1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Κοινά & την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία Θεσσαλονίκη, 4-7.5.2017 - Α.Π.Θ Υφαρπαγμένη αλληλεγγύη: Μια ιστορία αντίστασης & καταστολής στην ελληνική καπιταλιστική πατριαρχία Ειρήνη Σωτηροπούλου irene.sotiropoulou@coventry.ac.uk
Τα ερωτήματα Γιατί & πώς κατόρθωσε η κυβέρνηση Σύριζα να να χειραγωγήσει για τους σκοπούς της χωρίς να δίνει λογαριασμό για τη χρήση της αλληλεγγύης ως όρου και ως πρακτικής; Γιατί, παρά την τεράστια κινητοποίηση που κατόρθωσε η αλληλεγγύη, δεν θεωρείται ούτε συλλογική επιτυχία ούτε βάση για αποτελεσματική αντίσταση;
Ερωτήματα για την αλληλεγγύη Είναι η αλληλεγγύη το ίδιο σε ατομικό, συλλογικό & γενικό/κοινωνικό επίπεδο; Είναι αλληλέγγυα μια κοινωνία που Επιτρέπει να υπάρχουν φτώχεια & πείνα; Αναπαράγει δομικά τις αδικίες; Καταστρέφει τη φύση;
Κινήμα(τα) αλληλεγγύης στην Ελλάδα από το 2010 Μεγαλειώδη αν και με προβλήματα Επιτυχημένα αν και εύκολα χειραγωγήσιμα (ποτέ δεν αναγνωρίστηκαν ως επιτυχημένα) Κάνουν κριτική στην κυρίαρχη οικονομία, αν και εύκολα κατέστησαν συμπληρωματικά στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές
Μήπως υπάρχουν δομικές αιτίες?
Δύο αλληλεγγύες (ή πολλές) Ριζική/Λαϊκή & Κυβερνητική Κοινή καταγωγή & Κοινό όραμα για μέλλον (άριστη λύση για υπέρβαση δυσκολιών) (Γίνου αλληλέγγυος/α τώρα για καλύτερο μέλλον μετά) Δεν αντιμετωπίστηκαν δομικά προβλήματα- Καμμία συζήτηση άν και πώς η αλληλεγγύη τοποθετείται έναντι δομικών προβλημάτων Εγγενής ηττοπάθεια
Αλλά, πρέπει να είναι & άλλες αιτίες... Διότι: 1) Η ριζική/λαϊκή αλληλεγγύη επιμένει 2) Η χειραγώγηση & κακοποίηση του όρου & των πρακτικών συνεχίζονται Δεν ήταν υφαρπαγή για μια φορά μόνο Γιατί υπάρχει ανάγκη να κρατηθεί η αλληλεγγύη υπό έλεγχο & πώς γίνεται αυτό;
Η αλληλεγγύη ως αντίσταση Η αλληλεγγύη παρέχει υλική βάση για κάθε αντίσταση & πρακτική αναδιανομής & για οργάνωση της αναδιανομής Προϋποθέσεις για να είναι η αλληλεγγύη αντίσταση: - Αντίσταση (να υπάρχει! Συνδεδεμένη ή χωριστά από αλληλεγγύη, οργανωμένη ή ανοργάνωτα) - Η αλληλεγγύη να μην αναπαράγει την αδικία & βία που καθιστά την αλληλεγγύη αναγκαία
Στον ύστερο ελληνικό καπιταλισμό Η αντίσταση 1. Δυσφημίζεται από τον κυρίαρχο (ή & μη κυρίαρχο) λόγο & πρακτική 2. Δυσχεραίνεται με τη χρήση όλων των ειδών βίας & επιτήρησης (συνδυασμός κρατικής & μη κρατικής βίας) 3. Δεν εκτιμάται για την αναπαραγωγική εργασία που λαμβάνει χώρα μέσα στα κοινωνικά κινήματα Διαμάχες για το αν η αλληλεγγύη είναι αντίσταση
Τι είναι κοινό στις 3 παρατηρήσεις; Πατριαρχία= βαθειά δομή καπιταλισμού & ελληνικής κοινωνίας 1. Θύματα βίας: δεν τους επιτρέπεται η άμυνα 2. Ευθεία βία για τρομοκράτηση, εξάντληση & εκτροχιασμό της ζωής του πληθυσμού 3. Ενδο-κοινωνική βία εξουσιοδοτείται από την κρατική βία 4. Πατριαρχική περιφρόνηση για αναπαραγωγική εργασία καμμία εικόνα της στρατηγικής σημασίας της αλληλεγγύης & των επιτευγμάτων της
Αλληλεγγύη ως συμπλήρωμα του νεοφιλελευθερισμού Ήθελαν όσοι συμμετείχαν σε δράσεις αλληλεγγύης να στηρίξουν νεοφιλελεύθερες πολιτικές; ΟΧΙ, μάλλον το αντίθετο Τι συνέβη λοιπόν ; Η πατριαρχία δεν δέχεται ΟΧΙ από τους υποτελείς Χάλκευση συναίνεσης (ασαφείς στόχοι, φόβος, διπλά δεσμά) Δεν χρειάζεται συναίνεση (παραβίαση δημοψηφίσματος) Βία (κάθε είδους) για εξάντληση αντίστασης
Για τη χάλκευση συναίνεσης Εκλογές: νομικό σύστημα χαλκεύει συναίνεση είτε υπάρχει είτε όχι κεντρικό στην πατριαρχία Το αρχέτυπο του Βασανισμένου Βασανιστή: τυπικό στην πατριαρχία, καθιστά το θύμα υπεύθυνο για τη βία ή για την παρηγόρηση του βασανιστή (με το να μην αντιστέκεται στη βία) Ελληνικότητα & ευρωπαϊκότητα ως εξαρτώμενες από την επιτυχία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών Ενοχή για: ειλημμένες & μη ειλημμένες αποφάσεις, αποφάσεις που επιβλήθηκαν & δεν αντιστράφηκαν (η πατριαρχία ως σύστημα ενοχής για υποτελείς)
Η αλληλεγγύη ως συμπλήρωμα της ελληνικότητας & ευρωπαϊκότητας- A Ελληνική εθνική ταυτότητα: δομημένη μέσω αποικιοκρατικών, καπιταλιστικών, ευρωκεντρικών & πατριαρχικών ερμηνειών του ελληνικού πολιτισμού (αρχαίου & σύγχρονου) Η ελληνική κοινωνία θεωρείται ευρωπαϊκή με ειδικό τρόπο: λίκνο του σύγχρονου Δ.Ευρωπαϊκού πολιτισμού (καπιταλιστική αποικιοκρατική ρατσιστική πατριαρχία) & ποτέ αρκετά καλή για να είναι ίσότιμη με αυτόν, πρέπει να προσπαθήσει σκληρά να εξισωθεί (κάποια στιγμή στο μέλλον)
Η αλληλεγγύη ως συμπλήρωμα της ελληνικότητας & ευρωπαϊκότητας- A Το καπιταλιστικό, πατριαρχικό & αποικιοκρατικό σχέδιο της Ε.Ε. & ευρωζώνης έγινε συνώνυμο της ευρωπαϊκότητας & ελληνικότητας Η αλληλεγγύη εκτροχιάστηκε ανοικτά για να απαλύνει τις «προσωρινές» δυσκολίες για την «ίση» συμμετοχή στην «ευρωπαϊκή οικογένεια». Η αλληλεγγύη, δηλ. μια προϋπόθεση αντίστασης, χρησιμοποιείται από τους καπιταλιστές ως όπλο ταξικού πολέμου ή καταστέλλεται ως επικίνδυνη πρακτική
Και τώρα τι κάνουμε? Ξηλώνουμε την χαλκευμένη συναίνεση - Ανάγκη για απο-αποικιακή ανάλυση της ευρωπαϊκότητας, ελληνικότητας, καπιταλισμού, πολιτικού συστήματος - Ανάγκη για κριτική ανάλυση του αρχετύπου του Βασανισμένου Βασανιστή & πώς χρησιμοποιείται στην Ελλάδα Καταπολεμούμε την ενοχή: ακόμη & με άψογο εκλογικό σύστημα, οι πολίτες δικαιούνται να αλλάξουν γνώμη ειδικά αν κινδυνεύουν φύση & άνθρωποι Συζητούμε πώς η αλληλεγγύη χειραγωγήθηκε & πώς να μην χάσει το αντιστασιακό της δυναμικό
Σχόλια Ερωτήσεις Κριτική; Ευχαριστώ