Τελική Αξιολόγηση του Σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ

Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική ιεύθυνση ιεύρυνσης Γραµµή Προϋπολογισµού B 5 3003 Πιλοτικό πρόγραµµα για τις επιπτώσεις της διεύρυνσης στις παραµεθόριες περιοχές των υποψηφίων κρατών Τελική Αξιολόγηση του Σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ Τοπική Παρέµβαση για το Μέλλον της Απασχόλησης και της Κοινωνικοπολιτιστικής Ανάπτυξης στους Νοµούς Σερρών και ράµας Dr ERIC GAZON Εξωτερικός Αξιολογητής ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2005 1

Περιεχόµενα Εισαγωγή: ιακύβευµα του σχεδίου και στόχος της αξιολόγησης... 3 I. Αξιολόγηση των πεπραγµένων... 3 Α. ιοικητικές και στρατηγικές υπηρεσίες του σχεδίου... 4 α. Η ιάσκεψη για τη διεύρυνση ( ράση II.2.1)... 4 β. Το ιαπολιτιστικό Γεγονός ( ράση II.2.2)... 5 γ. ιάγνωση και στρατηγική διασυνοριακής συνεργασίας (δράση I.6)... 6 δ. Παροχή υπηρεσιών τεχνολογιών των πληροφοριών (δράση I.5)... 7 B. Επικοινωνία... 8 α. Τα Ενηµερωτικά ελτία... 9 β. Αφίσες του σχεδίου... 10 γ. Η ιστοσελίδα : www.itaes.gr ( ράση II.4)... 10 δ. Τα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά σποτ, οι αγγελίες θέσεων εργασίας και τα ρεπορτάζ... 11 ε. Τα εργαλεία και τα έγγραφα εργασίας... 12 στ. Οι δυο τηλεοπτικές συζητήσεις ( ράση II.3.1)... 13 ζ. Τα δηµοσιεύµατα του γραπτού τύπου ( ράση II.5.1)... 13 η. Το χρονοδιάγραµµα του σχεδίου... 14 Γ. Τηλε-συνοδεία και εξατοµικευµένη συνοδεία... 17. Η απασχόληση εγγύτητας... 20 II. Αξιολόγηση της σύµπραξης... 23 A. Λειτουργία της σύµπραξης κατά το δεύτερο µέρος του σχεδίου... 23 α. Ο βαθµός φορµαλισµού της σύµπραξης... 23 β. Η κατανόηση της στρατηγικής προσέγγισης του σχεδίου... 26 B. Η ενίσχυση της τοπικής σύµπραξης... 27 Γ. Η συνέχιση της σύµπραξης... 27 III. Αξιολόγηση των αποτελεσµάτων (outcomes) του σχεδίου... 28 A. Προώθηση των δράσεων διασυνοριακής συνεργασίας... 28 B. Εξατοµικευµένες συνοδείες... 29 Γ. Τηλε-συνοδεία... 29. Ευρεία σύµπραξη σε τοπική κλίµακα... 29 E. Ενηµερωτική πολιτική... 30 IV. Αξία έναντι του κόστους στα πλαίσια του σχεδίου... 30 A. Γενικές παρατηρήσεις... 31 B. ιαχειριστικό και συντονιστικό κόστος... 31 Γ. ιάσκεψη, ιαπολιτιστικό Γεγονός και στρατηγική ανάλυση... 32. Εξατοµικευµένες συνοδείες και e-learning... 33 E. Η ιστοσελίδα... 34 Στ. Το επικοινωνιακό πρόγραµµα... 35 Γενικό Συµπέρασµα... 37 Παράρτηµα 1: ράσεις που διεκπεραιώθηκαν από τον αξιολογητή... 39 Παράρτηµα 2: Αρχικός πίνακας πλοήγησης... 40 Παράρτηµα 3: ελτίο αξιολόγησης No2... 41 2

Εισαγωγή: ιακύβευµα του σχεδίου και στόχος της αξιολόγησης ιακύβευµα του δευτέρου µέρους του σχεδίου Το κεντρικό διακύβευµα του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ συνίστατο στο να διεκπεραιωθεί ένα πιλοτικό σχέδιο (πιλοτικές δράσεις και εποµένως δυνητικά καινοτόµες) ώστε να προωθηθούν η απασχόληση και η κοινωνικοπολιτιστική ανάπτυξη της διασυνοριακής ζώνης των νοµών Σερρών και ράµας (και της περιφέρειας Blagoevgrad στη Βουλγαρία). Τα συµπεράσµατα αυτού του σχεδίου οφείλουν να φωτίσουν τους τοπικούς και εθνικούς αρµοδίους όσον αφορά την λήψη αποφάσεων σε διασυνοριακά θέµατα και σε ζητήµατα απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο. Το σχέδιο ΤΟΠΜΑΚ διαθέτει πέντε δυνητικές πτυχές στα πλαίσια της ελληνικής πραγµατικότητας: 1. ιεθνικές δράσεις µεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας και στρατηγικοί προβληµατισµοί αναφορικά µε την διασυνοριακή συνεργασία (δράση 6 άξονας I, δράσεις 2.1 και 2.2 άξονας II). 2. Εξατοµικευµένες συνοδείες νέων επιχειρηµατιών (άξονας IV, δράσεις 1.2, 3 και 4, άξονας I δράση 4, άξονας III, άξονας V). 3. ράσεις τηλε-συνοδείας (άξονας III, αλλά κατ επέκταση και άξονας IV). 4. Ευρεία σύµπραξη σε τοπικό επίπεδο. 5. Πολιτική ενηµέρωσης και διάδοσης µιας πολιτικής τοπικής προώθησης της απασχόλησης (άξονας II) που επικεντρώνεται στους φορείς-κλειδιά και στους ανέργους οι οποίοι διαθέτουν κάποιο σχέδιο, στα πλαίσια της διασυνοριακής ζώνης. Ο στόχος της αξιολόγησης του δευτέρου µέρους του σχεδίου συνίσταται κυρίως στον απολογισµό -ποσοτικά και ποιοτικά- της υλοποίησης των δράσεων του σχεδίου. Ένας στόχος της αξιολόγησης είναι επίσης να συζητηθούν τα αναµενόµενα αποτελέσµατα αυτού του σχεδίου και να αντιπαραβληθούν µε τα έργα (βλέπε τα συµπεράσµατα κάθε µέρους και ιδιαιτέρα αναφορικά µε την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων του σχεδίου), ώστε να διευκολυνθεί η συζήτηση πάνω στα αποτελέσµατα του εν λόγω σχεδίου στους κόλπους της ΤΟΠΜΑΚ 1. I. Αξιολόγηση των πεπραγµένων Η αξιολόγηση της υλοποίησης των δράσεων του δευτέρου µέρους του σχεδίου βασίζεται στην ιστοσελίδα της ΤΟΠΜΑΚ, www.itaes.gr, στις τηλεφωνικές επαφές και στο ηλεκτρονικό ταχυδροµείο (e-mails) µε το σύνολο των συµπραττόντων του σχεδίου, σε πολλαπλές συζητήσεις µε τον συντονιστή του σχεδίου και στα έγγραφα που έχουν υποβληθεί από τον συντονιστή του σχεδίου. 1 Οι δράσεις του αξιολογητή µνηµονεύονται στο παράρτηµα 1 της παρούσας αξιολόγησης. Η τελευταία µεταφράστηκε στα ελληνικά και θα σταλεί σε κάθε εταίρο του σχεδίου, όπως συνέβη και µε την ενδιάµεση αξιολόγηση. Να σηµειωθεί ότι ο αξιολογητής δεν έχει καµία υποχρέωση να µεταφράσει και να µοιράσει κατ αυτό τον τρόπο την αξιολόγησή του. Το κάνει για να συµβάλλει στην ανάδραση (feedback) και στον προβληµατισµό ως προς τα επιτεύγµατα του σχεδίου. 3

Η αξιολόγηση βασίζεται επίσης στις επιτόπιες επισκέψεις που πραγµατοποιήθηκαν από τον συντονιστή : 1. στις 26 και 27 Ιουνίου 2004 κατά τη ιάσκεψη των Σερρών. 2. στις 30 & 31 Αυγούστου και την 1 η Σεπτεµβρίου 2004 όταν πραγµατοποιήθηκε µια πρώτη ενδιάµεση αξιολόγηση µε τους συµπράττοντες. 3. στις 30 Νοεµβρίου και την 1 η εκεµβρίου 2004 µε το σύνολο των συµπραττόντων του σχεδίου. 4. στις 24, 25 και 26 Φεβρουαρίου 2005 κατά το ιαπολιτιστικό Γεγονός της ράµας. Η αξιολόγηση των πεπραγµένων των συµπραττόντων πραγµατοποιήθηκε σε σχέση µε το χρονοδιάγραµµα του πίνακα πλοήγησης (βλέπε παράρτηµα 2). Α. ιοικητικές και στρατηγικές υπηρεσίες του σχεδίου Με τον όρο «διοικητικό» και «στρατηγικό» σκέλος του δευτέρου µέρους του σχεδίου εννοούµε τις δράσεις I.1 Παροχή υπηρεσιών κινητοποίησης, σε συνάρτηση µε τις δράσεις II.2.1 και II.2.2 του άξονα II, την δράση I.3 παροχή υπηρεσιών τεχνικού συντονισµού (και υπο-δράση I.3.1 τοπικός συντονισµός στη ράµα), την δράση I.5 παροχή υπηρεσιών τεχνολογιών πληροφοριών, την δράση I.6 υπηρεσίες διάγνωσης και στρατηγικής διασυνοριακής συνεργασίας του άξονα I. α. Η ιάσκεψη για τη διεύρυνση ( ράση II.2.1) Η ιάσκεψη για τη διεύρυνση της Ε.Ε. έγινε στις Σέρρες στις 26 και 27 Ιουνίου 2004 στο ΤΕΙ Σερρών. Αυτή η διάσκεψη είχε προγραµµατιστεί να γίνει αρχικά τον Φεβρουάριο ή Μάρτιο (δηλαδή πριν τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές οι οποίες προβλεπόντουσαν να γίνουν κατά προσέγγιση τον Μάιο του 2004), ωστόσο, οι εν λόγω εκλογές που διεξήχθησαν την 7 η Μαρτίου 2004 δεν επέτρεψαν την οµαλή τήρηση του αρχικού χρονοδιαγράµµατος. Αυτή η διάσκεψη πραγµατοποιήθηκε µε πρωτοβουλία του Εργατικού Κέντρου Νοµού Σερρών και την οργανωτική υποστήριξη της «ΤΟΠ.ΑΠ.». Συµµετείχαν δε σε αυτήν διάφοροι αιρετοί τοπικοί άρχοντες, δυο ευρωβουλευτές, ένας εκπρόσωπος της Γ.Σ.Ε.Ε. και ένας εκπρόσωπος του Σ.Ε.Β., καθώς και ερευνητές και ανώτατα στελέχη διαφορετικών δηµοσίων φορέων. ιεξήχθη σύµφωνα µε το προβλεπόµενο πρόγραµµα (βλέπε ιστοσελίδα www.itaes.gr). Η διάσκεψη έδωσε σε πολλούς οµιλητές τη δυνατότητα να εκφράσουν δηµοσίως την άποψή τους όσον αφορά την διασυνοριακή συνεργασία. Τους επέτρεψε επίσης να αφουγκραστούν τις παρουσιάσεις των υπόλοιπων συµπραττόντων. Σπανίως διοργανώνονται τέτοια γεγονότα. Πρόκειται συνεπώς για ένα εξαιρετικά θετικό σηµείο κατά τη γνώµη µας. Το ερώτηµα ετέθη ξεκάθαρα: Με ποιο τρόπο οι τοπικοί φορείς προσεγγίζουν τη διασυνοριακή συνεργασία; Οι απαντήσεις είναι ακόµη ασαφείς 2, αλλά καταβλήθηκε µια πραγµατική προσπάθεια για τη διεξαγωγή ενός συλλογικού αντιπαραθετικού λόγου. Το κοινό το οποίο παρακολούθησε τις παρουσιάσεις ήταν µεταβαλλόµενο αριθµητικά. Από 60 άτοµα (κατώτατο όριο, προς τη λήξη της διάσκεψης) έως πάνω από 200 άτοµα κατά την έναρξη. Ο συντονιστής µας κοινοποίησε τον αριθµό των 311 ατόµων τα οποία υπέγραψαν το παρουσιολόγιο. Αυτό το νούµερο ατόµων µας φαίνεται ρεαλιστικό. 2 εν υπάρχει π.χ. ένα σχέδιο δράσης για τη προώθηση διασυνοριακών δράσεων. 4

Η εν λόγω διάσκεψη αποτελεί αδιαµφισβήτητα µια επιτυχία. Το γεγονός ότι συγκεντρώθηκαν τόσοι εισηγητές και τόσο µεγάλο κοινό γι αυτό το θέµα, δεν ήταν αυτονόητο εκ των προτέρων. Η ιάσκεψη προβλήθηκε σε µεγάλο βαθµό από τον τοπικό τύπο (βλέπε www.itaes.gr). β. Το ιαπολιτιστικό Γεγονός ( ράση II.2.2) Το ιαπολιτιστικό Γεγονός έγινε στη ράµα στις 26 και 27 Φεβρουαρίου 2005, σύµφωνα µε το προβλεπόµενο πρόγραµµα [η µόνη αλλαγή που σηµειώθηκε ήταν ότι ένα χορευτικό συγκρότηµα ήρθε τη Κυριακή αντί του Σαββάτου (!)]. Αυτό το γεγονός πραγµατοποιήθηκε µε πρωτοβουλία του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου ράµας και της Οµοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων του Νοµού Σερρών (Ο.Π.Σ.Ν.Σ.), ένα µεγάλο µέρος των οποίων βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη. Στηρίχθηκε δε οργανωτικά από την ΤΟΠ.ΑΠ.. Η συµµετοχή υπήρξε σηµαντική. Το κοινό κυµάνθηκε µεταξύ 50 ατόµων (µίνιµουµ -στο ξεκίνηµα της εκδήλωσης, στις 5.30 µ.µ. του Σαββάτου 26 Φεβρουαρίου) και άνω των 280 ατόµων (την Κυριακή γύρω στις 11 π.µ.). Κατά µέσο όρο, το συµµετέχον κοινό ξεπερνούσε τα 180 άτοµα. 524 άτοµα υπέγραψαν το παρουσιολόγιο. Αυτό το νούµερο µας φαίνεται επίσης ρεαλιστικό. Πέρα από τις άτυπες συναντήσεις που το ιαπολιτιστικό Γεγονός κατέστησε εφικτές, ο πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου, ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Οµοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων του Νοµού Σερρών, ένας εκπρόσωπος της νοµαρχίας ράµας, ο αντινοµάρχης Σερρών, ένας εκπρόσωπος του Βουλγαρικού προξενείου της Θεσσαλονίκης και µια εκπρόσωπος της Εµπορικού Επιµελητηρίου του Blagoevgrad τόνισαν τη σηµασία που αποδίδουν στις διασυνοριακές συναλλαγές και στη διασυνοριακή συνεργασία. Οι λόγοι που επικαλέστηκαν ήταν ποικίλοι : οικονοµικοί, πολιτισµικοί, ειρηνευτικοί. Παράλληλα επαναβεβαιώθηκε η σηµασία της ένταξης της Βουλγαρίας στην Ε.Ε.. Ο συντονιστής του σχεδίου είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει, επί 40 λεπτά και µε µορφή PowerPoint, τη διάγνωση και τις προτάσεις του αναφορικά µε την στρατηγική ανάλυση της διασυνοριακής συνεργασίας. Έτσι, προτάθηκε από µέρους του ένα κείµενο πλαίσιο για την συγκεκριµενοποίηση της διασυνοριακής συνεργασίας. Η συµµετοχή διαφόρων δηµάρχων και προσωπικοτήτων καθώς και η κάλυψη από τα ΜΜΕ (βλέπε σχετικό ρεπορτάζ) ενίσχυσαν την ευρύτερη γνωστοποίηση του ζητήµατος της διασυνοριακής συνεργασίας ως δυνητική ευκαιρία. Η σηµαντική διάσταση αυτού του Γεγονότος φαίνεται να είναι, κατά τη γνώµη µας, η επιµήκυνση και η συνέχιση του διαλόγου στην περιοχή-στόχο (κάτι που το εµπορικό επιµελητήριο ράµας το είχε ήδη ξεκινήσει στον οµώνυµο νοµό), γύρω από την ουσιαστική σηµασία µιας διασυνοριακής συνεργασίας και η υπενθύµιση ότι τίποτα δεν προκύπτει από µόνο του (όπως π.χ. οι συνεργασίες). Το εν λόγω λοιπόν Γεγονός θέτει εποµένως παράλληλα τους τοπικούς φορείς αντιµέτωπους µε τις ευθύνες τους. 5

γ. ιάγνωση και στρατηγική διασυνοριακής συνεργασίας (δράση I.6) Η δράση I.6, Υπηρεσίες διάγνωσης και στρατηγικής διασυνοριακής συνεργασίας, έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από τον Μάρτιο του 2004. Όµως το σχετικό κείµενο παρουσιάστηκε από τον συντονιστή κατά τη διάρκεια του ιαπολιτιστικού Γεγονότος ράµας (τον Φεβρουάριο του 2005). Ήταν δε διαθέσιµο στην ιστοσελίδα του σχεδίου µερικές ηµέρες αργότερα. Το εν λόγω έγγραφο αποτελείται από 66 σελίδες (48 σελίδες «καθαρού» κειµένου στις οποίες προστίθενται 18 σελίδες παραρτηµάτων µε σχετικούς στατιστικούς πίνακες, βιβλιογραφικές αναφορές και on-line παραποµπές, ένας κατάλογος των συνεντευξιασθέντων και το ερωτηµατολόγιο-οδηγός συνέντευξης). Το κυρίως κείµενο (48 σελίδες) απαρτίζεται από τρεις ενότητες: 1. Μια στατιστική παρουσίαση της διασυνοριακής περιοχής, 2. Μια παρουσίαση της κοινωνικοοικονοµικής κατάστασης της διασυνοριακής περιοχής µε βάση τις συνεντεύξεις (20 διενεργηθείσες συνεντεύξεις) τοπικών φορέων και 3. Προτάσεις δράσεων για διασυνοριακές συνεργασίες. Αυτό το έγγραφο µπορεί να αποτελέσει µια βάση εργασίας για την ανάπτυξη της διασυνοριακής συνεργασίας. Τα στατιστικά δεδοµένα της πρώτης ενότητάς του ανακεφαλαιώνουν την οικονοµική και κοινωνική κατάσταση της περιοχής-στόχου (αφορούν πρωτίστως την ελληνική πλευρά, καθώς η συλλογή περιφερειακών στοιχείων ως προς τη Βουλγαρία φαίνεται δύσκολη). Η υφιστάµενη κατάσταση υποτίθεται ότι είναι γνωστή από τους περιφερειακούς, νοµαρχιακούς και δηµοτικούς αρµοδίους, όπως ένα σχετικό γραπτό κείµενο µπορεί να έχει πάντα τη χρησιµότητά του. Το ενδιαφέρον της ενότητας II του εγγράφου έγκειται στο ότι προχωράει σε µια «κοινή διάγνωση», βασιζόµενη στην άποψη τοπικών φορέων. Έτσι, θα µπορούσε να συµβάλλει στην συν-αποδοχή της διάγνωσης. Τέλος, η ενότητα ΙΙΙ έχει την ιδιαιτερότητα να παρέχει µέσα από τις προτάσεις της µια ακριβή περιγραφή του τι θα µπορούσε να είναι µια διασυνοριακή συνεργασία. Επιπροσθέτως, γίνεται συστηµατική αναφορά σε παραδείγµατα υλοποίησης ανάλογων διασυνοριακών συνεργασιών σε άλλες χώρες. Εν κατακλείδι, αυτή η µελέτη µας φαίνεται να είναι µια συµβολή στην ανάπτυξη της διασυνοριακής συνεργασίας. Η µετάφρασή της στα βουλγαρικά θα είναι επίσης χρήσιµη για την ανάπτυξη της συνεργασίας από βουλγαρικής πλευράς. Η διάδοση της µελέτης θα χρησιµεύσει στην επέκταση των διαβουλεύσεων µεταξύ των δυο πλευρών. Είναι φυσικά κρίµα που το εν λόγω έγγραφο δεν συντάχτηκε νωρίτερα. Αυτή η δράση είχε 11 µήνες καθυστέρηση. Η καθυστέρηση αυτή είχε επισηµανθεί ήδη κατά την ενδιάµεση αξιολόγησή µας (εκείνη την εποχή, επρόκειτο µόνο για 1 µήνα καθυστέρηση, αλλά χωρίς εµφανείς ενδείξεις για µια αποφασιστική εξέλιξη της δράσης). Αυτές οι υπερβάσεις των προθεσµιών φαίνεται να οφείλονται σε δυσκολίες συνεργασίας και σε µια έλλειψη πρωτοβουλίας (ποιος κάνει τι και βάσει ποιου χρονοδιαγράµµατος) ανάµεσα στο Περιφερειακό Τµήµα Ανατολικής Μακεδονίας του Οικονοµικού Επιµελητηρίου Ελλάδος (ΠΤΑΜ), την Αναπτυξιακή Εταιρεία Α.Ε. (ANE ) και την ΤΟΠ.ΑΠ. Τελικά, η µελέτη συντάχτηκε από την ΤΟΠ.ΑΠ. µεταξύ Σεπτεµβρίου και εκεµβρίου 2004 και ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2005. εν υπάρχει καµία ένδειξη ως προς τη συµµετοχή του ANE Α.Ε.. Το ΠΤΑΜ απέστειλε ένα ερωτηµατολογίου (που συντάχθηκε από την ΤΟΠ.ΑΠ.) στους δηµάρχους του νοµού Σερρών και το παρέλαβε στη συνέχεια. Η σχετική συµβολή του σταµάτησε εκεί. εν έκανε καµία ανάλυση των ερωτηµατολογίων που παρελήφθησαν. Γίνεται κάποια αναφορά σε αυτό το ερωτηµατολόγιο στο έγγραφο της διάγνωσης και 6

στρατηγικής της διασυνοριακής συνεργασίας. Η ΤΟΠ.ΑΠ. ήταν αυτή που ανέλαβε το καθήκον εκκίνησης της εν λόγω δράσης. Συνέταξε ένα ερωτηµατολόγιο και ένα σχετικό κείµενο (διαθέσιµα στην ιστοσελίδα τουλάχιστον από τον Μάρτιο του 2004). Οι δυο άλλοι συµπράττοντες δεν πήραν καµία πρωτοβουλία για να υλοποιήσουν αυτή τη δράση. εν πρότειναν κανένα σχέδιο δουλειάς και δεν προσδιόρισαν ποτέ τον δικό τους ρόλο στα πλαίσια αυτής της δράσης. Ήταν σίγουρα απασχοληµένοι µε άλλες δραστηριότητες. Εν ολίγοις, η δράση I.6 δεν ξεκίνησε. Η ΤΟΠ.ΑΠ. αποφάσισε λοιπόν να αναλάβει τη δράση την οποία διεκπεραίωσε ολοκληρωτικά (µε εξαίρεση την συλλογή των ερωτηµατολογίων) και την ολοκλήρωσε τον Φεβρουάριο του 2005. Το αποτέλεσµα αυτής της απραξίας ήταν οι 11 µήνες καθυστέρησης. Κατά συνέπεια, η εν λόγω µελέτη δεν τροφοδότησε τις σχετικές συζητήσεις, όπως θα ήταν επιθυµητό. δ. Παροχή υπηρεσιών των τεχνολογιών των πληροφοριών (δράση I.5) Η αποχώρηση ενός από τους αρχικούς συµπράττοντες (βλέπε ενδιάµεση αξιολόγησή µας) διατάραξε κάπως την ολοκλήρωση αυτής της δράσης. Τελικά, η Σχολή Καλαµαρί (Αδαµάντιος), µαζί µε την ΤΟΠ.ΑΠ. ανέλαβαν την εκπόνηση της µελέτης για την ηλεκτρονική δικτύωση των συµπραττόντων του σχεδίου µέσω τερµατικών. Αυτή η µελέτη ηλεκτρονικής δικτύωσης είχε τρεις στόχους: 1. να εξετάσει τις διάφορες τεχνικές δυνατότητες, 2. να αυξήσει τον αριθµό των συµπραττόντων που διαθέτουν τερµατικά, 3. να διερευνήσει τη δυνατότητα µιας τηλε-συνοδείας µε πάνω από δυο συµπράττοντες ταυτοχρόνως. Η εν λόγω µελέτη (που περιλαµβάνει 26 σελίδες και ένα παράτηµα) κατέστη διαθέσιµη περίπου τον Απρίλιο µε Μάιο του 2004. Να υπενθυµίσουµε ότι η ηλεκτρονική δικτύωση ερχόταν να προστεθεί στην υλοποίηση της δυνατότητας τηλε-συνοδείας µεταξύ της Σχολής Καλαµαρί και Εργατικού Κέντρου Νοµού Σερρών όπου δυο τερµατικά είχαν ήδη εγκατασταθεί, από τον Φεβρουάριο του 2004 τουλάχιστον (ο αξιολογητής είχε τότε παρευρεθεί στις Σέρρες, στο Εργατικό Κέντρο Νοµού Σερρών, κατά τη διεξαγωγή µιας τηλεσυνοδείας ατόµων που βρισκόντουσαν στο Λύκειο Καλαµαρί -επρόκειτο για πτυχιούχους πανεπιστηµίου και πρώην µαθητές του συγκεκριµένου λυκείου). Αυτή η µελέτη είναι πολύ ενδιαφέρουσα στο βαθµό που πρόκειται πραγµατικά για µια βοήθεια στη λήψη αποφάσεων για άτοµα που είναι -τεχνικά- αναρµόδια. Η επέκταση του συστήµατος πραγµατοποιήθηκε εποµένως τον Σεπτέµβριο του 2004. Αφορά τα Εργατικά Κέντρα των Νοµών Σερρών και ράµας, την ΤΟΠ.ΑΠ., το Κέντρο Αποκατάστασης Ατόµων Με Ειδικές Ανάγκες-Ενσωµάτωση (KAAMEA), την ΑΝΕ Α.Ε., τον ήµο Νευροκοπίου, το Κ.Ε.Κ. Αναπτυξιακή Μακεδονίας, το Κ.Ε.Κ. Εύβουλος και την Τοπική Πρωτοβουλία Απασχόλησης Κερκίνης - Πετριτσίου - Ηρακλείας (Τ.Π.Α.-Κ.Ε.Π.Η.). Αυτή η ηλεκτρονική δικτύωση συνιστά στο επίπεδο της περιοχής-στόχου µια θετική καινοτοµία. Ωστόσο πρέπει να υπογραµµιστούν δυο σηµεία. Πρώτον, η ύπαρξη τεχνικών δυσκολιών που στάθηκαν αφορµή -τουλάχιστον απ όσο γνωρίζει ο αξιολογητής- να µην πραγµατοποιηθεί η τηλε-διάσκεψη ή τηλε-συνοδεία µε πολλούς συµπράττοντες ταυτοχρόνως (δηλαδή πέραν της δυάδας). Οι τεχνικοί που είχαν αναλάβει την εγκατάσταση του συστήµατος δεν κατάφεραν τελικά να το θέσουν σε λειτουργία. Ένα τεχνικό πρόβληµα αναφέρθηκε από τους εµπορικούς προµηθευτές του που ισχυρίσθηκαν ότι θα έπρεπε να επενδυθούν 25 µε 30.000 ευρώ επιπλέον για να µπορέσει να 7

πραγµατοποιηθεί µια τηλε-διάσκεψη των 6 ατόµων. Όπως και να έχουν πάντως τα πράγµατα, οι τηλε-διασκέψεις συνεχίστηκαν ανά δυάδες. εύτερον, ένα τέτοιο εργαλείο επικοινωνίας έστω και αν περιορίζεται σε δυάδες- πρέπει να ενταχθεί στη σχεδόν καθηµερινή ζωή των συµπραττόντων για να είναι πραγµατικά χρήσιµο και να µην εξοµοιώνεται µε ένα διακοσµητικό στοιχείο (gadget). Ο αξιολογητής εκφράζει τις επιφυλάξεις του αναφορικά µε τον αριθµό των περιπτώσεων όπου αυτό το εργαλείο χρησιµοποιήθηκε από τους συµπράττοντες. Η ΤΟΠ.ΑΠ. και η Σχολή Καλαµαρί αποτελούν δυο εξαιρέσεις. Εν κατακλείδι, πρέπει να µελετηθεί εις βάθος το ζήτηµα της χρήσης και της χρησιµότητας αυτού του εργαλείου στην περιοχή-στόχο. Πρέπει να τεθεί το ερώτηµα: σε ποιες περιπτώσεις το εν λόγω εργαλείο θα µπορούσε να ήταν πλήρως χρήσιµο; Όµως αυτές οι επιφυλάξεις µας δεν πρέπει να επισκιάσουν το γεγονός ότι πρόκειται για ένα πραγµατικό πιλοτικό πείραµα, τα συµπεράσµατα του οποίου θα είναι χρήσιµα για τη µελλοντική ανάπτυξη. Για να συνοψίσουµε, οι δράσεις του διοικητικού και στρατηγικού σκέλους του σχεδίου πραγµατοποιήθηκαν όλες. Το χρονοδιάγραµµα τηρήθηκε, πλην της µελέτης της διάγνωσης και της στρατηγικής της διασυνοριακής συνεργασίας. Η σπουδαιότητα του έργου που επιτελέστηκε πρέπει να τονιστεί. Το πλεονέκτηµα αυτού του έργου είναι ότι επέτρεψε σε πολυάριθµους τοπικούς φορείς να εκφραστούν, ως προς τη διασυνοριακή συνεργασία και την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε.Ε. ( ιάσκεψη και ιαπολιτιστικό Γεγονός). Ο τοπικός τύπος (ραδιόφωνα, τηλεοπτικοί σταθµοί και έντυπος τύπος) µετέδωσε αυτές τις προθέσεις στο κοινό. Έτσι, το εν λόγω έργο άγγιξε πολλούς πληθυσµούς-στόχους (τους τοπικούς αρµοδίους και τον τοπικό πληθυσµό). Πέραν τούτου, το πλεονέκτηµα του έργου βασίζεται επίσης στις προτάσεις που έγιναν (Μελέτη διάγνωσης και στρατηγικής). Βουλγαρικοί φορείς συµµετείχαν καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του σχεδίου -κλήθηκαν στη ιάσκεψη και στο ιαπολιτιστικό γεγονός. Η διάθεση του εγγράφου ( ιάγνωση και Στρατηγική) στην ιστοσελίδα της «ΤΟΠΜΑΚ» συνιστά επίσης ένα στοιχείο εξαιρετικά θετικό. B. Επικοινωνία του σχεδίου Το πρόγραµµα επικοινωνίας του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ περιλαµβάνει µια ευρεία γκάµα µέσων: ραδιοφωνική και τηλεοπτική επικοινωνία (σποτ), τηλεοπτικά ρεπορτάζ, έντυπη επικοινωνία (Ενηµερωτικό Φυλλάδιο, Ενηµερωτικό ελτίο, αφίσες, δελτία τύπου, ιστοσελίδα), άµεση επικοινωνία (όπως η ιάσκεψη για τη ιεύρυνση ή το ιαπολιτιστικό Γεγονός), δυο τηλεοπτικές συζητήσεις και η έκδοση του αντίστοιχου υλικού (CD-Rom και DVD). Όλο αυτό το πρόγραµµα βασίζεται σε µια µελέτη µε τίτλο «Κοινό πρόγραµµα ολοκληρωµένης επικοινωνίας». Αποσκοπεί στο να αγγίξει τις τέσσερις ακόλουθες κατηγορίες πληθυσµού: 1. τους τοπικούς αρµοδίους (δήµαρχους, νοµάρχες, εµπορικά επιµελητήρια, συνδικαλιστές, κ.λπ.), 2. τον τοπικό πληθυσµό γενικότερα, 3. τους ανέργους, 4. τα άτοµα που επιθυµούν να δηµιουργήσουν την δική τους οικονοµική δραστηριότητα. Το εν λόγω πρόγραµµα έχει ως στόχο: 1. να ενηµερώσει τον πληθυσµό αναφορικά µε την ένταξη της Βουλγαρίας το 2007, 2. να αναπτύξει την ιδέα ότι η επιχειρηµατικότητα συνιστά µια προσαρµοσµένη απάντηση στις προκλήσεις που θέτει η ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε.Ε. «Κοινό πρόγραµµα ολοκληρωµένης επικοινωνίας». Βλέπε ενδιάµεση αξιολόγηση. 8

α. Τα Ενηµερωτικά ελτία Ενηµερωτικό ελτίο / Newsletter No1 Βλέπε ενδιάµεση αξιολόγηση. Ενηµερωτική ελτίο / Newsletter No2 (16 σελίδες) Ο συντονιστής του σχεδίου παρουσιάζει την φιλοδοξία του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ στο κύριο άρθρο αυτού του ενηµερωτικού δελτίου, το οποίο δηµοσιεύθηκε σε τρεις γλώσσες (ελληνικά, γαλλικά και βουλγαρικά). Ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Νοµού Σερρών προχωρά σε έναν πρώτο απολογισµό των δράσεων του σχεδίου. Μπορεί κανείς να διαβάσει επίσης άρθρα για την εξατοµικευµένη τηλε-συνοδεία, για την δηµοσιοποίηση της προσφοράς θέσεων εργασίας µέσα από τα τοπικά τηλεοπτικά κανάλια και για µαρτυρίες συνοδευοµένων ατόµων. Ενηµερωτική ελτίο / Newsletter No3 (36 σελίδες) Αυτό το ενηµερωτικό δελτίο, τρίγλωσσο πάντα (ελληνικά, γαλλικά και βουλγαρικά), είναι αφιερωµένο στη ιάσκεψη των Σερρών. Περιλαµβάνει ένα κύριο άρθρο που παρουσιάζει την προβληµατική της ιάσκεψης. Μια σύνοψη των (30) παρεµβάσεων ακολουθεί το βασικό άρθρο. Οι παρεµβαίνοντες είναι «πολιτικά πρόσωπα» ( ήµαρχος των Σερρών, ήµαρχος του Πετριτσίου, Νοµάρχες (εκλεγµένοι) των Σερρών και της ράµας, 2 ευρωβουλευτές), τοπικοί φορείς (Εργατικά Κέντρα Νοµών ράµας και Σερρών, εµπορικά επιµελητήρια της ράµας και των Σερρών, η συνεταιριστική τράπεζα) καθώς και στελέχη / ερευνητές (του CEDEFOP, της ιεύθυνσης Απασχόλησης της Ε.Ε., 3 ξένοι ερευνητές, ένας ειδικός για θέµατα ισότητας του υπουργείου εργασίας, οι υπεύθυνοι του γραφείου επαγγελµατικής αποκατάστασης και καριέρας του ΤΕΙ Σερρών και Θράκης), κ.λπ. Η εισήγηση ενός Βούλγαρου επιχειρηµατία ήταν επίσης πολύ ενδιαφέρουσα. Αυτό το ενηµερωτικό δελτίο εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2004. Ενηµερωτική ελτίο / Newsletter No4 (32 σελίδες) Το κύριο άρθρο κάνει έναν απολογισµό της δράσης του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ. Ένα δεύτερο άρθρο συνοψίζει το ιαπολιτιστικό Γεγονός. Τέλος, το υπόλοιπο του δελτίου είναι αφιερωµένο στις µαρτυρίες των συνοδευοµένων, στα πλαίσια του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ, από : το KAAMEA- Ενσωµάτωση, την Αδαµάντιο-Καλαµαρί, το ΚΕΚ Αναπτυξιακή Μακεδονίας, το ΚΕΚ Εύβουλος, το ΚΕΚ IRM, τη Συνεταιριστική Τράπεζα, την ΑΝΕ A.Ε., το ήµο Νευροκοπίου, και λοιπούς φορείς. ίνει γενικά την αίσθηση στον αναγνώστη ότι κάτι σηµαντικό έγινε αλλά και κάτι ακόµα µπορεί να γίνει. Το δελτίο ολοκληρώνεται µε την παρουσίαση δέσµης φωτογραφιών από το ιαπολιτιστικό Γεγονός ράµας. Το εν λόγω ενηµερωτικό δελτίο παρελήφθη από τον αξιολογητή την 8 η Απριλίου 2005. 9

β. Η Αφίσα του σχεδίου Η αφίσα στα ελληνικά και βουλγαρικά αναπαριστά στη µέση την Ελλάδα και την Βουλγαρία και πάνω αριστερά την Ευρώπη (συµπεριλαµβανοµένης και της Τουρκίας). Μνηµονεύει την ελεύθερη κυκλοφορία ατόµων, αγαθών, κεφαλαίων και του πολιτισµού το 2007. Η εν λόγω αφίσα ήταν έτοιµη από τον Ιούλιο του 2003. Υπήρχε επίσης µια έκδοσή της στα Βουλγαρικά. Τρεις εκδοχές της (στα ελληνικά και στα βουλγαρικά) τυπώθηκαν για να καλυφθούν : το ξεκίνηµα του σχεδίου, η ιάσκεψη και το ιαπολιτιστικό Γεγονός. Ο αξιολογητής διαπίστωσε την χρήση αυτών των αφισών στα Εργατικά κέντρα Νοµού ράµας και Σερρών, κατά τη διάρκεια της ιάσκεψης Σερρών και κατά τη διάρκεια του ιαπολιτιστικού Γεγονότος ράµας. γ. Η Ιστοσελίδα στο διαδίκτυο : www.itaes.gr ( ράση II.4) Ιστοσελίδα: www.itaes.gr Η ιστοσελίδα στο διαδίκτυο ενηµερωνόταν από την ΤΟΠ.ΑΠ. καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του σχεδίου. Η ιστοσελίδα του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ είναι πολύ ενδιαφέρουσα, χάρη στο πλούσιο περιεχόµενό της. Πρώτα απ όλα, το σύνολο των πεπραγµένων και όλων των εγγράφων είναι διαθέσιµο σε αυτόν τον ιστοχώρο. Το γεγονός αυτό καθιστά δυνατή την ευρεία κατανόηση των πεπραγµένων. Παρουσιάζει επίσης µε χρονολογική σειρά τις δράσεις του σχεδίου. Παράλληλα, η ιστοσελίδα είναι προσβάσιµη σε τέσσερις γλώσσες: ελληνικά, βουλγαρικά, αγγλικά και γαλλικά. Ένα σηµαντικό µέρος της είναι αφιερωµένο στο όραµα / γνώµη φορέων και κυρίως φορέων της περιοχής-στόχου αναφορικά µε τη διασυνοριακή συνεργασία και την επιχειρηµατικότητα. Επιπροσθέτως, αυτή η ιστοσελίδα περιλαµβάνει πολλά στοιχεία χρήσιµα στους πληθυσµούς-στόχους του σχεδίου (συνδέσµους στο διαδίκτυο, ΟΑΕ, προσφορά εργασίας στον ιδιωτικό τοµέα, ιδιωτικά κέντρα κατάρτισης, ευρωπαϊκά προγράµµατα, βιογραφικά σηµειώµατα) που υπερβαίνουν κατά πολύ το ζήτηµα της επιχειρηµατικότητας και στρέφονται προς την βοήθεια για την εξεύρεση εργασίας. Ένα τµήµα της ιστοσελίδας είναι αφιερωµένο στην επιχειρηµατικότητα µέσα από την τηλε-συνοδεία. Ένα άλλο τµήµα της είναι αφιερωµένο στην απήχηση του σχεδίου στα ΜΜΕ. Μέχρι τις 12 Απριλίου του 2005, η ιστοσελίδα είχε φιλοξενήσει 11.100 επισκέπτες. Η προσπάθεια που καταβλήθηκε για την πραγµατοποίηση αυτής της ιστοσελίδας µας φαίνεται ότι υπερβαίνει, κατά πολύ, το αναµενόµενο αποτέλεσµα αυτής της δράσης. Η εν λόγω ιστοσελίδα στο διαδίκτυο θα 10

µπορούσε κάλλιστα να αναφέρεται ως παράδειγµα στους άλλους φορείς που εµπλέκονται (για να µείνουµε µόνο στο αντικείµενο του σχεδίου) στην τοπική ανάπτυξη, την επιχειρηµατικότητα και τις διασυνοριακές σχέσεις. Ο αξιολογητής είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί διάφορες ιστοσελίδες στην Ελλάδα. Πρόκειται κατά τη γνώµη µας για µια από τις καλύτερες αυτής της θεµατολογίας. δ. Τα Ραδιοφωνικά & Τηλεοπτικά σποτ, οι Αγγελίες Θέσεων Εργασίας και τα ρεπορτάζ ( ράσεις II.3.2 και II.3.3, II.3.5) Ηµεροµηνία Σποτ υλοποίησης Θέµατα Ραδιοφωνικό σποτ No 5 Ιούνιος 2004 ιαφήµιση για τη ιάσκεψη Σερρών Τηλεοπτικό σποτ No 5 Ιούνιος 2004 ιαφήµιση για τη ιάσκεψη Σερρών Ραδιοφωνικό No 6 Οκτώβριος 2004 Τηλε-συνοδεία από 8 διαφορετικά µέρη Τηλεοπτικό No 6 Οκτώβριος 2005 Τηλε-συνοδεία από 8 διαφορετικά µέρη Ραδιοφωνικό No 7 Φεβρουάριος 2005 Τηλεοπτικό No 7 Φεβρουάριος 2005 Ραδιοφωνικό No 8 Απρίλιος 2005 Τηλεοπτικό No 8 Απρίλιος 2005 Μαρτυρίες συνοδευθέντων ατόµων στα πλαίσια της ΤΟΠΜΑΚ Μαρτυρίες συνοδευθέντων ατόµων στα πλαίσια της ΤΟΠΜΑΚ Το εν λόγω σποτ συνοψίζει τις δράσεις της ΤΟΠΜΑΚ και καλεί τους ενδιαφεροµένους να επισκεφτούν την ιστοσελίδα της Πρόκειται για ένα κλιπ που συνοψίζει τις δράσεις της ΤΟΠΜΑΚ και καλεί τους ενδιαφεροµένους να επισκεφτούν την ιστοσελίδα της Επιπλέον, οι τοπικοί τηλεοπτικοί σταθµοί ( ίαυλος TV και Star TV) µετέδωσαν τις αγγελίες προσφοράς εργασίας των τοπικών υποκαταστηµάτων του ΟΑΕ. Ο αξιολογητής µπόρεσε να επιβεβαιώσει σε δυο περιπτώσεις (παρακολουθώντας τα τοπικά τηλεοπτικά προγράµµατα κατά τις επισκέψεις του στην περιοχή) ότι αυτές οι προσφορές θέσεων εργασίας πράγµατι προβλήθηκαν. Ο απόηχος φαίνεται να ήταν θετικός ως προς τους ανέργους, ορισµένοι εκ των οποίων επικοινώνησαν µε τους τοπικούς τηλεοπτικούς σταθµούς για να ζητήσουν συµπληρωµατικές πληροφορίες. Τα κανάλια αυτά τους παραπέµπανε στο τοπικό Κέντρο Προώθησης Απασχόλησης (ΚΠΑ) του ΟΑΕ. Οι εν λόγω τηλεοπτικοί σταθµοί µετέδιδαν αυτές τις αγγελίες σε σχεδόν καθηµερινή βάση (και συνεπώς συχνότερα απ ό,τι υποχρεούνταν από τη σύµβασή τους µε την ΤΟΠ.ΑΠ.), καθότι αυτές οι αγγελίες προκαλούσαν την σηµαντική ανταπόκριση των ενδιαφεροµένων. Οι προσφορές θέσεων εργασίας διαβιβάζονταν από τα ΚΠΑ του ΟΑΕ Σερρών και ράµας στην ΤΟΠ.ΑΠ. που τις επεξεργαζόταν τεχνικά, πριν τις στείλει στους τοπικούς τηλεοπτικούς σταθµούς για µετάδοση. 11

ε. Τα Εργαλεία και τα Κείµενα Εργασίας ε1. υο υποστηρικτικά έντυπα της επιχειρηµατικότητας. ράση II.5.1 Σε ό,τι αφορά τα δυο υποστηρικτικά έντυπα της επιχειρηµατικότητας, πριν και µετά την δηµιουργία µιας επιχείρησης, βλέπε την ενδιάµεση αξιολόγησή µας. Τα εν λόγω έντυπα δόθηκαν στους συµπράττοντες εταίρους πριν το ξεκίνηµα των εξατοµικευµένων συνοδειών (Απρίλιος του 2004). ε2. Το DVD «διασυνοριακή στρατηγική πριν τη ιεύρυνση». ράση II.3.4 Ο αριθµός των παραχθέντων DVD ανέρχεται στα 2.000 αντίτυπα και µέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2004, είχε διανεµηθεί περίπου το 60% αυτής της ποσότητας. Το Σχέδιο ΤΟΠΜΑΚ συνεχίζει να διανέµει το DVD κατόπιν αιτήσεως των ενδιαφεροµένων (ένα σχετικό ηλεκτρονικό έντυπο αίτησης διατίθεται στην προαναφερόµενη ιστοσελίδα). Είχε προβλεφθεί σχετικά η παραγωγή µιας βιντεοκασέτας. Τελικά, η παραγωγή ενός DVD κρίθηκε καταλληλότερη. Το εν λόγω DVD διάρκειας περίπου 45 λεπτών ξεκινάει µε µια υπενθύµιση των κυριότερων ιστορικών γεγονότων της διασυνοριακής ζώνης και συνεχίζει µε µια σειρά 18 συνεντεύξεων, 5 εκ των οποίων αφορούν Βούλγαρους. Σε αυτές τις συνεντεύξεις λαµβάνουν µέρος ο αντιδήµαρχος της πόλης του Blagoevgrad, µια ιστορικός του πανεπιστηµίου του Blagoevgrad, ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, ο δήµαρχος Σερρών, ο δήµαρχος Πετριτσίου, ο αντινοµάρχης του Νοµού ράµας, ο αντινοµάρχης του Νοµού Σερρών, ο πρόεδρος του εµπορικού επιµελητηρίου Σερρών, ο διευθυντής της Συνεταιριστικής Τράπεζας Σερρών, ένας εκπρόσωπος του εµπορικού επιµελητηρίου ράµας, ο εκπρόσωπος του περιφερειακού τµήµατος Ανατολικής Μακεδονίας του Οικονοµικού Επιµελητηρίου Ελλάδος, πολλοί επιχειρηµατίες, ο εκπρόσωπος του Συνδέσµου Εξαγωγέων Βόρειας Ελλάδας και ο συντονιστής του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ. Το σύνολο των παρεµβαινόντων τοποθετούνται αναφορικά µε την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε.Ε. το 2007 (διακυβεύµατα, προοπτικές, ευκαιρίες,...). Προχωράει ο καθένας ξεχωριστά σε µια σύντοµη παρουσίαση -ολιγόλεπτη-, το ύφος της οποίας είναι γενικώς αισιόδοξο, αν και επισηµαίνουν ότι θα χρειαστεί δουλειά για να ξεπεραστούν τα εµπόδια. Η παρουσίαση είναι ευχάριστη, οι παρεµβαίνοντες εκφράζονται είτε στα ελληνικά είτε στα βουλγαρικά (µε ταυτόχρονη ηχητική µετάφραση στα ελληνικά, χωρίς υπότιτλους). Αυτό το DVD µοιράστηκε (ο αξιολογητής µπόρεσε να το διαπιστώσει) δωρεάν στους διαφόρους συµµετέχοντες του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ και στους συµπράττοντες του σχεδίου. Το προαναφερόµενο DVD ήταν διαθέσιµο τον Μάιο του 2004 και διανεµήθηκε πράγµατι δωρεάν στους συµµετέχοντες των κύριων εκδηλώσεων που διοργανώθηκαν από την ΤΟΠΜΑΚ ( ιάσκεψη και ιαπολιτιστικό Γεγονός). Οι σηµαντικότεροι τοπικοί αρµόδιοι έλαβαν επίσης το DVD. ε3. Το CD-Rom-εργαλείο για το επιχειρηµατικό πνεύµα σε διασυνοριακό περιβάλλον. ράση II.3.4 Παράχθηκαν 2.000 CD-Rom και διανεµήθηκαν γύρω στα 1.200. εν µένουν πλέον παρά µόνο 800. Η ΤΟΠΜΑΚ συνεχίζει να τα διαθέτει κατόπιν αιτήσεως (ένα ηλεκτρονικό έντυπο αίτησης διατίθεται στην ιστοσελίδα του σχεδίου). 12

Αυτή η δράση συνίστατο στο να παραχθεί ένα CD-Rom πάνω στο επιχειρηµατικό πνεύµα σε διασυνοριακό περιβάλλον. Υλοποιήθηκε υπό την εποπτεία της ΤΟΠ.ΑΠ. Το CD-Rom περιλαµβάνει ένα εισαγωγικό βίντεο, συνοδευτικά έγγραφα για πριν και µετά την ίδρυση µιας επιχείρησης (τα κύρια σηµεία στα οποία πρέπει να δώσει προσοχή κάποιος που θέλει να ανοίξει µια επιχείρηση) καθώς και υλικό τεκµηρίωσης του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ (αφίσα, µπροσούρα, τηλεοπτικό σποτ ΤΟΠΜΑΚ, newsletter ). Ήταν διαθέσιµο τον Μάρτιο του 2004 και διανεµήθηκε στο σύνολο των συµπραττόντων του σχεδίου, στους συµµετέχοντες στη διάσκεψη των Σερρών και στο διαπολιτιστικό γεγονός ράµας. Αυτό το CD-Rom αποτελεί ένα ενδιαφέρον εργαλείο συνοδείας το οποίο θα µπορέσει να ενισχύσει µελλοντικά τους συνοδούς. ε4. Προετοιµασία των συνεντεύξεων Μια προετοιµασία των συνεντεύξεων για τα άτοµα που επιθυµούν να δηµιουργήσουν µια δραστηριότητα εγγύτητας κατέστη διαθέσιµη στην ιστοσελίδα της ΤΟΠΜΑΚ. Η εν λόγω προετοιµασία είναι δηµιούργηµα της ΤΟΠ.ΑΠ. Πρόκειται για ένα εργαλείο υποστήριξης των συνοδών. Ανακεφαλαιώνει τα κύρια ερωτήµατα που πρέπει να θέσει κανείς στον εαυτό του όταν εξετάζει το ενδεχόµενο να ιδρύσει την δική του επιχείρηση. Οι συνοδευόµενοι µπορούν επίσης να το κάνουν χρήση. στ. Οι δυο τηλεοπτικές συζητήσεις ( ράση II.3.1) Οι τηλεοπτικές συζητήσεις διάρκειας δυο ωρών περίπου πραγµατοποιήθηκαν η µια πριν την ιάσκεψη των Σερρών και η άλλη πριν το ιαπολιτιστικό Γεγονός της ράµας. ιατίθενται και οι δυο στην ιστοσελίδα του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ. Οι δυο συµµετέχοντες στην συζήτηση στις Σέρρες ήταν ο γενικός συντονιστής του σχεδίου και ο Ευρωπαίος δηµόσιος λειτουργός στη Γενική ιεύθυνση Απασχόλησης και κοινωνικών υποθέσεων, κ. Αναστάσιος Μπιζόπουλος, ο οποίος είναι Έλληνας και κατάγεται από τις Σέρρες. Ο αξιολογητής παρακολούθησε την συζήτηση που έγινε στη ράµα (Star TV) στις 25 Φεβρουαρίου 2005. Οι δυο καλεσµένοι στην τηλεοπτική εκποµπή ήταν ο συντονιστής του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ και ένας εκπρόσωπος του Εµπορικού Επιµελητηρίου ο οποίος είναι ιδιαίτερα δραστήριος στην ευρωπεριφέρεια Νέστος-Μέστα, κ. Άλκης Παπαδηµητρίου. Η συζήτηση παρουσίασε µεγάλο ενδιαφέρον καθότι, αφενός αναφερόταν σε άλλα ευρωπαϊκά παραδείγµατα και αφετέρου, υπογράµµισε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιτυχία της διασυνοριακής συνεργασίας. Προσεγγίστηκαν πολιτικά ευαίσθητα θέµατα όπως η παράνοµη εργασία, η µείωση του τζίρου των καταστηµάτων, η χρησιµότητα / µη-χρησιµότητα του αναπτυξιακού νόµου. Αυτή η συζήτηση αναµεταδόθηκε µαγνητοσκοπηµένη και από το συµπράττον κανάλι ΙΑΥΛΟΣ την 26 η Φεβρουαρίου 2005, µε τον ίδιο τρόπο που αναµεταδόθηκε η πρώτη µαγνητοσκοπηµένη συζήτηση από τον τοπικό τηλεοπτικό σταθµό της ράµας. ζ. Τα δηµοσιεύµατα του γραπτού τύπου ( ράση II.5.1) Η κάλυψη από τον έντυπο τύπο της εφαρµογής του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ πραγµατοποιήθηκε καθ όλη τη διάρκεια της υλοποίησής του, πρώτα από όλα από τους τρεις συµπράττοντες της ΤΟΠΜΑΚ (ένας ραδιοφωνικός σταθµός και δυο τηλεοπτικά κανάλια), αλλά και από τον τύπο, τόσο εθνικής εµβέλειας όσο και σε τοπικής. Τα δηµοσιεύµατα είναι γενικώς 13

περιγραφικά -µνηµονεύουν τα γεγονότα. Χρησίµευσαν σε γενικές γραµµές στο να προωθήσουν -να διαφηµίσουν- τις δράσεις του σχεδίου και προπαντός εκείνες οι οποίες έχουν τον µεγαλύτερο αντίκτυπο στο κοινό. Βλέπε την ιστοσελίδα της ΤΟΠΜΑΚ στη σελίδα «απόηχος στον τύπο». Τα δηµοσιεύµατα του τύπου κάλυψαν πρωτίστως το ξεκίνηµα, την ιάσκεψη και το ιαπολιτιστικό Γεγονός. εν κάλυψαν παρά ελάχιστα τις εξατοµικευµένες συνοδείες των νέων επιχειρηµατιών (δυο δηµοσιεύµατα αφορούσαν την τηλε-συνοδεία). Ορισµένα γεγονότα προσελκύουν σίγουρα περισσότερο τον τύπο. Έτσι, η ιάσκεψη γνώρισε µια σηµαντική κάλυψη, η οποία διευκολύνθηκε από την ποιότητα των παρεµβαινόντων (ευρωβουλευτές, νοµάρχες, κ.λπ.). Αυτή η δράση «δηµοσιότητας» χρησίµευσε εποµένως στο να ενηµερωθούν οι πληθυσµοί σχετικά µε την ένταξη της Βουλγαρίας το 2007 και την σηµασία της διασυνοριακής συνεργασίας. Αυτή η προσπάθεια είναι αξιόλογη, καθώς η «πρόσβαση» στον τύπο δεν είναι µια εύκολη υπόθεση. Το πρόβληµα είναι πάνω απ όλα οι σχετικές ανακοινώσεις ή άρθρα να δηµοσιεύονται εγκαίρως (δηλαδή πριν τα κύρια γεγονότα λάβουν χώρα). Το βουλγαρικό τοπικό τηλεοπτικό κανάλι ORBEL TV ανέλαβε επίσης την κάλυψη των δράσεων της ΤΟΠΜΑΚ από την άλλη πλευρά των συνόρων, κυρίως κατά τις δυο τελευταίες συσκέψεις που πραγµατοποιήθηκαν στη Βουλγαρία και κατά την ιάσκεψη και το ιαπολιτιστικό γεγονός. Τέλος, ο συντονιστής έδωσε συνέντευξη πολλές φορές τόσο στον έντυπο τύπο, όπως παραδείγµατος χάρη στο περιοδικό «Village magazine» στη Γαλλία, όσο και σε τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθµούς. Ήταν επίσης προσκεκληµένος σε διάφορες εκδηλώσεις που αφορούσαν την τοπική επιχειρηµατικότητα (OEEK, ΤΕΙ Σερρών, Πανεπιστήµιο της Θεσσαλίας (στον Βόλο), και θα είναι καλεσµένος στην έκθεση «Projet en campagne» (Σχέδια στην επαρχία) στην πόλη Limoges της Γαλλίας τον Ιούνιο του 2005. η. Το χρονοδιάγραµµα του σχεδίου Στον παρακάτω πίνακα αξιολογούµε το εάν τηρήθηκε το χρονοδιάγραµµα, όπως είχε καθοριστεί στον πίνακα πλοήγησης (ο οποίος βασίζεται φυσικά στο σχέδιο). Αναφέρουµε την ηµεροµηνία (ολογράφως) που προβλέπεται στον πίνακα πλοήγησης ως προς την υλοποίηση της δράσης. Η τελευταία στήλη αναφέρει την ενδεχόµενη καθυστέρηση σε σχέση µε τον προγραµµατισµό του πίνακα πλοήγησης (παράδειγµα: «-1 µήνας» σηµαίνει µια καθυστέρηση ενός µηνός σε σχέση µε το χρονοδιάγραµµα και «1 µήνας» σηµαίνει ότι η υλοποίηση των έργων προηγείται κατά έναν µήνα σε σχέση µε το χρονοδιάγραµµα ). 14

Πίνακας: Χρονοδιάγραµµα των επικοινωνιακών δράσεων σε σχέση µε τον πίνακα πλοήγησης Ηµεροµηνίες προγραµµατισµένης υλοποίησης ιαφορές µε τις Οι προς υλοποίηση ράσεις Ιαν. Μαρτ. Μάιος Ιουλ. Σεπτ. Νοεµ. Ιαν. Μαρ. προγραµ- Φεβ. Απρ. Ιουν. Αυγ. Οκτ. εκ. Φεβ. Απρ. µατισµένες 04 04 04 04 04 04 05 05 ηµερ/νίες ράση I.5 Εσωτερικό δίκτυο επικοινωνίας Μάιος -1-2 µήνες ράση I.6 ιάγνωση και στρατηγική Μαρτ. -11 µήνες ράση II.1 ιάσκεψη Σερρών Ιουν. -4 µήνας ράση II.2 ιαπολιστικό Γεγονός Φεβ. 0 µήνας ράση II.3.1 1η τηλεοπτ. συζήτηση στο κανάλι ίαυλος TV Ιουν. -4 µήνες 2 η τηλεοπτική ράση II.3.1 συζήτηση στο κανάλι Φεβ. 0 µήνας Star ράση II.3.1 Βιντεοταινία DVD Φεβ. -3 µήνες ράση II.3.2 Τηλεοπτικό σποτ No 5 Ιουλ. -1 µήνας Τηλεοπτικό σποτ No 6 Οκτ. 0 µήνας Τηλεοπτικό σποτ No 7 Ιαν. -1 µήνας Τηλεοπτικό σποτ No 8 Μαρ. -1 µήνας ράση II.3.3 Ραδιοφων. σποτ No 5 Ιουλ. -1 µήνας Ραδιοφων. σποτ No 6 Οκτ. 0 µήνας Ραδιοφων. σποτ No 7 Ιαν. -1 µήνας Ραδιοφων. σποτ No 8 Μαρ. -1 µήνας ράση II.3.4 CD-Rom Φεβ. 0 µήνας Π&Ζ εργασίας / τοπικά ράση II.3.5 Σε συνεχή βάση και υπερβαίνοντας τις προσδοκίες κανάλια 0 µήνας ράση II.4 ιαδίκτυο (ενηµέρωση της ιστοσελίδας) Σε συνεχή βάση και υπερβαίνοντας τις προσδοκίες 0 µήνας Ενηµερωτικό δελτίο ράση II.5.1 No2 Απρ. 0 µήνας Ενηµερωτικό δελτίο ράση II.5.1 No3 Οκτ. 0 µήνας Ενηµερωτικό δελτίο ράση II.5.1 No4 Μαρ. -1 µήνας Ρεπορτάζ στο τύπο και ράση II.5.1 Σε συνεχή βάση και υπερβαίνοντας τις προσδοκίες φωτογραφικό ρεπορτάζ 0 µήνας Ο εν λόγω πίνακας µας δείχνει ότι οι δυο µόνες πραγµατικές περιπτώσεις καθυστέρησης αφορούν αφενός την ιάσκεψη Σερρών και τα «προϊόντα» τα οποία συνδέονται µε αυτήν (βιντεοταινία DVD, CD-Rom) και αφετέρου την διάγνωση και την στρατηγική ανάλυση της διασυνοριακής συνεργασίας. Η πρώτη περίπτωση καθυστέρησης εξηγείται από την διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών τον Μάρτιο του 2004 (βλέπε ενδιάµεση αξιολόγησή µας). Η δεύτερη φαίνεται να εξηγείται από την αδυναµία, σε πρώτη φάση, να ανταποκριθούν οι εµπλεκόµενες εταίροι: 1. ΤΟΠ.ΑΠ., 2. 15

Περιφερειακό Τµήµα Ανατολικής Μακεδονίας του Οικονοµικού Επιµελητηρίου Ελλάδος και 3. Αναπτυξιακή Εταιρεία ράµας Α.Ε.. Η εν λόγω καθυστέρηση είχε ήδη επισηµανθεί και κατά την ενδιάµεση αξιολόγησή µας (ένας µήνας καθυστέρησης εκείνη την χρονική περίοδο χωρίς να υπάρχει ένδειξη προόδου των έργων). Τελικά, η µελέτη για τη διάγνωση και τη στρατηγική της διασυνοριακής συνεργασίας εκπονήθηκε (µεταξύ Σεπτεµβρίου 2004 και Ιανουαρίου 2005) και είναι πλέον προσβάσιµη στο διαδίκτυο (από τον Φεβρουάριο του 2005). Εν κατακλείδι, όλες οι δράσεις αποπερατώθηκαν. Οι δράσεις επικοινωνίας εκτελέστηκαν σε γενικές γραµµές σύµφωνα µε το σχέδιο (υλοποίηση των δράσεων του χρονοδιαγράµµατος). Η καθυστέρηση που αφορά την πραγµατοποίηση της ιάσκεψης Σερρών οφείλεται σε έναν παράγοντα ο οποίος υπερβαίνει τον έλεγχο του συντονιστή του σχεδίου. Επιπλέον, όσον αφορά τη νέα ηµεροµηνία που καθορίστηκε (Ιούνιος του 2004), δεν µας φαίνεται να ήταν επιζήµια για το σχέδιο. Η καθυστέρηση όµως της µελέτης για την διάγνωση και την στρατηγική διασυνοριακής συνεργασίας µας προβληµάτισε περισσότερο, καθότι αυτή θα µπορούσε να είχε χρησιµοποιηθεί νωρίτερα για να ενισχύσει τον διάλογο µε τους τοπικούς αρµοδίους. Οι υπόλοιπες δράσεις δεν καθυστέρησαν ή καθυστέρησή τους ήταν ελάσσονος σηµασίας. Η τήρηση του χρονοδιαγράµµατος του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ πρέπει να υπογραµµιστεί, διότι πολλά ελληνικά σχέδια γνωρίζουν καθυστερήσεις υλοποίησης. Ο σεβασµός των προθεσµιών συνιστά ένα από τα θετικά σηµεία του σχεδίου. Ο αξιολογητής µπορεί να βεβαιώσει ότι επρόκειτο για τη διαρκή έγνοια του γενικού συντονιστή του σχεδίου. Το σύνολο των δράσεων που περιελάµβανε ένα «προϊόν» (CD-Rom, DVD, Ενηµερωτικά ελτία) διαφηµίστηκαν σε µεγάλη κλίµακα. Τα τηλεοπτικά σποτ και οι τηλεοπτικές συζητήσεις µεταδόθηκαν επίσης ευρέως στους ενδιαφερόµενους πληθυσµούς της περιοχήςστόχου περνώντας πολλαπλά µηνύµατα: η Βουλγαρία εντάσσεται στην Ε.E. το 2007 (ενηµέρωση), πρόκειται παράλληλα για µια ευκαιρία (άποψη), µπορεί κανείς να τύχει υποστήριξης / συνοδείας ώστε να δηµιουργήσει τη δική του επιχείρηση (ενηµέρωση). Ορισµένες δράσεις ξεπέρασαν τις προσδοκίες: οι αγγελίες προσφοράς εργασίας µεταδόθηκαν συχνότερα στα τοπικά κανάλια απ ό,τι προέβλεπε η σύµβασή τους, καθότι είχαν µεγάλη απήχηση στον πληθυσµό. Στην ουσία, το µόνο αρνητικό σηµείο είναι η µη-δυνατότητα γνώσης του ακριβούς αντίκτυπου στους διάφορους πληθυσµούς (και πρωτίστως στους ανέργους και τους νέους) που είχε µια τέτοια επικοινωνιακή πολιτική. Είναι µάλλον σίγουρο ότι άγγιξε σε µεγάλο βαθµό τους πληθυσµούς των δυο νοµών, των Σερρών και της ράµας. Ωστόσο, δεν γνωρίζουµε πώς αντέδρασαν αυτοί οι πληθυσµοί : µήπως αυτό συνέβαλλε στο να κατευναστούν οι φόβοι τους αναφορικά µε την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε.Ε.; Μήπως αυτό ενίσχυσε σε µερικά άτοµα την επιθυµία τους να ανοίξουν την δική τους επιχείρηση; Μήπως αυτό παρότρυνε τους τοπικούς αρµοδίους να χαράξουν µε µεγαλύτερη σαφήνεια µια πολιτική διασυνοριακών σχέσεων; Θα ήταν επιθυµητό, σύµφωνα µε τον αξιολογητή, να είχε ενσωµατωθεί µια δράση δηµοσκόπησης µέσω ερωτηµατολογίου ως προς τους πληθυσµούςστόχους του σχεδίου, ώστε να καταστεί γνωστός ο ακριβής αντίκτυπος µιας τέτοιας εκστρατείας ενηµέρωσης. 16

Ο αξιολογητής πιστεύει ότι το σχέδιο συνέβαλλε σε πολύ µεγάλη κλίµακα στην ενηµέρωση και στην πυροδότηση της συζήτησης για την διασυνοριακή συνεργασία στους κόλπους του πληθυσµού. Υπό αυτή την έννοια, αυτός ο άξονας δράσεων ήταν θετικός. Γ. Τηλε-συνοδεία και Εξατοµικευµένη συνοδεία Η πρώτη φάση εξατοµικευµένης συνοδείας ξεκίνησε τον Νοέµβριο του 2003 και συνεχίστηκε µέχρι τον Μάιο-Ιούνιο του 2004. Οι συµπράττοντες του σχεδίου ΤΟΠΜΑΚ κλήθηκαν κατ αρχάς να εντοπίσουν τα άτοµα που επιθυµούσαν να δηµιουργήσουν την δική τους επιχείρηση, αλλά και να προετοιµάσουν τις εν λόγω συνοδείες. Η δεύτερη φάση διεξήχθη από τον Απρίλιο του 2004 µέχρι τον Μάρτιο του 2005 ( εκέµβριο για την Αδαµάντιο Σχολή και την δράση IV.1). Σκοπός της ήταν να πραγµατοποιηθούν οι συνοδείες. Ο αξιολογητής είχε συζητήσει (3,4 &5 Φεβρουαρίου 2004) µε τους εµπλεκόµενους συµπράττοντες για το τι σηµαίνει «συνοδεία» (για παράδειγµα, 3-4 συναντήσεις που συµπεριλαµβάνουν : 1. ενηµέρωση και συµφωνία µε τον συνοδευόµενο, 2. γενική µελέτη του σχεδίου δηµιουργίας / καθορισµός των αναγκών / δελτίο αξιολόγησης No3 συµπληρωµένο, 3. εξέταση των οικονοµικών προϋποθέσεων (business plan) για την επιτυχία του σχεδίου ή άλλου τεχνικού και νοµικού υλικού και 4. επανεξέταση των σταδίων ίδρυσης της επιχείρησης / δελτίο αξιολόγησης No4 συµπληρωµένο). Ζητήθηκε από τους εµπλεκόµενους συµπράττοντες να παρουσιάσουν µαρτυρίες από συνοδευόµενους αναφορικά µε την δραστηριότητά τους γύρω στον Νοέµβριο του 2004. Επιπροσθέτως, να επισηµάνουµε ότι ο γενικός συντονιστής τους είχε παραδώσει δυο έγγραφα εργασίας ως προς τη δηµιουργία µιας επιχείρησης ήδη από την πρώτη φάση των συνοδειών. Αυτά τα έγγραφα χρησιµοποιήθηκαν και εµπλουτίστηκαν στο CD-Rom (βλέπε B. Επικοινωνία ε. Εργαλεία και έγγραφα εργασίας). Ο αξιολογητής έκανε µια συνάντηση απολογισµού και προοπτικής µε τους συµπράττοντες στις 30 & 31 Αυγούστου και την 1 η Σεπτεµβρίου 2004. Στα τέλη Σεπτεµβρίου, η κατάσταση ήταν η ακόλουθη: Πίνακας: έσµευση των συµπραττόντων (πρώτη φάση των συνοδειών δελτίο No3). Συµπράττοντες έσµευση για τα τέλη Σεπτ. και τέλη Οκτ. Κατάσταση στα τέλη Σεπτ. σε σχέση µε τον στόχο στα τέλη Σεπτ. Τελικός στόχος στα τέλη Νοεµ. A.Π.A.Σ. 30 Σεπτ. και 40 Οκτ. -13 δελτία 50 Αδαµάντιος Σχολή 10 Σεπτ. και 20 Οκτ. OK 30 Αναπτυξιακή Μακεδονίας 20 (15 +5) και 25 Οκτ. -5 30 Α.Ν.Ε.. ράση IV.1 15 OK 15 I.R.M. 10 Σεπτ. και 20 Οκτ. -3 30 Σ.Π.A.Λ.K. 10 Σεπτ. και 20 Οκτ. -3 30 Εύβουλος 10 Σεπτ. 20 Οκτ. Να ξαναγίνουν τα δελτία - 10 30 Κ.Α.Α.Μ.Ε.Α. 20 OK 20 ήµος Νευροκοπίου 10-10 10 Σύλλογος Γυναικών Λιβαδειάς 1-2 Σεπτ. και 2-3 Οκτ. -2 5 Α.Ν.Ε.. ράση V.1 10 OK 10 Τ.Π.Α.-ΚΕ.Π.Η. 5 OK 15 17

Μόνο δυο εκ των συµπραττόντων είχαν ολοκληρώσει την πρώτη φάση των συνοδειών, δηλαδή τον εντοπισµό υποψηφίων για συνοδεία που επιθυµούν να ανοίξουν την δική τους επιχείρηση πριν το καλοκαίρι του 2004, όπως είχε προβλεφθεί στο αρχικό χρονοδιάγραµµα (σχέδιο και πίνακας πλοήγησης). Οι άλλοι συµπράττοντες αντιµετώπιζαν µια καθυστέρηση περισσότερο ή λιγότερο σηµαντική. Καθορίστηκε λοιπόν ένα πρόγραµµα ώστε να τερµατιστεί αυτή η πρώτη φάση για τα τέλη Νοεµβρίου του 2004. Η πληρωµή των συµπραττόντων που είχαν καθυστερήσει διεκόπη. Οι πληρωµές πραγµατοποιήθηκαν ανάλογα µε τον βαθµό προόδου των δράσεων. Μια δεύτερη συνάντηση πραγµατοποιήθηκε την 1 η εκεµβρίου 2004. Αυτή έπρεπε να αφιερωθεί στον απολογισµό έργου και στις συστάσεις µετά τη λήξη της πρώτης φάσης του σχεδίου. Στην ουσία, το κύριο θέµα της συνάντησης ήταν η καθυστέρηση ορισµένων συµπραττόντων ή η µη-παρουσία τους στο ραντεβού µε τον συντονιστή (Α.Π.Α.Σ., ΚΕΚ Αναπτυξιακή Μακεδονίας, ΚΕΚ Εύβουλος και σε µικρότερο βαθµό ΚΕΚ IRM/ΣΠAΛK). Η Αδαµάντιος Σχολή, η A.N.E.., το K.A.A.M.E.A.-ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ, η Τ.Π.Α.-ΚΕ.Π.Η. και ο Σύλλογος Γυναικών Λιβαδειάς είχαν επιτύχει τους καθορισµένους στόχους τους. Τελικά, η επικρατούσα κατάσταση τέλη Μαρτίου του 2005, αναφορικά µε τις συνοδείες (τέλος της δεύτερης φάσης), ήταν η ακόλουθη: Πίνακας: έσµευση των Συµπραττόντων (λήξη της δεύτερης φάσης των συνοδειών δελτίο No4). Συµπράττοντες Τελικός Κατάσταση στόχος στα Μάρτιος 2005 τέλη Νοεµβ. Σχόλια A.Π.A.Σ. 50 OK (Απρίλιος) Υποβολή στον συντονιστή καθυστερηµένα Αδαµάντιος Σχολή 30 OK Τήρηση του χρονοδιαγράµµατος µε απολογισµό και ανάλυση ΚΕΚ Αναπτυξιακή Προσπάθεια σύνταξης του απολογισµού 30 OK Μακεδονίας Α.Ν.Ε.. Α.Ε. ράση IV.1 15 OK Εντοπισµός 15 ατόµων. OK ήδη από τον Απρίλιο ΚΕΚ I.R.M. 30 OK Προσπάθεια έρευνας και στα δελτία Σ.Π.A.Λ.K. 30 OK Προσπάθεια έρευνας / κανένας απολογισµός ΚΕΚ Εύβουλος 30 OK Ok µετά από e-mail Κ.Α.Α.Μ.Ε.Α.- Ενσωµάτωση 20 OK Με τήρηση του χρονοδιαγράµµατος Το σύνολο των συµπραττόντων πέτυχε τον ποσοτικό στόχο που είχε καθοριστεί γι αυτούς, µε εξαίρεση τον Α.Π.Α.Σ. Θα πρέπει ωστόσο να τονίσουµε ότι οι συµπράττοντες δεν προχώρησαν σε πραγµατική ανάλυση των επιτευγµάτων τους και δεν έκαναν συστάσεις για το δέον γενέσθαι (π.χ., θα µπορούσαν να είχαν τεθεί τα ζητήµατα των χαρακτηριστικών του νέου επιχειρηµατία στην περιοχή-στόχο, του αριθµού γυναικών και του εάν αυτές διαθέτουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, των δυσκολιών που συνάντησαν οι υποψήφιοι νέοι επιχειρηµατίες, των δυσκολιών που 18

συνάντησε ο συνοδός, των εµποδίων που προέκυψαν κατά την ίδρυση επιχειρήσεων, του κορεσµού ορισµένων αγορών, κ.λπ.), µε εξαίρεση την Αδαµάντιο Σχολή και το ΚΕΚ Αναπτυξιακή Μακεδονίας. Η κατάσταση του K.A.A.M.E.A.-Ενσωµάτωση είναι διαφορετική στο βαθµό που οι συνοδείες έπρεπε να οδηγήσουν σε µισθωτή εργασία. Αυτές οι δράσεις έπρεπε να ολοκληρωθούν µε µαρτυρίες των συνοδευοµένων. Τις σχολιάζουµε παραπάνω. A.Π.A.Σ.: Ο εν λόγω εταίρος έχει πραγµατικές επαφές µε τους τοπικούς επιχειρηµατικούς κύκλους. Φαίνεται ότι αντιµετώπισε µεγάλες δυσκολίες αναφορικά µε την συµπλήρωση των δελτίων αξιολόγησης. Ο υπο-στόχος του που συνίστατο στις συνοδείες νέων επιχειρηµατιών (οι οποίοι µόλις δηµιούργησαν την επιχείρησή τους), δεν επιτεύχθηκε. Σε γενικές γραµµές, οι επαφές µε τους πελάτες του βασίζονται σε µια προφορική σχέση και η παρακολούθηση των πελατών πραγµατοποιείται µε βάση την εµπειρία, εποµένως χωρίς την τήρηση αρχείων. Τελικά συµπληρώθηκαν δελτία αξιολόγησης για το σχέδιο. Εν κατακλείδι, δεν διαθέτουµε ούτε στοιχεία ανάλυσης ούτε συστάσεις για να προωθήσουµε και να βελτιώσουµε τις εξατοµικευµένες συνοδείες, γεγονός που περιορίζει την σηµαντικότητα του έργου που αναλήφθηκε. Ευτυχώς, οι µαρτυρίες είναι ενδιαφέρουσες και προωθούν τις εξατοµικευµένες συνοδείες επιχειρηµατιών. ΚΕΚ IRM/Σ.Π.A.Λ.K.: Αυτοί οι δυο συµπράττοντες ολοκλήρωσαν τις εξατοµικευµένες συνοδείες τους µε επιτυχία (ποσοτικός στόχος). Κατέβαλαν µια πραγµατική προσπάθεια έρευνας και συνοδείας. Είναι κρίµα που αυτό το έργο δεν οδήγησε σε παρατηρήσεις και συστάσεις για την ανάπτυξη της επιχειρηµατικότητας στην αγροτική ζώνη όπου έλαβε χώρα το έργο. όθηκαν προφορικά στοιχεία ως προς τον απολογισµό. Οι µαρτυρίες είναι επίσης ενδιαφέρουσες. K.A.A.M.E.A./Ενσωµάτωση: Αυτός ο εταίρος τηρούσε πάντα το αρχικό χρονοδιάγραµµα. Ο αξιολογητής λάµβανε τα δελτία αξιολόγησης πάντα στην ώρα τους. Οι µαρτυρίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Πραγµατοποιήθηκε ένας απολογισµός της δράσης -µε τη βοήθεια του PowerPoint- κατά τη σύσκεψη της 1 ης εκεµβρίου του 2004. Θα µπορούσαν όντως να είχαν προωθηθεί κάποιες συστάσεις προς τις τοπικές και εθνικές αρχές για µια καλύτερη ένταξη των ατόµων µε ειδικές ανάγκες στην αγορά εργασίας. Ωστόσο ο επαγγελµατισµός που χαρακτηρίζει αυτόν τον συµπράττων εταίρο αξίζει να τονιστεί. Αδαµάντιος Σχολή: Ο εν λόγω εταίρος πραγµατοποίησε ένα πραγµατικό πείραµα αναφορικά µε την τηλε-συνοδεία νέων που επιθυµούσαν να δηµιουργήσουν µια επιχείρηση. Είναι ο µόνος συµπράττων που προχώρησε σε έναν τεκµηριωµένο και λεπτοµερή απολογισµό του έργου που αποπερατώθηκε. Ο αξιολογητής είναι πεπεισµένος ότι αυτή η δράση θα ρίξει τα θεµέλια για περαιτέρω εξελίξεις. Επρόκειτο για µια πραγµατική πιλοτική δράση. Εκπονήθηκαν σχετικά έγγραφα εργασίας. Τέλος, οι µαρτυρίες της είναι ενδιαφέρουσες για τη προώθηση της τηλε-συνοδείας. ΚΕΚ Εύβουλος: Ο εν λόγω συµπράττων εταίρος δεν ήξερε / δεν µπόρεσε να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη επιχειρηµατικών δράσεων ανάµεσα στη Βουλγαρία και την Ελλάδα. Μετά από πολλά προβλήµατα επικοινωνίας, ο αξιολογητής έλαβε το σύνολο των δελτίων αξιολόγησης. Η εν λόγω εργασία δεν οδηγεί σε καµία ανάλυση ή σε συστάσεις για την ανάπτυξη της διασυνοριακής επιχειρηµατικότητας. όθηκαν τρεις µαρτυρίες. Μια εξ αυτών 19

παρουσιάζει ενδιαφέρον. εν γνωρίζουµε τι έκαναν οι άλλοι δυο ερωτηθέντες µε αυτή τη δράση. ΚΕΚ Αναπτυξιακή Μακεδονίας: Αυτός ο εταίρος ολοκλήρωσε τη δράση του τον Φεβρουάριο του 2005. Τα δελτία εστάλησαν στον αξιολογητή. Αυτή η εργασία δεν οδήγησε σε συστάσεις για την ανάπτυξη της επιχειρηµατικότητας στον τοµέα της γεωργίας. Ο εν λόγω συµπράττων κατέβαλε πάντως µια προσπάθεια σκιαγράφησης του προφίλ των νέων επιχειρηµατιών. όθηκαν τρεις ενδιαφέρουσες µαρτυρίες. Τα συµπεράσµατα του αξιολογητή σε αυτό το τµήµα συµπεριελήφθησαν στα συµπεράσµατα του τµήµατος Ε. Ε. Η απασχόληση εγγύτητας Σύµφωνα µε το σχέδιο, ο πόλος τοπικών δράσεων και παροχής υπηρεσιών εγγύτητας στοχεύει στο να εγκαθιδρυθεί ένα πλαίσιο δωρεάν συνοδείας της παροχής υπηρεσιών εγγύτητας. Αυτή η µεθοδολογία πρέπει να εφαρµοστεί από τους ήµους Κερκίνης, Πετριτσίου, Ηρακλέους και Νευροκοπίου µε την στήριξη των Εργατικών Κέντρων των Νοµών Σερρών και ράµας. Ο Σύλλογος Γυναικών Λιβαδειάς, η ANE, η T.Π.Α.-K.E.Π.H., η ΤΟΠ.ΑΠ. και ο ήµος Νευροκοπίου συµµετέχουν επίσης σε αυτήν τη πρωτοβουλία. Ο ποσοτικός στόχος αυτής της δράσης είναι να βοηθήσει στην ανάπτυξη 40 µικρο-δραστηριοτήτων παροχής υπηρεσιών σε άτοµα. Η εν λόγω δράση ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2003. Τα αποτελέσµατά της κατά την ενδιάµεση αξιολόγηση ήταν τα εξής: - Ένα κείµενο παρουσίασης της δράσης καταρτίστηκε από την ΤΟΠ.ΑΠ. - Υποδοχή ενός κοινού διαφορετικής φύσης και προσανατολισµός του στους προαναφερόµενους ΟΤΑ. Είχε διαπιστωθεί ότι οι δράσεις λειτουργούσαν τότε κυρίως ως χώρος υποδοχής και πληροφόρησης των διαφόρων κοινών. Έκτοτε η δράση συνοδείας ξεκίνησε για τα καλά (γύρω στον Ιούνιο / Ιούλιο, Σεπτέµβριο / Οκτώβριο) και ο τελευταίος απολογισµός (µέσα Νοεµβρίου) βάσει των δελτίων αξιολόγησης µας επέτρεψε να διαπιστώσουµε ότι ο ποσοτικός στόχος της πρώτης φάσης είχε επιτευχθεί. Η πρώτη φάση συνίστατο στο να εντοπιστούν 40 άτοµα που επιθυµούσαν µια εξατοµικευµένη συνοδεία για να δηµιουργήσουν µια δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών. 20