ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΜΑΔΡΙΤΗΣ Γραφείο Ο.Ε.Υ.

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΜΑΔΡΙΤΗΣ Γραφείο Ο.Ε.Υ. ΠΡΟΣ : ΚΟΙΝ. : Ε.Δ. : Υπουργείο Εξωτερικών - Β4 Δ/νση - Διπλ. Γραφείο Υφυπουργού κ. Κούρκουλα - Γραφείο κ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ - Γραφείο κ. Β Γεν. Δ/ντού - B8 Δ/νση Επιχειρηματικοί Φορείς - Ως Πίνακας Αποδεκτών (μέσω ημών) Πρεσβεία Μαδρίτης ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Μαδρίτη, 4 Φεβρουαρίου 2013 Αρ. Πρωτ.: Φ.2710/48 ΘΕΜΑ: Δελτίο οικονομικών-επιχειρηματικών εξελίξεων Ισπανίας Αποστέλλεται, συνημμένως, ενημερωτικό δελτίο οικονομικών και επιχειρηματικών εξελίξεων Ιανουαρίου 2013 για την Ισπανία. O Προϊστάμενος Αναστάσιος Μέμμος Σύμβουλος ΟΕΥ Β Συνημ. 1 + 7 σελ.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ (μέσω ημών) 1. Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών info@fgi.org.gr 2. Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος info@sbbe.gr 3. Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων pse@otenet.gr 4. Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος info@seve.gr 5. Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών ebea@acci.gr 6. Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης root@ebeth.gr 7. Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς evepgr1@acci.gr 8. Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων keeuhcci@uhc.gr 9. Invest in Greece info@investingreece.gov.gr 10. Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου info@hepo.gr 11. Τράπεζα της Ελλάδος isampethai@bankofgreece.gr 12. Δ.Ε.Θ. gramp@tif.gr, exabroad@tif.gr 13. HELEXPO exhibitions@helexpo.gr 2

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΙΣΠΑΝΙΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 Οικονομικές Εξελίξεις Μακροοικονομικές εξελίξεις Βάσει προσωρινών στοιχείων της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, το ΑΕΠ μειώθηκε, το τέταρτο τρίμηνο του 2012, κατά -1,8% (μεταβολή -0,7%, έναντι προηγούμενης περιόδου). Η μείωση για ολόκληρο το προηγούμενο έτος υπολογίζεται, σε ετήσια βάση, σε -1,4%. Ο συνδυασμός αρνητικών εξελίξεων των επιμέρους συντελεστών τόσο της ζήτησης (-3,9%, σε ετήσια βάση για το 2012), όσο και της προσφοράς, έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση αρνητικού αναπτυξιακού πρόσημου για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο. Το ΔΝΤ προβλέπει, στην τελευταία του έκθεση, μείωση του ισπανικού ΑΕΠ κατά -1,5%, το 2013, ελαφρώς αυξημένη έναντι της προηγούμενης εκτίμησής του (-1,4%), πολύ μεγαλύτερη όμως από εκείνη της ισπανικής Κυβέρνησης (- 0,5%). Η μείωση της απασχόλησης επιταχύνθηκε (-4,3%, ετησίως), σε σχέση με το 2011, με αποτέλεσμα η ανεργία να υπερβεί το 26%, το τέταρτο τρίμηνο του 2012. Η εξωτερική ζήτηση εξακολουθεί να λειτουργεί ως αντιστάθμισμα της αδύναμης εσωτερικής κατανάλωσης, μέσω της μείωσης των εισαγωγών (-5%, ετησίως) και της αύξησης των εξαγωγών (3,3%). Επισημαίνεται, εντούτοις, ότι η δυναμική των ισπανικών εξαγωγών συναρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από την πορεία των οικονομιών της ευρωζώνης και συνεπώς παραμένει ευάλωτη σε ενδεχόμενη επιδείνωση της ύφεσης σε αυτές. Η ιδιωτική κατανάλωση υπολογίζεται ότι μειώθηκε κατά -2% ετησίως, το 2012, η δε μείωση των αποταμιεύσεων (-8,8% τον Οκτώβριο, σε σωρευτική βάση των τελευταίων τεσσάρων περιόδων), υποδηλώνει την πίεση που υφίστανται οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών. Η μείωση της δραστηριότητας στον κλάδο των κατασκευών, κατά το περασμένο έτος, υπολογίζεται σε -7%, ενώ η προσαρμογή αναμένεται να συνεχιστεί και το 2013. Η διστακτικότητα των επιχειρήσεων, κατά την δεδομένη συγκυρία, αντικατοπτρίζεται στη μείωση των δαπανών για επενδύσεις σε εξοπλισμό (-5%, ετησίως), αλλά και την αύξηση του ρυθμού απομείωσης του δανεισμού (-4,6% τον Νοέμβριο, από -3,7% τον Σεπτέμβριο του 2012). Οι εξελίξεις στην ευρωζώνη, όσον αφορά την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, είχαν ως συνέπεια την μερική χαλάρωση των πιέσεων στο εγχώριο χρηματοδοτικό σύστημα, η οποία μεταφράσθηκε σε βελτίωση των όρων χρηματοδότησης και μείωση της εξάρτησης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας. Εντούτοις, τα 3

Εξωτερικός δανεισμός Χρηματοδότηση από ΕΚΤ Φορολογία Βιομηχανική παραγωγή Εργασία τραπεζικά επιτόκια παραμένουν υψηλά και οι συνθήκες χρηματοδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων εξακολουθούν να είναι περιοριστικές. Το Υπουργείο Οικονομίας εξέδωσε τον Ιανουάριο ομόλογα συνολικής αξίας 24,5 δισ., ποσό που υπερβαίνει το 10% του στόχου που έχει τεθεί για ολόκληρο το 2013. Κατά την τελευταία δημοπράτηση η ζήτηση ( 22,7 δισ.) ξεπέρασε κατά πολύ την προσφορά ( 3-4 δισ.), ενώ αξίζει να σημειωθεί το μεγάλο ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από ξένους επενδυτές (60% του συνόλου των αγοραστών). Το 2012 το δημόσιο χρέος που ευρίσκονταν στα χέρια ξένων επενδυτών μειώθηκε κατά 56,8 δισ., στα 224,64 δισ. (η μεγαλύτερη πτώση τα τελευταία 16 έτη). Ως μερίδιο επί του συνόλου του χρέους το εν λόγω ποσό διαμορφώθηκε τον Δεκέμβριο του 2012 σε 36,5%, από 50,5%, τον Δεκέμβριο του 2011. Ο δανεισμός των ισπανικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μειώθηκε, τον Δεκέμβριο του 2012, κατά 8%, έναντι του αμέσως προηγούμενου μήνα, ανερχόμενος σε 313,109 δισ., η χαμηλότερη τιμή από τον Μάιο του 2012. Τα φορολογικά έσοδα κατά το 2012 κινήθηκαν, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, εντός του πλαισίου του προϋπολογισμού, ανερχόμενα σε 167,7 δισ., επί συνολικών εσόδων ύψους 215,5 δισ. Η συνολική αύξηση των φόρων ήταν της τάξης του 4,2%. Σημαντική ήταν η αύξηση του ΦΠΑ (Ιούλιος 2012), που απέφερε 50,5 δισ. (αύξηση 2,4%), αντισταθμίζοντας την απόκλιση από τον στόχο, όσον αφορά τον φόρο εισοδήματος (εισπράχθηκαν 70,6 δισ., έναντι στόχου 73,1 δισ.). Τα έσοδα από τον εταιρικό φόρο ανήλθαν σε 21,4 δισ. Σύμφωνα με εκτίμηση του αρμοδίου υπουργού το δημόσιο έλλειμμα αναμένεται να αποκλίνει του αρχικού στόχου 6,3% του ΑΕΠ, χωρίς να υπερβεί όμως το 7%. Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής, που ανακοίνωσε η Ισπανική Στατιστική Υπηρεσία για τον Νοέμβριο του 2012, εμφανίζει μείωση, σε ετήσια βάση, -7,3%. Την μεγαλύτερη πτώση είχε η παραγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών (-12,9%) και διαρκών καταναλωτικών προϊόντων (-9,9%). Μείωση είχαν, επίσης, τα ενδιάμεσα αγαθά (-7,4%), τα μη διαρκή καταναλωτικά αγαθά (-6,1%) και η ενέργεια (-1,3%). Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι πρόκειται να θεσπίσει ρύθμιση για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για αυτοαπασχολούμενους νέους κάτω των 30 ετών. Το ανώτατο όριο θα ορισθεί στο ποσό των 50 μηνιαίως (σήμερα η κατώτερη συμμετοχή είναι 250) για περίοδο έξη μηνών, ενώ θα υπάρχει, εν συνεχεία, η δυνατότητα παραχώρησης έκπτωσης έως 30% επί των εισφορών για δύο χρόνια. 4

Επιχειρηματικές Ειδήσεις Αναδιάρθρωση τραπεζών Η Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας ανακοίνωσε την εγκατάσταση μονίμων ελεγκτών στις 16 μεγαλύτερες τράπεζες, με σκοπό την αποτελεσματικότερη εποπτεία τους. Αρχικά, το μέτρο εφαρμόστηκε στην Santander και την BBVA και επεκτάθηκε στις Caixa, Bankia, Popular και Sabadell. Στις υπόλοιπες τράπεζες θα εφαρμόζονται περιοδικοί έλεγχοι, ανά τριετία. Στεγαστική πίστη Η Κυβέρνηση ετοιμάζει, επίσης, σχέδιο νόμου για την αναδιάρθρωση των ταμιευτηρίων (cajas) βάσει του οποίου, όσα εξ αυτών έχουν ενεργητικό άνω των 10 εκ., υποχρεούνται να μετεξελιχθούν σε τραπεζικά ιδρύματα. Τα ταμιευτήρια δε που κατέχουν πλειοψηφικό μερίδιο σε εμπορικές τράπεζες οφείλουν να συστήσουν Ειδικό Αποθεματικό Ταμείο για την διασφάλιση έναντι ενδεχόμενων κινδύνων (όρος που ετέθη από την ΕΕ ως προϋπόθεση για την ανακεφαλαιοποίηση των ισπανικών τραπεζών). Ο νόμος προβλέπει, επίσης, την προετοιμασία σχεδίων αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και διαφοροποίησης κινδύνων, ενώ αυξάνεται ο βαθμός εποπτείας και ελέγχου των ιδρυμάτων από την Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας. Το Eurogroup ενέκρινε, στις 20 Ιανουαρίου, την εκταμίευση της δεύτερης δόσης, ύψους 1,865 δισ., για την αναδιάρθρωση των ισπανικών τραπεζών. Οι χρηματοδοτούμενες τράπεζες BANCO MARE NOSTRUM ( 730 εκ.), CEISS BANK ( 604 εκ.), LIBERBANK ( 124 εκ.) και BOX 3 ( 407 εκ.), αναμένεται να μειώσουν το μέγεθός τους κατά μ.ο. 30%. Η ΕΕ έχει ήδη δώσει 37 δισ. για την αναδιάρθρωση των εθνικοποιημένων τραπεζών και 2,5 δισ. στον Οργανισμό Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων Τραπεζών (SAREB). Τους πρώτους 11 μήνες του 2012 ο αριθμός των στεγαστικών δανείων μειώθηκε κατά -33%, έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2011. Το ύψος των συνολικά χορηγηθέντων πιστώσεων μειώθηκε κατά -38,5% ( 2,011 δισ.), η δε μέση αξία κάθε δανείου μειώθηκε κατά -8,1% ( 105 χιλ.). Το μέσο επιτόκιο ανήλθε σε 4,42%. Λιανικό εμπόριο Οι πωλήσεις λιανικού εμπορίου μειώθηκαν το 2012 κατά - 6,8%, σε ετήσια βάση (τον Δεκέμβριο - δεν χορηγήθηκε το δώρο εορτών στους δημοσίους υπαλλήλους - η μείωση ήταν -10,7%). Οι υπεραγορές (χώρος πωλήσεων 2.500 τ.μ. και άνω) σημείωσαν πτώση -9,8%, οι μικρές αλυσίδες (1-25 καταστήματα) μείωση -8,7%, τα μικρά καταστήματα -7,8% και οι μεγάλες αλυσίδες (25 καταστήματα και άνω) -1,8%. Οι πωλήσεις τροφίμων μειώθηκαν κατά -2,5%, εκείνες προϊόντων εκτός τροφίμων κατά -9,5% και οι πωλήσεις ειδών οικιακού εξοπλισμού κατά -10,6%. 5

Κλάδος φαρμακευτικών Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων IMS Health, οι εταιρείες γενόσημων προϊόντων κατέλαβαν το 2012 (11-μηνο) για πρώτη φορά τις πρώτες θέσεις, ως προς τον αριθμό των φαρμάκων που πωλούνται στην Ισπανία. Συγκεκριμένα, η ισπανική Cifna εμφανίζει πωλήσεις 126,29 εκ. τεμαχίων (1 η θέση) και η ισραηλινή TEVA 86,01 εκ. τεμαχίων (3 η θέση). Ως προς τον κύκλο εργασιών, συμπεριλαμβάνονται, επίσης για πρώτη φορά, μεταξύ των δέκα πρώτων. Η Cifna είναι 7 η, με 639 εκ. και η TEVA είναι 10 η, με 529 εκ. Εκ των πολυεθνικών, η NOVARTIS είναι 2 η ως προς τον όγκο πωλήσεων (91,05 εκ.) και 1 η, μαζί με την Pfizer, ως προς τον τζίρο ( 939 εκ.). Εκτός της πρώτης δεκάδας βρίσκονται οι: Roche, Abbott, AstraZeneca. Την περίοδο Αυγούστου 2011-Αυγούστου 2012, το μερίδιο των γενόσημων, επί του συνόλου των πωλούμενων φαρμάκων, αυξήθηκε σε 28,1%, από 13,7% ως προς τις ποσότητες και σε 33%, από 17,4%, ως προς τον κύκλο εργασιών. Σιδηροδρομικές μεταφορές Σημειώνεται, εξάλλου, ότι η θέσπιση τέλους ύψους 1 επί των συνταγών φαρμάκων κόστους άνω των 1,67, η οποία είχε αρχίσει να εφαρμόζεται από τις περιφέρειες της Καταλονίας (01.07.2012) και της Μαδρίτης (01.01.2013), ανεστάλη κατόπιν σχετικής απόφασης του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου. Το Υπουργείο Δημοσίων Έργων ανακοίνωσε την γενική μείωση των τιμών εισιτηρίων της υπερταχείας AVE, κατά 11%, καθώς και την θέσπιση εκπτωτικών προσφορών 30-70%, προκειμένου να αυξήσει την πληρότητα των συρμών. Έως τον Οκτώβριο του περασμένου έτους οι επιβάτες του AVE παρουσίασαν μείωση -1,67%. Οι μειώσεις των τιμών αναμένεται να αυξήσουν την πληρότητα κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες (από 40-60%, σήμερα). Τον Ιανουάριο, εγκαινιάστηκε, η λειτουργία της γραμμής AVE Βαρκελώνης-Φιγουέρας (πλησίον συνόρων με Γαλλία), μήκους 131 χλμ. Το κόστος του έργου ανέρχεται σε 3,7 δισ. Τουρισμός Ο συνολικός αριθμός αλλοδαπών τουριστών το 2012 ανήλθε σε 57,7 εκ., σημειώνοντας αύξηση 2,7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Πρόκειται για την καλύτερη επίδοση στον κλάδο από το 2007. Κύριες χώρες προέλευσης εξακολουθούν να παραμένουν οι ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία, με σημαντική παράλληλα αύξηση των αφίξεων Ρώσων τουριστών (39,8%, συνολικά 1,2 εκ.). Η συνολική τουριστική δαπάνη ανήλθε σε 55,6 δισ. (ετήσια αύξηση 5,7%). Η Καταλονία κατέλαβε την πρώτη θέση ως εσωτερικός προορισμός ( 12,6 δισ. έσοδα, 25% του συνόλου των τουριστών). Σε αντίθεση, η Μαδρίτη σημείωσε αύξηση επισκεπτών μόλις 0,4% και πτώση εσόδων κατά 3,4%. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, η Ισπανία αποτελεί τον τέταρτο προορισμό παγκοσμίως, μετά τις ΗΠΑ, Γαλλία και Κίνα. Ενέργεια Η Repsol ξεκίνησε τη λειτουργία της πλατφόρμας άντλησης πετρελαίου στο υπεράκτιο πεδίο Sapinhoa της Βραζιλίας, τα αποθέματα του οποίου υπολογίζονται σε 2,1 δισ. βαρέλια. 6

Επενδύσεις στο εξωτερικό Χρηματιστήριο Η συνολική ημερήσια παραγωγή αναμένεται να ανέλθει σε 120 χιλ. βαρέλια, το 2014. Η εκμετάλλευση πραγματοποιείται από κοινοπραξία των Repsol Sinopec Brasil (25%), Petrobras (45%) και BG Group (30%) και εντάσσεται σε στρατηγικό σχέδιο δραστηριοποίησης της Repsol σε Βραζιλία, ΗΠΑ, Βενεζουέλα, Περού και Β. Αφρική (2012-15). Ο ισπανικός ενεργειακός όμιλος εξετάζει το ενδεχόμενο πώλησης του διεθνούς δικτύου LNG (Καναδάς, Περού, Τρινιντάντ και Τομπάγκο), στο πλαίσιο προγράμματος αποεπένδυσης που υλοποιεί από το καλοκαίρι του περασμένου έτους (και το οποίο έχει ήδη αποφέρει 1,9 δισ., εκ της συνολικής πρόβλεψης 4,5 δισ.). Ως πιθανότερος αγοραστής εμφανίζεται η Shell. Ο Όμιλος Melia Hotels International προγραμματίζει την λειτουργία 41 νέων ξενοδοχείων εντός του 2013, κυρίως σε χώρες της Λ. Αμερικής αλλά και σε επιλεγμένες πόλεις της Β. Αμερικής (Ν. Υόρκη, Μαϊάμι) και της Ευρώπης, συνολικής δυναμικότητας 12.000 κλινών. Ο εν λόγω όμιλος διαθέτει δίκτυο 350 ξενοδοχείων παγκοσμίως (180 στην Ισπανία και 170 στο εξωτερικό, εκ των οποίων 3 στην Ελλάδα). Ο Όμιλος Acciona ανέλαβε έργο κατασκευής και λειτουργίας μονάδας αφαλάτωσης στα ΗΑΕ, ύψους 150 εκ. Η επένδυση πρόκειται να αυξήσει την παραγωγική δυναμικότητα κατά 137 εκ. κ.μ. Η ισπανική εταιρεία έχει αναλάβει, επίσης, έργα αφαλάτωσης και διαχείρισης υδάτων στη Σ. Αραβία. Παράλληλα, ξεκίνησε η λειτουργία μονάδας παραγωγής αιολικής ενέργειας που κατασκεύασε η Acciona στην Κροατία (Σπλίτ), ισχύος 30 MW. H Acciona δραστηριοποιείται σε 14 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Τον Ιανουάριο ο δείκτης Ibex 35 είχε σταθερά ανοδική πορεία, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 6,65%, έναντι του προηγούμενου μήνα. Πηγές: Περιοδικός τύπος (Cinco Dias), Κεντρική Τράπεζα Ισπανίας, Στατιστική Υπηρεσία Ισπανίας Διεθνείς εμπορικές εκθέσεις με συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων INTERGIFT + BISUTEX, Μαδρίτη, 16 20/01/2013. Διεθνής έκθεση κοσμημάτων και ειδών δώρου Εταιρείες: D. ZERVOPOULOS, XANOS, ART WEAR DIMITRIADIS, AXEL, SOCA BAGS & ACCESSORIES, F.L. PRIVATE COLLECTION, NICOLIS GROUP, PASSION FASHION, VERDE LTD. 7

Σημαντικές προσεχείς εκδηλώσεις (διεθνείς εμπορικές εκθέσεις) GENERA, Μαδρίτη, 26-28/02/2013, Διεθνής έκθεση ενέργειας και περιβάλλοντος, www.ifema.es CLIMATIZACION, Μαδρίτη, 26/02-01/03/2013, Διεθνής έκθεση κλιματισμού, θέρμανσης, εξαερισμού και ψύξης, www.ifema.es MODACALZADO IBERPIEL, Μαδρίτη, 09-11/03/2013. Διεθνής έκθεση δερμάτινων ειδών, www.ifema.es SALON DE GOURMETS, Μαδρίτη, 08-11/04/2013. Διεθνής έκθεση τροφίμων και ποτών, www.ifema.es EXPO E-COMMERCE ESPANA, Μαδρίτη, 24-25/04/2013. Διεθνής έκθεση ηλεκτρονικού εμπορίου, www.ifema.es SIMA, Μαδρίτη, 23-26/05/2013. Διεθνής έκθεση real estate, www.ifema.es 8