ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΟ Σχέδιο ράσης για Προώθηση των Πράσινων ημόσιων Συμβάσεων
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Σχέδιο ράσης για Προώθηση των Πράσινων ημόσιων Συμβάσεων Τυπώθηκε σε Ανακυκλωμένο Χαρτί
Σελίδα i Σχέδιο Δράσης για την Εφαρμογή των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων 2007-2009 Περίληψη «Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) σημαίνει τη συμπερίληψη περιβαλλοντικών παραμέτρων κατά τη σύναψη (δημοσίων) συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών και έργων από τις αναθέτουσες αρχές, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των δύο Νόμων περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων (Ν.11(Ι)/2006 και Ν.12(Ι)/2006), έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η συνεχής πρόοδος στην περιβαλλοντική επίδοση, μειώνοντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και διατηρώντας την οικονομική βιωσιμότητα». Με τη σημαντική αγοραστική δύναμη που διαθέτει, ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, είναι σε θέση να επιδράσει ως καταλύτης στην ανάπτυξη τεχνολογιών και προϊόντων πιο φιλικών προς το περιβάλλον ενώ, ταυτόχρονα, μπορεί να παραδειγματίσει την κοινωνία. Πολλές, όμως, από τις τεχνολογίες αυτές, είτε βρίσκονται στα σπάργανα είτε αδυνατούν να διαδοθούν στην ευρύτερη αγορά. Κύριοι λόγοι γι αυτό είναι, πολλές φορές, το ψηλότερο κόστος που έχουν, σε σχέση με τις παραδοσιακές, όσο και η μη ικανοποιητική ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού. Με σκοπό την εφαρμογή της πολιτικής των ΠΔΣ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τα Κράτη Μέλη να καταρτίσουν, μέχρι το τέλος του 2006 και με χρονικό ορίζοντα διάρκειας τριών χρόνων, Σχέδια Δράσης για προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων. Στα Σχέδια αυτά, τα οποία θα αναθεωρούνται ανά τριετία και στα οποία θα πρέπει να έχει πρόσβαση το κοινό, πρέπει να περιλαμβάνεται εκτίμηση για την υφιστάμενη κατάσταση και να τίθενται φιλόδοξοι στόχοι. Προκειμένου η Κύπρος να μετέχει στην προσπάθεια προώθησης των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων, το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Ιούλιο του 2006, ενέκρινε πρόταση με βάση την οποία συστάθηκε Επιτροπή, υπό την προεδρία της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και την συμμετοχή της Διεύθυνσης Δημόσιων Συμβάσεων, του Υπουργείου Οικονομικών, του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, του Τμήματος Υπηρεσιών Πληροφορικής, του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών και του Τμήματος Δημόσιων Έργων, με όρους εντολής να ετοιμάσει το Εθνικό Σχέδιο. Η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη τα δεδομένα της κυπριακής αγοράς, τις πρόνοιες της νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις και τη δημοσιονομική πολιτική της Κυβέρνησης, ετοίμασε το Σχέδιο Δράσης, το οποίο το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε, τον Μάρτιο του 2007. Το Σχέδιο αυτό είναι το πρώτο βήμα, σε μια εξελικτική διαδικασία, μέσα από την οποία, με την πάροδο του χρόνου, θα βελτιώνεται, θα προσαρμόζεται και θα γίνεται πιο φιλόδοξο. Μέσα από το Σχέδιο αυτό, επιδιώκεται να δοθούν τα πρώτα μηνύματα στην αγορά για την πρόθεση του Κράτους να προωθήσει την πολιτική αυτή, δίνοντας, ταυτόχρονα, επαρκή χρόνο στον ιδιωτικό τομέα να προετοιμαστεί ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί, σε ένα πιο εξελιγμένο και μεγαλόπνοο Σχέδιο. Οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι Οργανισμοί Δημόσιου Δικαίου, λόγω του ότι έχουν τις δικές τους διαδικασίες, προϋπολογισμούς κλπ, κρίθηκε ότι το Σχέδιο αυτό, δεν θα μπορούσε να έχει άμεση εφαρμογή και σε αυτούς. Συμπεριλήφθηκαν όμως στο Σχέδιο όλα εκείνα τα μέτρα τα οποία θα ενημερώσουν/ εκπαιδεύσουν και υποβοη-
Σελίδα ii θήσουν τους οργανισμούς αυτούς να ετοιμάσουν, εντός του 2007, το δικό τους Σχέδιο Δράσης. Με γνώμονα πάντοτε ότι το Σχέδιο αυτό αποτελεί την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια ένταξης της περιβαλλοντικής διάστασης στις διαδικασίες των προσφορών και έχοντας υπόψη τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, κρίθηκε σκόπιμο όπως τα μέτρα καλύψουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο πεδίο αγοράς προϊόντων, παρά να επικεντρωθούν σε συγκεκριμένους μόνο τομείς, δίνοντας με αυτό τον τρόπο τα μηνύματα στην αγορά για την ευρύτητα της πολιτικής. Συνοπτικά, οι τομείς και στόχοι του Σχεδίου είναι οι ακόλουθοι: (α) Εξοπλισμός Γραφείου και Προμήθειες Ο τομέας αυτός συμπεριλαμβάνει τις αγορές φωτοτυπικών μηχανών, συσκευών φαξ, ανακυκλωμένου χαρτιού, μηχανογραφικού εξοπλισμού (ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εκτυπωτές κλπ), μελάνια εκτυπωτών, φακέλους, πέννες, μολύβια, μπαταρίες, σακούλια σκυβάλων και ψηφιακούς δίσκους. Οι στόχοι που επιδιώκεται να επιτευχθούν με την αγορά οικολογικότερων προϊόντων που εμπίπτουν στις πιο πάνω κατηγορίες, είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, η εξοικονόμηση χαρτιού, η αγορά εξοπλισμού που περιέχει λιγότερες επικίνδυνες ουσίες, η ανακύκλωση, η αγορά προϊόντων κατασκευασμένα από ανακυκλωμένα υλικά και η μείωση των υλικών συσκευασίας. Για την επίτευξη των πιο πάνω, αναμένεται να δαπανηθεί κατά το 2008 το ποσό των 322,500 ενώ κατά το 2009 το ποσό των 385.000. (β) Ηλεκτρικές Συσκευές και Προϊόντα Στον τομέα αυτό εμπίπτει η αγορά οδικού φωτισμού που εξοικονομεί ενέργεια, με τη χρήση οικονομικών λαμπτήρων, χρήση φωτοβολταικών για τον φωτισμό οδικών πινακίδων και διασταυρώσεων πεζών, αγορά λιγότερου ενεργοβόρου ηλεκτρικού εξοπλισμού (ψυγεία, κλιματιστικά κλπ), εγκατάσταση φωτοβολταικών σε δημόσια κτίρια, χρήση ηλιακής ενέργειας για την θέρμανση κτιρίων, χρήση φυσικού αερίου αντί πετρελαίου σε συστήματα κεντρικής θέρμανσης, τοποθέτηση αισθητήρων φωτός/κίνησης σε χώρους κτιρίων που δεν απαιτείται συνεχής φωτισμός και τοποθέτηση φωτοκύτταρων για την αφή-σβέση οδικού περιμετρικού φωτισμού και μεγάλων περιμετρικών κτιρίων. Οι πιο πάνω δράσεις αποσκοπούν κυρίως στην εξοικονόμηση ενέργειας, τη χρήση φιλικότερων προς το περιβάλλον μορφών ενέργειας όπως το φυσικό αέριο και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως η ηλιακή. Για την υλοποίηση των πιο πάνω μέτρων προβλέπονται δαπάνες περίπου 140.000 κατά το 2008 και 50.000 κατά το 2009. (γ) Καθαριστικά, Είδη Υγιεινής Με στόχο την χρήση καθαριστικών και ειδών υγιεινής που ρυπαίνουν λιγότερο το περιβάλλον, τα οποία περιέχουν λιγότερες επικίνδυνες ουσίες κλπ, το Σχέδιο προβλέπει την δαπάνη 53.000 τον χρόνο κατά το 2008 και 2009 για την αγορά οικολογικότερων καθαριστικών και ανακυκλωμένου χαρτιού τουαλέτας και χαρτιού κουζίνας. (δ) Εξοικονόμηση νερού Τα μέτρα από την εξοικονόμηση νερού θεωρούνται από τα σημαντικότερα του Σχεδίου Δράσης. Τα μέτρα αυτά διαλαμβάνουν την χρήση βρυσών και εξαρτημάτων εξοικονόμησης νερού, την αγορά καζανιών τουαλέτας δύο στάσεων, την τοποθέτηση αισθητήρων για την αυτόματη πλύση ουρητηρίων, την επαναχρησιμοποίηση των γκρίζων νερών σε σχολεία στρατόπεδα κλπ και την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων για σκοπούς άρδευσης. Για την υλοποίηση των πιο πάνω μέτρων το Σχέδιο προβλέπει δαπάνες 66.000 κατά το
Σελίδα iii 2008 και 80.000 κατά το 2009. (ε) Καινούργια/ Αναπαλαιωμένα Κτίρια Το Σχέδιο Δράσης σε ότι αφορά τις κατασκευές περιλαμβάνει βασικά τρία μέτρα: την ετοιμασία ενεργειακών μελετών για όλα τα καινούργια κτίρια ή κτίρια προς ανακαίνιση, ανεξάρτητως μεγέθους, τη χρήση σύγχρονων υλικών οικοδομής τα οποία χρειάζονται λιγότερη συντήρηση και τη χρήση φιλικότερων προς το περιβάλλον μπογιών. Το κόστος εφαρμογής των πιο πάνω μέτρων εκτιμάται στις 9.000 τον χρόνο. (στ) Τρόφιμα/ Προϊόντα Μέσα από το Σχέδιο, το Υπουργείο Υγείας θα καταβάλει προσπάθειες για την αγορά βιολογικών προϊόντων για τις ανάγκες των παιδιατρικών θαλάμων των κρατικών νοσοκομείων. (ζ) Οχήματα/Μηχανές εσωτερικής καύσης Από το 2007, το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, κατά την ετοιμασία προδιαγραφών για την αγορά αυτοκινήτων και μηχανών εσωτερικής καύσης θα λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά τους, τόσο σε κατανάλωση καυσίμων όσο και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Επίσης κατά το 2007 το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υ- πηρεσιών θα αγοράσει δύο υβριδικά οχήματα με σκοπό την αξιολόγησή τους τόσο από πλευράς λειτουργίας όσο και από πλευράς συντήρησης. Το κόστος των πιο πάνω κατά το 2007 εκτιμάται στις 25.000. 2. Η επιτυχία των πιο πάνω μέτρων είναι ταυτισμένη με την εκπαίδευση του προσωπικού που συντάσσει προδιαγραφές για την αγορά των προϊόντων και την έγκαιρη ενημέρωση του ιδιωτικού τομέα που θα προσφέρει τα προϊόντα αυτά. Κρίνοντας ότι η ορθή και συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση είναι απαραίτητη, το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση. Τέτοια μέτρα είναι η ετοιμασία ενημερωτικού υλικού (έντυπα και ψηφιακοί δίσκοι), η διοργάνωση σεμιναρίων τόσο για τις αναθέτουσες αρχές όσο και για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, η διοργάνωση ενδοτμηματικών σεμιναρίων, η τυποποίηση προδιαγραφών, η αναβάθμιση της ιστοσελίδας της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος κλπ. Η εκστρατεία ενημέρωσης αναμένεται να κοστίσει κατά το 2007, 30.000 περίπου, ενώ κατά το 2008 και 2009 η δαπάνη αυτή προβλέπεται να ανέλθει στις 20,000 το χρόνο.
Σελίδα 1 Σχέδιο Δράσης για Προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων 2007-2009 1. Εισαγωγή «Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) σημαίνει τη συμπερίληψη περιβαλλοντικών παραμέτρων κατά τη σύναψη (δημοσίων) συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών και έργων από τις αναθέτουσες αρχές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των δύο Νόμων περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων (Ν.11(Ι)/2006 και Ν.12(Ι)/2006), έτσι ώστε να εξασφαλιστεί συνεχής πρόοδος στην περιβαλλοντική επίδοση, μειώνοντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και διατηρώντας την οικονομική βιωσιμότητα.» Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις επιδιώκει όπως κατά την αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών ή την εκτέλεση έργων, οι Αναθέτουσες Αρχές του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα λαμβάνουν υπόψη και τις περιβαλλοντικές τους διαστάσεις. Συγκρινόμενες με άλλες ανταγωνιστικές τους που ε- ξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό, οι συμβάσεις αυτές είναι λιγότερο επιβλαβείς στη δημόσια υγεία, τους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον. Με τη σημαντική αγοραστική δύναμη που διαθέτουν, οι Αναθέτουσες Αρχές του δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, μπορούν να επιδράσουν ως καταλύτες στην ανάπτυξη τεχνολογιών και προϊόντων πιο φιλικών προς το περιβάλλον ενώ, ταυτόχρονα, μπορούν να παραδειγματίσουν την κοινωνία. Επίσης, πέραν του ότι τέτοιες συμβάσεις είναι περιβαλλοντικά προτιμητέες, σε πάρα πολλές περιπτώσεις οδηγούν και σε σοβαρές εξοικονομήσεις. Η σημασία που δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην πιο πάνω πολιτική τονίζεται μέσα στην Καθοδηγητική Γραμμή 11, της Αναθεωρημένης Στρατηγικής της Λισαβόνας, η οποία ζητά από τα Κράτη Mέλη «.να προωθήσουν την αειφόρο παραγωγή και κατανάλωση συμπεριλαμβανομένου του πρασινίσματος των δημόσιων συμβάσεων». Με σκοπό την εφαρμογή της πιο πάνω πολιτικής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Ανακοίνωσή της (COM(2003) 302) για την Ολοκληρωμένη Πολιτική Προϊόντων, κάλεσε τα Κράτη Μέλη να καταρτίσουν μέχρι το τέλος του 2006 και με χρονικό ορίζοντα διάρκειας τριών χρόνων, Σχέδια Δράσης για Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις. Στα Σχέδια αυτά, τα οποία θα αναθεωρούνται ανά τριετία και στα οποία θα πρέπει να έχει πρόσβαση το κοινό, πρέπει να περιλαμβάνεται εκτίμηση για την υφιστάμενη κατάσταση και να τίθενται φιλόδοξοι στόχοι. Η προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων αποτελεί, επίσης, δράση προτεραιότητας του Σχεδίου Δράσης για τις Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες και έχει επανατονισθεί σε αριθμό εγγράφων και αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με τελευταία τα Συμπεράσματα του Εαρινού Συμβουλίου του Μαρτίου του 2006, όπου αναφέρεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε στην «προώθηση οικολογικών δημόσιων προμηθειών, με την προαγωγή περιβαλλοντικών κριτηρίων και στόχων επιδόσεων..». 2. Η σημασία των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων Η σημασία της πολιτικής των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων έχει τονιστεί, τόσο μέσα από τη Στρατηγική της Λισαβόνας, όσο και μέσα από την Ανανεωμένη Στρατηγική για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Στα πλαίσια της Στρατηγικής της Λισαβόνας, οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις αποσκοπούν στην προώθηση των νέων, περιβαλλοντικά φιλικότερων προϊόντων και υπηρεσιών, τομείς στους οποίους η Ευρωπαϊκή
Σελίδα 2 Ένωση βρίσκεται πιο μπροστά από άλλες χώρες στην παγκόσμια αγορά, συντείνοντας με τον τρόπο αυτό στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Μέσα από τη συμπερίληψη της πολιτικής αυτής στην Ανανεωμένη Στρατηγική για την Αειφόρο Ανάπτυξη, είναι δυνατή η ενίσχυση νέων τεχνολογιών και προϊόντων με σκοπό την πρόληψη και μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος και την προώθηση αειφόρων προτύπων κατανάλωσης και παραγωγής, ώστε να αποσυνδεθεί η οικονομική ανάπτυξη από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. δημόσιων πόρων, στην ενίσχυση/ παρότρυνση της βιομηχανίας να αναπτύξει και παράξει πιο περιβαλλοντικά φιλικά προϊόντα, στον παραδειγματισμό, τόσο των επιχειρήσεων όσο και του κοινού, επιδεικνύοντας την αποφασιστικότητα του δημόσιου τομέα να ενισχύσει την αειφόρο ανάπτυξη. Πολλές, όμως, από τις τεχνολογίες αυτές, είτε βρίσκονται στα σπάργανα είτε αδυνατούν να διαδοθούν στην ευρύτερη αγορά. Κύριοι λόγοι γι αυτό είναι, πολλές φορές, το ψηλότερο κόστος τους σε σχέση με τις παραδοσιακές, όσο και η άγνοια και η διστακτικότητα του καταναλωτικού κοινού. Με την προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων επιδιώκεται όπως στις διαδικασίες συμβάσεων του δημόσιου και ημιδημόσιου τομέα ενσωματωθούν παράμετροι που αποσκοπούν:- στη μείωση και, κατά το δυνατόν, την αποφυγή περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις συμβάσεις αυτές, στην επίτευξη καλύτερης χρήσης των 3. Προβλήματα στην προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων Τα βασικά γενεσιουργά αίτια της μη προώθησης μέχρι σήμερα των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων είναι:- Η έλλειψη καθοδήγησης. Η μη ξεκάθαρη διασαφίνηση, πριν την ε- φαρμογή των Νόμων με Αριθ. 11(Ι)/2006 και 12(Ι)/2006, του νομοθετικού πλαισίου με βάση το οποίο θα ήταν δυνατή η συμπερίληψη περιβαλλοντικών παραμέτρων στις δημόσιες συμβάσεις. Η μη ικανοποιητική και συνεχής κατάρτιση του προσωπικού που ασχολείται με τις διαδικασίες των προσφορών, για την ανάγκη προώθησης της συγκεκριμένης
Σελίδα 3 πολιτικής. Οι περιορισμοί στους προϋπολογισμούς, με βάση τους οποίους οι αναθέτουσες αρχές εξασφαλίζουν την αγορά προϊόντων/ υπηρεσιών. 3.1 Καθοδήγηση Λόγω της διστακτικότητας στην προώθηση νέων πρακτικών, οι οποίες αγγίζουν θέματα και διαδικασίες που έχουν καθιερωθεί μέσα από χρόνια εφαρμογής, προκειμένου η πολιτική των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων να αναπτυχθεί, είναι απαραίτητη η στήριξη από όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας. Η προώθησή της σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι σαφής μέσα στις κατευθυντήριες γραμμές που δόθηκαν, τόσο με την Στρατηγική της Λισαβόνας όσο και με την Α- νανεωμένη Στρατηγική για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Στην Κύπρο, η αναγκαία πολιτική στήριξη και καθοδήγηση έχει παρασχεθεί με την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προώθηση της. 3.2 Νομικό Πλαίσιο Οι Οδηγίες 2004/17/EK, 2004/18/ΕΚ που έχουν εναρμονιστεί με τους Νόμους Αριθ. 11 (Ι)/2006 «για τον Συντονισμό των Διαδικασιών Σύναψης Συμβάσεων, Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών στους Τομείς του Ύδατος, της Ενέργειας, των Μεταφορών και των Ταχυδρομικών Υπηρεσιών και για Συναφή Θέματα» και Αριθ. 12(Ι)/2006 «για τον Συντονισμό των Διαδικασιών Σύναψης Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών και για Συναφή Θέματα», διασαφήνισαν τον τρόπο συμπερίληψης περιβαλλοντικών κριτηρίων, τόσο στις τεχνικές προδιαγραφές όσο και στη διαδικασία αξιολόγησης. 3.3 Κατάρτιση προσωπικού Τα βασικότερα προβλήματα που σχετίζονται με την κατάρτιση του προσωπικού είναι:- (α) Η ανεπαρκής πληροφόρηση σχετικά με την ετοιμασία τεχνικών προδιαγραφών/ όρων εντολής, με παραδείγματα, που να είναι εύκολα κατανοητά σε όλους. Σε πολλές περιπτώσεις, όροι όπως «Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις» και «Αειφορία», δεν είναι επαρκώς γνωστοί σε λειτουργούς Αναθετουσών Αρχών που ασχολούνται με δημόσιες συμβάσεις. Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να ζητείται από λειτουργούς να εφαρμόσουν μια πολιτική για
Σελίδα 4 την οποία οι ίδιοι δεν έχουν καθαρή εικόνα των βασικών αρχών που τη διέπουν. Η μη ικανοποιητική γνώση αλλά και κατανόηση μιας πολιτικής μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία της, είτε λόγω υπέρμετρου ενθουσιασμού στην εφαρμογή της, είτε λόγω μη ικανοποιητικής πληροφόρησης και, ως εκ τούτου, μη καταβολής της αναγκαίας προσπάθειας. πρέπει να τροποποιούνται, κάτι το οποίο προϋποθέτει ουσιαστική ανάλωση χρόνου από τους αρμόδιους λειτουργούς. (β) Η μη ορθή κατανόηση των δυνατοτήτων και ευκαιριών που δημιουργούν οι Πράσινες Συμβάσεις, οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις οδηγούν, μακροπρόθεσμα, στην εξοικονόμηση οικονομικών και φυσικών πόρων, ως επίσης, τη δυσκολία αξιολόγησης παραμέτρων που δεν μπορούν εύκολα να ποσοτικοποιηθούν. Η εφαρμογή της πολιτικής αυτής, διευρύνει το πεδίο μέσα από το οποίο αξιολογείται μια σύμβαση. Όροι όπως η «Ανάλυση του Κύκλου Ζωής», δεν είναι ευρέως διαδεδομένοι και, ως εκ τούτου, συμφέρουσες από οικονομική άποψη «παραδοσιακές συμβάσεις», λαμβάνοντας υπόψη τον όλο κύκλο ζωής τους, δυνατόν να αποδεικνύονταν αντιοικονομικές. Κατά την ετοιμασία των τεχνικών προδιαγραφών, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι υ- πάρχει επαρκής ανταγωνισμός. Όμως, λόγω της ευρύτητας των θεμάτων και προϊόντων που υπάρχουν στην αγορά, τα οποία και συνεχώς μεταβάλλονται, είναι πρακτικά αδύνατο για τους λειτουργούς να παρακολουθούν τις εξελίξεις επί συνεχούς βάσεως. Η υποχρέωση των λειτουργών να είναι ενήμεροι, θα διευκολυνθεί μέσω της εκπαίδευσης που θα τύχουν στον τομέα της έρευνας αγοράς από τη Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων (ΔΔΣ) και μέσω του «Οδηγού Βέλτιστων Πρακτικών» που επίσης ετοιμάζει η ΔΔΣ. Επίσης, μέρος αυτής της υποχρέωσης, πρέπει να βαρύνει τους προμηθευτές, τα οργανωμένα σύνολα των επιχειρηματικών κύκλων και τους επιστημονικούς συνδέσμους. Επίσης, η δυσκολία αξιολόγησης περιβαλλοντικών παραμέτρων οι οποίες ενσωματώνονται στα Έγγραφα Προσφορών, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα αφού, π.χ. δεν είναι εύκολα δυνατή η αξιολόγηση των ρύπων που εκπέμπει ένας κινητήρας ή η προστασία των δασών με την χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού. Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας οδηγεί και στην ταυτόχρονη ανάπτυξη νέων, πιο περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων. Ως εκ τούτου, οι τεχνικές προδιαγραφές για τα προϊόντα που είναι διαθέσιμα συνεχώς θα
Σελίδα 5 (γ) Η απουσία θεσμοθετημένης διαδικασίας ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ αναθετουσών αρχών που αγοράζουν τα ίδια ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες. Η εφαρμογή της πολιτικής των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων είναι μια επιπλέον πρόκληση για τις Αναθέτουσες Αρχές αφού, ως νέο θέμα, είναι αναμφίβολα πιο ευάλωτο σε λάθη. Πολλοί οργανισμοί στον ευρύ δημόσιο τομέα πιθανόν να μην διαθέτουν το προσωπικό, την τεχνογνωσία και τους πόρους για εκπαίδευση αρμόδιων λειτουργών και εφαρμογή της πολιτικής. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο όπως εκείνες οι αρχές που έχουν τη δυνατότητα αυτή, να βοηθούν τις υ- πόλοιπες στην ετοιμασία των τεχνικών προδιαγραφών. 3.4 Προϋπολογισμοί και δημοσιονομικοί περιορισμοί Η εξοικονόμηση και ορθή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών είναι υποχρέωση κάθε Κυβέρνησης και κάθε δημόσιου λειτουργού. Σημαντικό συστατικό είναι η ορθή εφαρμογή των δημοσίων συμβάσεων. Η θεσμοθετημένη αλληλοενημέρωση και ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ αναθετουσών αρχών είναι απαραίτητη προκειμένου να έχει επιτυχία οποιαδήποτε νέα πολιτική. Παρόλο που όλες οι υπηρεσίες του δημοσίου προκηρύσσουν συμβάσεις, δεν υπάρχουν διαδικασίες αλληλοενημέρωσης και ανταλλαγής εμπειριών, καλών ή και κακών. Ως αποτέλεσμα, πολλές φορές γίνεται επανάληψη των ίδιων λαθών, τα οποία πιθανόν να μπορούσαν να αποφευχθούν αν υπήρχαν θεσμοθετημένες διαδικασίες αλληλοενημέρωσης. Όσο αφορά την εφαρμογή της πολιτικής των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων υπάρχει, γενικά, η αντίληψη ότι η εισαγωγή περιβαλλοντικών παραμέτρων εξυπακούει και αύξηση των δαπανών του Κράτους. Είναι γεγονός ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η εισαγωγή περιβαλλοντικών παραμέτρων αυξάνει το κόστος εξασφάλισης των προϊόντων/ υπηρεσιών/έργων. Στις πλείστες, όμως, των περιπτώσεων, η εισαγωγή των παραμέτρων
Σελίδα 6 αυτών μπορεί μεν να οδηγήσει σε μια σχετική αύξηση του αρχικού κόστους, αλλά, μακροχρόνια, οι επιλογές αυτές είναι και οι οικονομικότερες. στηρίξει και βοηθήσει νέες τεχνολογίες και προϊόντα να διαδοθούν στη αγορά, ώστε μακροπρόθεσμα να γίνουν και πιο οικονομικά συμφέροντα. Λόγω του ότι οι Κρατικοί Προϋπολογισμοί είναι ετήσιοι και δεδομένου ότι τα οικονομικά πλεονεκτήματα των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων διαφαίνονται σε περίοδο μεγαλύτερη του έτους, εξυπακούεται ότι στα πρώτα στάδια της εφαρμογής της πολιτικής, σε μερικές περιπτώσεις, οι δαπάνες για εξασφάλιση των προϊόντων/ υπηρεσιών δυνατόν να είναι αυξημένες. Η τάση που επικρατεί σήμερα στις πλείστες συμβάσεις, είναι η τεχνική αξιολόγηση των προϊόντων/ έργων να βασίζεται μόνο στις τεχνικές προδιαγραφές/όρους εντολής, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο όλος κύκλος ζωής τους. Απλό παράδειγμα είναι η αγορά ηλεκτρικού εξοπλισμού στην αξιολόγηση του οποίου, δεν λαμβάνεται υπόψη η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Μακροπρόθεσμα, όμως και κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του εξοπλισμού, η εξοικονόμηση σε η- λεκτρική ενέργεια δυνατόν να υπερκαλύπτει την αρχική διαφορά στο κόστος αγοράς μεταξύ μιας οικονομικής και μιας πιο ενεργοβόρας συσκευής. Άλλο απλό παράδειγμα είναι η αγορά μηχανογραφικού εξοπλισμού, ο οποίος μπορεί να είναι φθηνότερος από ένα ανταγωνιστικό του, αλλά να περιέχει επικίνδυνες ουσίες οι οποίες θα πρέπει να αφαιρεθούν όταν αυτός θα τεθεί εκτός χρήσης, με αποτέλεσμα το κόστος αυτό να υπερκαλύπτει την διαφορά στο κόστος αγοράς εξοπλισμού που δεν τις περιείχε. Ως εκ τούτου αποτελεί σημαντικότατο κριτήριο επιλογής, η συναξιολόγηση από τις Αναθέτουσες Αρχές και του κύκλου ζωής ενός προϊόντος. Η πολιτική των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων δεν αποσκοπεί μόνο στην εξοικονόμηση πόρων αλλά και στο να 4. Στόχοι του Σχεδίου Δράσης Το Σχέδιο, σε πρώτο στάδιο, επικεντρώνεται στα θέματα εκείνα στα οποία η εφαρμογή των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων αναμένεται να είναι σχετικά εύκολη, θα επιφέρουν βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα οικονομικά οφέλη, θα υποβοηθήσουν άλλες προσπάθειες, στόχους και υποχρεώσεις της Κύπρου και θα δώσουν ώθηση στην Κυπριακή βιομηχανία και γεωργία. Έχουν επίσης ληφθεί σοβαρά υπόψη και ενσωματώθηκαν, στο βαθμό που ήταν εφικτό, οι προκλήσεις της Ανανεωμένης Στρατηγικής για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Οι στόχοι αυτοί κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες, δηλαδή Εκπαίδευση και Εφαρμογή.
Σελίδα 7 (θ) τώσεις στο περιβάλλον, τις Κυπριακές βιομηχανίες στο να παράγουν προϊόντα φιλικότερα προς το περιβάλλον. Για την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης υιοθετήθηκε μια σταδιακή προσέγγιση, αρχίζοντας από τις αγορές εκείνες που αφορούν προϊόντα που:- Στα πλαίσια της εκπαίδευσης συμπεριλαμβάνονται τα πιο κάτω:- (α) (β) είναι διαθέσιμα στην αγορά και υπάρχει ικανοποιητικός ανταγωνισμός, υπάρχει ικανοποιητική πληροφόρηση, (α) ενημέρωση και εκπαίδευση των αναθετουσών αρχών για την πολιτική, με την διοργάνωση σεμιναρίων και ετοιμασία επιμορφωτικού υλικού, (β) ενημέρωση των οι επιχειρηματιών/ προσφοροδότων, σε συνεργασία με τα οργανωμένα σύνολα (ΚΕΒΕ, ΟΕΒ, κλπ), ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα για να είναι σε θέση να προμηθεύουν το δημόσιο με «πράσινα» προϊόντα, (γ) ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μεγάλων οργανισμών του ιδιωτικού τομέα για τη σημασία της πολιτικής. (δ) ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των νέων και της κοινωνίας γενικά. (γ) η αναμενόμενη αύξηση των κρατικών δαπανών από την αγορά τους δεν θεωρείται απαγορευτική. Το Σχέδιο είναι τριετές, και χωρίζεται σε τρεις περιόδους εφαρμογής, οι οποίες είναι ταυτόσημες με κάθε ημερολογιακό έτος, από το 2007 ως το 2009. Σε κάθε περίοδο δίνεται διαφορετική βαρύτητα, η οποία είναι απόρροια των εμπειριών της προηγουμένης περιόδου. Στο επίπεδο της εφαρμογής, οι στόχοι του Σχεδίου αποσκοπούν στο να ενθαρρύνουν:- (γ) την εφαρμογή μεθόδων για εξοικονόμηση ενέργειας, (β) την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, (γ) την εξοικονόμηση νερού, (δ) τη μείωση των αποβλήτων συσκευασιών, (ε) τη μείωση των επικίνδυνων αποβλήτων, (στ) την προαγωγή της οργανικής γεωργίας, (ζ) την ανακύκλωση και χρήση ανακυκλωμένων υλικών, (η) τη χρήση προϊόντων με λιγότερες επιπ- Σημειώνεται ότι η ενημέρωση των αναθετουσών αρχών θα είναι συνεχής καθ όλη την περίοδο εφαρμογής του Σχεδίου Δράσης. Η πρόοδος στην εφαρμογή του σχεδίου, θα α- νασκοπείται κάθε χρόνο και θα τυγχάνει βελτίωσης/ τροποποίησης ανάλογα. Επίσης με τη συμπλήρωση της τριετούς περιόδου,
Σελίδα 8 θα γίνει ανασκόπηση των επιτευγμάτων και προβλημάτων με στόχο την βελτίωσή του. 5. Κεντρικοί Άξονες του Σχεδίου Δράσης Το Σχέδιο Δράσης αποτελείται από τους πιο κάτω κεντρικούς άξονες:- (α) Εκπαίδευση/ Πληροφόρηση. (β) Ενημέρωση/ Συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα. (γ) Μέτρα για εφαρμογή για την περίοδο 2007-2009. (δ) Παρακολούθηση της προόδου του Σχεδίου Δράσης. 5.1 Εκπαίδευση /Πληροφόρηση Η εκπαίδευση και η ικανοποιητική πληροφόρηση όλων των εμπλεκόμενων (αναθετουσών αρχών και προμηθευτών) είναι απαραίτητη προκειμένου η όλη πολιτική να επιτύχει. Εξίσου σημαντική είναι η ενημέρωση του κοινού για τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη από την αγορά πιο οικολογικών προϊόντων ως, επίσης και η ανάπτυξη μιας πιο περιβαλλοντικής κουλτούρας ανάμεσα στις νεαρότερες ηλικίες (μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης). Στα πλαίσια αυτά θα ληφθεί αριθμός μέτρων, με επίκεντρο την εκπαίδευση και πληροφόρηση. Το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των μέτρων αυτών έχει ως ακο- λούθως:- ΑΑ Μέτρου Ημερομηνία Εφαρμογής Περιγραφή Μέτρου 1 Μάιος 2007 Δημοσιοποίηση του Σχεδίου Δράσης και ενημέρωση των αναθετουσών αρχών και του κοινού Το Σχέδιο Δράσης, θα δημοσιοποιηθεί και θα ενημερωθεί το κοινό μέσω ανακοινώσεων στον εγχώριο τύπο, με την αποστολή επιστολών και μέσω της ιστοσελίδας της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, Επίσης, θα ενημερωθούν όλα τα Υπουργεία/ Τμήματα/Υπηρεσίες τα οποία μετέχουν στην Επιτροπή ώστε να προωθήσουν τα μέτρα τα οποία εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους. 2 Μάιος Ιούνιος 2007 Ορισμός Λειτουργών-Συνδέσμων Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού και τα Τμήματα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, Δημοσίων Έργων, Κρατικών Αγορών και Προμηθειών, και Υπηρεσιών Πληροφορικής θα ορίσουν λειτουργό ο οποίος θα ενεργεί ως σύνδεσμος μεταξύ του τμήματος και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Οργανισμών Δημόσιου Δικαίου, σε θέματα Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων. Η εξυπηρέτηση αυτή θα παρέχεται είτε τηλεφωνικά είτε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και ως εκ τούτου τα πιο πάνω Τμήματα, τα οποία διαθέτουν ιστοσελίδα θα πρέπει να διατηρούν, τη δυνατότητα υποβολής ερωτήσεων. Οι ερωτήσεις και απαντήσεις θα πρέπει να διατηρούνται στην ιστοσελίδα των τμημάτων αυτών, ώστε να είναι δυνατή η παραπομπή σε αυτές.
Σελίδα 9 ΑΑ Ημερομηνία Μέτρου Εφαρμογής 3 Μάιος Ιούλιος 2007 Ενημερωτικό υλικό Περιγραφή Μέτρου (α) Η Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, θα εκδώσει ενημερωτικό έντυπο για τις πρόνοιες της νομοθεσίας σε σχέση με τη συμπερίληψη περιβαλλοντικών παραμέτρων στα έγραφα προσφορών. (β) Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος:- 4 Ιούνιος 2007 Εκπαιδευτικά Σεμινάρια Θα εκδώσει ενημερωτικό έντυπο με πρακτικές τεχνικές πληροφορίες συμπεριλαμβάνοντας σε αυτό, κατά το δυνατόν, τεχνικές προδιαγραφές για την εφαρμογή των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, θα εκδώσει δυο ενημερωτικά έντυπα. Το ένα θα προορίζεται για την ενημέρωση των σχολείων της Δημοτικής Εκπαίδευσης και το δεύτερο θα απευθύνεται στους μαθητές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στα πλαίσια αυτά θα διοργανωθούν διαλέξεις σε σχολεία. Θα ετοιμάσει ικανοποιητικό αριθμό ψηφιακών δίσκων με την ταινία που ετοίμασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προώθηση της πολιτικής και θα τη διανείμει σε σχολεία, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Διοργάνωση από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος εκπαιδευτικού σεμιναρίου για Δημόσιες Αρχές, Οργανισμούς Δημοσίου Δικαίου, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και μεγάλες επιχειρήσεις για τις δυνατότητες εφαρμογής της πολιτικής από μέρους τους. 5 Μάιος Σεπτέμβριος 2007 6 Σεπτέμβριος 2007 Τα Τμήματα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, Δημοσίων Έργων, Κρατικών Αγορών και Προμηθειών, και Υπηρεσιών Πληροφορικής σε συνεργασία με την Υπηρεσία Περιβάλλοντος θα διοργανώσουν ενδοτμηματικά εκπαιδευτικά σεμινάρια για τους λειτουργούς τους, σε σχέση με τη συμπερίληψη περιβαλλοντικών παραμέτρων στη σύναψη δημόσιων συμβάσεων. Τα Τμήματα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, Δημοσίων Έργων, Υπηρεσιών Πληροφορικής, Κρατικών Αγορών και Προμηθειών και Κυβερνητικού Τυπογραφείου, θα ετοιμάσουν τυποποιημένες προδιαγραφές οι οποίες θα είναι διαθέσιμες σε όλους τους ενδιαφερομένους για να τις χρησιμοποιούν για την ετοιμασία των δικών τους προδιαγραφών.
Σελίδα 10 ΑΑ Μέτρου Ημερομηνία Εφαρμογής Περιγραφή Μέτρου 7 Ιούνιος 2007 Ουσιαστική αναβάθμιση της ιστοσελίδας της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος με επιπλέον πληροφορίες (διαδικαστικές και τεχνικές). 8 Μάιος Ιούνιος 2007 Τα Τμήματα που διαθέτουν κλάδους προσφορών θα καθορίσουν διαδικασίες αλληλοενημέρωσης των λειτουργών τους που ασχολούνται με τις δημόσιες συμβάσεις. 9 Μάιος - Σεπτέμβριος 2007 Η Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων θα καθορίσει διαδικασίες και θα ετοιμάσει πρόγραμμα αλληλοενημέρωσης των Αναθετουσών Αρχών για την εφαρμογή των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων. 10 Μάιος 2007 Όλα τα Υπουργεία/ Τμήματα/ Υπηρεσίες θα κοινοποιήσουν στην Υπηρεσία Περιβάλλοντος το όνομα του λειτουργού ο οποίος θα ενεργεί ως σύνδεσμος μεταξύ της Επιτροπής και του Υπουργείου/Τμήματος/ Υπηρεσίας. 5.2 Ενημέρωση /Συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα Η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και τους πιθανούς προμηθευτές είναι απαραίτητη προκειμένου να εφαρμοστεί η πολιτική των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων. Ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν κανάλια επικοινωνίας μεταξύ των αναθετουσών αρχών και προμηθευτών, ώστε οι αναθέτουσες αρχές, να κρατούνται ενήμερες για τα οικολογικότερα προϊόντα που είναι ή θα είναι διαθέσιμα στην αγορά. Τα μέτρα για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι:- ΑΑ Ημερομηνία Μέτρου Εφαρμογής 1 Μάιος Ιούνιος 2007 Περιγραφή Μέτρου Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος με τη χρήση ενημερωτικών φυλλαδίων, αγγελίες στον εγχώριο τύπο, κλπ, θα ενημερώσει τους εμποροβιομηχάνους ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα για να είναι σε θέση να προσφέρουν τα προϊόντα τα οποία θα συμπεριλαμβάνονται στα μέτρα προώθησης της πολιτικής των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων. Για το σκοπό αυτό θα επιδιωχθεί η σύσταση κοινής επιτροπής αποτελούμενης από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος, το Κ.Ε.Β.Ε., την Ο.Ε.Β. και την Π.Ο.Β.Ε.Κ., μέσω της οποίας θα είναι δυνατή η αμφίδρομη ενημέρωση αναθετουσών αρχών και πιθανών προμηθευτών.
Σελίδα 11 ΑΑ Ημερομηνία Περιγραφή Μέτρου Μέτρου Εφαρμογής 2 Ιούνιος 2007 Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος θα δημιουργήσει ειδική ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία οι προμηθευτές θα μπορούν τα υποβάλουν στοιχεία και λεπτομέρειες προϊόντων, τα ο- ποία οι ίδιοι κρίνουν ότι είναι πιο περιβαλλοντικά αποδεκτά από τα παραδοσιακά. Τα προϊόντα αυτά θα αξιολογούνται από την Επιτροπή που έχει συσταθεί για την ετοιμασία του Σχεδίου Δράσης και, αν κρίνονται ως πιο οικολογικά, οι σχετικές λεπτομέρειες και οι προμηθευτές τους θα τοποθετούνται στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, έτσι ώστε οι αναθέτουσες αρχές να είναι σε θέση να ενημερώνονται άμεσα για τα προϊόντα που υπάρχουν στην αγορά. 3 Ιούνιος 2007 Στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος θα δημιουργηθεί σελίδα όπου οι Αναθέτουσες Αρχές θα μπορούν να δημοσιοποιούν την πρόθεσή τους να εξασφαλίσουν οικολογικά προϊόντα. Με αυτό τον τρόπο οι προσφοροδότες θα είναι σε θέση να παρακολουθούν τις απαιτήσεις των αναθετουσών αρχών. Ο τρίτος άξονας του Σχεδίου Δράσης είναι η εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων, τα οποία αποσκοπούν στη προώθηση εκείνων των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων, οι οποίες κρίθηκαν πιο εφικτές. Τα μέτρα αυτά καλύπτουν τους πιο κάτω τομείς των δημόσιων συμβάσεων:- (α) Εξοπλισμός Γραφείου και Προμήθειες. (β) Ηλεκτρικές Συσκευές και Ηλεκτρικά Προϊόντα. (γ) Καθαριστικά/Είδη Υγιεινής (δ) Εξοικονόμηση νερού. (ε) Καινούργια /αναπαλαιωμένα κτίρια (στ) Τρόφιμα /Προϊόντα. (ζ) Οχήματα /Μηχανές εσωτερικής καύσης. 5.3 Ενσωμάτωση προνοιών άλλων Νομοθεσιών στα έγγραφα προσφορών των Αναθετουσών Αρχών Το περιβαλλοντικό κεκτημένο και αριθμός εναρμονιστικών νομοθεσιών προβλέπουν υποχρεώσεις των οικονομικών φορέων οι οποίες άπτονται περιβαλλοντικών πτυχών. Ως εκ τούτου η Υπηρεσία Περιβάλλοντος σε συνεργασία με την Επιτροπή και άλλα πιθανώς εμπλεκόμενα Υπουργεία και Υπηρεσίες, θα επισημάνει τις σχετικές περιβαλλοντικές πρόνοιες των νομοθεσιών αυτών και θα ενημερώσει την Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων. Η Αρμόδια Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, 2007, θα ενημερώσει ανάλογα τις Αναθέτουσες Αρχές ώστε να περιλαμβάνουν στα Έγγραφα προσφορών τις πρόνοιες αυτές. 5.4 Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου Οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου, έχοντας υπόψη τις αρχές που διέπουν την πολιτική των ΠΔΣ και σε συνεργασία με την Επιτροπή, θα ετοιμάσουν και υποβάλουν στην Υπηρεσία Περιβάλλοντος μέχρι τον Νοέμβριο του 2007, τα δικά τους Σχέδια Δράσης, τα οποία θα θέσουν σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2008.
Σελίδα 12 6. Παρακολούθηση του Σχεδίου Δράσης Η επιτυχία του Σχεδίου Δράσης είναι άμεσα συνδεδεμένη με:- (α) την παρακολούθηση της υλοποίησης των μέτρων, (β) τις θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από την εφαρμογή τους, (γ) τις νέες τεχνολογίες και προϊόντα που θα είναι πλέον διαθέσιμα στην αγορά λόγω της εφαρμογής των μέτρων. Τα μέτρα θα εφαρμοστούν προκειμένου να υπάρχει τακτική παρακολούθηση του Σχεδίου Δράσης είναι: Αρμοδιότητα Αρμόδια Υπουργεία/ Τμήματα ή Υπηρεσίες/ Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης/ Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου Μέτρο Μέχρι τις 15 Ιανουαρίου, κάθε χρόνου, το αρμόδιο Υπουργείο /Τμήμα ή Υπηρεσία που είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή του κάθε μέτρου, θα υποβάλλει έκθεση στην Υπηρεσία Περιβάλλοντος, στη οποία να περιγράφει και να παρέχει α- ριθμητικά στοιχεία σε σχέση με την εφαρμογή του μέτρου για το οποίο είναι αρμόδιο. Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος θα ετοιμάσει και διαβιβάσει σε όλες τις Αναθέτουσες Αρχές τυποποιημένο έντυπο για συμπλήρωση. Υπηρεσία Περιβάλλοντος Μέχρι τις 31 η Ιανουαρίου, κάθε χρόνου, η Υπηρεσία Περιβάλλοντος θα συντάσσει κριτική έκθεση βασιζομένη στα στοιχεία τα οποία υποβλήθηκαν από τα αρμόδια Υπουργεία/ Τμήματα ή Υπηρεσίες την οποία θα καταθέτει στην Επιτροπή, μαζί με εισηγήσεις για μέτρα βελτίωσης του Σχεδίου Δράσης και θα την υποβάλλει στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Σελίδα 13 Ecolabel - Οικολογικό Σήμα Αυτή είναι η επίσημη σήμανση που χρησιμοποιείται σε όλη την Ευρώπη σε προϊόντα (εκτός τροφίμων) που ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Το κάθε προϊόν πιστοποιείται ανεξάρτητα και πρέπει να συμμορφώνεται με αυστηρά κριτήρια σε όλες τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που δυνατόν να έχει σε όλο τον κύκλο της ζωής του. http://europa.eu.int/ecolabel Η σήμανση του Energy Star δηλώνει ότι η ηλεκτρική κατανάλωση μιας συσκευής είναι κάτω από μια προκαθορισμένη όταν η συσκευή βρίσκεται σε θέση αναμονής (Stand-by). www.energystar.gov Όλοι οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές και διανομείς είναι υποχρεωμένοι να δώσουν την απαραίτητη πληροφόρηση σε σχέση με την ενεργειακή αποδοτικότητα πολλών ηλεκτρικών συσκευών, όπως, π.χ. πλυντήρια ρούχων, πλυντήρια πιάτων, ψυγεία, κλιματιστικά και ηλεκτρικοί φούρνοι. Τα προϊόντα κατηγοριοποιούνται από το "Α" μέχρι το "G", όπου το "Α" είναι το πιο αποδοτικό ενώ το "G" το λιγότερο. www. mtprog.com Ο Κύκνος είναι η επίσημη οικολογική Σήμανση των Σκανδιναβικών χωρών και δίνεται σε προϊόντα τα οποία μειώνουν τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η σήμανση αυτή χρησιμοποιείται σε περισσότερες από 60 ομάδες προϊόντων και καλύπτει, περίπου, 3.000. www.svanen.nu Η σήμανση Blue Angel δηλώνει ότι το προϊόν συμμορφώνεται με τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά τα οποία έχουν τεθεί από την Ομόσπονδο Δημοκρατία της Γερμανίας. Μέχρι τώρα, έχουν σημανθεί περισσότερα από 3.700 προϊόντα και υπηρεσίες. www.blauer-engel.de Αυτό το Σήμα Κατατεθέν σημαίνει ότι έχει πληρωθεί οικονομική συνεισφορά σε εγκεκριμένο πρόγραμμα ανάκτησης συσκευασιών. http://www.cydot.com.cy/ Ευρωπαϊκό Οργανικό Προϊόν, σημαίνει ότι η παραγωγή συνάδει με τον Κανονισμό 2092/92/ΕC Ο αριθμός στο κέντρο του συμβόλου δηλώνει το ποσοστό ανακυκλωμένων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του προϊόντος. www.incpen.org Το σύμβολο αυτό δηλώνει ότι το προϊόν ή μέρος του μπορεί να ανακυκλωθεί. www.incpen.org Το PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes), είναι ανεξάρτητος οργανισμός του οποίου η Σήμανση επιβεβαιώνει ότι η ξυλεία ή τα προϊόντα χάρτου προέρχονται από δάση τα οποία διαχειρίζονται αειφόρα www.pefc.org/
Σελίδα 14
Σελίδα 15 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
Σελίδα 16
Σελίδα Α-1
Σελίδα Α-2
Σελίδα Α-3
Σελίδα Α-4
Σελίδα Α-5
Σελίδα Α-6
Σελίδα Α-7
Σελίδα Α-8
Σελίδα Α-9
Σελίδα Α-10
Σελίδα Α-11
Σελίδα Α-12
Σελίδα Α-13
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 1411, ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΤΗΛ. 22303851 ΦΑΞ 22774945 Ηλεκτρ. Ταχ. enviroservice@environment.moa.gov.cy Ιστοσελίδα www.moa.gov.cy