«ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑμεΑ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ»
ΕΥΑΛΩΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΜΕΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ- ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ q ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΙΔΙΟΥ q ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑμεΑ q ΝΟΣΗΡΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ q ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΙΤΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ q ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ q ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ q ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
ΕΥΑΛΩΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΜΕΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ- ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ q Τα άτομα με αναπηρία έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης q Κάθε ΑμεΑ έχει το δικαίωμα στο σεβασμό της φυσικής και της διανοητικής του ακεραιότητας. q Η κοινότητα οφείλει και υποχρεούται να προστατεύει τα ΑμεΑ από κάθε μορφής βία, εγκατάλειψη, παραμέληση, κακοποίηση ή εκμετάλλευση. q Η κοινότητα οφείλει και υποχρεούται να διασφαλίζει για τα ΑμεΑ την αξιοπρεπή διαβίωση, την άμεση πρόσβαση στην εκπαίδευση,. στην υγεία, στην ασφάλιση, στην ψυχαγωγία.
ΕΥΑΛΩΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΜΕΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ- ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ q Ευαισθητοποίηση της κοινότητας q Δομές ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης q Παροχή θεραπείας και στήριξης στο ίδιο και στην οικογένεια του. q Αποκατάσταση σύμφωνα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του και το συμφέρον του. q Εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας q Δίκτυο κοινωνικών δομών και τοπικών φορέων.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Σχετικές κατηγορίες q Γονείς που κακοποιούν τα παιδιά ΑμεΑ q Εργαζόμενοι που κακοποιούν τα παιδιά q Παιδιά που κακοποιούνται μεταξύ τους (τα «δυνατά» προς τα «αδύναμα» άτομα)
q Υποψίες, ενδείξεις, υπόνοιες q Συζητήσεις σε ομαδικό επίπεδο(επαγγελματίες, ειδικό επιστημονικό προσωπικό, ομάδα διαχείρισης κρίσεων) και σε ατομικό επίπεδο( με το ίδιο το ΑμεΑ). q Επαφή με γονείς. Διερεύνηση. Επιστολή προειδοποίησης, προς τους γονείς, τους υπεύθυνους του ατόμου και προς αυτούς που έχουν την δικαστική επιμέλεια του ατόμου, ότι είναι κοινωνοί του ζητήματος αυτού και πως αν διαπιστωθεί κάτι σοβαρό και επαληθευτούν οι ενδείξεις κακοποίησης, είτε στη δομή φροντίδας είτε στο σπίτι θα αποδοθούν οι αντίστοιχες ευθύνες που σημαίνει ότι μπορεί να γίνει και άρση της επιμέλειας κατόπιν δικαστικής απόφασης.
q Ακούμε προσεκτικά το άτομο, όταν υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας, και δεν εκφραζόμαστε αρνητικά ή απορριπτικά αλλά το διερευνούμε. Παρότρυνση στο να εκφράσουν οτιδήποτε τους φοβίζει, οτιδήποτε τους έχει συμβεί ή οτιδήποτε φοβούνται ότι θα τους συμβεί. q Δεν καθυστερούμε την ιατρική εξέταση q Να μην εμπλέκονται πολλοί επαγγελματίες με το ίδιο αντικείμενο q Να μην πιέζουμε το ατομο για απαντήσεις εδώ και τώρα
q Όχι γρήγορη και αβίαστη και αβασάνιστη διατύπωση κατηγοριών με ελλιπή στοιχεία q Ελέγχουμε τους λόγους που κάνουν το άτομο να μην θέλει να μείνει με κάποιον ή που τον αποστρέφεται. q Επιβλέπουμε το άτομο όταν πλοηγείται στο διαδίκτυο.
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ q Για τα άτομα που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ή να εκφράσουν και να διαχειριστούν τις ανάγκες τους πρέπει να υπάρχουν κανόνες που να διασφαλίζουν την αξιοπρεπή διαβίωση και παραμονή τουςσε δομές φροντίδας. v Όταν εξυπηρετούμε άτομο με αναπηρία στην προσωπική του υγιεινή, προσέχουμε να έχουμε ελαφρώς ανοικτή την πόρτα. Όχι κλειδωμένες πόρτες. v Να μην απομονωνόμαστε με το άτομο σε κλειστό χώρο, ακόμα και αν μας το ζητήσει το ίδιο το άτομο. Να προτιμούμε τους κοινόχρηστους χώρους.
v Αποφεύγουμε τα αγγίγματα τα επίμονα και τα ιδιαίτερα v Προσέχουμε την ομιλία μας και αποφεύγουμε φράσεις που θα μπορούσαν να αναστατώσουν και να διεγείρουν το άτομο. v Παρακινούμε το άτομο να λέει «όχι», «δεν θέλω» v Ενημερώνουμε τους υπεύθυνους αν αντιληφθούμε κάτι το ύποπτο ή μία ανάρμοστη συμπεριφορά v Τοποθετούμε κάμερες στους κοινόχρηστους χώρους,οι οποίοι πρέπει να είναι καλά φωτισμένοι και όχι κάμερες στους ιδιωτικούς χώρους.
v Οι άνδρες συνοδοί και φροντιστές καλό είναι να αποφεύγουν τη σωματική φροντίδα σε γυναίκα v Δεν δείχνουμε φωτογραφίες γυμνών ανθρώπων σε ΑμεΑ v Δεν μιλάμε με σεξουαλικά υπονοούμενα v Ξεκάθαρα και ελεγχόμενα όρια στις συμπεριφορές μας (φιλία - φιλικότητα- φιλική διάθεση- υπολανθάνουσα ερωτική διάθεση)
v Ομάδες αξιολόγησης αυτοαξιολόγησης- συμβουλευτικής μεταξύ των εργαζομένων υπό την καθοδήγηση εξωτερικού συνεργάτη (Ψυχιάτρου) v Οι εργαζόμενοι, οι ειδικοί, δεν σημαίνει ότι δεν κάνουν λάθη και ότι τα ξέρουν όλα. Χρειάζεται διαρκής έλεγχος και συνεργασία v Παρότρυνση στο συμμετέχουν σε επιμορφωτικά σεμινάρια στην Ελλάδα και πολύ περισσότερο στο εξωτερικό με σκοπό την ανταλλαγή τεχνογνωσίας
Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και χρειάζεται τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο προσέγγισης. Τα ΑμεΑ και περισσότερο εκείνα με νοητική υστέρηση δεν έχουν την ικανότητα να προστατεύουν τον εαυτό τους. Στόχος είναι να τα βοηθούμε, να τα προστατεύουμε, να τα υποστηρίζουμε για να αποφευχθεί μία κακοποιητική πράξη σε βάρος τους.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Στο ΑμεΑ, που από την φύση του είναι ένα ευάλωτο άτομο και πρόσωπο, η κακοποιητική ενέργεια και πράξη δημιουργεί ένα φάσμα επιπτώσεων και συνεπειών που το «ρίχνουν», κοινωνικά και ψυχολογικά, περισσότερο από την ήδη υπάρχουσα δυσμενή θέση και κατάσταση στην οποία βρισκόταν.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Ø Διαταραχές ύπνου όρεξης Ø Διαταραχές συγκέντρωσης Ø Κοινωνική απόσυρση Ø Ανύπαρκτο ενδιαφέρον για προηγούμενες ασχολίες Ø Άγχος, αίσθημα ενοχής Ø Χαμηλή αυτοεκτίμηση
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Ø Χρήση αλκοόλ ουσιών Ø Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά Ø Άρνηση σωματικής υγιεινής και της σωματικής άσκησης Ø Καταθλιπτική συμπεριφορά Ø Επιθετικότητα Ø Οριακή διαταραχή προσωπικότητας.
ΠΗΓΕΣ «Βία κατά ανηλίκων» ΓιώργοςΝικολαΐδης Ψυχίατρος Δντης Διεύθυνσης Οικογενειακών Σχέσεων Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού Προτάσεις εργαζομένων στην Εταιρεία Σπαστικών Βορείου Ελλάδος Σας ευχαριστώ Θεόδωρος Ράκος