ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 21.10.2015 COM(2015) 602 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Χάρτης πορείας προς μια συνεκτικότερη εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ σε διεθνή φόρα EL EL
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Προκειμένου να ολοκληρωθεί η ΟΝΕ, η μεγαλύτερη υπευθυνότητα και ενσωμάτωση σε επίπεδο ΕΕ και ζώνης του ευρώ πρέπει να συμβαδίζουν με την θεσμική ενίσχυση. Ένας από τους τομείς στους οποίους προβλέπονται ρητά στη Συνθήκη συγκεκριμένα μέτρα για την επίτευξη του στόχου αυτού, και τα οποία είναι συνεπώς δυνατόν να ληφθούν ήδη σήμερα, είναι η εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ. Η ζώνη του ευρώ είναι μια μεγάλη ανοικτή οικονομία με ευθύνες χάραξης διεθνούς πολιτικής. Η οικονομική και χρηματοπιστωτική βαρύτητα της ζώνης του ευρώ 1 και η ύπαρξη μιας ενιαίας νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής έχουν καταστήσει τις πολιτικές αποφάσεις και οικονομικές εξελίξεις της ζώνης του ευρώ όλο και περισσότερο σημαντικές για την παγκόσμια οικονομία. Το ευρώ είναι ένα επιτυχημένο και σταθερό νόμισμα. Έχει υιοθετηθεί από 19 κράτη μέλη της ΕΕ και από περισσότερους από 330 εκατομμύρια πολίτες. Έχει προσφέρει στα μέλη του σταθερότητα τιμών και τα έχει θωρακίσει απέναντι στην εξωτερική αστάθεια. Παρά την πρόσφατη κρίση, παραμένει το δεύτερο σημαντικότερο νόμισμα σε παγκόσμια κλίμακα, αποτελώντας το ένα τέταρτο περίπου των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων, ενώ σχεδόν εξήντα χώρες και εδάφη παγκοσμίως έχουν, αμέσως ή εμμέσως, συνδέσει το νόμισμά τους με το ευρώ. Η πολιτική σημασία της ζώνης του ευρώ έχει ενισχυθεί σε μεγάλο βαθμό κατά τα τελευταία έτη. Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, σε συνδυασμό με την έγκριση της δέσμης νομοθετικών ρυθμίσεων, αποκαλούμενων «Εξάπτυχο» και «Δίπτυχο» 2, καθώς και η Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση 3, έχουν ενοποιήσει, ενισχύσει και διευρύνει την εποπτεία σε επίπεδο ΕΕ των πολιτικών των κρατών μελών σε ουσιώδεις τομείς μακροοικονομικής και δημοσιονομικής σημασίας. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας καθιερώθηκε ως μόνιμος μηχανισμός αντιμετώπισης κρίσεων για τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Η Ένωση έχει επίσης θεσπίσει μια τραπεζική ένωση με κεντρική εποπτεία και εξυγίανση των τραπεζών στη ζώνη του ευρώ και που θα είναι διαθέσιμη σε όλα τα άλλα κράτη μέλη. Η εξωτερική εκπροσώπηση της Ένωσης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της ειδικά για τη ζώνη του ευρώ (εφεξής «εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ») δεν κατόρθωσε να παρακολουθήσει τις εν λόγω εξελίξεις. Το γεγονός αυτό περιορίζει την αποτελεσματικότητα της επιρροής της ζώνης του ευρώ στους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί για την περαιτέρω εσωτερική ολοκλήρωση της ζώνης του ευρώ χρήζει εξωτερικής προβολής, κυρίως μέσω της προόδου προς την κατεύθυνση της ενωμένης εξωτερικής οικονομικής εκπροσώπησης. Η εξωτερική εκπροσώπηση πρέπει να καταστεί πιο συνεκτική ώστε να επιτρέψει στη ζώνη του ευρώ να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο σε διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς και να διαμορφώσει αποτελεσματικά το μελλοντικό της ρόλο στο πλαίσιο της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής αρχιτεκτονικής. Το στοιχείο αυτό επισημάνθηκε ήδη ως μία από τις 1 Η Ένωση κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της που αφορούν ειδικά τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ σύμφωνα με τις Συνθήκες (Τίτλος VIII, κεφάλαιο 4, ΣΛΕΕ). 2 http://europa.eu/rapid/press-release_memo-13-318_nl.htm. 3 Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, 1 Φεβρουαρίου 2012: http://www.consilium.europa.eu/european-council/pdf/treaty-on-stability- Coordination-and-Governance-TSCG/. 2
κύριες προτεραιότητες στο σχέδιο στρατηγικής της Επιτροπής για μια βαθιά και ουσιαστική Οικονομική και Νομισματική Ένωση 4 Η έκθεση των πέντε προέδρων του Ιουνίου 2015 σχετικά με το μέλλον της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης 5, τόνισε περαιτέρω ότι η ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των συνεχιζόμενων προσπαθειών για τη βελτίωση της οικονομικής διακυβέρνησης της ζώνης του ευρώ. Καθώς δε η ΟΝΕ εξελίσσεται προς μια Οικονομική Χρηματοπιστωτική και Δημοσιονομικής Ένωση, η εξωτερική της παρουσία θα πρέπει επίσης να καθίσταται ολοένα και περισσότερο ενιαία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης μια ενιαία εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ 6. Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την ενίσχυση της Ένωσης και της εξωτερικής εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ σε πολλά διεθνή οικονομικά και χρηματοπιστωτικά φόρα, πλην όμως χρειάζονται περαιτέρω μέτρα για την επίτευξη μιας πραγματικά ενοποιημένης εξωτερικής εκπροσώπησης. Ως εκ τούτου, στην παρούσα ανακοίνωση παρατίθεται ένας χάρτης πορείας προς μια ολοένα και περισσότερο ενοποιημένη εκπροσώπηση της ΟΝΕ, σχετικά με την οποία θα μπορούσε να διαμορφωθεί συναίνεση στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να λάβει χώρα σταδιακά. Η εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα κατακερματισμένη στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), το οποίο μέσω των δανειοδοτικών μέσων του και της εποπτείας του αποτελεί βασικό θεσμικό παράγοντα στην παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση. Η Επιτροπή, ως εκ τούτου, παρουσιάζει παράλληλα νομική πρόταση για τη θέσπιση μέτρων με στόχο την καθιέρωση ενιαίας εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ. Το γεγονός αυτό δεν προδικάζει μελλοντικές εξελίξεις που θα απαιτούσαν περαιτέρω ενίσχυση της εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ και σε άλλα διεθνή φόρα. 2. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΦΟΡΑ Παρά τα σημαντικά συμφέροντα της ζώνης του ευρώ, η εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ είναι, επί του παρόντος, κατακερματισμένη και όχι πολύ αποτελεσματική. Το ΔΝΤ, μέσω των δανειοδοτικών μέσων του και της εποπτείας του αποτελεί βασικό πυλώνα της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής διακυβέρνησης. Διαδραμάτισε καίριο ρόλο, από κοινού με την Επιτροπή και την ΕΚΤ, στη διαμόρφωση των προγραμμάτων που αποσκοπούν στη διάσωση των κρατών μελών που έχουν πληγεί από την κρίση δημοσίου χρέους. Επιπλέον, το ενισχυμένο πλαίσιο διακυβέρνησης για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών και η ισχυρή σύγκλιση της ρύθμισης και της εποπτείας του χρηματοπιστωτικού τομέα στο πλαίσιο της Τραπεζικής Ένωσης σημαίνουν ότι, στο μέλλον, το ΔΝΤ θα χρειαστεί να υπερβαίνει κατά πολύ την εθνική σκοπιά κατά την αξιολόγηση της εποπτείας και της διαχείρισης κρίσεων στη ζώνη του ευρώ. Μια αποτελεσματική ενιαία 4 Σχέδιο στρατηγικής για μια βαθιά και ουσιαστική Οικονομική και Νομισματική Ένωση - COM(2012) 777, 30.11.2012, http://ec.europa.eu/archives/commission_2010-2014/president/news/archives/2012/11/pdf/blueprint_en.pdf. 5 Έκθεση των πέντε προέδρων με τίτλο «Ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης», 22 Ιουνίου 2015, http://ec.europa.eu/priorities/economic-monetary-union/docs/5-presidents-report_en.pdf". 6 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με την παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση (2011/2011(INI), http://www.europarl.europa.eu/sides/getdoc.do?pubref=- //EP//NONSGML+TA+P7-TA-2011-0457+0+DOC+PDF+V0//EL. 3
εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ θα επιτρέψει την υιοθέτηση ενιαίας στάσης της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ σε ζητήματα όπως η οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, η μακροοικονομική εποπτεία, οι πολιτικές συναλλαγματικών ισοτιμιών και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Μια πιο συνεκτική εκπροσώπηση θα αποβεί επίσης προς όφελος τρίτων χωρών, ιδίως με την ισχυρότερη και πιο συνεκτική συνεισφορά της ζώνης του ευρώ στην παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Με αυτά τα δεδομένα, η παρούσα ανακοίνωση και η νομική πρόταση που πρόκειται να εγκριθεί μαζί με αυτήν επικεντρώνονται στο ΔΝΤ ως ένα πρώτο βήμα για την ενίσχυση της εξωτερικής εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ. Ο στόχος της διασφάλισης επαρκούς εκπροσώπησης της Ένωσης εν γένει και της ζώνη του ευρώ, ειδικότερα, υπερβαίνει προφανώς το ΔΝΤ και ισχύει επίσης και σε μια σειρά από άλλα διεθνή φόρα, μερικά από τα οποία αναφέρονται παρακάτω. Η κατάλληλη εκπροσώπηση στο πλαίσιο της G7 και της G20 παρέχει στην Ένωση και στη ζώνη του ευρώ τα μέσα για να συνεισφέρουν στην παγκόσμια πολιτική ατζέντα και να προωθήσουν τις ευρωπαϊκές λύσεις για τις παγκόσμιες προκλήσεις σε καίριους τομείς, όπως ο συντονισμός των μακροοικονομικών πολιτικών, η αναμόρφωση της ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα και η φορολογική διαφάνεια. Σε επίπεδο ηγετών της G 7, η Ένωση και η ζώνη του ευρώ εκπροσωπούνται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον πρόεδρο της Επιτροπής. Σε επίπεδο υπουργών οικονομικών της G 7 και διοικητών κεντρικών τραπεζών, η ζώνη του ευρώ εκπροσωπείται από τον πρόεδρο της Ευρωομάδας, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της G 7, η Ένωση και η ζώνη του ευρώ εκπροσωπούνται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον πρόεδρο της Επιτροπής. Η Επιτροπή και η ΕΚΤ παρουσιάζουν τις θέσεις της ζώνης του ευρώ όταν η G 20 ασχολείται με θέματα αρμοδιότητας της ζώνης του ευρώ σε συνεδριάσεις των υπουργών οικονομικών και των διοικητών των κεντρικών τραπεζών. Το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) συντονίζει τις διεθνείς εργασίες σχετικά με τη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα και είναι πολιτικά υπόλογο στη G 20. Η Επιτροπή και η ΕΚΤ είναι μέλη που εκπροσωπούν τη δικαιοδοσία της Ένωσης. Η Επιτροπή είναι επίσης μέλος της διευθύνουσας ομάδας εξυγίανσης του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΣΧΣ). Η εκπροσώπηση στο ΣΧΣ παρέχει τα μέσα για τη συνεισφορά στην ανάπτυξη και την εφαρμογή αποτελεσματικών ρυθμιστικών και εποπτικών πολιτικών τους, καθώς και για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που επηρεάζουν τα χρηματοπιστωτικά συστήματα, προς όφελος της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) σε ορισμένες περιπτώσεις συζητούν θέματα που άπτονται της ζώνης του ευρώ, όπως πρόσφατα το πλαίσιο για τη διεθνή αναδιάρθρωση του χρέους. Το 2011, η Γενική Συνέλευση των ΗΕ (UNGA) εξέδωσε το ψήφισμα A/65/276 σχετικά με την αναβάθμιση του καθεστώτος παρατηρητή της Ένωσης και ενισχύοντας τα δικαιώματα συμμετοχή της στο έργο της UNGA, μεταξύ άλλων επιτρέποντάς της να πραγματοποιεί παρεμβάσεις εξ ονόματος της ΕΕ (και των κρατών μελών της) με την ίδια προτεραιότητα όπως άλλες μεγάλες ομάδες, να υποβάλλει προτάσεις και να συμμετέχει στη γενική συζήτηση κάθε Σεπτέμβριο 7. Εκτός από το ενισχυμένο καθεστώς παρατηρητή, η Ένωση είναι συμβαλλόμενο μέρος σε περισσότερες από 50 πολυμερείς συμφωνίες και συμβάσεις των ΗΕ που έχουν υπογραφεί στο πλαίσιο των ΗΕ, ως το μοναδικό συμμετέχον μέρος που δεν είναι κράτος. 7 http://www.unbrussels.org/images/pdf/2011/a_res_65_276.pdf. 4
Ο ΟΟΣΑ διοργανώνει τακτικά οικονομικές έρευνες στη ζώνη του ευρώ. Η Ένωση έχει ειδικό καθεστώς στον ΟΟΣΑ και απολαμβάνει τα ίδια προνόμια με τα μέλη, με δύο εξαιρέσεις. Η Ένωση δεν διαθέτει δικαίωμα ψήφου και δεν καταβάλλει την υποχρεωτική εισφορά στον προϋπολογισμό του ΟΟΣΑ. Η Ένωση είναι πλήρες μέλος διαφόρων επιτροπών του ΟΟΣΑ, μεταξύ των οποίων και η Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας. Στο πλαίσιο των εργασιών της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν δίνεται ειδική έμφαση στη ζώνη του ευρώ. Η Ένωση καθαυτή δεν εκπροσωπείται στο Συμβούλιο Διευθυντών της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η Επιτροπή έχει καθεστώς παρατηρητή στην Επιτροπή Ανάπτυξης (δηλαδή σε επίπεδο υπουργών). Γενικά, με εξαίρεση το ΔΝΤ, οι εκπρόσωποι της Ένωσης και/ή της ζώνης του ευρώ είναι παρόντες σε όλα τα ανωτέρω φόρα που έχουν συγκεκριμένο προσανατολισμό στη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο, αυτό δεν εξασφάλισε πάντα ότι η ζώνη του ευρώ να εκφράζεται με ενιαία φωνή. Τα συμφέροντα της ζώνης του ευρώ εκπροσωπούνται με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο οσάκις οι θέσεις συντονίζονται επαρκώς εκ των προτέρων, πλην όμως αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε στην πράξη. Δεδομένου του δυναμικού χαρακτήρα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής, η κατάλληλη εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ θα πρέπει επίσης να ισχύσει και για τα νέα αναδυόμενα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Το θέμα της εξωτερικής εκπροσώπησης, για παράδειγμα, προέκυψε επίσης στο πλαίσιο των συζητήσεων σχετικά με τον σχηματισμό νέων περιφερειών (constituencies) στην Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων σε έργα υποδομής (AIIB), όπου 14 κράτη μέλη (εκ των οποίων 10 μέλη της ζώνης του ευρώ) έχουν γίνει δεκτά ως ιδρυτικά μέλη. 3. ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΣΤΟ ΔΝΤ Σήμερα, διάφορα οργανωτικά και θεσμικά εμπόδια παρακωλύουν ή δυσχεραίνουν την αποτελεσματική εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ και την εμφάνιση ενιαίας στάσης στο ΔΝΤ. Υψηλός κατακερματισμός μεταξύ κρατών μελών Ο σημερινός κατακερματισμός των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ, όπου τα 19 κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ είναι επί του παρόντος διασκορπισμένα σε έξι περιφέρειες 8 και κατέχουν δύο μεμονωμένες έδρες, υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ. Τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που βρίσκονται σε περιφέρειες με τρίτες χώρες συχνά δεν είναι σε θέση να υποστηρίξουν κοινές θέσεις της ζώνης του ευρώ ή να υπογράψουν κοινές δηλώσεις της ζώνης του ευρώ, λόγω αποκλινουσών απόψεων ή εσωτερικών ρυθμίσεων στο εσωτερικό των αντίστοιχων περιφερειών τους. Ως αποτέλεσμα, τα κράτη μέλη συχνά δεν μπορούν να εκφράσουν κοινές θέσεις σε καίρια ζητήματα, όπως τα ποσοστά συμμετοχής στο ΔΝΤ, τα προγράμματα προσαρμογής, ζητήματα παρακολούθησης ή άλλα θέματα πολιτικής. Ως εκ τούτου, η εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ εξασθενεί, ενώ δυσχεραίνονται οι προσπάθειες να εκφραστούν κοινές θέσεις και, μαζί με αυτές, η δυνατότητα προώθησης ενός ενιαίου θεματολογίου και κοινών προτεραιοτήτων της ζώνης του ευρώ. Ανεπαρκής εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της 8 Μια περιφέρεια (constituency) του ΔΝΤ είναι ένα σύνολο χωρών μελών του Ταμείου που εκπροσωπούνται από ένα εκτελεστικό διευθυντή στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ. Η δομή της ΔΝΧΕ (IMFC) αντικατοπτρίζει επίσης εκείνη του Εκτελεστικού Συμβουλίου και των 24 περιφερειών του. 5
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει ειδικός εκπρόσωπος της ζώνης του ευρώ με επίσημη εντολή να προβάλλει και να υποστηρίζει την πολιτική και τα συμφέροντα της ζώνης του ευρώ στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ. Το καθήκον αυτό διεκπεραιώνει επί του παρόντος ο πρόεδρος της EURIMF 9. Η κατάσταση αυτή δεν λαμβάνει υπόψη τις σημαντικές αλλαγές στην εσωτερική διακυβέρνηση της ζώνης του ευρώ κατά τα τελευταία έτη. Η κατακερματισμένη εκπροσώπηση μαζί με την απουσία επίσημου εκπροσώπου της ζώνης του ευρώ που θα έχει σαφή εντολή να εκπροσωπεί τη ζώνη του ευρώ στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ δεν συνάδουν με την αυξημένη έμφαση που δίνεται από το ΔΝΤ στο σύνολο της ζώνης του ευρώ, καθώς το ΔΝΤ λαμβάνει υπόψη τις πτυχές της ζώνης του ευρώ στην εθνική εποπτεία και αξιολογεί κοινές πολιτικές της ζώνης του ευρώ όπως το μείγμα μακροοικονομικών πολιτικών, η χρηματοπιστωτική κανονιστική μεταρρύθμιση ή θέματα σχετικά με την τραπεζική ένωση. Προς το παρόν, μόνο η ΕΚΤ έχει την ιδιότητα του παρατηρητή στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ και μπορεί να συμμετέχει σε ορισμένα θέματα που σχετίζονται με τη νομισματικές της αρμοδιότητες. Υπάρχουν, συνεπώς, περιθώρια για τη ενίσχυση της εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ, ιδίως με τον ορισμό ειδικού εκπροσώπου της ζώνης του ευρώ για όλα τα θέματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Ανεπαρκής συντονισμός στο επίπεδο της ζώνης του ευρώ Η εκπροσώπηση της ζώνης ευρώ σε διεθνές επίπεδο στο πλαίσιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, και ιδίως όσον αφορά θέματα που άπτονται του ΔΝΤ, συμφωνήθηκε κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βιέννης του 1998. Επί του παρόντος, ο συντονισμός πραγματοποιείται μόνο σε ενωσιακό επίπεδο και δεν υπάρχει ειδικός συντονισμός στο επίπεδο της ζώνης του ευρώ. Ο συντονισμός κοινών μηνυμάτων σχετικά με θέματα πολιτικής του ΔΝΤ λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής (ΟΔΕ) και της μόνιμης ομάδας εργασίας για ζητήματα του ΔΝΤ (SCIMF). Τα εν λόγω κοινά μηνύματα εν συνεχεία διαβιβάζονται στους εκπροσώπους των κρατών μελών στο Ταμείο (EURIMF) για τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου των Διοικητών του ΔΝΤ. Οι εκπρόσωποι των κρατών μελών μπορούν στη συνέχεια να αποφασίσουν να προβούν σε κοινές δηλώσεις. Αυτό γίνεται τακτικά για θέματα όπως η εποπτεία της ζώνης του ευρώ και της Ένωσης, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αξιολόγησης του Χρηματοπιστωτικού Τομέα (FSAP) της Ένωσης. Ωστόσο, δεν συμβαίνει για άλλα ζητήματα όπου τα κράτη μέλη, ως εκ τούτου, συμφωνούν κατά περίπτωση. Υπάρχει επίσης συντονισμός σχετικά με μηνύματα όσον αφορά χώρες της ζώνης του ευρώ που έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα και διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του άρθρου IV. Μεγάλη πρόοδος έχει σημειωθεί τα τελευταία έτη όσον αφορά τον συντονισμό, με περαιτέρω ενίσχυση των ρυθμίσεων συντονισμού το 2007, την εκλογή προέδρου της EURIMF, τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ της ΟΔΕ/SCIMF και της EURIMF, και αυξημένο συντονισμό μεταξύ των μελών για θέματα στρατηγικής ενώπιον του Εκτελεστικού Συμβουλίου. Οι τρέχουσες ρυθμίσεις συντονισμού εξακολουθούν όμως να έχουν όρια. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου ο συντονισμός σχετικά με καίρια ζητήματα του ΔΝΤ υπολείπεται του βέλτιστου ή όπου τα κράτη μέλη έχουν αποφασίσει να υποστηρίξουν τις 9 Από την 1η Ιουλίου 2007, ο πρόεδρος της EURIMF επιλέγεται με συναινετική διαδικασία από τους εκπροσώπους όλων των κρατών μελών της ΕΕ στο ΔΝΤ για περίοδο δύο ετών, ανεξάρτητα από την εκάστοτε Προεδρία του Συμβουλίου. Τα καθήκοντά του περιλαμβάνουν την προετοιμασία και προεδρία των συνεδριάσεων της EURIMF, την παρουσίαση των συμφωνηθεισών θέσεων της Ένωσης/ζώνης του ευρώ και την υποβολή δηλώσεων της Προεδρίας κατά τις συνεδριάσεις του Εκτελεστικού Συμβουλίου, καθώς και το να λειτουργεί ως σύνδεσμος με την διοίκηση του ΔΝΤ. Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι ο πρωταρχικός ρόλος του εκτελεστικού διευθυντή που θα εκλεγεί πρόεδρος της EURIMF παραμένει η εκπροσώπηση της δικής του περιφέρειας. 6
εθνικές θέσεις τους αντί να υποστηρίξουν την κοινή θέση της Ένωσης. Το γεγονός αυτό αποδυναμώνει την ικανότητα των κρατών μελών στο ΔΝΤ να προωθήσουν τα θέματα κοινού ενδιαφέροντος της ζώνης του ευρώ. 4. ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΠΙΟ ΣΥΝΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΣΤΟ ΔΝΤ Με δεδομένο τον σημαντικό ρόλο του ΔΝΤ στην παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική διακυβέρνηση, η παρούσα κατάσταση απαιτεί ενισχυμένη συνοχή και τήρηση ενιαίας στάσης της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ. Οι ρυθμίσεις για μια πιο συνεκτική και αποτελεσματική εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ, θα πρέπει να καθοριστούν και να συμφωνηθούν χωρίς καθυστέρηση, αλλά να εφαρμοστούν σταδιακά ώστε να επιτραπεί σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς - σε ενωσιακό και διεθνές επίπεδο - να προβούν στις απαραίτητες νομικές και θεσμικές προσαρμογές. Θα πρέπει να προβλεφθεί μια τρισχιδής προσέγγιση: i) ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ ii) βελτίωση της εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ και iii) μετά τις αναγκαίες προσαρμογές στη διακυβέρνηση του ΔΝΤ, ενοποιημένη εκπροσώπηση και μια ενιαία έδρα για τη ζώνη του ευρώ. Παράλληλα με την έμφαση στη ζώνη του ευρώ, αυτή η ενισχυμένη εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ πρέπει να διατηρήσει και, όπου είναι δυνατόν, ισχυροποιήσει περαιτέρω τον συντονισμό και με τα κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ, προκειμένου να διατηρηθεί η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως συνόλου. Υπάρχει ανάγκη ισχυρότερης συνεργασίας και με άλλα μέλη του ΔΝΤ. 1) Ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ α) Θα πρέπει να ενισχυθούν οι τρέχουσες ρυθμίσεις συντονισμού της ζώνης του ευρώ σε θέματα ΔΝΤ. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν το 2007 να εκπονούν κοινές δηλώσεις για τη ζώνη του ευρώ σε θέματα που σχετίζονται άμεσα και αποκλειστικά με κοινή πολιτική της ζώνης του ευρώ. Η συμφωνία αυτή θα πρέπει να ενισχυθεί και να επεκταθεί ώστε να προβλέπεται η απαίτηση για συστηματικές κοινές δηλώσεις για όλα τα ζητήματα που αφορούν πολιτική, χώρα και εποπτεία του ΔΝΤ και με τη ζώνη του ευρώ. Όπως κατέδειξε η κρίση, είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη ζώνη του ευρώ να έχει ενιαία θέση, ιδίως όσον αφορά τα προγράμματα, τις ρυθμίσεις χρηματοδότησης και τις πολιτικές επίλυσης κρίσεων του ΔΝΤ. Ο ενισχυμένος συντονισμός θα διευρύνει το πεδίο των θεμάτων για τα οποία τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ εκδίδουν κοινές δηλώσεις στο Εκτελεστικό Συμβούλιο. Οι τρέχουσες ρυθμίσεις και δομές συντονισμού θα πρέπει να αναβαθμιστούν ως εξής: 1) Καθιέρωση πλαισίου τακτικής διαβούλευσης: Η συστηματική ανταλλαγή πληροφοριών βάσει εγγράφων μεταξύ της Επιτροπής και του ΔΝΤ βασίζεται σε συμφωνία του 1972. Η Επιτροπή σκοπεύει να επικαιροποιήσει την εν λόγω συμφωνία και να ζητήσει πλαίσιο τακτικής διαβούλευσης, ώστε να συνεκτιμηθεί η τρέχουσα κατάσταση κοινού ενδιαφέροντος. Αυτό συνεπάγεται διαβίβαση εγγράφων που έχουν συνταχθεί από προσωπικό επί οριζοντίων θεμάτων τα οποία αφορούν τη ζώνη του ευρώ (π.χ., εκθέσεις βάσει του άρθρου IV για τη ζώνη του ευρώ και την Ένωση/τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, προγράμματα αξιολόγησης του χρηματοπιστωτικού τομέα (FSAP-ΠΑΧΤ) για τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, καθώς και τεκμηρίωσης σχετικά με την Ένωση και τις χώρες της ζώνης του ευρώ που έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα προσαρμογής), ταυτόχρονα με τη διαβίβαση των εγγράφων αυτών στους Εκτελεστικούς Διευθυντές. 7
2) Αναβάθμιση της υποδομής συντονισμού: Η υποεπιτροπή της ΟΔΕ για θέματα του ΔΝΤ (SCIMF) πρέπει να μετατραπεί σε υποεπιτροπή της ΟΔΕ για όλους τους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς. Προς το παρόν, τα σχετικά με το ΔΝΤ θέματα που αφορούν τη ζώνη του ευρώ συζητούνται απευθείας στην ομάδα εργασίας της Ευρωομάδας (EWG). Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να συσταθεί υποεπιτροπή SCIMF/ΟΔΕ αποτελούμενη από μέλη της ζώνης του ευρώ. Η εν λόγω υποεπιτροπή «Euro SCIMF» θα πρέπει να αναφέρει στην ομάδα εργασίας της Ευρωομάδας (EWG). Ομοίως, θα πρέπει να δημιουργηθεί στην Ουάσιγκτον D.C., μια EURIMF αποτελούμενη από εκπροσώπους κρατών μελών της ζώνης του ευρώ παράλληλα με την ΕΕ EURIMF, η οποία ήδη υφίσταται πλέον. 3) Επικαιροποίηση υφιστάμενων ρυθμίσεων συντονισμού σχετικά με θέματα του ΔΝΤ στις Βρυξέλλες: Οι τρέχουσες ρυθμίσεις εργασίας όσον αφορά τον συντονισμό στο ΔΝΤ θα πρέπει να ενισχυθούν. Το πεδίο εφαρμογής του συντονισμού θα πρέπει να διευρυνθεί ώστε να περιλάβει όλα τα θέματα που αφορούν τη ζώνη του ευρώ. Θα πρέπει να υπάρχει απαίτηση για τη συστηματικότερη έκδοση κοινών δηλώσεων («common grays») αντί των δηλώσεων από μεμονωμένα κράτη μέλη. Η επικαιροποίηση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει επίσης καλύτερο μελλοντικό προγραμματισμό όσον αφορά τον συντονισμό, με τη μορφή ενός κοινού προγράμματος εργασίας EURIMF/SCIMF, μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα του ΔΝΤ στα θεματολόγια των ΟΔΕ/EWG και ECOFIN/Ευρωομάδας και μια πιο τακτική υποβολή εκθέσεων από τον πρόεδρο της EURIMF στην ΟΔΕ/EWG. Η Ευρωομάδα θα πρέπει να εκδίδει κοινές δηλώσεις για θέματα του ΔΝΤ επί των οποίων μια πολιτική ενιαία στάση της ζώνης του ευρώ είναι ουσιαστικής σημασίας. 4) Ενισχυμένος συντονισμός στην Ουάσινγκτον D.C.: Οι αλλαγές στις μεθόδους εργασίας στις Βρυξέλλες θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται επίσης στην EURIMF στην Ουάσινγκτον D.C., όπως για παράδειγμα: i) τακτικές συνεδριάσεις της EURIMF για ζητήματα που αφορούν τη ζώνη του ευρώ με βάση το πρόγραμμα εργασίας του ΔΝΤ. Αυτός ο μελλοντικός προγραμματισμός θα βοηθήσει επίσης τις εργασίες στις Βρυξέλλες ii) συστηματική έκδοση κοινών δηλώσεων iii) όταν δεν είναι εφικτή η έκδοση κοινών δηλώσεων, διασφάλιση ότι τα κοινά μηνύματα για κοινές πολιτικές της ζώνης του ευρώ, όπως η δημοσιονομική και η νομισματική πολιτική, χρησιμοποιούνται στις μεμονωμένες δηλώσεις που εκδίδονται από κράτη μέλη iv) τα μέλη της EURIMF θα πρέπει να συμφωνούν ακόμα πιο συστηματικά για κοινές στρατηγικές του συμβουλίου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δεσμευτούν να μην εκφράζουν απόψεις στο Εκτελεστικό Συμβούλιο οι οποίες αντιφάσκουν μεταξύ τους. β) Ενίσχυση του συντονισμού της ζώνης του ευρώ σε θέματα που αφορούν το ΔΝΤ θα πρέπει επίσης να συμβαδίζει με μια βελτιωμένη λογοδοσία έναντι του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι τρέχουσες δηλώσεις στην εαρινή και την ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ θα πρέπει να αντικατασταθούν από δήλωση της Ευρωομάδας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένο σχετικά με τις δηλώσεις αυτές. 2) Βελτίωση της εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ με αναδιάταξη των περιφερειών στο ΔΝΤ Οι περιφέρειες θα πρέπει να αναδιαταχθούν σταδιακά ώστε να δημιουργηθούν περιφέρειες αποτελούμενες αποκλειστικά από χώρες της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ. Οι εργασίες προς τον σκοπό αυτό θα πρέπει να αρχίσουν το συντομότερο δυνατό. Μια τέτοια κίνηση θα ενισχύσει τη φωνή και την αποτελεσματικότητα της ζώνης του ευρώ στο Εκτελεστικό Συμβούλιο. Θα βοηθήσει επίσης τη ζώνη του ευρώ να καταστεί βασικός παράγων στη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών του ΔΝΤ. 8
Υπάρχουν συχνά περισσότερα ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος στο ΔΝΤ μεταξύ των κρατών μελών και των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ απ ό,τι με άλλες χώρες μέλη του ΔΝΤ. Ταυτόχρονα, η Ένωση έχει δημιουργήσει πολύ στενούς δεσμούς με υποψήφιες προς ένταξη χώρες στην ΕΕ και γειτονικές χώρες που έχουν κοινά συμφέροντα. Αυτού του είδους οι δεσμοί θα πρέπει να διατηρηθούν στο πλαίσιο της αναδιάταξης των περιφερειών του ΔΝΤ. Το Συμβούλιο θα πρέπει να συμφωνήσει σε ένα κοινό πλαίσιο με αρχές σε μια προσπάθεια ανασύνταξης των χωρών της Ένωσης και των χωρών της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ ώστε να καταστεί δυνατή η στενότερη συνεργασία: 1) Το 2010, οι προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες ανέλαβαν τη δέσμευση να μειώσουν την εκπροσώπησή τους στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ κατά δύο έδρες, το αργότερο μέχρι την πρώτη εκλογή του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ μετά την έναρξη ισχύος της μεταρρύθμισης των ποσοστών συμμετοχής του 2010. Η δέσμευση αυτή έχει ήδη, σε μεγάλο μέρος, υλοποιηθεί. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να πραγματοποιήσουν τις υπόλοιπες αλλαγές κατά τρόπο συμβατό με τον στόχο της ανασύνταξης των κρατών μελών σε περιφέρειες της ζώνης του ευρώ και να ενισχύσουν τη συνοχή της εκπροσώπησής τους. 2) Αφού επικυρωθεί η μεταρρύθμιση του 2010, οι περιφέρειες των δύο μεγάλων κρατών μελών τα οποία, επί του παρόντος, εξακολουθούν να κατέχουν μεμονωμένες έδρες - Γαλλία και Γερμανία - θα μπορούσαν να ανοίξουν τις περιφέρειές τους και να συμπεριλάβουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες με κατάλληλη συμμετοχή στη διακυβέρνησή τους. 3)Αρκετά κράτη μέλη της Ένωσης και της ζώνης του ευρώ συντάσσονται επί του παρόντος με τρίτες χώρες με τις οποίες συχνά έχουν ουσιωδώς διαφορετικά συμφέροντα. Τα εν λόγω κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν να μεταπηδήσουν σε περιφέρειες αποτελούμενες αμιγώς από κράτη μέλη. 4) Τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ θα πρέπει να ανασυνταχθούν σε λιγότερες περιφέρειες αποτελούμενες αμιγώς από κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Επιπλέον, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει μεσοπρόθεσμα να προσπαθήσουν να ενταχθούν σε κοινές περιφέρειες, όπου να περιλαμβάνονται - εφόσον είναι δυνατόν - υποψήφιες και γειτονικές χώρες. 5) Το τελευταίο βήμα θα πρέπει να είναι τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ να μεταπηδήσουν από κοινού σε μία ενιαία περιφέρεια, όπως εμφαίνεται στο τμήμα 3 κατωτέρω. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμφωνήσουν να συζητούν στο Συμβούλιο την πρόοδο που επιτυγχάνεται για μεγαλύτερη συνοχή της εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ στο Ταμείο, πριν από κάθε εκλογή του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ, δηλαδή κάθε δύο έτη. Οι μελλοντικές αλλαγές στη σύνθεση των περιφερειών θα πρέπει να γίνονται κατά τρόπο ώστε να αυξηθεί η συνοχή της εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ. 3) Πορεία προς μια ενοποιημένη εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ Εκτός από τη βελτίωση του συντονισμού και την αναδιοργάνωση των περιφερειών, η Επιτροπή παρουσιάζει σήμερα νομοθετική πρόταση για την επίτευξη μιας ενοποιημένης εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ με στόχο την αποτελεσματικότερη προώθηση των συμφερόντων της ζώνης του ευρώ στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ. Αυτό ευθυγραμμίζεται με τις εκτιμήσεις της έκθεσης των πέντε προέδρων για μεγαλύτερη κεντρική καθοδήγηση από την Ευρωομάδα όσον αφορά την προώθηση και εκπροσώπηση των συμφερόντων της ζώνης του ευρώ και ένα μελλοντικό δημόσιο ταμείο της ζώνης του ευρώ. Μετά την πραγματοποίηση των αναγκαίων προσαρμογών στη διακυβέρνηση του ΔΝΤ, θα πρέπει να θεσπιστεί μία ενιαία έδρα για τη ζώνη του ευρώ στο ΔΝΤ. Η Επιτροπή προτείνει το 2025 ως διορία για τη θέσπιση ενιαίας έδρας. Για τους σκοπούς της πρότασης απόφασης του Συμβουλίου περί καθορισμού των μέτρων με στόχο την καθιέρωση ενιαίας εκπροσώπησης για τη ζώνη του ευρώ στο ΔΝΤ, η οποία 9
υποβάλλεται παράλληλα με την παρούσα ανακοίνωση, η Επιτροπή προτείνει ένα μοντέλο σύμφωνα με το οποίο τα κράτη μέλη παραμένουν μεμονωμένα μέλη του ΔΝΤ. Κατά συνέπεια, μεταξύ άλλων, κάθε κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ θα εξακολουθήσει να είναι επιλέξιμο για δανεισμό από το ΔΝΤ. Η καθιέρωση μίας μόνον έδρας για τη ζώνη του ευρώ θα απαιτούσε i) κανόνες σχετικά με την εσωτερική διακυβέρνηση της περιφέρειας ή των περιφερειών της ζώνης του ευρώ και ii) συντονιστικό μηχανισμό για την καθοδήγηση σχετικά με τις θέσεις που πρέπει να υιοθετηθούν στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ εξ ονόματος της ζώνης του ευρώ. Το εγχείρημα αυτό θα μπορούσε να στηριχθεί σε αναβαθμισμένες δομές στις Βρυξέλλες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωομάδας και της EWG. Ως μεταβατικό μέτρο, μέχρις ότου επιτευχθεί η καθιέρωση ενιαίας έδρας της ζώνης του ευρώ, η Επιτροπή προτείνει να υπάρξει καθεστώς παρατηρητή για τη ζώνη του ευρώ στο Εκτελεστικό Συμβούλιο. Το καθεστώς του παρατηρητή για τη ζώνη του ευρώ, εκπροσωπούμενη στην Εκτελεστική Επιτροπή από τον εκπρόσωπο κράτους μέλους της ζώνης του ευρώ που είναι ήδη μέλος του συμβουλίου, με τη στήριξη της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα αντικατοπτρίζει επαρκώς τον ρόλο της ζώνης του ευρώ στην παγκόσμια οικονομία και τις αλλαγές στη διακυβέρνηση της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής που επήλθαν μετά την κρίση. Θα επιτρέψει σε έναν εκπρόσωπο της ζώνης του ευρώ να εκπροσωπεί επισήμως τη ζώνη του ευρώ στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου του ΔΝΤ όπου συζητούνται οι πολιτικές της ζώνης του ευρώ, θα αυξηθεί η προβολή της ζώνης του ευρώ και θα ενισχυθεί η διεθνής εικόνα της ζώνης του ευρώ ως σημαντικού παγκόσμιου παράγοντα. Η διαφορά μεταξύ αυτής της εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ και των ισχυουσών ρυθμίσεων είναι η ειδική εντολή που θα δοθεί σε έναν μόνον εκπρόσωπο για τη ζώνη του ευρώ όταν εκλεγεί από την Ευρωομάδα. Επί του παρόντος, ο πρόεδρος της EURIMF εκπροσωπεί το σύνολο της Ένωσης και εκλέγεται από τους εκτελεστικούς διευθυντές της ΕΕ στην Ουάσινγκτον D.C.. Αυτό το μέτρο θα ακολουθηθεί από νέα συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών και διαβούλευσης με το ΔΝΤ. 5. ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΣΕ ΑΛΛΑ ΔΙΕΘΝΗ ΦΟΡΑ, ΙΔΙΩΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΈΝΩΣΗ Όπως ορίζεται στο τμήμα 2, αν και οι εκπρόσωποι της Ένωσης και/ή της ζώνης του ευρώ είναι παρόντες σε οργανισμούς εκτός από το ΔΝΤ, αυτό δεν εξασφάλισε πάντα ότι η ζώνη του ευρώ μιλούσε με ενιαία φωνή. Τα συμφέροντα της ζώνης του ευρώ εκπροσωπούνται με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο οσάκις οι θέσεις συντονίζονται επαρκώς εκ των προτέρων, πλην όμως αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε στην πράξη. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα καταβάλει προσπάθειες για την περαιτέρω βελτίωση του συντονισμού σε όλα τα διεθνή φόρα, ιδιαίτερα σε πεδία όπου η ΟΝΕ εμβαθύνεται περαιτέρω, για παράδειγμα όσον αφορά ζητήματα σχετικά με την Τραπεζική Ένωση. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για τη θέσπιση, εντός των προσεχών μηνών, ενισχυμένων μηχανισμών με σκοπό τον συντονισμό των θέσεων στο Συμβούλιο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και, κατά περίπτωση, σε άλλους σχετικούς φορείς θέσπισης προτύπων, όσον αφορά τη ζώνη του ευρώ και, όπου αυτό είναι δυνατόν, την Ένωση στο σύνολό της. Οι εν λόγω μηχανισμοί θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, μια ισχυρότερη δέσμευση τήρησης των κοινών θέσεων που έχουν υιοθετηθεί στα σχετικά φόρα συντονισμού της ΕΕ, τακτικές συζητήσεις σχετικά με θέσεις και συντονιστικά θέματα σε ανώτατο επίπεδο, στο πλαίσιο των σχετικών εποπτικών φορέων ή φορέων λήψης πολιτικών αποφάσεων, τόσο πριν από όσο και μετά από σημαντικές διεθνείς συνεδριάσεις. 10
6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ θα πρέπει να ενισχυθεί για να επιτρέψει στη ζώνη του ευρώ να διαδραματίσει πιο ενεργό και ιδιόμορφο ρόλο σε διεθνείς οργανισμούς και σε διεθνή φόρα. Αξιοποιώντας την ισχυροποίηση της εσωτερικής διακυβέρνησης της ζώνης του ευρώ που έχει επιτευχθεί, αυτό θα αποτελούσε σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της σημασίας της ζώνης του ευρώ στην παγκόσμια οικονομία. Η ζώνη του ευρώ θα έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει στη διαμόρφωση των εξελισσόμενων κανόνων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής, καθώς και να συμβάλει στην ολοκλήρωση της εξωτερικής διάστασης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Όπως αναφέρεται ανωτέρω, η παρούσα ανακοίνωση εστιάζει στο ΔΝΤ ως πρώτο βήμα για την ενίσχυση της εξωτερικής εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ. Προς το σκοπό αυτό, η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει την απόφαση για τον καθορισμό μέτρων ενόψει της καθιέρωσης, το αργότερο έως το 2025, ενιαίας εκπροσώπησης της ζώνης του ευρώ στο ΔΝΤ να καταλήξει σε νέα συμφωνία σχετικά με τον συντονισμό της ζώνης του ευρώ για θέματα του ΔΝΤ, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη λογοδοσία, και σε συμφωνία για ένα κοινό πλαίσιο στο οποίο θα εντάσσονται οι περιφέρειες της ζώνης του ευρώ και να θέσει αρχές σχετικά με την υλοποίηση του στόχου των δύο εδρών σε συνέχεια της μεταρρύθμισης των ποσοστών συμμετοχής και της διακυβέρνησης του ΔΝΤ, η οποία έλαβε χώρα το 2010 και να μετατρέψει την SCIMF σε κανονική υποεπιτροπή της ΟΔΕ σε σχέση με όλους τους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς στις Βρυξέλλες, μεταξύ άλλων απαρτιζόμενη μόνον από κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που θα ισχύει επίσης και για την EURIMF στην Ουάσιγκτον D.C.. Η Επιτροπή θα εργαστεί για την περαιτέρω βελτίωση του συντονισμού σε όλα τα διεθνή φόρα. Θα επικεντρωθεί, ιδίως, σε τομείς όπου περαιτέρω εμβάθυνσης τη ΟΝΕ. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για τη θέσπιση, εντός των προσεχών μηνών, ενισχυμένων μηχανισμών με σκοπό τον συντονισμό των θέσεων στο Συμβούλιο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και, κατά περίπτωση, σε άλλους σχετικούς φορείς θέσπισης προτύπων, όσον αφορά τη ζώνη του ευρώ και, όπου αυτό είναι δυνατόν, την Ένωση στο σύνολό της. Προκειμένου να παρακολουθεί την πρόοδο που σημειώνεται και να εντοπίζει τις ανάγκες για περαιτέρω βελτιώσεις, η Επιτροπή θα υποβάλλει τακτικά έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η Επιτροπή θα προβεί επίσης σε απολογισμό της κατάστασης στον τομέα αυτό όταν θα υποβάλει τη Λευκή Βίβλο της πριν από το στάδιο 2 της ολοκλήρωσης της ΟΝΕ, την άνοιξη του 2017, όπως προβλέπεται στην έκθεση της πέντε προέδρων. 11
Πίνακας 1: Γενική επισκόπηση της εκπροσώπησης της Ένωσης και της ζώνης του ευρώ σε σημαντικούς διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς Οργανισμός ΔΝΤ G7 G20 ΣΧΣ ΟΟΣΑ Παγκόσμια Τράπεζα ΤΔΔ ΕΤΑΑ Τρέχον καθεστώς της Ένωσης Η Ένωση δεν έχει επίσημο καθεστώς στο πλαίσιο του ΔΝΤ. Η Επιτροπή συμμετέχει ως παρατηρητής στη Διεθνή Νομισματική και Χρηματοπιστωτική Επιτροπή (ΔΝΧΕ-IMFC), αλλά όχι στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ. Η ΕΚΤ έχει καθεστώς παρατηρητή στην IMFC και το συμβούλιο. Σε επίπεδο ηγετών, η Ένωση εκπροσωπείται από κοινού από τον πρόεδρο της Επιτροπής και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Για τις συνεδριάσεις των υπουργών οικονομικών της G7, η Ένωση εκπροσωπείται από την Επιτροπή, την ΕΚΤ και τον πρόεδρο της Ευρωομάδας. Η Ένωση είναι πλήρες μέλος της G20. Σε επίπεδο ηγετών, η Ένωση εκπροσωπείται από κοινού από τον πρόεδρο της Επιτροπής και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Για τις συνεδριάσεις των υπουργών οικονομικών, η Ένωση εκπροσωπείται από την Επιτροπή, την προεδρία του Συμβουλίου και την ΕΚΤ. Η Ένωση είναι πλήρες μέλος του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Άλλα μέλη του ΣΧΣ είναι οι χώρες της G20 και ένα σύνολο άλλων σημαντικών οικονομιών και διεθνών οργανισμών. Η Ένωση έχει ειδικό καθεστώς στον ΟΟΣΑ το οποίο ορίζεται από το συμπληρωματικό πρωτόκολλο αριθ. 1 της σύμβασης του ΟΟΣΑ και ερμηνεύθηκε από γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του ΟΟΣΑ. Η Ένωση διαθέτει τα ίδια προνόμια με τα μέλη, με δύο εξαιρέσεις: Η Ένωση δεν διαθέτει δικαίωμα ψήφου και δεν καταβάλλει την υποχρεωτική εισφορά στον προϋπολογισμό του ΟΟΣΑ. Η Ένωση είναι πλήρες μέλος διαφόρων επιτροπών του ΟΟΣΑ, και κυρίως της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας (ΕΑΒ). Η Ένωση δεν εκπροσωπείται στην Εκτελεστική Επιτροπή της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η Επιτροπή έχει καθεστώς παρατηρητή στην Επιτροπή Ανάπτυξης (δηλαδή σε επίπεδο υπουργών). Η ΕΚΤ διαθέτει μία έδρα στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών. Μόνον οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να συμμετέχουν στην ΤΔΔ. Μέλη της ΕΤΑΑ είναι 64 κυβερνήσεις, η Ένωση και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Η Ένωση καθαυτή είναι μέτοχος (κατέχει το 3,05% των συνολικών ψήφων) στην τράπεζα. 12