πνπ ζπλήζσο βξίζθνληαη απνκνλσκέλεο ζην ζπίηη γηα ηελ θξνληίδα ηνπο, λα εληαρηνχλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Η αλαγλψξηζε ησλ δηθαησκάησλ ησλ αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο είλαη αδηαπξαγκάηεπην Σπληαγκαηηθφ δηθαίσκα θάζε ζχγρξνλεο θαη πνιηηηζκέλεο θνηλσλίαο. Απηά ζαλ δηαθεξπγκέλεο αξρέο, δηφηη ε εθαξκνγή ηνπο πξνρψξεζε κε δηαθνξεηηθφ βεκαηηζκφ ζε θάζε ρψξα θαη κπξνζηά ζηα ηξέρνληα θνηλσληθά πξνβιήκαηα ε επαηζζεηνπνίεζε απέλαληη ζηα Άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο απνδείρηεθε εμαηξεηηθά κεησκέλε. 3
Παξάιιεια, πξνγξάκκαηα ελζσκάησζεο ζα πξέπεη επίζεο λα ιεηηνπξγνχλ θαη γηα ηηο κεηνλφηεηεο, ηελ ψξα πνπ ε Τ.Α. δείρλεη ζπρλά ην επαίζζεην ηεο πξφζσπν απέλαληη ζηνπο κεηαλάζηεο, παξέρνληαο ζε απηνχο ηνπο ηαιαηπσξεκέλνπο θαη θπλεγεκέλνπο αλζξψπνπο, ςπρνθνηλσληθή ζηήξημε. Η ΤΑ, ινηπφλ, απνηειεί ζεκαληηθφ παξάγνληα ελζσκάησζεο νκάδσλ πνπ βξίζθνληαη, ιηγφηεξν ή πεξηζζφηεξν, ζην πεξηζψξην, δηαδξακαηίδνληαο έηζη πξσηαξρηθφ ξφιν ζηε ζπλνρή ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο. Ννκίδσ πσο σξίκαζε ε ψξα θαη επηβάιιεηαη εθ ησλ πξαγκάησλ λα γίλνπλ ξηδηθέο θνηλσληθέο παξεκβάζεηο, ηνπιάρηζηνλ ζηνπο πην θάησ ηνκείο: Πξψηνλ απαηηείηαη άκεζε αιιαγή ηνπ ηξφπνπ, κε ηνλ νπνίν γίλεηαη ζήκεξα ν Δπαγγεικαηηθφο Πξνζαλαηνιηζκφο. Όια ηα επαγγέικαηα απνηεινχλ πιένλ πεδίν δξάζεο θαη γηα ηα δχν θχια, κηαο θαη νη εηηθέηεο δηαρσξηζκνχ ησλ επαγγεικάησλ, αλαιφγα κε ην θχιν έρνπλ πιένλ θαηαξγεζεί. Πξέπεη επηηέινπο λα δνζνχλ ηα θίλεηξα θαη νη απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο γηα ηε ζπκθηιίσζε ηεο νηθνγελεηαθήο θαη επαγγεικαηηθήο δσήο, κε ηαπηφρξνλε επαλέληαμε αλδξψλ θαη γπλαηθψλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο κέζα απφ ηελ αλάπηπμε πην επέιηθηψλ θαη απνηειεζκαηηθψλ κνξθψλ νξγάλσζεο ηεο εξγαζίαο αιιά θαη κε παξάιιειε αλάπηπμε ππεξεζηψλ ππνζηήξημεο. Αιιαγή ζα πξέπεη επίζεο λα ππάξμεη θαη ζηελ νξγάλσζε ηεο θνηλσλίαο καο, ψζηε λα ηεζνχλ απηέο νη ππνδνκέο πνπ λα επηηξέπνπλ ηε θχιαμε θαη ηε θξνληίδα ησλ λεπίσλ, ησλ παηδηψλ, ησλ ειηθησκέλσλ, ησλ αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο θαη άιισλ εμαξησκέλσλ αηφκσλ (λεπηαγσγείν, νινήκεξν ζρνιείν, θέληξα δεκεξεχνπζαο θξνληίδαο, ιέζρεο ειηθησκέλσλ, γεξηαηξηθέο θιηληθέο, θέληξα απνθαηάζηαζεο θιπ). Δπηηαθηηθή, είλαη επίζεο ε αλάγθε γηα δξαζηηθή αχμεζε ηεο δηάξθεηαο ηεο αδείαο κεηξφηεηαο θαη γαινπρίαο, ηελ ίδηα ψξα πνπ ε ίδηα ε λννηξνπία νθείιεη λα αιιάμεη, πξνθεηκέλνπ ην βάξνο ηεο θξνληίδαο ησλ εμαξησκέλσλ θαη ησλ ινηπψλ ππνρξεψζεσλ λα θαηαλέκεηαη ηζφηηκα ζε άλδξεο θαη γπλαίθεο. Δηδηθά κέηξα πξέπεη λα ιεθζνχλ γηα ηηο 4
κνλνγνλετθέο νηθνγέλεηεο πνπ ζηελ κεγίζηε πιεηνλφηεηα ηνπο αθνξνχλ νηθνγέλεηεο γπλαηθψλ. Κξίλεηαη αλαγθαίν λα ζπλερηζηνχλ νη πξνζπάζεηεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αληζνηήησλ πνπ εκθαλίδνληαη αθφκε ζηελ πξάμε ζε πνιινχο ηνκείο θαη εηδηθά ζην ζέκα ηεο νπζηαζηηθήο ζπκκεηνρή ησλ γπλαηθψλ ζηα θνηλά. Ο δείθηεο ηεο πνιηηηζηηθήο εμέιημεο κηαο θνηλσλίαο δηαθαίλεηαη εθηφο ησλ άιισλ απφ ηελ αληηκεηψπηζε θαη ηελ γεληθφηεξε ζέζε ηνπ γπλαηθείνπ θχινπ ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν, ζην πιαίζην ηεο νηθνγέλεηαο ζηνπο ζεζκνχο ζηελ πνιηηηθή θαη θνηλσληθή δσή. Αο αξπάμνπκε πιένλ ηελ επθαηξία, θαη λα θαηαζηήζνπκε ηελ γπλαίθα ηεο Κχπξνπ, κπξνζηάξε ζηνπο αγψλεο πνπ θαζεκεξηλά δίλεη ν ηφπνο καο γηα πξφνδν θαη επεκεξία. Γηα κηα ζχγρξνλε επξσπαία γπλαίθα, ζε κηα ζχρξνλε θαη επξσπατθή Κχπξν. Φξηζηηάλα Ιαθψβνπ Κνηλσληθή Λεηηνπξγφο ΓΟ.ΓΗ.ΣΥ 5