118 Σ Υ Ν Ε Σ Μ Ο Σ Μ Ε Τ Α Λ Λ Ε Υ Τ Ι Κ Ω Ν Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ω Ν Βασ. Γεωργίου Β 10 & Ρηγίλλης, Αθήνα 106 74 Τηλ: 210-7215900, Fax: 210-7215950, e-mail: info@ sme.gr Ενηµερωτική Έκθεση Πεπραγµένων εκεµβρίου 2012
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α..Σ. Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Πρόταση Παρατηρητηρίου Χωροταξικών Εφαρµογών Γ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επιστολή ΣΜΕ προς πολιτική ηγεσία ΥΠΕΚΑ για την αναδιάρθωση του τοµέα του φυσικού πλούτου Επιστολή ΣΜΕ προς Πρωθυπουργό κ. Α. Σαµαρά, Πρόεδρο ΠΑΣΟΚ κ. Ε. Βενιζέλο, Πρόεδρο ΗΜΑΡ κ. Φ. Κουβέλη, Υπουργό Ανάπτυξης κ. Κ. Χατζηδάκη, Υπουργό Οικονοµικών κ. Ι. Στουρνάρα, µε αίτηµα την εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των Ο.Π.Υ.. ΣΜΕ και ΜΜΕ Αρθρο της εφηµερίδας ΚΕΡ ΟΣ σχετικά µε την αποτίµηση για τον κλάδο του 2012 και τις εκτιµήσεις 2013. 2
Α..Σ. Τα κυριότερα θέµατα ήσαν: Καθορισµός επικοινωνιακής πολιτικής ΣΜΕ για το επόµενο εξάµηνο µε σκοπό την προβολή των θέσεων του κλάδου, την ανάδειξη των προβληµάτων και την επιλογή τρόπων και µέσων. Περί Οριστικών Παραχωρήσεων και µισθωµάτων ηµοσίων Μεταλλευτικών χώρων. Συνεργασίες µε ΣΕΒΕ και ΣΕΒ για κοινές δράσεις στο πλαίσιο της επικοινωνιακής πολιτικής ΣΜΕ. Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Πρόταση Παρατηρητηρίου Χωροταξικών Εφαρµογών: Σήµερα είναι σε εξέλιξη ο Περιφερειακός Χωροταξικός Σχεδιασµός, πολλά Σχέδια Χωροταξικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) όπως και ΓΠΣ. Η µέχρι σήµερα εµπειρία του Συνδέσµου είναι ότι δεν θεωρείται αναγκαία συνθήκη ότι κατά την εκπόνηση τω µελετών των σχεδίων αυτών θα ακολουθούνται οι βασικές γραµµές των υπερκείµενων χωροταξικών σχεδίων (Εθνικό, Ειδικά Σχέδια) όπως και οι εκφρασµένες αναπτυξιακές πολιτικές (Εθνική Μεταλλευτική Πολιτική). Ιδιαίτερα στην εκπόνηση των ΣΧΟΟΑΠ τα οποία ως γνωστόν γίνονται σε επίπεδο δήµου και εγκρίνονται από την Περιφέρεια, χωρίς την εµπλοκή της κεντρικής /νσης Χωροταξίας του ΥΠΕΚΑ είναι συνηθέστατο φαινόµενο να «αγνοούνται» οι υπερκείµενοι χωροταξικοί σχεδιασµοί ή οι εκφρασµένες πολιτικές ανάπτυξης όπως η Εθνική Μεταλλευτική Πολιτική. Ο εξορυκτικός κλάδος έχει πικρή εµπειρία από τέτοιου είδους «υπερβάσεις». Στα πλαίσια αυτά ο ΣΜΕ πρότεινε στο ΥΠΕΚΑ (κάτι το οποίο προβλεπόταν από το Εθνικό Χωροταξικό και ποτέ δεν λειτούργησε) τη σύσταση και λειτουργία Παρατηρητηρίου Χωροταξικών Εφαρµογών, µε τη συµµετοχή παραγωγικών φορέων, κεντρικής /νσης Χωροταξίας ΥΠΕΚΑ και /νσεων Χωροταξίας των Περιφερειών που θα ελέγχει τη συµβατότητα των εκάστοτε εκπονούµενων χωροταξικών σχεδίων κατώτερης βαθµίδας µε αυτά της υπερκείµενης ή µε εκφρασµένες γενικές ή ειδικές πολιτικές ανάπτυξης. Γ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επιστολή ΣΜΕ προς πολιτική ηγεσία ΥΠΕΚΑ για την αναδιάρθωση του τοµέα του φυσικού πλούτου: Η επιστολή απευθυνόταν προς όλη την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, εκφράζοντας την αντίθεση του Συνδέσµου µε την πρόταση για κατάργηση της Γεν. /νσης Φυσικού Πλούτου καθώς και τη συγχώνευση των επιµέρους ιευθύνσεών της. Συγκεκριµένα ανέφερε: «Έχουµε πληροφορηθεί ότι σχεδιάζεται η αναδιάρθρωση του τοµέα του φυσικού πλούτου του υπουργείου σας µέσα στα πλαίσια της γενικής αναδιάρθρωσης των κρατικών υπηρεσιών. υστυχώς µαθαίνουµε ότι η Γενική ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου καταργείται και οι επιµέρους ιευθύνσεις της όπως και οι Επιθεωρήσεις Μεταλλείων υποβαθµίζονται πλήρως µε συγχωνεύσεις αντικειµένων ή υπαγωγή τους σε άλλες ιευθύνσεις. 3
Πρέπει να τονίσουµε ότι ο ΣΜΕ από εξαετίας είχε εντοπίσει την σταδιακή συρρίκνωση και υποβάθµιση της Γενικής ιεύθυνσης Φυσικού Πλούτου και των επιµέρους ιευθύνσεων όπως και την υποβάθµιση οργάνωσης, στελέχωσης και λειτουργίας των Επιθεωρήσεων Μεταλλείων, όχι λόγω ελλείψεως αντικειµένου αλλά λόγω πολιτικών αδυναµιών λήψης αποφάσεων για την καλύτερη και αποτελεσµατικότερη στελέχωση των υπηρεσιών. Πάγια θέση του ΣΜΕ τα τελευταία χρόνια είναι η ενίσχυση της λειτουργίας των ιευθύνσεων µε αντικείµενο τον ορυκτό πλούτο και η ενίσχυση των Επιθεωρήσεων Μεταλλείων. Ακόµη και στις πλέον πρόσφατες συναντήσεις που είχαµε µαζί σας προβάλαµε για µια ακόµα φορά το παλιό αυτό αίτηµά µας. Είναι κοινή διαπίστωση σ όλο το κλάδο µας ότι η Γενική /νση Φυσικού Πλούτου η οποία, όπως αναφέραµε για λόγους ξεκάθαρα πολιτικής αδράνειας και πολιτικών αδυναµιών της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας, παρά το ότι κατορθώθηκε να γίνει η σκιά του εαυτού της, µε στελεχικό δυναµικό περί τα 23 άτοµα, είναι σήµερα µια από τις πλέον αποδοτικές Γενικές ιευθύνσεις του υπουργείου σας αλλά και της ηµόσιας ιοίκησης ευρύτερα. Τα τελευταία χρόνια, παρά τις αδυναµίες, είναι παγκοίνως γνωστό ότι οι επιµέρους ιευθύνσεις που ασχολούνται µε τον ορυκτό πλούτο έχουν εντατικοποιήσει τις προσπάθειες τους, περιορίζοντας γραφειοκρατία και περιττές διαδικασίες ώστε να εξυπηρετούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους συναλλασσόµενους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Είναι επίσης γνωστό ότι αυτή η µικρή δύναµη στελεχών έχει επεξεργαστεί σηµαντικό αριθµό αποφάσεων και νοµοσχεδίων για τον εκσυγχρονισµό του εξορυκτικού κανονιστικού πλαισίου. Είναι τέλος χιλιοειπωµένο από την προηγούµενη πολιτική ηγεσία ότι τα λιγοστά αυτά στελέχη της Γενικής ιεύθυνσης Φυσικού Πλούτου, διεδραµάτισαν αποφασιστικό ρόλο µαζί µε τα στελέχη της /νσης Χωροταξίας και Περιβαλλοντικού Σχεδιασµού και τους φορείς ΣΜΕ, ΙΓΜΕΜ, ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ στη δηµιουργία, επεξεργασία και εξαγγελία ολοκληρωµένης Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης του Ορυκτού Πλούτου της χώρας. Μέσα στη µεγάλη εθνική οικονοµική κρίση η χώρα µας ήταν το 4 ο µέλος της Ε.Ε. που ανακοίνωσε τέτοια πολιτική, η µόνη αναπτυξιακή πολιτική που ανακοινώθηκε όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια. Οφείλουµε λοιπόν να οµολογήσουµε ότι τα στελέχη και οι επιµέρους λειτουργίες των ιευθύνσεων της Γενικής ιεύθυνσης Ορυκτού Πλούτου αποτελούν παράδειγµα προς µίµηση για τη ηµόσια ιοίκηση και αντί κάτι τέτοιο να επιβραβευθεί µε ενίσχυση του έργου τους έρχεται η Πολιτεία, µε διαχρονικές ευθύνες υποτίµησης του ρόλου τους και γενικότερα του αντικειµένου του ορυκτού πλούτου, να δώσει τίτλους τέλους σε µια ανεξάρτητη και επί σειράς 10ετιών αυτοδύναµη παρουσία στο αντικείµενο της ανάπτυξης του ορυκτού πλούτου της χώρας. Τι κατορθώσαµε ως χώρα µε όλα αυτά, σε µια εποχή που άλλες ευρωπαϊκές και µη χώρες ενισχύουν το δυναµικό που ασχολείται µε την αξιοποίηση του ορυκτού τους πλούτου, εµείς στην Ελλάδα αφού διαλύσαµε ουσιαστικά το ΙΓΜΕΜ, αφού αδρανοποιήσαµε την λειτουργία των Επιθεωρήσεων Μεταλλείων, ερχόµαστε τώρα να διαλύσουµε και την υπάρχουσα δοµή των ιευθύνσεων που ασχολούνται µε τον ορυκτό πλούτο. Όλα αυτά σε µια εποχή όπου οι περισσότεροι γνωρίζουν (κατά βάθος ακόµη και οι αντιδρούντες) ότι η ανάπτυξη του ορυκτού πλούτου της χώρας µπορεί να βάλει σε πορεία ανάπτυξης την εθνική οικονοµία. Τι έχει µείνει από όλα όσα κατά καιρούς έχουν ειπωθεί από τις πολιτικές ηγεσίες και από το σηµερινό πρωθυπουργό περί µεγάλης σηµασίας του ορυκτού πλούτου για τη χώρα; Κινήσεις µόνο υποβαθµιστικές του αντικειµένου. Πως θα στηριχθεί και εφαρµοστεί η εξαγγελµένη από την 4
πολιτεία Εθνική Πολιτική Αξιοποίησης του Ορυκτού Πλούτου µε διαλυµένες δοµές και απογοητευµένα στελέχη της ηµόσιας ιοίκησης; Βασική αρχή, µια οµάδα όταν πηγαίνει καλά δεν την διαλύεις, την ενισχύεις. Κατόπιν όλων αυτών ζητούµε τη διατήρηση της Γενικής ιεύθυνσης Φυσικού Πλούτου σηµειώνοντας ότι σε άλλες χώρες αντίστοιχου ορυκτού πλούτου δεν έχουν µόνο ειδικές Γενικές ιευθύνσεις αλλά και ανεξάρτητα υπουργεία να υπηρετούν την ανάπτυξή του. Αν όµως για καθαρά οργανωτικούς λόγους οι ορυκτοί πόροι πρέπει να υπαχθούν σε κάποια ευρύτερη Γενική ιεύθυνση, να διατηρηθούν τουλάχιστον οι υπάρχουσες ιευθύνσεις µε τα επιµέρους αντικείµενά τους, τα οποία είναι πολύπλοκα και απαιτούν ειδικές γνώσεις και εµπειρίες προσέγγισής τους. Επίσης για µια ακόµα φορά ζητούµε ενίσχυση και αυτοδυναµία ρόλου και λειτουργίας των Επιθεωρήσεων Μεταλλείων. Σε διαφορετική περίπτωση, πιστεύουµε ότι το έργο του υπουργείου σε σχέση µε την εξορυκτική δραστηριότητα θα καταστεί ιδιαίτερα προβληµατικό, δηµιουργώντας σηµαντικά εµπόδια στην εύρυθµη λειτουργία του κλάδου, ενδεχόµενο που προβληµατίζει ιδιαίτερα τις εταιρείες του ΣΜΕ». Επιστολή ΣΜΕ προς Πρωθυπουργό κ. Α. Σαµαρά, Πρόεδρο ΠΑΣΟΚ κ. Ε. Βενιζέλο, Πρόεδρο ΗΜΑΡ κ. Φ. Κουβέλη, Υπουργό Ανάπτυξης κ. Κ. Χατζηδάκη, Υπουργό Οικονοµικών κ. Ι. Στουρνάρα, µε αίτηµα την εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των Ο.Π.Υ.: Η επιστολή στο κυρίως θέµα ανέφερε: «Το ΥΠΕΚΑ αναγνωρίζοντας τη σηµασία των Ορυκτών Πόρων για την Εθνική Οικονοµία και εναρµονιζόµενο µε ευρωπαϊκή πολιτική αξιοποίησης των πρώτων υλών («Πρωτοβουλία για τις Πρώτες Υλες Κάλυψη των ουσιωδών ευρωπαϊκών αναγκών για την ανάπτυξη και απασχόληση», COM 2008/699), κατέστρωσε µε τη συµµετοχή στελεχών του Υπουργείου, παραγωγικών, επαγγελµατικών και επιστηµονικών φορέων (ΣΜΕ, ΙΓΜΕΜ. ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ), τους βασικούς άξονες, τις απαιτούµενες επιµέρους κατευθύνσεις όπως και τις επιµέρους εξειδικευµένες ενέργειες που χρειάζεται η χάραξη µιας Εθνικής Πολιτικής αξιοποίησης των ορυκτών πρώτων υλών, για τη βιώσιµη αξιοποίηση του εθνικού ορυκτού πλούτου. Βασικός στόχος της προσπάθειας αυτής ήταν η εναρµόνιση της πολιτικής για τις Ορυκτές Πρώτες Υλες µε τη βασική αρχή της βιώσιµης ανάπτυξης και τη σύζευξή της µε τις υπόλοιπες εθνικές τοµεακές πολιτικές. Μια βασική επιδίωξή της ήταν «η δηµιουργία αξιόπιστου και κατάλληλου κλίµατος για την προσέλκυση και πραγµατοποίηση παραγωγικών επενδύσεων αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας, παράλληλα µε τη διαµόρφωση πολιτικών και µέτρων που θα µεγιστοποιούν το όφελος της Χώρας και ειδικότερα των τοπικών κοινωνιών». Την «Εθνική Πολιτική Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών» (Ε.Π.) το ΥΠΕΚΑ την εξήγγειλε, παρουσία όλων των κοµµάτων και των επιτροπών της Βουλής, παρουσία εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιστηµονικών φορέων, εκπροσώπων επαγγελµατικών σωµατείων, εργαζοµένων του κλάδου κλπ στις 29-2-2012 σε ανοικτή ηµερίδα που πραγµατοποιήθηκε στο ΕΒΕΑ. Η γνώµη του Συνδέσµου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων είναι ότι η (Ε.Π.) θα έπρεπε να γίνει τάχιστα πράξη και να µην αφεθεί «εξαγγελία στα χαρτιά». Τονίζουµε, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό ότι πρέπει οι διάφοροι άλλοι τοµείς του ΥΠΕΚΑ αλλά και τα συναρµόδια για τον κλάδο υπουργεία, στους σχεδιασµούς τους να λαµβάνουν σοβαρά υπόψη τον Ορυκτό Πλούτο της χώρας και τα αναφερόµενα στην Εθνική Μεταλλευτική Πολιτική (Ε.Π.). 5
υστυχώς αυτό που κάτω από άλλες συνθήκες θα ήταν αυτονόητο, απέχει µακράν της σηµερινής πραγµατικότητας. Η πολιτεία για µας πρέπει να έχει συνέχεια και κεντρικό σχεδιασµό στην εφαρµογή των πολιτικών που αυτή η ίδια αποφασίζει. Στα πλαίσια αυτά ο ΣΜΕ θα ήθελε µία συνάντηση µαζί σας, προκειµένου να σας ενηµερώσει αναλυτικότερα για τον κλάδο, τη σηµασία του για την εθνική οικονοµία και τις επιδιώξεις του για την εφαρµογή της Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των ΟΠΥ που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη των ανωτέρω, βασική παράµετρο ανάπτυξης της χώρας και ουσιώδη πολιτική υποχρέωση στα πλαίσια της κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής για τις πρώτες ύλες. Αποτελεί θέµα πρώτης προτεραιότητας για όλη την ελληνική εξορυκτική, µεταλλευτική και µεταλλουργική βιοµηχανία όπως και για την ελληνική βιοµηχανία που χρησιµοποιεί ή καθετοποιεί ελληνικές πρώτες ύλες (πχ τσιµεντοβιοµηχανία) η άρση των πάσης φύσης εµποδίων για την (Ε.Π.) και εναρµόνιση άλλων πολιτικών µε τους βασικούς της άξονες».. ΣΜΕ και ΜΜΕ Αρθρο της εφηµερίδας ΚΕΡ ΟΣ σχετικά µε την αποτίµηση για τον κλάδο του 2012 και τις εκτιµήσεις για το 2013: Αναφερόµαστε ιδιαίτερα σ αυτό που γράφηκε από τον ΣΜΕ και δηµοσιεύθηκε από την εφηµερίδα για το τι ζητά και τι προσδοκά η ελληνική εξορυκτική-µεταλλουργική βιοµηχανία εντός 2013. «Επιτέλους µετά από ένα χρόνο από την εξαγγελία της να εφαρµοστεί η «Εθνική Πολιτική Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών» µε στοχευµένες, σχεδιασµένες ενέργειες που θα επιλύσουν πάγια προβλήµατα και αγγυλώσεις και θα κάνουν φιλικότερο το περιβάλλον για νέες επενδύσεις στον τοµέα. Η ελληνική εξορυκτική µεταλλουργική βιοµηχανία έχει τη δυνατότητα να προσφέρει άµεσα στην πολυπόθητη ανάπτυξη του τόπου. Αυτό µπορεί να επιτευχθεί µε καλύτερη νοµοθεσία, βελτίωση της αδειοδότησης έργων, ειδικό χωροταξικό σχεδιασµό για την αξιοποίηση των Ο.Π.Υ., στήριξη της έρευνας, κίνητρα για τεχνολογικούς νεωτερισµούς, ανάπτυξη διαλόγου της Πολιτείας µε τις τοπικές κοινωνίες για µεταστροφή της κοινής γνώµης και των τοπικών κοινωνιών σε σχέση µε την εκµετάλλευση των Ο.Π.Υ. και την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας και τέλος ανάπτυξη πρωτοβουλιών για καθολική αλλαγή νοοτροπίας και της πολιτικής ηγεσίας και κλάδων της ηµόσιας ιοίκησης στην αντιµετώπιση των εξορυκτικών µεταλλουργικών επιχειρήσεων. Για κάθε έργο πρέπει να αποφαίνεται πρώτα η Πολιτεία και η ηµόσια ιοίκηση ότι είναι προς το συµφέρον της εθνικής οικονοµίας και του τόπου και µετά να καθορίζονται οι όροι (περιβαλλοντικοί και µη) για την υλοποίησή του, όχι αυτά που συµβαίνουν σήµερα, τελείως αντίθετα µε την λογική που αναπτύξαµε και εν πολλοίς αντιφατικά σε κάθε έννοια ανάπτυξης. Ειδικότερα για το 2013 προσδοκούµε και ζητούµε να υλοποιηθούν οι επενδύσεις στα πολυµεταλλικά µεταλλεία της Β. Ελλάδος (Κιλκίς, Χαλκιδική, Ροδόπη, Θράκη) µε άρση των διοικητικών προβληµάτων και αντιµετώπιση των στείρων, αστήρικτων επιστηµονικά αντιδράσεων, να ολοκληρωθεί επιτέλους η δηµιουργία νέου σύγχρονου νοµοσχέδιου για την έρευνα, παραγωγή και εκµετάλλευση λατοµικών προϊόντων, να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην ανάπτυξη δηµοσίων έργων και κατασκευών για την ουσιαστική τόνωση της εγχώριας βιοµηχανία τσιµέντου και της παραγωγής αδρανών και δοµικών υλικών και να αντιµετωπιστεί µε αποφάσεις που θα βασίζονται όχι σε 6
πολιτικές σκοπιµότητες αλλά σε τεχνοοικονοµικά και αναπτυξιακά κριτήρια το κόστος της ενέργειας στις µεταλλουργίες της χώρας. Επίσης ελπίζουµε να αρθούν τα προβλήµατα του τραπεζικού συστήµατος ώστε να µπορέσει να στηρίξει τη λειτουργία της εξορυκτικής µεταλλουργικής βιοµηχανίας και προπαντός τις ελπιδοφόρες εξαγωγές της. Τέλος ζητούµε να µην επιβληθούν πρόσθετοι φόροι επί των παραγόµενων προϊόντων του κλάδου µας που θα λειτουργήσουν ως αντικίνητρο για επενδύσεις στην έρευνας και την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας». 7