ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΥΠΟΔΟΜΩΝ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΥΔΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ Ταχ.Δ/νση. Ταχ. Κωδ. Πληρ. Τηλέφωνο FAX Ε-mail : Διοικητήριο : 281 00 : Δρ. Διονύσης Μινέτος : 26713 60523 : 26710 29332 : minetos@kefalonia.eu Χρόνος Διατήρησης: Βαθμός Ασφαλείας: Αδιαβάθμητο Αργοστόλι, 14/05/2013 Αριθμ. πρωτ.: 19997/5916 Βαθμός Προτεραιότητας Κοινό ΠΡΟΣ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΙΩΝ Δ/νση Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού Σαμάρα 13 491 00 ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΟΙΝ.: ΓΡΑΦΕΙΟ κ. ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ 281 00 ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ ΘΕΜΑ: Γνωμοδότηση για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) του έργου: «Νέα Μονάδα Υδατοκαλλιέργειας Θαλάσσιων Μεσογειακών Ειδών έκτασης 65 στρ και δυναμικότητας 792,2 tn ιχθ. /έτος σε ένα Πάρκο εκτροφής στη θέση Όρμος Μόλου Δρακονέρας Εχινάδων, της εταιρείας ΝΗΡΕΥΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε η οποία θα προκύψει από: (Α) Αναδιάταξη και μικρή μετατόπιση υφιστάμενης Μονάδας Υδατοκαλλιέργειας έκτασης 40 στρ και δυναμικότητας 390 tn ιχθ. /έτος στη θέση όρμος Μόλου Δρακονέρας Εχινάδων. (Β). Συγχώνευση της ανωτέρω μονάδας με μετεγεκτασταθέν τμήμα 25 στρ που θα προκύψει από τη διάσπαση υφιστάμενης μονάδας συνολικής έκτασης 40 στρ και δυναμικότητας 390 tn ιχθ. /έτος που βρίσκεται στη θέση πλησίον Νήσος Καρλονήσι Εχινάδων. (Γ). Εκσυγχρονισμός της ενιαίας μονάδας. (Δ). Αύξηση της παραγωγικής ικανότητας της ενιαίας μονάδας από 633,75 tn ιχθ. /έτος σε 792,2 tn ιχθ. /έτος. ΣΧΕΤ.: Το αριθ. 18445/7151/22-03-2013 έγγραφο της Δ/νσης ΠΕ.ΧΩ.ΣΧ ΠΙΝ (Α) ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΘΕΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η εταιρεία ΝΗΡΕΥΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε. διατηρεί σήμερα πλωτή μονάδα εκτροφής (πάχυνσης) θαλάσσιων μεσογειακών ιχθύων στη θέση Όρμος Μόλου Δρακονέρας Εχινάδων Νήσων, ΠΕ Κεφαλληνίας σε μισθωμένη θαλάσσια έκτασης 40 στρ με παραγωγική δυναμικότητα 390 tn ιχθ. /έτος εξελισσόμενη σε 1 Πάρκο εκτροφής. Η εν λόγω μονάδα λειτουργεί στη σημερινή της θέση και κατάσταση σύμφωνα με την αριθμ. 127792/27-02- 2002 Κοινή Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε ΥΠ.ΓΕΩ όπως τροποποιήθηκε από την αριθμ. 102812/07-04-2004 όμοιά της. Επιπρόσθετα, η εταιρεία ΝΗΡΕΥΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε διατηρεί σήμερα άλλη πλωτή μονάδα εκτροφής (πάχυνσης) θαλάσσιων μεσογειακών ιχθύων στη θέση πλησίον «Νήσος Καρλονήσι» Εχινάδων Νήσων, ΠΕ Κεφαλληνίας σε μισθωμένη θαλάσσια έκτασης 40 στρ με παραγωγική δυναμικότητα 390 tn ιχθ. /έτος. Η εν λόγω μονάδα λειτουργεί στη σημερινή της θέση και κατάσταση σύμφωνα με τη αριθ. 172288/3754/26-09- 2007 Κοινή ΑΕΠΟ Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε ΥΠ. ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΥΠ. ΕΜΠΟΡΙΚΗς ΝΑΥΤΗΛΙΑΣ όπως αυτή τροποποιήθηκε όπως αυτή τροποποιήθηκε με την αριθ. 115279/79/15-01-2009 Κοινή ΑΕΠΟ Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε ΥΠ. ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΥΠ. ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΑΙΓΑΙΟΥ & ΝΗΣ. ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Στην παρούσα φάση η εταιρεία αιτείται την μικρής κλίμακας μετατόπιση της πρώτης μονάδας στην ίδια θέση πλησίον Όρμου Μόλου Δρακονέρας Εχινάδων και παράλληλα τη συγχώνευσή της με τμήμα 25 στρ. που θα προκύψει 1-4
από την διάσπαση της μονάδας στη Νήσο Καρλονήσι και τη μετεγκατάσταση του τμήματος των 25 στρ. στο Όρμο Μόλου Δρακονέρας. Η προτεινόμενη θέση της νέας μονάδας παρουσιάζεται στο σχήμα 1 όπου το ενιαίο Πάρκο 65στρ. οριοθετείται από την κόκκινη πολυγωνική γραμμή με κορυφές ΠΝ1, ΠΝ2, ΠΝ3, ΠΝ4, ΠΝ5, ΠΝ6. Ως προς τα θαλάσσια βάθη και σύμφωνα με την αποτύπωση των ισοβαθών επί του τοπογραφικού διαγράμματος, στην προτεινόμενη θέση εγκατάστασης του πάρκου εκτροφής κυμαίνονται από -18m έως -60m. Σχήμα 1: Παλαιές και Νέες Θέσεις των Πάρκων Εκτροφής της μονάδας (Β) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Μ.Π.Ε ΝΕΑ ΘΕΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Αντικείμενο της Μ.Π.Ε. είναι η εκτίμηση και αξιολόγηση των πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη δημιουργία «Νέας Μονάδας Υδατοκαλλιέργειας Θαλάσσιων Μεσογειακών Ειδών έκτασης 65 στρ και δυναμικότητας 792,2 tn ιχθ. /έτος της εταιρείας ΝΗΡΕΥΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε. η οποία θα προκύψει από: 2-4
(Α) Αναδιάταξη και μικρή μετατόπιση υφιστάμενης Μονάδας Υδατοκαλλιέργειας έκτασης 40 στρ και δυναμικότητας 390 tn ιχθ. /έτος στη θέση όρμος Μόλου Δρακονέρας Εχινάδων. (Β). Συγχώνευση της ανωτέρω μονάδας με μετεγεκτασταθέν τμήμα 25 στρ που θα προκύψει από τη διάσπαση υφιστάμενης μονάδας συνολικής έκτασης 40 στρ και δυναμικότητας 390 tn ιχθ. /έτος που βρίσκεται στη θέση πλησίον Νήσος Καρλονήσι Εχινάδων. (Γ). Εκσυγχρονισμός της ενιαίας μονάδας. (Δ). Αύξηση της παραγωγικής ικανότητας της ενιαίας μονάδας από 633,75 tn ιχθ. /έτος σε 792,2 tn ιχθ. /έτος. (Γ) ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Με βάση τα χωροταξικά και περιβαλλοντικά δεδομένα της περιοχής, για την προτεινόμενη νέα θέση εγκατάστασης της μονάδας υδατοκαλλιέργειας ισχύουν τα παρακάτω: 1. Βρίσκεται εκτός των ορίων περιοχών του δικτύου Natura 2000. Οι πλησιέστεροι Τόποι Κοινοτικής Σημασίας είναι οι εξής: o «Δέλτα Αχελώου, Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου Αιτωλικού και Εκβολές Ευήνου, Νήσοι Εχινάδες, Νήσος Πεταλάς, Δυτικός Αράκυνθος και Στενά Κλεισούρας», Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) με κωδικό GR 2310015, και o «Δέλτα Αχελώου, Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου Αιτωλικού και Εκβολές Ευήνου, Νήσοι Εχινάδες, Νήσος Πεταλάς, Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) με κωδικό GR 2310001. 2. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση αλλά εκτός της Θαλάσσιας Περιφερειακής Ζώνης, που καθορίζεται με την υπ αριθμό 22306 ΚΥΑ (477Δ/31-5-2006): «Χαρακτηρισμός των λιμνοθαλάσσιων, χερσαίων, ποτάμιων περιοχών του νοτίου τμήματος του Νομού Αιτωλοακαρνανίας και του νησιωτικού συμπλέγματος των Β. και Ν. Εχινάδων Νήσων του Νομού Κεφαλληνίας ως Εθνικό Πάρκο με την ονομασία Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου Αιτωλικού, κάτω ρου και εκβολών ποταμών Αχελώου και Ευήνου και νήσων Εχινάδων», και εκτείνεται από την ακτογραμμή των νησιών έως απόσταση 100 μέτρων. Σύμφωνα με το τοπογραφικό διάγραμμα που περιλαμβάνεται στην Μ.Π.Ε. η απόσταση του πλησιέστερου στην ακτογραμμή της Νήσου Δρακονέρας σημείου του πάρκου εκτροφής ανέρχεται σε 120μ. Επισημαίνεται ότι οι υδατοκαλλιέργειες επιτρέπονται ακόμη και εντός της ανωτέρω Θαλάσσιας Περιφερειακής Ζώνης. 3. Σύμφωνα με την ΥΑ 48976 (ΦΕΚ 56Β/19-1-2004): «Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Π.Π.Χ.Σ.Α.Α.) της Περιφέρειας Ιόνιων Νησιών» και όσον αφορά στην αλιεία προτείνεται «ενίσχυση και οργάνωση του τομέα των ιχθυοκαλλιεργειών σε κλωβούς με καθορισμό Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ). Ειδικότερα προτείνεται η χωροθέτηση ΠΟΑΥ κατά προτεραιότητα στις Εχινάδες Νήσους και άλλες κατάλληλες θαλάσσιες ζώνες του Νομού Κεφαλονιάς». 4. Σύμφωνα με την αριθμ. 31722/4-11-2011 Απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης: "Έγκριση Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α.) για τις Υδατοκαλλιέργειες και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτού" (ΦΕΚ 2505Β/4-11-2011), η περιοχή "Δυτικές Ακτές Αιτωλοακαρνανίας - Σύμπλεγμα Εχινάδων Νήσων" χαρακτηρίζεται Περιοχή Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (Π.Α.Υ.) κατηγορίας Α: Περιοχές ιδιαίτερα αναπτυγμένες που χρήζουν παρεμβάσεων βελτίωσης, εκσυγχρονισμού των μονάδων και των υποδομών, προστασίας και αναβάθμισης του περιβάλλοντος. Στις περιοχές αυτές επιτρέπεται ο εκσυγχρονισμός και η μετεγκατάσταση εντός της ίδιας ΠΑΥ. Επίσης, επιτρέπεται η ίδρυση νέων μονάδων που προέρχονται από συγκέντρωση ή διάσπαση υφιστάμενων μονάδων εγκατεστημένων εντός της ίδιας Π.Α.Υ., με την προϋπόθεση να μην μεταβάλλονται η έκταση μίσθωσης και η 3-4
δυναμικότητα των αρχικών μονάδων. Η επέκταση είναι δυνατή για λόγους βιωσιμότητας των μονάδων σε έκταση μικρότερη των 20 στρ. μέχρι το όριο αυτό, ενώ για τις λοιπές μονάδες επιτρέπεται η αύξηση της δυναμικότητας κατά 25% στο διάστημα της πενταετίας μέχρι την έγκριση ΠΟΑΥ. Στις περιοχές αυτές προωθείται κατά προτεραιότητα η ίδρυση Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών ΠΟΑΥ. Επίσης, στη Μελέτη καθορισμού Π.Ο.Α.Υ. Εχινάδων Νήσων προβλέπονται 2 Π.Ο.Α.Υ.: (α) Π.Ο.Α.Υ. Νότιων Εχινάδων και (β) Π.Ο.Α.Υ. Κεντρικών & Βόρειων Εχινάδων, που συμπεριλαμβάνει τη Νήσο Δρακονέρα. Με βάση τα παραπάνω, η προτεινόμενη θέση εγκατάστασης της μονάδας υδατοκαλλιέργειας είναι συμβατή με τις γενικές περιβαλλοντικές και χωροταξικές κατευθύνσεις της περιοχής. (Δ). ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (1). Στην ευρύτερη περιοχή της θέσης της μονάδας βρίσκεται μονάδα ιχθυοκαλλιέργειας ιδιοκτησίας της εταιρείας ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ ΣΕΛΟΝΤΑ ΑΕΓΕ. Για την εν λόγω μονάδα, η εταιρείας ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ ΣΕΛΟΝΤΑ ΑΕΓΕ έχει αιτηθεί τη δημιουργία «Νέας Μονάδας Υδατοκαλλιέργειας Θαλάσσιων Μεσογειακών Ειδών έκτασης 40 στρ και δυναμικότητας 575 tn ιχθ. /έτος η οποία θα προκύψει από (Α) Μετεγκατάσταση Μονάδας Υδατοκαλλιέργειας έκτασης 20 στρ και δυναμικότητας 230 tn ιχθ. /έτος από τη θέση πλησίον Νήσος Τσακαλονήσι Εχινάδων στη θέση πλησίον Νήσος Καλόγηρος Βορείων Εχινάδων, (Β). Συγχώνευση της ανωτέρω μονάδας με υφιστάμενη μονάδα 20 στρ και δυναμικότητας 230 tn ιχθ. /έτος που βρίσκεται στη θέση πλησίον Νήσος Καλόγηρος Βορείων Εχινάδων, με την δημιουργία ενός ενιαίου Πάρκου εκτροφής 40 στρ, (Γ). Εκσυγχρονισμός της ενιαίας μονάδας, (Δ). Αύξηση της παραγωγικής ικανότητας της ενιαίας μονάδας από 460 tn ιχθ. /έτος σε 585 tn ιχθ. /έτος. Για την εν λόγω μονάδα, η Υπηρεσία μας έχει γνωμοδοτήσει με το αριθμ. 15402/4563/18-04-2013, ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 30-4-2013 (Ως προς την διόρθωση του αρ. πρωτ. από το εσφαλμένο 15402/4563 στο ορθό 17017/5003). Με βάση τα ανωτέρω, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε η απόσταση μεταξύ των θέσεων των νέων μονάδων να είναι τουλάχιστον 500μ σύμφωνα τα αναφερόμενα στο αριθμ. 31722/4-11-2011 Απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης: "Έγκριση Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α.) για τις Υδατοκαλλιέργειες και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτού" (ΦΕΚ 2505Β/4-11-2011). (2). Με βάση την αριθμ. οικ. 121570/1866/12-6-2009 Κοινή Εγκύκλιο Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων που αφορά στη ρύθμιση θεμάτων υδατοκαλλιεργητικών μονάδων, «.δεν επιτρέπεται ίδρυση νέων μονάδων σε θαλάσσια περιοχή όπου βρίσκονται λιβάδια Posidonia Oceanica». Επίσης, το Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τις Υδατοκαλλιέργειες προβλέπει ότι «η χωροθέτηση μονάδων θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας σε βυθούς με θαλάσσια βλάστηση (Posidonia oceanica, Cymodocea nodosa, Zostera marina και Zostera moltii) γίνεται σύμφωνα με τους ιδιαίτερους όρους και περιορισμούς που καθορίζονται από την κοινοτική και εθνική νομοθεσία που διέπει τα οικοσυστήματα αυτά. Η χωροθέτηση μονάδων θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας δεν επιτρέπεται πάνω από λειμώνες του είδους Posidonia oceanica που βρίσκονται εντός προστατευόμενων περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου NATURA 2000». Σχετικά με την παρουσία λιβαδιών Ποσειδωνίας στην περιοχή του έργου, αναφέρεται στη σελ. 11 της ΜΠΕ: «Στην ευρύτερη περιοχή δεν αναφέρεται να έχει καταγεγραμμένα Λιβάδια Ποσειδωνίας, όπως επίσης αυτό επιβεβαιώνεται και από αυτοψία μας και τη βεβαίωση του Λιμενικού Σταθμού Πλατυγιαλίου (επισυνάπτεται) 2137/02/10/20-01-2010». 4-4
Ωστόσο, στο τεύχος της ΜΠΕ που μας διαβιβάστηκε δεν περιλαμβάνεται η προαναφερθείσα βεβαίωση. Ανεξάρτητα από το παραπάνω γεγονός, κατά την άποψή μας η παρουσία ή μη λιβαδιών Ποσειδωνίας πρέπει να πιστοποιηθεί και τεκμηριωθεί από επιστημονικό φορέα που διαθέτει την κατάλληλη κατάρτιση. Σύμφωνα με τα παραπάνω, η υπηρεσία μας γνωμοδοτεί θετικά για την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και την υλοποίηση του έργου του θέματος, εφόσον τεκμηριωθεί η απουσία λιβαδιών Ποσειδωνίας στην προτεινόμενη θέση εγκατάστασης του πάρκου εκτροφής. Ο Προϊστάμενος Τμήματος Διονύσης Μινέτος Περιβαλλοντολόγος - Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ 1. Γενικά 2. Χρονικό Αρχείο 5-4