ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.12.2013 COM(2013) 934 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Εφαρμογή καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων στα κράτη μέλη για τη γεωργία και την πολιτική συνοχής EL EL

Πίνακας περιεχομένων 1. Εισαγωγή...3 2. Γενικό πλαίσιο για την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων...4 2.1. Νομοθεσία και κανόνες σχετικά με τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις...4 2.2. Δημοσιονομικός και λογιστικός χειρισμός των ποσών που υπόκεινται σε καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις - το μέσο εσόδων για ειδικό προορισμό...7 3. Τομεακοί κανόνες σχετικά με τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις...8 3.1. Γεωργία...8 3.1.1. Συστηματική πρόβλεψη νομικών διατάξεων για τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις...8 3.1.2. Περαιτέρω ενίσχυση των νομικών μηχανισμών για καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις...11 3.1.2.1. Έμφαση σε δαπάνες υψηλότερου κινδύνου...11 3.1.2.2. Καμία διακριτική ευχέρεια και ελάχιστες κατ αποκοπή διορθώσεις12 3.1.2.3. Συντομότερη διαδικασία συμμόρφωσης...13 3.2. Κονδύλια για την πολιτική συνοχής...16 3.2.1. Νέα νομική διάταξη που επιτρέπει στην Επιτροπή να επιβάλει καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις στο κράτος μέλος...16 3.2.2. Δημοσιονομικές διορθώσεις για παρατυπίες / ανεπάρκειες που εντοπίζονται πριν από τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους...17 3.2.3. Αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με τη νομιμότητα και την κανονικότητα, με βάση τους λογαριασμούς, την ελεγκτική γνωμοδότηση και τα συνοδευτικά έγγραφα που υποβάλλονται μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους...18 3.2.4. Εντοπισμός ελέγχους της ΕΕ των παρατυπιών που υποδηλώνουν σοβαρή ανεπάρκεια μετά τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους...18 3.2.5. Σύγκλιση των ορθών πρακτικών για το σύστημα εποπτείας της Επιτροπής στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης...23 2

1. Εισαγωγή Λόγω της αύξησης του συντελεστή σφάλματος που αναφέρθηκε από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2012, ο εισηγητής για την απαλλαγή και οι συντονιστές των κυριότερων πολιτικών ομάδων στην Επιτροπή Ελέγχου των Προϋπολογισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απηύθυναν επιστολή στον πρόεδρο Barroso με την οποία ζητούν από την Επιτροπή να υποβάλει ανακοίνωση με την οποία να καθορίζει σαφώς τον τρόπο με τον οποίο θα καθιερώσει, για την περίοδο χρηματοδότησης 2014-2020, μια πιο αποτελεσματική μορφή καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων για τα κράτη μέλη στα οποία παρατηρούνται ελλείψεις όσον αφορά τα προγράμματα στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης 1. Οι καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις συνεπάγονται οριστική μείωση των πόρων στο οικείο κράτος μέλος. Η παρούσα ανακοίνωση ανταποκρίνεται στο αίτημα αυτό εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή προτίθεται να εφαρμόσει νέα μέσα και νέες διατάξεις σχετικά με τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις που προβλέπονται στο νομικό πλαίσιο για την περίοδο χρηματοδότησης 2014-2020, καθώς και τις επιπτώσεις για τα κράτη μέλη. Στον τομέα της γεωργίας, οι καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις που συνεπάγονται απώλεια πόρων ΕΕ για το οικείο κράτος μέλος αποτελούν ήδη τον κανόνα. Οι νέοι κανόνες για την περίοδο χρηματοδότησης 2014-2020 διατηρούν την κατάσταση αυτή και εστιάζονται παράλληλα στην εδραίωση των υφιστάμενων μηχανισμών. Όσον αφορά την πολιτική συνοχής, οι καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις που οδηγούν στην επιστροφή προηγουμένως καταβληθέντων ποσών στον προϋπολογισμό της ΕΕ ήταν η εξαίρεση. Για τη νέα περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, η νέα νομοθεσία που πρόκειται να εγκριθεί προβλέπει μια σημαντική αλλαγή η οποία θα δώσει την εξουσία στην Επιτροπή να επιβάλλει καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις στα κράτη μέλη στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των οποίων έχουν εντοπιστεί σοβαρές ανεπάρκειες. Το πλαίσιο για τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις που προβλέπεται για την περίοδο 2014-2020 δεν αφήνει καμία διακριτική ευχέρεια στην Επιτροπή να εκδώσει απόφαση διόρθωσης. Οι καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις θα αποτελούν τον κανόνα σε περίπτωση σοβαρών ανεπαρκειών και θα εφαρμόζονται σύμφωνα με σαφώς καθορισμένους όρους και διαφανή κριτήρια. Κατά την εφαρμογή καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων για τα μέτρα και τα προγράμματα στο πλαίσιο της περιόδου χρηματοδότησης 2014-2020, οι εν λόγω υπηρεσίες θα μεριμνήσουν, με την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών, να εξασφαλιστεί, σε αυτούς τους δύο τομείς επιμερισμένης διαχείρισης, η συνεκτική και αποτελεσματική χρησιμοποίηση 1 Η επιστολή αναφέρεται επίσης στην ανακοίνωση σχετικά με την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ [COM(2013) 682 final/2], η οποία δημοσιεύθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2013, όπως ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του σχετικά με τη χορήγηση απαλλαγής για την εκτέλεση του προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2011. 3

αυτού του σημαντικού διορθωτικού μέσου για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης. Αυτή η σύγκλιση των βέλτιστων πρακτικών θα εφαρμοστεί, επίσης, για τα μέσα που καθιστούν δυνατή τη διακοπή ή την αναστολή των πληρωμών. Το υπόδειγμα που εφαρμόζεται με επιτυχία στον τομέα της πολιτικής συνοχής καθιερώθηκε επίσης, τηρουμένων των αναλογιών, και στον τομέα της γεωργίας για την περίοδο 2014-2020. Η Επιτροπή θεωρεί ότι όλες οι δημοσιονομικές διορθώσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επιτρέπουν στα κράτη μέλη να υποβάλλουν νέα έργα και νέες δαπάνες, ώστε να επαναχρησιμοποιούνται τα διορθωμένα ποσά, προστατεύουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ωστόσο, το αποτρεπτικό αποτέλεσμα των καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων, που δεν επιτρέπουν στα κράτη μέλη να επαναχρησιμοποιήσουν τα διορθωμένα και ανακτηθέντα ποσά και, ως εκ τούτου, υφίστανται απώλεια πόρων, είναι σαφώς ισχυρότερο. Το γεγονός αυτό αποτελεί κίνητρο για τα κράτη μέλη να εντοπίζουν και διορθώνουν μόνα τους τα σφάλματα και, ως εκ τούτου, συμβάλλει στη βελτίωση των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου. 2. Γενικό πλαίσιο για την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων 2.1. Νομοθεσία και κανόνες σχετικά με τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις Σύμφωνα με το άρθρο 317 της ΣΛΕΕ, η νομοθεσία σχετικά με την εφαρμογή καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων προβλέπεται στον δημοσιονομικό κανονισμό και αποσαφηνίζεται στους τομεακούς κανονισμούς που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Εντός αυτού του νομικού πλαισίου, η Επιτροπή εγκρίνει πράξεις κατ εξουσιοδότηση, καθώς και εκτελεστικές πράξεις και, επίσης, έχει τη δυνατότητα να εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές για τη διευκρίνιση ειδικών ζητημάτων. Το διάγραμμα που ακολουθεί παρέχει συνολική εικόνα των διαφόρων επιπέδων του γενικού πλαισίου που διέπει την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων: 4

Άρθρο 317 της ΣΛΕΕ Γεωργία: Οριζόντιος κανονισμός για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ΚΓΠ (δημοσιονομικές διορθώσεις και αναστολές για το ΕΓΓΕ και το ΕΓΤΑΑ) Κανονισμός κοινών διατάξεων CPR (ΕΓΤΑΑ, διακοπές) Άρθρο 80 του δημοσιονομικού κανονισμού Κονδύλια για την πολιτική συνοχής: Κανονισμός κοινών διατάξεων CPR Κατ' εξουσιοδότηση πράξεις Εκτελεστικές πράξεις Κατ' εξουσιοδότηση πράξεις Εκτελεστικές πράξεις Κατευθυντήριες γραμμές Ο νέος δημοσιονομικός κανονισμός θεσπίζει για όλους τους τομείς πολιτικής ένα συνεκτικό πλαίσιο που περιλαμβάνει ιδίως τις αρχές στον τομέα των δημοσιονομικών διορθώσεων που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη: Άρθρο 80 του δημοσιονομικού κανονισμού - Κανόνες περί είσπραξης... 4. Η Επιτροπή προβαίνει σε δημοσιονομικές διορθώσεις για τα κράτη μέλη, προκειμένου να αποκλείσει από τη χρηματοδότηση της Ένωσης δαπάνες οι οποίες πραγματοποιούνται κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας. Η Επιτροπή βασίζει τις δημοσιονομικές της διορθώσεις στον εντοπισμό αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και στις επιπτώσεις για τον προϋπολογισμό. Εάν αυτά τα ποσά δεν είναι δυνατό να προσδιοριστούν με ακρίβεια, η Επιτροπή μπορεί να εφαρμόζει διορθώσεις κατά παρέκταση ή κατ' αποκοπή, σύμφωνα με τους τομεακούς κανόνες. Όταν αποφασίζει σχετικά με το ποσό της δημοσιονομικής διόρθωσης, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τη φύση και τη σοβαρότητα της παράβασης της ισχύουσας νομοθεσίας και τις δημοσιονομικές επιπτώσεις στον προϋπολογισμό, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων κατά τις οποίες διαπιστώνονται ανεπάρκειες στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου. Τα κριτήρια για τη θέσπιση δημοσιονομικών διορθώσεων και η εφαρμοστέα διαδικασία είναι δυνατό να θεσπίζονται στο πλαίσιο των τομεακών κανόνων. 5

5. Η μεθοδολογία για την εφαρμογή διορθώσεων κατά παρέκταση ή κατ' αποκοπή θεσπίζεται σύμφωνα με τους τομεακούς κανόνες και με στόχο να παρέχεται στην Επιτροπή η δυνατότητα να προστατεύει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 80 του δημοσιονομικού κανονισμού και με τους τομεακούς κανονισμούς, η Επιτροπή εφαρμόζει τα ακόλουθα τρία είδη δημοσιονομικών διορθώσεων: 1. δημοσιονομικές διορθώσεις σχετικά με επιμέρους περιπτώσεις, με βάση τον προσδιορισμό αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και τις δημοσιονομικές επιπτώσεις για τον προϋπολογισμό, 2. δημοσιονομικές διορθώσεις κατά παρέκταση, και 3. κατ' αποκοπή δημοσιονομικές διορθώσεις. Οι κατά παρέκταση και οι κατ αποκοπή δημοσιονομικές διορθώσεις μπορούν να εφαρμοστούν μόνον εάν δεν είναι δυνατός ο προσδιορισμός του ακριβούς ποσού της διόρθωσης. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις κατά παρέκταση πρέπει να βασίζονται σε αντιπροσωπευτικό δείγμα που να επιτρέπει τον ποσοτικό προσδιορισμό του αντίστοιχου ποσού με επαρκή αξιοπιστία. Το διάγραμμα που ακολουθεί παρέχει συνολική εικόνα των διαφόρων μηχανισμών που διέπουν την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων: 6

Δημοσιονομικές διορθώσεις Άρθρο 80 του δημοσιονομικού κανονισμού και τομεακοί κανόνες Το ποσό για τις δημοσιονομικές διορθώσεις είναι δυνατό να προσδιοριστεί επακριβώς; Ναι Όχι Μπορεί το εν λόγω ποσό να προσδιοριστεί ποσοτικά βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος με επαρκές επίπεδο αξιοπιστίας; Ναι Όχι Ατομική διόρθωση Διόρθωση κατά παρέκταση Διόρθωση κατ αποκοπή Στο τμήμα 3 της παρούσας ανακοίνωσης αναφέρονται λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των δημοσιονομικών διορθώσεων στους διάφορους τομείς πολιτικής στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης. 2.2. Δημοσιονομικός και λογιστικός χειρισμός των ποσών που υπόκεινται σε καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις - το μέσο εσόδων για ειδικό προορισμό Οι δημοσιονομικές διορθώσεις οδηγούν σε «έσοδα που προκύπτουν από την επιστροφή,, αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών» και λαμβάνονται υπόψη ως έσοδα για ειδικό προορισμό (άρθρο 21 παράγραφος 3 στοιχείο γ) του δημοσιονομικού κανονισμού). Εκτός από δύο εξαιρέσεις, ο δημοσιονομικός κανονισμός 2 δεν περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για τον τρόπο χρησιμοποίησης των εσόδων για ειδικό προορισμό που προκύπτουν από καθαρή δημοσιονομική διόρθωση. 2 Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) οι πιστώσεις διατίθενται «με βάση την προέλευσή τους» (άρθρο 174 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού) και όσον αφορά τα χρηματοδοτικά μέσα για το «ίδιο χρηματοδοτικό μέσο» (άρθρο 140 παράγραφος 6 του δημοσιονομικού κανονισμού). 7

Καθαρή δημοσιονομική Έσοδα για ειδικό προορισμό Άρθρο 21 παράγραφος Ωστόσο, το άρθρο 7 των κανόνων εφαρμογής του δημοσιονομικού κανονισμού (RAP) προβλέπει ότι οι παρατηρήσεις του προϋπολογισμού καταδεικνύουν τις γραμμές του προϋπολογισμού στις οποίες μπορούν να εγγραφούν οι πιστώσεις που αντιστοιχούν στα έσοδα για ειδικό προορισμό. Συνεπώς, τα ποσά των καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων που επιστρέφουν στον προϋπολογισμό της ΕΕ με τη μορφή εσόδων για ειδικό προορισμό δεν προορίζονται για συγκεκριμένα κράτη μέλη. Έσοδα για ειδικό προορισμό Άρθρο 21 παράγραφος Πιστώσεις του προϋπολογισμού της ΕΕ. (ά θ 7 RAP) 3. Τομεακοί κανόνες σχετικά με τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις 3.1. Γεωργία 3.1.1. Συστηματική πρόβλεψη νομικών διατάξεων για τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις Σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), οι δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβάλλονται στα κράτη μέλη από την Επιτροπή μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση ήταν πάντοτε καθαρές διορθώσεις από την εποχή της πρώτης απόφασης εκκαθάρισης λογαριασμών που εκδόθηκε το 1976 και θα συνεχίσουν να είναι καθαρές διορθώσεις τόσο για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) όσο και για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), δεδομένου ότι: - τα διορθωμένα ποσά επιστρέφονται από τα κράτη μέλη στον προϋπολογισμό της ΕΕ, και - τα εισπραχθέντα ποσά λαμβάνονται υπόψη ως έσοδα για ειδικό προορισμό στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση του συνόλου των δαπανών της ΚΓΠ χωρίς να προορίζονται για ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος (βλέπε επίσης το πλαίσιο, κατωτέρω). Κάθε χρόνο, η Επιτροπή εγκρίνει δύο έως τέσσερις αποφάσεις εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση σε σχέση με ένα σύνολο ατομικών δημοσιονομικών διορθώσεων. Το 2013, η Επιτροπή εξέδωσε τέσσερις αποφάσεις εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση που καλύπτουν 147 ατομικές καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις συνολικού ύψους 1,1 δισεκατ. ευρώ (2% των δαπανών της ΚΓΠ που έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2013). Τα 8

ποσά αυτά επιβεβαιώνουν την ανοδική τάση στην οποία αναφέρεται το Συνέδριο στο σημείο 4.29 3 της ετήσιας έκθεσής του για το 2012. Καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις που εγκρίθηκαν το 2013 (ποσά σε ευρώ): Απόφαση: 40 41 42 43 ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΤΕ 285.582.274-130.136.896,33-142.637.397-303.566.912-861.923.480 ΕΓΤΑΑ -104.699.558-88.444.255-32.467.218-10.598.290-236.209.321 ΑΛΛΑ -7.091.796-8.757.551-2.661.224-121,357-18.631.930 ΣΥΝΟΛΟ -397.373.628-227.338.703-177.765.840-314.286.560-1.116.764.733 Το 70% των δημοσιονομικών διορθώσεων που αποφασίστηκαν το 2013 προορίζονταν κυρίως για τέσσερα κράτη μέλη (Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Πολωνία). Ωστόσο, αυτό το φαινόμενο συγκέντρωσης σε τέσσερα κράτη μέλη δεν είναι ένα σταθερό πρότυπο, δεδομένου ότι η κατάσταση μπορεί να αλλάξει από το ένα έτος στο άλλο, ανάλογα με την εξέλιξη της ποιότητας των εθνικών ή περιφερειακών συστημάτων ελέγχου. Όσον αφορά το ΕΓΤΕ, οι δημοσιονομικές διορθώσεις εκτελούνται με την αφαίρεση των σχετικών ποσών από τις μηνιαίες πληρωμές που πραγματοποιούνται από την Επιτροπή τον δεύτερο μήνα μετά την απόφαση που εκδίδει η Επιτροπή για την επιβολή δημοσιονομικής διόρθωσης στο οικείο κράτος μέλος. Όσον αφορά το ΕΓΤΑΑ, οι δημοσιονομικές διορθώσεις εκτελούνται με εντολή ανάκτησης με την οποία ζητείται από το οικείο κράτος μέλος να επιστρέψει τα ποσά αυτά στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Χειρισμός των εσόδων για ειδικό προορισμό 3 Το 2012, η Επιτροπή έλαβε τρεις αποφάσεις συμμόρφωσης, οι οποίες οδήγησαν σε δημοσιονομικές διορθώσεις ύψους 651 εκατ. ευρώ (503 εκατ. ευρώ σε σχέση με το ΕΓΤΕ και 148 εκατ. ευρώ σε σχέση με το ΕΓΤΑΑ). Το μέσο ύψος των δημοσιονομικών διορθώσεων κατά την τελευταία πενταετία (2008-2012) ήταν κατά 30% υψηλότερο σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία (2003-2007), λαμβανομένης υπόψη της αύξησης του προϋπολογισμού μεταξύ των δύο αυτών περιόδων. 9

Τα ποσά που διορθώθηκαν και ανακτήθηκαν από την Επιτροπή εγγράφονται στις πιστώσεις του προϋπολογισμού της ΕΕ ως έσοδα για ειδικό προορισμό στις ειδικές γραμμές του προϋπολογισμού (θέση 67 01 για το ΕΓΤΕ, θέση 67 11 για το ΕΓΤΑΑ). Όσον αφορά το ΕΓΤΕ, τα έσοδα για ειδικό προορισμό που προκύπτουν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση γραμμών του προϋπολογισμού για την κάλυψη κάθε είδους δαπάνης του ΕΓΤΕ, χωρίς να προορίζονται για κανένα συγκεκριμένο κράτος μέλος. Από τις παρατηρήσεις του προϋπολογισμού για τα κεφάλαια 05 02 (αγορές) και 05 03 (άμεσες πληρωμές) προκύπτει σαφώς ότι οι ανάγκες χρηματοδότησης του ΕΓΤΕ μειώνονται συστηματικά κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής διαδικασίας κατά ποσό που αντιστοιχεί στα εκτιμώμενα έσοδα για ειδικό προορισμό που θα προκύψουν από τις δημοσιονομικές διορθώσεις κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου οικονομικού έτους. Για παράδειγμα, στον προϋπολογισμό του 2012 αρχικά είχε εγγραφεί πόσο δημοσιονομικών διορθώσεων ύψους 600 εκατ. ευρώ, ενώ ποσό ύψους 647,8 εκατ. ευρώ σε έσοδα για ειδικό προορισμό κατέστη όντως διαθέσιμο και χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια αυτού του οικονομικού έτους). Όσον αφορά το ΕΓΤΑΑ, δεδομένου ότι οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις καταναλώθηκαν ήδη από το κράτος μέλος όταν υπέβαλε δήλωση των δαπανών του με σκοπό την επιστροφή ποσού από την Επιτροπή, τα ανακτηθέντα ποσά δεν είναι πλέον δυνατό να χρησιμοποιηθούν. Οι πιστώσεις πληρωμών από τα έσοδα για ειδικό προορισμό είναι διαθέσιμες για πληρωμές από τη γραμμή του προϋπολογισμού για το ΕΓΤΑΑ. Οι πιστώσεις αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κάθε εκκρεμή πληρωμή στο πλαίσιο οποιουδήποτε προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης. Επομένως, τα έσοδα για ειδικό προορισμό του ΕΓΤΑΑ μειώνουν τις συνολικές ανάγκες για πιστώσεις πληρωμών και χρησιμοποιήθηκαν για να μειώσουν τα αιτήματα για συμπληρωματικές πιστώσεις πληρωμών. Το 2012, τα έσοδα για ειδικό προορισμό από δημοσιονομικές διορθώσεις του ΕΓΤΑΑ ανήλθαν σε 55 εκατ. ευρώ. Οι καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις ασκούν πραγματική πίεση στους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Ως εκ τούτου, εισήχθη μια δυνατότητα σύμφωνα με την οποία οι διορθώσεις ορισμένου μεγέθους μπορούν να εκτελούνται σε τρεις ετήσιες δόσεις κατόπιν αιτήματος του οικείου κράτους μέλους. Η εκτέλεση σε δόσεις έγινε μέχρι τώρα δεκτή για τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, την Ισπανία και τη Λιθουανία. Επιπλέον, τα κράτη μέλη που λαμβάνουν χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ μπορούν να ζητήσουν μία φορά από την Επιτροπή να αναβάλει την εκτέλεση των δημοσιονομικών διορθώσεων για περίοδο έως και 18 μηνών, με την επιφύλαξη της εφαρμογής στοχοθετημένων σχεδίων διορθωτικών μέτρων. Μετά τη λήξη της περιόδου αναβολής, οι διορθώσεις εκτελούνται σε τρεις ετήσιες δόσεις. Η αναβολή αυτή έχει χορηγηθεί μέχρι σήμερα στην Πορτογαλία και την Ελλάδα. Οι αναβολές των πληρωμών που χορηγήθηκαν έληξαν στις 31 Δεκεμβρίου 2013 για την Ελλάδα, ενώ για την Πορτογαλία λήγουν στις 31 Μαΐου 2014. Επιπτώσεις των καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων στα κράτη μέλη Σε όλα τα κράτη μέλη, οι εθνικές και περιφερειακές αρχές που είναι αρμόδιες για την εφαρμογή της ΚΓΠ επηρεάζονται άμεσα από τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις της ΕΕ. Οι διορθώσεις αυτές που αφορούν τις δαπάνες που πραγματοποίησαν τα κράτη μέλη κατά τα προηγούμενα οικονομικά 10

έτη, οδήγησαν σε μείωση της χρηματοδότησης της ΕΕ κατά το τρέχον οικονομικό έτος. Για τον λόγο αυτό, τα κράτη μέλη αναγκάστηκαν, σε πολλές περιπτώσεις, να βρουν τα απαραίτητα χρηματοοικονομικά μέσα για να καλύψουν το κενό με μεταφορές πιστώσεων ή με διορθωτικούς προϋπολογισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, οι καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις οδήγησαν σε συγκεκριμένες δημοσιονομικές και διοικητικές αντιδράσεις. Για παράδειγμα: - στη Γερμανία το Σύνταγμα τροποποιήθηκε το 2006 μετά τις επαναλαμβανόμενες διαφορές μεταξύ του ομοσπονδιακού επιπέδου και των ομόσπονδων κρατιδίων (Länder), προκειμένου να αποσαφηνιστεί ο επιμερισμός των βαρών όσον αφορά τις δημοσιονομικές διορθώσεις. - στη Δανία ύστερα από μια σημαντική δημοσιονομική διόρθωση το 2009, θεσπίστηκε ειδικός μηχανισμός επιμερισμού των βαρών μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και του Υπουργείου Γεωργίας. 3.1.2. Περαιτέρω ενίσχυση των νομικών μηχανισμών για καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις 3.1.2.1. Έμφαση σε δαπάνες υψηλότερου κινδύνου Οι ελεγκτικές δραστηριότητες της ΓΔ AGRI κατευθύνονται από ανάλυση κινδύνου, δηλ. περισσότεροι έλεγχοι εστιάζονται σε κράτη μέλη, μέτρα και προγράμματα που επηρεάζονται από υψηλότερους κινδύνους. Μια φορά τον χρόνο, η ΓΔ AGRI διενεργεί κεντρική ανάλυση κινδύνου που καλύπτει όλες τις δαπάνες της ΚΓΠ σε όλα τα κράτη μέλη: συγκεντρώνονται και υπολογίζονται τα στοιχεία από προηγούμενους ελέγχους της ΓΔ AGRI, από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, από την OLAF και από εθνικούς οργανισμούς πιστοποίησης, με σκοπό να εντοπιστούν οι τομείς υψηλού κινδύνου στους οποίους θα εστιαστούν περισσότεροι έλεγχοι. Για παράδειγμα, λόγω του υψηλότερου ποσοστού σφάλματος που ανέφερε το Ελεγκτικό Συνέδριο στις δηλώσεις αξιοπιστίας του 2011 και του 2012, ο αριθμός των ελέγχων του ΕΓΤΑΑ αυξήθηκε σημαντικά το 2013 (35) και θα αυξηθεί περαιτέρω το 2014 (σε 45), με αποτέλεσμα οι έλεγχοι να διπλασιάζονται σε σύγκριση με το 2012 (23). Μια άλλη συνέπεια συνίσταται στο ότι ορισμένα κράτη μέλη ελέγχονται κάθε χρόνο έως ότου διορθωθούν όλες οι σοβαρές ανεπάρκειες, όπως παρουσιάζεται κατωτέρω με το παράδειγμα. Παράδειγμα εντατικής εποπτείας Οι έλεγχοι που πραγματοποίησε η ΓΔ AGRI για το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ) το 2008 και το 2009 έδειξαν και επιβεβαίωσαν σοβαρές ανεπάρκειες: οι επιτόπιοι έλεγχοι είχαν καθυστερήσει και το σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων (ΣΑΑ) ήταν απαρχαιωμένο και ανακριβές. Μια αποστολή ελέγχου τον Μάρτιο του 2011 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το αρχικό σχέδιο δράσης που ζήτησε η Επιτροπή για τη διόρθωση αυτών των ανεπαρκειών μέχρι το 2011 είχε εφαρμοστεί μόνον εν μέρει. Λόγω της μη έγκαιρης εφαρμογής των διορθωτικών μέτρων, διατυπώθηκε επιφύλαξη στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων (ΕΕΔ) της ΓΔ AGRI του 2010, η οποία συνοδευόταν από ένα νέο σχέδιο δράσης της για τη διόρθωση των ανεπαρκειών μέχρι το 2013. Στην ΕΕΔ της για το 2012, η ΓΔ AGRI ανέφερε ότι η αποστολή ελέγχου του Μαρτίου 2013 είχε επιβεβαιώσει ότι θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι το σχέδιο δράσης είχε ολοκληρωθεί, αλλά η ΓΔ AGRI διατήρησε την επιφύλαξη, διότι πριν από τον πρώτο κύκλο απαιτήσεων/ελέγχων/πληρωμών δεν θα υπήρχαν ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία για το εάν χρησιμοποιείται ορθά το επικαιροποιημένο ΣΑΑ. Εν 11

τω μεταξύ, επεβλήθη μια πρώτη δημοσιονομική διόρθωση σε σχέση με τις συναφείς δαπάνες του 2008 και μια δεύτερη για το 2009. Η διαδικασία συμμόρφωσης ως προς την εκκαθάριση για το 2010, το 2011 και το 2012 θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2014 και μια άλλη διαδικασία συμμόρφωσης ως προς την εκκαθάριση για το 2013 σχετικά με τις δαπάνες θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2015. Η στρατηγική ελέγχου για την περίοδο 2014-2020 θα βασιστεί σε ένα κυλιόμενο πρόγραμμα ενισχυμένης ανάλυσης κινδύνου για τρία έτη, το οποίο θα εξασφαλίσει καλύτερη κάλυψη των συνολικών δαπανών. Ωστόσο, οι δραστηριότητες ελέγχου θα συνεχιστούν με πιο εντατικό ρυθμό για να καλύψουν τους τομείς υψηλότερου κινδύνου. 3.1.2.2. Καμία διακριτική ευχέρεια και ελάχιστες κατ αποκοπή διορθώσεις Κάθε κίνδυνος που διαπιστώνεται για τον προϋπολογισμό της ΕΕ ενεργοποιεί συστηματικά καθαρή δημοσιονομική διόρθωση. Η Επιτροπή δεν έχει τη διακριτική ευχέρεια να μην προβαίνει σε διόρθωση, επειδή δεσμεύεται νομικά να αποκλείει τυχόν παράνομες δαπάνες από τη χρηματοδότηση της ΕΕ. Τόσο για το ΕΓΤΕ όσο και για το ΕΓΤΑΑ, οι δημοσιονομικές διορθώσεις διέπονται από τον νέο οριζόντιο κανονισμό για την ΚΓΠ που καθιστά τη διαδικασία ακόμη πιο αυστηρή, σε βαθμό που η μέθοδος και τα κριτήρια που εφαρμόζονται για τον καθορισμό του ποσού αυτών των δημοσιονομικών διορθώσεων να καθορίζονται πλέον με κατ εξουσιοδότηση πράξη. Η έκδοση της εν λόγω κατ εξουσιοδότηση πράξης προβλέπεται για το πρώτο τρίμηνο του 2014. Όπως προβλέπεται στον οριζόντιο κανονισμό, η κατ εξουσιοδότηση πράξη θα καθορίσει τα κριτήρια για την εκτίμηση του κινδύνου για τον προϋπολογισμό της ΕΕ (βλ. παράρτημα 1). Σε περίπτωση κατ αποκοπήν διορθώσεων, προβλέπεται αποσαφήνιση του τρόπου με τον οποίο θα αξιολογείται η σοβαρότητα της ανεπάρκειας, λαμβανομένης υπόψη της φύσης της (βασικός ή επικουρικός έλεγχος), αλλά και της επανάληψής της (επανάληψη από προηγούμενο έτος χωρίς να έχει σημειωθεί βελτίωση) και της σώρευσης με άλλες ανεπάρκειες (ο κίνδυνος σφαλμάτων ενδέχεται να είναι υψηλότερος όταν υπάρχουν πολλές ανεπάρκειες). Τα πορίσματα του ΕΕΣ στην ετήσια έκθεσή του για το 2012, παράγραφος 4.30 4, θα ληφθούν έτσι υπόψη, ιδίως στην περίπτωση που υπάρχουν αρκετές ανεπάρκειες για τον ίδιο πληθυσμό. Όταν η κατ εξουσιοδότηση πράξη τεθεί σε ισχύ, οι κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής θα αναλύουν περαιτέρω τα περισσότερο τεχνικά στοιχεία. Τόσο ο δημοσιονομικός κανονισμός όσο και ο νέος οριζόντιος κανονισμός για την ΚΓΠ προβλέπουν την κατάταξη των τύπων δημοσιονομικών διορθώσεων, βάσει της οποίας οι κατ αποκοπή διορθώσεις μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνον εφόσον δεν είναι δυνατό να 4 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, Ετήσια έκθεση για το 2012, παράγραφος 4.30: «Η χρήση κατ αποκοπήν διορθώσεων δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τη φύση και τη βαρύτητα της παράβασης, καθώς εφαρμόζεται η ίδια κατ αποκοπήν διόρθωση του 5%, ανεξαρτήτως του εάν διαπιστώθηκαν αδυναμίες σε μία βασική δικλίδα ελέγχου ή σε περισσότερες». 12

καθοριστούν, με αναλογικές προσπάθειες, υπολογισθείσες διορθώσεις ή κατά παρέκταση διορθώσεις. Οι υπολογισθείσες διορθώσεις ή οι κατά παρέκταση διορθώσεις βασίζονται επί του παρόντος στα πορίσματα των ελεγκτών της ΓΔ AGRI και στις πληροφορίες που παρέχουν τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αντιπαράθεσης. Στο μέλλον, η ΓΔ AGRI θα μπορεί να τροφοδοτεί τη διαδικασία με περισσότερες πληροφορίες από τις ετήσιες γνωμοδοτήσεις που θα εκδίδουν, με βάση το έτος υποβολής αιτήσεων 2014, οι οργανισμοί πιστοποίησης οι οποίοι εκτελούν τα νέα καθήκοντα που τους έχουν ανατεθεί και συνίστανται στην εξέταση αντιπροσωπευτικών δειγμάτων πράξεων. 3.1.2.3. Συντομότερη διαδικασία συμμόρφωσης Η διεξαγωγή διαδικασίας αντιπαράθεσης είναι νομικά απαραίτητη πριν από την πραγματοποίηση δημοσιονομικών διορθώσεων. Πριν από την εκτέλεση οποιασδήποτε καθαρής δημοσιονομικής διόρθωσης, η Επιτροπή πρέπει συνεπώς να προσφέρει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να παρέχουν στοιχεία και επιχειρήματα που ενδέχεται να έρχονται σε αντίθεση με τις αρχικές της διαπιστώσεις. Πράγματι, ο τρέχων κανονισμός χρηματοδότησης της ΚΓΠ 5 και ο νέος οριζόντιος κανονισμός για την ΚΓΠ προβλέπει ότι «δίνεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα να αποδείξουν ότι ο πραγματικός βαθμός της μη συμμόρφωσης είναι μικρότερος από αυτόν που εκτιμά η Επιτροπή». Η αρχή της διαδικασίας αντιπαράθεσης μεταξύ του ελεγκτή και του ελεγχομένου αποτελεί επίσης ουσιαστικό στοιχείο των ελεγκτικών προτύπων ποιότητας. Εκτός από τη διαδικασία αντιπαράθεσης, το άρθρο 52 παράγραφος 3 του οριζόντιου κανονισμού για την ΚΓΠ προβλέπει «διαδικασία με σκοπό να επιτευχθεί συμβιβασμός των θέσεων των μερών» εάν δεν επιτυγχάνεται συμφωνία στο τέλος της διαδικασίας αντιπαράθεσης. Η διάρκεια της ίδιας της διαδικασίας συμβιβασμού περιορίζεται σε 4 μήνες. Όμως ολόκληρη η διαδικασία, από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους μέχρι το τελικό αποτέλεσμα της ανάλυσης των συστάσεων του οργάνου συμβιβασμού που πραγματοποιεί η Επιτροπή, απαιτεί τουλάχιστον 6 μήνες 6. Η Επιτροπή έχει αναλάβει και θα συνεχίσει τις δράσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της συνολικής διαδικασίας. Κατά πρώτον, o νέος οριζόντιος κανονισμός για την ΚΓΠ περιγράφει με ακρίβεια τη φύση, το πεδίο και τη σειρά των διαδοχικών σταδίων, καθώς και τους διαφορετικούς τύπους δημοσιονομικών διορθώσεων. Δεύτερον, οι διατάξεις της κατ εξουσιοδότηση πράξης (μέθοδος και κριτήρια υπολογισμού της δημοσιονομικής διόρθωσης) και των εκτελεστικών πράξεων (λεπτομέρειες της διαδικασίας συμμόρφωσης, με 5 Αυτή η ημερομηνία μπορεί να παραταθεί έως την 1η Μαρτίου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από αίτηση του κράτους μέλους, σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 6 Είναι δυνατό να χρειαστεί ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε περίπτωση που πρέπει να επανεξεταστεί ολόκληρη η υπόθεση. 13

υποχρεωτικές προθεσμίες) θα βελτιώσουν περαιτέρω το νομικό πλαίσιο και θα περιορίσουν τον κίνδυνο αδικαιολόγητων καθυστερήσεων. Τρίτον, σ αυτήν την ισχυρότερη βάση, η ΓΔ AGRI θα εντείνει την παρακολούθηση της προόδου των διαδικασιών συμμόρφωσης, ώστε να εξασφαλιστεί η αυστηρή τήρηση των προθεσμιών. Λεπτομέρειες σχετικά με την προβλεπόμενη διαδικασία εφαρμογής καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων για την Κοινή Γεωργική Πολιτική παρέχονται στο παράρτημα 1. Το κατωτέρω διάγραμμα περιγράφει τα διαδοχικά στάδια μιας διαδικασίας συμμόρφωσης ως προς την εκκαθάριση που οδηγεί στην εφαρμογή καθαρής δημοσιονομικής διόρθωσης βάσει του νέου οριζόντιου κανονισμού για την ΚΓΠ. Όπως αναφέρεται στην απάντηση της Επιτροπής στο σημείο 4.31 7 της ετήσιας έκθεσης για το 2012 του ΕΕΣ σχετικά με την υπερβολική διάρκεια της διαδικασίας συμμόρφωσης, υπάρχει περιθώριο για σημαντική επιτάχυνση της διαδικασίας συμμόρφωσης, έτσι ώστε, σε συνήθεις περιπτώσεις, οι δημοσιονομικές διορθώσεις να αποφασίζονται δύο έτη μετά τη διενέργεια του αρχικού ελέγχου. 7 Απάντηση της Επιτροπής στην παράγραφο 4.31 της Ετήσιας έκθεσης για το 2012 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου: «Ιδίως στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ, η Επιτροπή θα συνεχίσει τις προσπάθειες για τη βελτίωση και την επιτάχυνση της διαδικασίας, με γνώμονα την ανάγκη να διατηρηθούν τα πρότυπα ποιότητας, καθώς και το δικαίωμα του κράτους μέλους να απαντήσει.» 14

ΓΔ AGRI Διαδικασία συμμόρφωσης ως προς την εκκαθάριση για καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις Παράδειγμα του χρονοδιαγράμματος της διαδικασίας για έλεγχο που διενεργείται επί τόπου τον Φεβρουάριο 2014 Έτος Μήνας Διαδικαστικό στάδιο Διαδικαστική φάση 2014 Ι ΕΝΑΡΞΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Φ Αποστολή ελέγχου M A M Ι Ι A Σ O N Δ 2015 Ι Φ M Έκθεση και κοινοποίηση των πορισμάτων της αποστολής προς τα ΚΜ Διμερής συνεδρίαση με ΚΜ για να συζητηθούν οι ανεπάρκειες που έχουν εντοπιστεί, τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και οι κίνδυνοι για τον προϋπολογισμό της ΕΕ Κοινοποίηση της δημοσιονομικής διόρθωσης στο ΚΜ και έναρξη A διαδικασίας συμβιβασμού M Ι Ι Διαδικασία συμβιβασμού (εάν ζητηθεί από ΚΜ) Το όργανο A Σ συμβιβασμού είναι ανεξάρτητο από την COM και τα ΚΜ. Ο ρόλος του είναι να συμβιβάζει τις θέσεις αμφοτέρων των μερών. Τα συμπεράσματά του δεν είναι δεσμευτικά για την COM. O N Δ Τελική επιστολή προς ΚΜ με οριστική δημοσιονομική διόρθωση 2016 Ι ΤΕΛΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Φ M Απόφαση της Επιτροπής για τις δημοσιονομικές διορθώσεις A M Ι Πραγματική επιστροφή στον προϋπολογισμό ΕΕ από τα ΚΜ αντιπαραθετική διαδικασία με ΚΜ Φάση συμβιβασμού για ΚΜ Διαδικασία επιτροπολογίας και απόφαση COM Κάλυψη της δημοσιονομικής διόρθωσης η δημοσιονομική διόρθωση μπορεί να καλύψει δαπάνες που προέκυψαν για 24 μήνες πριν από την κοινοποίηση. η δημοσιονομική διόρθωση μπορεί να καλύψει δαπάνες που προέκυψαν για την περίοδο μετά την κοινοποίηση πορίσματος έως ότου το ΚΜ μπορεί να αποδείξει ότι έχει εφαρμόσει διορθωτικά μέτρα 3.1.3 Η διακοπή και η αναστολή για την ΚΓΠ θα εναρμονιστούν με τους πόρους της πολιτικής συνοχής Μετά την έγκριση του νέου οριζόντιου κανονισμού για την ΚΓΠ από τον νομοθέτη, ένα νέο νομικό πλαίσιο για τη διακοπή και την αναστολή των πόρων της ΚΓΠ θα τεθεί σε ισχύ το 2014, το οποίο θα ενισχύσει την αρμοδιότητα της Επιτροπής να αναστέλλει τη χρηματοδότηση της ΕΕ όταν διαπιστώνονται κίνδυνοι παράτυπων πληρωμών. 15

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή μπορεί να μειώσει ή να αναστείλει τις μηνιαίες (ΕΓΤΑ) ή ενδιάμεσες πληρωμές (ΕΓΤΑΑ), υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: εάν «ένα ή περισσότερα βασικά στοιχεία του εκάστοτε εθνικού συστήματος ελέγχου είτε δεν υφίστανται είτε δεν εφαρμόζονται ουσιαστικά λόγω της σοβαρότητας ή της επανάληψης των διαπιστούμενων ανεπαρκειών» (ή υπάρχουν παρόμοια σοβαρές ανεπάρκειες στο σύστημα για την ανάκτηση παράτυπων πληρωμών) και: - είτε οι ανεπάρκειες είναι συνεχείς και έχουν ήδη αποτελέσει τους λόγους για τους οποίους ελήφθησαν τουλάχιστον δύο αποφάσεις δημοσιονομικής διόρθωσης, ή - η Επιτροπή συμπεραίνει ότι το εν λόγω κράτος μέλος δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα στο άμεσο μέλλον, σύμφωνα με σχέδιο δράσης με σαφείς δείκτες προόδου το οποίο πρέπει να καταρτιστεί κατόπιν διαβούλευσης με την Επιτροπή. Η πρώτη περίπτωση αντιστοιχεί στη σημερινή κατάσταση βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 η δεύτερη περίπτωση είναι νέα. Πρόκειται στην ουσία για τη νομοθετική απόκριση στη σύσταση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την απόφασή του του 2011 για την χορήγηση απαλλαγής, σύμφωνα με την οποία οι κανόνες αναστολής για την ΚΓΠ θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις διατάξεις για τα ταμεία συνοχής. Για το ΕΓΤΕ, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι μηνιαίες πληρωμές προς τα κράτη μέλη μπορούν να συνεχιστούν έως ότου πληρωθούν οι προϋποθέσεις για απόφαση αναστολής, δεδομένου ότι ο ρυθμός των μηνιαίων πληρωμών δεν θα επέτρεπε τη χρήση διαδικασίας διακοπής. Ωστόσο, για το ΕΓΤΑΑ, ο νέος κανονισμός περί κοινών διατάξεων θα προσβλέπει επιπλέον τη διακοπή των ενδιάμεσων πληρωμών από τον κύριο διατάκτη (δηλ. τον Γενικό Διευθυντή) ως ένα επιπλέον, ταχύ και αναδραστικό μέσο σε περίπτωση ανησυχίας ως προς τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πληρωμών. Ο συνδυασμός προληπτικών μέτρων (διακοπή για το ΕΓΤΑΑ, αναστολή για αμφότερα τα ταμεία) και καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων θα επιτρέψει στην Επιτροπή να ενεργήσει αμέσως και αποτελεσματικά και θα προστατεύσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ: δεν θα γίνει καμία νέα πληρωμή ή οι πληρωμές θα μειωθούν στο επίπεδο του εκτιμώμενου κινδύνου κατά την αναστολή οι παράτυπες πληρωμές που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί θα καλυφθούν πλήρως μέσω των δημοσιονομικών διορθώσεων. 3.2. Κονδύλια για την πολιτική συνοχής 3.2.1. Νέα νομική διάταξη που επιτρέπει στην Επιτροπή να επιβάλει καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις στο κράτος μέλος Εισάγεται μία σημαντική αλλαγή για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 145 παράγραφος 6 του κανονισμού περί 16

κοινών διατάξεων, η Επιτροπή πρέπει να εκδώσει απόφαση για την εφαρμογή καθαρής δημοσιονομικής διόρθωσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ακυρώνεται η τρέχουσα δυνατότητα για το κράτος μέλος να αποδεχθεί τη διόρθωση και να επαναχρησιμοποιήσει το ποσό των κονδυλίων της ΕΕ. Στο πλαίσιο του νέου κύκλου δημοσιονομικής διαχείρισης, η 15η Φεβρουαρίου που έπεται κάθε λογιστικού έτους 8 είναι η προθεσμία για την εφαρμογή της νέας διάταξης όσον αφορά τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις σε σχέση με δαπάνες από την προηγούμενη λογιστική χρήση. Μέχρι την ημερομηνία αυτή, τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν στην Επιτροπή τους λογαριασμούς του προγράμματος, διαχειριστική δήλωση, ελεγκτική γνωμοδότηση και τις αντίστοιχες εκθέσεις. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι εργασίες εθνικού ελέγχου και επαλήθευσης πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί, ώστε το κράτος μέλος να μπορεί να πιστοποιήσει τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών που περιλαμβάνονται στους ετήσιους λογαριασμούς. 3.2.2. Δημοσιονομικές διορθώσεις για παρατυπίες / ανεπάρκειες που εντοπίζονται πριν από τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους Οι κανόνες της περιόδου προγραμματισμού 2014-2020 που αφορούν τις δημοσιονομικές διορθώσεις για παρατυπίες που εντοπίστηκαν πριν από τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους, είναι παρόμοιοι με εκείνους της τρέχουσας περιόδου προγραμματισμού που ήταν γενικής εφαρμογής, ανεξάρτητα από την ημερομηνία εντοπισμού της παρατυπίας/ανεπάρκειας. Στόχος είναι να συνεχιστεί η παροχή κινήτρων ώστε τα κράτη μέλη, αφενός, να εντοπίζουν και να διορθώνουν παρατυπίες και, αφετέρου, να μην περιλαμβάνουν τα ποσά στις δαπάνες που δηλώνουν στην Επιτροπή, και κατ αυτόν τον τρόπο να αποφεύγεται η απώλεια κονδυλίων της ΕΕ (βλ. σημείο 3.2.5). Παράτυπες δαπάνες που εντοπίζονται μέσω εθνικών επαληθεύσεων ή ελέγχων πρέπει να αφαιρούνται από τους λογαριασμούς που πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους. Εφόσον έχει ενεργήσει κατ αυτόν τον τρόπο, το κράτος μέλος θα μπορεί να χρησιμοποιήσει εκ νέου τα διορθωμένα ποσά για νέες επιλέξιμες ενέργειες στο πλαίσιο του προγράμματος, όπως αυτό συμβαίνει και στην τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού. Στην περίπτωση που έλεγχοι της ΕΕ οι οποίοι διενεργούνται σε δαπάνες πριν από την υποβολή πιστοποιημένων λογαριασμών στην Επιτροπή, εντοπίζουν παρατυπίες που απαιτούν δημοσιονομικές διορθώσεις, δύο είναι τα πιθανά σενάρια, όπως και στην τρέχουσα περίοδο. Αν το κράτος μέλος συμφωνεί να προβεί στη δημοσιονομική διόρθωση και λαμβάνει μέτρα, θα μπορεί να χρησιμοποιήσει εκ νέου τα διορθωμένα ποσά για νέες επιλέξιμες ενέργειες (άρθρο 145 παράγραφος 4 του κανονισμού κοινών διατάξεων - ΚΚΔ). Εάν το κράτος μέλος 8 Αυτή η ημερομηνία μπορεί, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να παραταθεί έως την 1 η Μαρτίου, μετά από αίτηση του κράτους μέλους, βλ. άρθρο 59 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 17

δεν συμφωνεί, η Επιτροπή θα εκδώσει απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης, ακολουθώντας τη διαδικασία αντιπαράθεσης που προβλέπεται στο άρθρο 145 του ίδιου κανονισμού. Η εν λόγω δημοσιονομική διόρθωση θα είναι πάντοτε καθαρή και το ποσό που χορηγείται στο πρόγραμμα και στο κράτος μέλος θα μειώνεται αναλογικά. Το κράτος μέλος δεν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει εκ νέου το ποσό αυτό. 3.2.3. Αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με τη νομιμότητα και την κανονικότητα, με βάση τους λογαριασμούς, την ελεγκτική γνωμοδότηση και τα συνοδευτικά έγγραφα που υποβάλλονται μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους Η εισαγωγή της νέας διάταξης σχετικά με την υποβολή ετήσιων εκθέσεων από τα κράτη μέλη και τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις συνεπάγεται αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή θα εκπληρώνει τα καθήκοντά της. Η Επιτροπή θα αξιολογεί και θα επανεξετάζει τις ελεγκτικές γνωμοδοτήσεις (στοιχεία που αφορούν τη λειτουργία, καθώς και τη νομιμότητα και κανονικότητα των συστημάτων), τις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων των αναφερθέντων ποσοστών σφάλματος, καθώς και τις διαχειριστικές δηλώσεις και τις ετήσιες περιλήψεις, εντός τριών μηνών από την παραλαβή των εν λόγω εγγράφων που πρέπει να κατατίθενται μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου. Στη βάση αυτή, η Επιτροπή θα αξιολογεί τον κίνδυνο και θα καταρτίζει το σχέδιο ελέγχου της, προσδιορίζοντας, βάσει του κίνδυνου, τους απαιτούμενους ελέγχους, τους οποίους θα επικεντρώνει στα επιλεγμένα προγράμματα. Η Επιτροπή θα διενεργεί τους ελέγχους που έχει αποφασίσει βάσει του κίνδυνου, στο τέλος του ημερολογιακού έτους κατά το οποίο το κράτος μέλος υπέβαλε τις ελεγκτικές γνωμοδοτήσεις, τις διαχειριστικές δηλώσεις και τα σχετικά έγγραφα. Η Επιτροπή θα εξετάζει, μέσω εγγράφων και επιτόπιων ελεγκτικών εργασιών, καθώς και επαναλαμβάνοντας δειγματοληπτικά εθνικούς ελέγχους, εάν οι αναφερθείσες πληροφορίες είναι αξιόπιστες και, ως εκ τούτου, αποτελούν επαρκή βάση για τη διασφάλιση της νομιμότητας και της κανονικότητας. Θα δοθεί προτεραιότητα σε προγράμματα έλεγχου που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις πληρωμές της Επιτροπής για το αντίστοιχο Ταμείο κατά τη διάρκεια της λογιστικής χρήσης. Οι προηγούμενες επιδόσεις των αρχών των κρατών μελών θα ληφθούν επίσης υπόψη κατά τον ορισμό των προτεραιοτήτων του λογιστικού ελέγχου με βάση τον κίνδυνο. 3.2.4. Εντοπισμός ελέγχους της ΕΕ των παρατυπιών που υποδηλώνουν σοβαρή ανεπάρκεια μετά τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους Εάν οι λογιστικοί έλεγχοι της ΕΕ (της Επιτροπής ή του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου) που πραγματοποιούνται μετά τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους εντοπίζουν παρατυπίες οι οποίες αποδεικνύουν σοβαρή ανεπάρκεια που επηρεάζει το αντίστοιχο λογιστικό έτος, η Επιτροπή έχει την υποχρέωση να λαμβάνει επίσημη απόφαση για την εφαρμογή οικονομικής διόρθωσης, εφόσον πληρούνται οι όροι που καθορίζονται στον κανονισμό. Η Επιτροπή δεν διαθέτει διακριτική ευχέρεια στο θέμα αυτό. Η προκύπτουσα δημοσιονομική διόρθωση θα 18

είναι πάντα καθαρή. Αυτό σημαίνει ότι η χορήγηση για το πρόγραμμα και η συνολική χορήγηση του κράτους μέλους θα μειώνονται αυτόματα κατά το ποσό της διόρθωσης, ακόμη και αν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αντιπαράθεσης το κράτος μέλος αποδέχεται τα αποτελέσματα ελέγχου και συμφωνεί με τη δημοσιονομική διόρθωση. Κατά συνέπεια, το οικείο κράτος μέλος δεν έχει καμία δυνατότητα να χρησιμοποιήσει εκ νέου σε άλλο πρόγραμμα το ποσό το οποίο υπήρξε αντικείμενο καθαρής δημοσιονομικής διόρθωσης. Οι όροι που τίθενται στον κανονισμό και υποχρεώνουν την Επιτροπή να εφαρμόσει καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις είναι οι εξής: Οι παρατυπίες που εντοπίστηκαν από ελέγχους της ΕΕ δείχνουν σοβαρή ανεπάρκεια η οποία επηρεάζει μια λογιστική περίοδο κατά την οποία το κράτος μέλος υπέβαλε δήλωση διαχείρισης και ελεγκτική γνώμη στις οποίες δεν επισημάνθηκε το πρόβλημα. Μετά τις 15 Φεβρουαρίου και πριν τον εντοπισμό από τους ελέγχους της ΕΕ, το κράτος μέλος δεν έχει επισημάνει το πρόβλημα σε άλλες εκθέσεις ελέγχου που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή (με τα κατάλληλα μέτρα) ούτε έχει λάβει κατάλληλα διορθωτικά μέτρα. Mέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, οι εθνικές αρχές του προγράμματος υποβάλλουν στην Επιτροπή: - τους λογαριασμούς - τη δήλωση διαχείρισης και την ετήσια περίληψη - την ελεγκτική γνωμοδότηση και την ετήσια Μετά τις 15 Φεβρουαρίου, έλεγχος της ΕΕ εντοπίζει παρατυπίες που δείχνουν σοβαρή ανεπάρκεια η οποία επηρεάζει τη λογιστική περίοδο και η οποία δεν επισημάνθηκε στη δήλωση διαχείρισης, την ετήσια έκθεση ελέγχου ή την ελεγκτική γνωμοδότηση που Το κράτος μέλος έχει ήδη επισημάνει το πρόβλημα σε άλλες εκθέσεις ελέγχου που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή (με τα κατάλληλα μέτρα) ή έχει λάβει κατάλληλα NAI OXI Το κράτος μέλος έχει την ευκαιρία να διορθώσει και να χρησιμοποιήσει εκ νέου τα διορθωμένα ποσά. Η Επιτροπή θα εφαρμόσει καθαρή δημοσιονομική διόρθωση. Τα διορθωμένα ποσά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ νέου. 19

Όταν πληρούνται οι όροι για την καθαρή δημοσιονομική διόρθωση, το κράτος μέλος έχει το δικαίωμα να υποβάλει τις παρατηρήσεις του εντός δύο μηνών 9, και τυχόν πρόσθετα αποδεικτικά στοιχεία στο πλαίσιο ακροαματικής διαδικασίας, πριν η Επιτροπή εκδώσει την απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης. Το χρονοδιάγραμμα αυτής της διαδικασίας αντιπαράθεσης με το κράτος μέλος καθορίζεται με σαφήνεια στον κανονισμό. Τέλος, ανεξάρτητα από το εάν το κράτος μέλος δέχεται ή απορρίπτει τη θέση της Επιτροπής όσον αφορά την απαιτούμενη δημοσιονομική διόρθωση, η Επιτροπή πρέπει να εκδώσει επίσημη απόφαση εντός προθεσμίας το πολύ έξι μηνών από την ακρόαση με το κράτος μέλος. Ορισμός της σοβαρής aνεπάρκειας Χάριν ασφάλειας δικαίου, η έννοια της «σοβαρής ανεπάρκειας στην αποτελεσματική λειτουργία ενός συστήματος διαχείρισης και ελέγχου» ορίζεται στον κανονισμό κοινών διατάξεων (άρθρο 2). Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι εάν η ανεπάρκεια σε μια από τις βασικές απαιτήσεις του συστήματος είναι τέτοια ώστε να δημιουργεί κίνδυνο ουσιώδους σφάλματος, τότε είναι σοβαρή. Άρθρο 2 παράγραφος 39 του ΚΚΔ:... «σοβαρή ανεπάρκεια στην αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου» νοείται, για τους σκοπούς της εφαρμογής των Ταμείων και του ΕΤΘΑ στο πλαίσιο του Τέταρτου Μέρους, ανεπάρκεια για την οποία είναι απαραίτητο να υπάρξουν ουσιώδεις βελτιώσεις στο σύστημα, η οποία εκθέτει τα Ταμεία και το ΕΤΘΑ σε σημαντικό κίνδυνο παρατυπιών και η ύπαρξη της οποίας δεν συμβιβάζεται με θετική ελεγκτική γνώμη σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου.... Βάσει του ΚΚΔ, η Επιτροπή έχει την εξουσία να θεσπίζει με κατ εξουσιοδότηση πράξη τους λεπτομερείς κανόνες σχετικά με τα κριτήρια για την αξιολόγηση της λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων των κύριων τύπων σοβαρών ανεπαρκειών, τα κριτήρια που εφαρμόζονται για τον καθορισμό του επιπέδου της δημοσιονομικής διόρθωσης που πρέπει να εφαρμοστεί και τα κριτήρια για την εφαρμογή κατ αποκοπή διόρθωσης ή διόρθωσης κατά παρέκταση Η κατ εξουσιοδότηση πράξη θα είναι γενικής εφαρμογής, ανεξάρτητα από τη χρονική στιγμή εντοπισμού των ανεπαρκειών. Η κατ εξουσιοδότηση πράξη θα βασίζεται στις υφιστάμενες οδηγίες - πλαίσιο, τόσο για την αξιολόγηση των βασικών απαιτήσεων των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου όσο και για τον καθορισμό του επιπέδου των κατ αποκοπή διορθώσεων. Η Επιτροπή, ως εκ τούτου, θα διαθέτει ισχυρότερη νομική βάση σε σύγκριση με την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού, και προτίθεται να εκδώσει την κατ εξουσιοδότηση πράξη στις αρχές του Φεβρουαρίου 2014. 9 Σε περίπτωση που προτείνεται διόρθωση κατά παρέκταση ή κατ αποκοπή, η προθεσμία αυτή επιτρέπεται να παραταθεί κατά δύο μήνες για να αποδείξει το κράτος μέλος ότι η πραγματική έκταση της παρατυπίας είναι μικρότερη από την εκτίμηση της Επιτροπής. 20

Επομένως, όλοι οι συντελεστές του προγράμματος θα έχουν εκ των προτέρων σαφή γνώση των κριτηρίων για την αξιολόγηση και τα επίπεδα των κατ αποκοπή διορθώσεων. Η προσέγγισή που η Επιτροπή προτίθεται να ακολουθήσει είναι να συναγάγει την ύπαρξη σοβαρής ανεπάρκειας με βάση τη δική της αξιολόγηση των βασικών απαιτήσεων του συστήματος (βλέπε διάγραμμα παρακάτω), όταν κρίνει ότι τουλάχιστον μία από τις κύριες βασικές απαιτήσεις (με μαύρα στοιχεία στο παρακάτω διάγραμμα) ή δύο από τις άλλες βασικές απαιτήσεις λειτουργούν εν μέρει ή καθόλου. Στις περιπτώσεις αυτές, η Επιτροπή θα εφαρμόζει κατ αποκοπή δημοσιονομική διόρθωση, εκτός εάν το κράτος μέλος μπορεί να παράσχει εντός τεσσάρων μηνών ακριβέστερη εκτίμηση του κινδύνου μέσω του ελέγχου κατάλληλου και αντιπροσωπευτικού δείγματος της σχετικής δαπάνης που λαμβάνεται ως βάση για μια διόρθωση κατά παρέκταση. Προβλέπεται ότι τα σημερινά επίπεδα για κατ αποκοπή διόρθωση θα διατηρηθούν: 5 %, 10 %, 25 % και 100 %. Αυτή η προσέγγιση για την εφαρμογή των κατ αποκοπή διορθώσεων έχει επιβεβαιωθεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου. Ωστόσο, στην απόφαση για την εφαρμογή οποιουδήποτε επιπέδου δημοσιονομικής διόρθωσης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η αναλογικότητα και ο εναπομένων κίνδυνος για τον προϋπολογισμό της Ένωσης, όπως ορίζεται στον ΚΚΔ. Ως εκ τούτου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί να εφαρμόσει ενδιάμεσο επίπεδο κατ αποκοπή διόρθωσης (π.χ. 50% ή 20%). 21

13 βασικές απαιτήσεις των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου: 1. Επαρκής διαχωρισμός καθηκόντων και συστημάτων για τη σύνταξη εκθέσεων και την παρακολούθηση 2. Επαρκείς διαδικασίες για τη διασφάλιση αξιόπιστου συστήματος καταγραφής δεδομένων 3. Κατάλληλες διαδικασίες για την επιλογή των πράξεων 4. Επαρκείς επαληθεύσεις όσον αφορά τη διαχείριση 5. Επαρκής διαδρομή ελέγχου 6. Αποτελεσματική εφαρμογή μέτρων για την καταπολέμηση της απάτης 7.Κατάλληλες διαδικασίες σε σχέση με τη δήλωση διαχείρισης και την ετήσια περίληψη 8. Κατάλληλες διαδικασίες για τις αιτήσεις πληρωμής 9. Κατάλληλες διαδικασίες για τη σύνταξη και την πιστοποίηση των ετήσιων λογαριασμών 10. Κατάλληλες διαδικασίες για την τήρηση μηχανογραφημένων αρχείων 11. Κατάλληλες διαδικασίες για την τήρηση λογαριασμών αποσύρσεων και ανακτήσεων 12. Επαρκείς έλεγχοι συστημάτων και έλεγχοι πράξεων 13. Επαρκείς διαδικασίες για αξιόπιστη ελεγκτική γνώμη και για τη σύνταξη της ετήσιας έκθεσης ελέγχου 4 κατηγορίες για την αξιολόγηση του επιπέδου συμμόρφωσης και την αξιολόγηση των βασικών απαιτήσεων Kατηγορία 1: Λειτουργεί καλά απαιτούνται ήσσονος σημασίας βελτιώσεις Κατηγορία 2: Λειτουργεί, αλλά απαιτούνται κάποιες βελτιώσεις Κατηγορία 3: Λειτουργεί εν μέρει απαιτούνται ουσιώδεις βελτιώσεις Κατηγορία 4: Ουσιαστικά δεν λειτουργεί μόνο ΝΑΙ Είναι μία τουλάχιστον από τις βασικές απαιτήσεις 3, 4, 5, 9, 12, 13 ή δύο τουλάχιστον από τις άλλες που αξιολογήθηκαν στην κατηγορία 3 ή 4; ΟΧΙ Υπάρχει (ουν) μία ή περισσότερες σοβαρές ανεπάρκειες Καμία σοβαρή ανεπάρκεια. Η Επιτροπή προτείνει κατ αποκοπή δημοσιονομική διόρθωση, εκτός εάν το κράτος μέλος μπορεί να δικαιολογήσει ακριβέστερη εκτίμηση του κινδύνου Δεν έχει κινηθεί διαδικασία Το κράτος μέλος παρέχει εντός τεσσάρων μηνών εκτίμηση του ποσού προς διόρθωση ΝΑΙ ΟΧΙ Η Επιτροπή αποφασίζει διόρθωση κατά παρέκταση Η Επιτροπή αποφασίζει διόρθωση κατ αποκοπή Αύξηση του επιπέδου διόρθωσης για επανειλημμένες ανεπάρκειες Για την περίπτωση που από ελέγχους της ΕΕ έχουν εντοπιστεί οι ίδιες ανεπάρκειες παρά προηγούμενη δημοσιονομική διόρθωση, η Επιτροπή προτίθεται να περιλάβει στην κατ εξουσιοδότηση πράξη μια διάταξη που επιτρέπει υψηλότερο συντελεστή διόρθωσης από ό, τι στην πρώτη διόρθωση. Αυτό θα καταστήσει σαφές στα κράτη μέλη ότι μόλις εντοπιστεί μια σοβαρή ανεπάρκεια, χρειάζεται να εξασφαλίσουν την ταχεία και μόνιμη προσαρμογή των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου. 22

Λεπτομέρειες σχετικά με την προβλεπόμενη διαδικασία εφαρμογής καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων για τα ταμεία της πολιτικής συνοχής παρέχονται στο παράρτημα 2. 3.2.5. Σύγκλιση των ορθών πρακτικών για το σύστημα εποπτείας της Επιτροπής στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης Για την περίοδο 2007-2013, το κύριο προληπτικό νομικό μέσο για την άσκηση πιέσεων στα κράτη μέλη με στόχο την εφαρμογή αποτελεσματικών συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, συνίσταται σε διαδικασίες για τη διακοπή ή την αναστολή των πληρωμών προς ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα (μέρος του). Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι διαδικασίες αυτές έχουν συμβάλει σημαντικά στην ουσιαστική βελτίωση των ποσοστών σφάλματος σε σύγκριση με την περίοδο 2000-2006. Διαδικασίες διακοπής και αναστολής την περίοδο 2012-2013 ΕΤΠΑ και Ταμείο Συνοχής Προειδοποιήσεις 175 16 Διακοπές 184 60 Προκαταρκτικές αναστολές 137 34 Αποφάσεις αναστολής 6, καλυπτόμενα προγράμματα 13 11, καλυπτόμενα προγράμματα 11 ΕΚΤ Ωστόσο, η πρόοδος που σημειώθηκε στη μείωση των ποσοστών σφάλματος αποδείχθηκε ανεπαρκής, και για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού τα υφιστάμενα προληπτικά μέσα θα συμπληρώνονται με αυστηρότερα διορθωτικά, ώστε οι βέλτιστες πρακτικές να επεκταθούν σε όλους τους τομείς πολιτικής υπό επιμερισμένη διαχείριση. Τα βασικά στοιχεία του συστήματος εποπτείας της Επιτροπής για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 είναι επομένως: - Διακοπές και αναστολές (αντίστοιχα άρθρα 83 και 142 του ΚΚΔ), που προβλέπονται για την πολιτική συνοχής κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, - Υποχρεωτικές καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις για σοβαρές ανεπάρκειες των συστημάτων με βάση τη νέα διάταξη (άρθρο 145 παράγραφος 7) που προβλέπει ο ΚΚΔ. Η εισαγωγή της νομικής βάσης για τις υποχρεωτικές καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις υπό ορισμένες προϋποθέσεις στην επόμενη περίοδο προγραμματισμού αποκαθιστά αδυναμία του ισχύοντος νομικού πλαισίου, που επισημάνθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις συστάσεις απαλλαγής των τελευταίων ετών. Το αποτρεπτικό αποτέλεσμα της νέας διάταξης για καθαρή δημοσιονομική διόρθωση, σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν εκ νέου τα διορθωμένα και ανακτηθέντα ποσά και, ως εκ τούτου, χάνουν τα κονδύλια, θα είναι σημαντικά μεγαλύτερο απ ό, τι κατά την τρέχουσα περίοδο, και θα παρέχει ισχυρά κίνητρα για αποτελεσματικές ρυθμίσεις ελέγχου. 23

Η σύγκλιση αυτή με πρακτικές που ήδη ακολουθούνται για την εφαρμογή κοινής γεωργικής πολιτικής, θα ολοκληρώσει το νομικό οπλοστάσιο που διαθέτει η Επιτροπή για να ασκήσει τον εποπτικό της ρόλο στο πλαίσιο των ταμείων για την πολιτική συνοχής, μεταξύ άλλων όσον αφορά το διορθωτικό σκέλος, και θα εναρμονίσει περαιτέρω το νομικό πλαίσιο σε τομείς του προϋπολογισμού της ΕΕ υπό επιμερισμένη διαχείριση. 24