ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

Transcript

1 ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Γεωργίου- Τσιάκαλου Ναταλία ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ορισμός Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) σημαίνει τη συμπερίληψη περιβαλλοντικών παραμέτρων κατά τη σύναψη συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών και έργων, από τις αναθέτουσες αρχές. Στόχος Λόγω του μεγάλου όγκου προϊόντων που διακινείται από τον Δημόσιο Τομέα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει θέσει σε προτεραιότητα τη δημιουργία Στρατηγικής για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις. Μέσω αυτής της πολιτικής οι Αναθέτουσες Αρχές του δημόσιου και ευρύτερου ρ δημόσιου τομέα, θα πρέπει κατά την αγορά προϊόντων/ υπηρεσιών ή κατά την εκτέλεση έργων, να λαμβάνουν υπόψιν και τις περιβαλλοντικές τους διαστάσεις. Η Κύπρος, στα πλαίσια των υποχρεώσεων της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ετοίμασε Η Κύπρος, στα πλα σ α των υποχρεώσεων της προς την Ευρωπα κή Ένωση, ετο μασε το δικό της Εθνικό Σχέδιο Δράσης για προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων. Το πρώτο Σχέδιο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Μάρτιο 2007 και το δεύτερο τον Ιανουάριο του 2012.

3 Στο Σχέδιο Δράσης, εμπεριέχονται οι στρατηγικοί στόχοι και οι δράσεις που αποσκοπούν στην αλλαγή του καταναλωτικού μοντέλου που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια, υιοθετώντας σταδιακά πολιτικές για βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση. Η δημιουργία μιας Πράσινης Αγοράς, η ενημέρωση και η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση τόσο των Κρατικών Αρχών, όσο και των λοιπών καταναλωτών, αποσκοπεί στη δημιουργία ζήτησης πράσινων προϊόντων και κατ επέκταση στην ανάπτυξη νέων περιβαλλοντικών τεχνολογιών και αγαθών.

4 Νέο Σχέδιο Δράσης και Εκπαιδευτική Εργαλειοθήκη ΗΕΕ, στα πλαίσια της προσπάθειας της για τη σωστή και εύκολη εφαρμογή των ΠΔΣ, δημιούργησε μια εργαλειοθήκη καθορίζοντας συγκεκριμένα περιβαλλοντικά κριτήρια που μπορούν να εισαχθούν στις προσφορές. Τα κριτήρια αυτά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Στοιχειώδη Κριτήρια Αναλυτικά Κριτήρια Το Τμήμα Περιβάλλοντος, στα πλαίσια της αναθεώρησης του Σχεδίου Δράσης για τις ΠΔΣ, έχει ενσωματώσει και τα κριτήρια και τις ομάδες προϊόντων και υπηρεσιών που ορίζονται στην εργαλειοθήκη της ΕΕ. Το νέο Σχέδιο Δράση για τις ΠΔΣ εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 31/1/2012. Παράλληλα εγκρίθηκε και η συνέχιση της λειτουργίας της Επιτροπής για τις ΠΔΣ και τη διεύρυνση της με τη συμμετοχή σε αυτήν του Υπουργείου Άμυνας και του Κυβερνητικού Τυπογραφείου.

5 Νέο Σχέδιο Δράσης Επιτροπή ΠΔΣ Τμήμα Περιβάλλοντος Υπουργείο Οικονομικών Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Περιβάλλοντος Υπουργείο Άμυνας Γενικό Λογιστήριο Τμήμα Κρατικών Αγορών και Προμηθειών Τμήμα Δημοσίων Έργων Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών Τμήμα Υπηρεσιών Πληροφορικής Κυβερνητικό Τυπογραφείο

6 Ποιοι έχουν την υποχρέωση; Κρατικές Αρχές (Αναθέτουσες Αρχές Δημοσίου Τομέα) Αρχές Δημοσίου Δικαίου (Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου) Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης

7 Νέο Σχέδιο Δράσης Το νέο Σχέδιο Δράσης για τις ΠΔΣ,, περιλαμβάνει τέσσερα Παραρτήματα: Το Παράρτημα Α αναφέρεται περιληπτικά στις κατηγορίες προϊόντων και στα μέτρα εφαρμογής Το Παράρτημα Β αφορά την περιβαλλοντική εφαρμογή και διαχείριση Το Παράρτημα Γ περιλαμβάνει τα κριτήρια, τόσο τα στοιχειώδη, όσο και τα αναλυτικά όλων των κατηγοριών και Το Παράρτημα Δ περιλαμβάνει τους καταλόγους των Αναθετουσών Αρχών και Οργανισμών.

8 Νέο Σχέδιο Δράσης Πέραν των παραρτημάτων, το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει τους στόχους, τα οφέλη και τους άξονες εφαρμογής: : Στόχοι: Ευρωπαϊκός Στόχος: η Ανανεωμένη Στρατηγική για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Ιούνιος 2006), έθεσε ως στόχο πολιτικής για το 2010 να φθάσουν οι πράσινες δημόσιες συμβάσεις της Ε.Ε., κατά μέσον όρο, το επίπεδο που πέτυχαν το 2006 τα κράτη μέλη, που είχαν τις καλύτερες επιδόσεις, σε ποσοστό της τάξης του 50%. Στόχος Εθνικού Σχεδίου δράσης για τις ΠΔΣ: Ο ό άθ ί ό ξ ά έ ί Ο στόχος για την κάθε κατηγορία προϊόντων ξεχωριστά αναφέρεται στους πίνακες του Παραρτήματος Α. Εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, γενικά έχει υιοθετηθεί ως στόχος το 50%.

9 Νέο Σχέδιο Δράσης Οφέλη από την εφαρμογή των ΠΔΣ: μείωση της κατανάλωσης των φυσικών πόρων εξοικονόμηση ενέργειας. παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. μείωση των αποβλήτων συσκευασίας. μείωση των επικίνδυνων αποβλήτων. ανακύκλωση και χρήση ανακυκλωμένων υλικών. προαγωγή της οργανικής γεωργίας. βελτίωση της δημόσιας εικόνας της Αρχής ή του Οργανισμού. εξοικονόμηση χρημάτων. ανάπτυξη νέων τεχνολογιών. ενθάρρυνση των Κυπριακών βιομηχανιών να παράγουν «πράσινα» προϊόντα.

10 Νέο Σχέδιο Δράσης Άξονες του Αναθεωρημένου Σχεδίου Δράσης Ισχύς τρία χρόνια, από το 2012 έως και το Ετήσια ανασκόπηση των επιτευγμάτων για κάθε κατηγορία, μέσω σχετικών ερωτηματολογίων ή επιστολών που θα αποστέλλονται από το Τμήμα Περιβάλλοντος. διατήρηση αρχείου στατιστικών στοιχείων από όλες τις Αρχές, τα οποία θα δίνονται στο Τμήμα Περιβάλλοντος για αξιολόγηση. Στο αρχείο αυτό, θα πρέπει να περιλαμβάνονται όλα τα είδη γιαταοποία συμβλήθηκαν δημόσιες συμβάσεις, πόσα και ποια από αυτά αφορούσαν «πράσινες» συμβάσεις, καθώς και στοιχεία σχετικά με το κόστος αγοράς και λειτουργίας τους συγκριτικά με τα συμβατικά. σύνταξη έκθεσης προόδου με τη συμπλήρωση της τριετίας, στην οποία θα καταγραφούν τα ποσοστά επίτευξης που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο με στόχο τη βελτίωση αυτών και των απαιτήσεων που θα ενσωματωθούν στο επόμενο Σχέδιο Δράσης για την επόμενη τριετία ( ). Όλες οι Αρχές θα πρέπει να ορίσουν άτομο επικοινωνίας -«Εσωτερικό Συντονιστή», για τις ΠΔΣ και να κοινοποιήσουν το όνομα του στο Τμήμα Περιβάλλοντος. Ο κατάλογος με τα ονόματα των «εσωτερικών συντονιστών» κάθε Αρχής, θα δημοσιοποιηθεί στην ιστοσελίδα του Τμήματος Περιβάλλοντος ώστε να είναι εφικτό σε όλους να επικοινωνούν μεταξύ τους. κατάλογος προϊόντων που κυκλοφορούν στην Κυπριακή Αγορά τα οποία διαθέτουν κάποιο Οικολογικό Σήμα και κατάλογος προϊόντων τα οποία θεωρούνται πιο περιβαλλοντικά από άλλα ιδίας χρήσης. συναντήσεις, σεμινάρια, ημερίδες για ενημέρωση, πληροφόρηση και εκπαίδευση

11 Νέο Σχέδιο Δράσης Άξονες του Αναθεωρημένου Σχεδίου Δράσης συνέχεια Αποστολή αντίγραφου των όρων των εγγράφων προσφορών που προκηρύσσουν όλες οι Αρχές, στο Τμήμα Περιβάλλοντος για καταγραφή στο αρχείο των ΠΔΣ. διαδικασίες αλληλοενημέρωσης των λειτουργών των Αρχών που ασχολούνται με τις δημόσιες συμβάσεις. δημιουργία συνδέσμου με την ιστοσελίδα του Τμήματος Περιβάλλοντος.

12 Παράρτημα ρ Α «Κατηγορίες Προϊόντων και Μέτρα Εφαρμογής τους» Συνολικά περιλαμβάνονται στο Σχέδιο 12 Ομάδες προϊόντων και 30 κατηγορίες, ορισμένες από τις οποίες περιλαμβάνουν και υποκατηγορίες. Στο Παράρτημα αυτό περιλαμβάνονται τα μέτρα και οι στόχοι που πρέπει να εφαρμόσουμε, ορισμένες κατευθυντήριες οδηγίες, ως βοήθημα για τη διευκόλυνση των κρατικών αρχών κατά τη διαδικασίαδ σύναψης των συμβάσεων, καθώς και ορισμένες φράσεις για ενσωμάτωση τους στα έγγραφα των προσφορών. Η υποχρέωση που προκύπτει από το Σχέδιο Δράσης είναι η εφαρμογή τουλάχιστον των στοιχειωδών κριτηρίων.

13 Παράδειγμα από το παρ. Α A/A Προϊόντα/Υπηρεσίες Μέτρα-κριτήρια Στόχοι-Πεδίο εφαρμογής Α Χαρτί(Παρ. Γ, σελ. 83) 1. Να πληρούν τουλάχιστον τα Στοιχειώδη Κριτήρια της Εργαλειοθήκης της Ε.Ε. (Παρ. Γ, σελ. 83) 2. Οι φάκελοι αρχειοθέτησης (Box Files) θα πρέπει να αποτελούνται από 100% ανακυκλωμένο χαρτί. Τα μέτρα αυτά ισχύουν για όλες τις Αρχές της Κυβέρνησης. Ο στόχος ανέρχεται στο 70% των προμηθειών που αγοράζονται από το Κυβερνητικό Τυπογραφείο, το Γενικό Λογιστήριο,, το Τμήμα Κρατικών Αγορών και Προμηθειών, των εκτυπώσεων των οποίων αναλαμβάνει το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών και οποιαδήποτε άλλη Αρχή προβαίνει σε προκήρυξη διαγωνισμού για την παρούσα κατηγορία προϊόντων. Όσον αφορά τους φακέλους αρχειοθέτησης, ο στόχος ανέρχεται στο 100% των αγορών του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών.

14 Παράρτημα ρ Β «Περιβαλλοντική εφαρμογή και Διαχείριση» Στο παράρτημα αυτό σημειώνονται ορισμένες δράσεις για εφαρμογή τους από το σύνολο των εργαζομένων στον Δημόσιο και Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, καθώς και στις Τοπικές Αρχές. Τα μέτρα αυτά αφορούν: Την εξοικονόμηση χαρτιού και τη διαχείριση του Τη διαχείριση των μελανοδοχείων των φορητών ηλεκτρικών στηλών των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών των επικίνδυνων αποβλήτων βή Την ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασιών και χρήση ανακυκλωμένων υλικών Την εξοικονόμηση η νερού Την εξοικονόμηση ενέργειας Την αγορά τροφίμων και Το θόρυβο

15 Παράρτημα Γ «Κριτήρια (Στοιχειώδη &Αναλυτικά) Στο Παράρτημα Γ καταγράφονται τα στοιχειώδη και αναλυτικά κριτήρια των προϊόντων και υπηρεσιών, όπως αυτά δίνονται από τις αρμόδιες κρατικές αρχές και την Εργαλειοθήκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Βασικός σκοπός του Νέου Σχεδίου Δράσης για τις ΠΔΣ είναι η εφαρμογή των μέτρων και η επίτευξη των στόχων που σημειώνονται στο Παράρτημα ρ Α. Ως ελάχιστα κριτήρια υιοθέτησης στα έγγραφα προσφορών ορίζονται τα στοιχειώδη κριτήρια της Εργαλειοθήκης ή όπου δεν υπάρχουν, ορίζονται τα κριτήρια των διαφόρων Κρατικών Αρχών. Η υιοθέτηση των αναλυτικών κριτηρίων είναι θεμιτή, όπου υπάρχει η δυνατότητα.

16 Ομάδες και κατηγορίες προϊόντων Ομάδα 1 - Εξοπλισμός Γραφείου και Προμήθειες Κατηγορία Μηχανογραφικός Εξοπλισμός Κατηγορία Γραφική Ύλη Κατηγορία Χαρτί Ομάδα 2 - Ηλεκτρικές Συσκευές και Προϊόντα Κατηγορία Ηλεκτρικές Συσκευές Οικιακής- ημοσίας Χρήσης Κατηγορία Προϊόντα Ομάδα 3 - Ηλεκτρική Ενέργεια Κατηγορία Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Κατηγορία Συνδυασμένη Θερμότητα Κατηγορία Θερμομόνωση Ομάδα 4 - Προϊόντα, Εξοπλισμός και Υπηρεσίες Καθαρισμού Κατηγορία Καθαριστικά,, Σαπούνια Κατηγορία Σακούλια Απορριμμάτων Κατηγορία Χαρτί Κουζίνας Κατηγορία Υπηρεσίες Καθαρισμού Ομάδα 5 - Εξοικονόμηση Νερού και Είδη Υγιεινής Κατηγορία Καζανάκια Κατηγορία Βρύσες Κατηγορία Ουρητήρια Κατηγορία Γκρίζα νερά Κατηγορία Βιολογικοί Σταθμοί Ομάδα 6 - Κτιριακές και Οδικές Κατασκευές ιαχείριση Κατηγορία Κτιριακές Κατασκευές Κατηγορία Οδικές Κατασκευές Ομάδα 7 - Παροχή Τροφίμων και Υπηρεσιών Κατηγορία Βιολογικά Τρόφιμα Κατηγορία Υπηρεσίες Παροχής Τροφίμων Ομάδα 8 - Έπιπλα Κατηγορία Εσωτερικού Χώρου Κατηγορία Εξωτερικού Χώρου Ομάδα 9 - Κλωστοϋφαντουργία Ρουχισμός Ομάδα 10 - Μέσα Μεταφοράς Κατηγορία Επιβατικά Οχήματα Κατηγορία Οχήματα και Υπηρεσίες ημόσιων Συγκοινωνιών Κατηγορία Φορτηγά και Υπηρεσίες Αποκομιδής Απορριμμάτων Ομάδα 11 - Προϊόντα και Υπηρεσίες Κηπουρικής Κατηγορία Προϊόντα Κηπουρικής Κατηγορία Υπηρεσίες Κηπουρικής Ομάδα 12 - Κινητά Τηλέφωνα

17 Παράρτημα Δ Στο παράρτημα Δ επισυνάπτονται αναλυτικά οι καταλόγοι στους οποίους σημειώνονται οι Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου και οι Αναθέτουσες Αρχές του Δημοσίου Τομέα (κεντρικές κυβερνητικές αρχές) όπως ορίζονται από τα παραρτήματα ΙΙΙ και ΙV αντίστοιχα του «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών και για συναφή θέματα» Νόμο 12(Ι)/2006. Τα παραρτήματα αυτά δύναται να τροποποιούνται και να αντικαθίστανται μετά από Διατάγματα τα οποία εκδίδει ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας και τις εξουσίες που του παρέχονται από το άρθρο 91 της πιο πάνω Νομοθεσίας.

18 ECO LABEL Το EU Eco Label Κανονισμός 66/2010/ ΕΚ, σχετικά με το Οικολογικό Σήμα της ΕΕ. Σκοπός η προώθηση και προβολή των προϊόντων τα οποία έχουν περιορισμένες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Αρμόδια αρχή το Τμήμα Περιβάλλοντος. Δικαίωμα για υποβολή αίτησης έχουν οι παραγωγοί, οι εισαγωγείς, ο φορέας παροχής υπηρεσιών ή οι ασχολούμενοι με τη λιανική διαχείριση ή την εμπορία ενός προϊόντος. Κύπρος- ένα τουριστικό κατάλυμα και τέσσερα προϊόντα καθαρισμού. Η απονομή οικολογικού σήματος σε κάποιο προϊόν αποτελεί από μόνο του Η απονομή οικολογικού σήματος σε κάποιο προϊόν, αποτελεί από μόνο του αποδεικτικό στοιχείο ως προς τη συμμόρφωση του προϊόντος με τις απαιτούμενες προδιαγραφές.

19 Οικολογικά Σήματα

20 EMAS EMAS - Κανονισμός 1221/2009/ΕΚ για την εθελοντική συμμετοχή οργανισμών στο Κοινοτικό Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Ελέγχου Σκοπός - η βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των οργανισμών όλων των τομέων, μέσω της ετοιμασίας και της εφαρμογής συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης. Αρμόδια αρχή - το Τμήμα Περιβάλλοντος το οποίο έχει την ευθύνη προώθησης του EMAS, καθώς επίσης και εξέτασης των αιτήσεων των οργανισμών για καταγραφή τους στο σχετικό μητρώο. Κύπρος-70 εταιρείες, οι οποίες έχουν λάβει και σχετική χορηγία.

21 Ευχαριστώ! Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις Γεωργίου Τσιάκαλου Ναταλία Λειτουργός Περιβάλλοντος Τηλέφωνο : Τμήμα Περιβάλλοντος