Η ΑΝΤΛΗΣΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΟΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΩΣ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΗΣΗ, ΤΗ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΑΞΙΟΒΙΩΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ευαγγελία Βαρουτά-Φλώρου Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π. M.Sc. ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ & ΣΥΝΟΛΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ-ΑΝΑΣΤΗΛΩΤΙΚΗ-ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ Ι ΡΥΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ
ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΚΕΛΥΦΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Γνώση για τη δόµηση Οίκου εµπειρικοβιωµατική ΣΧΕΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΥ-ΦΥΣΗΣ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ Τα Ιστορικά Κτίρια και τα Κτίρια της Λαϊκής Ανώνυµης Αρχιτεκτονικής χαρακτηρίζονται από µια φιλοσοφία θεοκεντρική και όχι ανθρωποκεντρική και εµπεριέχουν ένα πλούσιο υλικό απ όπου µπορούµενααντλήσουµε µια απίστευτα µεγάλη εµπειρία για ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΗΣΗ ΤΗ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Σεβασµός προς Ενέργειες- υνάµεις Φύσεως
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ 1.- Σεβασµός Φύσης απ όπου αντλούνται οι πρώτες ύλες & Φυσικών νόµων/ µίµηση «Οικονοµίας Φύσης» 2.- Χρήση επιτόπιων Υλικών «οργανικά» συνδεδεµένων µε ταυτότητα τόπου, χαρακτήρα-ψυχοσύνθεση γηγενών κατοίκων 3.- Χρήση απλών/ φυσικών/ ατοξικών υλικών/ χωρίς εργοστασιακή επεξεργασία/ από φυσικούς πόρους ανανεώσιµους/ βιοαποικοδοµήσιµα 4.- Χαµηλή ενεργειακή κατανάλωση για κατασκευή-µεταφορά-ενσωµάτωση 5.- όµηση µε απλέςτεχνικές 6.- Εξοικονόµηση ενέργειας µε ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ (SPOLIA) 7.- Σεβασµός χρήστη 8.- Ανάπτυξη εσωτερικής σχέσης Ανθρώπου - Φύσης ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΚΤΙΡΙΑ - Σκυρόδεµα: καρκινογόνα υποπροϊόντα τσιµέντου - οµικός Χάλυβας: µεταβολή γήινου ηλεκτροµαγνητικού πεδίου - Λοιπά Οικοδοµικά Υλικά: ενεργοβόρα/ αλλεργιογόνα/ καρκινιγόνα, κλπ.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΛΥΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ; ΝΑΙ, ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΣΤΑΘΟΥΜΕ & Ν ΑΦΟΥΓΚΡΑΣΤΟΥΜΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ΤΗ ΦΩΝΗ ΜΕΣΑ ΜΑΣ Βαθύτερη και ενδελεχής µελέτη των υλικών & τεχνικών δόµησης των Ιστορικών Κτιρίων µπορεί να οδηγήσει σε: Α) Βελτίωση της τεχνογνωσίας «Προστασίας Μνηµείων» Β) Εξοικονόµηση ενέργειας κατά τη διαδικασία δόµησης τωννέωνκατασκευών(φάση παραγωγής, µεταφοράς, ενσωµάτωσης υλικών) Γ) Αξιοποίηση τεχνογνωσίας των ιστορικών κτιρίων για παραγωγή ατοξικών οικοδοµικών υλικών ) Αξιοποίηση γνώσεων για ένα πιο συνειδητό τρόπο ζωής µε λιγότερες εξαρτήσεις από µηχανικά µέσα Ε) Αξιοβίωτη διαβίωση & ανάπτυξη µέσα από µια «εναλλακτική» φιλοσοφική θεώρηση
Ενσωµάτωση λιθοσυντριµµάτων -καλύτερη θερµοηχοµόνωση -αποφυγή ρύπανσης περιβάλλοντος από απόρριψη µπαζών -αποφυγή διασποράς σκόνης Στα Ιστορικά κτίρια το καθετί έχει χρηστική αξία & είναι άξιο σεβασµού ως κοµµάτι απ το Σύµπαν ΥΨΙΣΤΗ ΙΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΣΟΦΙΑ -µείωση κατανάλωσης ενέργειας για αγορά, κατασκευή, ενσωµάτωση ειδικών µονωτικών υλικών -Ιερές Βέδες -προτροπή «αξιοποίησης ιδιοτήτων Φυσικού Νόµου» κατά τη χωροθέτηση -προτροπή για σωστά µοιρασµένο ποσοστό γης καλυµµένο µεχώµα ή πράσινο (και όχι σκληρά υλικά) ώστε ο άνθρωπος να ζει σε άµεση επαφή µετη µητέρα γη που τον γεννά, τον δονεί και τον τρέφει.
ΥΛΙΚΑ 1.- φυτικής προέλευσης (π.χ. άχυρο, ξύλο, καλάµι, φυσικές ρητίνες) 2.- ζωικής προέλευσης (π.χ. τρίχες ζώων) 3.- υλικά εδάφους & υπεδάφους (π.χ. χώµα, πηλός, πέτρα, µάρµαρο) ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Απλοί - Φυσικοί µε χρήση Α.Π.Ε. (ήλιος-αέρας) (π.χ. ωµόπλινθος)
ΑΡΓΙΛΟΣ (ΠΗΛΟΣ) -ΗΛΙΚΙΑ: Ένα από τα αρχαιότερα υλικά - Παλιά: όπτηση στον ήλιο/στέγνωµα στον αέρα, άρα µηδενική κατανάλωση καυσίµου - Ι ΙΟΤΗΤΕΣ: ατοξικότητα/ θερµική µόνωση/ αναπνοή εξωτερικών τοίχων/ καλή µηχανική αντοχή - ΧΡΗΣΗ: δοµικό υλικό (πλίνθοι)/ κονίαµα/ αυτούσιο ή ενισχυµένο µετρίχες ζώων, κ.ά. - ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ: εύφορων ατοξικών κυρίως εδαφών -19 ος αι.: Ένααπότακύριαυλικάδόµησης σε όλο τον κόσµο -20ος αι.: Εξοστρακισµός από οικοδοµές ανεπτυγµένων χωρών - ΣΗΜΕΡΑ: Οικοδοµικό υλικό µέλλοντος/ βελτιωµένη ποιότητα χάρη στις σύγχρονες τεχνολογικές δυνατότητες
ΧΡΗΣΗ: Κονίαµαδόµησης/ Επίχρισµα ΑΣΒΕΣΤΗΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ: Σταθερή ανταλλαγή εσωτερικού-εξωτερικού αέρα (Άδηλη Αναπνοή) ΧΩΜΑ ΧΡΗΣΗ: Κονίαµαδόµησης/ δάπεδα/ δώµατα/ Υλικό πλήρωσης Ι ΙΟΤΗΤΕΣ: Μονωτικό/ βιολογικός εξισορροπητής* * χρήσιµες γήινες επιδράσεις ως ένα από τα τέσσερα βασικά στοιχεία της Φύσης (Αέρας, Νερό, Γη, Φωτιά)
Λίθοι/ Μάρµαρα/ Αδρανή Ι ΙΟΤΗΤΕΣ: Α) Χαµηλές ποσότητες ενέργειας παραγωγής τους σε σχέση µε άλλα υλικά Β) υνατότητα επανάχρησης/ αφοµοίωσης ΠΡΟΣΟΧΗ! Η εξόρυξη πετρωµάτων: Α) εκθέτει υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες σε ρύπανση (τα πετρώµατα αποτελούν φίλτρο καθαρισµού των επιφανειακών υδάτων πριν από τη διήθησή τους στο έδαφος) Β) τραυµατίζει φυσικό ανάγλυφο Γ) προκαλεί απονέκρωση περιοχών µε τον εκτοπισµό πανίδαςχλωρίδας ) παράγει µεγάλες ποσότητες σκόνης
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ - ΤΕΧΝΙΚΕΣ για «ΑΝΕΣΗ - ΦΥΣΙΚΟ ΡΟΣΙΣΜΟ - ΦΥΣΙΚΟ ΦΩΤΙΣΜΟ» µε ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ των ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ & ΥΝΑΜΕΩΝ της ΦΥΣΕΩΣ Α) Θέση οικοδόµησης/ ιάταξη/προσανατολισµός/ Αρχιτεκτονική σύνθεση
-µακρόστενα παράθυρα µε ανοιγόµενους φεγγίτες -διαµπερότητα ανοιγµάτων/ ανοίγµατα στην οροφή -µεγάλα ύψη ορόφων -Επιλογή χρώµατος όψεων για αντανάκλαση µεγαλύτερου µέρους ηλιακής θερµότητας, κλπ. Ηοικοδόµηση των Αρχαίων Ελληνικών και Βυζαντινών Ναών έχει άριστη χωροθέτηση σε περιβάλλον που εκµεταλλεύεται στο έπακρο το άµεσο ηλιακό κέρδος και παρέχει ασφάλεια, αποµόνωση, ΕΝΩΣΗ µε τοθειο
Β) Αίθρια, Κρήνες, Κήποι - ασάκια, Καλαµωτές, ΑΝΕΜΟΠΥΡΓΟΙ (παραδοσιακή αρχιτεκτονική µουσουλµανικών χώρων) Γ) Ανάλογη λογική στο δηµόσιο χώρο ΟΡΓΑΝΑ - ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ «ΕΞΥΠΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ» µηδενικής ή χαµηλής ενεργειακής κατανάλωσης (π.χ. κριοί, µοχλοί, κοχλίες, µεταφορικά & ανυψωτικά µέσα, ηλιακά ρολόγια)
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΕΙΣΜΟΥ - Οριζόντιες ξυλοδεσιές - Μεταλλικοί ελκυστήρες -2 ος Φέρων Οργανισµός εσωτερικά (σπίτια Λευκάδας) - Ανθεκτικότερα επιχρίσµατα µε παράλληλη χρήση άχυρου, τριχών ζώων, κ.ά.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Κάθε έργο οφείλει να παράγεται µε τηµικρότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας, διότι κανείς δε δικαιούται να καταναλώνει κάτι που δεν µπορεί να αναπαραγάγει