Νεοελληνική Γλώσσα Γ Λυκείου Αξιολόγηση Επιχειρήματος
Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ
Είδη Συλλογισμών ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ κατηγορικός γενίκευση υποθετικός αίτιο -αποτέλεσμα διαζευκτικός αναλογία
Παραγωγικός Συλλογισμός ΟΡΘΟΣ ΕΓΚΥΡΟΣ (ως προς τη δομή) ΑΛΗΘΗΣ (ως προς το περιεχόμενο)
Παραγωγικός Συλλογισμός αληθείς προκείμενες ψευδείς προκείμενες έγκυρος ΟΡΘΟΣ ΜΗ ΟΡΘΟΣ άκυρος ΜΗ ΟΡΘΟΣ ΜΗ ΟΡΘΟΣ
για την αλήθεια των υποθετικών συλλογισμών ΑΛΗΘΗΣ ΥΠΟΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΗ λόγος (υπόθεση) επαρκής ακολουθία (απόδοση) αναγκαία
για την αλήθεια των διαζευκτικών συλλογισμών ΑΛΗΘΗΣ ΔΙΑΖΕΥΚΤΙΚΗ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΗ τέλεια διάζευξη
Κατηγορικός Συλλογισμός Οι άνθρωποι είναι θνητοί. Ο Σωκράτης είναι άνθρωπος. Άρα, ο Σωκράτης είναι θνητός.
Υποθετικός Συλλογισμός Αν σήμερα είναι Κυριακή, αύριο θα είναι Δευτέρα. Σήμερα είναι Κυριακή. Άρα, αύριο θα είναι Δευτέρα.
Διαζευκτικός Συλλογισμός Οι συλλογισμοί διακρίνονται σε παραγωγικούς ή επαγωγικούς. Αυτός ο συλλογισμός δεν είναι παραγωγικός. Άρα, αυτός ο συλλογισμός είναι επαγωγικός.
Επαγωγικός Συλλογισμός ΟΡΘΟΣ ΤΕΛΕΙΟΣ (ως προς τη δομή) ΑΛΗΘΗΣ (ως προς το περιεχόμενο)
για την τελειότητα του γενικευτικού συλλογισμού ΤΕΛΕΙΑ ΕΠΑΓΩΓΗ επαρκή δεδομένα
για την τελειότητα του αιτιολογικού συλλογισμού ΤΕΛΕΙΑ ΕΠΑΓΩΓΗ πραγματική αιτία αναγκαία αιτία επαρκής αιτία
για την τελειότητα του αναλογικού συλλογισμού ΤΕΛΕΙΑ ΕΠΑΓΩΓΗ κυριολεκτική αναλογία επαρκή δεδομένα
Γενικευτικός Συλλογισμός Όλοι οι κύκνοι που έχω δει είναι λευκοί. Άρα, όλοι οι κύκνοι είναι λευκοί.
Αιτιολογικός Συλλογισμός Πολλοί από τους μαθητές που παραβρέθηκαν στο πάρτι αποφοίτησης την επόμενη μέρα υπέφεραν από στομαχικές διαταραχές. Άρα, οι στομαχικές διαταραχές πρέπει να προκλήθηκαν από κάτι που έφαγαν στο πάρτι.
Αναλογικός Συλλογισμός Το δεύτερο βιβλίο αυτού του συγγραφέα μοιάζει πολύ με το πρώτο. Άρα, αφού σου άρεσε το πρώτο θα σου αρέσει και το δεύτερο.
Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ
Να αξιολογήσετε τον παραπάνω συλλογισμό ως προς την αλήθεια, την εγκυρότητα και την ορθότητά του. (Να θεωρήσετε ότι οι προκείμενες ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα). (2004 - Ημερήσιο) όπου απουσιάζει ο ανταγωνισμός, ο άνθρωπος δεν πλουτίζει τα εφόδιά του. σε παλαιές εποχές απουσίαζε ο ανταγωνισμός. Άρα, ο άνθρωπος σε παλιές εποχές δεν πλούτιζε τα εφόδιά του.
Γ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Κανείς άνθρωπος δεν είναι αθάνατος. Ο Σωκράτης είναι άνθρωπος. Άρα, ο Σωκράτης είναι αθάνατος.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Όλοι οι τραπεζίτες είναι πλούσιοι. Ο Χ. είναι πλούσιος. Άρα, ο Χ. είναι τραπεζίτης.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Όσοι λαοί κατοικούν φτωχά σε φυσικούς πόρους εδάφη είναι καταδικασμένοι σε μόνιμη πενία. Ο ελληνικός λαός κατοικεί ανέκαθεν φτωχά σε φυσικούς πόρους εδάφη. Άρα, ο ελληνικός λαός είναι καταδικασμένος σε μόνιμη πενία.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Η σιωπή είναι χρυσός. Ο χρυσός είναι μέταλλο. Άρα, η σιωπή είναι μέταλλο.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Οι νομοταγείς πολίτες δε διαπράττουν εγκλήματα. Ο κ. Νικολάου είναι νομοταγής πολίτης. (υποθέστε ότι η πρόταση αυτή ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα) Άρα, ο κ. Νικολάου δεν μπορεί να έχει διαπράξει έγκλημα.
Να αξιολογήσετε την εγκυρότητα του υποθετικού συλλογισμού που ακολουθεί. Αν το καλοριφέρ ανάβει, το δωμάτιο είναι ζεστό. Το καλοριφέρ ανάβει. Άρα, το δωμάτιο είναι ζεστό.
Να αξιολογήσετε την εγκυρότητα του διαζευκτικού συλλογισμού που ακολουθεί. Η δημοκρατία μπορεί να είναι άμεση ή έμμεση. Στην αρχαία Αθήνα η δημοκρατία ήταν άμεση. Άρα, στην αρχαία Αθήνα η δημοκρατία δεν ήταν έμμεση.
Να αξιολογήσετε την εγκυρότητα του διαζευκτικού συλλογισμού που ακολουθεί. Οι μαθητές μιας τάξης μπορεί να είναι ψηλοί ή κοντοί. Ο μαθητής Χ. δεν είναι ψηλός. Άρα, ο μαθητής Χ. είναι κοντός.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Τα σώματα Α1, Α2, Α3 Αν θερμαινόμενα διαστέλλονται. Τα σώματα Α1, Α2, Α3 Αν είναι μέταλλα. Άρα, τα μέταλλα θερμαινόμενα διαστέλλονται.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Χτες στο λεωφορείο μία ομάδα νεαρών ειρωνευόταν έναν ηλικιωμένο. Άρα, οι νέοι έχουν χάσει τον σεβασμό τους προς τους μεγαλύτερους.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Το πρωί συνάντησα στο δρόμο μου μια μαύρη γάτα. Άρα, σήμερα η μέρα μου θα πάει άσχημα.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Έχω διαβάσει πολύ για το διαγώνισμα. Άρα, θα γράψω πολύ καλά.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Το νερό στη χύτρα βράζει. Άρα, η θερμοκρασία του είναι 100.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Το κράτος μοιάζει με μια οικογένεια. Άρα, οι πολιτικοί πρέπει να διαχειρίζονται τα δημόσια οικονομικά όπως τον προϋπολογισμό της δικής τους οικογένειας.
Να προσδιορίσετε το είδος του συλλογισμού που ακολουθεί και να τον αξιολογήσετε ως προς την ορθότητά του (εγκυρότητα - αλήθεια). Η αύξηση των ποσοστών ανεργίας στη Γερμανία αύξησε και την εγκληματικότητα. Η ανεργία αυξάνεται και στην Ελλάδα. Άρα, στην Ελλάδα θα αυξηθεί η εγκληματικότητα.
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Αξιολόγηση Επιχειρήματος