Από 2,35 έως και 2,50 ευρώ το κιλό στην οξύτητα των τριών γραμμών παραμένουν σταθερές οι τιμές παραγωγού του κρητικού ελαιολάδου εδώ και περίπου ένα μήνα. Τιμές που ωστόσο αφορούν στο ελαιόλαδο της περυσινής σοδειάς, με το φρέσκο τώρα να αρχίζει να μπαίνει στις εγκαταστάσεις των τυποποιητών, αλλά σε μεγάλες οξύτητες, αντίθετα με τις καλές αποδόσεις του ελαιοκάρπου, λόγω της λιγοστής παραγωγής της ελιάς. Το φρέσκο λάδι της φετινής χρονιάς με τα χαρακτηριστικά αυτά έχει κάνει το ξεκίνημά του από την Κίσσαμο του νομού Χανίων τις τελευταίες δέκα μέρες! Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τον πρώην διευθυντή του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και επιστημονικό σύμβουλο του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης Νίκο Μιχελάκη. Όπως τονίζει στη "Ν.Κ." ο κ. Μιχελάκης, στην Κρήτη τον τελευταίο μηνά οι τιμές του έξτρα έδειξαν να κρατούνται σταθερές, κυμαινόμενες μεταξύ 2,35 και 2,50 ευρώ το κιλό, όπως αναλυτικότερα φαίνονται κατά επιχείρηση στο δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ της 12ης Νοεμβρίου (www.sedik.gr). Ωστόσο αγοραπωλησίες σε σχετικά μεγάλες ποσότητες και καλές ποιότητες φαίνεται ότι γίνονται από τοπικούς τυποποιητές σε τιμές μεγαλύτερες. Για παράδειγμα, ο Α.Σ. Παπαγιαννάδων Σητείας πλήρωσε παραγωγούς του μέχρι και 2,85 ευρώ το κιλό. Βέβαια, οι τιμές που προσφέρονται αφορούν κυρίως σε λάδια περασμένης εσοδείας, αφού τα 1 / 7
καινούργια λάδια είναι ακόμη πολύ λίγα και δε φαίνεται να έχουν διατεθεί ακόμα στην αγορά. Στην Πελοπόννησο οι τιμές που δίδοντα στο δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ κυμαίνονται για το έξτρα στα 2,35-2,50 ευρώ/κ, ενώ στον Α.Σ. Ελαιώνα των Γαργαλημένων έφτασαν στα 2,85 ευρώ/κ για τους συνεταίρους του. Ο διαγωνισμός των Αγ. Απόστολων που αφορούσε ποσότητα 92 τόνων ελαιολάδου Αθηνολιάς (95%) και Κορωνέικης (5%), οξύτητας 0,5, υπήρξε άκαρπος, αφού η προσφορά των Αφων Χελιώτη Α.Ε. με 2,65 το κιλό απορρίφθηκε ως ασύμφορη από το Συνεταιρισμό. Πέρυσι, στην ίδια δημοπρασία έγινε κατακύρωση 85 τόνων με τιμή 2,911ευρώ/κιλο στην εταιρεία "Βιολογικά-Οικολογικά Προϊόντα Σητείας", στην οποία μετέχει και η Μονή Τοπλού. Στην Κίσσαμο η αρχή Με καλές αποδόσεις ελαιοκάρπου αλλά υψηλή οξύτητα, λόγω καιρικών συνθηκών και δάκου, έφτασε η νέα σοδειά ελαιολάδου στην Κρήτη. Τα στοιχεία αυτά έδωσε στη "Ν.Κ." χθες η διοίκηση του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης. Σύμφωνα με την ενημέρωση που είχαμε, εδώ και δέκα μέρες η νέα σοδειά ξεκίνησε από την Κίσσαμο. Η συγκομιδή, όμως, πλέον χαρακτηρίζεται από την πιο φτωχή βεντέμα των τελευταίων 20 χρόνων! Μιλώντας στη "Ν.Κ.", ο επιστημονικός συνεργάτης του ΣΕΔΗΚ τόνισε χαρακτηριστικά ότι, «σύμφωνα με δειγματοληπτική διερεύνηση που έκανε στην Κρήτη ο ΣΕΔΗΚ, η συγκομιδή φαίνεται ότι άρχισε κανονικά από τις πρώτες μέρες του Νοέμβρη στην Κίσσαμο με επίκεντρο την περιοχή από Κολυμβάρι μέχρι Άστρικα, όπου καμία 10αριά ελαιοτριβεία φαίνεται να έχουν βγάλει 20-30 τόνους καθένα. Πρόκειται για την περιοχή όπου παραδοσιακά αρχίζει πρώτα η συγκομιδή κάθε χρόνο, μάλλον από συνήθεια και όχι γιατί υπάρχουν κάποιοι ιδιαίτεροι λόγοι. Στις υπόλοιπες περιοχές της Κρήτης η συγκομιδή άρχισε σποραδικά στον Αποκόρωνα και στο Ακρωτήρι Χανιων, ενώ στις άλλες περιοχές υπάρχει ακόμα κάποια αναμονή, με τα περισσότερα ελαιοτριβεία να προγραμματίζουν έναρξη στις 19 Νοέμβρη, ελπίζοντας μέχρι 2 / 7
τότε για κάποια καλή βροχή, η οποία θα βοηθήσει, όπως σωστά πιστεύουν, και στο λάδωμα αλλά και στο... ξελάδωμα του καρπού στα ελαιοτριβεία»! Καλύτερες από πέρυσι είναι οι αποδόσεις του ελαιοκάρπου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΔΗΚ, κυμάνθηκαν από 3,9 προς 1. Δηλαδή, ανά 3,9 κιλά ελαιοκάρπου παράγεται ένα κιλό ελαιολάδου. Έως και 4,5 προς 1. Την ίδια περίοδο πέρυσι, χρειάζονταν 5,7 κιλά ελαιοκάρπου για την παραγωγή ενός κιλού ελαιολάδου. Η εκτίμηση του κ. Μιχελάκη είναι ότι φέτος η μειωμένη καρποφορία έδωσε κάπως μεγαλύτερο μέγεθος καρπού και καλύτερη ελαιοποίηση. Αντίθετα οι οξύτητες του λαδιού που παράγεται ήταν αρκετά υψηλές. Πάντως, η εξέλιξη της οξύτητας θα εξαρτηθεί από τον καιρό. Αν υπάρξουν λιακάδες και υψηλές θερμοκρασίες, όπως πέρυσι, μπορεί και να αυξηθεί, ενώ σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να μειωθεί. 65% κάτω η Κρήτη Η παραγωγή φέτος στην Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες απ' όλη τη χώρα, θα είναι αρκετά μειωμένη και εκτιμάται ότι θα πέσει αρκετά κάτω από -50% σε σχέση με τον πραγματικό μέσο όρο της. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις που δίνονται τώρα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου την ανεβάζουν σε 230.000 τόνους, δηλαδή μειωμένη μόνο κατά -30% σε σχέση με το μέσο όρο των 320.000 τόνων, που αντιστοιχεί στις, άγνωστο γιατί, πάντοτε διογκωμένες εκτιμήσεις του. Αντίθετα, συμφωνά με τις εκτιμήσεις τοπικών παραγόντων, η παραγωγή της χωράς θα είναι φέτος πολύ χαμηλότερη και ζήτημα να φτάσει συνολικά τους 120.000 τόνους, αφού στις κύριες ελαιοκομικές περιοχές, όπως στην Κρήτη, εκτιμάται μείωση -65% και παραγωγή 35.000 τόνων, στη Λακωνία μείωση -35% και παραγωγή 20.000 τόνων, στη Λέσβο μείωση 50% και παραγωγή 8.000 τόνων, ενώ αρκετά μειωμένη αναφέρεται και στη Χαλκιδική και τα Δωδεκάνησα. «Έκαψαν το αίτημα για αποζημιώσεις» 3 / 7
Ο επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ Νίκος Μιχελάκης καταγγέλλει - χωρίς να τους κατονομάζει - την Περιφέρεια Κρήτης, Δήμους της Κρήτης, αλλά και την Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Ν. Ηρακλείου, καθώς, όπως υποστηρίζει, με τις ανακοινώσεις που έκαναν για τις φετινές ζημιές, "καίνε" το δίκαιο αίτημα των ελαιοπαραγωγών για αποζημιώσεις! «Φαίνεται ότι πολλοί παράγοντες του αγροτικού και πολιτικού χώρου, στη βιασύνη τους να επιδείξουν το υψηλό ενδιαφέρον τους για τις ζημιές που έχει υποστεί φέτος η ελαιοπαραγωγή της Κρήτης από τους καύσωνες της άνοιξης, επιστρατεύουν τις δικές τους "περί φυτικών αιτίων" γνώσεις για να κάνουν δηλώσεις επικοινωνιακά αρεστές για τους θιγόμενους, αλλά τεχνοκρατικά άστοχες! Έτσι, με περισσή ελαφρότητα χρησιμοποιούν όρους όπως "σχινοκαρπία", "ακαρπία" κ.ά. σαν αίτια των ζημιών και όχι σαν αποτελέσματα που είναι πραγματικά. Προσφέρουν έτσι την ευκαιρία σε παράγοντες του ΕΛΓΑ να απαντούν με στόμφο ότι η σκινοκαρπία δεν αποζημιώνεται γιατί δεν αναφέρεται στον κανονισμό! Πράγμα που ασφαλώς συμβαίνει, αφού πράγματι ο κανονισμός του ΕΛΓΑ δεν αναγράφει τις ονομασίες των ζημιών, και μάλιστα όπως στη λαϊκή γλώσσα αποκαλούνται, αλλά αναφέρει (άρθ. 6) τα φυσικά αίτια των οποίων οι βλαπτικές συνέπειες αποζημιώνονται. Ωστόσο η "σκινοκαρπία", όπως ονομάζεται στη γλώσσα των παραγωγών το φαινόμενο της παραγωγής καρπών πολύ μικρών, χωρίς πυρήνα, όπως του σκίνου, είναι συνέπεια (και όχι αίτιο) που προκαλείται από ανώμαλες φυσικές συνθήκες, όπως οι υψηλές θερμοκρασίες, κατά τα στάδια της πρώτης ανάπτυξης του καρπού. Άρα γίνεται μετά την κομπόδεση, αφού προϋποθέτει την ύπαρξη καρπού. Το ίδιο και η καρπόπτωση. Άρα αποζημιώνονται από τον ισχύοντα κανονισμό του ΕΛΓΑ, όπως αναφέρεται σε υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ και του ΣΠΑΚΕ! Επομένως ο ΕΛΓΑ και ειδικά οι επιστήμονές του πρέπει να αναγνωρίσουν την αλήθεια και να μη συνεχίζουν τις δήθεν "τεχνοκρατικές δικαιολογίες", ότι δεν αποζημιώνονται επειδή δεν αναφέρονται στον κανονισμό οι λέξεις σκινοκαρπία, καρπόπτωση κ.λπ. Αυτές δεν είναι ζημιογόνα αίτια, είναι επιπτώσεις και αποτελέσματα των αιτίων! Όσον αφορά στην ανθόπτωση, ασφαλώς θα πρέπει να τροποποιηθεί ο κανονισμός, ώστε να καλύπτεται και αυτή στην περίπτωση που προκαλείται από καύσωνα, όπως ακριβώς και για τον παγετό. Διαφορετικά, η νότια Ελλάδα και η Κρήτη μεροληπτικά τίθενται σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τη βόρεια Ελλάδα»! 4 / 7
Και καταλήγει λέγοντας: «Βέβαια, οι διαμαρτυρίες φορέων συνεχίζονται. Μετά το ΣΕΔΗΚ και ο ΣΠΑΚΕ (Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης Κρητικού Ελαιολάδου), που είχε προ ήμερων γενική συνέλευση στα Χανιά, πηρέ απόφαση για επαναφορά του θέματος με νέο υπόμνημα, το οποίο θα υποβάλει, ενώ ανάλογα υπομνήματα υποβλήθηκαν πρόσφατα από βουλευτές και από τη Λακωνία, την Εύβοια κ.α. Ωστόσο, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο να αναφέρει με δηλώσεις της ηγεσίας του τις ζημιές στην ελαιοκαλλιέργεια ως "ζημιές από ακαρπία - κακή καρπόδεση" και ότι παρακολουθεί την εξέλιξη του φαινομένου... ώστε να υποβάλει αίτημα αποζημίωσής τους από τις λεγόμενες Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΚΟΕ) στις αρχές του νέου έτους, μαζί με όλες τις καλλιέργειες, το οποίο πρέπει να εγκρίνει η Ε.Ε. Με άλλα λόγια, παραπέμπει στις καλένδες το όλο θέμα και επιπλέον το εμπλέκει σε άγνωστες διαδικασίες που θα βασιστούν όχι σε πραγματικές εκτιμήσεις, αλλά μάλλον στα στοιχεία των ελαιοτριβείων! Έλεος!». Και λίγο και κακής ποιότητας στο Λασίθι Ο εφιάλτης της ξηρασίας, τα ακραία καιρικά φαινόμενα από τις αρχές της άνοιξης, με τη μεταφορά αφρικανικής σκόνης σαχαριανής προέλευσης, οι υψηλές θερμοκρασίες στο τέλος του περασμένου χειμώνα, τα μελτέμια του καλοκαιριού και η ανικανότητα της κρατικής μηχανής να προστατέψει από τη δακοπροσβολή τους εξαθλιωμένους οικονομικά ελαιοπαραγωγούς ήταν οι παράγοντες που συνδυαστικά ευθύνονται για την απώλεια του μεγαλύτερου ποσοστού του κρητικού ελαιολάδου φέτος. Όλο αυτό το πακέτο των αντίξοων καιρικών συμπτώσεων συμπλήρωσαν τους φθινοπωρινούς μήνες η ζέστη και η ανομβρία, για να φτάσουμε λίγες μέρες μετά την έναρξη της συγκομιδής του καρπού, που γλίτωσε από το δάκο, να βλέπουμε στα ελαιουργεία να παράγεται το πρώτο λάδι, το οποίο είναι κακής ποιότητας, από 1,5 έως 2,5 οξέα. Τα ελαιουργεία πιέστηκαν από τους αγρότες να ανοίξουν νωρίτερα για να προλάβουν να σώσουν οτιδήποτε μπορεί να σωθεί, την ώρα που οι κλιματολόγοι προβλέπουν λίγες 5 / 7
βροχές τους επόμενους μήνες και συνεπώς μια δεύτερη καταστροφική χρονιά για την κτηνοτροφική και αγροτική παραγωγή το 2014. Όλα αυτά, ενώ είναι πλέον γνωστά και στον πιο άσχετο, οι μόνοι που κάνουν ότι δε "γνωρίζουν τίποτα για το φόνο" είναι οι αρμόδιοι του ΥΠΑΑΤ, οι οποίοι δεν έχουν εκπονήσει κανένα σχέδιο προκειμένου να βγουν στην ύπαιθρο, προτείνοντας μέτρα θεραπείας του προβλήματος, που, αν δεν αντιμετωπιστεί τώρα, θα γιγαντωθεί και θα υποχρεώσει τους περισσότερους αγρότες να εγκαταλείψουν την πιο παραδοσιακή καλλιέργεια της Κρήτης. «Οι προβλέψεις που είχαμε κάνει στις αρχές του Σεπτέμβρη για την ανατολική Κρήτη δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν, με τη θερμοκρασία να κινείται πάνω από το μέσο όρο της τελευταίας 20ετίας και την απουσία βροχών να δημιουργεί πλείστα όσα προβλήματα στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Για το χειμώνα που έρχεται οι εκτιμήσεις μας είναι ότι η ανατολική Κρήτη θα συνεχίσει να δέχεται λίγες βροχές και οι θερμοκρασίες θα κινούνται λίγο πάνω από το μέσο όρο των τελευταίων χρόνων», μας είπε ο καθηγητής Κλιματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Μετεωρολογικής Εταιρείας κ. Παναγιώτης Νάστος. Η απόλυτη καταστροφή Οι μελισσοκόμοι, οι αγρότες, οι κυνηγοί και οι ορειβάτες που ανεβαίνουν στους ορεινούς και ημιορεινούς όγκους μάς περιγράφουν μια φύση κατάξερη χωρίς ανθοφορία και χωρίς πράσινο. Οι μέλισσες δε βρίσκουν άνθη να μαζέψουν τη γύρη για να παράξουν μέλι, και οι κτηνοτρόφοι αγοράζουν ακόμα ζωοτροφές για τα κοπάδια τους, αφού δεν έχει βρέξει να φυτρώσει καινούργιο χόρτο. Οι ελαιοπαραγωγοί μάταια προσπαθούν να θυμηθούν κάποια άλλη παρόμοια χρονιά. «Αυτό που συμβαίνει φέτος στα χωριά μας που ζουν μόνο από το λάδι δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ. 6 / 7
Στις Μάλλες η παραγωγή, αν δεν πέσει στη γη, θα είναι 75% μειωμένη σε σχέση με πέρυσι. Είχαμε προβληματική καρπόδεση και στη συνέχεια καρπόπτωση, η οποία συνεχίζεται και τώρα. Ήταν ανύπαρκτη και η δακοκτονία για να ολοκληρωθεί το σκηνικό της φετινής καταστροφής. Εμείς που θεωρητικά είμαστε η πιο όψιμη περιοχή, δεν ξέρουμε αν θα βρούμε ελιές να μαζέψουμε, αφού ακόμα συνεχίζονται η συρρίκνωση και η πτώση των καρπών», τονίζει ο ελαιοπαραγωγός κ. Μπάμπης Αρχοντουλάκης, από τις Μάλλες. «Οι ελαιοπαραγωγοί στην Ιεράπετρα μάς πίεσαν να ανοίξουμε το ελαιουργείο νωρίτερα για να μαζέψουν όσες ελιές έχουν μείνει στα δέντρα τους, πριν τις ρίξει στη γη ο αέρας, προκειμένου να βγάλουν λίγο λάδι για τις ανάγκες της οικογένειας. Εκτιμώ ότι στην Ιεράπετρα, φαίνεται πια καθαρά ότι έχει χαθεί το 95% της παραγωγής», μας είπε ο ελαιουργός κ. Μανόλης Παπαδάκης. «Η Κρήτη συνολικά εκτιμώ ότι θα έχει παραγωγή ελαιολάδου που δε θα ξεπεράσει τους 25 με 30 χιλιάδες τόνους. Η συνολική απώλεια του εισοδήματος των ελαιοπαραγωγών θα είναι πάνω από 80% στην Κρήτη. Αυτός ο κόσμος θα πρέπει να αποζημιωθεί γρήγορα για να μείνει στην καλλιέργειά του. Διαφορετικά, θα την εγκαταλείψει και θα ακολουθήσουν και άλλες κακές χρονιές για τον πρωτογενή τομέα», εκτιμά ο έμπορος και τυποποιητής ελαιολάδου κ. Γιώργος Νικολαράκης. Ρεπορτάζ: Χριστόφορος Παπαδάκης-Νίκος Πετάσης Πηγή: neakriti.gr, e-geoponoi.gr 7 / 7