Παρόχθιες Ζώνες Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών Δρ. Σταμάτης Ζόγκαρης
1. Εισαγωγικά Ποταμολογική Προσέγγιση 2. Ορισμοί 3. Αναγνώριση Απογραφή Σημαντικών Παρόχθιων Συστάδων 4. Αστικά παρόχθια
Ποταμολογική Προσέγγιση
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΜΕ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΤΗ ΧΩΡΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΠΟΤΑΜΙΟΣ ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ ΟΙΚΟΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΠΟΤΑΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΘΕΣΗ
Παρόχθια Ζώνη Ζώνη Αλληλεπίδρασης: προσφορά πόρων και συνθηκών στο υδάτινο σύστημα Δυναμική μεταβατική ζώνη Παρόχθια Ζώνη: κριτήριο για την υδρομορφολογική κατάσταση ποταμών βάσει της ΟΠΥ 2000/60
Ορισμοί
Παρόχθια Ζώνη & Δάσος Παρόχθια ζώνη Διακριτός οικοτόνος μεταξύ υδάτινου και χερσαίου όπου η γεωμορφολογία και η βλάστηση επηρεάζουν και επηρεάζονται από τα παρακείμενα ρέοντα ύδατα Παρόχθιο δάσος Η παρόχθια συστάδα δέντρων και θάμνων που επηρεάζει και επηρεάζεται από τα παρακείμενα ρέοντα ύδατα Πρόσφατη ανασκόπηση: Verry, E.S., Dolloff, C.A. and Manning, M.E. 2004. Riparian ecotone: a functional definition and delineation for resource assessment. Water, air and soil pollution: focus 4:67-94.
Η έννοια του «παρόχθιου» απαιτεί προσεκτική συσχέτιση μεταξύ ΟΡΙΣΜΟΥ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ Παρόχθιος Οικοτόνος (Παρόχθια Ζώνη) Παρόχθιο Δάσος
Ζώνη παραποτάμιου δάσους Πράσινο όριο: μεταξύ του ενεργού καναλιού και του δάσους Καφέ όριο: μεταξύ του παραποτάμιου δάσους και του χερσαίου δάσους
Παρόχθια Ζώνη /Παρόχθιο Δάσος
Το παρόχθιο δάσος συνήθως αποτελείται απο ιδιόμορφη υγρόφιλη βλάστηση που απαιτεί πολύ νερό και αλληλεπιδρά δυνατά με τα επιφανειακά και υπόγεια νερά του ποταμού.
Nat.Veg.Types Russia 174 France 104 Spain 98 Germany 76 Italy 65 Bulgaria 60 Romania 59 Ucraine 56 Norway 55 Austria 53 Ελλάδα 50 Poland 45 Croatia 44 Sweden 42 Czech Rep. 42 Great Britain 38 Slovakia 35 Albania 35 Slovenia 34 Switzerland 34 Macedonia 33 Serbia 31 Finland 31 Hungary 25 Portugal 24 Ireland 23 Belgium 19 Belarus 18 Denmark 16 Moldavia 15 Netherlands 15 Lithuania 13 Latvia 11 Iceland 10 Estonia 2 Luxembourg 1 Ποικιλότητα Φυτοκοινοτήτων BOHN et al. (2003): Map of the natural vegetation of Europe.
Ποιά είναι η αδιατάρακτη φυσιολογία του παρόχθιου; Συνθήκες Αναφοράς
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ & ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΩΝ ΠΙΕΣΕΩΝ
Πως καταγράφουμε τα χαρακτηριστικά των παρόχθιων ζωνών και της βλάστησης τους στο πεδίο; Ορισμός παρόχθιας ζώνης και παρόχθιου δάσους Ορισμός και οριοθέτηση παρόχθιας θέσης δειγματοληψίας
Καταγραφή Παραποτάμιας Βλάστησης Δειγματοληπτική επιφάνεια: Μήκος: 100m Πλάτος: 3,5,10 ή και 20m ανάλογα με την φυσική έκταση του παραποτάμιου δάσους στην θέση Και στις δύο όχθες Τι καταγράφηκε: Όλα τα ξυλώδη είδη δέντρων, θάμνων και αναρριχώμενων με κατά εκτίμηση ποσοστιαία κάλυψη κάθε είδους. Για τα κυρίαρχα είδη εκτιμήθηκε η ποσοστιαία κάλυψη κατά την ορόφωση των συστάδων.
Γιατί ερευνούμε τις ανθρωπογενείς πιέσεις; Για να παίρνουμε αποφάσεις για την αειφόρο διαχείριση απατείται καλη γνώση και κατανόηση του συστήματος και ρεαλιστικές προβλέψεις για το μέλλον του συστήματος
Ανθρωπογενείς πιέσεις Εκτίμηση ανά σταθμό δειγματοληψίας Οι καταγραφές συλλέγουν δεδομένα για τις πιέσεις προκειμένου να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις
Αστικά Παρόχθια
Eucalyptus sp. Arundo donax Acacia salinga Ailanthus altissima
Προστασία, Ερευνα, Αξιοποίηση Απαιτείται διάχυση και εκλαΐκευση των επιστημονικών πληροφοριών για να επηρεαστεί η κοινωνία αλλά και οι υπηρεσίες και οι οργανισμοί που εμπλέκονται στην διαχείριση παρόχθιων ζώνών. Απαιτείται ακόμη έρευνα «βάσης» για την βασική απογραφή και αξιολόγηση των παρόχθιων ζωνών και δασών (ειδικά μέσα στις πόλεις). Η έρευνα πρέπει να είναι στοχευμένη και συντονισμένη - να έχει και πρακτικά αποτελέσματα: έργα ανάπτυξης βάσεων δεδομένων για την βιοποικιλότητα, εφαρμοσμένη οικολογική αποκατάσταση κ.α. Η έρευνα μπορεί και πρέπει να βοηθήσει να εφαρμοστούν οι Κοινοτικές Οδηγίες για τους οικοτόπους (92/43/ΕΚ) και η Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα(2000/60/ΕΚ) όσο γίνεται πιο πιστά και πιο έγκυρα.
Αξίζουν προστασία!