Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 9 Αυγούστου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 9 Αυγούστου 2012 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Δημοσιονομική Προσαρμογή: Συνεχίζεται η διατύπωση και η δημοσίευση αβάσιμων και αστήρικτων εκτιμήσεων και αναλύσεων, στις οποίες υποστηρίζεται ότι η εκτέλεση του Π2012 είναι εκτός στόχου. Για παράδειγμα, ακόμη και η S&P s ανακοίνωσε την υποβάθμιση του χρέους της Ελλάδος, από CCC με προοπτικές σταθερές σε CCC με προοπτικές αρνητικές, θέτοντας την προοπτική για περαιτέρω υποβάθμιση της χώρας, αν οι προσδοκώμενες, από την S&P s, «αρνητικές αποκλίσεις από τους στόχους που έχουν τεθεί για το έλλειμμα του 2012 και για τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις δεν καλυφθούν με επιπλέον κεφάλαια ή άλλη διευκόλυνση από την Τρόικα». Το ερώτημα είναι από πού προέκυψαν όλα αυτά. Διότι η εκτέλεση του Προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) στο 1 ο 6μηνο του 2012 ήταν πολύ ικανοποιητική, αφού εκτιμάται ότι το πρωτογενές έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης σε ενοποιημένη βάση περιορίστηκε σημαντικά στα 1,07 δις στο 1 ο 6μηνο του 2012, από 4,6 δις στο 1 ο 6μηνο. 11. Ήταν δηλαδή μειωμένο στο 1 ο 6μηνο. 12 κατά 3,53 δις έναντι του 1 ου 6μηνου. 11. Επίσης, το πρωτογενές έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης ήταν κατά 3,0 δις χαμηλότερο από το 1 ο 6μηνο. 11 και κατά 1,95 δις χαμηλότερο από τον στόχο που είχε τεθεί από την Τρόικα για το 1 ο 6μηνο. 12. Αντίθετα με τις εκτιμήσεις της S&P s, η ικανοποιητική εκτέλεση του Π2012 στο 1 ο 6μηνο. 12 (η οποία πραγματοποιήθηκε κάτω από εξαιρετικά αντίξοες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες για τη χώρα και σε μια περίοδο μεγάλης πτώσης του ΑΕΠ), επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις ότι, με την ομαλή υλοποίηση στο 2 ο 6μηνο του 2012 των δημοσιονομικών μέτρων που έχουν ήδη θεσπιστεί και εφαρμόζονται, το πρωτογενές ισοζύγιο της ΓΚ θα είναι μηδενικό ή πλεονασματικό ήδη το 2012, έναντι του στόχου της Τρόικα για πρωτογενές έλλειμμα ΓΚ ύψους 2,05 δις. Ειδικότερα, το ανωτέρω συμπέρασμα στηρίζεται: α) Στη σημαντική αύξηση των εσόδων της ΓΚ σε ενοποιημένη βάση κατά 3,1% στο 1 ο 6μηνο. 12, όταν το Πρόγραμμα Προσαρμογής του Μαρτίου 2012 προβλέπει μείωση των εσόδων αυτών το 2012 ως σύνολο κατά -2,6%. Αυτό επιτεύχθηκε παρά το ότι τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. ήταν μειωμένα κατά -0,6% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο. 12, ή κατά 1,15 δις από τον στόχο που είχε τεθεί για το 6μηνο αυτό, λόγω: (i) των αρνητικών επιπτώσεων από το προεκλογικό κλίμα και την αβεβαιότητα που επικράτησε μετά τις εκλογές της 6 ης Μαΐου 2012, (ii) του γεγονότος ότι στο 1 ο 6μηνο. 12 δεν είχαν ακόμη υποβληθεί οι φορολογικές δηλώσεις για το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (ΦΕΦΠ), (iii) του ότι τα σημαντικότερα από τα μέτρα που έχουν ληφθεί για αύξηση των εσόδων κατά το 2012 θα τεθούν σε ισχύ μετά τον Ιούλιο 2012. Όσον δε αφορά τις επιστροφές φόρων, ήταν μεν μειωμένες κατά -34,6% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο. 12, αλλά επίσης σημαντικά μειωμένες κατά -13% ήταν και οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ. Επιπλέον, οι επιστροφές φόρων στο 1 ο 6μηνο. 12 διαμορφώθηκαν σε επίπεδο υψηλότερο κατά 103 εκατ. από τον στόχο που είχε τεθεί για το 6μηνο αυτό. Επίσης, τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν αυξημένα κατά 87,8% (ή κατά 782 εκατ.) σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο. 12, ενώ η αύξησή τους το 2012 ως σύνολο εκτιμάται στο 26%. Ωστόσο, και τα έσοδα αυτά ήταν κατά 410 εκατ. χαμηλότερα από τον στόχο που είχε τεθεί στο 6μηνο αυτό. Από την άλλη πλευρά, αξιοσημείωτη είναι η αύξηση στο 1 ο 6μηνο. 12 των ιδίων εσόδων των Νομικών Προσώπων που είναι ενταγμένα στη ΓΚ κατά 21,2% σε ετήσια βάση και των ιδίων εσόδων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) κατά 45,1%. Μειωμένα και πάλι κατά -2,6% σε ετήσια βάση (ή κατά 322 εκατ.) ήταν τα ίδια έσοδα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ). Με βάση τα ανωτέρω και τις εκτιμήσεις για τα έσοδα που μπορεί να εισπραχθούν, ιδιαίτερα στην Κεντρική Κυβέρνηση (στον Τ.Π. και στον ΠΔΕ), στο 2 ο 6μηνο.2012, εκτιμάται ότι τα έσοδα της ΓΚ το 2012 μπορεί και πρέπει να είναι αυξημένα τουλάχιστον κατά 2,0%, έναντι πτώσης τους κατά -2,6% που προβλέπει ο επικαιροποιημένος Π2012. Μπορεί δηλαδή να είναι κατά 4,0 δις υψηλότερα το 2012 από τα 86 δις που προβλέπει η Τρόικα. β) Στη σημαντική μείωση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ κατά -5,7% στο 1 ο 6μηνο. 12, όταν το Πρόγραμμα Προσαρμογής (Μαρτ. 12) προβλέπει μείωσή τους κατά -5,8% το 2012 ως σύνολο. Η μείωση αυτή των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ στο 1 ο 6μηνο. 12, επηρεάστηκε ευνοϊκά από τα ακόλουθα: (1) Από την μείωση κατά -4,6% σε ετήσια βάση των δαπανών του ΠΔΕ, έναντι εκτιμήσεων για αύξησή τους κατά 2,9% το 2012 ως σύνολο. Βέβαια, οι ανάγκες τις οικονομίας απαιτούν οι δαπάνες του ΠΔΕ να διαμορφωθούν στα 7,3 δις το 2012, όπως έχει προϋπολογιστεί. Ωστόσο, έχει ήδη συμφωνηθεί με την Τρόικα να είναι μειωμένες και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα υπερβούν τα 6,3 δις, το 2012, από 6,61 δις το 2011, σημειώνοντας νέα πτώση κατά -4,7%, όπως και στο 1 ο 6μηνο. 12. (2) Από τον καταλογισμό του κύριου όγκου των δαπανών από καταπτώσεις εγγυήσεων ( 1,16 δις) στο 2 ο 6μηνο. 12, αφού στο 1 ο 6μηνο. 12 καταλογίστηκαν μόνο 174 δις. (3) Από τη μείωση των πρωτογενών δαπανών των ΟΚΑ κατά -6,3%, όταν για το έτος ως σύνολο προβλέπεται μείωσή τους κατά -4,4%. Με την πρόσφατη μείωση των επικουρικών συντάξεων, η μείωση των δαπανών των ΟΚΑ θα είναι πιθανότητα άνω του -6,3% το 2012 ως σύνολο. (4) Σημειώνεται η μείωση στους αποδιδόμενους πόρους

κατά 1,0 δις περίπου σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο. 12 (λόγω και της μεγάλης πτώσης των εσόδων από τον ΦΠΑ), αλλά τόση θα είναι περίπου και η μείωση του κονδυλίου αυτού για το 2012 ως σύνολο, όπως άλλωστε έχει προϋπολογιστεί. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, η μείωση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ στο 1 ο 6μηνο. 12 περιορίστηκε από τα ακόλουθα: (1) Από τη μεγάλη αύξηση των πρωτογενών δαπανών των ΟΤΑ κατά 27,1% (ή κατά 638 εκατ.) σε ετήσια βάση, όταν για το έτος 2012 ως σύνολο προβλέπεται μείωσή τους κατά -9,0%. (2) Από την αύξηση των πρωτογενών δαπανών των Νομικών Προσώπων που είναι ενταγμένα στη ΓΚ κατά 8,9% σε ετήσια βάση, έναντι προϋπολογισμού για αύξησή τους κατά 5,2% το 2012 ως σύνολο. (3) Από την αύξηση των πληρωμών για λειτουργικές δαπάνες του Τ.Π. κατά 12,0%, όταν για το 2012 ως σύνολο οι δαπάνες αυτές αναμένεται να είναι μειωμένες κατά -8,8%. Γενικά, η μείωση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ στο 1 ο 6μηνο του 2012 οφείλεται κυρίως στη σημαντική μείωση κατά -7,4% των μισθολογικών αμοιβών και των συντάξεων της κεντρικής κυβέρνησης και, ειδικότερα, στη μείωση των μισθολογικών δαπανών στα νοσοκομεία κατά -14,7% και τη μείωση των δαπανών για κοινωνική προστασία κατά -6,1%. Οι μειώσεις αυτές κατά κύριο λόγο αντικατοπτρίζουν τις εξαιρετικά επώδυνες μειώσεις μισθών και συντάξεων και άλλων παροχών στο δημόσιο τομέα και μόνο σε ελάχιστο ποσοστό μπορεί να οφείλονται σε καθυστερήσεις πληρωμών. Συμπερασματικά, παρά το ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αβεβαιότητες όσον αφορά την εκτέλεση του Π2012 κατά το 2 ο 6μηνο του 2012, εκείνα που δεν μπορεί να αμφισβητηθούν είναι: α) η πολύ ικανοποιητική εκτέλεση του Π2012 στο 1 ο 6μηνο του 2012, υπό εξαιρετικά αρνητικές οικονομικές και πολιτικές συνθήκες για τη χώρα και β) οι πολύ καλύτερες προοπτικές για την ομαλή εκτέλεση του Π2012 στο 2 ο 6μηνο του 2012, με την εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί και εφαρμόζονται. Με αυτά τα δεδομένα, είναι εφικτή η αύξηση των εσόδων της ΓΚ κατά τουλάχιστον 2,0% το 2012 (έναντι στόχου για πτώση τους κατά -2,6%) και η πτώση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ κατά -5,8%, όπως έχει προϋπολογιστεί. Αν αυτά συμβούν όχι μόνο δεν θα υπάρξουν αρνητικές αποκλίσεις στον Π2012, αλλά το πρωτογενές ισοζύγιο της ΓΚ θα μηδενιστεί ή θα καταστεί πλεονασματικό ήδη από το 2012, αντί για έλλειμμα 2,05 δις (1,0% του ΑΕΠ) που προβλέπει ο επικαιροποιημένος Π2012. Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των φορέων της ΓΚ: Ένα πολύ δημοφιλές θέμα της Τρόικα (αλλά και της S&P s όπως προαναφέρθηκε), και κατά συνέπεια πολλών αναλυτών και οικονομικών σχολιαστών εγχωρίως και διεθνώς, είναι το θέμα των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των φορέων της γενικής κυβέρνησης στην Ελλάδα προς τρίτους (εκτός γενικής κυβέρνησης). Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα παγκοσμίως που δημοσιεύει τακτικά (κάθε μήνα), επεξεργασμένα και λεπτομερή στοιχεία στον τομέα αυτό και μάλιστα για το σύνολο της γενικής κυβέρνησης. Σημειώνεται, επίσης, ότι μετά την κρίση δημοσίου χρέους στην Ελλάδα, σχεδόν το σύνολο των προμηθευτών του ελληνικού δημοσίου απαιτεί πληρωμή τοις μετρητοίς. Αυτό σημαίνει ότι το Ελληνικό Δημόσιο πληρώνει τοις μετρητοίς άνω των 80 δις ετησίως, ενώ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, βαρύνεται και με ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις (πληρωμές που δεν εξοφλήθηκαν μετά από παρέλευση 90 ημερών από την προμήθεια), ύψους 6,6 δις. Δεδομένου ότι τα 5,34 δις αυτών των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων υπήρχαν ήδη στο τέλος του 2010, αυτό σημαίνει ότι η Ελληνική Κυβέρνηση έχει πραγματοποιήσει πληρωμές τοις μετρητοίς άνω των 120 δις το 2011 και στο 1 ο 6μηνο του 2012, και έναντι αυτών δεν κατάφερε, στο διάστημα αυτών των 18 μηνών, να πληρώσει εγκαίρως πληρωμές ύψους 1,27 δις περίπου. Αυτό είναι το πραγματικό μέγεθος του συγκεκριμένου προβλήματος στην Ελλάδα. Πληρώθηκαν 120 δις και υπάρχουν πράγματι καθυστερήσεις σε πληρωμές ύψους 1,27 δις. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι από τα 6,62 δις που ήταν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της ελληνικής ΓΚ στο τέλος Ιουν.2012, τα 4,61 δις αφορούν υποχρεώσεις των νοσοκομείων ( 1,63 δις) και των Ασφαλιστικών Ταμείων ( 2,98 δις). Ωστόσο, η ύπαρξή του προβλήματος αυτού οφείλεται στους ακόλουθους παράγοντες: α) Τα έσοδα των Ασφαλιστικών Ταμείων (ΑΤ) σημειώνουν μεγάλη πτώση (όπως ήδη προαναφέρθηκε και για το 1 ο 6μηνο. 12), αφού σε έρευνες του ΣΔΟΕ, του ΣΕΠΕ και του ΙΚΑ σε επιχειρήσεις ανά την Ελλάδα βρίσκεται ότι άνω του 40% των εργαζομένων είναι ανασφάλιστοι και δεν πληρώνουν εισφορές σε ασφαλιστικά ταμεία. Επίσης, οι ληξιπρόθεσμες βεβαιωμένες απαιτήσεις του Δημοσίου από επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα ανέρχονται σε δεκάδες δις. β) Η συνεχιζόμενη εμμονή στη χρηματοδότηση των νοσοκομείων και της αγοράς των φαρμάκων από το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία (με ελάχιστη ίδια συμμετοχή των ασφαλισμένων και των νοσηλευομένων) περιορίζει τη δυνατότητα πληρωμής των υποχρεώσεων των Νοσοκομείων και των ΑΤ στα διαθέσιμα του κράτους και των ΑΤ, τα οποία είναι σημαντικά περιορισμένα λόγω της πτώσης των εσόδων από εισφορές, αλλά και των φορολογικών εσόδων, όπως προαναφέρθηκε. γ) Είχε συμφωνηθεί ότι ένα σημαντικό μέρος των ληξιπρόθεσμων οφειλών των φορέων της ΓΚ θα εξοφλείτο έως τον Σεπτέμβριο του 2012 με την χρησιμοποίηση ενός μέρους των χρημάτων από τη δόση των 31 δις που αναμένει να λάβει η Ελλάδα από το 1 ο και το 2 ο Πακέτο Χρηματοδοτικής Στήριξής της από τη Ζώνη του Ευρώ και το ΔΝΤ. Η δόση θα καταβληθεί μόλις λήξει η τρέχουσα εξέταση της Τρόικα για την υλοποίηση του προγράμματος προσαρμογής έως το 1 ο 6μηνο. 12 και για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων υλοποίησής του στην περίοδο 2013-2014. 2

Πληθωρισμός και εσωτερική υποτίμηση: Ο πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 1,3% τον Ιούλιο του 2012, όπως και τον Ιούνιο του 2012 (εναρμονισμένος πληθωρισμός: 0,9%), παρά το ότι ο πληθωρισμός με βάση τον Δείκτη Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία διαμορφωνόταν στο 5,1% τον Μάιο του 2012. Όσον αφορά την επίπτωση της ύφεσης στον πληθωρισμό στην Ελλάδα σημειώνεται ότι αυτή είναι εμφανής στην πτώση των τιμών πολλών βασικών διεθνώς μη εμπορεύσιμων προϊόντων, όπως τα ενοίκια κατοικιών (-2,2%), οι οικιακές υπηρεσίες (-3,2%), οι ιατρικές, οδοντιατρικές υπηρεσίες (-2,2%), οι τιμές των αυτοκινήτων - μείωση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας (-2,5%), οι υπηρεσίες αναψυχής (-2,1%), τα δίδακτρα ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων (-1,0%), οι τηλεφωνικές υπηρεσίες (-1,9%), οι τιμές των ξενοδοχείων (-11,5%), οι τιμές στα κουρείακομμωτήρια (-2,3%), κ.ά. Εάν ληφθεί υπόψη το ότι οι ανωτέρω μειώσεις τιμών έλαβαν χώρα σε μια περίοδο κατά την οποία η φορολογική επιβάρυνση των συνεπών φορολογουμένων αυξάνεται και ο πληθωρισμός με βάση το Δείκτη Τιμών Εισαγομένων βιομηχανικών προϊόντων εξακολουθεί να διαμορφώνεται στο 5,0%, γίνεται φανερό ότι το μέγεθος της εσωτερικής υποτίμησης στην Ελλάδα (ακόμη και με βάση το σχετικό ΔΤΚ έναντι των βασικών ανταγωνιστών της) είναι ήδη σημαντικό. Παγκόσμια Οικονομία Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ στη συνέντευξη τύπου μετά την συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΚΤ της 2ας Αυγούστου 2012, κατά την οποία η ΕΚΤ άφησε το επιτόκιο παρέμβασής της αμετάβλητο στο 0,75%, επιβεβαίωσε την πρόθεση της ΕΚΤ να πραγματοποιήσει παρεμβάσεις στις δευτερογενείς αγορές κρατικών ομολόγων των χωρών της Ζώνης του Ευρώ που αντιμετωπίζουν σημαντικές διαταραχές σε αυτές τις αγορές και αδικαιολόγητη αύξηση του κόστους δανεισμού τους. Επιπλέον, η ΕΚΤ προσδιόρισε και τις βασικές προϋποθέσεις γι αυτήν της τη δραστηριοποίηση ως ακολούθως: Πρώτον, η ενδιαφερόμενη χώρα θα πρέπει να έχει προσφύγει για το σκοπό αυτό στο EFSF, ή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM) που θα τεθεί σε λειτουργία μετά τον Σεπτέμβριο του 2012. Δεύτερον, θα πρέπει να έχει δεχθεί την υπογραφή ενός Μνημονίου Οικονομικής Πολιτικής (ΜΟΠ), με το οποίο θα επιδιώκεται η εφαρμογή του κατάλληλου Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (ΠΔΠ&ΔΜ) για ταχεία μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και για βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας. Δεδομένου δε ότι η Ισπανία και η Ιταλία ήδη εφαρμόζουν αυστηρά ΠΔΠ&ΔΜ σε συμφωνία με το Eurogroup, ενδέχεται το μόνο που απαιτείται επιπλέον, για έναρξη των παρεμβάσεων από το EFSF και από την ΕΚΤ στις αγορές κρατικών ομολόγων τους, να είναι η σχετική αίτησή τους και η αποδοχή της προς το EFSF. Στη νέα κατάσταση, οι παρεμβάσεις του EFSF (ή του ESM αργότερα) και της ΕΚΤ θα είναι συνδυασμένες αυξάνοντας τους διαθέσιμους πόρους για ενίσχυση της αποτελεσματικότητας αυτών των παρεμβάσεων. Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ σημείωσε ότι οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ θα αφορούν κυρίως ομόλογα βραχυπρόθεσμης διάρκειας και αυτό οδήγησε σε μεγάλη πτώση, έως και κατά 300 bps των αποδόσεων των 2ετών Ισπανικών ομολόγων. Μειώθηκαν επίσης σημαντικά και οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων της Ισπανίας και της Ιταλίας που είχαν ανέλθει σε υψηλά επίπεδα στις προηγούμενες ημέρες. Ωστόσο, οι αμφιβολίες παραμένουν στις αγορές για το ακριβές χρονοδιάγραμμα έναρξης των παρεμβάσεων, για τις ακριβείς απαιτήσεις προσαρμογής από τις χώρες που θα εντάσσονται στα προγράμματα παρεμβάσεων, για την επάρκεια των πόρων που είναι διατεθειμένοι να διαθέσουν το EFSF και η ΕΚΤ για να γίνει οριστικά δυνατή η αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης δημοσίου χρέους στη Ζώνη του Ευρώ, κ.ά. Επιπλέον, αντιρρήσεις για πολλές πτυχές της λειτουργίας του ανωτέρω σχεδίου παρεμβάσεων φαίνεται ότι εξακολουθούν να έχουν η Κεντρική Τράπεζα και η Κυβέρνηση της Γερμανίας. Ως αποτέλεσμα, οι αποδόσεις των ομολόγων της Ισπανίας και της Ιταλίας επανήλθαν σε ανοδική πορεία από την 7.8.2012, με τις αποδόσεις των 10ετών ομολόγων να αυξάνονται την 8.8,2012 στο 5,9% για την Ιταλία και στο 6,96% για την Ισπανία. Η ανωτέρω αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων επηρεάστηκε και από τις αρνητικές εξελίξεις στην πραγματική οικονομία της Ιταλίας και της Ισπανίας, ενώ και η Γερμανία συνεχίζει να πασχίζει την στήριξη της ανάπτυξης της οικονομίας της στην αύξηση των καθαρών εξαγωγών της. Ειδικότερα σημειώνονται οι ακόλουθες εξελίξεις: α) Η μεγάλη πτώση του ΑΕΠ της Ιταλίας κατά -0,7% σε 3μηνιαία βάση (-2,5% σε ετήσια βάση) στο 2 ο 3μηνο. 12, μετά την πτώση του κατά -0,8% σε 3μηνιαία βάση (ή, -1,4% σε ετήσια βάση) στο 1 ο 3μηνο. 12, και κατά -0,7% σε 3μηνιαία βάση (-0,5% σε ετήσια βάση) στο 4 ο 3μηνο. 11. Επίσης, σημειώνεται η μεγάλη πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και της παραγωγής του τομέα των υπηρεσιών και στις δύο χώρες με τους Δείκτες Υπευθύνων Προμηθειών τους να διαμορφώνονται στο 43-44, πολύ κάτω του 50 που υποδηλώνει μηδενική αύξηση της παραγωγής. Ειδικότερα, η βιομηχανική παραγωγή στην Ισπανία μειώθηκε τον Ιούν. 12 κατά -6,3% σε ετήσια βάση, μετά τη μείωσή της κατά -6,5% τον Μάιο του 2012 και κατά -1,9% τον Ιούν. 11. Επίσης, η βιομηχανική παραγωγή στην Ιταλία μειώθηκε κατά -1,4% σε μηνιαία βάση και κατά - 8,2% σε ετήσια βάση τον Ιούν. 12, μετά την αύξησή της κατά 1,0% σε μηνιαία βάση και την επίσης πτώση της κατά -6,7% σε ετήσια βάση τον Μάιο, 12. Οι πρόσφατες εξελίξεις σηματοδοτούν πτώση του ΑΕΠ στην Ιταλία και την Ισπανία κατά ποσοστό μεγαλύτερο του -2,0% το 2012 και νέα πτώση περί το -1,0% το 2013. Οι δυνατότητες δημοσιονομικής προσαρμογής των δύο χωρών περιορίζονται. 3

β) Μεγάλη αύξηση σημειώθηκε στο πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου της Γερμανίας στα 16,2 δις τον Ιούν. 12, από 11,9 δις τον Ιούν. 11 και στα 93,3 δις στο 1 ο 6μηνο1. 12, από 78,8 δις στο 1 ο 6μηνο. 11. Ειδικότερα τον Ιούν. 12 η αύξηση του πλεονάσματος οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγών της Γερμανίας κατά 4,8% σε ετήσια βάση και στην ταυτόχρονη πτώση των εισαγωγών της κατά -0,1% σε ετήσια βάση. Γενικά, η έγκαιρη αντιμετώπιση της κρίσης δημοσίου χρέους στην Ισπανία και την Ιταλία αποτελεί προϋπόθεση για αποφυγή της επέκτασης της ύφεσης στη Ζώνη του Ευρώ ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας, και στο 2013, μετά την αναμενόμενη τώρα πτώση του ΑΕΠ της Ζώνης του Ευρώ κατά -0,4% το 2012 (2 ο 3μηνο.2012: -0,3%, 3 ο 3μηνο. 2012: -0,4%). Η πτώση του ΑΕΠ της Ζώνης του Ευρώ το 2 ο και το 3 ο 3μηνο του 2012, επιβεβαιώνεται από τη διαμόρφωση των Δεικτών Υπευθύνων Προμηθειών (PMI), με την πτώση του δείκτη PMI για τη βιομηχανία στο 44,0 τον Ιούλ. 12, από 45,1 τον Ιούν. 12 και τη μικρή βελτίωση του δείκτη PMI στις υπηρεσίες στο 47,9 τον Ιούλ. 12, από 47,1 τον Ιούν. 12. Και οι δύο δείκτες διαμορφώνονται σημαντικά κάτω του 50 και σηματοδοτούν σαφή πτώση της παραγωγής τόσο στο 2 ο όσο και στο 3 ο 3μηνο. 12. Ήδη η Τράπεζα της Γαλλίας ανακοίνωσε την εκτίμησή της για πτώση του ΑΕΠ της Γαλλίας σε 3μηνιαία βάση στο 3 ο 3μηνο. 12. Στις ΗΠΑ, ικανοποιητικές ήταν οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας καθώς η αύξηση της απασχόλησης (εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα) διαμορφώθηκε στις 163 χιλ. τον Ιούλ. 12, έναντι 64 χιλ τον Ιούν. 12. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί μηνιαία αύξηση της απασχόλησης υψηλότερη από τις 60-80 χιλ. που είχε συμβεί στην περίοδο Απριλίου-Ιουνίου 2012, από 226 χιλ. τον Μάρτ. 12. 600 400 200 0 200 400 600 800 1000 Διάγραμμα 1. Μηνιαία εξέλιξη της απασχόλησης στις ΗΠΑ Ιαν 06 Απρ 06 Ιουλ 06 Οκτ 06 Ιαν 07 Απρ 07 Ιουλ 07 Οκτ 07 Ιαν 08 Απρ 08 Ιουλ 08 Οκτ 08 Ιαν 09 Απρ 09 Ιουλ 09 Οκτ 09 Ιαν 10 Απρ 10 Ιουλ 10 Οκτ 10 Ιαν 11 Απρ 11 Ιουλ 11 Οκτ 11 Ιαν 12 Απρ 12 Ιουλ 12 Ωστόσο, το ποσοστό ανεργίας (που εκτιμάται από διαφορετική έρευνα) αυξήθηκε στο 8,3% τον Ιούλ. 12, από το 8,2% τον Ιούν. 12 και τον Μάιο. 12, 8,1% τον Απρ. 12 και 8,2% τον Μάρτ. 12. Στον ιδιωτικό τομέα οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 172 χιλ. τον Ιούλ. 12 (Ιούν. 12: 73 χιλ., Μάι. 12: +116χιλ.). Αντίθετα, μείωση της απασχόλησης σημειώθηκε στις κατασκευές (-1,0 χιλ.) και στις κυβερνητικές υπηρεσίες (Ιούλ. 12: -9,0 χιλ., Ιούν. 12: -9,0 χιλ. Μάιος. 12: -29 χιλ.). Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν εργαζόμενους με σχετικά αργούς ρυθμούς, ενώ η μεγαλύτερη βελτίωση και η μείωση της ανεργίας απαιτεί ψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Τα ανωτέρω, δικαιολογούν την στάση αναμονής της FED, η οποία δεν προχώρησε σε υιοθέτηση ενός τρίτου πακέτου ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία (QE3) στη συνεδρίαση της FOMC της 1 ης Αυγούστου 2012, πριν διαπιστώσει ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην οικονομία των ΗΠΑ λαμβάνει επικίνδυνες διαστάσεις. Όσον αφορά τους παράγοντες που οδήγησαν στη σχετικά χαμηλή αύξηση της απασχόλησης στην περίοδο Απριλίου-Ιουνίου 2012, υπάρχει τώρα η εκτίμηση ότι μπορεί να ήταν και προσωρινοί (καιρικές συνθήκες, μεγάλη αύξηση της τιμής της βενζίνης, κρίση χρέους στην Ευρωζώνη). Σε κάθε περίπτωση, πολλά θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της κρίσης χρέους στη Ζώνη του Ευρώ, η οποία είναι βέβαιο ότι επηρεάζει αρνητικά και την οικονομία των ΗΠΑ. Αν αυτή η κρίση αποδειχθεί σχετικά προσωρινή, τότε τόσο η Ευρώπη, όσο και οι ΗΠΑ θα επανέλθουν σε υγιή αναπτυξιακή πορεία από το 2013. Αν, ωστόσο, η κρίση αυτή επεκταθεί σε βάθος χρόνου και επιδεινωθεί, τότε ενδέχεται ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης και στην οικονομία των ΗΠΑ θα λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις. Προς το παρόν, οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας διαμορφώνονται στις 365 χιλ. εβδομαδιαίως, σταθερά κάτω από το κρίσιμο όριο των 400 χιλ., που σηματοδοτεί σταθερή ανάπτυξη στην οικονομία. Στον τομέα της παραγωγής ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών (ISM) στις υπηρεσίες, αυξήθηκε ελαφρά στο 52,6 τον Ιούλ. 12, από 52,1 τον Ιούν. 12. Η μικρή ανάκαμψη του δείκτη τον Ιούλ. 12, συμβαδίζει με την ελαφρά ανάκαμψη του δείκτη ISM στη μεταποιητική βιομηχανία στο 49,8 τον Ιούλ. 12, από 49,7 τον Ιούν. 12. Η πορεία και αυτών των δεικτών, επιβεβαιώνει την υπόθεση που προαναφέρθηκε περί αργής, αλλά σταθερής, ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ, ενώ το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται και από την εξέλιξη του δείκτη των εργοστασιακών παραγγελιών, ο οποίος μειώθηκε κατά -0,5% σε μηνιαία βάση τον Ιούν. 12, μετά την αύξησή του κατά 0,5% τον Μάιο του 2012. Γενικά, οι ανωτέρω εξελίξεις στην αγορά εργασίας και στην παραγωγή εξηγούν την επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ των ΗΠΑ στο 1,5% σε ετησιοποιημένη και σηματοδοτούν αντίστοιχη αύξησή του και στο 3 ο 3μηνο. 12, έναντι 2,0% στο 1 ο 3μηνο. 12. Για το έτος ως σύνολο η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ εκτιμάται τώρα στο 2,0%. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Δημοσιονομική Προσαρμογή: Ικανοποιητική ήταν η εκτέλεση του Προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) στο 1 ο 6μηνο του 2012. 4

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις για μηδενισμό του πρωτογενούς ελλείμματος της ΓΚ το 2012, έναντι πρωτογενούς ελλείμματος 2,05 δις που προβλέπει το 2 ο Μνημόνιο. Ειδικότερα: Από τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Υπ. Οικονομικών εκτιμάται ότι το πρωτογενές έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης σε ενοποιημένη βάση περιορίστηκε σημαντικά στα 1,07 δις στο 1 ο 6μηνο του 2012, από 4,6 δις στο 1 ο 6μηνο. 11. Αυτή η πολύ ικανοποιητική επίδοση επιτεύχθηκε: α) Με αύξηση των εσόδων της ΓΚ σε ενοποιημένη βάση κατά 3,1%, όταν το Πρόγραμμα Προσαρμογής του Μαρτίου 2012 προβλέπει μείωση των εσόδων αυτών το 2012 ως σύνολο κατά -2,6%. Σημειώνεται ότι η αύξηση των εσόδων της ΓΚ στο 1 ο 6μηνο του 2012 επιτεύχθηκε παρά το ότι τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. ήταν μειωμένα κατά -0,6% σε ετήσια βάση (ή κατά 1,15 δις από τον στόχο που είχε τεθεί για το 1 ο 6μηνο. 12), ως αποτέλεσμα: (i) των αρνητικών επιπτώσεων από το προεκλογικό κλίμα και την αβεβαιότητα που επικράτησε μετά τις εκλογές της 6 ης Μαΐου 2012, (ii) του γεγονότος ότι στο 1 ο 6μηνο. 12 δεν είχαν ακόμη υποβληθεί οι φορολογικές δηλώσεις για το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (ΦΕΦΠ) και (iii) του ότι τα σημαντικότερα από τα μέτρα που έχουν ληφθεί για αύξηση των εσόδων κατά το 2012 θα τεθούν σε ισχύ μετά τον Ιούλιο 2012. Οι επιστροφές φόρων ήταν μεν σημαντικά μειωμένες κατά -34,6% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο. 12, αλλά διαμορφώθηκαν σε επίπεδο υψηλότερο κατά 103 εκατ. από τον στόχο που είχε τεθεί για το 6μηνο αυτό. Επίσης, τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν αυξημένα κατά 87,8% (ή κατά 782 εκατ.) σε ετήσια βάση, ενώ η αύξησή τους το 2012 ως σύνολο εκτιμάται στο 26%. Επιπλέον, αξιοσημείωτη είναι η αύξηση στο 1 ο 6μηνο. 12 των ιδίων εσόδων των Νομικών Προσώπων που είναι ενταγμένα στη ΓΚ κατά 21,2% σε ετήσια βάση και των ιδίων εσόδων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) κατά 45,1%. Από την άλλη πλευρά, μειωμένα κατά -2,6% σε ετήσια βάση (ή κατά 322 εκατ.) ήταν τα ίδια έσοδα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ). Με βάση τα ανωτέρω και τις εκτιμήσεις για τα έσοδα που μπορεί να εισπραχθούν σε επίπεδο ΓΚ στο 2 ο 6μηνο.2012, εκτιμάται ότι τα έσοδα της ΓΚ το 2012 ως σύνολο μπορεί και πρέπει να είναι αυξημένα τουλάχιστον κατά 2,0% περίπου, έναντι πτώσης τους κατά -2,6% που προβλέπει ο επικαιροποιημένος Π2012. Μπορεί δηλαδή να είναι κατά 4,0 δις υψηλότερα από τα 86 δις που προβλέπει η Τρόικα. β) Με σημαντική μείωση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ κατά -5,7%, όταν το Πρόγραμμα Προσαρμογής προβλέπει μείωση αυτών των δαπανών κατά -5,8% το 2012 ως σύνολο. Το αποτέλεσμα στο 1 ο 6μηνο. 12 επηρεάστηκε από τα ακόλουθα: (1) Από την μείωση των δαπανών του ΠΔΕ κατά -4,6% σε ετήσια βάση, έναντι εκτιμήσεων για αύξησή τους κατά 2,9% το 2012 ως σύνολο. (2) Από τον καταλογισμό του κύριου όγκου των δαπανών από καταπτώσεις εγγυήσεων ( 1,16 δις) στο 2 ο 6μηνο. 12 (1 ο 6μηνο. 12: 174 δις). (3) Από τη μεγάλη αύξηση των πρωτογενών δαπανών των ΟΤΑ κατά 27,1% (ή κατά 638 εκατ.) σε ετήσια βάση, όταν για το έτος 2012 ως σύνολο προβλέπεται μείωσή τους κατά -9,0%. (4) Από τη μείωση των πρωτογενών δαπανών των ΟΚΑ κατά -6,3%, όταν για το έτος ως σύνολο προβλέπεται μείωσή τους κατά -4,4%. Τέλος, (5) οι πρωτογενείς δαπάνες των Νομικών Προσώπων ήταν αυξημένες στο 1 ο 6μηνο. 12 κατά 8,9% σε ετήσια βάση, έναντι προϋπολογισμού για αύξησή τους κατά 5,2% το 2012 ως σύνολο. Επίσης, οι πρωτογενείς δαπάνες του Τ.Π. ήταν μειωμένες κατά -7,1%, μετά τη μείωση των μισθολογικών αμοιβών και των συντάξεων της κεντρικής διοίκησης κατά -7,4% και, ειδικότερα, τη μείωση των μισθολογικών δαπανών στα νοσοκομεία κατά -14,7% και τη μείωση των δαπανών για κοινωνική προστασία κατά -6,1% για ευνόητους λόγους. Αντίθετα, οι πληρωμές για λειτουργικές δαπάνες ήταν αυξημένες κατά 12,0%, ενώ για το 2012 ως σύνολο αναμένεται να είναι σημαντικά μειωμένες. Τέλος, υπάρχει μείωση στους αποδιδόμενους πόρους κατά 1,0 δις περίπου (λόγω και της μεγάλης πτώσης των εσόδων από τον ΦΠΑ) στο 1 ο 6μηνο. 12, αλλά τόση θα είναι περίπου και η προϋπολογισμένη μείωση του κονδυλίου αυτού για το 2012 ως σύνολο. Όσον αφορά τον ΠΔΕ το κύριο ερώτημα είναι αν θα εισπραχθούν τα έσοδα από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ που μπορεί πράγματι και πρέπει να εισπραχθούν εντός του 2012, με άνω των 2-ετών καθυστέρηση. Αν αυτό συμβεί κατά 70% τότε τα έσοδα του ΠΔΕ μπορεί να υπερβούν τα 5,0 δις το 2012, έναντι των 4,75 δις που έχει προϋπολογιστεί. Το ίδιο ισχύει και για τις δαπάνες του ΠΔΕ. Οι ανάγκες τις οικονομίας απαιτούν να διαμορφωθούν στα 7,3 δις το 2012, όπως έχει προϋπολογιστεί. Ωστόσο, έχει ήδη συμφωνηθεί με την Τρόικα να είναι μειωμένες και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα υπερβούν τα 6,5 δις,, από 6,61 δις το 2011 και 2,03 δις στο 1 ο 6μηνο. 12 (έναντι 2,13 δις στο 1 ο 6μηνο. 11). Με βάση τα ανωτέρω, αντίθετα με τις εκτιμήσεις πολλών αναλυτών διεθνώς, που λαμβάνουν of the record πληροφορίες από διάφορες πλευρές, η πτώση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ το 2012 ως σύνολο μπορεί και να υπερβεί το -5,7% του 1 ου 6μήνου. 12. Αρκεί η Κυβέρνηση να εφαρμόσει τα μέτρα που έχουν αποφασιστεί και θεσπιστεί. Επομένως, παραμένει η εκτίμησή μας ότι ο μηδενισμός του ελλείμματος του πρωτογενούς ισοζυγίου της ΓΚ από το 2012 είναι εφικτός, εκτός εάν τα μέτρα που βρίσκονται σε εξέλιξη για να εφαρμοστούν στο 2 ο 6μηνο. 12 ανατραπούν και δεν υλοποιηθούν. Επίσης, με τα μέτρα που ήδη έχει συμφωνήσει η Κυβέρνηση με την Τρόικα για το 2013 και το 2014, γίνεται δυνατή η δημιουργία σημαντικού πρωτογενούς πλεονάσματος από το 2013 και μετά και η δραστική μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ΙΤΣ της χώρας, στο εκτιμώμενο 5,5% του ΑΕΠ το 2013 και περί το 1,0% του ΑΕΠ το 2014. Οι εξελίξεις αυτές θα αποτελέσουν την 5

πιο σταθερή βάση για την ανάκτηση της αναγκαίας αξιοπιστίας και της οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας. Το πλεόνασμα στο πρωτογενές ισοζύγιο της ΓΚ από το 2013 θα συμβάλλει στην ομαλή εξυπηρέτηση των ήδη σημαντικά μειωμένων χρεών της χώρας από το 2015 και μετά, ξαναχτίζοντας έτσι με επιμονή και συνέπεια τη χαμένη σήμερα αξιοπιστία της, με εξαιρετικά σημαντικές ευνοϊκές συνέπειες για την τρέχουσα και τη μελλοντική αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας της. Πληθωρισμός: Ο πληθωρισμός, με βάση τον ΔΤΚ, διατηρήθηκε στο 1,3% τον Ιούλ. 12, όπως και τον Ιούν 12 από 1,4% τον Μάιο 12, 1,9% τον Απρ. 12, 1,7% τον Μάρτ. 12 και έναντι 2,4% τον Ιούλ. 11. Ο πληθωρισμού τον Ιούλ. 2012 επηρεάστηκε αυξητικά (κατά 0,08 ποσοστιαίες μονάδες) από την αύξηση της τιμής της βενζίνης, αλλά και από την αύξηση της τιμής του Καπνού (κατά 0,07 π.μ.). Από την άλλη πλευρά, πτωτική επίπτωση στον πληθωρισμό του Ιουλ. 12 είχαν οι τιμές των φρούτων λαχανικών - πατάτας, οι εκπτώσεις του Ιουλίου και η πτώση των τιμών μιας μεγάλης σειράς άλλων προϊόντων. Συμβολή στον Πληθωρισμό Κύριων Κατηγοριών Προϊόντων % μεταβολή τιμών Ιούλ'11/ Ιούλ'10 Επίπτωση στον πληθωρισμό Ιούλ'11 % μεταβολή τιμών Ιούλ'12/ Ιούλ'11 Επίπτωση στον πληθωρισμό Ιούλ'12 Αγαθά και Υπηρεσίες Δημητριακά και παρασκευάσματα 2,6 0,06 0,4 0,01 Γαλακτοκομικά και Αυγά 2,7 0,07 2,1 0,06 Ζάχαρη 17,5 0,01 6,0 0,01 Φρούτα (νωπά) 11,6 0,11 1,9 0,02 Λαχανικά (νωπά) 8,9 0,08 3,8 0,04 Πατάτες (νωπές) 3,5 0,01-7,3-0,02 Ψάρια (νωπά) 7,8 0,08 1,2 0,01 Ιατρικές-Οδοντιατρικές-Παραϊατρικές υπηρεσίες 0,7 0,03-2,2-0,09 Νοσοκομεία & κλινικές 5,7 0,06 3,5 0,04 Ηλεκτρικό Ρεύμα 3,4 0,07 13,9 0,27 Πετρέλαιο Θέρμανσης 28,9 0,70 15,6 0,48 Καύσιμα αυτοκινήτου 10,4 0,61 4,1 0,26 Εστιατόρια-Ζαχαροπλαστεία-Καφενεία-Κυλικεία 1,1 0,12 3,3 0,34 Αυτοκίνητα -4,8-0,20-2,5-0,10 Τηλεφωνικές υπηρεσίες 0,7 0,03-1,9-0,08 Ενοίκια Κατοικιών 0,8 0,03-2,2-0,07 Τέλη κυκλοφορίας - διόδια -8,9-0,08 9,7 0,08 Ασφάλιστρα μεταφορών 8,0 0,14 1,9 0,04 Οικιακές Υπηρεσίες 1,8 0,02-3,2-0,04 Οπτικοακουστικός εξοπλισμός-υπολογιστές -3,3-0,03-7,3-0,07 Είδη ατομικής φροντίδας 1,9 0,05 0,3 0,01 Βιβλία-Εφημερίδες-Περιοδικά-Γραφική Ύλη 1,7 0,02 1,4 0,02 Έξοδα ξενοδοχείων -6,7-0,04-11,5-0,06 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Ο δομικός πληθωρισμός διατηρήθηκε στο 0,6% τον Ιούλ. 12, όπως και τον Ιούν 12, από 0,7% τον Μάιο 12 και 0,9% τον Απρ. 12. Ειδικότερα, ο δομικός πληθωρισμός επηρεάσθηκε ανοδικά τον Ιούν 12 από τις αυξήσεις των τιμών (σε ετήσια βάση) ορισμένων υπηρεσιών όπως: Το ηλεκτρικό ρεύμα (13,9%, με επίπτωση κατά 0,27 π.μ.), τα τέλη κυκλοφορίαςδιόδια (9,7%, με επίπτωση κατά 0,08 π.μ.), τα ασφάλιστρα μεταφορών (1,9%, με επίπτωση κατά 0,04 π.μ.), τα νοσοκομεία και οι κλινικές (3,5%, με επίπτωση 0,04 π.μ.). Επίσης, επηρεάστηκε ανοδικά από την αύξηση της τιμής του καπνού (2,6%, με επίπτωση 0,08 π.μ.), η οποία πραγματοποιήθηκε τον Ιούλ. 12 χωρίς αλλαγή της φορολογίας. Αξιοσημείωτες είναι, επίσης, οι παρατηρούμενες αυξήσεις τιμών σε ετήσια βάση σε προϊόντα όπως: (1) Τα αναψυκτικά (8,8%), οι χυμοί φρούτων (6,4%) και Ζάχαρη - Σοκολάτες - Γλυκά - Παγωτά (1,7%, με επίπτωση 0,02 π.μ.), Εστιατόρια-Ζαχαροπλαστεία- Καφενεία-Κυλικεία (3,3% με επίπτωση 0,34 π.μ.). Οι τιμές των προϊόντων αυτών αυξήθηκαν κυρίως από τη μεγάλη αύξηση της διεθνούς τιμής της Ζάχαρης, καθώς και από την αύξηση του ΦΠΑ στα μη αλκοολούχα ποτά και στην εστίαση-σερβιριζόμενα που έχει προκαλέσει μεγάλη επιβάρυνση στις τελικές τιμές των αναψυκτικών και των χυμών καθώς και των εστιατορίων-ζαχαροπλαστείων. Σημειώνεται ότι οι αυξήσεις στις τιμές αυτών των προϊόντων σημειώθηκαν κυρίως στους τελευταίους μήνες του 2011, ενώ εντός του 2012 παρατηρούνται μειώσεις στις τιμές τους. (2) Τα γαλακτοκομικά και αυγά (2,1%, επίπτωση 0,08 π.μ.), τα ψάρια γενικά (1,8%, επίπτωση 0,03 π.μ.). Στην περίπτωση αυτή υπάρχει μεγάλη επιβάρυνση από την αύξηση των τιμών των εισροών στην κτηνοτροφία, καθώς και από την αύξηση των τιμών των καυσίμων και των μεταφορών. (3) Η Ένδυση-Υπόδυση (1,4%, με επίπτωση 0,08%). Σε κάθε περίπτωση, οι σχετικά μεγάλες αυξήσεις τιμών στα ανωτέρω προϊόντα έρχονται σε αντιπαράθεση με τη μεγάλη πτώση του κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο και, επίσης, με τη μεγάλη πτώση των εσόδων από τον ΦΠΑ. Όσον αφορά την επίπτωση της ύφεσης στον πληθωρισμό στην Ελλάδα θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή είναι εμφανής στην πτώση των τιμών βασικών διεθνώς μη εμπορεύσιμων προϊόντων, όπως τα ενοίκια κατοικιών (-2,2% με επίπτωση -0,7 π.μ.), οι οικιακές υπηρεσίες (-3,2%), οι ιατρικές, οδοντιατρικές & παραϊατρικές υπηρεσίες (-2,2%), τα αυτοκίνητα (-2,5%), οι υπηρεσίες αναψυχής (-2,1%), τα δίδακτρα (-1,0%), οι τηλεφωνικές υπηρεσίες (-1,9%) τιμές των ξενοδοχείων (-11,5%), τα κουρείακομμωτήρια (-2,3%), κ.ά. Εάν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι ανωτέρω μειώσεις τιμών έλαβαν χώρα σε μια περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός με βάση το Δείκτη Τιμών Εισαγομένων βιομηχανικών προϊόντων εξακολουθεί να διαμορφώνεται στο 5,0%, γίνεται φανερό ότι το μέγεθος της εσωτερικής υποτίμησης στην Ελλάδα είναι ήδη σημαντικό. Μετά τις ανωτέρω εξελίξεις, ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ αναμένεται να μειωθεί στο 1,2% τον Αύγ. 12 και στο 0,8% τον Σεπτ. 12, για να κλείσει στο 0,8% τον Δεκ. 12 (μετά την εξίσωση των τιμών του πετρελαίου θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης τον Οκτ. 12). Με αυτά τα δεδομένα, ο μέσος πληθωρισμός το 2012 εκτιμάται στο 1,4%, από 3,4% το 2011. Ο πληθωρισμός με βάση τον Εναρμονισμένο ΔΤΚ διαμορφώθηκε στο 0,9% τον Ιούλ. 12, από 1,0% τον Ιούν. 12 και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,4% τον Σεπτ. 12 και στο 0,6% τον Δεκ. 12, ενώ ο μέσος εναρμονισμένος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 1,0% το 2012, έναντι 3,1% το 2010 και έναντι 1,4% στο 1 ο 7μηνο. 12 σε ετήσια βάση. Πωλήσεις ΙΧ Αυτοκινήτων: Πτώση κατά -43,0% σε ετήσια βάση σημείωσε η κυκλοφορία για πρώτη φορά των επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσεως τον Ιούλ. 12, έναντι πτώσης κατά -13.1% τον Ιούλ. 11. Εξ άλλου, στο 7μηνο 12 ταξινομήθηκαν συνολικά 40.530 ΙΧ επιβατικά αυτοκίνητα, έναντι 6

71.627 στο 7μηνο 11, πτώση κατά -43,4% σε ετήσια βάση, έναντι -39,2% στο 7μηνο 11. Ο σχετικός δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών του ΙΟΒΕ στον κλάδο των αυτοκινήτων αυξήθηκε στο 63,5 τον Ιούλ. 12, από 53,3 τον Ιούν. 12, ενώ περιορίσθηκαν οι έντονα αρνητικές προβλέψεις για τις πωλήσεις στο -37 τον Ιούλ. 12 από -53 τον Ιούν, 12. Ωστόσο, και οι δύο δείκτες εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα δείχνοντας συνέχιση της μειωμένης δραστηριότητας στον κλάδο και στους επόμενους μήνες. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων (ΣΕΑΑ), το μέσο ΙΧ που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά διέθετε το 2009 και 2010 κινητήρα χωρητικότητας 1.557cc και 1.428 cc αντίστοιχα, ενώ στο 7μηνο 12 η μέση χωρητικότητα του κινητήρα υποχώρησε περαιτέρω στα 1.263 cc, καθώς στις πωλήσεις κυριαρχούν τα μίνι και σούπερ μίνι ΙΧ αυτοκίνητα. Σημειώνεται επίσης η άνοδος του μεριδίου των πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων (βλ. Διάγραμμα), για ευνόητους λόγους. 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Νέες εγγραφές Ι.Χ. επιβατηγών αυτοκινήτων 2012 2011 2010 2009 2008 Ιαν. 8.945 11.329 28.797 22.543 37.889 Φεβ. 4.247 7.630 14.519 17.143 26.197 Μαρτ. 5.175 9.158 20.425 14.720 24.731 Απρ. 4.850 10.961 13.182 15.745 30.665 Μάιος 5.656 10.987 12.756 28.015 27.042 Ιουν. 5.877 10.745 15.580 26.737 28.721 Ιουλ. 6.166 10.817 12.454 36.271 31.780 Αυγ. 7.893 7.968 26.302 21.557 Σεπτ. 7.454 6.832 13.152 20.629 Οκτ. 5.599 8.549 12.634 21.365 Νοε. 8.512 7.362 19.088 14.646 Δεκ. 5.868 3.880 10.221 8.546 Έτος 106.953 152.304 242.571 293.768 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Μερίδιο αγοράς αυτοκινήτων diesel 6,2% 7,3% 8,5% 10,1% 22,2% 26,7% Ιαν.'11 Μάρτ.'11 Ιούν.'11 Σεπτ.'11 Δεκ.'11 7 μην.'12 Σημαντική πτώση καταγράφεται και στις πωλήσεις μοτοσικλετών. Ειδικότερα στο 7μηνο 12 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά 22.080 μοτοσικλέτες (>50 cc), έναντι 32.435 στο 7μηνο 11 σημειώνοντας πτώση κατά -31,7% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης κατά -22,5% στο 7μηνο 11. Ο αριθμός των ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων που κυκλοφορεί στην Ελλάδα ανήλθε το 2011 σε 5.278.270 από 5.183.313 το 2010, έναντι 5.098.400 το 2009, 3.161.505 το 2000 και 2.171.201 το 1995, με αποτέλεσμα να αναλογούν σχεδόν 1,5 αυτοκίνητα ανά νοικοκυριό το 2011 από 0,85 το 2000 και 0,59 αυτοκίνητα ανά νοικοκυριό το 1995. Τέλος, η δαπάνη για εισαγωγές ΙΧ αυτοκινήτων περιορίσθηκε σημαντικά σε 1.25 δισ το 2011, από 2.18 δις το 2010, ενώ στο 1 ο 4μηνο. 12 η δαπάνη μειώθηκε περαιτέρω κατά -27,2% σε ετήσια βάση. Εξελίξεις στον Τουρισμό: Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), οι αφίξεις ξένων τουριστών στα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας (με απευθείας αεροπορικές πτήσεις από το εξωτερικό) παρουσίασαν μείωση κατά -3,8% σε ετήσια βάση στο 7μηνο Ιαν.-Ιουλ 2012 (1 ο 6μηνο 12: -4,7%), έναντι της μεγάλης αύξησής τους κατά +12,2% στο 7μηνο 11 *. Ωστόσο, πιο σημαντικό είναι ότι ο αριθμός των αεροπορικών αφίξεων μειώθηκε οριακά κατά -2,3% σε ετήσια βάση τον Ιούλ. 12 (-3,3% τον Ιούν. 12), από το υψηλό επίπεδο του Ιουλ.11, όπου είχε σημειωθεί αύξηση των αφίξεων κατά +14,8%. Γενικά, οι αφίξεις τον Ιούλ. 12 ήταν κατά 12,2% υψηλότερες από τις αφίξεις τον Ιούλ. 10 και οι αφίξεις στο 7μηνο. 12 ήταν κατά 7,9% υψηλότερες από το 7μηνο. 10. Παρόμοια με τον ΣΕΤΕ είναι και τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Σύμφωνα με αυτά, στο 7μηνο 12 οι αφίξεις εξωτερικού, στο σύνολο των αεροδρομίων της χώρας, μειώθηκαν κατά -4,8% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησής τους κατά +8,3% στο 7μηνο. 11. Επίσης, σύμφωνα με την ΥΠΑ οι αφίξεις κατοίκων εσωτερικού μειώθηκαν κατά -7,6% στο 7μηνο. 12, μετά την πτώση τους κατά -11,6% στο 7μηνο 11. Σημειώνεται επίσης ότι το τουριστικό ρεύμα επηρεάσθηκε αρνητικά στο 1 ο 3μηνο του 2012, εξαιτίας της δριμύτητας του εφετινού ελληνικού και ευρωπαϊκού χειμώνα που περιόρισε τις μετακινήσεις για τουρισμό. Η τουριστική κίνηση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί στους επόμενους μήνες του έτους, λόγω κυρίως των μέτρων που λαμβάνει πιο αποφασιστικά τώρα η Κυβέρνηση στους τομείς των διαρθρωτικών αλλαγών και της ασφαλείας των πολιτών. Πίνακας: Αριθμός Αεροπορικών Αφίξεων (σε κύρια αεροδρόμια) 2010 2011 2012 2011/2010 2012/2011 Ιαν. 221.022 215.754 191.414-2,38% -11,28% Φεβρ. 169.100 171.184 149.828 1,23% -12,48% Μάρτ. 259.614 217.936 215.210-16,05% -1,25% Απρ. 437.233 525.732 536.028 20,24% 1,96% Μάιος 1.208.994 1.303.006 1.203.061 7,78% -7,67% Ιούν. 1.541.752 1.818.411 1.758.293 17,94% -3,31% Ιούλ. 2.031.474 2.332.269 2.279.036 14,81% -2,28% Σύνολο 5.869.189 6.584.292 6.332.870 12,18% -3,82% Πηγή: ΣΕΤΕ. Η μεγαλύτερη αύξηση των διεθνών αφίξεων στο 7μηνο 12 σημειώθηκε στα αεροδρόμια: Κέρκυρας (+10,2% σε ετήσια βάση), Κεφαλονιάς (+12,2%), Χανίων (+7,7%), Θεσσαλονίκης (+8,2%), Σκιάθου (+5,3%), Σαντορίνης (+1,5%) και Μυκόνου (+1,2%). Μείωση παρατηρήθηκε στα αεροδρόμια των Αθηνών (-14,4%), Ρόδου (-8,1%) και Κω (-5,3%), Καβάλας (- * Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία του ΣΕΤΕ οι αφίξεις τουριστών στο 1 ο 7μηνο του 2011 παρουσιάζονται τώρα (στην ανακοίνωση της 8.8.2012) αυξημένες κατά 111,2 χιλ. άτομα, έναντι των στοιχείων που είχαν δημοσιευτεί για το σύνολο του 2011 στις αρχές του 2012. 7

13,6%), Σάμου (-6,5%), Ζακύνθου (-5,4%), Ακτίου (- 3,4%) και Ηρακλείου Κρήτης (-2,1%). Σύμφωνα επίσης με τον ΣΕΤΕ, οι κύριες ανταγωνίστριες χώρες σημείωσαν στο 1 ο 6μηνο 12 κάμψη του εισερχόμενου τουρισμού τους εκτός της Κροατίας και, κατά δεύτερο, λόγο της Ισπανίας: 12μηνος ρυθμός, Κροατία (+13,2%), Ισπανία (+1,5%), Κύπρος (-1,5%), Τουρκία (-2,3%). Προς επίρρωση των πρόσφατων θετικών εξελίξεων στον ελληνικό τουρισμό σημειώνεται η σημαντική ανάκαμψη για δεύτερο κατά σειρά μήνα (Ιούνιος και Ιούλιος 12) του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών (έρευνα ΙΟΒΕ) στα «Ξενοδοχεία-Εστιατόρια» (Ιούλ. 12: 88,16, Ιούν. 12: 78,46, Μάιος 12: 57,25), καθώς και στα «Τουριστικά Πρακτορεία» (Ιούλ. 12: 83,18 μονάδες, Ιούν.12: 73,1 μον.). Ευνοϊκά εξελίσσεται και ο κλάδος της Κρουαζιέρας. Οι ελληνικοί προορισμοί προσελκύουν και το 2012 την πλειοψηφία των ευρωπαίων επιβατών, καθώς η Ελλάδα ως χώρα διελεύσεως κατατάσσεται στην 2 η ή 3 η θέση, με μερίδιο αγοράς που πλησίασε το 1 ο 6μηνο 12 το 19% των συνολικών επισκέψεων επιβατών κρουαζιέρας, έναντι 19% της Ισπανίας και 21% της Ιταλίας. Το 2012 εκτιμάται ότι οι τουρίστες κρουαζιέρας που θα επισκεφθούν τα ελληνικά λιμάνια θα υπερβούν τα 1,5 εκατ. αποφέροντας έσοδα περί το 1,0 δις. Ευνοϊκή επίδραση στον κλάδο είχαν η πλήρης άρση του καμποτάζ τον Απρ. 12, καθώς και τα έργα στον λιμένα του Πειραιά, στο πλαίσιο του επενδυτικού προγράμματος του ΟΛΠ για καλύτερη εξυπηρέτηση των επιβατών. Παγκόσμια Οικονομία ΗΠΑ: Ικανοποιητικές ήταν οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας καθώς η αύξηση της απασχόλησης (εξαιρουμένου του αγροτικού τομέα) διαμορφώθηκε στις 163 χιλ. τον Ιούλ. 12, έναντι 64 χιλ. (προηγούμενη εκτίμηση: 80 χιλ.) τον Ιούν. 12 και 87 χιλ. (προηγούμενη εκτίμηση: 77 χιλ) τον Μάιο 12 και 68 χιλ. τον Απρ. 12. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί μηνιαία αύξηση της απασχόλησης υψηλότερη από τις 60-80 χιλ. που είχε συμβεί στην περίοδο Απριλίου-Ιουνίου 2012, από 226 χιλ. τον Μάρτ. 12. 600 400 200 0 200 400 600 800 1000 Διάγραμμα 1. Μηνιαία εξέλιξη της απασχόλησης στις ΗΠΑ Ιαν 06 Απρ 06 Ιουλ 06 Οκτ 06 Ιαν 07 Απρ 07 Ιουλ 07 Οκτ 07 Ιαν 08 Απρ 08 Ιουλ 08 Οκτ 08 Ιαν 09 Απρ 09 Ιουλ 09 Οκτ 09 Ιαν 10 Απρ 10 Ιουλ 10 Οκτ 10 Ιαν 11 Απρ 11 Ιουλ 11 Οκτ 11 Ιαν 12 Απρ 12 Ιουλ 12 Ωστόσο, το ποσοστό ανεργίας (που εκτιμάται από διαφορετική έρευνα) αυξήθηκε στο 8,3% τον Ιούλ. 12, από το 8,2% τον Ιούν. 12 και τον Μάιο. 12, 8,1% τον Απρ. 12 και 8,2% τον Μάρτ. 12. Στον ιδιωτικό τομέα οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 172 χιλ. τον Ιούλ. 12 (Ιούν. 12: 73 χιλ., Μάι. 12: +116χιλ.). Πιο αναλυτικά, αύξηση των θέσεων εργασίας παρατηρήθηκε κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών (+148 χιλ.), στη μεταποιητική βιομηχανία (+25 χιλ.), στα επαγγέλματα (49 χιλ.) στην προσωρινή απασχόληση (+14,1 χιλ.), της παραγωγής εμπορευμάτων (+13 χιλ.), της φιλοξενίας (+27 χιλ.) και του χονδρικού και λιανικού εμπορίου (+15,9 χιλ.). Αντίθετα, μείωση των θέσεων απασχόλησης σημειώθηκε στις κατασκευές (-1,0 χιλ.) και στις κυβερνητικές υπηρεσίες (Ιούλ. 12: -9,0 χιλ., Ιούν. 12: -9,0 χιλ. Μάιος. 12: -29 χιλ.). Τα ανωτέρω δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν εργαζόμενους με σχετικά αργούς ρυθμούς, ενώ η μεγαλύτερη βελτίωση και η μείωση της ανεργίας απαιτεί προφανώς υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Τα ανωτέρω στοιχεία, πάντως, δικαιολογούν την στάση αναμονής της FED, η οποία δεν προχώρησε σε υιοθέτηση ενός τρίτου πακέτου ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία (QE3) πριν διαπιστώσει ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην οικονομία λαμβάνει επικίνδυνες διαστάσεις. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ συνηγορούν στο νέο σενάριο (new normal) της σχετικά αργής αλλά σταθερής πορείας ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ με σταδιακή μόνο βελτίωση στην αγορά εργασίας. Όσον αφορά τους παράγοντες που οδήγησαν στη σχετικά χαμηλή αύξηση της απασχόλησης στην περίοδο Απριλίου-Ιουνίου 2012, υπάρχει τώρα η εκτίμηση ότι μπορεί να ήταν και προσωρινοί (καιρικές συνθήκες, μεγάλη αύξηση της τιμής της βενζίνης, κρίση χρέους στην Ευρωζώνη). Πολλά θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της κρίσης χρέους στη Ζώνη του Ευρώ, η οποία είναι βέβαιο ότι επηρεάζει αρνητικά και την οικονομία των ΗΠΑ. Αν αυτή η κρίση αποδειχθεί σχετικά προσωρινή, τότε τόσο η Ευρώπη, όσο και οι ΗΠΑ θα επανέλθουν σε υγιή αναπτυξιακή πορεία από το 2013. Αν, ωστόσο, η κρίση αυτή επεκταθεί σε βάθος χρόνου και επιδεινωθεί, τότε ενδέχεται ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης και στην οικονομία των ΗΠΑ θα λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις. Προς το παρόν, οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά 8,0 χιλ. στις 365 χιλ. την εβδομάδα που έληξε την 28.7.2012, μετά τη μείωσή τους κατά 31 χιλ. την εβδομάδα που έκλεισε την 21.07.2012 και την αύξησή τους κατά 36 χιλ. την εβδομάδα που έληξε την 14.7.2012. Μετά τα ανωτέρω, ο μέσος 4 εβδομάδων διαμορφώθηκε στις 365 χιλ. την εβδομάδα που έληξε την 28.7.2012 και σημειώνει συνεχή πτώση από τα μέσα Ιουν. 12. Γενικά, διαμορφώνεται σταθερά κάτω από το κρίσιμο όριο των 400 χιλ., που σηματοδοτεί σταθερή ανάπτυξη στην οικονομία. 8

Στον τομέα της παραγωγής ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών (ISM) στις υπηρεσίες, αυξήθηκε ελαφρά στο 52,6 τον Ιούλ. 12, από 52,1 τον Ιούν. 12, 53,7 τον Μάιο 12, 53,5 τον Απρ. 12 και 56,0 τον Μάρτ. 12. Η μικρή ανάκαμψη του δείκτη τον Ιούλ. 12, μετά την πτώση του τον Ιούν. 12 συμβαδίζει με την ελαφρά ανάκαμψη του δείκτη ISM στη μεταποιητική βιομηχανία στο 49,8 τον Ιούλ. 12, από 49,7 τον Ιούν. 12. Η πορεία και αυτών των δεικτών, επιβεβαιώνει την υπόθεση που προαναφέρθηκε περί αργής, αλλά σταθερής, ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ. Ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από την εξέλιξη του δείκτη των εργοστασιακών παραγγελιών, ο οποίος μειώθηκε κατά -0,5% σε μηνιαία βάση τον Ιούν. 12, μετά την αύξησή του κατά 0,5% τον Μάιο του 2012 και την πτώση του κατά -0,7% τον Απρ. 12. Γενικά, οι ανωτέρω εξελίξεις στην αγορά εργασίας και στην παραγωγή εξηγούν την επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ των ΗΠΑ στο 1,5% σε ετησιοποιημένη και σηματοδοτούν αντίστοιχη αύξησή του και στο 3 ο 3μηνο. 12, έναντι 2,0% στο 1 ο 3μηνο. 12. Για το έτος ως σύνολο η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ εκτιμάται τώρα στο 2,0%. Ζώνη του Ευρώ: Ενισχύονται οι ενδείξεις για πτώση του ΑΕΠ της ΖτΕ και στο 3 ο 3μηνο. 12, μετά την αναμενόμενη πτώση του περί το -0,3% σε 3μηνιαία βάση το 2 ο 3μηνο. 12, έναντι μηδενικής μεταβολής το 1 ο 3μηνο. 12. Ήδη ανακοινώθηκε η πτώση του ΑΕΠ της Ιταλίας κατά -0,7% σε 3μηνιαία βάση (ή, -2,5% σε ετήσια βάση) στο 2 ο 3μηνο. 12, έναντι της πτώσης του κατά -0,8% σε 3μηνιαία βάση (ή, -1,4% σε ετήσια βάση) στο 1 ο 3μηνο. 12, και επίσης πτώσης κατά -0,7% σε 3μηνιαία βάση (-0,5% σε ετήσια βάση) στο 4 ο 3μηνο. 11. Σημειώνεται ότι ακόμα και η Γερμανία επηρεάστηκε αρνητικά στο 2 ο και στο 3 ο 3μηνο από την ύφεση των περισσότερων οικονομιών στη ΖτΕ και την επιδείνωση της κρίσης χρέους, όπως φαίνεται από την εξέλιξη σε πολύ χαμηλά επίπεδα των Δεκτών Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) στην μεταποιητική βιομηχανία και τις υπηρεσίες στις περισσότερες χώρες της ΖτΕ και ακόμη και στη Γερμανία. Ειδικότερα: Ο τελικός δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση για τη Ζώνη του Ευρώ μειώθηκε εκ νέου στο 44,0 τον Ιούλ. 12 (χαμηλότερο επίπεδο 37-μηνών), από 45,1 τον Ιούν. 12, και 45,9 τον Απρ. 12. Το επίπεδο αυτό του δείκτη PMI, αν παραμείνει και στους επόμενους δύο μήνες, σηματοδοτεί πτώση της παραγωγής αγαθών κατά -1,5% στο 3 ο 3μηνο.12, από εκτιμώμενη πτώση της κατά -1,0% το 2 ο 3μηνο. 12. Ωστόσο, η πτώση της παραγωγής στο 2 ο 6μηνο. 12 ενδέχεται να είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι οι επιχειρήσεις στη μεταποίηση προσχωρούν σε νέες περικοπές εργαζομένων. Πίνακας 1. Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών στην Μεταποίηση Ιούλ.'12 Ιούν. 12 Μάι. 12 Απρ. 12 Μάρτ. 12 Φεβ. 12 ΖτΕ 44,0 45,1 45,1 45,9 47,7 49,0 Γερμανία 43,0 45,0 45,2 46,2 48,4 50,2 Γαλλία 43,2 45,2 44,7 46,9 46,7 50,0 Ιταλία 44,3 44,6 44,8 43,8 47,9 47,8 Ισπανία 42,3 41,1 42,0 43,5 44,5 45,0 Πηγή: Reuters Επίσης, από τον Πίνακα 1 είναι εμφανές ότι η έντονη ύφεση στον κλάδο της μεταποίησης έχει επεκταθεί σε όλες τις οικονομίες της ΖτΕ, ακόμα και στη Γερμανία, με εξαίρεση την Ιρλανδία, στην οποία ο δείκτης PMI στη μεταποίηση αυξήθηκε στο 53,9 τον Ιούλ. 12, από 53,1 τον Ιούν. 12. Όσον αφορά τον δείκτη PMI στις υπηρεσίες για τη Ζώνη του Ευρώ, σημειώνεται η μικρή βελτίωσή του στο 47,9 τον Ιούλ.12, από 47,1 τον Ιούν. 12. Ο δείκτης επηρεάστηκε αρνητικά από την μεγάλη πτώση των νέων παραγγελιών των επιχειρήσεων τον Ιούλ. 12, ενώ η μικρή βελτίωσή του τον Ιούλ. 12 αντανακλά κυρίως τη σημαντική βελτίωση του δείκτη αυτού στη Γαλλία τον ίδιο μήνα. Ειδικότερα, στη Γερμανία ο δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση μειώθηκε σε χαμηλό επίπεδο 3 ετών, στο 43,0 τον Ιούλ. 12, από 45,0 τον Ιούν. 12 και 45,2 τον Μάιο. 12. Επίσης, ο δείκτης PMI στις υπηρεσίες στη Γερμανία ανήλθε στο 50,3 τον Ιούλ. 12, από 49,9 τον Ιούν. 12, ενώ ο γενικός δείκτης PMI για τη Γερμανία μειώθηκε στο 47,5 τον Ιούλ. 12, από 48,1 τον Ιούν. 12. Οι ανωτέρω εξελίξεις στην παραγωγή της Γερμανίας, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση της ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, και κυρίως της Κίνας, ενδέχεται να συνεπάγονται στασιμότητα ή πτώση της οικονομικής δραστηριότητας στη Γερμανία το 2 ο και στο 3 ο 3μηνο. 12, μετά την αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,5% σε 3μηνιαία βάση το 1 ο 3μηνο. 12. Χαρακτηριστική είναι η πτώση των παραγγελιών μηχανολογικού εξοπλισμού στη Γερμανία κατά -1,0% σε ετήσια βάση τον Ιούν. 12 (εγχώρια οικονομία: +3,0%, από το εξωτερικό: -3,0%) και κατά -6,0% σε ετήσια βάση στο 2 ο 3μηνο. 12 (εγχώρια οικονομία: - 7,0%, από το εξωτερικό: -5,0%). Στη Γαλλία ο δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση μειώθηκε και πάλι σημαντικά στο 43,4 τον Ιούλ. 12, από 45,2 τον Ιούν. 12 και 44,7 τον Μάιο. 12, πράγμα που σημαίνει πτώση του ΑΕΠ της Γαλλίας τόσο στο 2 ο 3μηνο. 12 όσο και στο 3 ο 3μηνο. 12. Ωστόσο, σε μια πιο ευνοϊκή εξέλιξη ο δείκτης PMI στις υπηρεσίες σημείωσε αξιοσημείωτη βελτίωση στο 50,0 τον Ιούλ. 12, από 47,9 τον Ιούν. 12. Τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη θα αποδειχθεί από τον επόμενο μήνα όπου θα φανεί το αν η βελτίωση στον τομέα των υπηρεσιών της Γαλλίας θα έχει μονιμότερο ή προσωρινό χαρακτήρα. Βέβαια, και αυτή η βελτίωση σημαίνει απλώς στασιμότητα, αντί για πτώση, της παραγωγής στον σημαντικό κλάδο των υπηρεσιών της Γαλλίας, ενώ σημαντική πτώση της παραγωγής φαίνεται να σημειώνεται στη μεταποιητική βιομηχανία της χώρας. Στην Ιταλία ο δείκτης PMI στη μεταποιητική βιομηχανία σημείωσε μικρή πτώση στο 44,3 τον Ιούλ. 12, από 44,6 τον Ιούν. 12 και 44,8 τον Μάιο. 12, με το δείκτη να δείχνει συστηματικά μεγάλη πτώση της παραγωγής. Η βιομηχανική παραγωγή πράγματι μειώθηκε κατά -1,4% σε μηνιαία βάση και κατά -8,2% σε ετήσια βάση τον Ιούν. 12, μετά την αύξησή της κατά 1,0% σε μηνιαία βάση και την επίσης πτώση της κατά -6,7% σε ετήσια βάση τον Μάιο, 12. Όσον αφορά τον δείκτη PMI στις υπηρεσίες μειώθηκε επίσης ελαφρά στο 43,0 τον Ιούλ. 12, από 43,1 τον 9

Ιούν. 12, πράγμα που δείχνει τη βαθειά ύφεση που επιβαρύνει τον τομέα των υπηρεσιών στην Ιταλία όχι μόνο στο 2 ο 3μηνο. 12, αλλά και στο 3 ο 3μηνο. 12, δείχνοντας ότι η σημαντική πτώση της οικονομικής δραστηριότητας θα επιβαρύνει τη χώρα ολόκληρο το έτος. Με αυτά τα δεδομένα, η πτώση του ΑΕΠ της Ιταλίας αναμένεται να υπερβεί το -2,0% το 2012 και η ύφεση θα συνεχιστεί πιθανότατα και το 2013. Σε μια πιο ευνοϊκή εξέλιξη ανακοινώθηκε ότι τα φορολογικά έσοδα της Ιταλίας αυξήθηκαν κατά 4,3% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο. 12, κυρίως λόγω της ικανοποιητικής είσπραξης εσόδων ύψους 3,9 δις από τον νέο φόρο περιουσίας που θεσπίστηκε από την Κυβέρνηση Monti στο 2 ο 6μηνο. 11. Στην Ισπανία ο δείκτης PMI στη μεταποιητική βιομηχανία σημείωσε μικρή βελτίωση στο 42,3 τον Ιούλ. 12, από 41,1 τον Ιούν. 12 και 42,0 τον Μάιο. 12, Όσον αφορά τον δείκτη PMI στις υπηρεσίες βελτιώθηκε επίσης ελαφρά στο 43,7 τον Ιούλ. 12, από 43,4 τον Ιούν. 12, κυρίως λόγω των εξελίξεων όσον αφορά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της χώρας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM) με κεφάλαια ύψους έως και 100 δις. Ωστόσο, η διαμόρφωση και των δύο δεικτών PMI κάτω του 44,0 δείχνει μεγάλη πτώση της παραγωγής στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες τόσο στο 2 ο όσο και στο 3 ο 3μηνο. 12. Εκτός εάν η βελτίωση των δεικτών PMI λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις στους επόμενους μήνες είναι πολύ πιθανό ότι η πτώση και του ΑΕΠ της Ισπανίας θα υπερβεί το -2,0% το 2012 και ενδεχομένως το -1,5% το 2013. Σε αυτό συνηγορεί και η μεγάλη πτώση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης της Ισπανίας στο 37,6 τον Ιούλ. 12, από 50,6 τον Ιούν. 12. Επίσης, ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) που δημοσιεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μειώθηκε στο 87,7 τον Ιούλ. 12, από 89,1 τον Ιούν. 12 και 93,3 τον Αύγ. 11, ενώ ο δείκτης σχετικός καταναλωτικής εμπιστοσύνης μειώθηκε στο -29,2 τον Ιούλ. 12, από το -25,1 τον Ιούν. 12 και το -17 τον Αύγ. 11. Σημειώνεται ότι η Ισπανία επιδιώκει σε συμφωνία με το Eurogroup τη μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης από το 8,9% του ΑΕΠ το 2011, στο 6,3% του ΑΕΠ το 2012, στο 4,5% του ΑΕΠ το 2013 και στο 2,8% του ΑΕΠ το 2014. ΝΑ Ευρώπη Σερβία: Η S&P s ανακοίνωσε την υποβάθμιση της πιστοληπτικής διαβάθμισης του μακροπρόθεσμου χρέους της Σερβίας στο BB-, με προοπτικές αρνητικές, από το BB και τη διατήρηση της πιστοληπτικής διαβάθμισης για το βραχυχρόνιο χρέος και για το χρέος σε εγχώριο νόμισμα στο «Β». Η S&P s θεωρεί ότι η νέα Κυβέρνηση απέτυχε να υιοθετήσει πολιτικές που θα ενίσχυαν την εμπιστοσύνη στην ασκούμενη νομισματική πολιτική και θα εξασφάλιζαν την απαιτούμενη δημοσιονομική σταθερότητα. Η Κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις που εκφράστηκαν από το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, προχώρησε στην ψήφιση νέου θεσμικού πλαισίου για την Κεντρική Τράπεζα της Σερβίας (ΤτΣ), που αυξάνει το περιθώριο στην κυβέρνηση να επεμβαίνει στο έργο της κεντρικής τράπεζας της χώρας, καθώς πλέον η τελευταία τίθεται υπό την επίβλεψη ενός Κοινοβουλευτικού Οργάνου. Επίσης, λίγο αργότερα στην θέση του Διοικητή της ΤτΣ τοποθετήθηκε ο υψηλόβαθμο στέλεχος του κυβερνώντος Κόμματος. Εκτιμάται ότι η νέα ΤτΣ θα προχωρήσει σε νομισματική χρηματοδότηση του δημοσιονομικού ελλείμματος που θα έχει αυξητικές επιπτώσεις στον πληθωρισμό (5,5% τον Ιούν. 12), σε υποτιμητικές πιέσεις στο Δηνάριο (RSD) και σε ταχεία εξάντληση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της χώρας. Ήδη το Δηνάριο έχει διολισθήσει κατά 11,6% από την αρχή του έτους και κατά 3,1% τον τελευταίο μήνα, παρά την αύξηση του επιτοκίου παρέμβασης από την ΤτΣ και τις συχνές παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλάγματος για αγορά του εγχώριου νομίσματος. 10