Δίκαιο Μ.Μ.Ε. Μάθημα 11: Ραδιοτηλεόραση και προστασία της προσωπικότητας Επικ. Καθηγητής Παναγιώτης Μαντζούφας Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τίτλος Μαθήματος Τμήμα 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τίτλος Μαθήματος Τμήμα 3
1. Αστική ευθύνη Α. α. Ο προσβάλλων Ο παραγωγός ή ο δημοσιογραφικός υπεύθυνος ή ο παρουσιαστής β. Οι αστικώς υπεύθυνοι Ο ιδιοκτήτης ή ο νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρείας ή ο υπεύθυνος προγράμματος ευθύνονται αντικειμενικώς.
Β. Μέσα προστασίας Δικαίωμα επανόρθωσης - Άρθρο 9 του π.δ. 100/2000 - Δικαίωμα επανόρθωσης αναγνωρίζεται και στα πολιτικά κόμματα και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. - Εντός προθεσμίας 20 ημερών από τη μετάδοση ή την αναμετάδοση της εκπομπής
Γ. Ένδικα βοηθήματα α. Αγωγή άρσεως της προσβολής και παραλείψεως στο μέλλον - στρέφεται κατά του προσώπου που προέβη στην παράνομη προσβολή - ο ενάγων πρέπει να αναφέρει στην αγωγή σε τι συνίσταται η προσβολή και να προτείνει τα μέτρα εκείνα που εξασφαλίζουν την ικανοποίηση της αξιώσεώς του.
β. Ασφαλιστικά μέτρα - Μόνο για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η προσβολή μπορεί να επιφέρει ιδιαίτερα σημαντική ζημία στο πρόσωπο και επιπλέον να μην υφίσταται προφανής δικαιολογητικός λόγος της προσβολής.
γ. Αγωγή αποζημίωσης και ικανοποίησης της ηθικής βλάβης - ασκείται από το πρόσωπο που υπέστη τη βλάβη - κατά του παρουσιαστή ή παραγωγού ή συντονιστή της εκπομπής και των αστικώς υπευθύνων του ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού. - Πρέπει να συντρέχει στο πρόσωπο του παρουσιαστή ή παραγωγού ή συντονιστή της εκπομπής η υπαιτιότητα κατ άρθρο 914 ΑΚ ή πρόθεση κατ άρθρο 919 ή η γνώση ή η υπαίτια άγνοια κατ άρθρο 920 ΑΚ.
- Με το άρθρο 4 παρ. 10 του ν. 2328/95, στις διατάξεις του ν. 1178/81 (περί αστικής ευθύνης του τύπου), υπήχθησαν και οι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι οποίοι ευθύνονται πλέον αντικειμενικά σε πλήρη αποζημίωση για την παράνομη περιουσιακή ζημία και σε χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπαιτίως προξενείται μέσω εκπομπής του σταθμού. - Καθιερώνεται επίσης ελάχιστο ποσό για την ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης
Δ. Συλλογική προστασία ακροατών- τηλεθεατών α. Οι ενώσεις καταναλωτών (ν. 2251/1994) - Δυνατότητα άσκησης συλλογικών μέσων προστασίας από ενώσεις καταναλωτών, οι οποίες συγκροτούνται ως σωματείο και έχουν δικαίωμα να αντιπροσωπεύουν τους καταναλωτές δικαστικώς ή διοικητικώς - Οι ενώσεις μπορούν να ζητήσουν: - i)παράλειψη της παράνομης συμπεριφοράς, επανόρθωση της παραπλανητικής διαφήμισης
ii) Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης iii) Λήψη ασφαλιστικών μέτρων για την εξασφάλιση των απαιτήσεων για παράλειψη ή χρηματική ικανοποίηση
β. Ενώσεις ακροατών ραδιοφώνου και τηλεθεατών (ν.2328/1995) - Έχουν αντίστοιχα τα δικαιώματα των ενώσεων καταναλωτών (άσκηση συλλογικής αγωγής) - Κάθε ένωση νομιμοποιείται να ζητά για τα δικαιώματα των μελών της ως ακροατών και τηλεθεατών έννομη προστασία δικαστικώς ή διοικητικώς (αγωγή, ασφαλιστικά μέτρα, να ζητούν να λαμβάνουν πληροφορίες κτλ.)
2. Η προστασία μέσω του ποινικού δικαίου Α. Τα εγκλήματα κατά της τιμής (άρθ. 361 επ. ΠΚ) - Εξύβριση - Δυσφήμιση
Β. Η προστασία στη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας - Απαγόρευση της μετάδοσης της δίκης δια τηλεόρασης ή ραδιοφώνου, εκτός εξαιρέσεων (ουσιώδες δημόσιο συμφέρων και συναίνεση συντελεστών της δίκης) - Απαγόρευση της μετάδοσης από την τηλεόραση ή η κινηματογράφηση ή μαγνητοσκόπηση ή φωτογράφιση προσώπων που οδηγούνται ενώπιον των δικαστικών ή εισαγγελικών ή αστυνομικών αρχών.
- Συνταγματική προστασία της αξίας του ανθρώπου, της ζωής, της τιμής, της ελευθερίας και του ιδιωτικού βίου, της ελευθερίας του τύπου, της αποστολής της ραδιοτηλεόρασης, της δημοσιότητας των συνεδριάσεων των δικαστηρίων.
Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: Ιωάννης Γιαννακέλος Θεσσαλονίκη, Μάρτιος 2014