AΠΟΤΡΙΧΩΣΗ Οι περιοχές του σώµατος µε ανεπιθύµητη τριχοφυΐα εξακολουθούν να είναι ένα αισθητικό πρόβληµα που απασχολεί το µεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών αλλά και µερίδα αντρών. Σήµερα, µε την πρόοδο της κοσµητολογίας και της τεχνολογίας, η αντιµετώπιση των ανεπιθύµητων τριχών από την επιδερµίδα γίνεται είτε µε προσωρινή είτε µε µόνιµη αποτρίχωση και αυτό επιλέγεται ανάλογα µε Την έκταση του προβλήµατος Την περιοχή που πρόκειται να αποτριχωθεί Τον τύπο της τρίχας (χνοώδες ή τελικό τρίχωµα, ξανθό ή σκούρο) Την ευαισθησία της επιδερµίδας Πόσο θέλουµε να διαρκέσουν τα αποτελέσµατα της αποτρίχωσης Την οικονοµική δυνατότητα του κάθε ατόµου Οι µέθοδοι αποτρίχωσης αποσκοπούν Στην αφαίρεση του στελέχους της τρίχας Στην αφαίρεση του στελέχους και της ρίζας ταυτόχρονα Στην καταστροφή των αναγεννητικών κυττάρων της τρίχας αλλά και του ισθµού της Μικρής διάρκειας Αφαίρεση του στελέχους της τρίχας 1. Μηχανικά µέσα Ψαλίδι Ξυράφι Ξυριστική µηχανή Σκληρά γάντια 2. Χηµικά µέσα Αποτριχωτικές κρέµες αφροί κλπ (θειογλυκολίδες) ΑΠΟΤΡΙΧΩΣΗ Προσωρινή χρονικής Μεγάλης χρονικής διάρκειας Αφαίρεση στελέχους & ρίζας της τρίχας 1. Μηχανικά µέσα Τσιµπιδάκια Αποτριχωτική µηχανή 2. Κολλώδη χηµικά σκευάσµατα Ψυχρό κερί Ζεστό κερί Χαλάουα Μόνιµη Αδρανοποίηση των αναγεννητικών κυττάρων 1. Ηλεκτρική Ηλεκτρόλυση Θερµόλυση Blend Laser Φωτόλυση 2. Βιολογική Χηµικά προϊόντα (θρυψίνη,χηµοθρυ ψίνη, παπαϊνη)
Επίσης πολλά άτοµα αποχρωµατίζουν το στέλεχος των τριχών µε σκευάσµατα που συνήθως περιέχουν υπεροξείδιο του υδρογόνου και αµµωνία ή ανθρακικό αµµώνιο µε αλκαλικό ph. εν αποτελεί αποτριχωτική µέθοδο, απλά δίνει την λανθασµένη εντύπωση, ότι οι τρίχες δεν φαίνονται ενώ το αποτέλεσµα είναι αντιαισθητικό, το στέλεχος της τρίχας δυναµώνει και πολλές φορές δηµιουργεί χηµικά εγκαύµατα, αλλεργίες καθώς και δυσχρωµίες στο δέρµα που έρχεται σ επαφή. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν στην αγορά για το κοινό µια ποικιλία αποτριχωτικών µεθόδων που προσπαθούν, τις περισσότερες φορές ανεπιτυχώς να µιµηθούν τις αποτριχωτικές µεθόδους που αφαιρούν το στέλεχος αλλά και τη ρίζα της τρίχας. Αυτές οι µέθοδοι έχει παρατηρηθεί ότι προκαλούν ερεθισµό θυλακίτιδα, ιδρωταδενίτιδα και σε ορισµένα άτοµα ουλές, είτε λόγω διαφορετικής σύστασης από ότι τα επαγγελµατικά αλλά προπάντων λόγω έλλειψης δεξιότητας των ατόµων που έχουν πρόβληµα αυξηµένης τριχοφυΐας και προσπαθούν να την αντιµετωπίσουν µόνοι τους. Φυσιολογία ανάπτυξης της τρίχας Πριν επιχειρήσουµε να περιγράψουµε την µεθοδολογία της φωτοθερµόλυσης, είναι απαραίτητο να αναφερθούν κάποια στοιχεία για την ανατοµία και φυσιολογία των τριχών. Η παραγωγή τριχών αφορά µόνο τα θηλαστικά. Τις περισσότερες φορές ο κύριος ρόλος των τριχών είναι αυτός της διατήρησης της θερµοκρασίας του σώµατος. Με τις κλιµατολογικές αλλαγές το τρίχωµα τους προσαρµόζεται ανάλογα. Επίσης µε τον σχηµατισµό ποικιλίας σχεδίων βοηθά στην σεξουαλική και κοινωνική τους επικοινωνία. Σηµαντικό σε αυτή τη λειτουργία είναι η ανάγκη για µια κατασκευή που θα επιτρέπει στη τρίχα να αποβάλλεται και να αντικαθίσταται σε ένα συνεχές κύκλο. Στη διαδικασία αυτή συµµετέχουν ορµόνες όπως οι ορµόνες του φύλου, η θυροξίνη και τα στεροειδή που ρυθµίζονται µέσω του υποθαλάµου και της υπόφυσης από περιβαλλοντικά ερεθίσµατα. Η βιολογία της ανθρώπινης τρίχας διαφέρει από των άλλων θηλαστικών. Από ένα εξελικτικό σηµείο, η ανάπτυξη της τρίχας του ανθρώπινου σώµατος, παρουσιάζει σηµαντική µείωση. Οι εξειδικευµένες ανθρώπινες τρίχες, όπως και στα άλλα θηλαστικά, ακόµα προσφέρουν προστασία και χρησιµεύουν ως αισθητήρια όργανα (τρίχες ρουθουνιών µύτης, έξω ακουστικών πόρων, βλεφαρίδων) και σε µερικές περιπτώσεις, όπως της µασχάλης και του εφήβαιου δρουν ως προστασία νόσου των αποκρινών αδένων.
Κατά το τέλος της εµβρυϊκής ζωής του ανθρώπου, οι θύλακοι των τριχών έχουν σχηµατιστεί. Έχει αναπτυχθεί το τρίχωµα της κεφαλής, οι βλεφαρίδες και τα φρύδια ή εµφανίζονται λίγο µετά τη γέννηση. Πρωτογενές τρίχωµα: εµφανίζεται στο 3 ο µήνα της εµβρυϊκής ζωής, στους οφθαλµούς, το µέτωπο και το άνω χείλος. Τον όγδοο µήνα ολόκληρο το δέρµα καλύπτεται από χνοώδες τρίχωµα, εκτός από τις παλάµες τα πέλµατα και τη θηλή του µαστού. ευτερογενές τρίχωµα: εµφανίζεται στα νεογνά µετά τον όγδοο µήνα, όταν βαθµιαία υποχωρεί το πρωτογενές. Τριτογενές τρίχωµα: εµφανίζεται µε την έναρξη της ήβης και τη ταυτόχρονη αναβολική δράση των ανδρογόνων. Στους άντρες εντοπίζεται στο µουστάκι, τα γένια, στο στήθος, στη κοιλιά, στη πλάτη, στις γυναίκες όπως και τους άντρες εντοπίζεται στις µασχάλες, στα έξω γεννητικά όργανα και αποτελούν τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου. Στην ανάπτυξη των τριχών συµβάλλουν και οι ενδοκρινείς αδένες. Οι τρίχες χωρίζονται από το µέγεθος τους σε δύο κυρίως τύπους 1. Σε τελικές ή ώριµες τρίχες, οι οποίες είναι µεγάλες σε µέγεθος, συνήθως πιο σκούρες και το µήκος τους κυµαίνεται από 1 εώς 100 εκατοστά (cm). Στις τελικές τρίχες η διάµετρος είναι περίπου 60µ και ο βολβός τους βρίσκεται στο υποδόριο ιστό. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου τελογενείς είναι οι τρίχες στο τριχωτό της κεφαλής. 2. Σε χνοώδες τρίχωµα, είναι µικρότερο, µε λιγότερο χρωµατιστές τρίχες και το µήκος του δεν ξεπερνά τα 2cm. Έχουν διάµετρο µικρότερη από 30 µ και βρίσκεται στη reticular dermis. Η ποικιλία στο χρώµα της τρίχας και το µήκος της εκτιµώνται αλλά δεν ορίζουν τον τύπο της τρίχας. Π.χ µερικές ώριµες τρίχες όπως των βλεφαρίδων και της µύτης είναι κοντές.
Η καµπυλότητα της τρίχας επίσης παρουσιάζει µεγάλη ποικιλία. Οι τρίχες µπορεί να είναι ευθείες, κυµατοειδείς και σπειροειδείς. Όσο πιο σπειροειδής είναι η τρίχα εξωτερικά, ανάλογος θα είναι και ο θύλακας. Ο αριθµός των τριχών του τελικού τριχώµατος, εξαρτάται από παράγοντες 1. Φυλετικούς. Μεγαλύτερος στους Αφρικανούς & Νέγρους από ότι τους Ευρωπαίους. 2. Ηλικία. Μετά την εµµηνόπαυση στις γυναίκες και περίπου µετά το 50 ο έτος στους άντρες, ενώ το τρίχωµα του σώµατος τους µειώνεται, στις ορµονοεξαρτόµενες περιοχές και ιδιαίτερα στο πρόσωπο αυξάνεται. 3. Φύλο. 4. Ατοµικούς, ηλικία, κληρονοµικότητα. 5. Περιοχή τριχοφυΐας. Η φάση του κύκλου της κάθε τρίχας είναι ανεξάρτητη από εκείνη ενός γειτονικού θυλάκου και είναι γνωστή ως µωσαϊκή ανάπτυξη. Υπάρχουν τρεις φάσεις: 1. Αναγενής - ανάπτυξη. Πολλαπλασιάζονται τα µητρικά κύτταρα του βολβού. ιαρκεί περισσότερο από τα άλλα στάδια. Κυµαίνεται από 2-6 έτη. 2. Καταγενής αναστολή ανάπτυξη. Ο πολλαπλασιασµός των µητρικών κυττάρων σταµατά, βολβός συρρικνώνεται και ανέρχεται προς την επιφάνεια διαρκεί από 2-3 εβδοµάδες. 3. Τελογενής περίοδος ηρεµίας. Ο κερατινοποιηµένος βολβός του θυλάκου βρίσκεται πλέον ψηλά κοντά στην επιφάνεια της επιδερµίδας και σε αυτό το στάδιο νέος βολβός εµφανίζεται πίσω από τον προηγούµενο και ενώνεται µε την παλιά θηλή στην οποία µεγαλώνει µια νέα τρίχα η οποία κατά την ανάπτυξη της σπρώχνει την παλιά µέχρι να πέσει. Σχηµατική απεικόνιση θυλάκου τρίχας
Είναι επίσης σηµαντικό να γίνει κατανοητό ότι διαφορετικές περιοχές στο σώµα έχουν µια ποικιλία από τρίχες, στο τελογενές, καταγενές και αναγενές στάδιο που θα επηρεάσει την ευαισθησία σε τεχνικές σχεδιασµένες να τραυµατίσουν τον θύλακα. Για αυτό, οι διαδικασίες µόνιµης αποτρίχωσης θα πρέπει να επαναλαµβάνονται για ένα χρονικό διάστηµα ώστε να κερδίσουν τα µέγιστα αποτελέσµατα. ΞΥΡΙΣΜΑ Το ξύρισµα είναι η µέθοδος που χρησιµοποιούν πολλά άτοµα για την αποµάκρυνση των ανεπιθύµητων τριχών. Είναι γρήγορο, ανώδυνο και ανέξοδο. Μειονεκτήµατα Τα αποτελέσµατα είναι προσωρινά, διαρκούν 1-3 µέρες. Η δηµιουργία ψευδοθυλακίτιδας είναι από τα πιο µεγάλα µειονεκτήµατα της µεθόδου. Η τρίχα γυρίζει στην επιδερµίδα µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία φλεγµονής που πολλές φορές αφήνει ουλές ή κόκκινα σηµάδια στο δέρµα ΚΕΡΙ Η αισθητικός απλώνει στην επιδερµίδα κρύο ή ζεστό κερί, που στη συνέχεια αφαιρείται µε τη βοήθεια ταινιών, που µαζί µε το κερί αποµακρύνουν και τις ανεπιθύµητες τρίχες που είχαν κολλήσει πάνω στο κερί. Είναι πολύ αποτελεσµατική µέθοδος γιατί οι τρίχες αποµακρύνονται για διάστηµα 25-30 ηµερών και η αποτριχωµένη περιοχή παραµένει απαλή για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Κάποια άτοµα µε ευαίσθητο δέρµα µπορεί να εµφανίσουν θυλακίτιδα µε αυτή τη µέθοδο. Εµφανίζεται σε µικρότερο ποσοστό απ ότι µε τη µέθοδο του ξυρίσµατος και έχει πολύ χαµηλό κόστος στα κέντρα αισθητικής.
ΧΑΛΑΟΥΑ Απλώνεται στην επιδερµίδα µε τα δάκτυλα και µε το τράβηγµα της, αποµακρύνονται οι ανεπιθύµητες τρίχες. ιαρκεί όσο και το κερί. Τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα κέντρα αισθητικής χρησιµοποιούν περισσότερο το ΚΕΡΙ γιατί είναι πιο γρήγορη µέθοδος χωρίς να ταλαιπωρείται το δέρµα µε το άπλωµα της χαλάουα. ΑΠΟΤΡΙΧΩΤΙΚΕΣ ΚΡΕΜΕΣ Είναι χηµικά σκευάσµατα που λιώνουν την κερατίνη των τριχών, αναγκάζοντας τη τρίχα να αποµαµακρυνθεί από το δέρµα, συνήθως µε τη βοήθεια µιας πλαστικής σπάτουλας. Είναι σε µορφή ζελέ κρέµας, λοσιόν, αεροζόλ, αφρού ή roll on και περιέχουν τα άλατα του θειογλυκολικού οξέως (sodium ή calcium thioglycolate) το οποίο πατενταρίστηκε το 1930. Τα αποτελέσµατα διαρκούν 1 µέρα παραπάνω από το ξυράφι. Μειονεκτήµατα Ερεθισµός, χηµικό έγκαυµα, αλλεργία, ψευδοθυλακίτιδα, µελάγχρωση. ΞΑΝΘΙΜΑ ΤΡΙΧΩΝ Πολλά άτοµα αποχρωµατίζουν το στέλεχος των τριχών µε σκευάσµατα που συνήθως περιέχουν υπεροξείδιο του υδρογόνου και αµµωνία ή ανθρακικό αµµώνιο µε αλκαλικό ph. εν αποτελεί αποτριχωτική µέθοδο, απλά δίνει την λανθασµένη εντύπωση, ότι οι τρίχες δεν φαίνονται ενώ το αποτέλεσµα είναι αντιαισθητικό. Μειονεκτήµατα Το στέλεχος της τρίχας δυναµώνει και πολλές φορές δηµιουργεί χηµικά εγκαύµατα, αλλεργίες καθώς και δυσχρωµίες στο δέρµα που έρχεται σ επαφή. ΕΝΖΥΜΙΚΗ ΑΠΟΤΡΙΧΩΣΗ Είναι µέθοδος που χρησιµοποιείται από τους αισθητικούς, όχι µόνο για την αποµάκρυνση των ανεπιθύµητων τριχών αλλά και για τη σταδιακή µείωση του τριχώµατος µε καλύτερα αποτελέσµατα στο χνοώδες. Η µέθοδος
Αρχικά αποµακρύνεται η τριχοφυΐα και στη συνέχεια εφαρµόζεται στην επιδερµίδα ένζυµο (π.χ παπαϊνη, χυµοθρυψίνη κ.α) που στόχο έχει να εισχωρήσει στον αποτριχωµένο θύλακα και να καταστρέψει τα αναγεννητικά κύτταρα της τρίχας. Είναι µια καλή λύση για περιοχές µε λεπτό τρίχωµα, στο πρόσωπο, τη κοιλιά την οσφυϊκή χώρα και τα χέρια. Ωστόσο µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε όλο το σώµα αφού εξασθενεί τις τρίχες. ΗΛΕΚΡΟΛΥΣΗ Ηλεκτρόλυση είναι η µέθοδος όπου µια πολύ λεπτή βελόνα εισχωρεί στο τριχικό θύλακα και απελευθερώνεται υψίσυχνο ή συνεχές ή συνδιασµός των 2 ρευµάτων όπου τραυµατίζει και στη συνέχεια καταστρέφει τον θύλακα. Χρειάζεται µια σειρά συνεδριών για να καταστραφεί τελείως ο θύλακας. Η τρίχα καταστρέφεται µόνο όταν βρίσκεται στο αναγενές στάδιο. Η ηλεκτρόλυση είναι η πιο αποτελεσµατική µέθοδος και δοκιµασµένη δεκαετίες τώρα για µόνιµη αποµάκρυνση των τριχών. Μειονεκτήµατα Υπάρχει ένα µικρό αίσθηµα καύσου κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Αυτό αντιµετωπίζεται µε τοπική χρήση αναισθητικών αλοιφών, µια ώρα πριν. Επίσης οι νέας τεχνολογίας συσκευές έχουν µειώσει κατά πολύ αυτή την αίσθηση. Πρέπει να γίνεται πάντα από αισθητικό, πτυχιούχο ΤΕΙ γιατί µε λανθασµένη χρήση µπορεί να αφήσει ουλές στην επιδερµίδα. LASER Αυτή η µέθοδος ανακαλύφθηκε τυχαία όταν παρατηρήθηκε ότι σε περιοχές που εφαρµόζονταν τα LASER για την αποµάκρυνση σηµαδιών κάποια από αυτά αποµάκρυναν και τριχοφυΐα. Πως λειτουργούν τα LASER; Πολύ απλά το LASER χρησιµοποιεί ένα µήκος κύµατος φωτός. Η ενέργεια απορροφάται από την µελανίνη της τρίχας. Αυτή η φωτεινή ενέργεια µετατρέπεται σε θερµική ενέργεια και καταστρέφει τον τριχικό θύλακα που είναι και υπεύθυνος για τη δηµιουργία της τρίχας. Το LASER µπορεί να αποτριχώσει µεγάλες περιοχές και το αποτέλεσµα του διαρκεί. Οι πιο συχνές περιοχές που χρησιµοποιείται είναι τα πόδια, η γραµµή του µπικίνι, το πρόσωπο, η πλάτη και οι µασχάλες.
Αυτό που πρέπει κάποιος να θυµάται κατά τις συνεδρίες µε το LASER είναι πως οι τρίχες που θα καταστραφούν είναι όσες βρίσκονται στο αναγενές στάδιο και όσες είναι σκούρες, εφόσον στοχεύει στη µελανίνη. Οι ξανθές ή το χνούδι δεν ανταποκρίνονται στη µέθοδο αυτή. ΦΩΤΟΑΠΟΤΡΙΧΩΣΗ Η µέθοδος της φωτοαποτρίχωσης χρησιµοποιεί ένα πολυχρωµατικό παλµικό φως για να καταστρέψει τον τριχικό θύλακα. Η πτυχιούχος αισθητικός θα επιλέξει το κατάλληλο πρόγραµµα ανάλογα, µε το χρώµα της τρίχας, τη διάµετρο της, τη περιοχή που βρίσκεται και τον τύπο του δέρµατος ώστε να έχει το µέγιστο αποτέλεσµα. Η θεραπεία είναι ανώδυνη, χωρίς βελόνες. Υπάρχει µόνο ένας επίπεδος κρύσταλλος σε σχήµα ορθογώνιου παραλληλόγραµµου που ακουµπά στην επιδερµίδα και απελευθερώνει φως. Το µόνο που αισθάνεται ο πελάτης είναι µια µικρή θερµότητα. εν χρειάζεται τοπική αναισθησία. Λόγω της µεγάλης έκτασης που «πιάνει» ο κρύσταλλος στην επιδερµίδα είναι µια πολύ γρήγορη µέθοδος ακόµα και για τα πόδια ή τη πλάτη. Κλινικές µελέτες έχουν δείξει πως η φωτοαποτρίχωση µειώνει την ανεπιθύµητη τριχοφυΐα κατά 70% - 80% αφήνοντας µόνο το χνούδι. Επίσης σε άτοµα που µε τις άλλες µεθόδους παρουσίαζαν ψευδοθυλακίτιδα, έχει άριστα αποτελέσµατα. Μειώνει τις κοκκινίλες που συνοδεύουν το «γύρισµα» τον τριχών στην επιδερµίδα. Υπάρχουν ελάχιστες παρενέργειες όπως φωτοαλλέργία σε άτοµα που έχουν προδιάθεση. Επίσης δεν επιτρέπεται σε εγκύους και σε άτοµα που κάνουν λήψη φαρµάκων που µπορεί να προκαλέσουν φωτοαλλέργιά. Πρέπει να αποφεύγεται η φωτοαποτρίχωση όπως και το LASER τους καλοκαιρινούς µήνες που η επιδερµίδα µαυρίζει. ΨΕΥ ΟΘΥΛΑΚΙΤΙ Α Ψευδοθυλακίτιδα, θυλακίτιδα, η «τρίχα που µεγαλώνει µέσα στο δέρµα» είναι η ίδια κατάσταση. Οι τρίχες φυσιολογικά µεγαλώνουν στο κέντρο του θύλακα και εµφανίζονται κάθετα στην επιφάνεια της επιδερµίδας. Στη θυλακίτιδα η τρίχα δεν µεγαλώνει στο κέντρο του θύλακα. Σε αντίθεση «στρίβει» και τραυµατίζει το τοίχωµα του θυλάκου. Αυτό δηµιουργεί φλεγµονή και µπορεί να
εµφανιστεί βλατίδα ή και κύστη. Στη συνέχεια αυτή η φλεγµονή αν επιµένει, δηµιουργεί ουλή ή δυσχρωµίες (υπερµελάγχρωση ή υποµελάγχρωση) Η θυλακίτιδα δηµιουργείται πολύ συχνά µε τις αποτριχωτικές µεθόδους. Περισσότερο µε το ξύρισµα και λιγότερο µε το κερί. Στην εµφάνιση της, µεγάλο ρόλο παίζουν η ευαισθησία του κάθε ατόµου. Σε άτοµα µε σγουρές τρίχες εµφανίζεται πιο συχνά καθώς και ορµονικοί παράγοντες είναι υπεύθυνοι. Μπορεί να αντιµετωπιστεί µερικώς µε χρήση προϊόντων που περιέχουν οξέα φρούτων (απολεπιστική αντιφλεγµονώδη δράση) και µε ουσίες όπως η τρικλοζάνη (αντισηπτική δράση) Αντιµετωπίζεται πλήρως µε αποτριχωτικές µεθόδους όπως το LASER και η φωτοανάπλαση. Συνοπτικά Οι αισθητικοί για να αντιµετωπίσουν: Χνοώδες τρίχωµα, χρησιµοποιούν ενζυµική (ή βιολογική) αποτρίχωση ή ηλεκτρική Σκούρο τρίχωµα, µε LASER, φωτοαποτρίχωση ή ηλεκτρική Οι θυλακίτιδες όταν είναι σε µικρό βαθµό αντιµετωπίζεται µε το κατάλληλο προϊόν µε οξέα φρούτων που θα προτείνει η αισθητικός. Για πιο δύσκολες περιπτώσεις µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως αποτριχωτική µέθοδος η φωτοαποτρίχωση όπου µαζί µε την αποµάκρυνση των τριχών πετυχαίνεται και η εξαφάνιση των σηµαδιών από θυλακίτιδα. Οι τρίχες στις ορµονοεξαρτόµενες περιοχές (π.χ πρόσωπο, λαιµός, στήθος, µέση, κοιλιά και λιγότερο στα χέρια) δεν πρέπει να αφαιρούνται µόνο µε κερί. Μια καλή µέθοδος για αν αποµακρυνθούν χωρίς να επιδεινωθεί η τριχοφυΐα είναι η ενζυµική αποτρίχωση. Έτσι η τρίχα αργεί να επανεµφανιστεί, και η θυλακίτιδα είναι λιγότερη.