ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Εισαγωγή στο Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Σχολής Α.Π.Θ.
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Παρουσίαση του διαγράμματος της ύλης και εισαγωγή στο μάθημα
Αντικείμενο και σημασία του διοικητικού οικονομικού δικαίου Αντικείμενο διοικητικού οικονομικού δικαίου: Η ρύθμιση της παρέμβασης του κράτους στην οικονομία Η αναγκαιότητα του διοικητικού οικονομικού δικαίου στο πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς και η παρέμβαση του κράτους για την επωφελέστερη, για το δημόσιο συμφέρον, ρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας Περιοριστική, παροχική και ρυθμιστική διοίκηση: περιορισμός παροχικής διοίκησης και ρυθμιστική παρέμβαση μέσω της δημιουργίας ρυθμιστικών αρχών Ρύθμιση οικονομικών φαινομένων για την κάλυψη των αναγκών και τη δημιουργία υποδομών Εγγυητική λειτουργία του κράτους 5
Συστηματοποίηση δομών και ιδιαιτεροτήτων του διοικητικού οικονομικού δικαίου Σύνδεση διοικητικού οικονομικού δικαίου με άλλους νομικούς τομείς και κλάδους (επικάλυψη) Λειτουργία σε πολλά οικονομικά επίπεδα Μεγάλη μεταβλητότητα Εθνικές ιδιαιτερότητες Αδυναμία συστηματοποίησης του διοικητικού οικονομικού δικαίου 6
Παράγοντες που πρέπει να διευκρινιστούν για την οριοθέτηση και συστηματοποίηση του διοικητικού οικονομικού δικαίου Ο ρόλος του κράτους Ο ρόλος των προσώπων/ενώσεων προσώπων/επιμελητηρίων κ.ο.κ. Ο ρόλος της συνεργασίας μεταξύ κρατών (ο ρόλος του διεθνούς στοιχείου στην οικονομία) 7
Η σχέση του διοικητικού οικονομικού με το οικονομικό δίκαιο/ ειδικότερα ζητήματα σχετικά με το αντικείμενο του διοικητικού οικονομικού δικαίου Η έννοια του οικονομικού δικαίου (:περιλαμβάνει τις νομικές ρυθμίσεις που οργανώνουν την οικονομία και οργανώνουν τις εξελίξεις του) Περιλαμβάνει: το ιδιωτικό οικονομικό δίκαιο (π.χ. εμπορικό δίκαιο), που ρυθμίζει σχέσεις ιδιωτών μεταξύ τους και το δημόσιο οικονομικό δίκαιο (διοικητικό οικονομικό δίκαιο), που ρυθμίζει σχέσεις ιδιωτών με το κράτος αλλά και την οργάνωση και τις αρμοδιότητες των ρυθμιστικών αρχών στο βαθμό που ρυθμίζουν την οικονομική δραστηριότητα Υπάρχει δικονομικό διοικητικό δικονομικό δίκαιο; Σύνδεση του διοικητικού οικονομικού δικαίου με το δίκαιο περιβάλλοντος Σύνδεση του διοικητικού οικονομικού δικαίου με το συνταγματικό δίκαιο Σύνδεση του διοικητικού οικονομικού δικαίου με υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις: η διεθνής διάσταση του διοικητικού οικονομικού δικαίου στο πλαίσιο της διεθνούς διάστασης της οικονομίας Αδύνατη η κωδικοποίηση του διοικητικού οικονομικού δικαίου Εθνικό και ενωσιακό οικονομικό διοικητικό δίκαιο (το πρώτο ρυθμίζει την οργάνωση και τις αρμοδιότητες των εθνικών αρχών ενώ το δεύτερο τα αντίστοιχα θέματα που αφορούν στα ενωσιακά όργανα) 8
Βασικοί προσανατολισμοί του διοικητικού οικονομικού δικαίου Απορρύθμιση: μείωση ρυθμίσεων/κανονιστικής πυκνότητας των κανόνων δικαίου που διέπουν την οικονομία/μείωση επεμβάσεων στον ανταγωνισμό/απλότητα κανόνων και διαφάνεια Ιδιωτικοποίηση: μεταφορά παραδοσιακών αγαθών και υπηρεσιών από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα Απογραφειοκρατικοποίηση: μείωση εμποδίων για ανάληψη οικονομικής δραστηριότητας/επιτάχυνση διαδικασιών/απλούστευση διαδικασιών Ενίσχυση περιβαλλοντικού παράγοντα (αποτυπώνεται ιδίως στο ενωσιακό δίκαιο): αρχή της πρόληψης των περιβαλλοντικών προσβολών/αρχή της προφύλαξης/αρχή της επανόρθωσης των προσβολών του περιβάλλοντος στην πηγή/αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» /αρχή της συνεργασίας (κρατικών και οικονομικών φορέων για την προστασία του περιβάλλοντος)/αρχή της ενσωμάτωσης (οριζόντια αρχή) Περιβαλλοντική προστασία και διεθνής οικονομικός παράγοντας Επιρροή της παγκοσμιοποίησης στο διοικητικό οικονομικό δίκαιο Η μετεξέλιξη της φυσιογνωμίας του κράτους (περιοριστική, παροχική και ρυθμιστική διοίκηση) 9
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: <B. Tσιγαρίδας> Θεσσαλονίκη, <10.03.2015>