ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 18.7.2017 COM(2017) 378 final 2017/0159 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ όσον αφορά τη συμμετοχή της ΕΕ στη Διεθνή Ομάδα Μελετών για το Ελαστικό (IRSG) EL EL
1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Η Διεθνής Ομάδα Μελετών για το Ελαστικό (καουτσούκ) (IRSG) είναι μια διακυβερνητική οργάνωση που απαρτίζεται από φορείς παραγωγής και κατανάλωσης ελαστικού και ιδρύθηκε το 1944. Παρέχει ένα φόρουμ για τη συζήτηση θεμάτων που αφορούν την προσφορά και τη ζήτηση φυσικού και συνθετικού ελαστικού. Με την απόφαση 2002/651/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2002, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έγινε μέλος της IRSG. Η συμμετοχή της ΕΕ ως ενιαίου μέλους στην IRSG χρονολογείται από την 1η Ιουλίου 2011. Έχει θεμελιωθεί νομικά δυνάμει της απόφασης 2011/664/ΕΕ του Συμβουλίου, της 12ης Σεπτεμβρίου 2011, για την υπογραφή και προσωρινή εφαρμογή του τροποποιημένου καταστατικού και του εσωτερικού κανονισμού της Διεθνούς Ομάδας Μελετών για το Ελαστικό και της απόφασης 2012/283/ΕΕ του Συμβουλίου, της 24ης Απριλίου 2012, σχετικά με τη σύναψη από την Ευρωπαϊκή Ένωση του τροποποιημένου καταστατικού και του εσωτερικού κανονισμού της Διεθνούς Ομάδας Μελετών για το Ελαστικό. Οι λόγοι που υπαγορεύουν την έξοδο της ΕΕ από την IRSG μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: Κατά την προετοιμασία του τροποποιημένου καταστατικού της IRSG το 2011, η Επιτροπή επανειλημμένως τόνισε την ανησυχία της σχετικά με την περιορισμένη και φθίνουσα σημασία της IRSG μετά την αποχώρηση σημαντικών χωρών μελών (ΗΠΑ, Ταϊλάνδη, Μαλαισία) την περίοδο 2010-2011. Η σημερινή σύνθεση της IRSG αντιπροσωπεύει μόνο το 10 % περίπου της παγκόσμιας παραγωγής και το 25 % της παγκόσμιας κατανάλωσης φυσικού ελαστικού, αντίστοιχα. Η ανησυχία αυτή αντανακλάται επίσης στη σύσταση της επιτροπής διεθνούς εμπορίου (INTA), η οποία προηγήθηκε της συγκατάθεσης του Κοινοβουλίου για την απόφαση 2012/283/ΕΕ του Συμβουλίου με την οποία εγκρίθηκε το καταστατικό του 2011. Η INTA τόνισε ότι «η ισχυρή βάση συμμετοχής εξακολουθεί να είναι προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα της IRSG ως επίσημου οργάνου» και ότι το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που δίνει τη συγκατάθεσή του στην απόφαση του Συμβουλίου κάλεσε την Επιτροπή «να εργαστεί για να επεκταθεί η βάση συμμετοχής στην IRSG». Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή κάλεσε την IRSG και τα άλλα μέλη της, καθώς και τον κλάδο, να ενθαρρύνουν τις κυβερνήσεις που δεν είναι μέλη της IRSG να προσχωρήσουν στην IRSG και απευθύνθηκε η ίδια γραπτώς σε πέντε κυβερνήσεις το 2011. Από το 2012 και μετά, η ΕΕ τόνιζε την ανάγκη προσέλκυσης νέων μελών σε κάθε συνεδρίαση των επικεφαλής των αντιπροσωπειών. Ωστόσο, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της Γραμματείας της IRSG τα τελευταία τέσσερα έτη, κανένα από τα ενδεχόμενα νέα μέλη με τα οποία ήρθε σε επαφή δεν έδωσε καμία αξιόπιστη ένδειξη ότι θα ήταν έτοιμο να συμμετάσχει στην Ομάδα. Ως εκ τούτου, συνάγεται το συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν βάσιμες προοπτικές για την ανατροπή της κατάστασης αυτής. Τα καθήκοντα της IRSG σχετίζονται κυρίως με την παραγωγή στατιστικών στοιχείων σχετικά με την παραγωγή και το εμπόριο ελαστικού, καθώς και με διάφορα έργα που αφορούν την παραγωγή ελαστικού. Κατά την άποψη της Επιτροπής, τα καθήκοντα αυτά θα μπορούσαν επίσης να εκτελούνται από ιδιωτικούς φορείς και η προστιθέμενη αξία της παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις εν λόγω διαδικασίες είναι περιορισμένη. EL 2 EL
Ταυτόχρονα, πρέπει να τεθεί το ερώτημα αν η συμμετοχή στην IRSG εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα στο πλαίσιο της αυξανόμενης στενότητας του προϋπολογισμού και των νέων προκλήσεων. Η ανησυχία αυτή ενισχύεται από την αύξηση του κόστους της συνδρομής, που είναι συνέπεια της μείωσης του αριθμού των κυβερνήσεων μελών, της εξάντλησης των ταμειακών αποθεμάτων της Ομάδας και της εξέλιξης της συναλλαγματικής ισοτιμίας EUR/SGD. Για το οικονομικό έτος 2016/17, η συνεισφορά της ΕΕ στον προϋπολογισμό της IRSG ανήλθε σε 132 000 EUR και θα αυξηθεί στα 135 000 EUR το επόμενο οικονομικό έτος (2017/18) το νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο στο οποίο βασίζεται η απόφαση 2012/283/ΕΕ του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη από την Ευρωπαϊκή Ένωση του τροποποιημένου καταστατικού και του εσωτερικού κανονισμού της Διεθνούς Ομάδας Μελετών για το Ελαστικό προέβλεπε μόνο ετήσιες πιστώσεις ύψους 125 000 EUR. Για τους λόγους αυτούς, η ΕΕ θα πρέπει να αποχωρήσει από τη Διεθνή Ομάδα Μελετών για το Ελαστικό. Συνοχή με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής Δεν υπάρχουν άλλες διατάξεις σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τη μελέτη του διεθνούς εμπορίου ελαστικού. Συνοχή με άλλες πολιτικές της Ένωσης Το μέτρο είναι σύμφωνο με την πολιτική επικέντρωσης της Επιτροπής σε βασικές προτεραιότητες. 2. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ Νομική βάση Λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της θεσμικής ισορροπίας και ότι η συμφωνία αυτή συνήφθη σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 6 στοιχείο α) σημείο v) της ΣΛΕΕ, επιλέγεται, ως εκ τούτου, η νομική βάση για τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας με την οποία προβλέπεται η συγκατάθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας) Η σύναψη του τροποποιημένου καταστατικού και του εσωτερικού κανονισμού της IRSG από την ΕΕ βασίστηκε στο άρθρο 207 παράγραφοι 3 και 4 σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 στοιχείο α) σημείο v) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Το ζήτημα, επομένως, αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης. Αναλογικότητα Η αποχώρηση της ΕΕ είναι απαραίτητη για να τεθεί τέλος στις ετήσιες δημοσιονομικές δαπάνες που αποφέρουν περιορισμένα οφέλη κατώτερα από εκείνα που αναμένονταν κατά την προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στην IRSG. Αναμένεται επίσης να συμβάλει στην εξοικονόμηση ανθρώπινων πόρων που είναι ανεπαρκείς και απασχολούνται σήμερα στη διαχείριση της συμμετοχής της ΕΕ στην IRSG. Για τον λόγο αυτό, η αποχώρηση της ΕΕ θεωρείται ότι είναι το καταλληλότερο μέτρο για την επίτευξη αυτού του στόχου και ότι είναι αναλογική. EL 3 EL
3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη Η παρούσα πρωτοβουλία δεν μπορεί να δημοσιοποιηθεί πριν να ληφθεί επίσημα η απόφαση για τη διακοπή της συμμετοχής της ΕΕ στην IRSG. Διαφορετικά, η θέση της ΕΕ σε σχέση με τα άλλα μέλη της IRSG (τα οποία θα είχαν λάβει γνώση της πρωτοβουλίας αυτής) θα υπονομευόταν σημαντικά κατά τη διάρκεια του σχετικά μεγάλου χρονικού διαστήματος που θα μεσολαβήσει μεταξύ της δημοσίευσης της πρωτοβουλίας και της λήψης της απόφασης αποχώρησης, και, ακόμη περισσότερο, σε περίπτωση που η τελική απόφαση θα είναι να παραμείνει μέλος. Εκτίμηση επιπτώσεων Η πλήρης εκτίμηση των επιπτώσεων δεν είναι απαραίτητη, δεδομένου ότι το μέτρο δεν ενδέχεται να έχει σημαντικές οικονομικές, περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιπτώσεις. Η διακοπή της συμμετοχής της ΕΕ στην IRSG θα απαλλάξει την Ένωση από ετήσιες συνεισφορές άνω των 150 000 EUR και θα εξοικονομήσει ανθρώπινους και υλικοτεχνικούς πόρους που απαιτούνται για τη διαχείριση της εν λόγω συμμετοχής. Η διακοπή της συμμετοχής της ΕΕ συνεπάγεται ότι οι υπηρεσίες όπως η ελεύθερη πρόσβαση στις εκδόσεις της IRSG δεν θα είναι πλέον διαθέσιμες. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι τα στατιστικά στοιχεία που προσκόμισε η IRSG χρησιμοποιούνται μόνο περιστασιακά από τις υπηρεσίες της Επιτροπής και, στο επίπεδο λεπτομέρειας που απαιτείται, εναλλακτικές πηγές μπορούν ενίοτε να τηλεφορτώνονται δωρεάν. Σε κάθε περίπτωση, το κόστος της ετήσιας συνδρομής σε όλες τις εκδόσεις της IRSG δεν υπερβαίνει τα 8 000 EUR. Η απόφαση αποχώρησης μπορεί να συμβάλει σε περαιτέρω φθίνουσα πορεία της IRSG, αν ληφθεί υπόψη ότι η συνεισφορά της ΕΕ αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 12 % του συνολικού προϋπολογισμού της IRSG (και το 23 % του συνόλου των συνεισφορών των κυβερνήσεων μελών) και τα υπόλοιπα 8 μέλη κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι σε θέση/πρόθυμα να καλύψουν αυτό το χρηματοδοτικό κενό. Ο ευρωπαϊκός κλάδος επίσωτρων και ελαστικών στο παρελθόν έχει δηλώσει ότι υποστηρίζει θερμά τη συμμετοχή της ΕΕ στην IRSG. Πρόσφατα, το κύριο ενδιαφέρον του κλάδου επικεντρώθηκε στη συμμετοχή της IRSG στην πρωτοβουλία για το βιώσιμο φυσικό ελαστικό (Sustainable Natural Rubber Initiative-SNR-i), καθώς και στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η IRSG ως παράγοντας διευκόλυνσης των επαφών με τους επίσημους οργανισμούς στους οποίους εκπροσωπούνται οι χώρες με μεγάλη παραγωγή φυσικού ελαστικού (Ένωση Χωρών Παραγωγής Φυσικού Ελαστικού). Ωστόσο, ο κλάδος, με την ευκαιρία της τελευταίας ετήσιας συνεδρίασης στη Σινγκαπούρη (Μάιος 2016), ανέφερε ότι ο ρόλος της IRSG ως εμπνευστή/διαμεσολαβητή της SNR-i δεν θα πρέπει να γίνεται αποδεκτός πέραν της τρέχουσας πιλοτικής φάσης και ότι η IRSG θα πρέπει να αποτελέσει απλώς ένα από τα πολλά «ενδιαφερόμενα μέρη» της εν λόγω πρωτοβουλίας. Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου απότομων αυξήσεων των τιμών του φυσικού ελαστικού (μέσα 2008 έως μέσα 2011), η IRSG θεωρήθηκε από τον κλάδο ως εργαλείο για την καταπολέμηση της υπερβολικής αστάθειας των τιμών των βασικών προϊόντων, επειδή η IRSG ενισχύει τη διαφάνεια των εξελίξεων της αγοράς και είναι ο μόνος διεθνής οργανισμός στον οποίο οι καταναλωτές εκπροσωπούνται μαζί με τους παραγωγούς οι μετέπειτα εξελίξεις, ωστόσο, απέδειξαν ότι το επιχείρημα αυτό είναι άνευ αντικειμένου, δεδομένου ότι EL 4 EL
οι σημαντικότεροι παραγωγοί δεν υπάγονται πια στην IRSG και οι τιμές του φυσικού ελαστικού μειώθηκαν σε λιγότερο από το ήμισυ του ανώτατου επιπέδου που είχε επιτευχθεί πριν από έξι χρόνια. 4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η διακοπή της συμμετοχής της ΕΕ στην IRSG θα απαλλάξει την Ένωση από ετήσιες συνεισφορές άνω των 150 000 EUR και θα εξοικονομήσει ανθρώπινους και υλικοτεχνικούς πόρους που απαιτούνται για τη διαχείριση της εν λόγω συμμετοχής. Η διακοπή της συμμετοχής της ΕΕ συνεπάγεται ότι οι υπηρεσίες όπως η ελεύθερη πρόσβαση στις εκδόσεις της IRSG δεν θα είναι πλέον διαθέσιμες. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι τα στατιστικά στοιχεία που προσκόμισε η IRSG χρησιμοποιούνται μόνο περιστασιακά από τις υπηρεσίες της Επιτροπής και, στο επίπεδο λεπτομέρειας που απαιτείται, εναλλακτικές πηγές μπορούν ενίοτε να τηλεφορτώνονται δωρεάν. Σε κάθε περίπτωση, το κόστος της ετήσιας συνδρομής σε όλες τις εκδόσεις της IRSG δεν υπερβαίνει τα 8 000 EUR. Δεν έχει συμπεριληφθεί δημοσιονομικό δελτίο, επειδή η αποχώρηση από την IRSG μειώνει μόνο τις δημοσιονομικές επιπτώσεις. Οι μειώσεις αυτές είναι της τάξης των 130 000 EUR ετησίως, αλλά δεν μπορούν να προσδιοριστούν με μεγαλύτερη ακρίβεια, λόγω αλλαγών στις ετήσιες εισφορές και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες μεταξύ SGD και ευρώ. EL 5 EL
2017/0159 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ όσον αφορά τη συμμετοχή της ΕΕ στη Διεθνή Ομάδα Μελετών για το Ελαστικό (IRSG) ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 207 παράγραφοι 3 και 4, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 στοιχείο α) σημείο v), Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Η Διεθνής Ομάδα Μελετών για το Ελαστικό (IRSG) συστάθηκε το 1944 μετά τον τερματισμό του Διεθνούς Συστήματος Ρύθμισης για το Ελαστικό, το οποίο λειτουργούσε από το 1934. (2) Η IRSG είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός με καθεστώς αναγνωρισμένου διεθνούς οργανισμού. Αποστολή της Ομάδας είναι: «... να παρέχει ένα φόρουμ για τη συζήτηση των προβλημάτων που επηρεάζουν την παραγωγή και την κατανάλωση ή το εμπόριο φυσικών και συνθετικών ελαστικών και να συλλέγει και να διαδίδει πλήρεις στατιστικές πληροφορίες σχετικά με την παγκόσμια βιομηχανία ελαστικού.» (3) Οι δραστηριότητες της Ομάδας χρηματοδοτούνται κυρίως με τις εισφορές των κυβερνήσεων μελών. Το 60 % του εγκεκριμένου προϋπολογισμού καλύπτεται από τις βασικές εισφορές σε ισόποσες δόσεις που καταβάλλονται από όλες τις κυβερνήσεις μέλη. Το υπόλοιπο 40 % καταβάλλεται από τις κυβερνήσεις μέλη κατ' αναλογία προς την παραγωγή ή την κατανάλωσή τους (ανάλογα με το ποια είναι μεγαλύτερη) νέου ελαστικού κατά το ημερολογιακό έτος που προηγείται του συγκεκριμένου οικονομικού έτους. (4) Με την απόφαση 2002/651/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2002, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έγινε μέλος της IRSG. Η συμμετοχή της ΕΕ ως ενιαίου μέλους στην IRSG χρονολογείται από την 1η Ιουλίου 2011. Έχει θεμελιωθεί νομικά δυνάμει της απόφασης 2011/664/ΕΕ του Συμβουλίου, της 12ης Σεπτεμβρίου 2011, για την υπογραφή και προσωρινή εφαρμογή του τροποποιημένου καταστατικού και του εσωτερικού κανονισμού της Διεθνούς Ομάδας Μελετών για το Ελαστικό και της απόφασης 2012/283/ΕΕ του Συμβουλίου, της 24ης Απριλίου 2012, σχετικά με τη σύναψη από την Ευρωπαϊκή Ένωση του τροποποιημένου καταστατικού και του εσωτερικού κανονισμού της Διεθνούς Ομάδας Μελετών για το Ελαστικό. (5) Σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό της IRSG, μια «ανακοίνωση αποχώρησης από κυβέρνηση μέλος υποβάλλεται εγγράφως στον Γενικό Γραμματέα έως την 1η Νοεμβρίου για να αρχίσει να ισχύει την 30ή Ιουνίου του επόμενου ημερολογιακού έτους και οι κυβερνήσεις μέλη που υποβάλλουν την ανακοίνωσή τους μετά την 1η Νοεμβρίου οφείλουν να καταβάλουν τη συνδρομή μέλους για το επόμενο οικονομικό έτος» (Καταστατικό, XVI, 3. απόφαση 2011/664/ΕΕ του Συμβουλίου). EL 6 EL
(6) Η IRSG έχει επηρεαστεί αρνητικά από την αποχώρηση, κατά τα τελευταία έτη, σημαντικών χωρών μελών και, ως εκ τούτου, έχει καταστεί διεθνής οργάνωση περιορισμένης και φθίνουσας σημασίας. Η σημερινή σύνθεση της IRSG αντιπροσωπεύει μόνο το 10 % περίπου της παγκόσμιας παραγωγής και το 25 % της παγκόσμιας κατανάλωσης φυσικού ελαστικού, αντίστοιχα. (7) Δεν υπάρχουν βάσιμες προοπτικές για την ανατροπή της κατάστασης αυτής. (8) Ως συνέπεια της μείωσης του αριθμού των κυβερνήσεων μελών, της εξάντλησης των ταμειακών αποθεμάτων της Ομάδας και της εξέλιξης της συναλλαγματικής ισοτιμίας EUR/SGD, η συνεισφορά της ΕΕ στον προϋπολογισμό της IRSG είναι σημαντική και αυξάνεται. (9) Η διατήρηση της συμμετοχής σε διακυβερνητική οργάνωση περιορισμένης και φθίνουσας σημασίας θα ήταν ακατάλληλη και αναποτελεσματική. Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αποχωρήσει από τη Διεθνή Ομάδα Μελετών για το Ελαστικό. ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποχωρεί από τη Διεθνή Ομάδα Μελετών για το Ελαστικό. Άρθρο 2 Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να ορίσει τα πρόσωπα που είναι αρμόδια να κοινοποιήσουν εγγράφως την αποχώρηση στον Γενικό Γραμματέα της Διεθνούς Ομάδας Μελετών για το Ελαστικό. Άρθρο 3 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της έκδοσής της. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 7 EL