Προκλήσεις και Προβλήματα της Ελαιοκαλλιέργειας Αντώνης Παρασκευόπουλος,Γεωπόνος, Διευθυντής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Τριφυλίας
Ο Ευριπίδης ονομάζει την Μεσσηνία «Καλλίκαρπο» λόγω της μορφιάς και της εύφορης πλούσιας γης της. Η Μεσσηνία, Γη της Ελιάς και του Λαδιού, παράγει τις ξακουστές σε όλο τον κόσμο Ελιές και λάδι Καλαμών.
ΕΛΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Η λέξη E-LA-WON των πινακίδων της Γραμμικής Γραφής Β αποδίδει αναλλοίωτη την σημερινή λέξη ΕΛΑΙΟΝ, λέξη ελληνική, καθώς η αποκρυπτογράφηση των συμβόλων της γραφής από τον αρχιτέκτονα Μichael Ventris, το 1952, μετέθεσε τις απαρχές της ελληνικής γραφής και ιστορίας στον 14ο αι.π.χ.
Υφιστάμενη κατάσταση ελαιοκαλλιέργειας στο Ν. Μεσσηνίας Έκταση 86.800 ha Αρ. Δέντρων 15.600.000 Mέση παραγωγή 50-55.000 tn
Αιωνόβια δέντρα ποικιλίας ΚΟΡΩΝΕΙΚΗ στους ελαιώνες της Μεσσηνίας
Στοιχεία Συμβατικής, Ολοκληρωμένης και Βιολογικής καλλιέργειας στο Νομό Μεσσηνίας Έκταση Ηα Αριθ. Δέντρων Παραγωγή tn Συμβατική 73.800 13.240.000 47.000 Ολοκληρωμένη 9.000 1.620.000 6.000 Βιολογική 4.000 720.000 2.000
Στοιχεία Συμβατικής Ολοκληρωμένης και Βιολογικής καλλιέργειας στο Νομό Μεσσηνίας Συμβατική 73.800 ha Βιολογική 4.000 ha Ολοκληρωμένη 9.000 ha
Π.Ο.Π.-ΚΑΛΑΜΑΤΑ Protected Designation of Origin (P.D.O.)-KALAMATA
Πιστοποίηση ελαιοκαλλιέργειας στο Νομό Μεσσηνίας
Βιολογική ελαιοκαλλιέργεια στο Νομό Μεσσηνίας Οργανισμοί Ελέγχου & Πιστοποίησης
Ποιότητα ελαιολάδου Το 98% της παραγωγής μας είναι Έξτρα Παρθένο ελαιόλαδο.
Τεχνική Καλλιέργειας Ο παραδοσιακός τρόπος καλλιέργειας επικρατεί Η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των ζιζανίων εφαρμόζεται στο σύνολο των ελαιώνων. Η καλλιέργεια ψυχανθών για αύξηση της οργανικής ουσίας. Η ορθολογιστική χρήση των λιπασμάτων. Οι δύο (2) εποχιακές κλαδεύσεις. Η σταδιακή εκμηχάνιση με αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
Άρδευση Ελιάς Αρδεύεται περίπου το 20% των ελαιώνων, με συστήματα στάγδην άρδευσης και ακροφύσια τύπου σπρέι. Εφαρμόζεται η αειφόρος διαχείριση νερού στην ελαιοκαλλιέργεια.
Άρδευση Ελιάς
Φυτοπροστασία Ελιάς Η αντιμετώπιση του δάκου γίνεται με: 1. δολωματικούς ψεκασμούς από εδάφους 2. μαζική παγίδευση
Φυτοπροστασία Ελιάς Οι δολωματικοί ψεκασμοί από εδάφους υλοποιούνται αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίας (GIS)
Υφιστάμενη κατάσταση επιτραπέζιας ελιάς στο Ν. Μεσσηνίας Έκταση 300 ha Αρ. Δέντρων 78.000 Mέση παραγωγή 2.500 tn
ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ Καλαμών (Kalamon) 100%
Ελληνικό ελαιόλαδο = ένας τεράστιος αναξιοποίητος εθνικός πλούτος παρά την κορυφαία του ποιότητα (όπως οι ίδιοι πιστεύουμε αλλά όχι πάντοτε δικαιολογημένα), παρά τον πακτωλό των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων το χάρισμα της φύσης με τις άριστες κλιματολογικές συνθήκες τη μακραίωνη πολιτιστική κληρονομιά οι περισσότεροι από τους θεσμικούς, παραγωγικούς και εμπορικούς συντελεστές της ελληνικής ελαιοκομίας παρέμειναν εφησυχασμένοι από τις χύμα πωλήσεις στην Ιταλία επαναπαυμένοι στις επιδοτήσεις και τα πανωγραψίματα.
Επί 35 χρόνια χάθηκαν ιστορικές ευκαιρίες δεν έγιναν οι απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές (μικρός και κατατμημένος κλήρος, μεγάλος αριθμός ελαιοτριβείων, πολυδιασπασμένο εμπόριο και προσφορά, ανεπαρκής επιστημονική έρευνα) το ελληνικό λάδι γίνεται ολοένα και λιγότερο ανταγωνιστικό λόγω υψηλού κόστους δεν κατακτήθηκαν οι διεθνείς αγορές με επώνυμο λάδι υψηλής προστιθέμενης αξίας στην εσωτερική (λιανική) αγορά συνεχίζει να κυριαρχεί ο ανώνυμος 16κιλος τενεκές (πηγή εισοδήματος για ελαιοπαραγωγούς αλλά και νοθείας/ αθέμιτου ανταγωνισμού από πλανόδιους), ενώ παράλληλα οι όροι που έχουν επιβάλλει οι μεγάλες αλυσίδες S/M δεν επιτρέπουν την πρόσβαση στις μμε τυποποιητών
Εξέλιξη τιμών του Έλληνα παραγωγού για το έξτρα παρθένο (περίοδος 1988/89 έως 2008/09, αποπληθωρισμένες τιμές με βάση 100 το έτος 2008, σε /κιλό) Σχόλιο: 20 χρόνια κατρακύλας των τιμών παραγωγού (-77%) 1ο Τιμές Έλληνα παραγωγού 12 10 8 9,3 9,22 10,95 6 4 2 0 5,92 4,56 5,64 4,74 4,09 4,4 2,97 2,97 τιμή 2,89 2,24 2,38 3,48 2,6 2,47 2,57 2,87 2,63 1,92 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009
IOC: Ανησυχητική μείωση παρουσιάζει το παγκόσμιο εμπόριο ελαιολάδου (16/4/2014 09:55) Συνεχίζεται η ανησυχητική πτώση στο παγκόσμιο εμπόριο ελαιολάδου όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία της διεθνούς αγοράς που δημοσιοποίησε το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (IOC). Οι εισαγωγές συνεχίζουν να παρουσιάζουν μείωση σε όλες τις βασικές αγορές πέραν της Ευρώπης. Αναλυτικότερα οι εισαγωγές στην αγορά των ΗΠΑ, που είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος αγοραστής, παρουσιάζουν μείωση κατά -8%, ενώ ακολουθούν η Βραζιλία με μείωση κατά -9%, η Κίνα -30%, ο Καναδάς -8%, η Αυστραλία -20%, η Ρωσία -8% και η Ιαπωνία -1%. Στο μεταξύ τα χαμηλά επίπεδα παραγωγής ελαιολάδου σε Ελλάδα και Τυνησία για την καλλιεργητική περίοδο 2013-2014 είχαν ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον IOC, την διατήρηση σε υψηλά επίπεδα των τιμών παραγωγού για το έξτρα παρθένο, τόσο στην χώρα μας όσο και στην γειτονική Ιταλία. Αντίθετα στην αγορά της Ισπανίας οι τιμές παραγωγού κινούνται καθοδικά λόγω της υψηλής παραγωγής.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προώθηση τυποποίησης και συσκευασίας του ελαιολάδου και ανάδειξη της αναγκαιότητας της,τόσο για τη διασφάλιση της ποιότητας όσο και για τη διάθεση του προϊόντος. Στοχευμένη υποστήριξη από την πολιτεία αλλά και εθελοντικές δικτυώσεις των μικρών τυποποιητικών μονάδων της περιφέρειας και ιδίως όσων εξειδικεύονται σε πιστοποιημένα ποιοτικά προϊόντα(ποπ,πγε,βιολογικά). Υλοποίηση ευέλικτων προγραμμάτων επενδύσεων σε υποδομές για την τυποποίηση από ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Αξιοποίηση χώρων πολιτισμού και αρχαιολογικών χώρων για προβολή και διαφήμιση του ελληνικού ελαιολάδου. Ορισμένα εστιατόρια υψηλής μαγειρικής,όπως και μονάδες οικο/αγροτουρισμού θα μπορούσαν να εντάξουν το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στην κουζίνα τους,μετετρέποντάς το από στοιχείο κόστους σε πηγή κέρδους. Προώθηση τοπικού σύμφωνου ποιότητας που θα περιγράφει τρόπους επικερδούς διαχείρισης του ελαιολάδου,σύνδεση με την τοπική κούζίνα,την τοπική οικονομία και την κουλτούρα της περιοχής.
.Προώθηση και προβολή του ελληνικού ελαιολάδου τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, α.μέσω ιστοσελίδας β.με συμμετοχή σε κλαδικές θέσεις εσωτερικού και εξωτερικού γ.με προβολή των διεθνών βραβείων των προϊόντων ελαιολάδου της χώρας μας σε έντυπα του εσωτερικού και του εξωτερικού. δ.με την ανάδειξη του ΠΟΠ ελαιολάδου
Έμφαση στην ποιότητα. Η ποιότητα έχει κόστος για όλους,για τον ελαιοπαραγωγό,για τον ελαιοτριβέα και τον τυποποιητή. Μόνο οι αγορές μπορούν να την ανταμείψουν και μόνο συμπληρωματικά και προσωρινά μπορούν οι κατάλληλα στοχευμένες κοινοτικές και εθνικές πολιτικές χρηματοδοτικά να την υποστηρίξουν. Η ποιότητα επαληθεύεται από τις χημικές αναλύσεις και τη γευσιγνωστική δοκιμασία του πανελ τεστ. Ποιότητα είναι και η προέλευση από μία περιοχή κατοχυρωμένη ως ΠΟΠ/ΠΓΕ.
Έμφαση στην ποιότητα. Ποιότητα είναι και η προστασία του περιβάλλοντος όπως πιστοποιείται για τη βιολογική γεωργία,τα διάφορα πρότυπα της ολοκληρωμένης διαχείρισης τοι ISO 14001, του EMAS του κλιματικά ουδέτερου προϊόντος. Με δεδομένο ότι το ελληνικό ελαιόλαδο είναι λόγω υψηλού κόστους μη ανταγωνιστικό,η ποιότητα είναι το μόνο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.