«Φιλολογικό» Φροντιστήριο 2 ο Διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα Α Λυκείου Επιμέλεια: Μάνθου Άρτεμις [Ο διαδικτυακός διάλογος] Δεν μπορεί, ασφαλώς, να αμφισβητηθεί ότι ο διάλογος αποτελεί απαραίτητο στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Πολύ συχνά, δυστυχώς, παρατηρούνται προβλήματα στη διεξαγωγή του, επειδή οι συνδιαλεγόμενοι δεν τηρούν κάποιους βασικούς κανόνες και προϋποθέσεις, καθώς δε σέβονται πάντα την προσωπικότητα του άλλου ή το δικαίωμά του να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Επιπλέον, παρατηρούνται φαινόμενα ιδεολογικού φανατισμού ή εγωιστικής αντιμετώπισης των πραγμάτων, τα οποία σαφώς δυσχεραίνουν την πραγματοποίηση ενός εποικοδομητικού και γόνιμου διαλόγου. Γενικά, υπάρχουν σήμερα διάφορα είδη διαλόγου ως προς τους στόχους και τον τρόπο διεξαγωγής του. Έτσι, μεταξύ των άλλων, υπάρχει ο γενικευμένος ή αόριστος διάλογος, στον οποίο γίνεται ανταλλαγή όχι επιχειρημάτων, αλλά γενικόλογων απόψεων που μοιάζουν με «εκθέσεις ιδεών». Άλλη περίπτωση είναι ο λεγόμενος «κοινωνικός διάλογος», στον οποίο συμμετέχουν διάφοροι κοινωνικοί φορείς και ομάδες και πραγματοποιείται με σκοπό την επίλυση διαφόρων κοινωνικών προβλημάτων. Γνωστός, επίσης, σε όλους είναι και ο τηλεοπτικός διάλογος με ευρύτατη επίδραση στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Εξαιτίας, όμως, των τεχνολογικών εξελίξεων, αναδεικνύεται στις μέρες μας ταχύτατα ένα νέο είδος διαλόγου, ο διαδικτυακός. Τα μέσα, μάλιστα, «κοινωνικής δικτύωσης» εξαπλώνονται με ταχύτητα επιδημίας. Στο διαδίκτυο, πάντως, κάποια χαρακτηριστικά του διαλόγου φαίνεται να χάνουν την αξία τους, καθώς τα θέματά τους είναι απεριόριστα, δεν υπάρχει σκοπός ούτε προκαθορισμένο τέλος. Ακόμη και η ταυτότητα των συνομιλητών είναι συνήθως άγνωστη.
Ωστόσο, ο διάλογος μέσω του διαδικτύου έχει την αυθεντικότητα του παλιού καφενείου. Ενώ διατηρεί μία μεγάλη «δημοκρατικότητα», δεν υποκρίνεται καθόλου ότι επιλύει εθνικά προβλήματα. Το κακό, όμως, είναι ότι - σε αντίθεση με το καφενείο- ευνοεί την ανωνυμία και κατ επέκταση τα ψεύδη και τη συκοφάντηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ισχυρές φωνές υψώνονται ήδη για την ανάγκη κάποιου ελέγχου. Εντούτοις, ακόμα κι αν ο έλεγχος αποδειχθεί τεχνικά δυνατός, φοβάμαι ότι θα κάνει τα πράγματα χειρότερα. Γ. Γραμματικάκης (2013).Ένας αστρολάβος του Ουρανού και της Ζωής Κρήτη : Π.Ε.Κ,214-216 (διασκευή) ΘΕΜΑΤΑ Α1. Γιατί, κατά τον συγγραφέα, δημιουργούνται προβλήματα κατά τη διεξαγωγή ενός γόνιμου διαλόγου. (60-80 λέξεις) Α2 α. Να επισημάνετε δύο από τις διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις με τις οποίες εξασφαλίζεται η συνοχή στην πρώτη παράγραφο (Δεν μπορεί...διαλόγου) του κειμένου. (μονάδες 4) Α2 β. Ποια σχέση συνοχής δηλώνει η καθεμιά από αυτές; (μονάδες 6) Β1.«Ο διάλογος αποτελεί απαραίτητο στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας.» Χρησιμοποιώντας την παραπάνω πρόταση του κειμένου, να δημιουργήσετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων. (μονάδες 10) Β2. Σε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις του κειμένου χρησιμοποιείται ενεργητική και σε ποιες παθητική σύνταξη; 1.οι συνδιαλεγόμενοι δεν τηρούν κάποιους βασικούς κανόνες 2. παρατηρούνται φαινόμενα ιδεολογικού φανατισμού 3. αναδεικνύεται [...]ένα νέο είδος διαλόγου 4. διατηρεί μία μεγάλη «δημοκρατικότητα» 5. Ακόμα[..]κι αν ο έλεγχος αποδειχθεί τεχνικά δυνατός Γ. Σ ένα άρθρο που θα δημοσιευθεί σε σχολική εφημερίδα να αναφερθείτε στα θετικές και στις αρνητικές συνέπειες του διαδικτυακού διαλόγου (350-400 λέξεις). (μονάδες 50) Καλή επιτυχία!!!
Ενδεικτικές απαντήσεις Α1. Γιατί, κατά τον συγγραφέα, δημιουργούνται προβλήματα κατά τη διεξαγωγή ενός γόνιμου διαλόγου. (60-80 λέξεις) Κατά τη διεξαγωγή ενός διαλόγου μπορούν να δημιουργηθούν προβλήματα, όταν δεν πληρούνται βασικές προϋποθέσεις. Τέτοιες προϋποθέσεις, κατά τον συγγραφέα, είναι ο σεβασμός της προσωπικότητας του άλλου και του δικαιώματός του να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Αντίθετα, η φανατική προσήλωση σε κάποιες ιδέες και ο υπέρμετρος εγωισμός υπονομεύουν τον αλληλοσεβασμό και την ελευθερία του λόγου και κατά συνέπεια την ομαλή διεξαγωγή ενός διαλόγου. Λέξεις 63 Α2 α. Να επισημάνετε δύο από τις διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις με τις οποίες εξασφαλίζεται η συνοχή στην - (Δεν μπορεί...διαλόγου) του κειμένου. (μονάδες 4) ασφαλώς επιπλέον Α2 β. Ποια σχέση συνοχής δηλώνει η καθεμιά από αυτές; (μονάδες 6) ασφαλώς: έμφαση, βεβαιότητα επιπλέον: προσθήκη Β1.«Ο διάλογος αποτελεί απαραίτητο στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας.» Χρησιμοποιώντας την παραπάνω πρόταση του κειμένου, να δημιουργήσετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων. (μονάδες 10) Ο διάλογος αποτελεί απαραίτητο στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας, καθώς μέσα από τη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να συγκρίνουν διαφορετικές απόψεις και τελικά να διαμορφώσουν προσωπική άποψη για τα κοινωνικά και πολιτικά θέματα και να πάρουν αποφάσεις, περιορίζοντας την πιθανότητα μιας λανθασμένης επιλογής. Ο διάλογος μ άλλα λόγια εξασφαλίζει την ελεύθερη διακίνηση ιδεών που αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη σωστή λειτουργία της δημοκρατίας. Λέξεις 66 Β2. Σε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις του κειμένου χρησιμοποιείται ενεργητική και σε ποιες παθητική σύνταξη;
1.οι συνδιαλεγόμενοι δεν τηρούν κάποιους βασικούς κανόνες (ενεργητική σύνταξη) 2. παρατηρούνται φαινόμενα ιδεολογικού φανατισμού (παθητική σύνταξη) 3. αναδεικνύεται [...]ένα νέο είδος διαλόγου (παθητική σύνταξη) 4. διατηρεί μία μεγάλη «δημοκρατικότητα» (ενεργητική σύνταξη) 5. Ακόμα[..]κι αν ο έλεγχος αποδειχθεί τεχνικά δυνατός (παθητική σύνταξη) Γ. Σ ένα άρθρο που θα δημοσιευθεί σε σχολική εφημερίδα να αναφερθείτε στις θετικές και στις αρνητικές συνέπειες του διαδικτυακού διαλόγου (350-400 λέξεις). (μονάδες 50) Όταν ο διάλογος γίνεται διαδικτυακός Τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε με δέος τις ραγδαίες εξελίξεις στην πληροφορική. Ένας καινούριος κόσμος, ο ψηφιακός, αποτελεί πια μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αρνηθούμε. Έχει εδραιωθεί και εξαπλώνεται με ασύλληπτη ταχύτητα, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή στην ανθρώπινη επικοινωνία με τα θετικά και τα αρνητικά της. Στα θετικά του διαδικτυακού διαλόγου θα μπορούσε σίγουρα να συμπεριληφθεί η ενίσχυση του δημοκρατικού χαρακτήρα της επικοινωνίας. Τα ηλεκτρονικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν κάνουν διακρίσεις. Δίνουν σε όλους τους πολίτες ένα βήμα για να εκθέσουν τις απόψεις τους αλλά και να ενημερωθούν πολύπλευρα και αντικειμενικά, καθώς αποτελούν έναν χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών και πληροφοριών. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η ελευθερία, η ισότητα και ο πλουραλισμός, που αποτελούν βασικές αρχές της δημοκρατίας. Όσον αφορά στις διαπροσωπικές σχέσεις, το διαδίκτυο δίνει άλλη διάσταση στην ανθρώπινη επικοινωνία. Συνδυάζοντας ήχο, εικόνα και γραπτό λόγο κάνει την επικοινωνία πιο άμεση και ζωντανή, ενώ παράλληλα επιτρέπει την ταυτόχρονη συμμετοχή στο διάλογο περισσότερων ατόμων, ενισχύοντας το πνεύμα της ομαδικότητας. Επιπλέον καταργώντας τα όρια του τόπου και του χρόνου και μειώνοντας το κόστος στο ελάχιστο, δημιουργεί απεριόριστες δυνατότητες επικοινωνίας, φέρνοντας κοντά ανθρώπους από κάθε γωνιά της γης και διευρύνοντας τα όρια των φιλικών σχέσεων. Χάρη στο διαδίκτυο οι άνθρωποι σήμερα μπορούν περισσότερο από κάθε άλλη εποχή να αναπτύξουν την κοινωνικότητά τους, να σπάσουν τα τείχη της μοναξιάς τους και να έρθουν σε επαφή με νέες ιδέες. Παρά την αναμφισβήτητη προσφορά του ωστόσο το διαδίκτυο κρύβει κινδύνους, τους οποίους δεν πρέπει να υποτιμά κανείς, αν θέλει να κινείται με ασφάλεια στον κόσμο του. Αρχικά, είναι αμφίβολο και το αν τελικά μπορεί να επιτευχθεί ένας διάλογος μέσω του διαδικτύου. Η δυνατότητα συμμετοχής σ αυτόν ενός ετερόκλητου πλήθους, διαφορετικού μορφωτικού επιπέδου, αντιλήψεων και
ηλικίας καθιστά πολύ δύσκολη τη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, γιατί θέτει θέμα αξιοπιστίας των πληροφοριών, ορθής διατύπωσης και λογικής τεκμηρίωσης των απόψεων. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως προέρχεται από την ανωνυμία που ευνοεί το μέσο αυτό, καθώς δεν είναι δυνατός ο έλεγχος της ταυτότητας του κάθε χρήστη. Κρυμμένος πίσω από την ανωνυμία του ο καθένας θα μπορούσε να διαδίδει ψευδείς πληροφορίες, επιδιώκοντας την παραπλάνηση ή την εξαπάτηση των συνομιλητών του ή ακόμη χειρότερα, να διασύρει υπολήψεις, να εκβιάζει και να εκφοβίζει. Δεν πρέπει τέλος να υποτιμάται και το ενδεχόμενο της κοινωνικής απομόνωσης των χρηστών. Ο εθισμός στη διαδικτυακή επικοινωνία ενέχει τον κίνδυνο του εγκλωβισμού στον εικονικό κόσμο του διαδικτύου. Ο χρήστης σταδιακά περιορίζεται στις «ηλεκτρονικές» του φιλίες και απομακρύνεται από τους πραγματικούς του φίλους, χάνοντας τη δυνατότητα της άμεσης διαπροσωπικής επαφής, που αποτελεί και τον μόνο τρόπο για να καλύψει κάποιος ουσιαστικά τις συναισθηματικές του ανάγκες. Τι στάση πρέπει να κρατήσουμε λοιπόν απέναντι στη νέα αυτή πραγματικότητα; Το σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να τη δαιμονοποιήσουμε ούτε όμως και να επαναπαυθούμε. χρειάζεται σίγουρα να μυηθούμε στα μυστικά αυτού το κόσμου και να είμαστε συνεχώς σε επιφυλακή, για να μην πέσουμε στις κακοτοπιές του. Λέξεις 470